Vi nd m Vind mij ij leuk! leuk! Een fundamenteel naslagwerk social media voor lokale politici (in spe)
Luk Balcer 1
Vind mij leuk! Een fundamenteel naslagwerk social media voor lokale politici (in spe)
Luk Balcer 2
3
Woord vooraf Het idee achter een handleiding voor campagnevoering voor lokale politici ontstond ergens in 2010. Met de overwinning van Obama in 2008 werd duidelijk dat het online aspect niet meer weg te denken zou zijn in toekomstige campagnes. De vraag was dan ook niet wanneer wij het zouden gaan merken, maar eerder hoe lokale kandidaten deze nieuwe vorm van communiceren zouden bemeesteren. De theorie mag dan eenvoudig klinken, in de praktijk blijkt het al snel dat kandidaten op de social media wall crashen. Oorzaken zijn voornamelijk het niet kunnen converseren, de intensiteit van de berichtgeving, het niet weten wat te vertellen en het gebrek aan strategie en doelstellingen. Net op deze laatste hindernis wil ik met dit naslagwerk een antwoord geven. Ik noem het ook bewust een naslagwerk, zonder de pretentie een wetenschappelijke publicatie te zijn. Dit document is gebaseerd op drie jaar onderzoek, relevante artikels, tips en ervaringen uit de praktijk. Ik hoop hiermee alle kandidaten een leidraad te kunnen geven in hun strijd om een zitje. Dit naslagwerk gaat niet over hoe je Twitter en Facebook moet gebruiken. Daar schrijven andere auteurs en zelfs ministers over. Ik geef er wel leuke workshops over. Ik hoop jullie dan ook tijdens één van zo’n dagen te mogen ontmoeten. ‘Vind mij leuk!’ werd mogelijk gemaakt dankzij uren slaaptekort, maar vooral dankzij de eindredactie van Wim Lenaers (Buro Nivo), de steun van Wim Jackmaer (Zesti), de bereidheid van Sam Wellens (S-Project.be) en de liefde van Ayco, Ilya en Sabine.
Veel plezier en moed!
Overname mag, mits correcte bronvermelding.
Luk Balcer
Genk, april 2012
[email protected] 4
5
Inhoud
Voorwoord.................................................................................................................................3 Inhoud...........................................................................................................................................7 De social mediastragie: bezin voor je begint.........................................9 Hoe stippel ik mijn social media roadmap uit?................................ 11 Hoe praat ik met mijn vienden en volgers?......................................... 29 Ik ben zo saai! Over wat moet ik schrijven?....................................... 33 Mijn vrienden laten mij vallen. Wat doe ik verkeerd?............. 39 Het belang van een goede profielfoto....................................................... 41 Kijk, luister en leer....................................................................................................... 43
6
7
De social mediastrategie: bezin voor het begin
Een social mediacampagne begin je ruimschoots op tijd. Begin liever vandaag dan morgen.
Beginnen met social media: het lijkt een hele investering en je kan je de vraag stellen of het allemaal wel de moeite waard zal zijn. Er is een overaanbod aan mogelijkheden maar welke moet je dan net kiezen? Ga je het allemaal zelf doen of kan je iemand aanstellen die het voor jou gaat uitvoeren? Gaan je kiezers het plots niet vreemd vinden als je morgen op Facebook of Twitter verschijnt, terwijl je in het verleden een broertje dood had aan online? Past dit überhaupt wel bij je ‘imago’? Dit zijn allemaal vragen die je jezelf kan stellen en waarbij je ook zelf de knoop moet doorhakken. In dit naslagwerk ontdek je de principes van een goede social mediamix, hoe je je doelgroepen zo goed mogelijk kan bereiken, welke middelen je kan gebruiken, hoe je dat moet doen en hoe je het resultaat kan meten. Op één vraag kunnen we je alvast al een antwoord geven: als jij het als kandidaat niet doet, zijn er anderen die het wel doen. Je hebt er enkel voordeel bij om aanwezig te zijn op diverse social mediakanalen. De tijd die je erin wil steken bepaal je zelf, al kan je er gif op innemen dat het hard werken is. Gewoon online aanwezig zijn om dan nadien geen interactie te hebben met je doelgroepen leidt enkel tot ontnuchterende en demotiverende resultaten. Een social mediacampagne begin je op tijd. Begin liever vandaag dan morgen. Een politicus zei ooit dat een campagne de dag na de vorige verkiezingen begint. Zeker op het vlak van social media moet je er rekening mee houden dat je een basis van vertrouwen met je potentiële kiezers dient op te bouwen. Dat lukt nooit op een maand tijd. Je ‘koopt’ ook geen massa aan kiezers. In het begin is het vaak vechten om vrienden toegevoegd te krijgen aan je lijst van mogelijke kiezers, maar hoe meer
8
9
je interactie voert door middel van vragen, antwoorden en interessante topics zal je zien dat er meer mensen met jou in contact willen komen.
Wie kom je tegen op de social mediakanalen?
Hoe stippel ik mijn social media roadmap uit?
De politiek geïnteresseerden Dit is de groep mensen die al een historische achtergrond hebben. Ze kennen het politieke landschap, kennen de meeste schepenen bij naam en weten welke bevoegdheden ze hebben. Deze groep treedt graag in het debat. Ze zijn goed gedocumenteerd en weten waarover ze praten. Onnodig om hier te komen aandraven met loze praatjes want je zou al snel ‘en plein public’ op je bek gaan. Ze zoeken contact met jou om diverse redenen. Om te discussiëren, om hun mening te ventileren, om hun steentje bij te dragen, om opbouwende kritiek te geven, ... Hun toon is ook vaak mild en van een hoog niveau.
Themazoekers De groep die enkel interesse tonen in een deel van de politiek. Ze hebben een algemene achtergrond maar houden zich liever bezig met een specifiek aspect. Dat kan gaan over de luchtkwaliteit rondom een industriezone of het probleem van hangjongeren. Ze hebben geen oor naar andere problematieken.
Steunzoekers De ‘vervelendste’ groep. Ze zijn a priori tegen politici, vinden hen overbetaalde huichelaars en verdenken hen van de meest corrupte praktijken. Maatschappelijke problemen vinden steeds hun oorzaak bij onnozele regels uitgevonden door onbekwame politici. Het is dan ook de rol van de politici om voor alles een oplossing te verzinnen. Deze groep zoekt voortdurend naar ‘lotgenoten’ op het wereldwijde web om samen de klaagzang sterker te laten weerklinken. Elke vorm van realiteitszin is hen vreemd. Je kan hier uren energie in steken, maar de kans dat je er veel zal uithalen is minimaal.
10
Bepaal je doelstelling
Als je niet weet wat je wil doen en welke richting je daarmee uit wil gaan, dan heb je géén goed plan. Als deze ‘roadmap’ al niet goed zit, verdwaal je na de eerste dag en beland je na verloop van tijd in een doodlopend straatje. De ervaring leert dat veel kandidaten met goede moed beginnen maar er na een tijdje door gebrek aan visie en doelstelling de brui aan geven. Hou er rekening mee dat je social mediaplan een onderdeel is van je totale communicatiemix. Je exclusief toespitsen op online aanwezigheid kan een bewuste keuze zijn, maar het is niet aan te raden. Hou in het achterhoofd dat je offline doelstellingen anders kunnen zijn. Het is de integratie van je social medialuik in de traditionele media die uiteindelijk het meest zal renderen. De doelstellingen van een kandidaat zijn niet zo moeilijk te bepalen. Het komt er hoofdzakelijk op neer om zoveel mogelijk stemmen te halen. De wijze waarop je deze doelstelling wil realiseren, kan wel verschillen. We sommen enkele mogelijkheden op.
Ben je lijsttrekker en en zie je jezelf als boegbeeld?
Ben je lijsttrekker, maar wil je graag strategische kandidaten mee profileren? Spreek ze er op tijd over aan.
Ben je lijstduwer en wil je voornamelijk andere namen op de lijst ondersteunen? Pleeg ook hier overleg met het voltallig team om speerpunten op te stellen en iedereen op zijn verantwoordelijkheid te wijzen. Goede afspraken maken goede (online) vrienden.
11
Sta je op een louter ondersteunende plaats en wil je je profileren met het oog op de toekomst? Wil je je toespitsen op een bepaalde materie binnen je stad/gemeente? Ook hier kan je op voorhand afspraken maken met je medekandidaten.
Een aanwezigheid op social mediakanalen kan organisch opgebouwd worden, maar het is aangewezen om in een vroege fase de overkoepelende strategie van je partij te bespreken om de doelstellingen scherper te stellen. Afhankelijk van stad/gemeente/district/provincie kunnen de accenten anders liggen. Ook de wijze van aanpak zal verschillen naargelang je in oppositie of meerderheid zit.
Waarom zou je wél voor social media kiezen? Een vaak gehoord argument is ‘omdat iedereen het doet’. Dat is echter een foute instelling. Iedereen kent de voordelen maar ook de mogelijke nadelen van social media. Een gewone aanwezigheid kan resulteren in een hoop Een online profilering vereist knutselwerk waarmee je een bijna continue aanwezigheid schade aan jezelf en andeen inleving in de materie. ren kan berokkenen. Een online profilering vereist een bijna permanente aanwezigheid en inleving in de materie. Besef dat er wel degelijk over je visie en manier van werken gepraat wordt. Offline en ook online. Het is de kunst de conversaties zo te voeren dat ze in je voordeel keren. Daarom is het uiterst belangrijk om je doelstellingen te definiëren.
Er is nog nooit een kok gevonden die naar alle monden koken kan. Denk daarom op voorhand na over welk onderwerp je de conversatie wil aangaan. Elk team bezit kandidaten die hun eigen sterktes hebben. Dat kan gaan van ruimtelijke ordening tot ontwikkelingssamenwerking. Bepaal voor Verwijs regelmatig naar je jezelf in wat jij de beste bent medekandidaten: iedereen heeft en overleg met je medekanbaat bij een kruisbestuiving. didaten wie welk thema of onderwerp voor zich zal nemen. Als iedereen over de aanpak van de werkloosheid zal gaan praten, mis je een hele doelgroep van mensen die met vragen zitten over andere belangrijke onderwerpen. Het voordeel van een community op een sociaal netwerk is dat je je volgers naar anderen kan doorverwijzen die een grotere expertise bezitten. Vertel online dan ook niet dat jij het wel allemaal zal oplossen, maar verwijs hun naar je medekandidaat. Enkel op deze manier creëer je de kruisbestuiving waar iedereen baat bij heeft. Denk ook na of je doelgroep wel effectief te bereiken is via social mediakanalen. Het is naïef er van uit te gaan dat iedereen op Facebook zit en dagelijks reikhalzend uitkijkt naar antwoorden op hun vragen. Veel mensen hebben niet een permanente toegang tot het internet en vereisen een belangrijke offline communicatiestrategie. Desondanks is het aangewezen om online te luisteren naar vragen en opmerkingen rond het beleid om deze dan in het offline circuit te behandelen.
Op welke manier gebruikt je doelgroep social media?
Een vaak gemaakte fout is dat iedereen het maximum aan stemmen wil halen door voor iedereen goed te doen. Dat gebeurde vroeger in de klassieke communicatie en gebeurt nu al te vaak in de online communicatie.
Trek zelf op verkenning uit: vraag aan kennissen en collega’s of er online communities bestaan waar er over politiek van gedachten wordt gewisseld. Deze communities kunnen op Facebook aanwezig zijn, maar ze kunnen evenzeer converseren op een forum waar jij nog geen weet van had. Vaak worden er op Facebook gesloten groepen opgericht die handelen over lokale problematieken. Probeer uit te vissen of deze bestaan.
12
13
Definieer je doelgroep
Bekijk waar de doelgroepen zitten en observeer hen. Luister naar wat ze zeggen. Onthoud de goede dingen, maar noteer zeker negatieve kritiek. Zijn er ‘influencers’ aanwezig? Is er sprake van een groepsleider? Kan je deze identificeren? Probeer te achterhalen of je ‘concurrenten’ aanwezig zijn binnen het netwerk. Proberen zij al de groepsdiscussie te beïnvloeden? In welke richting proberen zij te sturen? Denk rustig na om antwoorden te formuleren. Ga Denk aan de regel van drie: nooit overhaast of impulsief observeren, denken (opnieuw te werk. Vraag raad aan denken) en nadien handelen. derden en pleeg overleg om te kijken hoe je thema’s in je voordeel kan ombuigen. Stuur ook niet dadelijk een vriendschapsverzoek naar leden binnen de groep om onmiddellijk de discussie aan te gaan. De kans dat je als ‘geïrriteerde’ tegenstander wordt bekeken is groot zodat mogelijke kansen in de prullenmand verdwijnen. Denk aan de regel van drie: eerst observeren, dan denken (opnieuw denken) en nadien handelen.
Hoe zit het met je imago? Wat weten de mensen over je? Heb je al een reputatie binnen de lokale gemeenschap? Heeft nog nooit iemand van jou gehoord? Of enkel in negatieve zin? Vraag na bij derden hoe zij je bekijken en beoordelen. Doe dat niet bij je beste vrienden of familie, maar bij personen die rechtuit zijn en een helikoptervisie hebben. Zelfkennis is het begin van wijsheid. Stel je na de analyse de vraag of je je imago wil bijstellen. Dat gaat niet van vandaag op morgen maar doorheen je social mediacampagne kan je verrassend uit de hoek komen om zo de perceptie bij te stellen.
Wat is je meerwaarde?
paalde materie te zijn (economie, toerisme, ...), maar kan evengoed een menselijke eigenschap zijn. Je kan een ‘bruggenbouwer’ zijn of een enthousiaste vrijwilliger bij maatschappelijke projecten. Overloop je ‘added value’ samen met je medekandidaten en ontdek waar jij het verschil kan maken. Probeer jezelf te omschrijven in één vlotte zin. Zie het als een kennismakingszin als iemand je vraagt jezelf te omschrijven. Onthoud deze zin zeer goed, je zal deze in latere fases nog veel kunnen gebruiken in een ‘elevator pitch’.
Bepaal je budget De meeste tools die je kan gebruiken in social media zijn gratis beschikbaar. Dat is al een groot voordeel. Het kost enkel veel tijd om ze te onderhouden, maar dat ben je niet verplicht aan te geven bij je verkiezingsuitgaven. Een deel van je social mediastrategie kan zich evenwel toespitsen op een website. Participeer je in een gezamenlijke lokale website, dan zullen de bedragen niet zo hoog liggen. Wil je echter zelf een website laten maken, kan dat - afhankelijk van de aanbieders - een hogere kost met zich meebrenSocial media biedt je tal van gen. Zie je dat niet zitten of gratis tools aan die je naar ben je niet kapitaalkrachtig believen kan gebruiken. genoeg om deze uitgaven binnen je privébudget in te boeken, dan bestaan er nog steeds voldoende tools om gratis aan de slag te gaan. Denk maar aan Google-sites, Wordpress of Drupal. Denk je eraan om een e-mailcampagne te doen? Houd er rekening mee dat er specifieke wetgeving bestaat over privacy en dat er ook kosten aan verbonden zijn. De aankoop van een database en de aanschaf van een degelijk e-mailprogramma nemen al een fikse hap uit je budget.
Wat breng jij zelf bij als kandidaat? Waarin kan je je onderscheiden van andere kandidaten? Dat hoeft niet noodzakelijk de kennis van een be-
Facebook laat sinds begin dit jaar toe je persoonlijke pagina op te fleuren met geïntegreerde HTML-oplossingen. Dat klinkt ook allemaal zeer aantrekkelijk en kan ongetwijfeld meerwaarde opleveren voor je communicatie, maar als je niets van programmeren kent, zal je te rade moeten gaan bij een specialist.
14
15
Bekijk de conversaties via een volgsysteem
Vervolledig je aanwezigheid op de social mediakanalen
Er bestaan tal van systemen waarmee je kan meten in welke mate er rond bepaalde termen conversaties gevoerd worden. Buiten de betalende systemen die op lokaal vlak weinig meerwaarde bieden, zijn er gratis tools die je al een stuk op weg kunnen helpen.
Overloop de lijst van social mediakanalen waarop je kan en wil aanwezig zijn. Analyseer van elk medium de voor- en nadelen en maak een leuke mix.
Systemen als Google Reader of Google Alerts laten je aan de hand van bepaalde zoektermen weten wanneer er online iets over jou verschijnt. Je kan hier op naam, stad of relevante termen zoekopdrachten ingeven. Het systeem is weliswaar niet waterdicht omdat Google niet alle sites ter wereld indexeert. Een zeer goed, maar minder bekend, alternatief is Monitorsystemen stellen je in Netvibes. Hier kan je verschillende dashboards aanstaat bepaalde conversaties te maken op basis van relevolgen en te reageren. vante zoektermen. Netvibes werkt in realtime en laat je toe snel op nieuwsitems of conversaties te reageren. Nog meer dan Google zoekt Netvibes binnen diverse social mediakanalen naar ‘mentions’. Socialmention.com doorkruist een veelheid aan social mediakanalen, maar geeft ook de gelegenheid te filteren op specifieke diensten zoals Facebook, Youtube e.a. Wil je specifiek zoeken binnen de Twittergemeenschap kan je bv. Tweet deck, Hootsuite en in mindere mate Tweetbeep testen.
Vergaloppeer je echter niet op voorhand. Het is onzinnig te communiceren dat je op diverse platforms aanwezig bent als er niets te zien is. Zorg dat je er zeker van bent dat je voldoende content kan aanleveren, alvorens je tegen iedereen gaat vertellen dat je daar aanwezig bent. Bekijk de kiezer als een klant die de eerste keer in een winkel komt kijken. Als hij er niets ziet staan, ondanks de vele beloftes, zal hij later niet meer terugkeren. De meeste social mediakanalen vragen bij het aanmelden naar het opstellen van een profiel. Denk op voorhand na welke informatie je gaat geven. Zorg dat je overal dezelfde naam gebruikt en dat je profielfoto identiek is. Stel overal hetzelfde contactadres in zodat je alle inkomende mails beter kan managen. Neem je tijd om na het aanmelden je volledige proHet is onzinnig te communiceren fielinformatie in te vullen. Vaak zit deze later ergens dat je op diverse platforms aanverscholen bij de accountwezig bent als er niets te zien is. voorkeuren van het platform. Het is belangrijk om op deze manier een samenhangend geheel te vormen tussen alle gebruikte kanalen. Onthoud dat de variatie dient te schuilen in de content, niet in de identiteit.
Heb je zelf een website, dan kan je deze koppelen aan Google Analytics. Dit geeft je een beter inzicht in welke mate je site werd bezocht na het posten van berichten. Je kan dan analyseren vanwaar de links komen en welke subpagina’s het meest worden bekeken. Veel providers bieden ook zelf een functie waarmee je bezoekersstatistieken kan analyseren. Vraag ernaar bij je webmaster of domeinagent.
16
17
Denk na over een publicatiesysteem Social media kan tijdrovend zijn, maar er bestaan veel hulpmiddelen om het wat makkelijker te maken. Zo kan je perfect je Twitteraccount aan je Facebookaccount koppelen. Plaats je een bericht op Twitter, dan kan dat synchroon op Facebook verschijnen. Heb je een account op Youtube, dan kan je snel en eenvoudig je favorieten delen via Twitter, Facebook en andere sites. Plaats zelf een ‘addtoany-button’ op je website. Dat laat toe dat andere mensen sneller bepaalde informatie kunnen delen, maar je kan er zelf ook gebruik van maken om je eigen berichten te posten naar de social mediakanalen. Via Tweetdeck, Hootsuite of Buffer kan je berichten op een tijdstip uitsturen dat je op voorhand instelt. Dit kan zeer handig zijn als je een drukke dag voor de boeg hebt, maar heeft als nadeel dat je de reacties niet even snel kan behandelen. Twitter is een snel en vluchtig medium en vereist een kort op de bal-tactiek.
Publicatiesystemen kunnen je tijd laten winnen. Let wel dat bv. Facebook niet happig is op geautomatiseerde posts.
Maak een beknopte versie van je publicatiestrateVerspreid niet alles tegelijk gie. Probeer vast te leggen wat je wanneer gaat doen. maar plan in wat je wanneer Maak bijvoorbeeld een halgaat delen met je volgers. ve dag in het weekend vrij om nieuwsfeiten te verzamelen, een blog te schrijven of foto’s te uploaden. Verspreid niet alles tegelijk maar plan in wat je wanneer gaat delen met je volgers. Een digitale agenda met reminderfunctie komt hier goed van pas. Let bij het versturen van je informatie ook op de timing. Het heeft geen zin om je informatie om 1 uur ‘s morgens op Twitter te plaatsen als iedereen aan het slapen is. Tegen dat iedereen wakker wordt, is de nieuwsfeed al zover gevorderd dat de doelgroep het niet meer ziet.
18
19
Deel je visie, standpunten en nieuws Social media draait om het ‘delen’ van informatie. En waarom zou je dat niet doen? Alles wat je wil weten staat toch op het internet. Iedereen met basiskennis van het wereldwijde web, Google of Bing weet waar hij informatie kan vinden. Dankzij Wikipedia heeft bijvoorbeeld niemand meer een encyclopedie nodig. Heel wat informatie is online geplaatst enkel en Aarzel niet om relevante alleen door mensen die op informatie door te spelen aan je vrijwillige basis content toemedekandidaten. voegen in het belang van de ‘community’. De tijd dat jij alle informatie voor jezelf kon houden is definitief voorbij. Een bijkomende evolutie is dat ‘wederkerigheid’ een prominente plaats inneemt. ‘Doe je iets voor mij, dan doe ik ook iets voor jou’ is een vast gegeven in online sociaal gedrag. Tracht dan ook eerst zo veel mogelijk interessante content te voorzien op je kanalen vooraleer anderen je aanwezigheid op het internet kenbaar te maken. Je wil ook niet dadelijk worden afgedaan als een nieuweling (newbie). Het vinden van geschikte content kan op twee manieren tot stand komen:
Je bezit zelf een pak relevante kennis. Door ervaring en studies kan je vlot je mening neerpennen en aan je volgers kenbaar maken. Je bezit misschien zelf videomateriaal of je hebt in het nabije verleden enkele leuke presentaties gemaakt. Je zoekt zelf naar informatie rond relevante onderwerpen op het internet en plaatst de links naar die informatie op je website, in je blog of bij je links of nota’s op Facebook.
Verder in dit naslagwerk kan je ontdekken op welke manieren je juist deze content vorm kan geven en waar je inspiratie kan halen.
iemand die echt wel iets van de materie af weet en je krijgt meer volgers omwille van je informatieaanbod. Bepaal op voorhand zeker welke content je wil delen. Denk aan je doelstellingen en ga geen informatie delen die je wel leuk vindt maar waar je de expertise niet voor hebt om dieper op in te gaan. Vind je daarentegen toevallig informatie die je medekandidaten wel kunnen gebruiken in hun campagne, aarzel dan niet deze ook aan hen door te spelen. Ook zij beslissen in een bepaalde fase voor wie ze zullen kiezen of wie ze zullen aanraden. Een aantal vuistregels die je in het achterhoofd moet houden bij het delen van informatie:
Geef meer dan je ontvangt
Voeg waarde toe
Doe niet te betweterig maar blijf altijd jezelf. De kans om door de mand te vallen is steeds groter op het internet.
Wees authentiek in je overdracht
Respecteer de communities en dring je wil niet op
Luister naar anderen. Heb aandacht voor kritische opmerkingen.
Vermeld je bron bij het uitwisselen van informatie. Ook jij bent op social media een beetje een journalist.
Start je campagne! Waarbij we ons al dadelijk moeten verontschuldigen voor het verkeerde woordgebruik. Social media gebruik je niet enkel en alleen voor een campagne maar hoort in principe deel uit te maken van je leven. Je aanwezigheid op de social mediakanalen mag niet stilvallen na de verkiezingen. Ook dan dien je aan een gewoon tempo bezig te blijven. Wie weet beland je op een hoger niveau of komen de volgende verkiezingen sneller dan verwacht!
Het resultaat van je campagne hangt voor een groot deel af van de informatie die je aan je doelgroep aanbiedt. Je wordt vlugger aanzien als
Zodra je genoeg content hebt verzameld kan je in dialoog treden met je doelgroep(en). Calculeer nu ook wel tijd in om (tegen)reacties te beantwoorden. Niemand praat graag tegen een muur: als iemand jou een reply stuurt, antwoord dan ook. Houd er rekening mee dat deze manier
20
21
van communiceren in het begin frustrerend en tijdrovend kan zijn. Haak niet af, maar probeer je in te leven in het systeem.
Een overzicht van social mediakanalen die je zeker in de gaten moet houden:
Twitter: zoek naar mensen uit je omgeving of interessesfeer. Zoek niet noodzakelijk naar mensen uit je stad of gemeente. Ook mensen buiten je fysieke omgeving kunnen ervaring hebben met je woonplaats. Vaak komt de interessantste informatie net van hen die niet in je gemeente/stad wonen maar die er werken of er familie hebben. Stel lijsten op via je Twitteraccount en plaats mensen binnen die groep. Wie weet zijn er al ‘lijsten’ beschikbaar van andere twitteraars uit je stad of gemeente.
Facebook: beslis of je je privéprofiel gaat gebruiken voor je politieke campagne of dat je hiervoor een aparte ‘pagina’ gaat aanmaken. Misschien is een openbare groep wel het beste middel. Bekijk op tijd de voor- en nadelen want het is moeilijk bijsturen als je eenmaal een groep bij elkaar hebt.
Linked’in: ga op zoek naar interessante discussiegroepen en laat hier je stem horen zonder al te opdringerig over te komen. Neem na een tijdje zelf het initiatief en start een nieuwe discussie op.
Youtube en Slideshare: houd de reacties in de gaten, reageer en bedank mensen die een reactie nalaten.
Blogs: schrijf met vaste regelmaat een nieuw stukje over een actueel onderwerp, verspreid het, reageer op reacties (indien je ze toelaat) en vraag aan medebloggers of je af en toe mag optreden als ‘gastblogger’. Kijk naar andere blogs en neem positief deel aan de discussie.
Visual bookmarking: Pinterest is op dit moment het snelst groeiend platform. Je creëert er je eigen digitaal prikbord waar je al je foto- en beeldmateriaal ‘ad valvas’ laat zien aan de buitenwereld. Het leent zich tot creatieve toepassingen en is multi-deelbaar met andere social mediakanalen als Facebook en Twitter.
22
Tijd voor actie! Natuurlijk loop je er niet voor spek en bonen bij in het social medialandschap. De uiteindelijke doelstelling blijft nog steeds zoveel mogelijk kiezers achter jouw gedachtegoed te scharen. Want jij wil stemmen halen, samen met je medekandidaten. In deze fase zou je moeten weten wie van je online kennissen een bepaalde visie heeft. Je kent je voor- en tegenstanders. Is het nuttig je tegenstanders te overtuigen aan de hand van bepaalde argumenten? Zijn er twijfelaars die je over de streep kan trekken? Zijn er die je visie deels delen Roep nooit rechtstreeks mensen maar niet helemaal? Zijn er op om op jou te stemmen. Het mensen die 180 graden tewerkt contraproductief. genover jouw visie staan? Respecteer deze laatsten en ga geen nodeloze discussies aan. Je berokkent meer schade dan goed. Houd er rekening mee dat ook zij hun visie over jou zullen delen. Maak je volgers ten gepaste tijde duidelijk dat je opkomt voor je lokale partij maar ga ook hier niet te bulldozerachtig van start. Er is nog steeds een barrière tussen mensen en het gevoel dat iemand krijgt zodra je hen te direct wil overtuigen om op jou te stemmen. Maak discreet kenbaar dat je programma en je visie op een centrale plaats te vinden zijn. Dat kan je eigen website zijn, maar evengoed een Facebookpagina. Vermeld via de social mediakanalen dat je bezig bent met je programma en je campagne, maar roep nooit rechtstreeks op om op jou te stemmen. Mensen gaan wel zelf kijken indien je er in slaagde hun interesse te wekken. Gebruik je website of Facebookpagina om een call-to-action teweeg te brengen. Eenmaal een bezoeker op je pagina landt kan je overgaan tot verdere actie. Hier kan je gebruik maken van ingebouwde tools:
Discussies: enthousiasmeer mensen om deel te nemen, start discussies, monitor de gesprekken en reageer.
Vraag naar input: stel je open voor andermans mening. Geef bezoekers de kans om hun standpunt kenbaar te maken. Het is be23
ter te reageren en open te staan voor hun visie dan hen straal te negeren. Dit resulteert vaker in een positief resultaat.
Een contactformulier is een essentieel onderdeel van je platform, maar maak dan ook tijd om te reageren. Een onbeantwoorde reactie wekt enkel nog meer frustratie.
Het ideale scenario is dat je uiteindelijk mensen kan filteren en vervolgens mobiliseren om actief deel te nemen aan je campagne. Het creëren van ambassadeurs is het ultieme bereikbare. Zodra mensen willen helpen je te ondersteunen met je visie en campagne is je social mediastrategie geslaagd. Bied die mensen dan ook de optie om de theorie in de praktijk om te zetten door:
Je visie en standpunten online te verspreiden via de social mediakanalen. Zij kunnen berichten forwarden en delen met hun volgers;
Je mening in te bouwen in blogs die zij schrijven;
Jouw presentaties en publicaties als referentie te gebruiken binnen andere zaken;
Jouw digitale aanwezigheid, discussiepagina’s en contactpagina’s aan te raden aan derden;
Je actief te helpen bij het schrijven van nieuwsbrieven;
Je bij te staan bij de offline communicatiecampagne;
...
Kan je op een bepaald moment een groep gelijkgezinden bij elkaar brengen, dan ben je echt goed bezig. Dan kan je spreken van een campagneteam dat voor jou in de bres wil springen. Deze ambassadeurs zijn levensbelangrijk voor het verdere verloop van je campagne. Want de verkiezingen win je nooit alleen. Vanaf dat moment is het zaak om je team te blijven enthousiasmeren, maar ook om je community te blijven voeden met relevante informatie en updates.
24
Oei, het loopt niet zoals gepland. Wat nu? Niets loopt zoals gepland. Jammer maar helaas: net als je snel ergens wil geraken kan je er donder op zeggen dat je in een file verzeilt. Niet enkel Murphy is je grootste tegenstander, achter elke hoek schuilt wel iets of iemand wat je strategie wil of kan dwarsbomen. Het zijn factoren die je onlinestrategie ernstig kunnen dwarsbomen of om zeep kunnen helpen als je ze hun beloop laat gaan. En dan hebben we het nog niet eens over je concurrenten! Het is daarom enorm belangrijk deze ‘Kritische Succes Factoren’ goed en tijdig in te schatten om adequaat in te grijpen.
Negatieve kritieken Op een bepaald moment verschijnen er negatieve kritieken over jou. Terecht of onterecht: feit is dat ze zich als een lopend vuurtje verspreiden. Een artikel of een uitspraak kan verkeerd geïnterpreteerd worden, een zin kan uit zijn context worden getrokken, een vreemde foto van jou verschijnt plots op het internet en wordt al even gauw verspreid. De nachtmerrie Tracht je te verplaatsen in de van elke kandidaat! Jouw persoon die kritiek uit. Is deze reactie: reageer nooit imterecht? pulsief. Emoties nemen in de eerste fase steeds de bovenhand. Blijf rustig, denk na, raadpleeg een derde objectieve persoon en pleeg overleg. Stel jezelf de vraag of de kritiek klopt. Verplaats je in de persoon die kritiek uit. Is deze terecht? Misschien zit je zelf wel ergens fout. Je fouten niet toegeven is erger dan te blijven hameren op je gelijk. Moet je überhaupt een reactie geven? Soms is het beter even te zwijgen dan olie op het vuur te gooien. Het kan beter zijn de persoon in kwestie persoonlijk aan te spreken dan een publieke reactie te posten. Als je de persoon benadert en achteraf je verhaal online doet kan je veel sterker uit de hoek komen. Is het niet mogelijk de auteur persoonlijk te bereiken, plaats dan een statement op je website. Ga hierin niet overdreven in de verdediging en maak er geen persoonlijke zaak van. 25
Geen interesse Je vraagt jezelf af voor wie je het allemaal doet en je komt maar niet in contact met je doelgroep. Jouw reactie: vraag de mensen meer om reactie. Misschien geef je te vaak feiten weer en stel je jezelf niet open voor discussie. Stel open vragen maar durf af en toe eens met gewaagde stellingen uit de hoek te komen. Maak duidelijk dat de stellingen niet noodzakelijk jouw visie zijn, maar dat je tot een maatschappelijk debat wil komen. Het is ook verkeerd te denken dat mensen niet akkoord gaan omdat ze niet reageren. Veel mensen durven niet te reageren omdat ze dan het risico lopen in een discussie betrokken te worden. Facebook staat bekend voor zijn vele toeschouwers en weinig actieve deelnemers. Je zal soms versteld staan van de return die je op straat of aan de toog krijgt over je online belevenissen.
Help, ik moet nog slapen! Tijd! Tijd! Kan iemand mij enkele uren cadeau doen? De tijdsinvestering in social media vergt tijd en moeite. Een situatie waarbij het vaak vechten tegen de bierkaai lijkt te zijn. Loont het zich wel allemaal? Waar ben je in hemelsnaam aan begonnen? Kan je niet beter gewoon wat flyertjes gaan bussen in de omliggende straten? Zo kom je tenminste nog eens buiten! Jouw reactie: Met dat laatDe boog kan niet altijd ste heb je zeker gelijk: de boog kan gespannen staan. niet altijd gespannen staan. Neem Go out and play! geregeld de tijd om een stapje opzij te zetten. Maak een frisse wandeling, open je geest voor andere dingen. Plaats je gezin centraal, maak praatjes met je vrienden. Hebben we trouwens niet vermeld dat je moet gaan voor een volledige communicatiemix? En daar hoort inderdaad ook menselijk contact bij! Go out and play! Stel in een vroeg stadium iemand in je team aan om je bij te staan. Iemand die van meet af aan betrokken is kan sneller je rol overnemen in geval van nood of afwezigheid. We wensen het niemand toe, maar iedereen kan ziek worden, een familiale kwestie tegenkomen of een ongeval krijgen. Op dat moment ben je blij dat je kan rekenen op een back-up. Iemand die even de reacties kan opvangen, die boodschappen kan versturen en die je website kan onderhouden. Denk eraan dat ook jij maar een mens bent zoals iedereen.
26
Iedereen goed gestemd! Zijn de verkiezingen een succes geweest? Zoals verhoopt? Of zijn ze ondanks alle inspanningen geen succes? Neem je tijd om alles te analyseren. Vraag aan anderen waarom het verkeerd is gelopen. Slaap er enkele nachten over. Rust uit. Verdwijn alleszins niet met de noorderzon. Iedereen verdient een dankjewel. Stuur je medewerkers een mailtje of een SMS. Telefoneer ze even en bedank hen. Organiseer een avondje om na te praten. Wees eerlijk en open op je online platform, wat de resultaten uiteindelijk ook zijn. Wie groot is in de strijd, wordt groter door een nederlaag toe te geven. Breng je volgers op de hoogte, schrijf een artikeltje voor je blog en communiceer niet te emotioneel. Toon vooral dankbaarheid en wijs op de heerlijke ervaring die je hebt mogen meemaken. Dank niet enkel je team maar ook iedereen waar je mee in discussie kwam. Kom je als trotse winnaar uit de bus dan is de euforie misschien te groot om nog aan je achterban te denken. Vergeet niet dat net je volgers verwachten dat je hen bedankt voor de geleverde inspanningen. Reageer neutraal tegenover je community en je volgers. Kom niet al te triomfantelijk uit de hoek als zijnde de grote overwinnaar. Denk eraan dat je verkozen wordt ten dienste van de bevolking en niet andersom. Het grote en echte werk begint pas vanaf vandaag. Betuig ook hier je dank aan iedereen die je volgde en waarmee je in discussie trad. Plaats een mededeling op je site of communicatieplatform, stuur een mailtje, tweet of blog. Zet je team in de bloemetjes en nodig je medekandidaten uit om een feestje te organiseren. Denk stilletjes na over de volgende stappen van je social mediastrategie. Weet je trouwens dat het team rond alle presidentskandidaten van Amerika nog steeds doorgaan met online campagnevoering? Ze zijn zelfs nooit gestopt. Verschillende teams rond Obama blijven fondsen werven, meningen verkondigen en standpunten verdedigen. De oppositie geeft uiteraard niet op en laat ook op hun eigen wijze alle mogelijke kanalen maximaal renderen.
27
Hoe praat ik met mijn vrienden en volgers? Plankenkoorts en koudwatervrees houden talentvolle mensen van plaatsen waar ze thuis horen: op het podium. Het is daar nochtans waar de actie te beleven is. Tegelijk is het ook ‘des mensens’ om zich onwennig te voelen binnen een nieuwe groep.
Social mediakanalen kunnen heel openhartig, maar tegelijk ook zeer confronterend zijn.
Hoe kan je iemand inschatten die je in het werkelijke leven nog nooit ontmoette? Hoe weet je dat die persoon de waarheid spreekt? Is het geen ambassadeur van een concurrent? In welke mate is een persoon wel betrouwbaar? Feit is dat social mediakanalen je dwingen om met mensen te praten. Als je dat niet leuk vindt, kan je er maar beter snel mee stoppen. Een aantal handige tips om het converseren aangenamer en makkelijker te laten verlopen zijn:
Luister Ongeacht welk kanaal een persoon kiest, als hij beslist om jou te contacteren, is dat belangrijk voor hem. Het begint dus met oprecht luisteren, ook als je negatieve zaken hoort. Mensen vinden almaar sneller het internet als uitlaatklep omdat ze zich in het echte leven moeilijk verstaanbaar kunnen maken of omdat ze zich niet begrepen voelen. Soms is een luisterend oor al voldoende.
Stel vragen Om de mensen goed te begrijpen, dien je een aantal vragen te stellen. Goede vragen zijn bijvoorbeeld ‘Wat bedoelt u precies?’, ‘Kunt u daar een voorbeeld van geven?’, ‘Hoe ziet u uw idee concreet?’. Vragen stellen komt positief over en het toont betrokkenheid. Tracht consequent te
28
29
zijn in je spreektaal. Verander niet van het één moment op het andere van de ‘je’- naar de ‘u’-vorm.
Neem een open houding aan Sta open voor ideeën van mensen. Deze zullen vaak niet stroken met jouw gedachtegang, maar ze geven je wel een inzicht over hoe mensen denken over een bepaalde materie.
Wees eerlijk Draai niet je jas telkens je iemand anders te woord staat. Vroeg of laat keert zo een situatie zich toch tegen jou. Het internet vergeet niets en het meest vervelende is als iemand komt aandraven met een ander standpunt uit het verleden. Onthoud dat authenticiteit en eerlijkheid het meest geapprecieerd worden.
Blijf positief Blijf te allen tijde positief. Ga tijdens een publiek online gesprek nooit de defensieve toer op. Mocht er tijdens de discussie een persoon al te grof worden, wijs hem of haar dan op je policy en vraag om het deftig te houden. Je zal zien dat de meerderheid toch de kant van de meest hoffelijke zal kiezen. Verwijder nooit zomaar schijnbaar negatieve berichten van je prikbord. Geef altijd een antwoord of verwijs naar een ander communicatiekanaal om een conversatie onderling verder te zetten. De kracht waarmee jij met zulke discussies overweg kan gaan, zal anderen er enkel toe sterken om jouw kant te kiezen. Blijven er toch volharders in de boosheid rondlopen, kan je ze uiteindelijk uit je community verwijderen. Breng hen via een mailtje op de hoogte en vertel duidelijk de reden. Niet iedereen kan zich vinden in andermans mening, maar we horen elkaar wel te vinden in een gemeenschappelijke netiquette
Wees persoonlijk Converseer tegen iemand zoals je tegen hem in het echte leven zou praten. De grootste ontgoochelingen duiken op wanneer mensen elkaar in het echte leven ontmoeten na eerdere online gesprekken en blijkt dat één van de personen helemaal niet zo praat of klinkt.
Engageer jezelf Geef gevolg aan gesprekken. Spreek je gesprekspartners later terug aan. Het komt zeer goed over als je na een tijdje een mailtje stuurt om te laten weten dat een dossier nog in behandeling is of om te vragen hoe een bepaalde situatie evolueerde. Het kan ook heel triviaal klinken, maar mensen op Facebook appreciëren enorm een ‘gelukkige verjaardag’. Het kan na een tijdje de normaalste zaak ter wereld zijn, maar de dag dat je het niet meer doet zal je het wel weten!
Dank u wel! Mensen vinden een dankjewel altijd tof. Geef het ze dan ook! Dank je vrienden en volgers voor hun inbreng in een discussie, voor hun vragen en opmerkingen.
30
31
Ik ben zo saai! Over wat moet ik schrijven? Daar zit je dan aan je PC of laptop. Iedereen heeft leuke interessante dingen te vertellen, maar jij krijgt met moeite twee toetsen na elkaar ingedrukt. Waar vind je in hemelsnaam inspiratie? Dat toch maar dat raam openen en hopen op de muze? Het kan helpen, maar hopelijk geraak je verder met deze tips.
Schrijf over nieuws in je sector
Vergeet nooit de mens achter de kandidaat. Mensen vernemen graag ‘exclusieve’ informatie.
Wat gebeurde er afgelopen week? Wat heb je aan den lijve mogen ondervinden? Vertel authentieke verhalen, maar let op de privacy. Veel mensen hebben liever niet dat je hen vermeldt op je Facebookwall.
Vertel over trends en ontwikkelingen Wij Vlamingen zijn al te vaak te bescheiden. Er zijn heus wel mensen die boeiend vinden wat jij doet. Je kan deze groep enthousiasmeren door met leuke nieuwtjes naar buiten te komen. En moet dat altijd een politieke relevantie hebben? Zeker niet: achter elke politicus met de nodige beroepsernst steekt iemand met een gezonde interesse voor een toffe hobby. Hierover praten geeft je een aparte invalshoek en kan plots een nieuwe doelgroep aanspreken.
Mens erger je maar Ga op zoek naar de ‘ergernissen’ van je doelgroep. Het internet is voor gebruikers een leuk platform om te klagen en onrecht aan te kaarten. Op basis van deze input kan je content creëren met oplossingen voor je doelgroep. Luisteren is ook hier belangrijker dan praten.
32
33
Succes is aanstekelijk
Laat je inspireren door anderen
Schrijf over het succes van je ondernomen acties. Deel met anderen hoe je samen iets kon oplossen. Kader dit verhaal van begin tot einde. Vertel over de uitdaging, de bedreigingen, de opportuniteiten en de bereikte doelstellingen.
Zo doe je het Maak ‘hoe het (niet) moet’ artikelen. Laat goed zien welke strategieën of soorten van aanpak niet werken in geval van probleemsituaties. Dat kan gaan over burenoverlast, zwerfvuil of een defecte straatverlichting, maar ook over hoe je te werk kan gaan bij het aanvragen van lokale subsidies.
Abonneer je op belangrijke blogs binnen je branche. Kijk waarover zij schrijven en gebruik deze informatie om je eigen verhaal te maken. Bezondig je wel niet aan schaamteloos kopieerwerk want ook hier geldt de regel dat het internet elke leugen snel achterhaalt. Als je delen van een blog overneemt als referentie, vergeet dan nooit de oorspronkelijke auteur te vermelden en plaats een link naar het oorspronkelijke artikel. Haal inspiratie bij twitterati: er worden nergens anders zoveel relevante links gedeeld dan op Twitter. Maar dan moet je wel te weten komen wie nog met die materie bezig is. Dit kan je enkel te weten komen door je neus zelf aan het Twitterraam te steken. Vergeet ook niet je eigen blogs te delen via Twitter en/of Facebook.
Niemand verovert de wereld op zijn eentje
Maak gebruik van video Youtube en Vimeo geven je de gelegenheid om zelf videomateriaal te uploaden. Het verpakken van een boodschap in een kort filmfragmentje is heus niet zo moeilijk en kostelijk dan je denkt. Voeg wat creativiteit toe aan je filmpjes en je mag er zeker van zijn dat ze vlugger bekeken en gedeeld worden. Wist je trouwens dat je op Youtube een eigen gepersonaliseerd kanaal kan verzorgen, waar je al je video’s kan groeperen? Het is een gratis dienst en bezoekers krijgen vlugger je andere videoboodschappen te zien.
Ga breed Niet al je potentiële kiezers hebben bijvoorbeeld dezelfde leeftijd. Je kan je blijven fixeren op bouwvergunningen en grondzaken, maar dan loop je uiteraard de groep die absoluut niet bezig is met bouwen helemaal mis. Zorg daarom, ook al is het binnen één materie, voor verschillende soorten content, zodat je relevant bent voor al je kiezers.
Open de grenzen Brainstorm met anderen over onderwerpen waarover je kunt publiceren. Dat kunnen familie, vrienden, sympathisanten of zelfs onbekende ‘uitdagers’ zijn. Een zogezegde ‘advocaat van de duivel’ laat je bewust nadenken over de nadelen van bepaalde acties. Het is niet de bedoeling je daardoor te laten afremmen, maar het maakt je wel bewust van de gevaren bij het aan aansnijden van bepaalde (heikele) onderwerpen. 34
Doe niet alles alleen. Je mag gerust aan vrienden vragen mee te helpen schrijven aan artikels en opiniestukken. Het zal de potentiële kiezer plezieren te weten dat je kan terugvallen op een stevige achterban. Mensen hebben vlugger de neiging een stevige groep te vertrouwen dan een charismatische einzelgänger.
Vraag de mensen hun visie Houd een poll of enquête onder je bezoekers. Er is niks mis mee om ‘ballonnetjes’ op te laten voor de verkiezingsstrijd begint. Het geeft je de opportuniteit na te gaan waar mogelijke openingen liggen. Zeker als ‘maagdelijke’ kandidaat kan je zo het verschil maken. Je kan je profileren door denkpatronen te doorbreken en positief in het nieuws te komen. Maak wel niet de fout steeds te kiezen voor de populairste mening. Het zal meer dan eens gebeuren dat deelnemers aan een enquête totaal tegen jouw visie zijn. Het is dan aan jou om na de bevraging te argumenteren waarom jouw visie anders is. Laat tijdens de enquête de discussie open en grijp slechts in als de conversatie dreigt te ontsporen.
35
Mijn vrienden laten mij vallen. Wat doe ik verkeerd? Je bent goed bezig. Denk je toch. In je enthousiasme doe je sommige dingen, zonder te beseffen dat mensen dat helemaal niet zo leuk blijken te vinden als jij dacht. Het online leven en de bijhorende community kent zijn eigen regels, zo blijkt...
Een overload aan photo-tagging
Communiceren op het internet kent zijn eigen regels. Deze staan in geen enkel boek maar leer je al doende.
Het klinkt wel leuk om mensen te ‘taggen’ in je beeldmateriaal maar dat wordt niet door iedereen op dezelfde manier aanvaard. Hoewel het makkelijk is voor de persoon in kwestie om zichzelf te untaggen kan je best steeds het nodige respect aan boord leggen en jezelf de vraag stellen of die persoon daar wel mee is opgezet. Het kan bijvoorbeeld zijn dat iemand op een foto liever niet aan iedereen laat weten dat ook hij aanwezig was op een bepaalde receptie. Deze informatie wordt immers ook gedeeld in het vriendencircuit van Facebook. Het wordt echter nog vervelender als je vrienden gaat taggen op humoristische cartoons of al te gekke illustraties. Jij kan dat wel leuk vinden, maar hou er rekening mee dat niet iedereen het leuk vindt om vergeleken te worden met een karakter uit één of andere cartoonreeks.
Locatie-tagging Hetzelfde verhaal als bij photo-tagging: je kan via Facebook ‘inchecken’ op een bepaalde locatie, maar niet al je vrienden zullen het op prijs stellen dat je hen meeneemt in jouw melding van aanwezigheid. Hou rekening met de privacy en besef dat dit nog voor veel mensen een stap te ver is.
36
37
Nietszeggende statusupdates Verveel niemand met onzinnige of holle statusupdates. Niemand heeft er nood aan om te weten hoe lekker je hamburger is of wat de kleur van je rok vandaag is. Zeker niet als je meermaals per dag dezelfde onzinnige updates post. Je vrienden dreigen dan al gauw de indruk te krijgen dat je meer bezig bent met die dingen waarvan niemand de electorale meerwaarde zal zien. Geef ook relevante informatie mee aan je updates. Het is leuk om te vertellen dat je naar de gemeenteraad gaat, maar vertel ook wat er op de agenda staat. Zo heb je meteen een reden om na de gemeenteraad terug te koppelen over de beslissingen.
Ik en niemand anders Via Facebook kan je jezelf uitmuntend profileren. Het loopt weliswaar verkeerd zodra je enkel en alleen over jezelf communiceert. Het is heel tof dat jij een lokale wedstrijd wint en dat ook laat weten aan je volgers, maar onthoud dat Facebook niet om jou draait. Als je steeds vermeldt dat alles dankzij jou in orde kwam, of dat elke overwinning aan jou te danken was, verlies je snel de nodige credibiliteit.
Je kan online ‘likes’ kopen. Maar draait het bij jou om échte gesprekken of om de show?
Het is leuk om uit te pakken met een positief resultaat over een bepaald dossier waar jij met hart en ziel aan gewerkt hebt, maar vergeet nooit het werk van je collega’s te vermelden. Wie anderen vergeet, dreigt zelf vergeten te worden bij de verkiezingen.
Het stelen van vrienden Plots krijg je een vriendschapsverzoek van die jongen waar je nog mee op het middelbaar zat. Je kent hem weliswaar nog heel vaag - hij zat meestal aan de andere kant van het lokaal en had toen al de verkeerde vrienden - maar je gaat ervan uit dat hoe meer vrienden je hebt, hoe beter het is voor je imago. Je voegt de persoon toe aan je vriendenlijst en ziet dat hij verbazend veel vrienden heeft die nog niet tot jouw kennissenkring behoren. Klinkt dat niet aanlokkelijk? 38
Maak niet de vergissing om deze mensen zomaar uit te nodigen tot jouw vriendenkring. Zelfs onder het voorwendsel van ‘Hey, ik heb gezien dat jij een vriend bent van X...’ veroorzaakt dit eerder een gevoel van misprijzen en indringen dan van sympathie. Je ex-klasgenoot zal dat al helemaal niet kunnen appreciëren en in het ergste geval richt er iemand een groep op tegen jouw persoon.
Een gebroken relatie Het hoort tot de dingen des leven, een bestaande relatie kan op ieder moment aan een einde komen. Besef echter goed dat een deel van je volgers aan de andere kant van het hek staan. Afhankelijk van hoe de relatie aan Tracht ook online privé en zaken zijn einde kwam, kan dit zoveel mogelijk gescheiden te nefaste gevolgen hebben houden. voor je reputatie. Probeer, indien mogelijk, ook hier afspraken te maken over de manier van communicatie naar de buitenwereld vóór anderen berichten de wereld insturen die nadien nog moeilijk controleerbaar zijn.
Frontale aanvallen op de tegenpartij Ga uit van je eigen sterkte. Als aanvallen en continue kritiek op andere partijen je sterkste kenmerk zijn, dreig je te eindigen met een kleine schare diehard fans maar zal je nooit doorbreken of aanzien worden als een constructieve partner. Laat je nooit verleiden om al te hard te reageren op online conversaties. Het mag dan al niet stroken met je eigen visie, een frontale afbraakreactie levert nooit goede resultaten op. Dit geldt zowel voor oppositie als voor meerderheid.
Het misbruiken van de chat-optie Je moet iemand al goed kennen om de chat-optie van Facebook te gebruiken. Zomaar met een onbekende een gesprek aangaan via de chatfunctie is identiek aan ongevraagd op bezoek komen. Als je de functie dan nog eens gebruikt om je standpunten op te dringen, mag je er zeker van zijn dat je na een week heel wat vrienden of fans minder hebt.
39
Een gebrek aan interactie Facebook dient om te communiceren. Een gebrek aan nieuws of het delen van relevante informatie laat iedereen in het ongewisse. Je vrienden of fans vragen zich af of je wel leeft en of je wel met hen inzit. Een gewone aanwezigheidspolitiek zonder meerwaarde eindigt sneller in een ‘unfriend’-actie dan een interactieve relatie. Een heel jaar niets zeggen om dan plots bij te benen heeft ook geen zin: de mate waarop je boodschappen verschijnen op iemands pagina wordt onder andere bepaald door het aantal interacties. Als je twee weken voor de verkiezingen plots hevig begint te communiceren maak je weinig kans om alsnog prominent aanwezig te zijn.
Het belang van een goede profielfoto Al te vaak kom je nog profielen tegen waarvan de foto ontbreekt. Toch is dit onontbeerlijk voor een goede en duidelijke profilering. Je aanvaardt niet zo snel een vriendschapsverzoek van iemand waarvan je niet weet hoe die persoon er in het echte leven uitziet. Uit onderzoek is gebleken dat mensen eerst kijken naar de profielfoto voor ze de verdere profielinformatie gaan lezen. En geef zelf toe: je kijkt ook liever eerst naar leuke foto’s. Enkele tips bij het kiezen van een goede profielfoto resulteren al snel in een hogere betrouwbaarheid en uitstraling.
40
Ga voor een foto van je gezicht. Profielen met een duidelijk gezicht worden tot 40% meer bezocht dan deze waarbij men een abstracte illustratie gebruikt. Een gezicht wordt beter onthouden dan een naam.
Kies voor een close-up van je gezicht. Een foto waar je ergens in een groep mensen staat maakt het niet makkelijk voor de mensen om je te herkennen.
Kijk recht in de camera. Dit wekt meer vertrouwen bij de kiezer.
Zorg ervoor dat je rechtstaat bij het nemen van de foto. Hierdoor kom je sterker over en kan je vrijer met je schouders bewegen.
Laat de foto rechttoe-rechtaan maken. Een foto vanuit de hoogte laat je kleiner lijken en eentje van onder getrokken laat je ‘neerkijken’ op de mensen.
Doe niet al te veel om er ‘anders’ uit te zien dan je werkelijk bent. Een heel andere haarkleur kan wel mooi zijn, maar je wil ook dat mensen je herkennen als je later met een andere haarkleur op evenementen verschijnt. 41
Neem een neutrale achtergrond. Een foto met op de achtergrond een vakantieparadijs geeft jezelf leuke herinneringen, maar kan bij de kiezer andere associaties opwekken.
Verander zo weinig mogelijk van foto. Het kan saai klinken voor de medemens, maar het verhoogt de herkenbaarheid tussen de andere profielen. Je kan binnen je fotoalbum genoeg wisselen van relevante beelden. Je kan wel best switchen van profielfoto zodra er campagnebeelden klaar zijn. Mocht je lokale afdeling een fotoshoot organiseren waarbij het beeldmateriaal gaat dienen voor publicaties is het best dit beeld te gebruiken.
Je kan in campagnetijd een extraatje aan je profielfoto toevoegen dat duidelijk maakt van welke partij je bent. Dit kan een gekleurd kadertje van je partijkleur zijn, of een eenvoudige naamsvermelding onderaan de foto. Maak het vooral niet te overheersend.
Facebook geeft je de mogelijkheid om creatieve dingen te doen met je omslagfoto in je Timeline. Let wel dat Facebook je aanbeveelt om een ‘sfeer uit te stralen’ via je hoofdfoto, maar afraadt om te campagnematig te gaan. Frontale aanvallen zijn helemaal af te raden. Iedereen kan een klacht indienen en in veel gevallen worden deze effectief onderzocht.
Kijk, luister en leer Een exacte toverformule om je politieke campagne via social media naar je hand te zetten bestaat niet. Er valt nog zoveel te leren en te ontdekken dat ook dit naslagwerk enkel een aanzet zal zijn, in de wetenschap dat elke situatie een aparte aanpak zal kennen. De technologieën veranderen razendsnel, het mobiele aspect rukt op en jaarlijks worden nieuwe social mediakanalen over de top gehypet. Feit is wel dat social media een rol zal spelen in de verkiezingsstrijd. Of het nu gaat om lokale of federale verkiezingen, het zijn vaak de extra stemmen achter je naam die de doorslag kunnen geven. Het social medialandschap is nog vrij recent en onontgonnen op politiek campagneniveau. Het schenkt je creatieve opportuniteiten, maar stelt je bloot aan nieuwe onvoorziene bedreigingen. Leg je oor daarom ook te luister bij binnen- en buitenlandse voorbeelden. Kijk hoe ze het in Amerika aanpakken en volg de lokale verkiezingskandidaten uit onze buurlanden. Analyseer hun strategie, volg hun doen en laten op Facebook en Twitter en onthoud vooral waar ze de mist in gaan. De laatste raad die ik jullie alvast meegeef is drieledig:
Streef naar authenticiteit
Spreek altijd de waarheid
Onthoud de regel van drie tijdens online conversaties: ‘lees - denk (denk opnieuw) - reageer
Ik wens jullie een succesvolle campagne toe!
42
43
44
45
Luk Balcer startte zijn carrière in de jaren ‘90 als Art Director bij het Hasselts communicatiebureau Slangen & Partners. Daar werkte hij mee aan tal van vernieuwende politieke campagnes die nogal wat verkiezingsstof
deden opwaaien. Nadien stond hij in voor de creatieve concepten van diverse nationale institutionele campagnes bij Spitz (momenteel Nelson Inspires), onder andere bekroond met een zilveren Effie voor de campagne ‘Veiligheid op de Bouw’ voor het NAVB. Na de zoveelste verkiezingen besloot hij zich toe te leggen op de research naar het gebruik van social media binnen verkiezingscampagnes. Van hieruit schreef hij dit naslagwerk met de nadruk op een meer praktische strategische benadering van campagnevoering via social media. De auteur is momenteel mede-zaakvoerder van Ixxi bvba, een communicatiegroep van zelfstandige experts die allen hun sporen verdienden in online en offline communicatie. Fervente twitterati kennen hem onder de naam @nozzlechief. Eerlijk, objectief, maar ook vaak cynisch en onomwonden rechtuit. 46
