Laat ons een bloem en wat gras dat nog groen is Laat ons een boom en het zicht op de zee Vergeet voor één keer hoeveel geld een miljoen is De wereld die moet nog een eeuwigheid mee Louis Neefs
IK VIND DE AARDE LEUK
Bezinningsteksten bij het OKRA jaarthema 2013 Geschreven en verzameld door Jean-Paul Vermassen, pastor OKRA Algemeen.
Laat ons een bloem. Louis Neefs Dit is een lied voor de mensen die zorgen Dat morgen de mensen al dood zullen zijn Dit is een lied voor de doden van morgen Begraven, bekist in een stenen woestijn Laat ons een bloem en wat gras dat nog groen is Laat ons een boom en het zicht op de zee Vergeet voor één keer hoeveel geld een miljoen is De wereld die moet nog een eeuwigheid mee Je breekt en je hakt en je boort door de bergen Je maakt elke heuvel gelijk met de grond De reuzen van nu lijken morgen maar dwergen Vooruitgang vernield wat er gisteren nog stond Laat ons een bloem en wat gras dat nog groen is Laat ons een boom en het zicht op de zee Vergeet voor één keer hoeveel geld een miljoen is De wereld die moet nog een eeuwigheid mee De vis in de zeeën vergiftigd, gestorven Het zand op de stranden vervuild door mazout En jij door je tankers en chequeboek bedorven Je weet zelfs niet meer waar de meeuw heeft gebroed Laat ons een bloem en wat gras dat nog groen is Laat ons een boom en het zicht op de zee Vergeet voor één keer hoeveel geld een miljoen is De wereld die moet nog een eeuwigheid mee En zo zal dan morgen het leven verdwijnen Verslagen door staal en gewapend beton De maan zal dan koud op je nachtmerrie schijnen Geen mens die nog weet hoe het einde begon Laat ons een bloem en wat gras dat nog groen is Laat ons een boom en het zicht op de zee Vergeet voor één keer hoeveel geld een miljoen is De wereld die moet nog een eeuwigheid mee De wereld die moet nog een eeuwigheid mee Een eeuwigheid mee Een eeuwigheid mee Een eeuwigheid mee Een eeuwigheid mee Een eeuwigheid mee Een eeuwigheid mee Een eeuwigheid mee
2
Gevraagd: lage impact man en vrouw. Ben ik al een lage impact man? Ben ik al een lage impact vrouw? Ik heb veel kansen. Mijn Mijn Mijn Mijn Mijn Mijn Mijn
voeding. kleding. persoonlijke hygiëne. vervoer. verwarming. elektriciteitsverbruik. waterverbruik.
Mijn papiergebruik. Mijn vakanties en reizen. Mijn cadeaus voor kinderen en kleinkinderen. Mijn afval. Mijn tuin. Kom. Het is niet moeilijk. Ook jij kunt het. Een lage impact man worden. Een lage impact vrouw worden. Doe het omdat de aarde het leuk vindt. Doe het opdat de aarde niet boos zou worden.
3
Wie kan zorgen dat de aarde leuk blijft? Wie kan zorgen dat de aarde leuk blijft? God? Nee. Of toch? Ja, God als gelovigen doen wat er over God wordt gezegd: dat Hij rekent op onze zorgzaamheid voor elkaar en voor de aarde. Wie kan zorgen dat de aarde leuk blijft? Wie kan zorgen dat de aarde leuk blijft? De politiek? Nee. Of toch. Ja, de politiek als politici doen wat van hen wordt gevraagd: het volk wakker schudden, de burgers aanzetten tot zorg voor de planeet aarde. Wie kan zorgen dat de aarde leuk blijft? De techniek? Nee. Of toch. Ja, de techniek als technici doen wat ze kunnen: zorgen voor groene technologie, zorgen voor minder overbodigheid en alles recycleerbaar. Wie kan zorgen dat de aarde leuk blijft? De sociale bewegingen en organisaties? Nee. Of toch. Ja, als sociale organisaties en groepen doen wat ze kunnen: denken en spreken over zorg voor de aarde. Als ze samen iets concreets doen en als ze zorgen dat elke mens zijn verantwoordelijkheid opneemt voor een toffe en schone aarde. Wie kan zorgen dat de aarde leuk blijft? Jij en ik. Iedereen. Iedereen kan iets, kan veel. En met z’n allen samen kunnen we nog meer, kunnen we het tij doen keren: een rechtvaardige duurzaamheid voor nog eeuwen!
Gespreksvragen. Wie kan zorgen dat de aarde leuk blijft? Wat denk jij? Wie moet eerst beginnen? Wie kan het meest doen?
Ken je de zeven groene hoofdzonden? 4
Ken je zeven groene hoofddeugden? Ken je de zeven groene hoofdzonden? Ken je zeven groene hoofddeugden? 1. Veel of weinig met de auto rijden? 2. Veel of weinig lokale groenten en fruit eten? 3. Veel of weinig isoleren? 4. Veel of weinig vliegen? 5. Veel of weinig groene stroom gebruiken? 6. Veel of weinig vlees eten? 7. Consu-minderen of consu-meren?
Kom, leef op minder grote voet, maak je ecologische voetafdruk kleiner. Het haalt iets uit. De aarde wordt er leuker van. Jou doet het meer deugd.
Gespreksvragen. Zondig je (nog) veel? Doe je mee met de groene deugden? Doe je mee met de OKRA oproep: doe iets opdat de aarde leuk zou blijven?
5
Ik vind de aarde leuk. Ik Ik Ik Ik
vind de aarde leuk kies voor genoeg. zorg voor genoeg voor iedereen. zoek naar genoeg voor altijd.
Ik Ik Ik Ik
vind de aarde leuk vervuil de lucht minder. ben spaarzaam met water. gebruik minder energie.
Ik Ik Ik Ik
vind de aarde leuk. ga voor rechtvaardig. ga voor sociaal. ga voor leefbaar.
Ik vind de aarde leuk. Daarom wil ik thuis en met OKRA zorgzaam zijn voor onze planeet. Ik geef de aarde een toekomst. Ik kies voor duurzaam voor allen.
Gespreksvragen. . De toekomst van de aarde. Ben ik ermee begaan? Lig ik er wakker van? . De toekomst van de aarde. Ben ik er al mee bezig in mijn eigen leven? Zou ik een tandje kunnen bij steken? . De toekomst van de aarde. Wat willen/kunnen we er met onze eigen OKRA werking samen aan doen?
6
OKRA vindt de aarde leuk. OKRA vindt de aarde leuk. OKRA duimt voor de aarde. OKRA voert actie voor de aarde. OKRA fietst. OKRA wandelt. OKRA verzamelt voetafdrukken. OKRA wil zorgzaam zijn. OKRA wil spaarzaam zijn. OKRA gaat voor: minder is meer, duurzaam is sociaal, economie is ook ecologie. Zo blijft de aarde leuk. Zo blijft het leven leefbaar. Doe je mee? Kom, zing het lied van de goede aarde, zorg mee voor onze mooie planeet.
7
Duurzaam hoeft niet zuurzaam te zijn. Maakt een nog grotere wedde meer tevreden? Maakt een nog groter huis meer gelukkig? Schenkt een nog zwaardere wagen meer vrienden? Bieden nog grotere reizen meer innerlijke vervulling? Heeft auto rijden meer charme dan fietsen? Is minder vlees eten minder genieten? Wie eenmaal anders ziet, handelt als vanzelf anders. Wie eenmaal anders proeft, spreekt er over met anderen. Wie eenmaal ecologisch denkt, steunt sociaal duurzame actiegroepen, stemt duurzaam. Anders zien. Anders zijn. Anders handelen. We doen het in OKRA samen. We maken een plan. We schrijven een brief: naar het grootwarenhuis, naar de restaurantuitbater, naar de politici. Duurzame actie doet deugd. Duurzaam kunnen veranderen, het geeft kracht. ‘Ik’ word ‘wij’, ‘wij’ worden ‘overheid’. Wij zijn in staat tot sociaal duurzame verandering. Duurzaam hoeft niet zuurzaam te zijn
8
Duurzaam hoeft niet altijd duurder te zijn. Duurzaam moet iets uithalen. Duurzaam moet voelbaar zijn. Duurzaam is niet duurder. Twee dagen zonder vlees. Twee dagen zonder auto. Goedkoper of duurder? De thermostaat ‘s nachts niet op 18° maar op 13°. Geen bad meer maar een douche. Geen lange douche meer maar een korte. Goedkoper of duurder? Computer af. Stand by van tv uit. Ongebruikte kamer niet verwarmd. Ander licht, andere lampen. Goedkoper of duurder? Trager op de weg. Minder op de weg. Inkopen in de buurt. Inkopen van lokale producten. Goedkoper of duurder? Begin alvast. Zoek het niet te ver. Draai de knop om in je hoofd. Leef alvast op kleinere voet. Met wat je spaart kan je dan verder gaan: meer isolatie, andere energie, zuiniger wagen. Misschien wordt ook dat alles niet meer zo duur in de toekomst als de overheid ook een sociaal duurzame politiek voert, als de overheid zelf sociaal duurzaam wordt. Als we met Okra mee kunnen wegen op de politiek!
9
Gij. Gij, hebt - het bij monde van uw profeten het ons voldoende laten horen, met diverse waarschuwingen. Pas op met de eigen vrijheid. Pas op voor onverbondenheid. Pas op voor de mateloosheid van behoefte en verlangen. Gij, hebt - als een Stem aan ons gehoorbeen het ons voldoende toegefluisterd, met vele aanmoedigingen. Kies eerst voor gerechtigheid: de vruchten van de aarde zijn voor allen. Leef zorgzaam voor medemens en aarde. Tem eigen behoefte en verlangen, bewaak de samenhorigheid. Maar zie, de welvarende mens vergeet de medemens in honger, de rijke geniet terwijl de arme kreunt, de vrije mens reist wereldwijd terwijl de onvrije mens wroet in de mijn. Gij, die ons aanstoot tot nieuw samenleven, blijf ons wakker schudden, roep ons tot ommekeer, blijf op onze deur kloppen. Opdat wij er eindelijk aan beginnen gerechtigheid voor heel de aarde, verbondenheid van allen met allen, gelijkaardigheid voor iedereen.
10
Laten we om de aarde geven. Omdat wij leven van de aarde. Omdat de aarde ons draagt. Laat ons nederig blijven. Omdat de aarde zucht. Omdat de aarde schudt. Laat ons behoedzaam worden. Omdat de aarde schenkt. Omdat de aarde ons leven geeft. Laat ons dankbaar leven.
Om meer zorg voor onze planeet aarde bidden wij. Om meer zorg voor onze planeet aarde bidden wij: Om oog en oor voor de schoonheid van de aarde, voor de rijkdom der aarde, voor de onmisbaarheid van de aarde. Om zorg en bescherming van water en lucht, voor bomen en planten, van biodiversiteit en culturele verscheidenheid. Om grenzen aan gulzigheid van mensen en samenlevingen, en van onszelf. Nergens meer tot onherstelbare schade aan de kosmos, nergens meer ongelijkheid in welvaart. Om onze bekering bidden wij: om ommekeer tot duurzaamheid, tot gerechtigheid voor heel de aarde. Om een christelijke arbeidersbeweging die voluit gaat voor rechtvaardig en duurzaam bidden wij. Om een actieve en creatieve OKRA bidden wij.
11
Werk maken van een klimaat van zorgzaamheid voor mens en aarde. Tegen onverschilligheid bidden wij met OKRA. Tegen verspilling bidden wij met OKRA. Tegen uitbuiting bidden wij met OKRA. Tegen uitsluiting bidden wij met OKRA. Voor herverdeling moeten wij opkomen. Voor gelijkheid in vrijheid moeten wij opkomen. Voor gerechtigheid, moeten wij opkomen. Voor versobering moeten wij opkomen. Met Met Met Met
meer ontvankelijkheid zullen we gelukkiger zijn. meer bewondering zullen we gelukkiger zijn. minder overheersing zullen we gelukkiger zijn. meer solidariteit zullen we gelukkiger zijn.
Laten we van hier weggaan in een klimaat van vrede. Laten we elk op onze plek werk maken van een klimaat van zorgzaamheid voor mens en aarde. Laten we elkaar verzamelen om de wereld wakker te schudden, om te wegen op de politiek. Okra geeft de droom van een sociale, duurzame samenleving niet op.
12
Voor een nieuwe aarde. Voor een nieuwe wereld. Laat ons bidden. Laat ons tot inkeer komen. Doe ons inzien en herzien. Doe ons nieuw zijn en handelen. Voor het behoud van onze aarde. Mensen aanspreken. Mensen aansteken. Voor het behoud van leven. Mensen oproepen. Mensen uitnodigen. Voor rechtvaardigheid als beginpunt en eindpunt. Met mensen protesteren. Met mensen actie voeren. Voor een nieuwe economie. Met mensen voor anders consumeren. Met mensen voor anders produceren. Voor een nieuwe aarde. Voor een nieuwe wereld. Met mensen wereldwijd solidair. Voor mensen wereldwijde gelijkheid. Welke bijdrage hebben wij te leveren? Wat betekent het voor onze plaatselijke OKRA werking? Wij hebben een belangrijke politieke medeverantwoordelijkheid.
13
Stem ons weer af. God, stem ons weer af op onze diepste bestemming. Bestemd tot verstilling en verwondering, zijn we! Bestemd tot ontvankelijkheid en dankbaarheid, zijn we! Stem ons weer af op onze diepste missie. Een missie van verbondenheid van allen voor allen. Een missie van zorg voor insluiting van kleinen en zwakkeren. Stem ons weer af op het ritme van het evenwicht. werkjaar en vakanties, weekdagen en zondag, dag en nacht, bloeitijd en rusttijd. Tem onze prestatiezucht, zet een rem op onze drang naar zelfrealisatie. Maak ons weer open voor de onverwachte ontmoeting, voor gastvrijheid, voor ontroering, voor de medemens getroffen door onrecht, voor mensen verwond door lijden en verlies. God, stuur ons de natuur in om te genezen van ons activisme, om te zien hoe alles met alles verbonden is, om te zien dat de mens maar een kleine plek heeft in het geheel. Zal dan de samenleving niet weer een droom op aarde worden? Zullen we dan ons geluk niet terug vinden?
14
Laaf ons aan de bron. Laaf ons aan de bron die gerechtigheid heet: dat we de armen een deel van leven geven. Laaf ons aan de bron die vrede heet: dat we rivaliteit en spanningen afbouwen en voorkomen. Laaf ons aan de bron die duurzaamheid heet: dat we behoedzaam en zorgzaam zijn met de planeet aarde. Laaf ons aan de bron die verstilling en terughoudendheid heet: dat we onszelf intomen, onze prestatiezucht, onze manifestatiedrang. Laaf ons aan de bron die ontvankelijkheid heet: dat we het beter beseffen dat water ons leven doet, dat aarde ons voeding geeft, dat licht ons ademen laat. Laaf ons aan U, Gij die onze Kracht tot ommekeer zijt.
15
De dingen zijn taal en teken. Zie naar de zieke bomen. Zie naar de vervuilde lucht. Zie naar het donkere water. Denk aan het puin in de oceanen. Denk aan de verdwenen bossen. Denk aan de verdwijnende biodiversiteit. Hoeveel taal en tekens hebben we nog nodig? Hoeveel vernietiging moet er nog komen? Hoeveel natuurellende kan de aarde nog verdragen. Wat zijn mensen traag van begrip. Wat is een samenleving traag in handelen. Wat zijn politieke leiders traag in moed om het tij te keren? Het is zo moeilijk om ons af te wenden van onze afgoden. Want nu de God van de profeten is dood verklaard volgen we al enkele decennia enkel nog onze eigen heilige drievuldigheid, de god van onze mateloze begeerte, de god van onze grenzeloze vrijheid, de god van onze autonomie en ambitie. De tijd nadert om ons te bevrijden van onze afgoden. Zo niet zullen ze ons verslinden vroeger dan we denken. Het uur van de dood wenkt. Of de klok van de ommekeer slaat?
16
Leer ons. God, leer ons weer bescheiden te worden en niet alles te wensen, niet altijd en overal meester te willen zijn, niet over alles te willen beschikken, nu, meteen. Leer ons weer dat alles zijn uur heeft en dat groei in kwaliteit niet verhaast kan worden. Leer ons te wachten op het geschenk van elk seizoen: bloesemtijd, groeitijd en oogsttijd. Leer ons vooral te vertrouwen in deze ‘verwarrende tijd’ waarin veel waardevolle dingen lijken te verdwijnen en te verkwijnen, waarin niets diepgaand schijnt te gebeuren maar waarin bij nader toezien toch veel al herbegint, op een heel nieuwe wijze, heel anders dan gisteren.
Gij, die Bron van toekomst wil zijn leer ons hoopvol te blijven en nieuwe wegen te bewandelen.
17
Hoe heilig is deze aarde? Er zijn twee zaken waarvan we dachten dat ze overbodig waren, maar waarvan we nu moeten toegeven dat ze van levensbelang zijn. Allereerst moeten we opnieuw het heilige erkennen, wat fundamenteel neerkomt op het erkennen van grenzen. Heilig betekent: overschrijd deze grenzen niet. Het heilige woud is het woud dat zegt: ‘Kap mijn bomen niet’. De heilige vijver die zegt: ‘Vervuil mijn water niet’. Het heilige zaad dat zegt: ‘Zet geen prijs op mij, ik ben een geschenk’. Grenzen stellen aan de menselijke gulzigheid is zonder twijfel een deel van de spiritualiteit die we nodig hebben. We moeten opnieuw leren neen zeggen. De tweede behoefte aan herbronning betreft het verwerpen van de scheiding tussen lichaam en geest. Die scheiding heeft immers geleid tot het splitsen van geest en verstand, waarna de geest verdween. Zonder deze geest is menselijk overleven onmogelijk. Zonder spiritualiteit worden we destructief, voor onszelf en voor anderen. Positief komt het neer op een houding van: wil je meer, neem dan minder. Voor zo’n houding heb je geest nodig. En die komt alleen voort uit een dieper begrip van wie je bent en wat het leven voor jou betekent. Dat betekent dus ook het vieren van de overvloed die aanwezig is. Begrenzing en feestelijke beleving, dat zou een goede formulering zijn van wat ik bedoel met spiritualiteit.
Uit een interview met Vandana Shiva. Liturgiemap Broederlijk Delen 2009
18
