Dieetspecial Diatime Een naslagwerk voor gezonde voeding
Albert Schweitzer ziekenhuis mei 2012 pavo 0985
Inhoudsopgave Pag. Dit boekje is van
2
Mijn insuline schema
3
Wat is Diabetes Mellitus?
5
Gezonde voeding
6
Eten en Diabetes instellen
8
Koolhydraat rekenen
9
Koolhydraten tabel
11
Opvangen van een hypo
20
Sporten
21
1 van 23
Dit boekje is van: Naam:
___________________________
Adres:
___________________________
Postcode:
___________________________
Woonplaats:
___________________________
Telefoonnummer(s): ___________________________ Belangrijke gegevens E-mailadres ziekenhuis
[email protected]
Belangrijke telefoonnummers Albert Schweitzer ziekenhuis Diatime, kinderdiabetes polikliniek (078) 654 51 39 Spoednummer (06) 30 85 09 23 Belangrijke (mobiele) telefoonnummers Ouders/verzorgers _________________________________ ……………………. _________________________________ Wat ik verder kwijt wil: ______________________________________________________ ______________________________________________________ ______________________________________________________ ______________________________________________________
2 van 23
Mijn insuline schema Datum: Soort insuline
naam
hoeveelheid
naam
hoeveelheid
naam
hoeveelheid
Kortwerkend
Langwerkend
Datum: Soort insuline Kortwerkend
Langwerkend
Datum: Soort insuline Kortwerkend
Langwerkend
3 van 23
Koolhydraat-insulineratio: Datum:
Ontbijt
1 EH op
Tussendoor
1 EH op
Lunch
1 EH op
Tussendoor
1 EH op
Warme maaltijd
1 EH op
Tussendoor
1 EH op
Datum:
Datum:
Correctiefactor: Datum 1 EH insuline om _____mmol/l te zakken
1 EH insuline om _____mmol/l te zakken
1 EH insuline om _____mmol/l te zakken
4 van 23
Wat is diabetes mellitus? Jij hebt gehoord dat je suikerziekte hebt. Dit wordt ook wel met een moeilijk woord diabetes mellitus genoemd. Meestal praten we over diabetes. Maar wat is nu diabetes precies? Om dat te uit te leggen moet je eerst weten hoe een lichaam om gaat met suiker. Als je eet krijg je suiker (= glucose) in je bloed. Insuline zorgt ervoor dat de suiker die in het bloed zit, de cellen in kan. Pas dan levert de suiker energie. En energie heb je nodig voor alles wat je doet. Om te kunnen spelen, te leren, maar ook om te kunnen groeien. Bij diabetes is er een tekort aan insuline. De alvleesklier die in je buik zit, maakt geen insuline meer. Doordat je geen insuline hebt, kunnen de cellen van je lichaam geen suiker (glucose)binnen krijgen. Je hebt dus gebrek aan energie. Hoe nu verder? Je hebt diabetes en vanaf nu heb je dagelijks insuline nodig. Iedere dag je bloedsuiker controleren, insuline spuiten, uitkijken met wat je eet en wanneer je eet is vanaf nu heel belangrijk. Snoepen, mag dat nog? Natuurlijk mag je wel eens snoepen. Een snoepje, een ijsje, een koekje en chips kun je best eens eten. Let wel goed op wat, wanneer en hoeveel je snoept. Bedenk hoeveel koolhydraten daarin zitten en spuit voldoende insuline bij. Het is niet nodig om 'suikervrij snoep' te nemen, omdat dit vaak toch koolhydraten bevat. Verderop in de folder vertellen we meer over koolhydraten.
5 van 23
Gezonde voeding De basis van de voeding voor iemand met diabetes is een gezonde voeding. In dit schema zie je wat je dagelijks nodig hebt. 1-3 jaar
4-8 jaar
9-13 jaar
14-18 jaar
Groenten (opscheplepels)
1-2
2-3
3-4
4
Fruit (stuk)
1,5
1,5
2
2
Brood (snee)
2-3
3-4
4-5
6-7
Aardappelen/rijst Pasta/peulvruchten (aardappellepels)
1-2
2-3
3-4
4-5
Melkproducten (ml)
300
400
600
600
Kaas (plak)
0,5
0,5
1
1
Vlees en vleeswaren, kip, vis* en ei (g)
60
60-80
80-100
100-125
Halvarine (g)
10-15
15-20
20-25
30-35
Bak & braadproducten (eetlepel)
1
1
1
1
Dranken ** (inclusief melk) (liter)
0,75
1
1-1,5
1-1,5
* Vis bij voorkeur 2 x per week ** Maximaal 2 bekers suikervrij limonade of light frisdrank
6 van 23
Koolhydraten Koolhydraten is een verzamelnaam voor zetmeel, vruchtensuiker (fructose), melksuiker (lactose) en suiker (sacharose.) Koolhydraten komen voor in: Aardappelen, rijst, pasta Groente en peulvruchten, zoals bruine en witte bonen en kapucijners Brood, beschuit en andere graanproducten Melkproducten Fruit, vruchtensap en light sap Zoet broodbeleg, zoals honing, jam en (appel)stroop Suiker Producten waaraan suiker is toegevoegd zoals koek, snoep, frisdrank en gebak Zoetstoffen Zoetstoffen zorgen voor een zoete smaak van bijvoorbeeld limonade of frisdrank. Tegenwoordig zijn er veel producten op de markt die zoetstoffen bevatten. We kunnen zoetstoffen in drie groepen indelen. Bij iedere groep staat vermeld hoe je ermee om kunt gaan. Groep 1: Aspartaam, Acesulfaam, Cyclamaten, Sacharine, Sucralose, Alitame en Thaumatine. Deze zitten vooral in light limonade, limonadesiroop met minder suiker en suikervrije limonadesiroop. Ze zitten ook in allerlei toetjes en dranken die van melk zijn gemaakt. Deze zoetstoffen hebben geen invloed op je bloedglucosewaarden. Het is niet goed deze zoetstoffen onbeperkt te gebruiken. Overleg met de diëtist hoeveel jij mag. Groep 2: Dextrine, Glucose, Fructose, Lactose en Sacharose. Deze zitten vooral in suikervrije producten uit het buitenland. Deze zijn vaak te koop bij reformwinkels. Er zitten zoetstoffen/ suikers in die energie en koolhydraten bevatten. Je moet ze meetellen bij de berekening van de hoeveelheid insuline de je nodig hebt, omdat ze als glucose worden opgenomen in je bloed.
7 van 23
Groep 3: Polyolen/Sorbitol, Xylitol, Lactitol, Isomalt, Mannitol en Maltitol. Deze zitten vooral in kauwgom en suikervrije snoepjes. Het zijn zoetstoffen die energie leveren en die geen invloed hebben op de bloedglucose als je er een klein beetje van gebruikt. Ze worden voor een deel opgenomen in je bloed en dan langzaam omgezet in glucose. Het andere deel blijft in je darmen en als je er veel van gebruikt kun je er buikklachten van krijgen (winderigheid, darmrommelingen, diarree). Op verpakkingen staan polyolen onder de koolhydraten vermeld. Dat is lastig, want stel dat je extra insuline neemt voor bijvoorbeeld 30 g koolhydraten, terwijl daarvan de helft polyol is, zou je daardoor het risico kunnen lopen een hypo te krijgen. Lees daarom goed wat er op de verpakking staat.
Eten en diabetes instellen Om je bloedsuikers goed te kunnen regelen is het belangrijk om de zogeheten P-maaltijden tot je tweede bezoek aan de diëtist bijna niet te eten. Dit advies geldt als de diabetes net bij je ontdekt is, maar ook als je bloedsuikers een tijdje niet goed zijn. De koolhydraten van de P-maaltijden worden langzaam opgenomen en geven hierdoor pas laat een stijging van je bloedglucose. P-maaltijden zijn: Pasta Pizza Pannenkoeken of poffertjes Patat Maar ook schnitzels, chips, cake etc. Tussendoortjes zijn niet altijd nodig, maar soms wel lekker of een gewoonte. Het beste is om tussen twee maaltijden in één keer iets extra’s te nemen. De hoeveelheid koolhydraten kun je bespreken met de diëtist.
8 van 23
Wanneer neem je een tussendoortje? 2 uur na je ontbijt òf in je speelkwartier/ je pauze 3 uur na je lunch òf snel nadat je uit school komt 2 uur na je warme maaltijd òf vlak voordat je gaat slapen
Koolhydraat rekenen Etiketten en verpakkingen Hier zie je een voorbeeld etiket van vruchtensap. Bedenk dat veel etiketten de voedingswaarden vermelden per 100 g of 100 ml. Meestal eet of drink je meer of minder. Een glas drinken bevat meestal minimaal 200 ml. De koolhydraten van het etiket, moet je dan met twee vermenigvuldigen: in het voorbeeld twee keer 8,6 g koolhydraten is 17,2 g koolhydraten. Je kiest altijd voor de totale hoeveelheid koolhydraten. Je hoeft dus niet te kijken naar de vermelding op het etiket ‘waarvan suikers’. Op verpakkingen wordt ook wel per portie vermeld hoeveel koolhydraten het product bevat. Er staat dan ook bij hoe groot de portie is. Maar je eet en drinkt vaak een grotere of kleinere portie, dus pas daarmee op. Daarnaast zie je steeds vaker voorop de verpakkingen het volgende overzicht staan:
9 van 23
Er staat in dit overzicht wel de hoeveelheid suiker vermeld, maar de hoeveelheid koolhydraten is in veel gevallen hoger. Kijk dus altijd achterop de verpakking! Koolhydraten opzoeken Je kunt het product dat je wilt eten ook opzoeken in de eettabel. De eettabel kan je via de diëtist van Diatime kopen of bestellen via het Voedingscentrum. Let ook hier op het gewicht wat in de eettabel vermeld staat en het gewicht dat je eet. Bijvoorbeeld een eierkoek van 30 g is wel een hele kleine eierkoek. De meeste eierkoeken wegen 90 g. Op het internet kan je ook via www.dieetinzicht.nl de koolhydraten vinden van de meeste producten. Ook zijn er koolhydraattabellen voor smartphones te downloaden, zodat je ook onderweg de koolhydraten kunt schatten. Zijn er producten die je niet in de overzichten kunt vinden, dan kun je een schatting maken. Bijvoorbeeld brood. Hierbij geldt dat ongeveer de helft van het gewicht van het brood bestaat uit koolhydraten. Dus één broodje van 60 g bevat 30 koolhydraten. Hoeveel procent koolhydraten zit er in: Banaan (zonder schil) 20% Lolly Bloem/meel 80% Pannenkoek Bonbon 65% Patat Brood 45% Pinda's Cake 45% Pizza Chips 50% Poffertjes Chocola 55% Stokbrood Drop 80% Suikermeloen Koek 70%
95% 30% 35% 10% 30% 30% 50% 6%
80% koolhydraten betekent 80g koolhydraten per 100g van dat eten. Rekenvoorbeeld: In 10g drop zit 80% koolhydraten = 80/100 x10 g = 8 g koolhydraten òf = 0,8 x 10 g = 8 g koolhydraten
10 van 23
Koolhydraten tabel De koolhydraten tabel op de volgende pagina’s is ingedeeld in hoeveelheid koolhydraten. In het kader zie je hoeveel koolhydraten er in een product zitten. Gebruikte afkortingen: g = gram, ml = milliliter, gst = geen suiker toegevoegd.
Bifi worstje Cherrytomaatje Cocktailworstje Gekookt ei Haring Kaas 48+ Kaas 30+ Kauwgom
Onbeperkt: 0 g koolhydraten Knakworst Komkommer Olijven Paprika Radijs Rouwkost Worst Zoetzure augurk/uitjes 2 g koolhydraten
1 Abrikoos (vers) 1 Kaaswafel 1 Kipnugget 3 g koolhydraten 1 Babbelaar 1 Kleine cracker hartig beleg 1 Cracotte hartig beleg 1 Knappertje 1 Eetlepel noten 1 Menthos 1 Eetlepel pinda’s 1 Rolo 1 Fruitella 1 Soepstengel
11 van 23
1 Engelse drop 1 Haags hopje 1 IJswafel (5 g) 1 Kaneelbeschuitje 1 Lange vinger 1 Mariakaakje 1 Marshmellow (5 g)
1 Bitterbal 12 Bugles 1 Koetjesreep 1 Mandarijn
100 g Bosbessen 100 g Bramen
4 g koolhydraten 1 Paaseitje 1 Premium cracker hartig beleg 1 Spekkie (5 g) 1 Toffee 1 Tucje 1 Vruchtenhartje 1 Winegum 5 g koolhydraten 1 Mini Bros 1 Mini Croissant 1 Mini Dickmanns
6 g koolhydraten 1 Kiwi 100 g Meloen
7 g koolhydraten 1 Bastogne koek 5 Maltesers 1 Beschuit hartig beleg 1 Matse met hartig beleg 1 Bokkenpootje 1 Nectarine 1 Sneetje knäckebröd met 1 Cream cracker hartig beleg hartig beleg 1 Frikadel 1 Speculaasje 1 Kleine roomsoes
1 Choconelly 1 Danoontje (50 g) 1 Krakeling 1 Lu Scholiertje
8 g koolhydraten 1 Perzik 1 San Fransisco 1 Snack a Jack kaas 1 Volkoren biscuitje
12 van 23
9 gr koolhydraten 1 Bounty mini 1 Pakje Cheese Dippers 1 Handje chocopinda’s (15 g) 1 Pakje rozijnen 1 Liga Continue 1 Pimm's
1 Bonbon (15 g) 75 G kersen 1 Lion mini 1 Mini pakje Smarties
10 g koolhydraten 1 Pakje chipito's (20 g) 1 Pakje Wicky fruitdrink framboos 1 Saucijzenbroodje klein (30 g) 1 Verkade Digestive 11 g koolhydraten
1 Kitkat mini 1 Nuts mini 1 Milky way mini 1 Kroket (65 g)
1 Snack a Jack caramel 1 Snicker mini 1 Sultana 1 Verkade Digestive Choco 12 g koolhydraten
1 Handje borrelnootjes (25 g) 1 Lila Pause aardbei 1 Pennywafel/panky
3 Prince Ministars =½ pakje 1 Schijf verse ananas (100g)
13 g koolhydraten 1 Jodenkoek 1 Klein zakje chips (25 g) 1 Mars mini
1 Sinaasappel (120 g) 1 Vietnamese loempia
14 g koolhydraten 1 Appel zonder schil (120 g) 1 Plak kroepoek (20 g) 1 Liga Evergo 1 Lolly (14 g)
1 Matse groot hartig beleg 1 Twix mini 1 Liga MilkBreak
13 van 23
15 g koolhydraten 1 Brokking hazelnoot gebakje 1 Kapitein Koek rozijnen 1 Klein zakje chips (30 g) 1 Peer (130 g)
1 Plakje cake (35 g) 1 Plakje ontbijtkoek (20 g) Pringles (30 g)
16 g koolhydraten 1 Beschuit zoet beleg 1 Mini broodje hartig beleg (35 g) 1 Plak Kruidkoek (20 g)
4 Pruimen 1 Volkoren brood hartig beleg
17 g koolhydraten 1 Chocoprins 1 Bros melk
1 Stukje Boterkoek (30 g)
18 g koolhydraten 1 Banaan geschild (90 g) 1 Kleine Croissant (40 g) 1 Kleine Eierkoek (30 g) 1 Moorkop (100 g)
1 Pakje Wicky, overige smaken 1 Snee krentenbrood (35 g) 1 Zakje popcorn (25 g)
19 g koolhydraten 1 Donut (55 g)
1 Trosje druiven (125 g) 20 g koolhydraten
1 Milky Way 1/2 Stokbrood (40 g) hartig beleg
1 Zakje Smoeltjes
Meer dan 20 g koolhydraten Drop (100 g) Eierkoek/vliegende schotel (90 g) Gevulde koek (60 g) Glacé koek klein Glacé koek groot
80 54 37 25 35
14 van 23
Mars ( 60 g) Stroopwafel (40 g) Stuk appeltaart (100 g)
41 27 41
Koolhydraten in drinken per glas van 200 ml Appelsap Chocomel (gst) Cola Dubbelfris light Fristi gst (1 pakje) Fristi gst Gewone limonadesiroop Jus d’ orange Light frisdrank Light priklimonade Limo light (siroop) Optimel Roosvicee gst Sinas Slimpie (siroop) Sportdrank Suikervrije limonadesiroop Teisseire (siroop) (gst) Thee/koffie zonder suiker Water Wicky framboos (pakje) Wicky overige smaken (pakje) Yokidrink Yokidrink gst
16 10 20 6 10 10 15 19 0 0 0 8 6 20 0 (zie tabel sporten) 0 0 0 0 10 18 28 8
Tijdens visite en verjaardagen Zoet Appeltaart punt Brokking gebakje Kwarktaart
Hoeveelheid (g) Koolhydraten 100 41 15 115 31
15 van 23
Zoet Moorkop Muffin Slagroomsoes klein Slagroomsoes groot Slagroomtaart Tompouce
Hoeveelheid (g) Koolhydraten 65 12 30 16 15 2 45 7 100 29 100 37
Hartig 1 Eetlepel borrelnootjes 1 Eetlepel pinda’s Hartig beleg 1 Melba toast 1 Tucje 1 Sneetje stokbrood (10 g) 1 Zakje chips (30 g)
Koolhydraten 10 3 0 1 4 5 15 Nagerechten
Chipolata pudding Griesmeelpudding met bessensap Pudding Pudding light Vanille yoghurt Vla Vla Optimel Vruchtenyoghurt Vruchtenyoghurt Optimel Yoghurt naturel Yoghurt snack Breaker (200 g) Yoghurt snack Breaker light (200 g
Koolhydraten per 150 ml/g 36 36 30 22 20 23 14 21 8 8 33 13
16 van 23
Bijzondere gerechten 1 opscheplepel = 50 g Gerecht Bami Macaroni met vlees&saus Nasi Pannenkoek Pizza (kaas, tomaat en vlees) Poffertjes met boter en suiker Patat Patat Rijst (wit) Rijst (zilvervlies) Tacoschelp Tortilla
Hoeveelheid (g) 1 opscheplepel 1 opscheplepel 1 opscheplepel 70 g 350 g 15 stuks 1 opscheplepel 1 puntzak = 150 g 1 opscheplepel 1 opscheplepel 10 g 50 g
Koolhydraten 16 6 16 20 91 64 19 57 16 12 5 27
IJsjes Soort ijs Waterijs Calippo (aardbei) Calippo (cola) Calippo (sinas) Calippo shots Festini aardbei Festini Peer Raket Sorbetijs Sprookjesijs Supertwister Water- en roomijs gecombineerd Solero Berry Explosion Solero Exotic Explosion Split
Hoeveelheid (g)
Koolhydraten
105 105 105 80 50 50 55 2 bolletjes 59 110
22 23 24 4 10 12 10 32 13 24
75 75 65
20 19 11
17 van 23
Roomijs en yoghurtijs Bounty Cornetto Aardbei Cornetto Classico Magnum Almond Magnum Classic Magnum White Milky Way IJsreep Mars IJsreep Roomijs - gemiddeld Schatkist Softijs Twix IJsreep Viennetta Yoghurtijs
42 120 125 120 120 120 30 55 50 80 70 53 50 50
17 29 24 26 25 26 11 26 19 9 18 23 13 13
Hoeveelheid (g) 50 15 25 17 20 30 40 25 35 32 50 50 10 15
Koolhydraten 24 13 15 15 12 21 28 16 25 30 34 25 10 12
Sinterklaas Product Banketstaaf Borstplaat Chocoladeletter Chocolade muis/kikker Chocolade munten (3 stuks) Kruidnoten (10 stuks) Kruidnoten met chocola (10 stuks) Marsepein Pepernoten (10 stuks) Schuimpjes (5 stuks) Speculaas brokken Speculaas gevuld Strooigoed Taai Taai (klein)
18 van 23
Kerst en Oud & Nieuw Product Appelbeignet Appelflap Bitterbal Cake (1 plakje) Chips (1 klein zakje/schaaltje) Japanse Mix zonder noten (1 handje) Kerstkransje, chocolade Kerstkransje, chocolade gevuld Kerstkransje, Koekje Noten (2 eetlepels) Oliebol Olie bol met poedersuiker Spekkoek (1 puntje) Stokbrood (1 stukje) Stokbrood met kruidenboter (1 stukje) Toastje met Brie
Hoeveelheid (g) Koolhydraten 110 30 100 38 60 5 30 13 30 15 8 10 6 4 25 20 15 9 40 6 95 38 100 43 35 9 10 5 15 5 15 3
Maaltijden Product Aardappelkroketje Aardappelpuree (1 opscheplepel) Broodje, hard pistoletje, bruin Broodje, hard pistoletje, wit Croissant Huzarensalade (1 opscheplepel) Kerststol met spijs (1 snee) Kerststol zonder spijs (1 snee) Pasteibakje Pasteibakje met ragout Patat (1 opscheplepel) Saucijzenbroodje Soep, helder met vlees en groenten Groenten (1 opscheplepel)
Hoeveelheid (g) Koolhydraten 30 8 50 8 50 23 50 26 40 18 50 7 75 41 55 28 30 13 100 18 50 19 70 23 250 (1 bord) 2 50 2
19 van 23
Rauwkost (schaaltje) Stoofpeertjes (1 schaaltje) Tiramisu Worstenbroodje
50
0
125 175 75
18 39 26
Opvangen van een hypo Als je glucose gehalte lager is dan 3,5 mmol/l, wordt dat een hypo (= hypoglycemie) genoemd. Wat moet je doen? 1. Bepaal je bloedglucose waarde (als dat mogelijk is). 2. Neem ……. g snelwerkende koolhydraten (zie algemene regel hieronder). 3. Ga even rustig zitten. 4. Meet na 20 minuten opnieuw je bloedglucose. Als deze nog steeds lager is dan 3,5 mmol/l, dan nogmaals punt 2 herhalen. Als je insuline spuit 5. Als de eerstvolgende (tussen) maaltijd langer dan 1 uur op zich laat wachten, neem dan ook wat extra langzaam werkende koolhydraten, zoals een snee brood of 1 plak ontbijtkoek. Als je een pomp hebt 5. Als je iets eet met koolhydraten, geef je een bolusvoor de koolhydraten die je eet. Je moet na het meten, de pomp eerst een half uur op 0% zetten. Een algemene regel Gebruik 3 g glucose per 10 kg lichaamsgewicht om je bloedglucose 4 mmol/l te laten stijgen. Dus voor jou geldt: 3 x ______ kg = ______ g snelwerkende koolhydraten extra!!
20 van 23
Sporten Sportafspraken als je een pomp gebruikt Basis advies De basaalstand: 1 uur voor het sporten (evt. 2 uur) tijdens het sporten 2-4 uur na het sporten
70% 20% 50%
Als je na het eten binnen een uur gaat sporten dan je bolus met 50% verlagen. Dus niet de pomp afkoppelen tijdens het sporten. Bij contactsporten en/of sporten in het water moet je je pomp afkoppelen, maar zo kort mogelijk! Als je de pomp afkoppelt, dan 20% van de basaalstand per uur als bolus toedienen. Heb je een bloedglucose boven de 15 mmol/l, bedenk dan wel of je de laatste uren insuline hebt gehad. Als je erover twijfelt, meet je eerst ketonen. Bij het eten na het sporten moet je gewoon bolussen. Dit wordt wel per persoon bekeken voor eventuele aanpassingen. Sportafspraken als je insuline spuit Basis advies Bij sporten binnen een uur na het eten spuit je 50% van je normale dosering kortwerkende insuline. Heb je een bloedglucose boven de 15 mmol/l, bedenk dan wel of je de laatste uren insuline hebt gehad. Bij sporten verbruik je koolhydraten en heb je mogelijk extra koolhydraten nodig. Zie volgend schema.
21 van 23
Duur en type van de inspanning
30 minuten of minder lichte inspanning *
Glucosewaarde voor aanvang (mmol/l)
Extra koolhdyraten (g)
Onder 5 Boven 5
10 - 15 Geen
30-60 minuten matige inspanning **
Onder 5 Tussen 5 - 10 Tussen 10-16
30 - 45 15 0
1 uur of langer matige ** inspanning
Onder 5 Tussen 5 - 10 Tussen 10 - 16
45 per uur 30 - 45 per uur 15 per uur
Bron: NDF en ISPAD
* Lichte inspanning: wandelen, golf, darten, rustig fietsen. ** Matige inspanning: gymnastiek, kanoën, tafeltennis, volleybal, zwemmen, fietsen. ** Zware inspanning: basketbal, handbal, hockey, klimmen, schaatsen, skiën, tennis, voetbal, wielrennen. Altijd meenemen Dextro Mobiele telefoon Extra koek/drinken Glucose meter Insuline spuit Na het sporten: bloedglucose meten Controleer je bloedglucose een aantal uren na het sporten en ook voor je gaat slapen.
22 van 23
Sportdranken per 100 ml Product
Koolhydraten (g)
High energy dranken AA high energy AA Iso Lemon Aquarius Red Peach Aquarius Blue Berry Aquarius Lemon Aquarius Zero Aquarius Orange Bullit Energy drink Extran Citrus Hydro Extran orange Red Bull Sportdrank AH Orange Sportdrank AH Citroen
17 8 7 7 6 0 8 11 7 15 11 7,5 7,5
Bedenk dat er in sommige flesjes wel een halve liter zit en dus soms heel veel koolhydraten! Dextro Product Bosman (groen) per tablet Dextro energie per tablet Hermedico per tablet Hypo-fit Junior Hypo-fit groot Hypo-fit Direct Energy Boost Kruidvat per tablet Novo Nordisk per tablet
Koolhydraten (g) 3 3 2 5 15 5 2 2
23 van 23
