Verslag workshop nhwbp-deltares

Verslag workshop nHWBP-Deltares Op 30 mei j.l. vond de workshop nHWBP-Deltares plaats. Het programma bestond uit een plenaire aftrap door Richard Jorissen (programmadirecteur nHWBP) en Maarten Smits (algemeen directeur Deltares). Na de aftrap is parallel in drie groepen gediscussieerd over de kansen voor innovatie in het eerste programma, LCC en ontwerpinstrumentarium en het verkleinen van de versterkingsopgave door slim programmeren, De resultaten van de discussies worden plenair teruggekoppeld.

1. Introductie Maarten heette iedereen welkom. Hij was blij met de hoge opkomst ook vanuit het programmabureau nHWBP. Het Programmabureau communiceert haar doelen transparant in de driehoek en zoekt ook nadrukkelijk de samenwerking (onder meer met Taskforce Deltatechnologie en kennisinstellingen. Als Deltares zijn we verantwoordelijk voor het onderhouden van de kennisbasis voor waterveiligheid Deze kennisbasis wil Deltares door samenwerking in de driehoek verder uitbouwen. Voor het nHWBP is daarbij de vraag op welke wijze kennisprogramma’s kunnen bijdragen aan het doelmatiger uitvoeren van het programma van nHWBP. Richard is sinds november 2012 programmadirecteur van nHWBP. De opgave van het programma is grof gezegd dat het twee keer sneller uitgevoerd moet worden tegen lagere kosten per kilometer dan nu bij HWBP2. Voor het programma zijn een aantal trendbreuken te schetsen. Belangrijk hierbij is dat afgestapt wordt van het adagium: dijk afkeuren, leidraad erbij en versterken maar. Het programma gaat kijken de gehele levenscyclus van de waterkering. Voor het optimaliseren van het programma worden er drie projectoverstijgende verkenningen gestart. o

o

o

Waddenzee. De noordelijke waterschappen voeren een integrale verkenning uit naar de oplossingsrichtingen voor de afgekeurde dijkvakken. Hierdoor is het mogelijk om strategische beslissingen te nemen die ook in lijn zijn met het deelprogramma Wadden van het Deltaprogramma. Centraal-Holland De verkenning als onderdeel van nHWBP is een logische voortzetting van het proces dat eerder onder aanvoering van de provincie heeft plaatsgevonden. In dit proces is een alternatieve aanpak voor de c-keringen ontwikkeld, die potentieel tot zeer grote besparingen leidt, maar wel een andere inrichting van de dijkringenkaart vraagt. Door de voortzetting van de verkenning in nHWBP-verband ontstaat de gelegenheid om te anticiperen op relevante Deltabeslissingen (normering, gebiedsopgave Rijn/Lek) en tegelijkertijd een enorme impuls te geven aan de doelmatigheid van het omvangrijke programma als geheel. Zo kan een complexe en dure versterking van C-keringen in Centraal-Holland wellicht worden ‘ingeruild' tegen een veel overzichtelijker versterking van dijken aan de noordzijde van de Lek. Deze aanpak speelt op kleinere schaal ook voor de IJsseldijken. Piping. Relatief veel dijkvakken zijn afgekeurd op dit faalmechanisme. Door nieuwe kennis en innovaties toe te passen kunnen andere maatregelen getroffen worden. Zeker door de levenscyclus mee te nemen zijn ook maatregelen in tijden van hoogwater mogelijk om de waterkering in extreme omstandigheden te laten voldoen

Doelmatigheid wordt verder vergroot door een nieuwe werkwijze. Het nHWBP zal een MIRT-achtige aanpak hanteren. Verder wordt er ook gekeken naar toepassing van

innovaties in projecten. Voor toepassing van innovaties heeft nHWBP en de waterschappen Deltares onder meer nodig voor de toetsbaarheid van deze innovaties. Tot slot krijgt het nHWBP gedurende de looptijd te maken met de overgang naar nieuwe normen. Hier ligt nog wel de uitdaging om de nieuwe normen praktisch toepasbaar te maken. Vervolgens gaf Maarten een eerste reactie vanuit de kennisinstellingen op het geschetste beeld. Eén van de aandachtspunten is om de opgave breed vanuit bestuurlijk aspecten neer te zetten. Op welke manier kan kennis helpen in het geheel? Daarnaast is het belangrijk om nieuwe kennis in het programma te laten landen. De kansenscan is daarbij een mooi hulpmiddel. In projectoverstijgende verkenningen vindt voorbereidend praktijkonderzoek plaats, een elementaire stap tussen fundamenteel onderzoek en praktijktoepassing. Op dit moment wordt veel onderzoek gedaan naar Macrostabiliteit. Een voorbeeld daarvan is het Markermeerdijken onderzoek. Een projectoverstijgende verkenning op dit thema zal ook een belangrijke bijdrage leveren voor het optimaliseren van het programma. De trendbreuken bieden mogelijkheden om het ontwerpinstrumentarium flexibeler in te richten. Ten eerste door niet alleen op dijkvakniveau te kijken, maar ook op dijkring en watersysteemniveau. Ten tweede door het echt serieus nemen van andere varianten zoals de meest economische (LCC), innovatieve en multidisciplinaire. Voor nHWBP is een lerend vermogen van het programma van groot belang. Hierdoor wordt de kennis en ervaringen uit de verschillende projecten gedeeld en gebruikt voor nieuwe ontwikkelingen. Er ontstaat naar analogie van de zandmotor een dijkenmotor die niet alleen van belang is voor het nHWBP, maar ook voor het bedrijfsleven om Nederland verder internationaal op de kaart te zetten (exportmarkt).

figuur 0-1Impressie workshop nHWBP-Deltares

De 40 aanwezigen splitsten zich daarna op in de 3 parallelle workshops. Hieronder staan de resultaten van deze workshops gevat.

2. Kansen kennis en innovatie voor 1e programma In een introductie wordt de opgave van het nHWBP neergezet en de ‘top-30’ opgave die vanaf 2014 moet worden uitgevoerd toegelicht. Vanuit dit perspectief wordt gediscussieerd welke optimalisatie, verbetering en versnelling er binnen het programma kan worden behaald. De besproken onderwerpen staan hieronder puntsgewijs opgesomd. Voor harde en zachte (ecologische) bekledingen zijn veel technieken klaar voor toepassing, maar staan verspreid in allerlei handreikingen en leidraden. Wel is het zo dat de laatste validatiestap (proeftuin) en toetskaders hier en daar lijken te ontbreken

en dat dit de belemmering geeft voor toepassing . De handreiking innovatie kan aan het proces bijdragen. Een ander perspectief voor bekleding is een maatregel te verbinden aan een consequentieanalyse. Hiermee kan wellicht op de bekleding worden geoptimaliseerd. Consequentie analyses geven inzicht in de mate van verwachte “winst” als gevolg van het toepassen van de innovatie. Op die locaties waar de winst verwachting het grootst is zou dan een proeftuin kunnen worden ingericht zodat de laatste validatiestap kan worden gezet. Er ligt al een plan voor het test- en validatieprogramma voor bekledingen. Intern Rijkswaterstaat wordt nu gezocht naar financiële middelen. Hier wordt een link worden gelegd met POV Waddenzee (door Programmabureau nHWBP) Voor piping werd breed vastgesteld dat eerst beter nagedacht en onderzocht moet worden. De verwachting is dat de combinatie van geometrische, geotechnische en geologische gegevens de opgave zullen verkleinen (piping is toch meer een lokaal probleem dan een regionaal probleem). Daarnaast of daarna moet met nadruk worden gekeken naar hybride oplossingen (combineren van versterkingsoplossing met beheermaatregel) en naar het valideren van een aantal innovatieve oplossingen. Bestuurlijk moet daarbij het adagium ‘versterking, geen onderhoud en geen extra kwel’ worden losgelaten. Voor macrostabiliteit worden kansen gezien in het meenemen van reststerkte, anders kijken naar constructies en toelaatbare vervormingen en naar andere ophoogmethoden (tijdelijke maatregel als voorbelasting en combinatie met bijvoorbeeld de natura 2000 opgave. Hierbij werd nogmaals breed geconstateerd dat damwandschermen eigenlijk geen “reële” oplossing zijn en dat meer gezocht moet worden naar oplossingen met meer interactie met de rest de rest van de dijk (minder stijf waardoor de actuele sterkte van de dijk beter benut kan worden zodat de stijve en harde constructie niet alle sterkte moet gaan leveren) Faalmechanisme zettingsvloeiing. We weten er nog te weinig van en de te nemen maatregelen zijn kostbaar. Multifunctionele keringen. Ja, doen waar deze kansen zich voordoen. Dit kan ook door te anticiperen op verwachte omstandigheden (met betrekking tot inrichting) of door meerwaarde te verkrijgen uit het combineren (voorbeeld windmolens op dijken). Denk hierbij aan het integreren van stedelijke vernieuwing en dijkversterking (Rivierdijk Oost te Sliedrecht), en combineren van ondergronds bermen (vooral in veen weide gebied)met natuurontwikkeling (plas dras) etc. Meer algemene observaties: o Innovaties en ontwikkelde kennis blijven onbenut. Neem je rol in de overdracht naar partijen. Kennisuitwisseling: hele stapels TR’s die niet bekend zijn, samenwerken en kennisoverdragen naar beheerders o Er liggen veel optimalisatiekansen in het beter benutten en combineren van betrouwbare geometrische en ondergrondinformatie, zeker nu meer wordt verwacht gehaald te worden uit het meenemen van LCC aspecten in de te kiezen en te combineren maatregelen. o Dogma’s en “key assumptions’ zijn nu te vaak een eerste belemmering in het zoeken naar optimalisatie van de versterkingsopgave. Deze moeten eigenlijk vervallen, want “als je doet wat je deed, dan krijg je wat je kreeg” en dan halen we de doelstelling nooit (Lef en Durf)

Deelnemers: Gert Leene (nHWBP), Richard Jorissen (nHWBP), Marc Hijma (Deltares), Sonja Karstens (Deltares), Ruud Termaat (Deltares), Mark Klein Breteler (Deltares), Meindert Van(Deltares), Ellen Tromp (Deltares), Erik Vastenburg (Deltares), Mindert de Vries(Deltares), Harm Aantjes(workshopleider, Deltares), Huub de Bruijn (workshopleider,Deltares)

3. Life Cycle Costing Doel van de workshop was om een gezamenlijk beeld te ontwikkelen over de scope van het ontwerpinstrumentarium en de rol van Life Cycle Costing daarbinnen Het ontwerpinstrumentarium wordt opgevat als een hulpmiddel bij het ontwerpproces. Men onderkent dat het ontwerpproces extra dimensies heeft gekregen door de overstap naar het norm type overstromingskansen per dijkringdeel. Gegeven de toetsresultaten zal het ontwerpproces vooral in de plannings- en prioriteringsfase afwijken van de huidige werkwijze. Met betrekking tot de LCC worden onderstaand enkele opmerkingen samengevat: o LCC wordt gezien als een aspect wat vooral in de verkenningsfase een rol speelt, om van veel naar 3 en tenslotte naar 1 variant te komen o De onzekerheden in de levensduur zijn van belang om te worden meegewogen in een LCC, naast de verhouding van aanleg kosten vs onderhoudskosten, en de vaste en variabele aanlegkosten. o Naast de inhoudelijke spelen er bij LCC ook financiële aspecten een rol, die betrekking hebben op de subsidieverstrekking voor aanleg en / of onderhoud en /of inkomsten. Daarbij speelt de vraag of onderhoudskosten ook te normeren zijn, zodat daar afspraken over gemaakt kunnen worden. In andere vakgebieden (bijv de wegenbouw) is ook het onderhoud genormeerd, dat ligt bij waterbouw minder generiek. o Er wordt geopperd dat we eigenlijk moeten spreken over een LCA (Life cycle analyse) dan over een LCC, omdat er een bredere afweging dan kosten nodig is vanwege o.a. de omgevingsaspecten. LCC is eigenlijk één van de punten van een beleidsanalyse. o Het is van belang dat er eenzelfde taal wordt gebruikt. Momenteel is er nog veel verschil in definities. o Er is behoefte aan praktijkvoorbeelden: In de gesprekken met de waterschappen dienen zich nuttige voorbeelden aan, bijv bij de dijkverbeteringsplannen voor de Hollandse IJssel (vergelijking van een eenmalige grote ingreep of kiezen voor regelmatig een nieuwe asfaltlaag in combinatie met wegonderhoud. Mogelijk kunnen voorbeelden worden gegeneerd bij de eerste verkenningen. o Er is behoefte aan een expertgroep om te ondersteunen in de projecten die vanaf 2014 starten o Er wordt geconcludeerd dat er In het ontwerp instrumentarium ruimte geboden zou moeten worden voor de LCC. Dat betekent concreet dat er met verschillende planperiodes, en met verschillende scenario’s en onzekerheden die samenhangen met het ontwerp, rekening kan worden gehouden. o Er moet nog veel gebeuren op dit vlak, samenbrengen van partijen, bij nHWBP nog in kinderschoenen, laat subsidiering nou wat meer los, wat zijn beste oplossingen voor oplossen van veiligheidsprobleem o Aandachtspunt: houdt opties open in ontwerpuitgangspunten, Deelnemers: Bert van Andel (nHWBP), Carla Kranenborg (nHWBP), Maurice Vermijs (nHWBP), Gert Korf (nHWBP), Ruud Hoogendoorn (Deltares), Jos Maccabiani (Deltares), Gerard van Meurs (Deltares), Timo Schweckendiek (Deltares), Jan-Aart van Twillert

(Deltares), Frank den Heijer (workshopleider, Deltares), Frans Hamer (workshopleider, Deltares)

4. Slim programmeren Na een kort voorstelrondje presenteert Arno Rozing het idee “Kansen voor versterkingsopgave”. Al tijdens de presentatie worden veel vragen gesteld. Naar voren komt dat veel al in het bestaande kader mag maar dat deze ruimte niet wordt benut. Echter, kennis die nog niet geautoriseerd is, zal ook niet snel tot besparing leiden. Het is daarom goed om zicht erop te krijgen wat in bestaande kaders gerealiseerd kan worden en waarvoor autorisatie nog nodig is. Een andere vraag die naar voren komt is “wordt het hier veiliger op?”. Het is moeilijk te verkopen dat een dijk zonder nemen van maatregelen goedgekeurd kan worden. De communicatie richting politiek en burgers heeft veel aandacht nodig. Onze stelling was dat de dijken op de lijst van afgekeurde dijken staan op basis van kennis van 2004. Met de kennis van 2013 zou dat anders uit kunnen zien. Maar hoe weet je dat dit wel de “goede” kennis is? Uiteindelijk moeten we kunnen communiceren dat we met de nieuwe kennis en aanpakken onzekerheden kunnen verkleinen en dit geeft ruimte voor maatwerk per dijkvak. Dit maatwerk kan ook nieuwe mogelijkheden voor een gebied creëren. Een interessant gedachtenexperiment dat op tafel kwam, was de vraag: Hoe zou Deltares het aanpakken als Deltares hiervoor verantwoordelijk was? Deltares zou opnieuw naar de lijst van afgekeurde dijkvakken kijken met de verschillende zeven hiernaar kijken. Het is nog de vraag in welke fase van een project welke zeef het beste zou kunnen worden gebruikt. Het lijkt moeilijk om dit idee op een project aan te laten sluiten. Het zou toch over het hele programma gelegd moeten worden. Met hulp van een SWOT analyse zijn de sterktes, zwaktes, kansen en bedreigingen in kaart gebracht (zie hieronder). Daarnaast zijn de volgende vervolgstappen geformuleerd. Echter, de actiehouder is niet helder afgesproken.

5 vervolgstappen Goed verhaal maken 1. Kennis inventarisatie t.b.v. ontwerp aantoonbaar maken

2. 3. 4. 5.

a. Pilot organiseren (8 projecten) b. Bestuurlijk draagvlak krijgen Team a. Hoe organiseren PO aanpak Wat betekent dit voor Programma? Handreiking Kennisdelen

De 5 zeven zijn: 1. Toets voordeur 2. Geavanceerde toets 3. Proef op de som 4. Overstromingskans benadering 5. Monitoring 6. (ontwerpproces) nog niet behandeld in het kader van deze workshop 7. (Innovatie) nog niet behandeld in het kader van deze workshop

SWOT analyse (samenvatting) Strength: bijdrage doelmatigheid nu moment nieuwe kennis benutten Weakness: onderbouwing 10 – 20% transparantie proces validatie & autorisatie Opportunity: kennis + beheer bij elkaar info achterstand inlopen export eerbaarheid voortrollend programma maatwerk Threat: communicatie hoe verkopen (bungen & Politiek) maatwerk lijkt oneerlijk Deelnemers: Henk de Kruik (nHWBP), Frank van Beem (nHWBP), Jasper Tamboer (nHWBP), Erik Kraaij (nHWBP), Marcel van Gent (Deltares), Wim Kanning (Deltares), Theo Stoutjesdijk (Deltares), Leo Voogt (Deltares), Maarten Smits (Deltares), Han Knoeff (Deltares), Arno Rozing (workshopleider, Deltares), Maya Sule (workshopleider, Deltares)

5. Plenaire terugkoppeling en afsluiting Plenaire terugkoppeling en afsluiting Plenair werden de resultaten van de workshops toegelicht. Richard Jorissen, Maarten Smits en Erik Kraaij reageren kort op de programma’s. Geconcludeerd wordt dat er veel kansen voor zowel het programmabureau als kennisinstellingen liggen in een goede samenwerking. De workshopresultaten geven hiervoor veel concrete aanknopingspunten en de wens wordt geuit om elkaar op een aantal aspecten verder te bevragen.

Bijlagen: 1. 2. 3. 4. 5.

nHWBP Richard Jorissen Eerste reactie op 1e programma nHWBP Maarten Smits kansen kennis en innovatie voor 1e programma Huub de Bruijn/ Harm Aantjes Life Cycle Costing Frank den Heijer/ Frans Hamer Slim Programmeren Maya Sule / Arno Rozing

3-6-2013

nHWBP Richard Jorissen

Workshop Deltares 30 mei 2013 Delft

nieuw Hoogwaterbeschermingsprogramma

1

3-6-2013

Programma nHWBP De opgave en trendbreuken Concept eerste programma 2014-2019 Focus op doelmatigheid (programma, projecten, oplossingen) Samenwerking beheerder-bedrijfsleven-kennisinstellingen Hoe gaan we om met nieuwe normering? Planning 2013

2


3-6-2013

1

3-6-2013

Opzet nieuw Hoogwaterbeschermingsprogamma

Fase 0

2005 - 2011

Toetsing

3e landelijke rapportage toetsing

Fase 1

2011-2012

Bestuursakkoord Water en Wetsvoorstel

50%-50% gedeelde zeggenschap politieke eindverantwoordelijkheid gezamenlijke uitvoeringsorganisatie

Fase 2

2012 – 2013

Programmering

eerste programma 2014-2019 beheersing (financiële regeling, referentiekader) kennis & innovatie

Fase 3

vanaf 2014

Projecten

voortrollend programma innovatiestrategie uitvoering eerste verkenningen


3

3-6-2013

Opgave nHWBP Deltaplan Grote rivieren (gerealiseerd) Opgave (km dijk) Budget (M€) Productievolume (km/ jaar) Kosten per km (M€/km)

4

HBWP-2 (1/3 gerealiseerd)

nHWBP (nog te realiseren)

300 (waarvan helft Maaskade)

370

778

600

3.200

4.300

23

26

Circa 50

2

9

Circa 5


3-6-2013

2

3-6-2013

Selectie uit Trendbreuken Onderwerp

Van

Naar

Samenwerking

Ieder voor zich

Samen de schouders eronder

Commitment

Ambtelijk

Bestuurlijk

Financiering

Subsidie

Gezamenlijk betalen

Risicoverdeling

Alles Rijk

Endogene risico’s bij beheerder

Ontwerpen

Conform leidraad

Doelmatig (LCC)

Prioriteiten

Wie eerst komt

Urgentie


5

3-6-2013

Afwegingskader voor 1e concept programma

Bepalende elementen • Urgentie (kans*gevolg) • Prioriteit beheerders (ruim 400 kilometer) • Budget (350 M€ beschikbaar) Overige elementen

• Organisatiecapaciteit • Marktcapaciteit / innovatie • Handelingsperspectief

6


3-6-2013

3

3-6-2013

Resultaten toepassing afwegingskader

Groslijst: 778 km

Concept-programmavoorstel op basis urgentie en overstijgende verkenningen: 180 km en 352 M€ (waarvan 64 km na verkenning wellicht niet meer nodig)

Areaal (LRT3): 731 km Projectdefinities door beheerder: 415 km Bestuurlijke opgave door beheerder: 320 km

Tweede tranche vanaf 2020: 140 km Startklaar: 49 km HWBP2: 10 km Overig: 81 km

7


3-6-2013

Projecten en projectoverstijgende verkenningen

8


3-6-2013

4

3-6-2013

Focus op doelmatigheid

nHWBP

Toetsing

Maatregel

Doelmatigheid

Werkwijze

Beheer


9

3-6-2013

Doelmatigheid door optimalisatie programma • Groslijst voor het programma kan worden geoptimaliseerd – Projectoverstijgende oplossingen (Centraal-Holland) – Betere object- en ondergrondgegevens (Piping)

• Voorbeeld piping (ondergrondgegevens): – – – –

10

Mogelijke extra opgave voor nHWBP door nieuwe inzichten Grote onzekerheid: 65 tot 540 kilometer!! Meer grondmechanische informatie Projectoverstijgende verkenning om scope nHWBP te optimaliseren


3-6-2013

5

3-6-2013

Doelmatigheid in werkwijze (MIRT-achtig)

• Verkenningfase (2 jaar) Initiatie

– Voorkeursalternatief

• Planuitwerkingfase (2 jaar) – Aanbestedingsontwerp

Verkenning

• Uitvoeringfase (2 jaar) – Project gereed Planuitwerking

• Voor eenvoudigere projecten – ‘light’ aanpak

Realisatie

Beheer

11


3-6-2013

Doelmatigheid door slimmere maatregelen Type maatregelen

Maatregelen

Integraal

Gebiedsgerichte maatregelen Maatregelen in voorland en/of watersysteem

Sectoraal

Klassieke dijkversterking Partiële dijkversterking Maatwerk Aanvullend onderzoek (zie ook hiervoor) Beheer en onderhoud

• Keuze o.a. op basis van LCC

12


3-6-2013

6

3-6-2013

Voorbeeld van maatwerk voor piping

• Keuze o.a. op basis van LCC • Keuze voor maatwerk vraagt meer van beheerder (ook tijdens hoogwater) verbinden inspectie, onderhoud en toetscyclus

13


3-6-2013

Innovaties in projecten (kansenscan)

14


3-6-2013

7

3-6-2013

Innovatiekansen 1e programma

15


3-6-2013

Samenwerking beheer-uitvoering-kennis • Detachering Deltares en NL-ir’s in programmabureau (k&i strategie, workshops, voorbeeldboekje etc) • Beheerder is aan zet (ook in projectoverstijgende verkenningen) • Bedrijfsleven (verenigd in de taskforce Deltatechnologie) gaat meedraaien in de verkenningen met als speerpunten: geen RAW-contracten, LCC centraal, toetsbaarheid innovaties • Programma gaat voor proefvakken zorgen (samen met HWBP2) en de verbinding tussen verkenningen en WTI2017 • Lerend programma: kennis is voor beheerder, bedrijfsleven en programma belangrijk

16


3-6-2013

8

3-6-2013

Hoe gaan we om met nieuwe normering? • Voortrollend programmeren • Programmeren op urgentie (in elk geval de goede projecten doen) • Nieuwe normen scenariogewijs in de verkenning meenemen (de projecten goed doen) • Veel kennis (o.a. VNK) nodig om verkenning te ondersteunen


17

3-6-2013

Voortrollend karakter programmering Uitgevoerde of afgevallen projecten

Programma nHWBP

1e

20142019

2e

20152020

3e

20162021

4e

20172022

Nieuwe projecten 18


9

3-6-2013

Toekomstige ontwikkelingen prioritering • 2014: LRT3+ en resterende deel werkvoorraad (400 km) • Verbeterde inzichten in faalkansen + gevolgen • Vanaf 2015: nieuwe normen (ook nieuwe bestuurlijke afspraken) Maar we moeten nu beginnen met het programma: Toekomstige systematiek Huidige systematiek

Meest urgente vakken nieuw Hoogwaterbeschermingsprogramma

19

Planning 2013 Wanneer?

Wat?

Wie?

5 juni

Vaststellen programmavoorstel 20142019

Stuurgroep nHWBP

12 juni

BAW conferentie: aanbieden programma minister

Minister

Sept

Brede bijeenkomst projecten

Driehoek

7 nov

Vierde deltacongres

Bestuurders

12 nov

Innovatie estafette: ondertekenen intentieverklaring projecten

Driehoek

26 nov

Waterbouwdag: uitlichten concrete voorbeeldprojecten

Driehoek

20


27 maart 2013

10

3 juni 2013

Eerste reactie op programma nHWBP Maarten Smits, Deltares Workshop nHWBP-Deltares

30 mei 2013

Kennis- en innovatiestrategie Trendbreuk met verleden is nodig om opgave te realiseren: 1. Slim programmeren 2. Optimaal investeren (LCC+ ontwerpinstrumentarium) 3. Innoverend leren

30 mei 2013

2

1

3 juni 2013

Slim programmeren Huidig • Collegiale toets • Handelingsperspectief • Prioriteren op basis van risico • Kansenscan

Kansen • Transparante en uniforme informatie • Definieren van Projectoverstijgende verkenning o.b.v. Kennistoets opgave

Voorbeeld: dijken op veen

30 mei 2013

3

Voorbeeld: Kansenscan • Jaarlijks terugkerende analyse om kansrijke innovaties in programma toe te passen

hoog laag Relatieve prestatie innovatie voor project

hoog laag Relatieve prestatie innovatie voor project

interessant voor programma

interessant voor projecten laag hoog rendement investering voor programma 30 mei 2013

I Meerwaard a e alleen voor specifieke projecten IV (nog) niet oppakken

II Direct toepasbaar in project

III Voorbereiden d (praktijk) onderzoek nodig

laag hoog rendement investering voor programma

4

2

3 juni 2013

Optimaal investeren: van APK tot ontwerpinstrumentarium Betreft: • ‘Ontwerp’ dijkringdeel (na 2017) in preverkenning • ‘Ontwerp’ versterking Transitie: • Overstromingskans (nieuwe hoogte & normen)) • Waterschappen betalen mee en invloed wet Hof Belangrijk bij afweging: • LCC als invulling sober en doelmatig ontwerpen • Toepassen nieuwe kennis • Toepassen productinnovaties

30 mei 2013

5

Ontwerpinstrumentarium

niveau

varianten Meest economisch

Dijkvak

LCC benadering

Dijkring (deel) Watersysteem

Innovatief

Referentie (standaard)

klimaatdijk

Dijkverhoging, verbreding, constructie

Asset management

deltadijk

Nvt-nieuw

Adaptief Nieuwe delta kennis management

EcoRuimte voor engineering de rivier

30 mei 2013

Productinnovaties

Multidisciplinair

Huidige praktijk

6

3

3 juni 2013

Samenvatting kansen -

slim programmeren

Preverkenning/initiatie

Kennistoets Jaarlijkse Kansenscan Kennisontwikkeling Adaptief deltamanagement (systeem

Projectoverstijgende verkenningen, o.a. - Integrale verkenningen (dijkring) - Assetmanagement - Kennisontwikkeling

definieren (PvA) projecten

Verkenningen versterkingsprojecten - Multidisciplinair - LCC - Kennis & Productinnovaties

verkenning 5 jaar

planuitwerking uitvoering

7

Innoverend leren: nHWBP & dijkenmotor Zandmotor (foto)

30 mei 2013

8

4

17 juni 2013

Kennis en innovatie voor 1e programma Huub De Bruijn Harm Aantjes

17 juni 2013

Inhoud • • • •

Inleiding en doel Top 30 projecten en kansrijke innovaties Discussie en vragen rondje Flip Overs • Risico gestuurd ontwerpen • Innovatie techniek • Invullen kennisleemte (DOV 1 en 2) • Combineren van functie (en finan.) • Samenvatting

17 juni 2013

1

17 juni 2013

Inleiding en Doel Doelstelling NHWBP is meer doen met minder middelen. Dit is alleen haalbaar door anders te denken en problemen anders te benaderen dan nu gebeurd: “Als je doet wat je deed dan krijg je wat je kreeg” Deze workshop dient als scan voor om kansrijke innovaties te koppelen aan project gerelateerde problemen Doel workshop: Inventarisatie kansrijke ontwerp optimalisatie’s binnen de top 30 projecten

Innovatie scan

2

17 juni 2013

Bekleidingen Ondermeer 18 A Delfzijl Eemshaven 18 D Lauwersmeerdijk 33 C Waddenzee

17 juni 2013

Grasbekleding

17 juni 2013

3

17 juni 2013

Bekleding • Reduceren belasting (eco oevers, ook MFK) • Golfreducerende dijkbekleding (i.g.v. Ht ook krit) • Oeverdijken; verflauwen onderwatertalud, “Groene Dijken” (ook MFK) • Optimalisatie ontwerpuitgangspunten (tijdsafhankelijkheid) • Toepassen HillBlock, Ronaton Basalton • Andere bekledingstechnieken toepassen. Kansrijke projecten Waddenzee (WSF, WHA, NZV) Draagvlak bij “’ groene dijken” is een probleem

Piping Weergegeven zijn de afgekeurde trajecten uit derde toetsronde Ondermeer uit top 30 lijst 33 D piping WSRL; WGS; Scheldestromen (piping tijdsafhankelijkheid, etc) 15 E Zwolle 22 A Vuren Haaften 22 c Peerenboom Genderen 22 e Gameren

17 juni 2013

4

17 juni 2013

Piping • Optimalisatie ontwerp door rekening te houden met heterogeniteit en tijdsafhankelijkheid, gecombineerd met integrale pipinganalyses (gehele proces bekijken, geen fysieke maatregel) • Verticale geotextiel • Waterontspanners • DMC buis (ook voor stbi, i.g.v opdrijven) • Kunststofschermen (afsluiten acquifers) • Filterconstructies (biogrout) • Afdichten oevers • Monitoring, data assimilatie, scherper krijgen geohydrologische model

Scan macro stabiliteit Vooral kennisleemte op veen en zachte ondergrond

17 juni 2013

5

17 juni 2013

Macro-stabiliteit • Risico-beheersing met monitoring; verantwoord uitstellen uitwerken kennisleemte) • Zonering en reststerkte • INSIDE technieken (MIP; Dijk vernageling; Dijkdeuvels) • Geotextielen; geogrids • Versterkt veen; versterkt sediment; • DMC-buis (waterontspanner) • Optimalisatie damwandontwerp (modellering, cor toeslagen etc) Vooral dijken langs Hollandse IJsseldijk (Gouda), Centraal Holland (AR-kanaaldijk), Diefdijk

Zettingsvloeiing

17 juni 2013

6

17 juni 2013

Zettingsvloeiing

•Kennis innovatie, meer inzicht in relatieve dichtheid is verlengde toetsing •Product innovatie • Verstekt sediment • Steenbestorting • Verdichten in situ •Product ideeen • Biofix • Gasinjectie Toepassen vooral Lauwersmeerdijken, scheldestromen, Waddenzee dijken? Diverse ander projecten, Locatie scan lijkt niet helemaal te kloppen (Hollandse IJssel en AR-kanaal staan er ook op?)

MF keringen toepassen bij Ht en Stbi (ook bekleding)

17 juni 2013

7

17 juni 2013

Multifunctionele keringen • • • • •

Oeverdijk Voorland als golfremmer BWN Eco enginering “Systeem sprong” (KIS, niet op gross lijst)

Locatiescan is divers en sluit aan bij bekleding en MSTBI

Naar de flipovers • Flip Overs • Risico gestuurd ontwerpen • Innovatie techniek • Invullen kennisleemte • Combineren van functie

8

4 juni 2013

Workshop nHWBP Life Cycle Costing en ontwerp instrumentarium Frank den Heijer, Frans Hamer

4 juni 2013

Inhoud Ontwerpinstrumentarium • Oplossing of ontwerp? • Wat is nieuw? • Meerlaagsveiligheid en het nHWBP? Life Cycle Costing • Life cycle fasen • LCC in het ontwerpinstrumentarium • Cases Discussie

4 juni 2013

1

4 juni 2013

Ontwerp instrumentarium (1) Oplossing of ontwerp? Ontwerpproces van probleem, via oplossingsrichtingen naar definitieve (ontwerp) keuze. Instrumentarium ondersteunt het hele ontwerpproces.

4 juni 2013

Ontwerp instrumentarium (2)

Niveau

Varianten Meest economisch

Innovatief

Multidisciplinair


Dijkvak

LCC benadering

Productinnovaties

Klimaatdijk

Dijkverbetering

Dijkring (deel)

Asset management

Watersysteem

Adaptief deltamanagement

Deltadijk Nieuwe kennis

Ecoengineering

Ruimte voor de Rivier

4 juni 2013

2

4 juni 2013

Ontwerp instrumentarium (3) Wat is nieuw? Over op overstromingskansen van dijkring(delen). Life Cycle Costing. Structureel meenemen van onzekerheden (“probab ontwerpen”). Dijkvakken opknappen na onderbouwd prioriteren. Benutten onderzoek en ontwikkelingen toetsinstrumentarium.

4 juni 2013

Ontwerp instrumentarium (4) Meerlaagsveiligheid en het nHWBP? Afgekeurd, welke oplossing voor het veiligheidsprobleem? Afweging laag 1 (preventie), laag 2 (ruimtelijke inrichting), laag 3 (evacueren). Laag 1? Dus in verkenningsfase van het nHWBP?

4 juni 2013

3

4 juni 2013

Life Cycle Costing (1) Life Cycle fasen: • • • • • •

Planning, Ontwerp, Uitvoering, Onderhoud, Verbetering, (Sloop)

4 juni 2013

Life Cycle Costing (2) Relevante factoren voor de Life Cycle Costs: €

- Aanlegkosten / onderhoudskosten tijd

- Vaste aanlegkosten / variabele aanlegkosten

€

Relatieve sterkte

- Onzekerheden in de tijd (onzekere levensduur) / planperiode 4 juni 2013

4

4 juni 2013

LCC in het Ontwerpinstrumentarium

Niveau

Varianten Meest economisch

Dijkvak

Innovatief

Multidisciplinair


LCC

Dijkring (deel) Watersysteem

4 juni 2013

Life Cycle Costing (2) Cases: Zandsuppleties: Lage aanleg kosten, grote onzekerheid over de levensduur Veen dijken: Zakken relatief snel weg, grote onzekerheid over de levensduur Rivierdijken: Grote verhouding tussen vast en variabel deel aanlegkosten Kunstwerken: Grote verhouding tussen vast en variabel deel aanlegkosten, onzekere levensduur 4 juni 2013

5

4 juni 2013

Discussie

Beelden ontwerpinstrumentarium (OI)

Wat missen we om LCC praktisch toepasbaar te maken in het OI? (bv. ten behoeve van LCC als criterium in afweging van varianten)

Welke kennis wordt ‘interessant’ als we bij ontwerpen meer dan vroeger gaan kijken naar de levensduur?

4 juni 2013

6

Workshop nHWBP Kansen voor versterkingsopgave

30-05-2013

nHWBP Workshop Kansen voor versterkingsopgave Arno Rozing / Maya Sule Deltares 30 mei 2013

Programma workshop • Doel workshop (5 min.) • Presentatie business case slim programmeren (verkleinen versterkings-opgave) (15 min.) • Waarom is het zinvol om slim te programmeren? (15 min.) • Waarom zouden waterschappen dit wel/geen goed idee vinden? (15 min.) • Welke stappen moeten er worden genomen om dit voorstel te realiseren? (15 min.) • Samenvatten resultaten /aanbevelingen t.b.v. plenaire terugkoppeling (10 min.)

nHWBP workshop macrostabiliteit

10 april 2013

2

1


30-05-2013

BC ‘slim programmeren’

of verkleinen versterkingsopgave

Dijkversterkingsopgave: • 714 km afgekeurde dijkvakken binnen 12 jaar te versterken • Jaarlijks 3 x meer km dan HWBP2 • Kosten 2 x lager dan HWBP2 • Dijken worden nu op de versterkingslijst gezet op basis van toets met instrumentarium 2006 met kennis 2004 of ouder. • Er zijn dijken waarvan je je kunt afvragen of die met de kennis van 2013 nog steeds op de lijst horen.

Er zijn kansen om de versterkingsopgave te verkleinen door ‘slim programmeren’.


10 april 2013

3

Hoe “slim programmeren”? 1. Zeef: Toets aan de voordeur 2. Zeef: Op basis van een geavanceerde toets en de nieuwste kennis en inzichten 3. Zeef: Proef op de som 4. Zeef: Overstromingskansbenadering 5. Zeef: Monitoring

4

2


30-05-2013

Totaal verwachte besparingen 1. 2. 3. 4. 5.

Zeef Zeef Zeef Zeef Zeef

1: Toets aan de voordeur 2: op basis van een geavanceerde toets en de nieuwste kennis en inzichten 3: met proef op de som 4: met overstromingskansbenadering 5: met monitoring

2,3,4: 10 tot 20 % op de versterkingsopgave

5 M € per km 744 km x 5 M € = 3720 M € 10%* 3720 M € = 372 M €

5: 5% op de versterkingsopgave

5

Besparingen gedurende het proces

• • •

1e jaar(2014) geen besparing. De projecten staan al vast 2e jaar (2015) wel besparing want toets aan de voordeur is uitgevoerd en daaruit volgt dat punten 2 t/m 5 kunnen worden uitgevoerd Wellicht valt direct al besparing te realiseren als onderdeel 6 vanaf de eerste projecten wordt ingevoerd.

6

3


30-05-2013

• Dus Slimmer, (sneller), doelmatiger • Deze business case moet anders worden gekoppeld aan projecten • Moet een plek krijgen in het referentiekader en de handreikingen zoals die nu worden opgesteld door het programmabureau. Plan van aanpak.

7

Toetsmomenten Referentiekader

Verkenning

Initiatief

Voorkeursalternatief

Planproducten

Projectplan Uitvoeringsbesluiten MER

plan-MER

MIRT-beslissingen

Toetsmomenten subsidieverlening

• Analyse veiligheidsprobleem • Plan van aanpak • Kostenraming • Planning

Voorkeursbeslissing

1

Realisatie

Planuitwerking

Projectbeslissing

2

3

2

Subsidiebeschikking Verkenning

Subsidiebeschikking Planuitwerking

• Bestuursovereenkomst VKA • Eindrapport Verkenningsfase • Plan van aanpak • Kostenraming en Planning

Opleveringsbeslissing

3

4

Subsidiebeschikking Realisatie

• Eindrapport • Voltooiingsrapport Planuitwerking • Revisietoetsing • Vastgesteld projectplan • Plan van aanpak • Kostenraming en Planning

8

4


30-05-2013

Uitleg zeven


2013-06-0310 april 2013

9

1. Toets aan de voordeur Zeef 1: Toets aan de voordeur: • Huidig toetstoordeel gebaseerd op ‘instrumentarium 2006 (VTV) • kennis is van 2004 of ouder • SBW etc. heeft al veel opgelevert • IJkdijk • Veelal is geen geavanceerd onderzoek uitgevoerd Voorstel: Op basis van expert judgement: welke trajecten zijn kansrijk voor hertoets (in welke vorm dan ook)

10

5


30-05-2013

2. Zeef met geavanceerd onderzoek Zeef 2: • Geavanceerd onderzoek (o.a.TRAS) • (en) op basis van nieuwste kennis en inzichten

2

Voorstel: • Op basis van toets aan de voordeur • Daar waar dit kansrijk wordt geacht uitvoeren • Evt. in combinatie met andere hertoetsen

11

3. Zeef met proef op de som Zeef 3: • Proef op de som: prototype expirimenten (vb veenproeven Uitdam). Levert ook scherpere toetsregelds voor andere dijken

3

Voorstel: • Op basis van toets aan de voordeur • Daar waar dit kansrijk wordt geacht uitvoeren. • Evt. in combinatie met andere hertoetsen

12

6


30-05-2013

4. Zeef met overstromingskans benadering Zeef 4: • Met overstromingskansbenadering • Verwachting in periode 2014-2017 overgang naar overstromingskans steeds concreter: • Andere faalkansruimteverdeling (90 overloop en 10 overig). Eerst scan • Uberhaupt uitgaan van overstromingskans i.p.v. huidige veiligheidsfilosofie Voorstel: • Op basis van toets aan de voordeur • Daar waar dit kansrijk wordt geacht uitvoeren. • Evt. in combinatie met andere hertoetsen

4

13

5. Zeef met monitoring Zeef 5: • met monitoring • Extra grondonderzoek (terein en lab) en monitoring (tijdelijke maatregel (gegevens-inwinning) tot het moment van versterken • Monitoring in combinatie met een noodmaatregelenplan: niet goedkeuren maar dijkversterking uitstellen (let op: tijdelijk en beperkte schaal) Voorstel: • Op basis van toets aan de voordeur • Daar waar dit kansrijk wordt geacht uitvoeren. • Evt. in combinatie met andere hertoetsen

5

14

7


30-05-2013

Toelichting en vragen ?

?

2

Onderwerpen: 1. Toets aan de voordeur 2. Hertoets met geavanceerde toets en 2013 kennis 3. Hertoets met proef op de som 4. Hertoets met overstromingskansbenadering 5. Hertoets met monitoring

15

Waarom is het zinvol om “slim te programmeren”?

1. Ieder voor zich 4 min brainstormen Hulpvragen S: Welke punten maakt het voorstel sterk? Waarom is het logisch dit gewoon te doen? W: Wat maakt het voorstel zwak? Waarom is het nHWBP niet de plek om dit te doen? O: Welke kansen creëert dit voorstel? En voor wie? T: Wie zal dit voorstel als een bedreiging zien? En waarom? 2. Verzamelen

16

8


30-05-2013

Waarom zouden waterschappen dit wel/geen goed idee vinden?

2 groepen. Stelling: Waterschappen zullen dol blij zijn met dit voorstel. Per groep een rapporteur


2013-06-0310 april 2013

17

Welke stappen moeten er worden genomen om dit voorstel te realiseren? In 3 groepen 1

1. Definieer max. 5 stappen 2. Terugkoppeling 2

3

4

5 nHWBP workshop macrostabiliteit

2013-06-0310 april 2013

18

9


30-05-2013

Samenvatten resultaten /aanbevelingen t.b.v. plenaire terugkoppeling


2013-06-0310 april 2013

19

10

Verslag workshop nhwbp-deltares

Recommend Documents