Verslag werkveld bijeenkomst TBK bij FME 23-januari 2014 Aanwezigen: Ronde 1 W. Jouwsma I. Kaufman P.J. van der Klift M.J.A. van Loenhout A.S. Bos H. van Ommeren P. Grootenboer D.J. Verheijden
Ronde 2 J.C Groeneveld W. Janssen J. Plak D.H. Dehue F. van Hoof H. Jansen F. van Kampen J.P. Vos R. Venteville F. van Hoof J. Aué T. Houben
Bij beide ronden aanwezig: G. Lenssen (vz) M. van Kempen (vz) M.A.F. Vroemen (Notulist) C. van Dirne A.J.R. van Eeden H.T.D. Drijkoningen F.J. van Oostrum (Notulist)
Gerard Lenssen en Marc van Kempen lichten namens het landelijk overleg TBK het voorstel voor het competentieprofiel en de BoKS toe. Ook komen de huidig status en de vervolgstappen aan de orde. In beide ronden heeft dit tot een goede dialoog geleid die hieronder is samengevat.
BoKS De onderwerpen die in de BoKS voor komen, moeten in elke TBK-opleiding aan de orde komen. Daarnaast zullen alle TBK-opleidingen een eigen BoKS hebben met onderwerpen die in hun studie aan de orde komen maar niet binnen het landelijk profiel vallen. Doordat in de hogere jaren keuzeruimte is in de vorm van minors zullen de onderwerpen uit de landelijke BoKS over het algemeen in de eerste twee jaar van de studie aan de orde komen. Er zijn geen afspraken over de mate waarin bepaalde onderwerpen aan de orde komen. Door middel van landelijke docentendagen wordt hier verder invulling aan gegeven en kan de BoKS verder worden aangevuld, zodat er aan de onderwerpen ook leerdoelen worden gekoppeld die getoetst worden . Momenteel is er voor gekozen om onderwerpen die bij 12 van de 16 opleidingen behandeld worden op te nemen in de BoKS. Breed was de zorg over de beperkte omvang van de BoKS Techniek. De uitleg dat dit slechts het deel is dat alle opleidingen gezamenlijk doen en dat er grote regionale verschillen zijn nam de onrust beperkt weg. De aanwezigen waren van mening dat expliciet moet worden gemaakt wat het verschil is tussen bedrijfskunde en technische bedrijfskunde.
1 Verslag Werkveld bijeenkomst TBK bij de FME dd 23 januari 2014
De constatering is dat het wenselijk is om meer onderwerpen in de BoKS Techniek en ICT op te nemen. Ook moet er meer duidelijkheid komen over het aandeel van de verschillende BoKS-onderwerpen in het curriculum in het algemeen en Techniek en ICT in het bijzonder. Gerard licht toe dat het aandeel techniek bij een inventarisatie onder de TBK-opleidingen uitwees dat tussen de 25 en 40% van het curriculum uit techniek bestaat en dat de context altijd technisch is. De reactie was dat studenten in ieder geval de taal van de techniek moeten kennen en spreken, en de indruk was dat dit niet altijd het geval is. Op de vraag wat er dan concreet aan de BoKS moest worden toe gevoegd, werd als voorbeeld in één groep het tekenen van procesdiagrammen genoemd. Gegeven het feit dat procesverbetering en optimalisatie als een van de belangrijkste taken van een TBK-er wordt gezien, vond men dat hier weinig expliciete aandacht voor was in de BoKS. In dat kader werd ook systeemkunde gemist. Dit zit wel in een aantal opleidingen in de BoKS, maar niet in de landelijke BoKS. Ook werd opgemerkt dat projectmanagement wel in de beroepsrollen staat maar nauwelijks in de BoKS. De aanwezigen vonden het moeilijk concrete punten te noemen mede doordat de documenten pas vandaag waren verstrekt. Ze zijn uitgenodigd dit alsnog te doen.
Het competentieprofiel Bij de discussie over het competentieprofiel was het lastig omdat er nogal wat interpretatieverschillen waren wat de acht competenties precies inhouden én wat de niveauaanduidingen 1, 2 en 3 betekenen. Het merendeel van de aanwezigen was begrijpelijkerwijs niet op de hoogte van de inhoud van het landelijk profiel. De discussie verliep in ronde één en twee verschillend. Belangrijk is dat onder “ontwerpen” ook het ontwerpen van proces of dienst kan worden verstaan. De competenties geven in tegenstelling tot de BoKS een minimaal eindniveau weer. Er is voorgesteld om de competenties ontwerp, adviseren realiseren en beheren op 3 niveau af te sluiten. De keuze om analyseren en professionaliseren op 3 af te sluiten was over het algemeen niet omstreden. Als mogelijke kandidaten om op een competntie op niveau 1 af te sluiten, werden ontwerpen en realiseren (ronde 1) en beheren (ronde 2) genoemd. Aangegeven werd dat veel studenten bij het realiseren van hun ideeën in een bedrijf vast lopen op de complexe krachtenveld in een bedrijf. Aan de andere kant was er ook begrip voor de keuze om bij een brede opleiding er voor te kiezen om de competenties minimaal op niveau 2 af te sluiten. Expliciet werd de behoefte uitgesproken voor goede verandermanagers. Dit zou pleiten voor het afsluiten van de competentie adviseren op niveau 3. Benadrukt wordt dat dit het landelijk minimum is waaraan alle studenten moeten voldoen. De individuele TBK-opleidingen kunnen wel de lat hoger leggen, en bv adviseren ook op 3 afsluiten. Dat geldt dan wel voor alle studenten van die opleiding.
Learning outcomes De learning outcomes worden positief ontvangen en geven een duidelijker beeld van wat er van een TBK student verwacht kan worden dan het spinnenweb in combinatie met de BoKS. Wel wordt aangegeven dat met name learning outcome 3 erg ambitieus is voor een schoolverlater. Er wordt voor gesteld deze als volgt te formuleren: De Technisch Bedrijfskundige is in staat om gesignaleerde marktontwikkelingen te vertalen naar gewenste karakteristieken voor bedrijfsprocessen en naar mogelijke duurzame keuzes
2 Verslag Werkveld bijeenkomst TBK bij de FME dd 23 januari 2014
van het bedrijf, daarbij kansen benoemend en risico's analyserend, rekening houdend met de in de maatschappij geldende normen en waarden.
Commercieel ingenieur Tijdens de tweede ronde kwam de vraag op of commercieel ingenieur binnen het TBK-profiel past of aan de orde komen binnen de BMKB-opleiding van Fontys. De aanwezigen geven aan dat er veel behoefte is aan ingenieurs met commercieel inzicht. Het profiel commercieel ingenieur was een uitstroomrichting van elektrotechniek en werktuigbouwkunde, maar de opleidingsvariant bestaat niet meer. Het beoogde profiel lijkt niet op het profiel van een TBK'er te passen. Een aantal aanwezig betwijfelen of dit een realistisch profiel is. Aangeven wordt dat de commercieel ingenieur niet alleen specifieke vaardigheden moet hebben, maar ook moet beschikken over specifieke kennis van bv contractrecht. Thjeu Houben geeft aan het feit dat de bachelor commercieel ingenieur niet meer bestaat binnen HBO-engineering aan de orde te zullen stellen.
Slot Tot slot wordt geconstateerd dat het voor bedrijven belangrijk is om jonge ambitieuze medewerkers te hebben die de zittende generatie kritische vragen stellen en nieuw inzichten mee en in brengen. Voor de toekomst wordt aangegeven dat internationalisering, bewustwording van culturele verschillen en ondernemerschap belangrijk zijn. Ook wordt aangegeven dat er in het kader van leven lang leren mogelijkheden zijn om minors in te zetten als voor na en bij scholing voor ingenieurs die al werkzaam zijn in bedrijven. Het is de uitdaging van het HBO onze mensen te voorzien van de competenties en vaardigheden. Daarvoor is het van belang dat we op regionaal en landelijk niveau met elkaar in overleg blijven. Thjeu Houben geeft aan dat er vanuit HBO-Engineering nagedacht zal worden over de manier waarop dit vormgegeven zal worden.
3 Verslag Werkveld bijeenkomst TBK bij de FME dd 23 januari 2014
4 Verslag Werkveld bijeenkomst TBK bij de FME dd 23 januari 2014
5 Verslag Werkveld bijeenkomst TBK bij de FME dd 23 januari 2014
6 Verslag Werkveld bijeenkomst TBK bij de FME dd 23 januari 2014
7 Verslag Werkveld bijeenkomst TBK bij de FME dd 23 januari 2014
