Vindbaarheid Utrecht. Probleemstelling, strategie en uitvoeringsplan

Vindbaarheid Utrecht Probleemstelling, strategie en uitvoeringsplan

Inhoud Opdrachtgever(s)

Gemeente Utrecht

Titel rapport

Vindbaarheid Utrecht

De opgave van Vindbaarheid in Utrecht

5

Kenmerk

UTT467/Kna/2417.03

1. Waarom Vindbaarheid op de agenda?

7

Datum publicatie

26 mei 2014

2. Wat is er aan de hand?

9

Projectleider opdrachtgever

Rianne Boot

2.1 Doelgroepen

9

Projectteam opdrachtgever

Emiel Fonville (EZ), Jan Willem van Zeijl (RO), Gerard Verrijn Stuart (POS), Yfke Faber

2.2 Vindbaarheid van A tot Z

(POS), Peter Jan Kleevens (PRIS/Bewegwijzering), Maaike van Teeseling (FRIS),

3. Ontwikkeling op het gebied van Vindbaarheid

Jacques Bloemendaal (CMU), Jereon Roose (CMU)

3.1 Trends op het gebied van wayfinding

25

Projectleider Goudappel Coffeng

Sander van der Eijk

3.2 Lopende pojecten in Utrecht

28

Projectteam Goudappel Coffeng

Aart de Koning (verkeerskundige en vormgever), Matthijs Dicke (gedragspsycholoog)

Aan de slag met Vindbaarheid Trefwoorden Status

© Copyright Goudappel Coffeng

VIndbaarheid Utrecht

33

Vindbaarheid, bebording, digitaal, digitale informatie, Utrecht, binnenstad, economie,

4. Strategie

35

bestedingen

35

Einddocument

4.1 Zes principes van Vindbaarheid

4.2 Uitwerking van de principes

38

4.3 Doorwerking op OV en fiets

44

5. Functioneel beheer

47

6. Projecten Vindbaarheid 2014

51

6.1 Hoe passen de projecten binnen de visie?

52

6.2 Impuls voor 2014

54

6.3 Projecten binnen lopende programma’s

60

Niets uit deze rapportage mag worden overgenomen zonder bronvermelding. Aan de

7. Vervolgagenda

63

inhoud van de rapportage kunnen geen rechten worden ontleend. Eventuele recht-

7.1 Vasthouden na 2014

63

hebbenden op gebruikt beeldmateriaal dienen contact op te nemen met de uitgever.

7.2 Kansen binnen Beter Benutten 2

67

Bijlagen 2

13

25

68 VIndbaarheid Utrecht

3

De opgave van Vindbaarheid in Utrecht

4



5

1

Waarom Vindbaarheid op de agenda?

De wereld verandert: Vroeger zag je de Dom en je ging. Nu staat de Dom verscholen achter nieuwe hoogbouw rondom het Centrum. Reismotieven, reismiddelen, en reistijden veranderen. Het is tijd voor Utrecht om het thema Vindbaarheid in deze veranderende wereld opnieuw op te pakken. Structurele tijdelijkheid belemmert Vindbaarheid

beschikbaar voor uitvoering van maatregelen die de

In de stad komt alles samen: wonen, werken,

Vindbaarheid per auto, fiets en OV verbeteren. Die

winkelen, uitgaan, recreëren en overstappen.

maatregelen zijn economisch gemotiveerd. Juist omdat

Nederlandse steden worden geroemd om hun

uit onderzoek -bijvoorbeeld naar de meest gastvrije

leesbaarheid en overzichtelijkheid, maar dat staat

stad 2013- blijkt dat Utrecht relatief zeer slecht scoort

steeds vaker onder druk. Niet alleen door toegenomen

op informatievoorziening over bereikbaarheid. Het gaat

complexiteit of drukte, maar ook omdat bezoekers

vooral om het verbeteren van de reisbeleving. Hoe

steeds vaker van ver komen, vaker bestemmingen

prettiger de reis, hoe aantrekkelijker het bezoek aan de

wisselen en zich steeds meer op navigatiesystemen

stad. Een zoekproces maakt daar geen deel van uit.

oriënteren. Ondertussen staat Utrecht voor bijzondere uitdagingen. De verbouwing van het Centrum en de

Een extra economische impuls door verbeterde

ondersteunende verkeersmaatregelen zorgen voor een

Vindbaarheid

forse extra claim op openbare ruimte en beperken de

Lonely Planet rekent Utrecht tot ‘top-10 most unsung

bereikbaarheid en de leesbaarheid van de stad.

places: highly underestimated’. Zij zeggen het treffend: ‘‘The train station feeds into a vast enclosed mall <…>

6


Verbeter de reisbeleving

which goes on and on in all its unattractive glory until

Niet toevallig is de gemeente juist nu bezig met

you are spat out at ground level in what seems to

het herzien van verwijzingen in een aantal lopende

be a construction site. Wandering east you find the

projecten voor parkeren, fietsers en herzien van ANWB-

old town and suddenly you realize why you came”.

bebording. Daarnaast is met ondernemers een afspraak

Met dit project geven we een extra economische

gemaakt over een Economisch Investeringsfonds voor

impuls -aanvullend op andere lopende projecten- door

compenserende maatregelen. Voor 2013 is € 300.000,-

verbetering van de Vindbaarheid.


7

2

Wat is er aan de hand?

De beelden lopen uiteen. Voor wie is Vindbaarheid nu eigenlijk een issue en waarom? En is het nu vooral een tijdelijke kwestie gekoppeld aan ontwikkelingen in de stad, of vraagt Vindbaarheid structureel meer aandacht? Wat is er aan de hand als we niet het systeem, de techniek of de organisatie, maar de bezoeker centraal zetten?

2.1 Doelgroepen Op wie willen we ons richten? Het diagram hieronder schetst een beeld van de

of minder goed bekend. Dat neemt niet weg dat de

bezoekers van het Centrum: Waarom komen ze? Waar

tijdelijke situatie ook voor regelmatige bezoekers

komen ze vandaan? Hoe komen ze en hoe vaak? En

voor verrassingen kan zorgen: knips, omleidingen of

wie of wat draagt nu het meest bij aan de omzet?

herinrichting van de omgeving. Dat geldt dan vooral

In algemene zin richten we ons op bezoekers die

voor bezoekers van buiten de stad; uit de regio of

incidenteel naar de stad komen; zij zijn immers niet

daarbuiten.

Motief Herkomst Hoofdmodaliteit

Uitgaan (20%)

Winkelen (18%) Utrecht (50%)

Trein (31%)

Frequentie Type bezoeker

Cultuur (16%)

Events + Attr.

Overig

Regio (20%) Auto (14%)

Elders (30%)

Fiets (23%)

Bus/tram (19%) Lopend (13%)

Herhaalbezoek (81%) Dagbezoek (45%)

Incidenteel Zakelijk (55%)

Bezoekers aan de historische binnenstad van Utrecht. Bron: Centrum Monitor Utrecht, voorlopige cijfers toerisme 2013 8



9

1. Trein bovenregionaal 21% €

Wie zijn de grote besteders? Als Vindbaarheid economisch gemotiveerd wordt,

2. Fiets stad 16% €

dan is een belangrijke vraag wie de grote besteders zijn. Het eerst wat opvalt, is dat zakelijke bezoekers

3. Streekvervoer stad 13% €

veel besteden. Dat hangt vooral samen met congresbezoek en hotelovernachting. Hoewel niet zakelijke doelgroep de binnenstad nog onvoldoende

5. Auto regionaal 7% €

weet te vinden voor horeca- of winkelbezoek. Als we

6. Auto bovenregionaal 6% €

de bezoekersstromen en weten bovendien wat

7. Trein regionaal 6% €

automobilisten, fietsers, voetgangers en OV-reizigers gemiddeld uitgeven- dan komen we snel tot een top-8.

8. Streekvervoer regionaal 5% €

.

% Besteding per jaar

Utrecht

Regio

Elders

Ind. aandeel

Utrecht

Regio

Elders

Auto

1.000.000

1.350.000

1.200.000

135%

5%

7%

6%

Trein

625.000

1.500.000

5.500.000

100%

2%

6%

21%

Bus

3.000.000

1.250.000

500.000

100%

13%

5%

3%

Fiets

4.500.000

900.000

225.000

90%

16%

3%

1%

Lopend

3.250.000

0

0

80%

10%

0%

0%

Totaal

12.375.000

5.000.000

7.425.000

47%

22%

31%


Bezoekers uit de regio die reizen met streekvervoer,

altijd kunnen vinden, maar een grote stroom vormen.

en doorgaans aankomen op het Centraal Station of op

Musea in Utrecht trekken jaarlijks circa 1 miljoen

herkenbare plekken in het Centrum langs de HOV-baan.

Spoorwegmuseum: circa 300.000 per jaar. De Jaarbeurs

We voegen daar graag de fietsende bezoekers uit de

trekt jaarlijks 2,5 miljoen bezoekers.

stad aan toe. Om een aantal redenen. Als gevolg van

We richten ons op de grote stromen en besteders

van de binnenstad. Weten zij de stallingen te

Als we de inwoners van Utrecht zelf buiten

vinden? Daarnaast gaat het ook om bezoekers uit de

beschouwing laten, dan zien we een aantal

buitenwijken die -juist door te fietsen en niet de auto

doelgroepen. De (boven)regionale treinbezoekers die

te pakken- ruimte vrij houden voor autobezoekers van

aankomen op het Centraal Station, of in de nabije

buiten.

Autobezoekers uit de regio en daarbuiten, die zoeken

€

Modaliteit

Jaarlijkse bezoekers aan de historische binnenstad van Utrecht en verhouding van bestedingen. Bron: Centrum Monitor Utrecht, voorlopige cijfers toerisme 2013, Vervoer naar retail, Kennisplatform Verkeer en Vervoer, 2013 Regio = omliggende gemeenten van Utrecht: Nieuwegein, Culemborg, Zeist, Houten, Bilthoven, De Bilt, Vianen en Breukelen. Elders = overig nationaal en internationaal. 10

passend bij hun bestemming en verblijfsduur.

op specifieke doelgroepen die de binnenstad niet

toekomst op nieuwe stations als Vaartsche Rijn.

Top 8 besteders, op basis van onderstaande tabel

Aantal bezoekers

Naast bezoekers aan de binnenstad richten we ons

wildstallen zijn zij mede veroorzaker van verrommeling

vervolgens beschouwen hoe bestedingen verdeeld zijn naar herkomst en modaliteit -we kennen immers

naar de meest geschikte P+R of parkeervoorziening

bezoekers. Het grootste deel hiervan bezoekt het

4. Wandelen stad 10% €

aantoonbaar, zijn er veel aanwijzingen dat deze

Specifieke doelgroepen

Jaarlijkse bezoekers aan Utrechtse musea, Centrum Monitor Utrecht


11

Beslissen

Onderweg

B

A

A Ik wil naar B!

Oriënteren

B

De ‘customer journey’ van onze bezoekers

?

Welke reisopties zijn er?

A

Oriënteren

Hoe word ik (be)geleid?

Hoe kom ik de stad in?

Is de route begrijpelijk en vlot?

Zie ik waar ik heen moet?

En het laatste stukje lopen dan?

B

Domtoren vanaf de Graadt van Roggenweg tot aan de

die dan? De tegels hiernaast geven stap voor stap

parkeergarage eigenlijk geen moment meer zichtbaar.

weer hoe we onze bestemming vinden. Dat begint al

En dat geldt natuurlijk ook vanuit het station. Vroeger zag je de Domtoren en je ging. De laatste stappen in

thuis: weet ik naar toe moet?IsEn weet ik hoe Zie ik waar ik heen moet? En ik hetwaar laatste stukje mijn bestemming lopen In dan? ik er moet komen? deze fase worden herkenbaar? beslissingen

het proces gaan om het vinden van de bestemming

B zelf. Is het laatste stukje lopen vanaf het station of de parkeergarage helder? En herken je dan ook de

hoofdzakelijk digitale hulpmiddelen die dit deel van

Fysiekgaat de customer journey ondersteunen. Onderweg

B Is de route begrijpelijk en vlot?

Dat laatste is op voorhand een probleem. Zo is de

Waar begint reistijdbeleving? En hoe waarderen we

genomen over bestemming en vervoerwijze. Het zijn

Vinden

Digitaal

e kom ik de stad in?

2.2 Vinden Vindbaarheid van A tot Z

bestemming als zodanig? Bij het weer verlaten van de

het om belevingsvragen als: Hoe word ik (be)geleid?

stad geldt natuurlijk hetzelfde; dan begint het proces

En hoe kom ik de stad in? Kies ik een invalsweg of zet

weer van vooraf aan.

ik mijn auto op een P+R? En welke P+R brengt mij dan

Is mijn bestemming herkenbaar?

B

het snelst op mijn bestemming? Bij het binnenkomen

We gebruiken deze customer journey hierna als

van de stad gaat het om kunnen oriënteren. Is de

‘checklist’ om te beoordelen hoe Vindbaarheid er in

route begrijpelijk en vlot? En zie ik waar ik heen moet?

Utrecht op staat.

Fysiek Beslissen

Onderweg

C B Ik wil naar C!

12

A

A

Oriënteren

Vinden

B

?


B Hoe word ik (be)geleid?


Is de route begrijpelijk en vlot?

Zie ik waar ik heen moet?

En het laatste stukje lopen dan?

Is mijn bestemming herkenbaar?

B


Fysiek


13

18

On-trip: navigatie / apps Beslissen

Onderweg A

B A Ik wil naar B!

A

Oriënteren

Vinden

B

?




Is de route Zie ik waar ik heen En het laatste Is mijn bestemming begrijpelijk en vlot? moet? stukje lopen dan? herkenbaar?

B

Customer journey: beslissen Digitaal

Google Maps e.a.

Slim Utrecht In

Utrecht City Guide

Fysiek

Overdaad op het internet

P+R, zonder mee te denken of die P+R wel goed

Het internet biedt een enorme diversiteit aan

aansluit op de beoogde bestemming. Moderne

informatie. Maar wat komt er boven als we zoeken

multimodale reisplanners -die bijvoorbeeld gebruikt

op gangbare zoektermen als bereikbaarheid Utrecht,

worden voor Maastricht Bereikbaar- gaan juist uit

of parkeren, P+R, bus, OV, binnenstad, winkelen,

van een binnen naar buiten benadering en verbinden

enzovoort? Voor route-informatie zijn dat vooral Google

zo de eindbestemming -via overstappunten- met de

Maps, ANWB, de parkeerplattegrond van de gemeente

vertreklocatie.

Rondleiding Utrecht

Trajectum Lumen

Nog overzichtelijk, Utrecht City Guide goed vindbaar, matig up2date, idem parkeer-info, ‘buiten-binnen’ benadering Waze (sociale Navigatie)

Trein, NS, 9292OV

UIT Utrecht

Jaarbeurs

en parkeerroutes per garage, maar ook websites als Utrecht Bereikbaar, de reiswijzer van Rijkswaterstaat,

Apps maken het verschil niet

Slim Utrecht in en de Parkeerlijn. Daarnaast natuurlijk

Het aantal smartphone apps -naast de terecht

veelgebruikte websites als NS reisinformatie,

veelgebruikte Google of Apple Maps app en Trein, NS

9292OV en informatie van het VVV of van specifieke

reisinformatie en 9292OV- is nog beperkt. De apps

toeristische, horeca- of winkelbestemmingen.

die er zijn, zoals Utrecht City Guide, Slim Utrecht in, Jaarbeurs, Rondleiding Utrecht of Trajectum Lumen,

14

Geen portal en gedateerde reisinformatie

zijn snel vindbaar, maar helaas ook matig actueel. Dat

Wat ontbreekt is een helder portal waar informatie

geldt ook voor parkeerinformatie. Ook hier ontbreekt

samenkomt over bestemmingen en reizen, en wat

het aan een van binnen naar buiten benadering en een

herkenbaar actueel is. Het grote probleem van internet

helder portal waarin bestemmings- en reisinformatie

is dat oude informatie ons lang kan achtervolgen. Dat

wordt verbonden. Maar er is een belangrijker bezwaar.

leidt ook hier tot inconsistenties. Zoals een ANWB die

Willen bezoekers nog meer apps op hun telefoon? En

nog verwijst naar P+R Galgenwaard. Of parkeertarieven

wordt hun privacy dan gerespecteerd? De toekomst

die verre van actueel zijn. Daarnaast is er het probleem

richt zich wat dat betreft op mobiele websites; die

van gedateerde reisinformatie. De websites voor

evengoed functioneren op smartphone, als tablet

Utrecht hanteren een buiten naar binnen benadering.

als PC. Zo landt een eventueel portal en slimme

Die brengt je van huis uit snel naar de dichtstbijzijnde

reisinformatie ook direct op de smartphone.



15

Beslissen

Onderweg A

B A Ik wil naar B!

A

Oriënteren

Vinden

B

?





B

Customer journey: onderweg Digitaal

Fysiek

Hoe kom ik binnen?

Nu kies je thuis voor P+R, niet meer onderweg

Navigatiesystemen en bewegwijzering helpen de

P+R-locaties in algemene zin zijn een thema. Ze

reiziger goed naar de Ring van Utrecht. Maar dan? Wat

zijn niet allemaal herkenbaar vanaf de snelweg.

is de meest handige ingang? Navigatie-informatie

Navigatiesystemen bieden nog nauwelijks multimodale

is meestal niet gebaseerd op actuele reisinformatie

ondersteuning. P+R komt daarmee alleen in beeld

in de stad, alleen daarbuiten. Daar komt bij dat

als de reiziger daar zelf al voor gekozen heeft. Voor

bewegwijzering op de snelwegen geen onderscheid

niet-navigatiereizigers sluit de naamgeving vooral

maakt tussen delen van het Centrum. Het is lastig

slecht aan bij de bestemmingen. Namen zijn meestal

voor reizigers om direct de meest passende entree te

gekoppeld aan waar P+R-locaties liggen; maar dat

kiezen. Dat stelt vervolgens nog hogere eisen aan de

zegt de reiziger onderweg weinig. Daarbij worden de

mogelijkheden om je bij binnenkomst in de stad te

voordelen van gebruik van de P+R onderweg niet of te

oriënteren.

laat gecommuniceerd: wat zijn de kosten in verhouding

Begeleiding onderweg is vooral een kwestie

tot parkeren in het Centrum? Wat is de reistijd vanaf

voor automobilisten, en daarmee van ANWB-

de P+R? Is er voldoende plaats? Marktinformatie voor

bewegwijzering en navigatiesystemen. OV-reizigers

de reiziger laat te wensen over. De doelgroep voor P+R

worden in de stad afgezet.

lijkt nu toch vooral de reiziger, die vooraf zijn keuze

Vanaf de snelweg kan worden gekozen voor P+R Westraven, maar wat levert het de reiziger op? Kom je dan uberhaupt in het Centrum terecht? Wat zijn de kosten, hoe lang moet ik wachten en hoe snel gaat het?

Het Centrum wordt vanaf verschillende windrichten aangeduid, maar wat is voor mijn bestemming de beste ingang?

al bepaald heeft. Ten slotte loopt ook het beheer van verwijzingen achter. Zo wordt P+R Galgenwaard nog steeds verwezen, maar is onvindbaar bij aankomst.

Is dit een P+R-locatie en wat levert het de reiziger op?

16



17

Beslissen

Onderweg A

B A Ik wil naar B!

A

Oriënteren

Vinden

B

?





B

Customer journey: orienteren Digitaal

Fysiek

Bij binnenkomst van de stad gaat het vooral om

Ontbrekende oriëntatiepunten zijn een belangrijke

herkennen van de omgeving en van daaruit snel

aanleiding voor deze extra impuls voor Vindbaarheid.

Graadt van Roggenweg: waar is het Centrum?

begrijpen welke kant je op moet. En is de route daar naartoe dan begrijpelijk en vlot?

Onduidelijke naamgeving en rommelig straatbeeld

Aan nieuwe landmarks wordt gewerkt

De begrijpelijkheid van routes laat vervolgens fors te Landmarks zorgen onvoldoende voor herkenbaarheid

wensen over. Wat is Centrum-Oost en wat is Centrum-

De eerste oriëntatie valt of staat met landmarks:

West? En waar kan ik dan het beste naartoe als ik

herkenbare elementen die maken dat je weet waar

bij de schouwburg moet zijn? En hoe zit het met de

je bent of waar je heen moet. Zoals gezegd is de

naamgeving van stadsdelen of parkeergarages? Wat

Domtoren vanaf de Graadt van Roggenweg al geen

zegt Paardenveld, Radboudkwartier of Grifthoek de

moment meer zichtbaar. Toch zijn er wel andere

incidentele bezoekers? Als landmarks en heldere

landmarks bijgekomen in de stad; de MAX torens

namen ontbreken, dan maakt het rommelige

bijvoorbeeld, of de nieuwe Moskee bij Lombok. Maar

straatbeeld met allerlei tijdelijke verwijzingen -als

ook de P+R Uithof is een landmark op zich. De kaart

gevolg van werkzaamheden rondom het Centrum- de

geeft de belangrijkste landmarks mee, zoals reizigers

verwarring compleet. De bezoeker blijft onzeker over

die herkennen. En natuurlijk zijn er ook belangrijke

het vinden van zijn bestemming totdat hij in het

nieuwe landmarks in ontwikkeling; zoals het nieuwe

Centrum is. Het is dan natuurlijk een gemiste kans als

Vredenburg die je straks vertelt dat je in de stad bent

de ‘poorten’ van het Centrum niet gemarkeerd worden

of vlakbij de parkeergarages. In algemene zin is de

door bezoekers welkom te heten; bij de Daalsetunnel

herkenbaarheid van het Centrum van Utrecht echter te

bijvoorbeeld.

Th

e

w al

l

Fortis

P+R

P+R Uithof

P+R

IKEA RWS

P+R

W e s t ra v e n

Rijkswatersta

at

beperkt; landmarks zijn onvoldoende zichtbaar. Zowel vanuit de auto als vanuit het gesloten Centraal Station. En als je Hoog Catharijne uitstapt, waar ben je dan?

18


Landsmarks in de stad VIndbaarheid Utrecht

19

Beslissen

Onderweg A

B A Ik wil naar B!

A

Oriënteren

Vinden

B

?





B

Fysiek

Digitaal Beheer van verwijzing is matig

De belangrijkste routes

Op detailniveau, bijvoorbeeld in de parkeerroutes of

Dat zijn in ieder geval de Graadt van Roggenweg,

de fietsverwijzing, vallen er veel en vaak gaten in

Europalaan, Biltstraat, Top-5 fietsroutes en looproute

de bewegwijzering. Dat maakt het lastig om routes

Jaarbeurs-Station-Centrum.

te volgen. Ook worden wegwijzers die inmiddels

Begrijpelijke en vlotte routes zijn belangrijk, maar

gedateerd zijn -bijvoorbeeld omdat bestemmingen

gegeven de verbouwing waarin de stad zich bevindt,

niet meer bestaan- niet direct opgeruimd. Dat geldt

is de bezoeker al veel geholpen als de grote stromen

niet alleen voor officiële wegwijzers, maar ook voor

beter worden geleid. Voor het autoverkeer zijn dat in

reclame-bewegwijzering. Dat leidt op veel plekken,

elk geval de Graadt van Roggenweg voor de westkant

juist daar waar bezoekers belangrijke beslissingen

van het Centrum en de Europalaan voor de Jaarbeurs.

moeten maken, tot een informatie-overload. Dat gaat

Aan de oostkant blijft de Biltstraat voorlopig een

soms erg ver. Zelfs bij het verlaten van de stad over de

belangrijke invalsweg. Voor fietsers gaat het om de

Europalaan, wordt bezoekers nog verteld dat ze voor de

top-5 fietsroutes en fietsfilevrij routes. En ten slotte

Jaarbeurs moeten omkeren… ‘Bedankt voor uw bezoek

-van het allergrootste belang- is er de looproute van

aan Utrecht!’ draagt meer bij aan de reisbeleving.

het station naar het Centrum door en langs Hoog Catharijne. Die looproute begint bij de Jaarbeurs

Allerlei soorten verwijzing door elkaar

en eindigt bij de belangrijkste bestemmingen in

Ten slotte wordt allerhande verwijzing door elkaar

de binnenstad. Voor al deze routes is veel winst te

gebruikt. Dat is vanuit keuzegedrag ‘een ernstig

behalen.

Centrum-West of Centrum-Oost?

Jaarbeurs staat dubbel aangegeven

Tijdelijke informatie zorgt vaak voor verwarring

Overdaad aan informatie: waar leidt ‘i tourist’ naartoe?

Borden worden niet beheerd: het Geldmuseum is al twee jaar dicht, maar staat nog aangegeven

Grifthoek of Centrum?

vergrijp’. Weggebruikers reageren namelijk onbewust op herkenbare borden; met de juiste kleur, het juist lettertype of het juiste symboolgebruik. De borden die in het Centrumgebied gebruikt worden om tijdelijk te geleiden, dragen ook in veel gevallen niet bij aan de helderheid en overzichtelijkheid. Less is more. De beelden spreken voor zich.

20



21

Beslissen

Onderweg A

B A Ik wil naar B!

A

Oriënteren

Vinden

B

?





B

Customer journey: vinden Digitaal

Fysiek

Juist ook de laatste stappen doen ertoe. Is het voor

Een sprekend voorbeeld is de plattegrond bij de

De garage ben je zo voorbij

de bezoeker logisch om vanaf de parkeergarage, de

oversteekplaats Croeselaan voor de Jaarbeurs. Het

Op straat gestalde fietsen zijn mede verantwoordelijk

fietsenstalling of de OV-halte naar de eindbestemming

zou logisch zijn om deze aan de kant waarlangs

voor het soms rommelige straatbeeld. Daarom zou het

te komen? En is die bestemming dan ook goed

bezoekers van de Jaarbeurs aankomen, te voorzien

goed zijn als stallingen gemakkelijk vindbaar zijn. De

herkenbaar en vindbaar?

van informatie over de Jaarbeurs. Bij het verlaten

werkelijkheid is dat je de stalling meestal zo voorbij

van de Jaarbeurs, zou een goede plattegrond van het

rijdt. De bescheiden rode loper van de servicestalling

Het stratenplan is ingewikkeld en vraagt uitleg

Centrum met looproutes door en langs Hoog Catharijne

aan de Mariaplaats helpt. Maar de belangrijkste

Vrijwel alle binnensteden hebben een oud en

ondersteunen. In werkelijkheid wordt aan beide

stalling, bij het Vredenburg, is niet meer dan een

ingewikkeld stratenpatroon; zo ook Utrecht. Zelfs

zijden dezelfde plattegrond van het Jaarbeurscomplex

bescheiden deur in een lange monotone gevel. Dat

als je op de kaart ziet waar je staat en waar je

getoond.

geldt ook voor sommige parkeergarages; neem

heen moet, dan is het nog niet altijd gemakkelijk

bijvoorbeeld de Kruisstraat. De herkenbaarheid van in-

om de bestemming te vinden. Maar: goede

Buurten en routes onvoldoende herkenbaar

stadsplattegronden helpen wel. Gegeven het

Het winkelrondje wordt veel gelopen. Helaas weten

ingewikkelde stratenplan is het dan ook jammer dat

veel bezoekers vanuit het winkelrondje onvoldoende

stadsplattegronden -juist op sleutelplekken- vaak

horeca en cultuurbestemmingen te vinden. En niet

ontbreken. Denk bijvoorbeeld aan uitgangen van

iedereen houdt ervan om te zwerven. De verschillende

parkeergarages, fietsenstallingen en op het Centraal

kwartieren in het Centrum, zoals het Museumkwartier

Station. Daarbij zijn de huidige plattegronden vaak

of het Schouwburgkwartier, huisvesten belangrijke

achterhaald, niet logisch georiënteerd (‘u bent hier!’,

culturele bestemmingen maar zijn nog onvoldoende

loopcirkel vanuit ‘hier’) en ontbreekt het aan oriëntatie-

herkenbaar. Dat geldt ook voor looproutes daar

informatie als landmarks, herkenbare stadsdelen en

naartoe.

en uitgangen kan veel beter.

Fietsenstallingen: herkenbaar?

Lopend vanaf de Jaarbeurs vind je een plattegrond... van de Jaarbeurs

Stadsplattegronden in de binnenstad

looproutes.

22



23

3

Ontwikkeling op het gebied van Vindbaarheid

Omdat we er midden inzitten hebben we het niet altijd door, maar er zijn grote veranderingen gaande in de wereld. Pas sinds kort heeft iedereen overal beschikking over alle informatie via smartphones, tablets en andere devices. Tegelijkertijd levert iedereen data terug waardoor het fenomeen ‘Big data’ is ontstaan. Er wordt dan ook wel gesproken over een digitale revolutie in de 21e eeuw. In dit hoofdstuk beschrijven we zowel trends binnen wayfinding, als de ontwikkelingen in lopende projecten in Utrecht.

3.1. Trends op het gebied van wayfinding Naast projecten is er een aantal wereldwijde trends,

Mensen reizen spontaner, minder planmatig

die sterk van invloed zijn op de manier waarop we

Een bijkomend effect van verpersoonlijking en

onze weg zoeken en vinden in de openbare ruimte.

mobilisering van informatie is, dat we steeds gemakkelijker kunnen reageren op voortschrijdend

Informatie wordt steeds persoonlijker

inzicht gedurende de dag. Reizen flexibiliseert,

Of het nu de smartphone is, of de wegwijzer die

agenda’s flexibiliseren en mensen worden steeds

wordt aangestuurd via social media, informatie wordt

minder rigide in hun plannen. Dat betekent dat we op

steeds meer op maat aan individuen aangeleverd.

basis van nieuwe informatie spontaner gaan reizen;

Dat kan omdat we ook steeds beter weten wat de

bijvoorbeeld omdat we zien dat de P+R ons kansen

dagelijkse patronen en informatiebehoeften zijn van

biedt, of omdat we ontdekken dat we een overleg

smartphonebezitters. Steeds meer mensen beginnen

in Utrecht gemakkelijk kunnen combineren met een

de nadelen hiervan te ondervinden, in de vorm van

bezoek aan die ene winkel waar we toch nog eens

verminderde privacy, ongevraagde adviezen en een

langs wilden.

veelheid aan commerciële aanbiedingen. Dat neemt niet weg dat de trend voorlopig doorzet, en zonder meer kansen biedt.

24



25

We kunnen reizigers steeds beter volgen

Grens tussen reizen en andere tijdsbesteding vervaagt

Uit vorenstaande blijkt al dat we, op basis van

Als gevolg van al deze ontwikkelingen doen we

GSM- en WiFi-signalen bijvoorbeeld, steeds beter

steeds meer tijdens onze reis. Een stukje wandelen is

individuele reizigers kunnen volgen. Het aggregeren

voor veel mensen al ‘online-tijd’. Game-elementen in

van al die persoonlijk informatie -over reis- en

routeplanners zorgen voor net even die ontspanning

consumentengedrag bijvoorbeeld- geeft een schat aan

-of juist die spanning- waar we op dat moment aan

markt- en sturingsinformatie; zoals druktebeelden in

toe zijn. En als we toch in Utrecht zijn, dan kunnen we

de stad, patroonherkenning bij evenementen en een

net zo goed even werken bij Seats2Meet of in de trein.

goed en vrijwel continu beeld van werkelijk in plaats

Dat biedt allerlei kansen om bezoekers voor meer dan

van voorspeld reisgedrag. Die informatie kunnen we

één doel naar Utrecht te laten komen; zeker voor een

ook teruggeven aan de reiziger. Zoals we de reiziger

hoog-dynamische multi-purpose-omgeving als Utrecht

nu al real-time informatie leveren over vertraging door

Centrum.

wegwerkzaamheden met het Eitje van Utrecht; nu en over een half uur.

Waze: community vorming, gebruikers geven elkaar real time informatie over brandstofprijzen, congestie, flitspalen etc.

26


Multimodale routeplanner Maastricht, inclusief advies over P+R en tijdens evenementen

Het vinden van een parkeerplaats en direct betalen via smartphone


27

Diverse projecten dragen -ook los van deze extra

Actualisering Parkeerroute Informatiesysteem (PRIS)

impuls- al bij aan de verbetering van de Vindbaarheid.

De structuur van de stad en de locaties van de

Hierna worden de sleutelprojecten kort beschreven.

parkeergarages leiden tot zoekverkeer in de stad en

Verkeer

Strategisch

3.2 Lopende projecten in Utrecht

Economie Utrecht Aantrekkelijk & Bereikbaar

Act. Luchtkwaliteit Slimme Routes Slim Regelen

gewenste ruimtelijke kwaliteit binnen een zone, de

veranderingen in de stad vragen om een toekomstvast

luchtkwaliteit en het geluidsniveau zijn ook bepalend

en dynamisch nieuw PRIS. Het nieuwe PRIS richt zich

voor de hoeveelheid verkeer die op routes wordt

zowel op de parkeerbestemmingen in de stad als ook

geaccepteerd. Dat kan leiden tot het op strategische

op de P+R locaties rond de stad. Het project wordt

plaatsen tegenhouden of ontmoedigen van verkeer

onderdeel van de UAB beleidsuitvoering. In 2014

en het bieden van aantrekkelijke alternatieven.

worden verplichtingen voor realisatie aangegaan.

Verkeersmanagement moet de gewenste routes voor

Realisatie vindt plaats in 2014 en 2015.

auto, fiets en OV dynamisch gaan ondersteunen. De

28

Operationeel

behoren, maar technologische ontwikkelingen en

Vindbaarheid

Tijdelijke bereikbaarheid (POS)

Project Omgeving Stationsgebied

huidige PRIS stamt uit 1996. Het functioneert naar

wordt de slag van ‘kunnen’ naar ‘willen’ gemaakt: de

Pilot Openbare Ruimte

centraal. In de nota Slimme Routes Slim Regelen

Optimalisering OV-routes

Loporoutes Station-Centrum

juiste routekeuze naar de parkeerbestemming. Het

FRIS

welkom en wordt deze verleid tot het nemen van de

benutten van beschikbare capaciteit van het netwerk

PRIS

Voorheen stond het verkeerskundig optimaal

Bewegwijzering

informatie voelt de bezoeker van de stad Utrecht zich

Tactisch

wachtrijen bij de garages. Door verstrekking van juiste Slimme Routes Slim Regelen

R.O.

Vaartsche Rijn St. Ledig Erf

in de verkeerscirculatie plaats. Utrecht is toe aan

Fietsroute Informatiesysteem (FRIS)

keuzes die in UAB zijn gemaakt ten aanzien van de

Actualisering Bewegwijzering

een nieuw bewegwijzeringsysteem. Via statische

Het project FRIS houdt zich bezig met een

positie van modaliteiten in verschillende zones van

De huidige bewegwijzering is meer dan 15 jaar geleden

bewegwijzering (zgn. “ANWB bewegwijzering”)

informatiesysteem voor fietsparkeren. Het betreft

de stad zijn daarbij leidend. Er is een directe relatie

opgezet. De laatste belangrijke reden tot aanpassing

informeert het nieuwe systeem over routes naar

besluitvorming over en realisatie van een dynamisch

met Vindbaarheid: de gewenste routes moeten de

van de systematiek was het in gebruik nemen van de

bestemmingen in en buiten de stad. Dat richt zich

verwijssysteem naar beschikbare plaatsen in de

Vindbaarheid versterken. Het project is in ontwikkeling.

‘RING-Utrecht’ (A2, A12, A27, N237) in 1996. Als gevolg

op het centrum en terug, doelen met veel bezoekers

fietsenstallingen Jaarbeursplein en zo mogelijk ook

Naar verwachting volgt na de zomer van 2014

van de maatregelen uit het Actieplan Luchtkwaliteit

(minimaal 500.000 per jaar), bedrijventerreinen en

de in de Binnenstad. Daarnaast zorgt FRIS voor een

bestuurlijke vaststelling.

(ALU), en de netwerkfilosofie van Utrecht Aantrekkelijk

economische centra en P+R locaties in en rond de

betere informatievoorziening over de fietsenstallingen

en Bereikbaar (UAB), vinden belangrijke wijzigingen

stad. In 2014 worden verplichtingen voor realisatie

en voor handhaving van gewenst parkeergedrag in

aangegaan. Realisatie vindt plaats in 2014 en 2015.

samenwerking met ondernemers en andere betrokken



29

partijen. Denk daarbij aan verwijzing in de openbare

Projectorganisatie Stationsomgeving (POS)

Ook coördineert POS aanpassing van bebording bij

ruimte via fietsparkeervakken, handhavingsborden,

Op dit moment vindt een ingrijpende verbouwing

oplevering van bouwprojecten in haar opdracht op

parkeerverboden en verwijzing naar fietsenstallingen

van het Stationsgebied plaats. De verbouwing

het raakvlak met de direct aangrenzende openbare

en inzet van andere communicatiemiddelen. Het

duurt nog een aantal jaar en leidt tot belangrijke

ruimte, zoals het Muziekpaleis en Stationsplein West.

project loopt tot 31 december 2014.

kwaliteitsverbetering. ProRail, Corio, gemeente

Er is een wekelijkse schouw in het stationsgebied, om

Utrecht, NS en de Jaarbeurs zijn als opdrachtgevers

verouderde en/of niet meer functionele (tijdelijke)

Pilot Openbare Ruimte Centrum

verantwoordelijk voor een aantal deelprojecten. De

bebording te verwijderen. Tenslotte spreekt POS

In de pilot openbare ruimte voor het centrum wordt

gemeentelijke Projectorganisatie Stationsgebied (POS)

de APS-partijen (ProRail, Corio, NS, BRU, Rabobank,

een nieuwe balans tussen verkeer en verblijf gezocht

is opdrachtgever van de engineering en realisatie van

Jaarbeurs) aan om ook hun verantwoordelijkheid te

en getest. Deze balans wordt vooraf intensief met alle

projecten in de openbare ruimte. Daarnaast is de POS

blijven nemen bij verbetering en afstemming van de

stakeholders besproken, inclusief hun eigen bijdragen

regisseur als het gaat om planning, bereikbaarheid,

bewegwijzering en verwijzing in de diverse publieke

daaraan. Een bijkomend doel van de pilot is het

leefbaarheid, veiligheid en communicatie.

domeinen. De basisverantwoordelijkheid voor beheer en onderhoud van de openbare ruimte (waaronder

optimaal aanwenden van gemeentelijke middelen in sectorale programma’s voor herinrichting van straten.

Tijdens de verbouwing blijft de winkel open en

bebording) ligt bij Stadswerken.

aantrekkelijk. Dat vraagt balans tussen ruimte maken

30

De pilot draagt bij aan de vindbaarheid door het

om te bouwen en ruimte behouden voor gebruik.

versterken van de herkenbaarheid van markante

De POS zorgt bij bouwactiviteiten voor een goede

plekken in het centrum, het verbeteren van straten

verwijzing voor alle gebruikers. Dat gebeurt meestal

en het herkenbaar maken van keuzemomenten in

op kleinere, maar soms ook op grotere schaal. Zo

het netwerk voor voetgangers. Vier studenten van

coördineert POS de verplaatsing van bussen van station

de Universiteit Utrecht leveren hieraan hun bijdrage.

oost naar west (aanvullend ronde in december 2015).

De pilot resulteert in de herinrichting van zes cruciale

Een integraal plan met nieuwe bebordingsstijl is door

straten en de verbetering van looproutes tussen het

POS ontwikkeld en geplaatst voor de eerste busomklap

Centraal Station en de binnenstad. Dat versterkt de

begin september 2014. Afspraken over aanpassing

vindbaarheid van bijvoorbeeld het museumkwartier

bebording bij tweede busomklap december 2015

voor bezoekers van het centrum.

moeten nog worden gemaakt.



31

Aan de slag met Vindbaarheid

32



33

4

Strategie

Dit project is vertrokken vanuit de ambitie om een extra impuls te geven via projecten in 2014. Vanuit de analyse van de bestaande situatie, en uit het overzicht van wat zich in andere projecten afspeelt, ontstaat tegelijk een goed beeld van de strategie om Vindbaarheid structureel een betere plek te geven. Deze strategie, vertaalt in een aantal principes en stappen, legt de basis voor zowel concrete projecten als afstemming met andere lopende activiteiten.

4.1. Zes principes van Vindbaarheid Om de bezoeker maximaal te ondersteunen in

2. Focus op reistijdbeleving: het is de customer

een positieve reisbeleving, gelden zes belangrijke

journey die bepalend is voor een positieve

principes. Deze principes zijn generiek, en daarmee

reisbeleving. Gebruik de ‘tegels’ en de stappen

toepasbaar op verschillende steden, stadsdelen en

(beslissen-onderweg-oriënteren-vinden)

verwijzingssituaties.

als toetsingskader voor reisinformatie en –ondersteuning. Als de reisbeleving positief is, lijkt

1. Stel de incidentele bezoeker centraal: bezoekers die niet regelmatig in de stad komen zijn

de reistijd korter. Dat stimuleert langer verblijf en herhaalbezoek.

maatgevend voor elke vorm van ondersteuning van Vindbaarheid. Om twee redenen. Zij hebben de

34


3. Redeneer van binnen naar buiten: tot voor

ondersteuning nodig. En als zij ontevreden naar huis

kort was vrijwel alle reisondersteuning gericht

gaan, komen ze mogelijk een volgende keer niet

op het afzetten van de bezoeker aan de rand van

terug. Dat stelt eisen aan de verwijzing, te hanteren

de stad, bij de invalsweg, op de P+R of op een

naamgeving en de manier waarop informatie

station. Daarna begint de ondersteuning eigenlijk

aangeboden wordt.

opnieuw. Dat geldt zowel voor digitale als fysieke


35

ondersteuning. In plaats van deze van buiten naar

5. Stimuleer combinatiebezoeken: zakelijke

binnenbenadering kunnen we nu steeds beter

bezoekers besteden veel in Utrecht. Voor een

van binnen naar buiten redeneren; vanuit de

deel zijn zij gehuisvest in hotels in de binnenstad,

bestemming naar de herkomst. Daartussen wordt

waarmee ze uitstekend ondersteund worden als

de bezoeker een totaalpakket aan multimodale

het gaat om toeristische informatie of het vinden

reisinformatie aangeboden, inclusief de slimste

van horecabestemmingen. Maar vooral zakelijke

overstappunten. Allemaal vanuit de bestemming

bezoekers van congressen, aan de Jaarbeurszijde,

geredeneerd, en niet vanuit de herkomst. Waarom?

kunnen gerichter worden ondersteund in het

Omdat in de praktijk –en opnieuw uit onze

combineren van hun bezoek. Dat geldt ook

Naast het Centrum heeft Utrecht andere bestemmingsgebieden, zoals de

probleemanalyse- blijkt dat het lastigste en meest

voor museumbezoekers. Dat stelt eisen aan

Cartesiusweg, de Amsterdamsestraatweg en Galgenwaard stadion. Voor

onzekere stuk van de reis aan de rand van de stad

ondersteunende informatie op de bestemming.

deze bestemming gelden dezelfde principes. Dit maakt dat deze gebieden verwezen kunnen worden, mits de rit van A tot Z kan worden begeleid. Dit

begint. 6. Beperk de informatiedichtheid: less is more. Juist 4. Biedt een totale rit tot aan de bestemming aan:

Toepasbaarheid op andere bestemmingsgebieden

op beslispunten wordt de bezoeker overspoeld

betekent dat deze gebieden vanaf de snelweg tot de bestemming moeten worden aangeduid.

Als de incidentele bezoeker centraal staat, dan kun

met informatie. Dat stelt eisen aan het aantal

je die niet halverwege achterlaten op een voor

borden, maar ook aan de tekst op de borden

Door principe 6 ontstaan hier conflicten. Wanneer alle gebieden van A tot Z

hem of haar onbekende plaats. Dat betekent dat je,

zelf. Beperk het aantal tekens zo veel mogelijk,

worden bebord, kan een overdaad aan informatie ontstaan. Dit maakt dat

zodra verwijzing is gestart, die ook moet afmaken

zodat de hoofdboodschap ontvangen wordt. Het

keuzes moeten worden gemaakt: per gebied en per richting moet worden

tot aan de bestemming. Daar hoort direct bij, dat

behoeft geen pleidooi dat focus op de incidentele

afgewogen wat wel en wat niet te verwijzen. We stellen voor om, net als in

alleen herkenbare bestemmingen verwezen kunnen

bezoeker en de grote stromen helpt om de

Maastricht, het aantal tekens per situatie te maximeren op 8 (zie afbeelding

worden. Als Centrum-Oost niet herkenbaar is, dan

informatiedichtheid te beperken. Een belangrijke

p43). Wanneer keuzes moeten worden gemaakt van de gebieden die wel en

ondersteunt het de bezoeker niet. Dat betekent dat

kans hiervoor ligt in het slim koppelen van PRIS en

niet worden verwezen zijn de belangrijkste afwegingscriteria:

verwijzingen zich in veel gevallen moeten beperken

bewegwijzering, door naamgeving van garages te

tot concrete, tastbare en bereikbare bestemmingen.

laten aansluiten bij deelgebieden van het centrum.

Zo is de ‘Tourist Information’ in het geval van

In Maastricht is onderzoek gedaan naar de maximale

Utrecht niet per auto bereikbaar; en daarmee is de

hoeveelheid informatie die een automobilist tot

▪▪ Aantal incidentele bezoekers; ▪▪ De potentie van deze bezoekers om bestedingen te doen; ▪▪ Aanwezigheid/gebrek aan andere visuele ondersteuning, zoals landmarks; ▪▪ Andere verkeerskundige criteria, zoals het verminderen van

verwijzing niet af te maken.

zich kan nemen, waarna vertroebeling optreedt

capaciteitsknelpunten.

(en de mobilist informatie mist). Dit blijkt 8 regels/ bestemmingsgebieden aan informatie te zijn. We raden aan dit zelfde maximum te hanteren voor Utrecht. Zie hiervoor ook uitwerking in paragraaf 4.2. 36



37

G r i ft p a rk

de n

g

Bijenkorf I

bewegwijzering. 38


ei n W e s tpl

Gr a

an

s te To l

eks

ra

Ve

at

nu

sla

an

at

Bl

tr a

R u be ns l a a

ss

Indeling in kwartieren met aanrijroutes. Gebiedsnamen zijn werktitels

i ng

el sst

tr

Gan

e gs

n

el e Do

j de

tr o

Ro

va n

a dt

ba

s i nge l

informatieruimte als ook fors kosten voor nieuwe

Malie

stress’, doordat de bestemming eerder en scherper op

n el e Lep urg b

hoeft te worden toegevoegd. Dit bespaart zowel

l

Schouwburg heten. Het scheelt de bezoeker ‘een hoop

s i nge

worden verwezen, zonder dat nieuwe informatie

Malie

Grifthoek wordt Schouwburgkwartier en Kruisstraat kan

tr

kan praktische vanaf de snelweg naar de kwartieren

ws i eu

Zo kan Springweg heel goed Museumkwartier heten,

at

Zonstraa t

N ge Lan

te verwijzen naar de centrumkwartieren. Daarmee

t ch

kans. We kunnen PRIS vanaf dat moment inzetten om

gemakkelijker de best passende parkeergarage vinden.

t traa uw s Ni e

namen te koppelen aan de gebieden kan een bezoeker

ra

e Lang

qua naamgeving te koppelen ontstaat een belangrijke

lst

el

Bijenkorf en ‘Springweg’ in het Centrum. Door de

Wi Tolsteeg brug

n

zoekverkeer rond het Centrum. Door de parkeergarages

w Vrous traat n jutte

laa

van de parkeergarages onlogisch. ‘La Vie’ ligt bij de

Museum kwartier

es e

verwezen. Het vermindert bovendien de overlast van

ra a t ees t e Sm Lang

Cro

geholpen als er voor zijn bestemming één route wordt

Vanuit de incidentele bezoeker bezien, zijn de namen

aa

s i ng

geleid. De incidentele bezoeker is er meest mee Stap 2: Koppel parkeergarages aan de kwartieren

grac ht

een deel van het verkeer via de Europalaan worden

IK

teg

Oude

uitwerking door een communicatie-adviesbureau.

Jaarbeurs kwartier

ch

Museumkwartier I

w eg

Graadt van Roggenweg, maar op topdruktedagen kan

eg ls te

ng

bereiken. De Jaarbeurs wordt ook ontsloten via de

Uithof. De naamgeving van de kwartieren vraagt

Wa

S pri

dit leidde direct tot verwarring in verband met de

re Mo park

i j ne

Het Schouwburgkwartier is via de Biltsestraatweg te

Centrum I tm V e el s

Jaarbeurs

ha r

Een eerdere poging bevatte het Universiteitskwartier,

eg

Ca t

route is snel en ontsluit de meeste parkeergarages.

gg

w en

r el s t Zad

aats

s lem Wil

‘Schouwburgkwartier’ doen we hier een aanzet voor.

an

van Roggenweg als dé fly-inn voor het Centrum. Deze

e ba

‘Centrumkwartier’, ‘Museumkwartier’ en

ri jn

Vanuit Slimme Routes Slim Regelen geldt de Graadt

tha

elke windrichting via een andere route wordt geleid.

kennisniveau van de bezoeker. Met ‘Jaarbeurskwartier’,

i apl

n

het systeem logisch, maar sluit niet aan bij het

M ar

laa

afritten verwezen, waardoor de automobilist vanuit

Na

Dom pl ei n

es e

moment wordt het Centrum vanaf verschillende

Oost en Centrum-West. Deze terminologie is vanuit

Cro

Op dit moment is het Centrum opgedeeld in Centrum-

S

in ple urs rbe

keuze voor de verdere routering in de stad. Op dit

tr nss tatiio

Centrum kwartier

at

Krom me N ieuw egra

Anna traat

Grac ht

J aa

geredeneerd vanuit de incidentele bezoeker

e k ad Ri j n

Op de snelweg maken bezoekers een belangrijke

Ca

Stap 1: Deel het Centrum op in logische kwadranten,

s l aar kke S ma vel d

ie

Stap 3: Verwijs bestemmingsgebieden vanaf snelweg

N o be l s tr a

Munt s tr

ew eg

Schouwburgkwartier I

J ans k erk hof

st Neude

V l e ute ns

P o tt e r

al

De bijenkorf

Vredenburg

Oude

de principes in een aantal concrete stappen.

B i l ts tr a at

W i t t e vr ouw e ns tr

ba

totale reis naar de bestemming aan te bieden.

Schouwburg kwartier

Vo

nd

Al

projecten verder te concretiseren, vertalen we hierna

bs s tr a a t

de borden komt. Ook wordt het gemakkelijker om een

aco S t. J

Om de toepassing van de principes in lopende

Bijenkorf II

Oude Grac ht

4.2 Uitwerking van de principes

M

we

a

e ns i n

at

Ka

Schouwburgkwartier II

r ts t

ge l

In ontwikkeling ra

d

r s tr a a t

W i tte v r o u w

St

oor

elaa Ad

V

Naamgeving en gebiedsindeling: Ou

el l

aa

n

Museumkwartier II


39

Aanvulling stap 3: Deze afbeelding toont het Stap 4: Biedt de juiste informatie aan op P+R-locaties

de looproute Jaarbeurs-Centrum, Vaarsche Rijn-

wensbeeld. Deze aanpak kan op plekken leiden

Het gebruik van P+R kan veel reistijdwinst en fors

Museumkwartier en Spoorwegmuseum-Centrum. Deze

tot een overschrijding van het maximaal aantal

lagere kosten opleveren voor de bezoeker. Door

looproutes kunnen worden aangeduid met toeristische

regels aan informatie. In dat geval kan met minder

de P+R-locatie al in de naamgeving aan te laten

informatieborden en de straatnaamborden.

informatie een gelijksoortig effect worden bereikt. Essentieel is informatie op beslispunten (op/afrit,

sluiten op de bestemming, wordt voor de bezoeker -ook spontaan en onderweg- veel duidelijker of het

Stap 6: Ondersteun ook de vertrekkende bezoeker

keuze voor parallelstructuur), die vervolgens tot

gebruik interessant is. Daarbij is informatie over

Ook de vertrekkende reiziger moet op een goede

aan de bestemming wordt doorgezet. Eventueel

reistijd, kosten en type natransport inclusief vertrektijd

manier worden bediend. Immers vergroot een

kan informatie worden gebundeld, zo kan,

openbaar vervoer relevant in het keuzeproces. Deze

aangename totale ervaring de kans op herhaalbezoek.

komende vanaf de A28, het Schouwburgkwartier

informatie moet tijdig vanaf de snelweg zichtbaar zijn

Door de volgende drie stappen te doorlopen wordt een

rechtdoor worden aangegeven en ‘Overige

en eenvoudig kunnen worden opgenomen. Zo wordt

vertrekkende rit op een complete manier ondersteund:

Centrumkwartieren’ via de A27/A12 worden geleid.

P+R Westraven bijvoorbeeld P+R Jaarbeurs en Centrum

1. Zorg dat de garages, fietsenstallingen, stations

(Sneltram)?

Schouw b kwartie urg r trum Cen tier r a kw eum Mus tier r kwa

en bushaltes goed herkenbaar zijn, zodat

P

bezoekers hun weg terug kunnen vinden. Stap 5: Ondersteun het laatste stukje van de reis met

Eventueel kunnen deze worden ondersteund met

stadsplattegronden en looproutes

voetgangersbewegwijzering, stadsplattegronden of

Een reis eindigt pas als de eindbestemming is bereikt. Door op strategische plekken -waar veel incidentele

P

digitale informatie. helder worden aangegeven welke richting

te plaatsen, worden de laatste belangrijke en

opgereden/gefietst moet worden. Voor de auto

aantrekkelijke meters goed ondersteund. Denk

wordt de ring aangeduid. Voor de fiets wordt de

daarbij aan OV-perrons van P+R-locaties, uitgangen

regionale fietsbewegwijzering (ANWB) opgepakt.

van parkeergarages en (OV-) fietsenstallingen, en

Hierbij kan extra nadruk worden gelegd op

P

P+R Centrum Jaarbeurs

3. Deze informatie moet worden afgemaakt tot andere

straks station Vaartsche Rijn. De stadsplattegronden

borden (bijvoorbeeld de ANWB borden op de

hebben bovendien de functie om combinatie- en

snelweg) de verwijzing overnemen.

10 min 4€

herhaalbezoek te stimuleren; via een aantrekkelijk

40

vormgegeven plattegrond met landmarks en

Stap 7: Biedt informatie ook digitaal aan

kwartieren wordt de bezoeker immers gewezen op

De keuze voor het bezoek begint thuis. Informatie

andere aantrekkelijke bestemmingen. Op eenzelfde

over vervoermiddelen, ketenverplaatsing, kosten,

manier kunnen looproutes worden ingezet; ook

evenementen en vertragingen kan online worden

Naamgeving en gebiedsindeling:

die maken de reis af en stimuleren combinatie- of

aangeboden. Dit vergroot de kans op bezoek en geeft

In ontwikkeling

herhaalbezoek. Denk hierbij in het bijzonder aan

meer keuzevrijheid aan de bezoeker. Dat geldt ook


P

2. Komende vanuit de garage/fietsenstalling moet

bezoekers samenkomen- stadsplattegronden

natuurlijk OV-knooppunten als het Centraal Station en

P

urs rbe Jaa tier r kwa


41

voor actuele en aantrekkelijke stadsplattegronden.

om de wijkverwijzing geheel te laten vervallen.

Werk zo veel mogelijk met mobiele websites, zodat

De wijknamen zijn vaak onbekend bij incidentele

informatie op elk moment toegankelijk is.

bezoekers: ze gaan op weg met een straatnaam of een bepaald gebouw in hun hoofd. Daarbij zijn wijken geen

Stap 8: Voorkom fietsoverlast door Vindbaarheid van

herkenbare entiteiten waarvan je de verwijzing kunt

stallingen te verbeteren

afmaken tot aan de bestemming. Bovendien nemen

Utrecht biedt meerdere (gratis) bewaakte

ze informatieruimte in die ook voor belangrijkere

fietsenstallingen aan, maar ze zijn nog niet altijd

bestemmingen kan worden gebruikt. Stellen we de

even goed vindbaar. Door gebruik van deze stallingen

bezoeker centraal, dan weten we dat bezoekers van

te stimuleren, wordt overlast van geparkeerde

specifieke adressen in woonwijken meer geneigd

fietsen verminderd. Dit kan bijvoorbeeld door de

zijn om navigatie te gebruiken. Zij verwachten geen

fietsenstallingen ruimtelijk in te leiden, en door te

wijkbewegwijzering en zijn daar dus ook niet op

zorgen voor een logische naamgeving. De stallingen

georiënteerd. Zo heeft Maastricht al besloten om

zullen nooit voldoende ruimte bieden om alle

de wijkverwijzing in zijn geheel te laten vervallen.

fietsoverlast tegen te gaan. Op sleutelplekken in

Overigens bevelen we dit niet aan voor bijzondere

de stad kan daarom gerichte handhaving worden

‘wijken’ of bedrijventerreinen, zoals meubelplein

overwogen of uitgebreid.

Kanaleneiland, Cartesiusweg of Science Park Uithof. Dit

Op de snelweg: Rijd je met de auto het Centrum in of parkeer je bij Westraven? Op dit moment mist informatie om deze keuze op te baseren. Daarbij wordt het beeld vertroebeld door wijkverwijzing Kanaleneiland.

Centrum rechtdoor! Een welkome boodschap, omdat het zicht op de Dom ontbreekt. Dit beeld wordt vertroebeld door de wijkverwijzing.

zijn nadrukkelijk wel logische en herkenbare entiteiten, Stap 9: Ruim overbodige informatie op

die bovendien veel bezoekers van buiten trekken.

Zoals gesteld in de principes, is op sommige plekken

42

sprake van een overload aan informatie. Daarnaast

Stap 10: Beheer en organiseer afstemming

is er veel verwijzing die kan vervallen. Er is alle

Op verschillende plekken in de stad staan borden

aanleiding om in de zomer een grote opruimactie

die verouderde informatie tonen. Op dit moment

te organiseren. Daarbij kan de focus liggen bij het

is niemand verantwoordelijk voor deze foutieve

overhouden van informatie voor de incidentele

informatie. Goed functionerend beheer maakt dat

bezoeker en de grote besteders; zoals beschreven in

de kwaliteit van de informatie wordt geborgd.

hoofdstuk 2.

Tijdens werkzaamheden ontstaat vaak een woud

In Maastricht wordt een maximum van 8 regels/

aan borden, die de situatie eerder vertroebelen dan

bestemmingsgebieden aan informatie per situatie

verduidelijken. We raden aan om regie te organiseren

gehanteerd (op de afbeelding rechtsonder is een

op dit thema. Denk hierbij ook aan afstemming met

situatie te zien met 12 regels). We stellen voor ditzelfde

de NS en omliggende gemeenten. (Zie hoofdstuk 5 -

maximum te hanteren voor Utrecht.

basisvoorwaarde).

Het opruimen van overbodige informatie is aanleiding

De tien stappen uit de vorige paragraaf zijn


Stressvol punt: ik wil parkeren bij de Bijenkorf, waar moet ik naartoe? Wijk-C? Vogelenbuurt? Pijlsweerd? Wat heb ik daar te zoeken als incidentele bezoeker van de binnenstad? Er worden hier 12 regels/bestemmingen aangeduidt. Bij meer dan 8 wordt het beeld troebel en wordt informatie door de automobilist gemist. VIndbaarheid Utrecht

43

G r i ft p a rk

de n

tr

ge l

g

aco S t. J bs s tr a a t

ei n W e s tpl

va n

a dt Gr a

an ba ie

Malie s i nge l

i ng

el sst

ra

s te

Ve

at

sla

an

at

nu

ss

tr a

R u be ns l a a

tr o

Looprondjes (indicatief)

Gan

e gs

n

W Tolsteeg brug

Overdekte fietsenstalling Plein met stallingscapaciteit

Figuur: Fietsroutes, fietsenstallingen en looproutes moeten in samenhang worden bekekeken. Deze figuur is hier een aanzet toe.

To l

Toekomstige fietsroute

le oe eD ijd

Landmarks

ba

Ro

n el e Lep urg b


l

44

s i nge

Het ondersteunen van bus en tramreizigers vanaf de

tr

bezoek aan de binnenstad vergroot.

at

ws i eu

toekomstige Doorfietsroutes.

ra

Zonstraa t

N ge Lan

basis worden gebruikt, eventueel aangevuld met de

bus doorheen rijdt. Door de bestemming voor de

t ch

aangegeven, in plaats van het Centrum, waar de

t traa uw s Ni e

De Top-5 en Fietsfilevrij routes kunnen hiervoor als

lst

e Lang

reisinformatiepanelen staat regelmatig de eindhalte

Fietsroutes

n

focus liggen bij grote groepen incidentele bezoekers.

Legenda

laa

Op de bussen in Utrecht en op de dynamische

w Vrous traat n jutte

es e

prioritering van routes die worden verwezen moet de

ra a t ees t e Sm Lang

Cro

Openbaar vervoer: bus en tram

aa

el

routes gebruiken om het centrum te benaderen. Bij

grac ht

met de auto is dat fietsers een veelvoud van

IK

teg

Oude

die in paragraaf 4.2 staan beschreven. Het verschil

looproutes.

Museum kwartier

w eg

aangeduid, met goede stadsplattegornden en

Jaarbeurs kwartier

ch

s i ng

Voor de fiets kunnen de 10 stappen worden genomen

ng

oogpunt minder prioriteit.

Het laatste stukje lopen kan conform stap 5 worden

S pri

‘station Museumkwartier Utrecht’ heten.

eg ls te

i j ne

auto komt. Daarom heeft de fiets vanuit economisch

Wa

ha r

Vaartsche Rijn zou vanuit de reiziger geredeneerd beter

M par

Ca t

op de fiets komt veel lager dan het deel dat met de

e

el s Stationsplein ore k

Jaarbeursplein

s lem Wil

aan het centrumkwartier. Het nieuwe stations

eg

n

auto. Echter is het aantal incidentele bezoekers dat

nw

laa

Utrecht centraal is herkenbaar en duidelijk gekoppeld

e gg

Dom pl ei n

es e

De fiets wordt op eenzelfde manier behandeld als de

a i apl Mariaplaats M ar

Cro

Fiets

gekoppeld aan het betreffende bestemmingsgebied.

Na

r el s t Zad

ats

in ple urs rbe

Bij voorkeur is de naamgeving van de stations ook

wordt de bus aantrekkelijker gemaakt, wat de kans op

an

J aa

Treinreizigers komen de stad binnen op de stations.

incidentele bezoeker aan te geven (vaak het Centrum)

e ba

stadsplattegronden en looproutes.

ri jn

Openbaar vervoer: trein

S

tr nss tatiio

at

Krom me N ieuw egra

Anna traat

Centrum kwartier

tha

ontbreekt is aanvullende informatie wenselijk, zoals

NS West

Neudeflat Grac ht

e k ad Ri j n

visuele ondersteuning (in de vorm van landmarks)

N o be l s tr a

Malie

s l aar kke S ma vel d

Neude

al

Smakkelaarsveld

Ca

worden toegelicht.

ew eg

Vo

nd

Al

bij haltes die veel in- en uitstappers kennen en waar

Vredenburg Vredenburg

tr

vervoer, met enkele verschillen die in deze paragraaf

V l e ute ns

st P o tt e r

eks

uitstappers verspreid zijn over vele haltes. Met name

J ans k erk hof

De bijenkorf

Bl

net zo goed toepasbaar op de fiets het het openbaar

Jans-Kerkhof

Lange Koestraat

NS Oost

B i l ts tr a at

W i t t e vr ouw e ns tr

Neude

halte is lastiger dan bij de treinreizigers, omdat in- en

Oude

voornamelijk toegespitst op de auto. Ze zijn echter

Schouwburg kwartier

Oude Grac ht

4.3 Toepassing op OV en fiets

M

we

a ts

e ns i n

at

Ka

W i tte v r o u w

ra

d

r s tr a a t

Munt s tr

St

oor

In ontwikkeling

elaa Ad

V

Naamgeving en gebiedsindeling: Ou

el l

aa

n

Station Museumkwartier VIndbaarheid Utrecht

45

5

Functioneel beheer

De situatie van structurele tijdelijkheid waarin de stad zich bevindt, vraagt om goed beheer van bewegwijzering en ondersteunende informatie. Functioneel beheer is nu niet geborgd binnen de gemeentelijke organisatie. De gevolgen daarvan zien we op straat en worden gevoeld in de gemeentelijke organisatie. Voor alles wat we hier agenderen is zorgvuldig functioneel beheer een belangrijke succesfactor. Ook al is het niet per se onze expertise en ook niet onze opdracht; we doen graag een voorstel. Beschouw het als een hartekreet!

Hoe gaat het nu?

Model Maastricht

Vindbaarheid wordt projectmatig opgepakt. Per project

In Maastricht -bezoekstad nummer 1- is één

staat een projectleider of beleidsadviseur aan de lat

persoon beleidsmatig verantwoordelijk voor

om bewegwijzering voor een deelgebied of in een

het thema bewegwijzering. Daarbij ligt een

deelproject ‘mee’ te regelen; daarin ondersteund door

beheersverantwoordelijkheid bij de beheersafdeling.

een operationele beheerder, die voor de realisatie op

De beleidsmatige verantwoordelijke en de

straat zorgt. De operationele beheerder is doorgaans

beheersverantwoordelijke werken binnen dezelfde

niet of matig betrokken bij het betreffende project.

afdeling, waardoor er korte lijnen zijn tussen beheer

Het grote nadeel van dit model is gebrek aan

en beleid. Op deze manier wordt alle kennis binnen

hoofdelijke verantwoordelijkheid en het ontbreken

een kleine groep mensen ontsloten. Zij zijn ook goed

van een helder aanspreekpunt. Het gevolg is dat

vindbaar voor collega’s en externe stakeholders.

niemand zich echt verantwoordelijk kan voelen voor

Belangrijke meerwaarde is dat bewegwijzering

de situatie op straat. Zo kan het dus gemakkelijk zijn

onderdeel wordt gemaakt en dat vanuit

dat de verwijzing naar het Geldmuseum nog steeds op

bewegwijzering totaalvoorstellen worden geleverd.

straat staat, terwijl dat museum al twee jaar dicht is.

Daarmee zijn alle verantwoordelijkheden belegd.

Daarnaast zijn beheersafspraken met externe partijen in veel gevallen verlopen of is onduidelijk wat de gemaakte afspraken zijn.

46



47

Bestuur

Model Amsterdam

Voorstel voor Utrecht

In Amsterdam is een beleidsmatig projectleider

We stellen voor om in Utrecht dicht aan te sluiten

betrokken bij bebordingsprojecten. Daarnaast is er

op het model van Maastricht, zonder daarbij voorbij

een bordencommissie, die beleidsmatig adviseert en

te gaan aan het verschil in grootte tussen de twee

samenhang met andere projecten en thema’s borgt.

steden. Dit betekent dat één beleidsambtenaar

Hoofdelijke verantwoordelijkheid op beleidsniveau

verantwoordelijk wordt gemaakt voor het thema

ontbreekt en de lijnen tussen bestuur en beheer op

‘Vindbaarheid’. Deze persoon neemt zitting in

straat zijn erg lang.

projectgroepen of organisaties, zoals POS. We gaan op

Een belangrijke les uit Amsterdam is dat voor grotere

dit moment uit van één FTE voor functioneel beheer,

steden als Amsterdam en Utrecht een commissie

aanvullend en coördinerend op het operationele

toegevoegde waarde heeft om informatie binnen de

beheer, wat al plaatsvindt, maar wellicht moet worden

gemeente te delen. De rol en positie van de commissie

herzien.

kan wellicht worden heroverwogen. Als optie kan de bordencommissie uit Amsterdam

Beleidsmatig Verantwoordelijk

Bestuur

Bordencommissie

Beleidsmatig Verantwoordelijk

Bestuur

Beleidsmedewerker

Projectleider

worden overgenomen. We stellen voor deze geen verantwoordelijkheid mee te geven, maar te zien als een adviserend orgaan.

Beheer/ operationeel

Huidige situatie Utrecht


Voorstel: Maastricht


Optie: Amsterdam

De huidige organisatie in Utrecht, Maastricht en Amsterdam. We stellen Maastricht voor als model voor Utrecht

48



49

6

Projecten Vindbaarheid 2014

In samenspraak met de verschillende stakeholders is een selectie gemaakt van projecten die in 2014 bijdragen aan een verbeterde Vindbaarheid. Een deel van deze projecten krijgt een plek in lopende programma. Een ander deel wordt vanuit de investeringsimpuls van € 300.000,- gefinanciert.

In een bijeenkomst met stakeholders is een selectie

De volgende projecten zijn belangrijk om de

gemaakt van de mogelijke projecten. Ter voorbereiding

Vindbaarheid van Utrecht te vergroten. Omdat deze

zijn projecten samengesteld met een totaal

binnen lopende prorgamma’s worden opgepakt, zijn

kostenplaatje van € 900.000,- (zie bijlage 1 voor de

geen extra middelen nodig:

totale projectenlijst). In samenspraak is een selectie gemaakt van vijf

A. totale aanpak van ring tot bestemming;

projecten, waaraan de € 300.000,- wordt besteed:

B. fietsgarages ruimtelijk inleiden; C. promoten gebruik fietsenstallingen;

1. het ontwikkelen van een Huisstijl Vindbaarheid, inclusief naamgeving en gebiedsindeling;

F. concentreren van alle reisinformatie op één punt;

3. digitale informatie;

G. alternatieve routes tijdens evenementen,

5. routes en voetgangersbewegwijzering binnenstad.


E. gebiedsaanduiding integreren in PRIS;

2. een opruimactie; 4. stadsplattegronden op strategische locaties;

50

D. bewegwijzering voorkeursroutes;

wegwerkzaamheden of calamiteiten; H. prettig de stad uit: toevoegen bebording.


51

6.1. Hoe passen de projecten binnen de visie? Hoe verhouden de projecten zich tot de visie op

Opruimen speelt vooral tijdens de reis, en heeft als

Vindbaarheid?

doel om een positieve beleving te geven aan de

In de afbeelding rechts zijn de projecten uitgezet tegen

reiziger, wat herhaalbezoek en extra bestedingen

de acht frames die de totale reisbeleving laten zien.

bevorderd.

Aan de voorkant, bij de beslissing is veel winst te

B A Ik wil naar B!

1

A

Onderweg A

Oriënteren

Vinden

B

?



Huisstijl Vindbaarheid Digitaal



B

Fysiek

behalen: Het trekken van extra bezoekers zorgt voor

Het enige onderdeel waar de impuls zich niet op

een economische impuls in de binnenstad. Vier van

richt is ‘Zie ik waar ik heen moet?’. Er wordt niet in

de vijf projecten spelen op deze beslissing in. Digitale

landmarks geïnvesteerd vanwege de hoge kosten

informatie maakt dat bezoekers thuis hun keuze

die hieraan verbonden zijn. Dit krijgt een plek in de

4

Stadsplattegronden

kunnen maken. Hierin worden ze ondersteund door

vervolgagenda.

5

Looproutes

een eenduidige naamgeving en huisstijl.

52

Beslissen

2 3

A

Opruimen

Digitale informatie

Totale aanpak van ring tot bestemming

Stadsplattegronden en looproutes beinvloeden

In bijlage 3 worden alle projecten

de beslissing op straat: ga ik na mijn bezoek aan

zoals hierna beschreven, opgesomd

de Jaarbeurs direct naar huis of toch nog even de

en voorzien van een trekker en een

binnenstad in?

tijdspad. Veel kan opgestart en

D

Bewegwijzering voorkeursroutes

gerealiseerd worden in 2014. Het

E

Gebiedsaanduiding in PRIS

Het project Huisstijl Vindbaarheid pakt het complete

budget hiervoor is gereserveerd via

pallet van Vindbaarheid op, met uitzondering van

het eerder genoemde Economisch

landmarks. Daarom is dit project van groot belang om

Investeringsfonds voor compenserende

de Vindbaarheid van Utrecht een impuls te geven.

maatregelen.


B C

F G

Promoten Fietsenstallingen

Fietsgarages ruimtelijk inleiden

Alternatieve routes tijdens evenementen ea Prettig de stad uit


53

6.2. Impuls voor 2014 1. Huisstijl Vindbaarheid

gaan tot de herkenbaarheid van de bestemming.

Naamgeving parkeergarages

gestimuleerd. Daarnaast kan de reiziger een betere

Het CMU heeft hier een basis voor gelegd door het

De naamgeving van de huidige garages is meestal

afweging maken voor zijn ritkeuze en kan eventuele

trekker: realisatie mobiliteit

Centrum op te delen in negen gebieden. Wellicht is

niet gekoppeld aan de bestemming van de bezoeker.

congestie in de binnenstad vermeden worden,

budget: €125.000,-

dat een te fijne uitsplitsing, geredeneerd vanuit de

Door in de naamgeving aan te sluiten bij de

bijvoorbeeld tijdens evenementen.

koppeling met andere projecten: PRIS,

incidentele bezoeker.

bestemmingsgebieden in de binnenstad wordt het

Aansluiten bij: PRIS, Bewegwijzering

Bewegwijzering, FRIS

Het betrekken van relevante stakeholders zoals

systeem beter leesbaar en kan de bezoeker zich

binnenstadondernemers, musea, Science Park is hierbij

gemakkelijker oriënteren.

Budget: € 50.000,-

cruciaal, omdat deze partijen ook verantwoordelijk zijn

Zo kan bijvoorbeeld de naam ‘Parkeergarage La Vie’

Dit is een schatting. Er worden € 10.000,-

voor het uitdragen van de ‘huisstijl’.

worden omgedoopt in ‘Parkeergarage Bijenkorf’ en

ontwerpkosten begroot en € 40.000,-

Dit project bevat de volgende onderdelen:

Gezamelijk wordt ook een stadsplattegrond opgezet,

‘Grifthoek’ in ‘Schouwburgkwartier’.

uitvoeringskosten. Dit betreft onder andere het

▪▪ ontwikkelen van een eenduidige gebiedsindeling

met als doel om het laatste stukje van de reis te

Aansluiten bij: PRIS

plaatsen van nieuwe banieren, online informatie en

van de binnenstad;

▪▪ het ontwikkelen van een huisstijl voor bebording en

wegwijzers.

begeleiden en attentie van alternatieve bestemmingen Budget: € 50.000,-

te vergroten.

We schatten in dat dit € 10.000,- per garage kost.

kaartmateriaal n de binnenstad;

▪▪ het ontwerpen van een stadsplattegrond, gericht op

Budget: € 25.000,-

het vergroten van bestedingen in de binnenstad;

▪▪ het laten aansluiten van de naamgeving van parkeergarages bij deze gebiedsindeling;

▪▪ naamgeving en informatievoorziening van P+Rlocaties aanpassen.

Valkuil: Universiteitskwartier en Science Park Voor het oostelijke deel van de binnenstad is in de indeling van het CMU voor Universiteitskwartier

De garagehouder moet de naam intern doorvoeren.

P

gekozen (zie bijlage 4). We zijn bang dat deze

Dit betekent aanpassingen aan borden in de garage,

Unwebsites, IT-systemen, briefpapier etc. iverinterne s i t e dit project kunnen its we per garage de helft kwBinnen van dekken, zodat we tien garages kunnen ardetkosten ier bedienen.

naam verwarring gaat opleveren met ‘Science Park’.

54

Ontwikkelen eenduidige gebiedsindeling, huisstijl en

Volgens de principes staan beide op de snelweg al

Naamgeving en verwijzing P+R-locaties

stadsplattegronden

aangegeven, maar wijzen ze een compleet andere

De naamgeving van de P+R-locaties is niet gekoppeld

Wanneer ondernemers, beleidsmakers en beheerders

richting uit. Daarom hebben we als werktitel

met dezelfde symbolen en namen gaan werken

Schouwburgkwartier gekozen.

vergroot dit de Vindbaarheid van de verschillende

Voor alle naamgeving geldt dat deze glashelder

gebieden. Met deze maatregel wordt de bezoeker

moet zijn, met name voor de incidentele bezoeker

beter begeleid, vanaf de beslissing thuis om op reis te

die dus niet bekend is in de stad.


m u r t en type OV aanrte geven wordt voor de gebruiker Cen tie r inzichtelijk gemaakt wat deze kan verwachten. Het a w k

aan de bestemming en beleving van de bezoeker. Door in de informatie de bestemming, reiskosten, reistijd

P

gebruik van de P+R-locaties wordt met deze maatregel

um e s Mu tier

P+R Centrum Jaarbeurs 10 min 4€ VIndbaarheid Utrecht

55

2. Opruimactie

We starten met de actie voor de zomervakantie, zodat de toeristische bewegwijzering tijdig op orde is.

3. Digitale informatie

REO EZ (toerisme) wil Engelstalige borden waar nodig trekker: realisatie mobiliteit

toevoegen, in samenwerking met realisatie mobiliteit.

budget: €50.000,-

trekker: realisatie mobiliteit budget: € 50.000,-


Budget: € 50.000


Bewegwijzering en looproutes binnenstad

In Delft heeft in 2013 een grootschalige opruimactie

Bewegwijzering, www.goedopweg.nl, ,

gemeente naartoe wil werken is het portal www.

plaatsgevonden, waarbij 57% van de borden zijn

Huisstijl Vindbaarheid.

Maastrichtbereikbaar.nl. Het ontwikkelen van dit portal

verwijderd (400 borden). Dit heeft € 25.000,- gekost1.

heeft ca € 75.000,- gekost, inclusief licentiekosten voor het eerste jaar. Aanvullende financiering kan uit andere

Omdat de binnenstad van Utrecht groter is schatten we €40.000,- in voor de opruimactie in de binnenstad.


bronnen worden gehaald, bijvoorbeeld beter benutten,

Daarbij is € 10.000,- gereserveerd voor het opruimen

▪▪ impuls koppelen digitale informatie via één portal; ▪▪ online aanbieden van de stadsplattegrond van

waarvoor 50% co-financiering van het rijk wordt

Een deel van de borden in de binnenstad van Utrecht

van overige reclameborden, zoals de eigen verwijzing

wordt niet beheerd. Hierdoor is een woud aan

van de Jaarbeurs.

Utrecht.

gegeven. Binnen de regio wordt gewerkt aan www. Goedopweg.nl. Ook deze website kan als portal verder worden uitgebouwd.

borden ontstaan, die in sommige gevallen verwijzen naar functies die niet meer bestaan (zoals het

Koppelen digitale informatie via één portal

Geldmuseum). Daarnaast zijn er reclameborden, zoals

Er wordt een breed scala aan websites en portals

Budget: € 50.000

de eigen verwijzing van de Jaarbeurs, welke zorgen

aangeboden op het gebied van reismogelijkheden

Dit is bedoel als impuls om deze koppeling te leggen.

voor een overdaad aan informatie.

en bestemmingen. Door deze informatie online te koppelen worden potentiele bezoekers verleid, en

Stadsplattegrond online aanbieden

Door deze borden op te ruimen binnen de principes

kunnen ze de reis kiezen die op dat moment voor

Door de stadsplattegrond online aan te bieden kunnen

van Vindbaarheid blijft allleen die informatie over die

hen het beste is. Een goed voorbeeld is Maastricht

reizigers al thuis bepalen hoe/of ze hun dag in Utrecht

de incidentele bezoeker begeleidt.

Bereikbaar waarop multimodale informatie wordt

gaan besteden. Dit kan zowel via internet als via

aangeboden, inclusief adviezen via P+R-locaties of

apps zoals de Utrecht City Guide. Daarbij kan de kaart

Goede afstemming met belanghebbenden, zoals

parkeergarages.

worden gebruikt om bestemmingen te promoten.

de Jaarbeurs, is nodig. Nieuwe borden worden

Zie voor de verdere invulling het project ‘Verdere

teruggeplaatst binnen het project Bewegwijzering.

ontwikkeling digitale informatie via één portal’.

Aan dit project zijn geen extra kosten verbonden.

DDe precieze bestemming van de € 50.000,- moet

De plattegrond wordt ontwikkeld binnen Huisstijl

nog worden bepaald. Het voorbeeld waar de

Vindbaarheid.

1. College van B&W- nota bewegwijzering en bebording, 2013 56



57

4. Stadsplattegronden op sleutelplekken

5. Looproutes en voetgangersbewegwijzering binnenstad

jaar, maar ligt buiten de binnenstad. Er liggen kansen de looproute tussen het museum en de binnenstad te vergroten, bijvoorbeeld met een stadsplattegrond

trekker: stedenbouw

of borden. Het station Vaartsche RIjn wordt in 2015

trekker: realisatie mobiliteit

budget: € 25.000,- + € 100.000,- uit EIF

geopend. Dit station ligt op loopafstand van het

budget: € 50.000,-

koppeling met andere projecten: POS,

Museumkwartier, maar sluit in de naamgeving niet

koppeling met andere projecten: FRIS, POS,

Huisstijl Vindbaarheid

aan bij de beleving van de reiziger. Helaas is de kans

Huisstijl Vindbaarheid

gemist om dit station ‘Centrum’ of ‘Museumkwartier Utrecht’ te noemen. Daarom is aanvullende informatie nodig, zoals een stadsplattegrond of bebording.

Het laatste stukje van de reis wordt niet altijd goed begeleid. Je komt uit de parkeergarage en dan? Door


op strategische locaties stadsplattegronden te plaatsen

▪▪ looproute binnenstad-station verlengen tot aan de

wordt ook het laatste stukje van de rit begeleid. Daarbij kan de stadsplattegrond informatie geven over bestemmingen, die bij de bezoeker onbekend zijn. Op deze manier wordt combinatie- of herhaalbezoek bevorderd.

Jaarbeurs;

▪▪ looproute Spoorwegmuseum-Museumkwartier; ▪▪ looproute Vaartsche Rijn-Museumkwartier. ▪▪ Aansluitende routering (zie indicatie van de rondjes

Voor de aansluitende routering in de binnenstad is een totaalaanpak nodig. Er zijn verschillende manieren denkbaar om de rondjes aan de duiden: met ledverlichting, stippen op de grond, verwijzingsborden en straatnaamborden.

op pagina 45) Budget: € 125.000,-

De locaties moeten strategisch worden gekozen. Waar zijn veel incidentele bezoekers te vinden die hun weg

Bezoekers aan de Jaarbeurs vinden het Centrum niet

Voor dit project wordt € 25.000,- toegevoegd aan

moeten zoeken? Wij denken aan OV-fietsenstallingen,

altijd. Aanduiding voor het Centrum is erg beperkt. De

de € 100.000,- die vanuit EIF beschikbaar is voor

uitgangen van parkeergarages, openbare

plattegrond aan de Jaarbeurszijde laat de Jaarbeurs

voetgangersbewegwijzering in de binnenstad.

fietsenstallingen en OV-knooppunten.

zien, terwijl hier kansen liggen om bezoekers te

De stadsplattegrond wordt ontwikkeld binnen Huisstijl

verleiden de binnenstad te bezoeken.

Vindbaarheid.

BInnen POS wordt de tijdelijke bewegwijzering tussen de binnenstad en het station aangepakt. Een

Budget: € 50.000

goede, comfortabele, herkenbare looproute tussen

Het plaatsen van een MUPI kost ongeveer

het station in en de binnenstad hoort thuis bij het

€ 2.000,- . Er kunnen circa twintig MUPI’s worden

project Looproute. Deze route kan worden verlengd

geplaatst. De overige € 10.000,- is beschikbaar voor

naar de Jaarbeurs. Daarnaast kan de plattegrond

projectmanagement en locatiebepaling van de MUPI’s.

van de Jaarbeurs worden vervangen door een stadsplattegrond. Het Spoorwegmuseum trekt 300.000 bezoekers per

58



59

6.3. Projecten in lopende programma’s De volgende projecten zijn belangrijk om de

De openbare garages die de gemeente aanbiedt zijn

dat onnodige borden worden weggehaald en alleen

Vindbaarheid van Utrecht te vergroten. Omdat deze

niet altijd goed te herkennen vanaf de straat. Hierdoor

relevante informatie wordt getoond. Zie hiervoor ook

binnen lopende programma’s worden opgepakt, zijn

worden ze door fietsers niet herkend, waardoor

hoofdstuk 4: Strategie.

geen extra middelen nodig.

fietsen in de openbare ruimte worden gestald. Door Krijgt een plek binnen: PRIS, bewegwijzeing

A. totale aanpak van ring tot bestemming;

zal het gebruik toenemen. Dit is gemakkelijk voor

Aansluiten bij: Huisstijl Vindbaarheid, Opruimactie

B. fietsgarages ruimtelijk inleiden;

de bezoekende fietser, maar zorgt ook voor een

C. promoten gebruik fietsenstallingen;

aantrekkelijkere binnenstad.

E. gebiedsaanduiding integreren in PRIS;

Krijgt een plek binnen: FRIS

F. alternatieve routes tijdens evenementen, wegwerkzaamheden of calamiteiten; G. prettig de stad uit: toevoegen bebording.

Krijgt een plek binnen: PRIS, Bewegwijzering Aansluiten bij: Digitale informatie

de fietsenstallingen ruimtelijk beter in te leiden

D. bewegwijzering voorkeursroutes;

integratie met PRIS of digitale route-informatie.

G. Prettig de stad uit: toevoegen bebording Er is over het algemeen meer aandacht voor borden de

E. Gebiedsaanduiding integreren in PRIS

stad in dan stad uit. Dit kan op het laatste stukje van

In het huidige PRIS wordt naar gebieden verwezen die

de reis alsnog voor frustraties zorgen. Op strategische

voor de incidentele bezoeker moeilijk te begrijpen zijn.

plekken kan deze informatie worden toegevoegd.

Door aan te sluiten bij de gebieden die gekoppeld zijn C. Promoten gebruik fietsenstallingen

aan bestemming in de binnenstad wordt het systeem

De openbare stallingen die de gemeente aanbiedt,

beter volgbaar voor de bezoeker.

Krijgt een plek binnen: Bewegwijzering

zijn niet bij iedereen bekend. Veel fietsen worden in A. Totale aanpak van ring tot bestemming

de openbare ruimte gestald. Door de fietsenstallingen

Krijgt een plek binnen: PRIS

De huidige bewegwijzering is meer dan 15 jaar geleden

beter te promoten zal het gebruik toenemen. Dit is

Aansluiten bij: Huisstijl Vindbaarheid

tot stand gekomen. Inmiddels zijn de inzichten in

gemakkelijk voor de bezoekende fietser, maar zorgt

een goede bewegwijzering veranderd. Bewoner en

ook voor een aantrekkelijkere binnenstad.

F. Alternatieve routes tijdens evenementen,

bezoeker van de stad moeten goed, geloofwaardig,

Te denken valt aan kortingsacties bij lokale

wegwerkzaamheden of calamiteiten

consistent en totaal over de gewenste routes Stad-In

ondernemers op vertoon van een fietsparkeerbewijs.

Binnen ‘Slimme Routes Slim Regelen’ is de Graadt

naar bestemmingen in de stad worden geïnformeerd,

van Roggenweg dé invalsroute voor de binnenstad.

maar ook Stad-Uit weer terug naar het Rijks- of

Krijgt een plek binnen: FRIS

Tijdens evenementen kan deze route overbelast

Provinciaal netwerk. Utrecht is toe aan een nieuw

Aansluiten bij: digitale informatie

raken. Door verkeer via andere routes te geleiden,

bewegwijzeringsysteem, waarin de netwerkfilosofie D. Bewegwijzering voorkeursroutes

kan worden verminderd door automobilisten

Vanuit de stad worden bepaalde inprikkers

via alternatieve routes te begeleiden, of andere

Krijgt een plek binnen: PRIS, bewegwijzeing

aangewezen als voorkeursroutes. Hierbij geldt de

vervoermiddelen te laten kiezen.

Aansluiten bij: Slimme Routes Slim Regelen, Huisstijl

Graadt van Roggenweg als dé invalsoute voor het

Een mogelijkheid is het plaatsen van DRIPs,

Vindbaarheid, Opruimactie

Centrum met de auto. Vanaf de snelweg moet de

maar dat kan een probleem vormen vanwege de

B. Fietsgarages ruimtelijk inleiden

verwijzing op deze route op orde zijn. Dat betekent

parallelstructuur rondom Utrecht. Andere manieren zijn

van Slimme Routes Slim Regelen wordt opgenomen.

60

zoals de Waterlinieweg of het Europaplein. Congestie



61

7

Vervolgagenda

Voor een aantal projecten is geen geld gereserveerd vanuit de impuls voor 2014. Daarbij zijn ze ook niet belegd in lopende programma’s. Uit de workshops is echter naar voren gekomen dat deze projecten van belang zijn om de Vindbaarheid van Utrecht te verbeteren. Daarom krijgen ze een plek op de vervolgagenda na 2015. Wanneer middelen vrijkomen vanuit toekomstige programma’s kunnen deze projecten worden opgepakt.

7.1 Vasthouden na 2014 De volgende projecten krijgen een plek op de vervolgagenda:

Herziening voetgangersbewegwijzering in de binnenstad

▪▪ herziening voetgangersbewegwijzering in de binnenstad;

▪▪ verder ontwikkeling digitale informatie via één portal;

▪▪ busverwijzing naar eindhaltes; ▪▪ winkelexpess; ▪▪ monitoring druktebeelden bij evenementen; ▪▪ poorten naar de binnenstad; ▪▪ matrixborden tonen evenementen; ▪▪ looprondjes in de binnenstad; ▪▪ beleid op tijdelijke bewegwijzering; ▪▪ toevoegen van landmarks; ▪▪ concentreren van alle reisinformatie op één punt.

Vanuit POS worden plannen geïnitieerd om goede voetgangersinformatie tussen het station en de binnenstad te verzorgen. Deze aanpak kan worden verbreed naar de bebording in de binnenstad om een totale reis te kunnen begeleiden. Kostenindicatie: € 25.000,Dit betreft zowel de kosten van het plaatsen van circa honderd borden, als € 5.000,- ontwerpkosten. Verdere ontwikkeling digitale informatie via één portal Qua digitale Vindbaarheid is de ambitie geformuleerd om tot één portal te komen, waarop zowel bereikbaarheidsinformatie als informatie over bestemmingen en evenemeten te tonen. Met dit

62



63

project vragen we aandacht voor ontwikkeling en

Tijdens wegwerkzaamheden ontstaan onzekere

Winkelexpress

tijdens evenementen worden vergeleken met reguliere

beheer van een portal. Concreet zijn op het gebied van

situaties. Voor bezoekers die verrast worden door

Tot 2008 heeft de Winkelexpress gereden: op

dagen. Op deze manier kunnen we zowel marketing

digitale vindbaarheid twee projecten geformuleerd

werkzaamheden, met bijbehorende congestie, zorgt

zaterdagen en koopzondagen heeft de bus het

als reisondersteuning nog beter aansluiten op de

op de vervolgagenda: Multimodale reisinformatie en

dit voor frustratie. Door voortijdig informatie te bieden

winkelend publiek vanaf Stadion Galgenwaard naar

behoeften van de gebruikers.

digitale parkeerverwijzing en Wegwerkzaamheden in

over de verwachte congestie, en de beste omrijroute,

de binnenstad en vice versa bracht. Deze bus maakte

reisinformatie.

wordt frustratie verminderd.

een rondje in de binnenstad, waardoor bezoekers dicht

Kostenindicatie: € 25.000,- per jaar

bij hun bestemming werden gebracht. Een dergelijke

Voor € 25.000,- wordt een jaar lang per uur

Multimodale reisinformatie en digitale

Kostenindicatie: € 100.000,-

busdienst kan bijdragen om meer bezoekers naar de

bijgehouden waar bezoekers van Utrecht vandaan

parkeerverwijzing

Het integreren van real time informatie op het gebied

binnenstad te trekken.

komen.

Voor Utrecht kan een complete reisinformatieservice

van wegwerkzaamheden is kostbaar. Nadere invulling

worden gebouwd, waarin OV, fiets, auto en ketenreizen

is nodig.

Kostenindicatie: onbekend

Looprondjes

zodat direct naar een parkeergarage of P+R kan

Busverwijzing naar eindhaltes

Monitoring druktebeelden bij evenementen

terwijl hier interessante musea bij elkaar liggen.

worden verwezen. Op topdagen kan een alternatief

Op de bussen in Utrecht en op de dynamische

Big data maakt veel mogelijk. Mobiele telefoondata

Door een looprondje aan te bieden wordt de

reisadvies worden geboden, bijvoorbeeld direct naar

reisinformatiepanelen staat regelmatig de eindhalte

kan worden ingezet om de herkomst van bezoekers

bekendheid van de musea vergroot. Daarbij kan

de P+R garages. Dit voorkomt frustratie bij volle

aangegeven, in plaats van het Centrum, waar de

te bepalen. Door een jaar te monitoren kunnen

worden aangegeven dat de rest van het Centrum

parkeergarages en vermindert de autodruk in de stad.

bus doorheen rijdt. Door de bestemming voor de

incidentele bezoekers worden onderscheiden van

om de hoek ligt, wat bezoek aan de rest van het

Door digitaal een totale reis aan te bieden (van binnen

incidentele bezoeker aan te geven (vaak het Centrum)

frequente bezoekers. Ook kunnen druktebeelden

Centrum bevordert. Dit geldt met name voor het

naar buiten) gaat de reiziger goed voorbereid op weg,

wordt de bus aantrekkelijker gemaakt, wat de kans op

en is de kans op een slechte ervaring kleiner.

bezoek aan de binnenstad vergroot.


Kostenindicatie: 0

Het bouwen en laten draaien van een dergelijke

Dit ligt bij de vervoerder. De gemeente kan in overleg

service kost het eerste jaar € 75.000,-. Voor de

treden met de vervoerder over dit onderwerp.

Het Museumkwartier is niet bij iedereen bekend,

worden getoond. De PRIS informatie wordt ingeladen

daaropvolgende jaren is een licentie nodig. Deze kosten zijn nader te bepalen. Referentie: Maastricht Bereikbaar Wegwerkzaamheden in reisinformatie Het is mogelijk te tonen waar automobilisten niet kunnen komen, maar belangrijker is het tonen van de route die nog wél beschikbaar is. 64


Aantal bezoekers op Hemelvaartsdag vergeleken met een reguliere doordeweekse dag VIndbaarheid Utrecht

65

Spoorwegmuseum: het drukst bezochte museum van


Utrecht dat net buiten het Centrum ligt.

Dit betreft een nadere inventarisatie van het probleem

Door looprondjes aan te bieden wordt de

en de betrokkenen en het ontwikkelen van beleid op

Centrumbezoeker verleid om andere plekken in

basis van deze analyse.

het Centrum te bezoeken dan hij/zij gewend is.

7.2 Kansen binnen Beter Benutten 2 Naast investeringen in nieuwe infrastructuur reserveert

Dit vergroot de verblijfsduur en de kans op nieuwe

Toevoegen landmarks

minister Schultz vanaf 2015 300 miljoen euro extra

ontdekkingen en extra bestedingen.

Bezoekers op weg naar de binnenstad worden beperkt

voor een betere benutting van de bestaande

ondersteund: zicht op de Dom is door hoge gebouwen

wegen, het spoor en de vaarwegen. Het gaat om

Dit is een indicatie. Het betreft een combinatie van

Poorten naar de binnenstad

geblokkeerd. Het plaatsen van een nieuwe landmark

alternatieve vormen van vervoer, spitsmijdprojecten

borden en aanvullende informatie, bijvoorbeeld

Automobilisten op weg naar de binnenstad worden

helpt met de oriëntatie, maar vervult ook een rol als

en inzet van nieuwe technologie voor vervoer- en

gekleurde stippen op de grond.

beperkt ondersteund: zicht op de Dom is door hoge

publiekstrekker. Qua locatie valt te denken aan de

verkeersinformatie. Dit programma heeft tot doel om


gebouwen geblokkeerd. Door ze welkom te heten

aansluiting Graadt van Roggenweg op de A2 en het

bereikbaarheidsknelpunten op te lossen en vertraagde

Matrixborden tonen evenementen

geef je hen het gevoel op de goede weg te zitten,

Lepelenburg richting het Spoorwegmuseum.

vervoersrelateis te versnellen.

Er zijn geregeld evenementen in Utrecht. Deze zijn niet

wat onderzekerheden wegneemt. Dit verhoogd de

altijd bekend bij het publiek. Door de evenementen

verblijfsduur en vergroot de kans op herhaalbezoek.


Vindbaarheidsprojecten zijn bij uitstek geschikt voor

aan te kondigen via matrixborden wordt de


Het plaatsen van het Uitkijkkonijn in Nijmegen kostte

dit prorgamma, omdat met relatief lage kosten,

bekendheid, en daarmee het bezoek, vergroot. Plekken

Het plaatsen van borden hoeft niet veel te kosten,

€ 90.000,- maar het kan goedkoper of duurder worden

en zonder de aanleg van fysieke infrastructuur

waar veel bezoekers voorbij komen zijn stations en

maar kan ten koste gaan van reclame-inkomsten.

uitgevoerd.

bereikbaarheidknelpunten kunnen worden opgelost.

langs de snelwegen. Zowel bestaande als nieuwe

(bijvoorbeeld Goudse Verzekeringen). We schatten in

Een alternatief, dat minder geld kost, is het aantrekken

We geven daarom de aanbeveling mee om projecten

matrixborden kunnen hiervoor worden gebruikt.

dat dit per jaar € 10.000,- kost. Alternatieve poorten

van derden die markante gebouwen neerzetten op

uit dit hoofdstuk mee te nemen in de afweging voor

Dit project heeft een koppeling met vindbaarhied

zijn mogelijk.

strategische locaties.

Beter Benutten 2.

de gemeente past het project beter bij EZ, en wordt

Beleid op tijdelijke bewegwijzering

Concentreren van alle reisinformatie op één punt

daarom vanuit die afdeling opgepakt.

Vanwege de vele bouwwerkzaamheden is er veel

De NS, busmaatschappijen en de gemeente bieden

De realisatie van deze matrixborden heeft voor het

tijdelijke bewegwijzering aanwezig in Utrecht. Deze

elk hun eigen loket met reisinformatie aan reizigers

CMU prioriteit. In eerdere analyses heeft het CMU

zorgt in veel gevallen voor verwarring in plaats van

aan. Dit zorgt ervoor dat bezoekers van het kastje naar

voorstellen gedaan voor geschikte locaties van deze

duidelijkheid. Bij bewegwijzering geldt ‘less is more’:

de muur gestuurd kunnen worden, wat met name

matrixborden. In een vervolgtraject wordt het CMU

Door alleen tijdelijke bewegwijzering te plaatsen waar

voor incidentele bezoekers erg onprettig is. Door

daarom graag betrokken bij de plaatsing van deze

deze noodzakelijk is, wordt de automobilist beter

één loket te ontwikkelen, waar zowel reisinformatie

matrixborden

begeleid en wordt frustratie verminderd. Door beleid

als toeristische informatie wordt gegeven, kan de

te ontwikkelen kan wildgroei aan tijdelijke wegwijzers

bezoeker beter worden bediend en kunnen zelfs kosten

worden voorkomen.

worden bespaard.

vanwege het gebruik van de matrixborden. Vanuit

66



67

Bijlage 1: Verantwoording proces De afdeling Mobiliteit & Eealisatie van de gemeente Utrecht is opdrachtgever van deze verkenning. Daarnaast is Centrum Management Utrecht -als belangrijke initiatiefnemer- vanaf het eerste moment bij alle projectoverleggen betrokken geweest. Dat heeft geresulteerd in een aanpak waarbij zowel binnen als buiten de gemeentelijke organisatie stakeholders

gemeente; gesprekken met projectleiders;

▪▪ op basis van voorgaande: gezamenlijke probleemanalyse (adviseur, gemeente, CMU);

▪▪ opstellen principes voor Vindbaarheid; ▪▪ opstellen groslijst mogelijke projecten; ▪▪ zezamenlijke prioritering van projecten met interne en externe stakeholders;

zijn aangehaakt.

▪▪ inhoudelijke afstemming met lopende projecten.

Belangrijke betrokken stakeholders zijn:

Bijeenkomst selectie projecten

▪▪ Gemeente Utrecht, afdeling Mobiliteit & Realisatie,

Tijdens de laatste bijeenkomst is een selectie gemaakt

Economische Zaken, Ruimtelijke Ontwikkeling,

van de mogelijke projecten. De afbeelding rechts toont

Projectorganisatie Stationsgebied, projecten UAB,

de resultaten van deze workshop.

PRIS, Bewegwijzering, FRIS, looproutes Station-

De aanwezigen zijn opgedeeld in drie groepen: de

Centrum, Slimme Routes Slim Regelen;

ondernemers, Projecten algemeen en Projecten

▪▪ Centrum Management Utrecht (CMU), betrokken

binnenstad. Deze groepen hebben elke € 300.000,-

ondernemers vanuit Centrum, Hoog Catharijne en

verdeeld over de verschillende projecten. Daarbij was

utrecht Science Park, Toerisme Utrecht;

er de mogelijkheid om projecten extra aandacht te

▪▪ Goudappel Coffeng, adviseurs Mobiliteit.

geven, of juist aan te geven dat een project onzinnig is binnen het thema Vindbaarheid.

Half december zijn we gestart met de verkenning. De

Deze voorkeur per groep heeft geleid tot de prioritering

volgende stappen hebben geleid tot dit resultaat:

zoals aangegeven in hoofdstuk 6.

▪▪ scannen kaders en beleid en relevante innovaties; ▪▪ fysieke en digitale review; beoordeling van de

nr

Type

Verwijzing/Bewegwijzering

Kosten

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35

Verwijzing Verwijzing Verwijzing Ondersteunende informatie Digitaal Digitaal Digitaal Digitaal Ondersteunende informatie Ondersteunende informatie Ruimelijk Ruimelijk Ondersteunende informatie Ondersteunende informatie Ondersteunende informatie Ruimelijk Verwijzing Ondersteunende informatie Verwijzing Verwijzing Ondersteunende informatie Verwijzing Digitaal Ondersteunende informatie Digitaal Ondersteunende informatie Verwijzing Verwijzing Ondersteunende informatie Ondersteunende informatie Verwijzing Verwijzing Verwijzing Verwijzing Verwijzing

Opruimactie overbodige borden in de binnenstad PRIS systeem integreren met gebiedsaanduiding CMU Centrumkwartieren verwerken in bebording binnenstad Naamgeving parkeergarages Multimodale reisinformatie en digitale parkeerverwijzing Integratie Utrecht City Guide met Utrecht bereikbaar Werkzaamheden via Utrecht bereikbaar Real time reisinformatie bij wegwerkzaamheden Stadsplattegrond Jaarbeurs Stadplattegronden bij OV‐fietsenstallingen Poorten naar de binnenstad Toevoegen landmarks Promoten website en app Stadsplattegronden bij fietsenstallingen Naamgeving en verwijzing P+R locaties Fietsgarages ruimtelijk inleiden Ontwikkeling en verspreiding eenduidig symboolgebruik Stadsplattegronden bij parkeergarages Looprondje museumkwartier Looprondje centrum en universiteitskwartier Jaarbeurs toevoegen aan looproute station‐centrum Opruimen onnodige reclameborden Downloadbare stadsplattegrond Stadsplattegronden bij P+R locaties Monitoring druktebeelden bij evenementen Wijkverwijzing laten vallen Bewegwijzering route Graadt van Roggenweg Noordelijke binnenstadsroute verwijzen in lijn met Herenroute Promoten gebruik fietsenstallingen Busverwijzing naar eindhaltes Een eenduidige gebiedsindeling van de binnenstad Totaal aanpak voetgangersbewegwijzering binnenstad Totale aanpak van ring tot bestemming Alternatieve routes tijdens evenementen Beleid op tijdelijke bewegwijzering Totaal

€ 35.000 € 5.000 € 15.000 € 50.000 € 75.000 € 50.000 € 10.000 € 100.000 € 1.000 € 10.000 € 10.000 € 50.000 € 10.000 € 20.000 € 60.000 € 50.000 € 25.000 € 20.000 € 25.000 € 40.000 € 10.000 € 10.000 € 500 € 20.000 € 25.000 € ‐ € 5.000 € 20.000 € 10.000 € ‐ € 15.000 € 25.000 € 5.000 € 25.000 € 25.000 € 856.500

Nieuwe projecten genoemd tijdens de bijeenkomst Stadsplattegronden op sleutelplekken Concentreren van alle informatie op 1 punt (ontvangst) bemand Winkelexpres: oude bus Rol station Vaarstche Rijn: doorkijk Matrixborden evenementen Looproutes opstarten vanuit project gemeente e 100.000 Prettig de stad uit: slecht bebord

€ ‐ € ‐ € ‐ € ‐ € ‐ € ‐ € ‐

Ondernemers Geld € 35.000 € 5.000 € ‐ € 50.000 € 90.000

€ ‐ € ‐ € ‐ € ‐ € 10.000 € ‐ € 50.000 € ‐ € 25.000 € ‐ € ‐ € ‐ € 10.000 € 10.000 € ‐ € ‐ € ‐ € ‐ € ‐ € ‐ € ‐ € 15.000 € ‐ € ‐ € ‐ € ‐ € 300.000

€ ‐ € ‐ € ‐ € ‐ € ‐ € ‐ € ‐

!

Projecten algemeen Geld € 35.000 € 5.000 € ‐ € 50.000 € ‐ ‐1 € ‐ € ‐ € ‐

€ ‐ € ‐ € ‐ € 300.000

Projecten binnenstad Geld € 35.000 € 5.000 € ‐ € ‐ € ‐ € ‐ € ‐ € ‐ € 1.000 € 10.000 € 10.000 € ‐ € ‐ € 20.000 € ‐ 1 € ‐ € 25.000 € 20.000 € ‐ € ‐ € ‐ € ‐ € ‐ € 20.000 € ‐ ‐1 € ‐ € 5.000 € ‐ € ‐ € ‐ € ‐ € 25.000 € 5.000 € ‐ € ‐ € 300.000

€ 70.000 € ‐ € ‐ € ‐ € ‐ € ‐ € ‐

€ ‐ 1 € ‐ 1 € ‐ € ‐ € 119.000 € ‐ € ‐

€ ‐ € ‐ € ‐ € 60.000 € ‐ € 25.000 € ‐ € 25.000 € ‐ € 10.000 € 10.000 € ‐ € ‐ € ‐ 1 € ‐ € ‐ € ‐ € 10.000 1 € ‐ € ‐

!

!

Gemiddeld € 35.000 € 5.000 € ‐ € 33.333 € 30.000 € ‐ € ‐ € ‐ € 333 € 3.333 € 3.333 ‐1 € ‐ € 3.333 € 6.667 € 36.667 € ‐ € 25.000 € 6.667 € 8.333 € ‐ € 6.667 € 6.667 € ‐ € 6.667 € ‐ € ‐ € 1.667 € ‐ € 3.333 € ‐ € 5.000 € 8.333 € 1.667 € ‐ € ‐ € 300.000

€ 23.333 € ‐ € ‐ € ‐ € 39.667 1 € ‐ 1 € ‐

situatie op straat en op internet/via apps;

▪▪ vaststellen relatie met lopende projecten vanuit de

Uitkomst bijeenkomst selectie projecten: per groep is aangegeven welke projecten van belang zijn, welke niet, en aan welke projecten de € 300.000,- het beste besteed is

68



69

Bijlage 2: Literatuurlijst ▪▪ Ambitiedocument Utrecht Aantrekkelijk & Bereikbaar, gemeente Utrecht, april 2012 ▪▪ Uitkomsten consultatie Utrecht Aantrekkelijk & Bereikbaar, gemeente Utrecht, januari 2012 ▪▪ Nota Stallen en Parkeren, gemeente Utrecht, februari 2013 ▪▪ Top-5 Fietsroutes, gemeente Utrecht, 2012 ▪▪ Centrum Monitor Utrecht, Centrum Management Utrecht, december 2013 ▪▪ Facts & Figures Toerisme in de Stad Utrecht, Toerisme Utrecht, 2013 ▪▪ Weerbaarheidsanalyse Binnenstad Utrecht, gemeente Utrecht, 2013 ▪▪ Meerjarenperspectief Bereikbaarheid en Luchtkwaliteit, gemeente Utrecht, 2013 ▪▪ Integrale faseringskaarten Stationsgebied, gemeente Utrecht, 2013 ▪▪ Vervoer naar retail, Kennisplatform Verkeer en Vervoer, 2013 ▪▪ Projectinformatie PRIS, FRIS, Slimme Routes Slim Regelen

70


Bijlage 3: Acties en planning Nr.

Trekker

Zeker betrekken

Tijdspad

1. Huisstijl Vindbaarheid ontwikkelen

Realisatie Mobiliteit, M&M

EZ, City Marketing, Communicatie, belanghebbenden, CMU

Q3

2. Opruimactie


Stadswerken

Q2

3. Digitale informatie


Communicatie

Q3 - Q4

4. Stadsplattegronden op sleutelplekken


Communicatie

Q3

5. Looproutes en voetgangersbewegwijzering Binnenstad

Stedenbouw en Planologie, ReMo, Belanghebbenden REO (CMU Jaarbeurs, Musea)

Q4


71

Bijlage 4: Gebiedsindeling CMU Het CMU is samen met Toerisme Utrecht een indeling van het centrum van Utrecht gekomen. Deze indeling heeft de basis gevormd voor de (concept) indeling zoals beschreven in dit document.

Goudappel Coffeng BV, Amsterdam De Ruyterkade 143 1011 AC AMSTERDAM Tel +31(0)20 420 92 17 e-mail: [email protected] Postbus 14684 1001 LD AMSTERDAM www.goudappel.nl

Goudappel Coffeng BV is gevestigd in Amsterdam, Den Haag, Deventer, Eindhoven en Leeuwarden

Gebiedsindeling CMU uit de Weerbaarheidsanalyse Binnenstad Utrecht 30

Hoofdstuk 4


73

Vindbaarheid Utrecht. Probleemstelling, strategie en uitvoeringsplan

Recommend Documents