VERSLAG van VFG portefeuillehoudersoverleg Sociaal Domein Datum:
19 februari 2014
Aanwezig:
S. Tolsma – SWF (voorzitter), H. Rijpstra – Tytsjerksteradiel, W. Kooistra – Opsterland, B. Tol – Het Bildt, E. van Esch – Ooststellingwerf, C. Trompetter – Weststellingwerf, J. Hijma – Ferwerderadiel, J. Osinga – Franekeradeel, S. Hylkema – Dantumadeel, H. Broekhuizen – Heerenveen, T. Koster – Leeuwarden, A. Dijkstra – Menaldumadeel, P. Maasbommel – Kollumerland c.a., P. Glasbeek – Harlingen, M. de Haan – Leeuwarderadeel, S. Boorsma – Dongeradeel, E. Berenst – Smallingerland, M. van der Aart – Smallingerland, J. Schouwerwou – DFM, D. Willemsma – Littenseradiel, Klaas Antuma – Achtkarspelen, N. Oud – Ameland, T. Schokker – Strampel
Sprekers:
O. Herder - Leeuwarden, A. Geurden – Leeuwarden, J. Probst - Leeuwarden, S. Bruinsma – Leeuwarden, M. van de Beek – Leeuwarden, D. Mandema – De Friesland Zorgverzekeraar, R. Huisman – KING, H. Hageman - Partoer
Ook aanwezig:
± 50 personen (gemeentesecretarissen, beleidsmedewerkers, medewerkers Partoer, medewerkers Provincie en Zorgkantoor)
Afwezig:
Schiermonnikoog, Terschelling, Vlieland
Notulist(e):
M. Wagenmakers – VFG
1. Opening en vaststellen van de agenda De voorzitter opent de bijeenkomst en heet de aanwezigen welkom. Een speciaal welkom voor de sprekers. De voorzitter geeft bij het vaststellen van de agenda aan dat agendapunt 6 wordt aangevuld met een ste presentatie over het project Sociale- en Medische 1 lijn. 2. Verslag van de bijeenkomst van 25 september 2013 Het verslag wordt vastgesteld met dank aan de notulist. 3. Mededelingen A Toelichting project Kwetsbare jongeren op de arbeidsmarkt Namens de provincie Fryslân geeft mevrouw Walsma een toelichting op het project waarbij werkloze professionals uit de jeugdzorg worden omgeschoold en ingezet voor de individuele begeleiding van een groep kwetsbare jongeren die moeilijk aan werk kunnen komen. Voorkomen moet worden dat deze groep bij het aantrekken van de arbeidsmarkt kansloos is. Tijdens het VFG portefeuillehoudersoverleg Onderwijs, Jeugd en Sport van 3 april a.s. zal dieper op het project ingegaan worden. 4. Inleiding coördinerend voorzitter VFG portefeuillehoudersoverleg Sociaal Domein Voorzitter Tolsma geeft een korte toelichting op het programma van vandaag. Hij benadrukt dat gemeenten nog een korte periode de tijd hebben om klaar te zijn voor de decentralisaties en roept ieder op om vragen of opmerkingen te maken. 5. Stand van zaken decentralisatie Jeugd Mevrouw Geurden van de gemeente Leeuwarden geeft namens de werkgroep Transitie Jeugd een stand van zaken rond de Jeugdwet. 18 februari jl. is de Eerste Kamer akkoord gegaan met de Jeugdwet per 1-1-2015. Ook de Jeugd GGZ gaat over naar de gemeenten, waarbij de komende jaren samengewerkt zal worden tussen gemeenten en zorgverzekeraars rond de inkoop. Er wordt een Autoriteit Transitie Jeugd ingericht die er onder meer voor moet zorgen dat aanbieders goed geholpen worden en dat de herinrichting goed wordt ingeregeld. De zorgverzekeraars krijgen een adviserende rol.
Er zijn een aantal regionale ontwikkelingen zoals de aanstelling van een Friese Procesmanager die naar verwachting deze week nog begint. Onder meer wordt het maken van afspraken met landelijke aanbieders (vastgelegd in het LTA) en de inrichting en positionering van AMHK (dit komt terug in het RTA) regionaal geregeld. Voor 1 april 2014 moet het Omvormingsplan gereed zijn en het plan van aanpak vastgesteld zijn door de colleges. Voor 28 februari 2014 moet met BJZ afgesproken zijn hoe de continuïteit van de taken in 2015 is geregeld. Gemeenten zijn zelf verantwoordelijk voor een aantal lokale taken waarvan het inregelen van de inkoop van groot belang is. Willen gemeenten per 1-1-2015 zorg garanderen, dan moeten de contracten in oktober dit jaar gereed zijn, wat inhoudt dat het bestek komend april gereed moet zijn. Mevrouw Geurden sluit af met het benadrukken van het urgentiebesef. Zij adviseert de gemeenten al voor te sorteren op de situatie van 2015 door te doen alsof de wet al in ste werking is getreden. Kijk wat in de 1 lijns zorg al geregeld kan worden zoals het voeren van keukentafelgesprekken. Uit de discussie komt naar voren dat gemeenten positief gestemd zijn over de haalbaarheid van de invoering. Wel wordt bezorgdheid uitgesproken over de continuïteit van het proces, zeker gezien de verkiezingen. Gemeenten moeten beseffen dat zij nog niet klaar zijn. Uitgesproken wordt dat de inkoop en regionale samenwerking bij voorkeur voor de zomer zijn ingeregeld. Het doel van de Autoriteit Transitie Jeugd is voorkomen dat er aan de achterkant zaken voorkomen die niet meer omkeerbaar zijn waardoor expertise verloren gaat. Gemeenten zullen hun beleidsvrijheid niet verliezen. Aansluitend gaat mevrouw Probst van de gemeente Leeuwarden in op het onderzoek dat zij binnen de gemeente Leeuwarden verricht naar inrichting en aansturing van gemeentelijke samenwerking binnen het Sociaal Domein. Zij benadrukt inhoudelijk niet bij de decentralisaties betrokken te zijn. Er zijn twee hoofdvormen van gemeentelijke samenwerking te benoemen: publiek- en privaatrechtelijk. Publiekrechtelijke samenwerking ligt het meest voor de hand. Hiervoor zijn drie vormen: afstemming (in de vorm van een convenant), netwerkorganisatie (centrumgemeente) en een zelfstandige organisatie (GR). De netwerkconstructie die nu vaak binnen Wmo en AWBZ wordt gebruikt, gaat uit de wet. Gemeenten hebben de wettelijke verplichting om binnen het Sociaal Domein op verschillende terreinen regionaal samen te werken waaronder vrouwenopvang, MO en beschermd wonen. Wanneer de inrichting duidelijk is, moeten afspraken gemaakt worden met de diverse instellingen. Voorkomen moet worden dat deze instellingen met alle 24 gemeenten te maken gaan krijgen. Daarnaast kan er vrijwillig samengewerkt worden d.m.v. gezamenlijke monitoring en het opstellen van risicoanalyses. Gemeenten moeten bepalen op welke manier deze samenwerking ingevuld moet worden. De komende maand zet mevrouw Probst haar onderzoek binnen Leeuwarden voort, tijdens een volgend pho Sociaal Domein (na 1 april 2014) zal zij haar bevindingen opnieuw delen. De bestuurders geven mevrouw Probst de volgende aanvullingen mee voor het onderzoek: - Geef per vorm aan wat vanuit de transities de voor- en nadelen zijn; - Onderzoek of er vernieuwende samenwerkingsvormen mogelijk zijn; - Onderzoek op welke manieren andere Nederlandse gemeenten samenwerken; - Wees bewust dat raden een allergie hebben voor gemeenschappelijke regelingen. De presentaties van mevrouw Geurden en mevrouw Probst zijn bijgevoegd. Voorzitter Tolsma sluit het punt af met de mededeling dat de stuurgroep van het Veiligheidshuis de doorontwikkeling ervan heeft vastgesteld. Dit heeft ook raakvlakken met de 3d’s. Het onderwerp wordt behandeld tijdens het VFG portefeuillehoudersoverleg Onderwijs, Jeugd en Sport van 3 april a.s. 6. Stand van zaken decentralisatie AWBZ – Wmo De heer Bruinsma van de gemeente Leeuwarden en voorzitter van de ambtelijke werkgroep Begeleiding AWBZ gaat in op de stand van zaken rond de nieuwe Wmo. Hoewel de wet in juli 2014 gereed zal zijn en behandeld zal worden in de Eerste Kamer is de verwachting dat er nog veel wijzigingen zullen komen. Dit maakt plannen lastig. Het Transitiebureau heeft een Stappenplan gemaakt waaruit duidelijk wordt wat van gemeenten wordt verwacht. In deze laatste fase moeten gemeenten onder meer een nieuw beleidsplan vaststellen en moet in september a.s. de nieuwe verordening zijn vastgesteld. Voor de inkoop geldt dat wettelijk is geregeld dat alle partijen 1 oktober 2014 weten waar ze aan toe zijn. Dit betekent dat in juni de zorginstellingen hun offertes moeten
indienen om de gunning is september 2014 rond te hebben. Gemeenten moeten hun uitvoeringsorganisatie opnieuw inregelen en vanaf september a.s. moet gecommuniceerd worden met de cliënten. Gemeenten werken in regionaal verband samen en stemmen af binnen de werkgroep Begeleiding. Bijna alle taken worden lokaal opgepakt. Door de (financiële) risico’s voor gemeenten op onder meer de algemene en opvangvoorzieningen is het van belang dat gemeenten een keuze maken voor een organisatievorm waarin gemeenten samenwerken. De samenwerking met de zorgverzekeraar is van groot belang. Voorkomen moet worden dat gemeenten en verzekeraar zaken op elkaar afschuiven. Aan het gemeentelijke beleidsplan en verordening worden een aantal eisen gesteld. Zo moet onder meer een toezichthouder worden ingesteld, de vraag is of dit provinciaal georganiseerd moet worden. Uit de discussie komt naar voren dat gemeenten er vanuit moeten gaan dat de decentralisatie doorgaat en hier naar moeten handelen. ste
De heer Herder, projectleider Sociale- en Medisch 1 lijn en mevrouw Mandema, directeur De Friesland Zorgverzekeraar geven een stand van zaken op het project. Binnen het project wordt samengewerkt door de Friesland Zorgverzekeraar, provincie Fryslân, Zorgkantoor, Landelijke ste Huisartsenvereniging en VFG. Het doel is om met elkaar problemen in de 1 lijnszorg te voorkomen. Deze samenwerking is niet vrijblijvend. Uit een inventarisatie van verschillende pilots is duidelijk geworden dat in Fryslân op 40 verschillende manieren wordt samengewerkt. Vanuit vier pilots worden nu samenwerkingsmodellen ontwikkeld. De toekomstvisie is dat de burger, bij welk loket hij zich ook meldt, goed wordt geholpen, de juiste ondersteuning krijgt en niks merkt van eventuele schotten. Mevrouw Mandema vult aan dat de komende tijd wordt gewerkt aan de verfijning en het traject nog voor de zomer loopt. Hierbij is communicatie aan de burger van groot belang. 2015 ziet zij als een transitiejaar waarin verdere afstemming plaats zal vinden tussen de partijen. De presentaties van de heer Bruinsma en de heer Herder en mevrouw Mandema zijn bijgevoegd. 7. Stand van zaken Participatiewet De heer Van de Beek van de gemeente Leeuwarden geeft een stand van zaken op de Participatiewet. Er wordt nog steeds veel gewijzigd. De verwachting is dat de Tweede Kamer een dezer dagen akkoord gaat met het wetsvoorstel. Nu de Wajongers bij het UWV blijven, zal concurrentie ontstaan tussen gemeenten en UWV. De Wajongers krijgen voorrang bij plaatsing op de garantiebanen, werkgevers hebben voorkeur voor plaatsing op de garantiebanen waardoor het voor gemeenten lastig wordt haar eigen mensen te plaatsen. Hierover moeten lokale afspraken gemaakt worden. Daarnaast is er zorg over de invulling van de instrumenten (houden gemeenten voldoende beleidsvrijheid?) en zorg over het uitrollen van de uitkomsten van de vier pilotregio’s. Moet Friesland in dit keurslijf mee of kan zij haar eigen koers varen. Deze punten worden onder meer besproken binnen de Werkkamer die vandaag weer bij elkaar komt. De rol van het UWV is nog onduidelijk. Staatssecretaris Klijnsma heeft aangegeven dat zij een adviserende rol ziet voor het UWV. Binnen de arbeidsmarktregio zal de komende maanden gekeken moeten worden hoe de verschillende doelgroepen opgepakt moeten worden. Een aantal zaken moet regionaal verplicht opgepakt worden, waaronder de inrichting van het Regionaal Werkbedrijf, regionaal marktbewerkingsplan en de invulling van de garantiebanen (samen met de werkgevers). Gezamenlijk regionaal beleid ontwikkelen met de mogelijkheid tot gemeentelijk maatwerk kan gemeenten voordelen opleveren. Dit is echter geen verplichting. Willen gemeenten meer regionaal samenwerken, dan is het nodig dat bestuurders hiervoor hun commitment uitspreken. Uit de discussie blijkt dat gemeenten wel voelen voor regionale samenwerking, maar dat rekening gehouden moet worden met de financiële risico’s en colour locale. De presentatie van de heer Van de Beek is bijgevoegd. 8. ICT en gegevensuitwisseling in het Sociaal Domein: VISD en SSF Gedeputeerde Schokker geeft aan dat zij graag verwarring rond het gebruik van het woord Sociale Spiegel Fryslân (SSF) wil wegnemen. De provincie heeft middelen beschikbaar gesteld om te onderzoeken of er bij gemeenten behoefte is aan gemeenschappelijke informatievoorziening welke gebruikt kan worden voor beleidsduiding en trendanalyses. Daarnaast loopt ook de uitwerking van het
landelijke VISD rapport, SSF is hier een uitwerking van. Aansluitend geeft de heer Huisman van KING een toelichting op de uitwerking van het VISD rapport en de rol die KING en de gemeenten hierbij kunnen spelen. De aanleiding van het VISD rapport en de actielijnen die opgesteld zijn worden kort genoemd. Per 1 maart 2014 is het ondersteuningsprogramma voor gemeenten actief. Dit ondersteunt gemeenten op die punten die zij wel moeten oppakken, maar niet zelf kunnen oppakken. De zgn. Living Labs (waaronder gemeente Leeuwarden) zijn opgestart, dit zijn pilotgemeenten die als voorbeeld dienen. De laatste maanden is, op verzoek van de VFG, door de gemeentesecretarissen en KING en de betrokkenen bij SSF onderzocht hoe in Friesland kan worden samengewerkt op dit terrein. SSF sluit aan bij de verdere uitwerking van een van de actielijnen van het VISD rapport. Hoewel landelijk zaken worden opgepakt, moeten gemeenten er bewust van zijn dat zij zelf nog veel dingen moeten doen. Willen gemeenten binnen hun budget blijven, dan is het noodzakelijk dat gemeenten gezamenlijk optrekken om de informatievoorziening in 3d-verband goed op te pakken. Hoewel gemeenten natuurlijk verschillen, is in alle gevallen de informatievoorziening vergelijkbaar. In Friesland wordt al op verschillende manieren met elkaar samengewerkt, het is slim deze bestaande samenwerkingen te benutten en in aanvulling op de landelijke ontwikkelingen een Friese agenda te bepalen. Tot slot wordt de gemeenten gevraagd of zij mee willen werken aan een gezamenlijke aanpak en welke handvatten zij hiervoor nodig zijn. Uit de discussie blijkt dat gemeenten wel voelen voor deze samenwerking. De gemeentesecretarissen pakken dit opnieuw verder op. Aansluitend geeft de heer Hageman van Partoer een toelichting op SSF. Het uitgangspunt van SSF is gemeenschappelijke informatievoorziening van gemeenten, provincie en stakeholders, gericht op het sociaal domein, stelt kwantitatieve en kwalitatieve informatie beschikbaar voor beleidsontwikkeling en – sturing. Hierbij is afstemming gezocht met KING. Uit de verkenning is gebleken dat SSF van toegevoerde waarde kan zijn en dat er draagvlak is bij de partijen voor vervolgonderzoek. Gemeenten wordt gevraagd of zij het belang van SSF onderschrijven en in kunnen stemmen met dit vervolgonderzoek door een brede werkgroep. Uit de reacties blijkt dat, zoals ook eerder is uitgesproken, het belang wordt onderschreven maar er eerst nadere inventarisatie van de informatiebehoefte moet plaatsvinden. Op basis hiervan bepalen de gemeenten of er behoefte is aan SSF. De presentaties van de heren Huisman en Hageman zijn bijgevoegd. 9. Sturing en financiering Door tijdgebrek komt dit punt niet aan de orde. Gezien het belang van het onderwerp wordt gekeken tijdens welk ander VFG portefeuillehoudersoverleg dit geagendeerd kan worden. Ter informatie zullen de presentatie en aanvullende informatie meegestuurd worden met het verslag. 10. Overkoepelende thema’s Door tijdgebrek komt dit punt niet aan de orde. 11. Rondvraag / Wat verder ter tafel komt Er zijn geen opmerkingen of vragen. 12. Volgende bijeenkomst Het eerstvolgende portefeuillehoudersoverleg Sociaal Domein vindt plaats op donderdag 5 juni 2014 van 10.00 – 16.00 uur. Dit overleg wordt gebruikt om de nieuwe collegeleden te informeren over de ontwikkelingen binnen het sociaal domein.
PHO Sociaal Domein 19 februari 2014 Annette Geurden
o Jeugdhulpplicht gemeenten o Beleidsplan o Bovenlokale samenwerking gemeenten o Leveringsplicht ingeval van kinderbeschermingsmaatregelen o Leeftijdsgrens 18 jaar o Kwaliteitseisen zorgaanbieders en gecertificeerde instellingen o Positie jeugdigen en ouders o Toezicht door Rijksinspecties
•
• •
Vertrouwen EK gemeenten jeugdwet Inclusief jeugd GGZ Autoriteit Transitie Jeugd
Jeugd GGZ Inkoop 3 jaar door gemeenten mbv zorgverzekeraar
Werving Friese Procesmanager Inzicht en overzicht financiën Regionale beleidsvoorbereiding rond beleidsplannen. Impact onderzoeken gemeentelijke keuzes rond toegang, toeleiding voor de regionale samenwerking. Bepalen welke vormen van bovenlokale jeugdzorg regionaal/provinciaal worden ingekocht en hoe.
Sturing en financiering: Governance Criteria om specialistische hulp er bij te halen ? Organisatie van de functie vertrouwenspersoon. Labelen van jeugdzorgproducten die op provinciaal niveau zullen worden ingekocht. Afspraken maken over landelijke aanbieders. Organisatie JB en JR (dwang en drang). Besluitvorming inrichting en positionering AMHK Overdracht en continuering functies BJZ 2015
Regionaal transitie arrangement Fryslân • continuïteit van passende zorg • voortgang van de omvorming (transformatie) • beheersing financiële risico’s gemeenten • voorkomen dan wel terugdringen frictiekosten Budgetgarantie 80% 2015, 55% 2016 Omvormingsplan ( 1 april 2014) (toegang, toeleiding, inkoop, monitoring, veiligheidsketen, monitoring) Afspraak met BJZ: continuïteit van taken in 2015 ( 28 feb 2014)
Opstellen beleidsplan jeugd Toegang en toeleiding naar zorg organiseren door gebiedsgerichte teams Inzicht en overzicht cijfers Voorbereiden en implementeren administratieve organisatie jeugdzorgtaken gemeente. Inkoop en contractering ( lokaal – regionaal)
In 2014 al beginnen bestaande
cliënten keukentafelgesprek aanbieden
wat kan anders, beter, minder wie doet wat en wie trekt zich terug.
voor
ogen houden hoe dit na 2015 zou zijn en daar naar toe werken.
Doen als ware nieuwe jeugdwet al in werking Huidige
financiers moeten hiermee instemmen/afspraken maken over verantwoording
Onderzoek naar:
Inrichting en Aansturing Gemeentelijke samenwerking binnen het Sociaal Domein
PHO-Sociaal Domein 19 februari 2014
INHOUD PRESENTATIE • • • •
Onderzoek Vormen van Gemeentelijke samenwerking Taken voor Gemeentelijke samenwerking Tijdpad onderzoek
• Decentralisaties per 1 januari 2015 • Centrale sturing en opdrachtverlening door het Rijk wordt vervangen door: • Decentrale opdrachtverlening en sturing door meerdere gemeenten
Gemeenten verantwoordelijk Veelheid van gemeenten baart zorgen • Behoud kwaliteit • Ontstaan van grote verschillen in inhoud en uitvoering • Versnippering • Aanwezige deskundigheid
Vormen van gemeentelijke samenwerking Twee hoofdvormen
Publiekrechtelijk
Privaatrechtelijk
Publiekrechtelijke vormen van samenwerken 1. Afstemming 2. Netwerkorganisatie 3. Zelfstandige organisatie
Afstemming Gemeenten stemmen onderling af op: • Gebruik van hun bevoegdheden • Wijze van uitvoeren van taken Geen delegatie of mandaat Convenant
Netwerkconstructie Eén gemeente is belast met de uitvoering van een specifieke taak voor alle deelnemende gemeenten Mandaat van bevoegdheden Centrumgemeente
Zelfstandige organisatie Bevoegd orgaan belast met de uitvoering van de taak van de deelnemende gemeenten WGR -> stelt regels voor de inrichting Delegatie of mandaat van bevoegdheden
GR Sociale werkvoorziening
Gemeentelijke taken Verplicht regionaal samenwerken binnen het sociaal domein
Vrouwenopvang Kinderbescherming Jeugdreclassering Specialistische vormen van zorg
Gesloten jeugdzorg Bureau Jeugdzorg
AMHK
Regionaal werkbedrijf
Maatschappelijke opvang Beschermd wonen
Gemeentelijke samenwerking Vrijwillig regionaal samenwerken in het Sociaal domein Monitoring Opstellen risicoanalyses Beleidsvoorbereiding Afstemming uitvoering beleid
Samenwerking Friese gemeenten Palet is breed: • Pragmatische gemeentelijke afstemming • Opdrachtgeverschap richting instellingen Bepalen: • Inhoud opdracht tot samenwerken • Budget • Relatie met colleges en raden • Inrichting en aansturing
Tijdpad en onderzoek Voor 1 april verkennen van: • Vraagpunten • Oplossingsrichtingen
Mogelijke scenario’s Bespreken in Fries verband
Wmo 2015
Simeon Bruinsma (projectleider)
Meer mensen kunnen met ondersteuning en zorg thuis blijven wonen Wmo 1. 2. 3.
sociale samenhang, mantelzorg, vrijwilligerswerk, huiselijk geweld ondersteunen zelfredzaamheid en participatie opvang: maatschappelijke opvang, vrouwenopvang, beschermd wonen
Zorgverzekering
lijfsgebonden zorg, genezing, behandeling en verpleging
Wet Langdurige Zorg (Kern AWBZ)
langdurige intensieve zorg met permanent toezicht en 24 uur zorg in nabijheid
Wmo • Toekomst Wmo onderhevig aan wisselende plannen – Januari 2014 conceptwet Wmo 2015 naar Tweede Kamer – Januari 2014 eerste financiële gegevens beschikbaar – In juli gegevens op individueel niveau beschikbaar • In juli nieuwe wet gereed
Fasering Laatste fase: implementatie • • • • • • • •
Beleidsplan Verordening Uitvoeringsplan Inkoop (marktconsultatie / bestek / offertes / beoordeling / gunning) Uitvoeringsorganisatie (administratieve organisatie / werkprocessen) Uitvoeren overgangsregime bestaande cliënten Wmo / AWBZ Inrichten ICT Communicatie
Samenwerking • •
Lokaal: – Programmateam Regionaal: – werkgroep Begeleiding als onderdeel van de VFG Zorg en Welzijn 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8.
•
Gemeenten Achtkarspelen en Tytsjerksteradiel Regio NoordOost: Dantumadiel, Dongeradeel, Ferwerderadiel, Kollumerland, Schiermonnikoog, Ameland Regio NoordWest: Franekeradeel, Harlingen, Het Bildt, Leeuwarderadeel, Menameradiel, Terschelling, Vlieland Regio ZuidWest: Sudwest Fryslân, De Friese Meren (Skarsterlân, Lemsterland, Gaasterlân-Sleat), Littenseradiel OWO-gemeenten: Opsterland, Ooststellingwerf, Weststellingwerf Heerenveen Smallingerland Leeuwarden
– Sociaal Domein van de VFG Landelijk: – Landelijk Wmo projectleidersoverleg – TransitieBureau / Kennisnetwerk / Regiobijeenkomsten
Belangrijkste wijzigingen (1) • •
Compensatieplicht vervalt en wordt resultaatsverplichting Nieuwe taken: – Persoonlijke verzorging – Begeleiding (individueel / groepsbegeleiding) – Respijtzorg / kortdurend verblijf – Beschermd wonen en opvang / inloophuis – AMHK – Mantelzorgwaardering – Maatwerkinkomensvoorziening
Belangrijkste wijzigingen (2) • • • • • • •
Centrumgemeentefunctie / samenwerkende gemeenten Samenwerking zorgverzekeraars Keuzevrijheid ZIN en PGB sterk beperkt Gemeente verantwoordelijk voor kwaliteit Wmo Waarborgen betrekken inwoners en cliëntondersteuning Overgangsrecht (AWBZ / Wmo) Aanmelding / onderzoek / aanvraag / beschikking – Na melding 6 weken tijd voor onderzoek. Na onderzoek aanvraag, binnen 2 weken besluit. – Bewijslast bij burger dat sociaal netwerk geen ondersteuning kan bieden.
MEE • Middelen MEE gaan naar alle gemeenten.
Keuze: • Welke taken nog wel / niet apart door MEE laten uitvoeren? • Subsidiering?
Samenwerkende gemeenten (vangnet) • Maatschappelijke opvang, vrouwenopvang en beschermd wonen • Geen bezuiniging op beschermd wonen • Aparte bezuiniging/herverdeling bij MO/VO • Overgangsrecht van 5 jaar beschermd wonen • Eisen aan individuele gemeente om te voorkomen dat er gebruik wordt gemaakt van opvang Keuze: – Welke organisatievorm voor samenwerking gemeenten (Wmo / jeugd / Participatie)?
Zorgverzekeraar • • • • • •
Convenant VFG sociaal / medisch 1e lijn Samenwerkingsagenda Afstemmen inkoop 2015 en daarna Wijkverpleegkundige participeert in wijkteam Afstemmen PV van zorgverzekeraar en PV via gemeente
Keuze: • •
Zoveel als mogelijk voorkomen waterbed effect? Gezamenlijke inkoop?
Beleidsplan en verordening • Gemeenteraad moet Wmo beleidsplan en verordening vaststellen.
Eisen aan Beleidsplan • • • • • • • •
Integrale dienstverlening Samenhang met zorg vanuit ZvW Ondersteuning mantelzorgers en vrijwilligers Vroegsignalering en preventie Keuzemogelijkheden tussen aanbieders Toegankelijkheid van voorzieningen Verantwoording en monitoring Clientparticipatie
Eisen aan Verordening • • • • • • • • • • •
Eisen aan kwaliteit van voorzieningen/deskundigheid van beroepskrachten Eisen aan bestuursstructuur en bedrijfsvoering aanbieders Eisen aan klachtenafhandeling en medezeggenschap bij aanbieders Waardering mantelzorgers (definiëring mantelzorg) Betrokkenheid van ingezetenen bij beleidsvorming Fraude bestrijding Regels m.b.t. eigen bijdragen Melden calamiteiten Bezwaar en beroep Gegevensuitwisseling / privacy Toezicht en toezichtfunctionaris
Einde
Programma Sociale- en Medische 1e lijn VFG – 19 februari 2014 Stand van zaken door Oebele Herder en Dieneke Mandema
Friese Gemeenten, De Friesland Zorgverzekeraar, provincie Fryslân en Zorgbelang Fryslân
Inhoud 1. Aanleiding start van het Programma Sociale- en Medische 1ste lijn 2. Doelstelling en opbrengst van het programma 3. Samenvatting van de Toekomstvisie Sociale- en Medische 1ste lijn 4. Gezamenlijk actieplan en
5. De eigen verantwoordelijkheden van De Friesland Zorgverzekeraar en de gemeenten
Aanleiding decentralisatie van zorg & welzijn vergt nieuwe samenwerkingsmodellen Aanleiding Zorg & welzijn komen steeds dichter bij elkaar te liggen waarbij zowel voor zorg als welzijn de nadruk sterk ligt op ‘dichtbij de cliënt’ In het regeerakkoord is decentralisatie aangekondigd van veel taken op het terrein van zorg en ondersteuning door gemeenten: Zorg voor de Jeugd, de Participatiewet, en uitbreiding van de Wmo met onderdelen van de AWBZ Daarnaast zijn/worden zaken overgeheveld naar de Zorgverzekeringswet waardoor nieuwe eisen worden gesteld aan de zorgverzekeraar
Samenwerkingsmodellen
Geschetste ontwikkeling op Zorg & Welzijn raken ook binnen de provincie Friesland de diverse lokale gemeenten, De Friesland Zorgverzekeraar en de Friese huisartsen In de nieuwe context zullen al deze partijen tot nieuwe samenwerkingsmodellen moeten komen met de focus op hogere kwaliteit en lagere kosten vanuit een geïntegreerde bediening aan de Fries In concept tekst Wmo, Artikel 2.1.2.: gemeenten geven in beleidsplan bijzondere aandacht aan (lid 4 c)”de samenwerking met zorgverzekeraars …met het oog op een zo integraal mogelijke dienstverlening” en In brief (29-01-2014 ) van stass. aan VNG: “de vereiste samenwerking met gemeenten en participatie in sociale wijkteams worden vastgelegd in het besluit zorgaanspraken krachtens de Zorgverzekeringswet”
3
Doelstelling Programma Sociale- en Medische 1e lijn wil samenwerking tussen partijen op gang brengen Doelstelling programma In het Programma Sociale- en Medische 1e lijn werken de Vereniging Friese Gemeenten, De Friesland Zorgverzekeraar en het Zorgkantoor Friesland aan het versterken van de samenwerking Het programma wil de werelden van deze organisaties dichter bij elkaar brengen inclusief die van de huisartsen Binnen het programma gaan de partijen op zoek naar geschikte samenwerkingsmodellen, waarbij nadrukkelijk ook de rol van de wijkteams en de wijkverpleegkundige aan bod komt
Op te leveren door programma Een heldere en gedragen Toekomstvisie op de Sociale- en Medische 1e lijn gericht op een doorbraak voor de Friese burgers (gereed) Selecteren (gereed), initiëren en begeleiden van pilots van waaruit kansrijke samenwerkingsmodellen gedestilleerd kunnen worden Concrete (modulaire) samenwerkingsmodellen op basis waarvan partijen zelf keuze kunnen maken op basis van lokale zorg- en ondersteuningsbehoeften en lokale ambitie
4
Toekomstvisie échte oplossingen, ongeacht de financiering, voor elke Fries met zorg en/of ondersteuningsbehoefte Duidelijk loket
Juiste ondersteuning
Een Fries die zich niet (alleen) kan redden valt niet tussen wal en schip Hij/zij weet zelf waar je terecht kan met een zorgof ondersteuningsvraag óf Hij/zij verschijnt tijdig op de radar van een professional in de socialeen medische 1e lijn
Elke Fries krijgt zoveel mogelijk dichtbij wat nodig is voor zijn specifieke case Hem/haar wordt de juiste hulp geboden op maat en in de buurt – ook preventief – door de juiste professional Het vertrekpunt daarbij is altijd de eigen verantwoordelijkheid en de mogelijkheden in de eigen persoonlijke kring
Geen schotten
Een Fries wordt echt integraal bediend en ervaart geen schotten De dienstverlening is zo georganiseerd dat partijen naadloos op elkaar aansluiten en elkaar weten te vinden indien nodig De wijze van financieren faciliteert deze samenwerking ook maximaal
Resultaat is een verbetering van de kwaliteit van de dienstverlening én lagere kosten
5
Vervolg Om snelheid te maken moeten de komende maanden drie stappen worden genomen Stap 1
6 weken
Concept invulling proposities (ca. 3 basisproposities) Vaststellen dienstenaanbod 0e, 1e, 2e lijn en onderlinge samenhang tussen dienstenaanbod Concept invulling samenwerkingsmodellen (ca. 4 basis modellen met oog voor diversiteit) Vaststellen concrete inzet sociaal werkers en wijkverpleegkundige in wijkteam Verdere inventarisatie en analyse van modellen die nu al worden getest (ook buiten Fr)
Concept Modellen en vorming & opstellen te toetsen hypothesen in pilots
Aandacht voor diversiteit (vb. organisatievormen zorgaanbieders, stad/platteland) Concept invulling randvoorwaarden (ca. 2-3 loket-concepten en informatie-uitwisseling) Inventarisatie en analyse van mogelijke invullingen (portals, websites, telefoonteams, wijk) Inventarisatie huidige oplossingen binnen DFZ en Friese gemeenten (portals, winkels etc.) Verkennen (on)mogelijkheden informatie-uitwisseling in de keten met aandacht voor privacy
Stap 2 4 weken
Bespreken aanscherping van de pilots op basis van vastgestelde concept proposities, samenwerkingsmodellen en invulling randvoorwaarden Inregelen monitoring en effectmeting gericht op toetsing van de concepten/ hypotheses binnen pilots Identificeren individuele (DFZ en gemeenten afzonderlijk) en gezamenlijke (DFZ samen met gemeenten) veranderagenda inclusief realisatie laaghangend fruit tbv zorginkoop 2015
2 weken
Stap 3 Opstellen gezamenlijk communicatieplan om Friesland mee te nemen in de veranderingen Onderscheid naar individuele (DFZ en gemeenten) en gezamenlijke communicatie
6
6
Hypothese toetsing & implementatie voorbereiding
6 Communicatie
voorbereiding
Vervolg DFZ en gemeenten hebben ook eigen verantwoordelijkheden, afstemming voor 2015 noodzakelijk DFZ heeft miv 1 januari 2015 verpleging en verzorging ingekocht. Gemeenten hebben miv 1 januari 2015 contracten gesloten voor uitvoering nieuwe Wmo en Zorg voor de Jeugd. Afstemming van deze eigen verantwoordelijkheden is nodig. 2015 is transitiejaar. Daarna cf. beoogde samenwerkingsmodellen: Gemeenten en DFZ bieden in samenhang zorg en maatschappelijke ondersteuning in de wijk. Modellen voor samenwerking in de provincie zijn wenselijk. In vervolg op de versnelde uitwerking van modellen beleggen gemeenten en DFZ over ongeveer 2 maanden een bijeenkomst om voorwaarden inkoop/contractering met het oog op de samenwerking op elkaar af te stemmen: Aan de orde komen dan voorstellen voor o.a.: afspraken over gebiedsindeling aansluiting wijkverpleging op sociale (wijk)teams Contractvormen en samenwerking m.b.t. inkoop/contratering Mogelijke vorming van een transitietafel informeren burgers, klanten, e.d.
Vervolg Toekomstvisie is gedeeld, pilots geselecteerd en werkzaamheden geïdentificeerd Activiteiten – planning 2013 Opstellen gezamenlijke Toekomstvisie document Inventarisatie lopende pilots in Friesland en daarbuiten
2014
2015
Inregelen monitoring incl. effectmeting Opstellen concept proposities/samenwerkingsmodellen Opstellen concept rondom randvoorwaarden proposities/modellen Vaststellen zorginkoopbeleid 2015 Opstellen en uitvoeren communicatieplan
8
Opleveren definitieve samenwerkingsmodellen Uitwerking financieringsmodellen Uitwerking randvoorwaarden, fraude etc. zorginfrastructuur etc. Implementatie modellen
Stand van zaken Participatie wet FEBRUARI 2014 - MAARTEN VAN DE BEEK
Participatiewet Participatiewet nu -
3 februari 2014 akkoord coalitie, D66, Christenunie en SGP
-
Aanpassing van WWB Maatregelen en Participatiewet:
- Maatregelenregime
- Vrijstelling alleenstaande ouders met kinderen tot 5 jaar
- Omkering bewijslast
- 4 weken zoekperiode 27+ - Tegenprestatie - Wajong - Verhuisplicht - Ingangsdatum
Participatiewet Invoeringswet Participatiewet: WSW: -
Stop instroom WSW vanaf 1 januari 2015 Afbouwconstructie WSW oud
WAJONG: -
Herbeoordeelde Wajongers gaan niet over naar gemeenten, maar blijven bij het UWV Zowel gemeenten als UWV gaan mensen met een arbeidsbeperking naar werkgevers leiden (voorrang Wajong op garantiebanen)
BIJSTAND: -
Wetswijziging “WWB maatregelen” per 1 januari 2015 Van WWB naar Participatiewet per 1 januari 2015 Wetsvoorstel Herziening Kindregelingen per 1 januari 2015 2 nieuwe instrumenten: Loonkostensubsidie (LKS) voor verschillende doelgroepen Beschut werk
Participatiewet Stand van zaken Werkkamer -
Eerste bijeenkomst na akkoord Participatiewet op 19 februari 2014
-
Verkenning gevolgen van de Participatiewet
-
Afspraken maken met UWV over plaatsing Wajongers (arbeidsmarktregio)
-
Realiseren van Werkbedrijven
Participatiewet Rol UWV -
Deelname aan de werkkamer (wens Klijnsma)
-
Wajong
-
-
Inzet op garantiebanen (quotumwet), voorrang op doelgroep Participatiewet
-
Inzet loondispensatie, geen loonkostensubsidie
Toetsen doelgroep garantiebanen en beschutwerk -
Gemeenten bepalen doelgroep
Participatiewet Planning invoering Participatiewet 1 januari 2015 Activiteiten
Product/resultaat/mijlpaal
Wanneer
1
Wetswijzigingen Invoeringswet Participatiewet en WWB maatregelen
Verordeningen, beleidsregels en subsidieregelingen, visie en inkoop instrumentaria, samenwerking regio en tools
Juni 2014
2
Aanpak doelgroepen Participatiewet
Afspraken (nieuwe) doelgroepen over indicering, doelgroepbepaling en loonwaardemetingen. afspraken regio en sociale wijkteams, Werkkamer, UWV met dwarsverbanden 3D.
3e en 4e kwartaal 2014
Participatiewet Verplicht regionaal -
Regionaal Werkbedrijf (arbeidsmarktregio) per 1 januari 2015 (netwerkorganisatie/samenwerkingsverband);
-
Regionaal marktbewerkingsplan;
-
Loonkostensubsidie (eenduidige toepassing);
-
Loonwaardebepaling t.b.v. loonkostensubsidie (eenduidige methode);
-
Werkgeversbenadering en begeleiding (jobhunting, -coaching en -carving);
-
Garantiebanen (koppelen en registeren);
-
Beschut werk (incl. indicering UWV)
-
No-riskpolis
Participatiewet Regionaal beleid met de mogelijkheid tot gemeentelijk maatwerk -
Beleidsonderwerpen:
-
Kostendelersnorm
-
(Verplichte) tegenprestatie
-
Aanscherping arbeidsverplichtingen (incl. sanctie)
-
Eén landelijke uitkeringsnorm (toeslagen verdwijnen/verlagen nog mogelijk)
-
Individuele inkomenstoeslag i.p.v. langdurigheidstoeslag
Participatiewet Voordelen regionale samenwerking Participatiewet -
Kennisdeling
-
Voorkomen dubbelingen
-
Voorkomen klemmend beleid
-
Beleidsvrijheid ontbreekt op veel punten / besluitvorming is beperkt
-
Uitbreiden van lokale initiatieven
-
Uitgesproken regionale behoefte voor gezamenlijk optrekken
Participatiewet Nodig voor regionale samenwerking Veel is al aanwezig: -
Samenwerkingsovereenkomsten
-
Regionale overleggen
Nog niet uitgesproken: -
Draagvlak en commitment van bestuurders
De participatiewet … wordt vervolgd
VFG en VISD Rinko Huisman
Portefeuillehouders sociaal domein Fryslân 19 februari 2014
3
Hoe erg is ‘niets doen’?
5
Conclusies VISD
6
Informatieketen Opdrachtgever
Burger en omgeving
Regie, integraal gesprek
Aanbieders, uitvoerders
Informatieketen 4. Systematiek voor Beleidsinfo en statistiek
2. Burgerportaal
1. Specificaties voor een Regiesysteem ‘één-gezin één-plan’ 3. Gegevensknooppunt
5. ICT-standaarden 6. Privacy en beveiliging
Aanpak vervolg VISD 1. Starten vanuit de praktijk: Living Labs
Enschede, Eindhoven, Utrecht, Leeuwarden, Zaanstad Plus hun regionale samenwerkingspartners
2. Ondersteuningsprogramma
Coördineren en verbreden naar andere gemeenten Ophalen goede voorbeelden Coördineren veld (ict-leveranciers, ketenpartners)
9
Thema’s programma Landelijke standaarden gegevensuitwisseling Gemeentelijk 3D VISD gegevensknooppunt programma beleidsinfo. VNG Systematiek En statistiek + centrale database
Referentiebestek ICTregiesysteem
Landelijke kaders en normen privacy
Implemen -tatie ondersteuning
Werkend burgerportaal
Living Labs Bestek ICTregiesysteem Kennis en expertise best practices Prototypen
Zelfredzaamheid apps
Tranisitie -bureaus
Departementale
i-HLZ (i-WMO, Gustan, i-projecten Klik, GO) Landelijke voorzieningen CORV, RBJ Landelijke standaarden
11
Onderzoek Suwinet
Kennis en expertise best practices
Gemeenten
Wat krijgen gemeenten? Actielijnen
Belangrijkste resultaten
Beleidsinformatie
Clearinghouse, integrale gegevensset tbv sturing en verantwoording, integrale monitor ‘sociaal domein’
Burgerportaal, zelfredzaamheidapps
Inkijk van gegevens mogelijk maken, stroomlijnen bestaande contentcollecties, ordening markt zelfredzaamheidsapps
PVE
Set aan specificaties, marktscan en –consultatie, kaderdocument (lange termijn), Applicatierationalisatie
Standaarden
Ketenanalyse bestaande standaarden, Roadmap te ontwikkelen standaarden
Beveiliging
Beveiligingsissues huidige situatie 3D, Risico-analyse BIG 3D, Modelplan informatiebeveiliging 3D
Privacy
Toolkit Privacy met best practices, modelconvenanten, stappenplan privacybeleid, privacy-issues terugleggen op landelijk niveau
Living labs
Specificaties informatieketen 3D, prototypes, praktijktoetsen (bv CORV, iWMO), ambassadersrol
Ondersteuningsprogramma 12
Communicatie, kennisplatform, (generieke) implementatieondersteuning (bv accountmanagers)
Globale planning 2013
2014
2015
Leveranciersmanagement Ondersteuning
Implementatieondersteuning Concept PVE
PVE
Burgerportaal
Aanvullingen Offerte obv pve Aanbesteding door gemeenten PVE per marktscan Docs aanbesteding spoor Pilot referentie Online platform burgerportaal Visie Burger2burger
apps Beleidsinform.
Integrale gegevensset Voorbeeld dashboard
knooppunt
Informatieanalyse
Standaarden
Ketenanalyse
Beveiliging
13
Integrale monitor Opstellen Roadmap
Aansluitprotocollen
Uitgewerkte standaard
Inrichten en organiseren
Privacy
Pilot online platform
Toolkit Toetsen BIG
Modelplan
Verkenning Friese samenwerking 3D
14
Nut 3D-informatievoorziening?
15
Vergelijkbare opgave gemeenten
16
Betrokken, maar ook efficiënt
17
Benutten bestaande arrangementen
18
Friese agenda in aanvulling op landelijke ontwikkelsporen
19
Vragen 1. Ziet u voordelen in een Friese aanpak 3Dinformatievoorziening 2. Wilt u meewerken aan zo’n aanpak? 3. Ziet u kans uw organisatie te laten participeren in een dergelijke aanpak? 4. Wat heeft u nodig om dit voor elkaar te krijgen?
20
Sociale Spiegel Fryslân
Een verkenning
Sociale Spiegel Fryslân
De verkenning: • • • • • • •
Het proces
Startpunt: VFG Overleg 25-9-2103 Gedeeld inhoudelijk opdrachtgeverschap Provincie faciliteert Gemeenten nemen het voortouw Verkenning uitgevoerd door Partoer Begeleidingsgroep Consultatie ambtelijke werkgroepen
Sociale Spiegel Fryslân
Doel van de verkenning • Toegevoegde waarde van en draagvlak voor een gemeenschappelijke informatievoorziening • Begrenzen sociaal domein • Welke informatie wordt nog gemist / is toe te voegen • Afstemmen met / aansluiten op KING
• Advies aan VFG voor vervolg stappen.
Sociale Spiegel Fryslân
SSF gedefinieerd • Gemeenschappelijke informatievoorziening van gemeenten, provincie, stakeholders; • gericht op sociaal domein; • beschikbaarheid van kwantitatieve en kwalitatieve informatie; • Voor beleidsontwikkeling en –sturing, lokaal / provinciaal.
Kerntaken: Gegevensmanagement Gegevensanalyse en duiding Sociale kaart
Samenhang
S o c ia le S p ie g e l F r y s lâ n In f o r m a tie b e h o e f te
g e m e e n te n ,
P r o v in c ie e n in s te llin g e n
tr e n d a n a ly s e s e n d u id in g ( o p tio n e e l)
w a a r s ta a t
F r y s lâ n .n l
je g e m e e n te . nl
m o n ito r
gegevensbeheer &
gegevensbeheer
v e r a n tw o o r d in g 3 D
o v e r ig e b r o n n e n
L a n d e lijk
s o c ia a l d o m e in
la n d e lijk e
o .a . b e h o e f te /c o n te x t
s ite K IN G
B r o n b e s ta n d e n :
p r o v in c ia le s ite
g e m e e n te n /p r o v in c ie
g e m e e n te n , P r o v in c ie , in s te llin g e n p r o v in c ia a l / la n d e lijk
Sociale Spiegel Fryslân
Resultaat verkenning • Begrenzing sociaal domein geconcretiseerd
• Gegevensbestanden, KPI’s benoemd • Stuur- en beleidsinformatie geïnventariseerd • Friese context in beeld, signaleren en agenderen van thema’s • Afstemming met KING (3D’s) loopt
Sociale Spiegel Fryslân
Resultaat Toegevoegde waarde gezamenlijk traject in beeld:
• • • • • •
Eenheid van taal: gegevensdefinities / werkprocessen Benchmarking Horizontale / verticale verantwoording in aansluiting op KING. Slagkracht Veel lagere kosten per deelnemer Draagvlak bij partijen voor vervolgonderzoek
Sociale Spiegel Fryslân
Aanbeveling
A. Onderschrijven van de relevantie van een gemeenschappelijke informatievoorziening; B. Instemmen met een vervolgtraject onder regie van VFG en Provincie:
Uitvoeren werkagenda door brede werkgroep: – Nadere inventarisatie van de informatiebehoefte bij partijen; – Nadere peiling ondersteuningsvraag gemeenten / provincie / derden; – Verder bouwen op wat er al is: provinciaal / KING; – Advies over de uitwerking van de kernfuncties en financiering.
Aanbeveling
Samen succes bereiken
Met een innovatieve koers op volle kracht vooruit!
Sturing en financiering decentralisaties
Oebele Herder 19 februari 2014 (Met dank aan Frans Vos, BMC)
Waar staan we? • Actualiteit: Wetgeving nog niet rond. • Uiterlijk 1 oktober contractering aanbieders! • Alle hens aan dek naar 2015. • Inhoudelijke doelstellingen 3 transities 2015 staan: • Verschuiving van 2e lijn naar 1e lijn en 0e lijn; Oftewel: Normaliseren en terugdringen specialistische ondersteuning Versterking zelforganiserend vermogen 1 plan, 1 huishouden, 1 ondersteuner; sleutelrol sociale (wijk)teams: Figuur 1: Piramide van maatschappelijke ondersteuning
Maatschappelijke kosten en baten sociale (wijk)teams Baten: • Besparing op organisatiekosten en interventies Substitutie eigennetwerk/vrijwilligers i.p.v. professionals Veel minder afstemming en coördinatie ‘nieuw-voor-oud’ financiering • Toename effectiviteit van samenhangende interventies • Voorkomen van escalaties (o.a. minder huisuitzettingen en minder jeugdbeschermingsmaatregelen (40 %)
Uit Meta analyse MKBA’s sociale (wijk)teams en MKBA Heechterp-Schieringen
Invalshoeken sturing • Zoveel mogelijk in samenhang • Lokaal tenzij • Onderscheid maken in: Burgerinitiatieven/ basisvoorzieningen Sociale wijkteams/ jeugd en gezinsteams Lichte ondersteuning/ wijkondersteuning: Specialistische ondersteuning, incl. Vangnet
Perspectief Sturing en contractering 2017
• • • • • • •
Bewoners: zeggenschap, budget en verantwoordelijkheid Inzetten op preventie Outcome op wijkniveau Contractering eerste lijnsorganisatie op outcome op wijkniveau Contractering lichte ondersteuning/ wijkondersteuning Contractering specialistische ondersteuning, incl vangnet Wederzijdse afhankelijkheid van aanbieders gerealiseerd (Checks en balances)
Bezuinigingsstrategie korte termijn: X % korting t.o.v. oude budget vanwege:
Doelmatigheid, wegsnijden overlap
X % korting t.o.v. oude budget vanwege:
Burgers doen meer zelf en minder professionele ondersteuning Nieuwe arrangementen door meer zelf, inzet vrijwilligers, wederkerigheid, algemene voorzieningen Meer aan andere partijen overlaten (markt / kerk / onderwijs / vrijwilligersorganisaties) Meer zelf betalen bij hoger inkomen Lagere tarieven, striktere indicatiestelling ehealth & domotica.
X % korting t.o.v. oude budget vanwege:
Minder dure specialistische ondersteuning
Integrale benadering: • Foto Wmo, Jeugd, Participatie (oud èn nieuw samen) • Formulering wettelijke doelen naar taken • Verbinden van die taken naar indeling:
Burgerinitiatief, Sociaal (Wijk)team, Lichte (Wijk)ondersteuning en Specialistische ondersteuning
• Tabel verzilvering; incl. budget en korting • Voordeel/ nadeel van deze aanpak
A. Voorbeeld foto Wmo/AWBZ EXCLUSIEF bezuiniging, Budget 2013
Burger
HH
10%
Begeleiding
5%
SWT
Lichte WO
Specialistisch
90% 25%
PV
35%
35%
100%
Beschermd wonen
5%
5%
90%
MO/VO (eigen gemeentelijk deel)
10%
45%
45%
Wmo (individueel)
5%
25%
70%
Maatwerkinkomensvz.
Welzijnsinstelling Totaal
10%
90%
Totaal
B. Voorbeeld foto Jeugd EXCLUSIEF bezuiniging Budget 2011 / 2013
Burger
JGT
Lichte WO
90%
10%
Specialistisch
CJG (preventief/opvoeden en ontwikkelen, inclusief wettelijke taken GGD)
35%
65%
Lichte ondersteuning
100% Provinciaal budget 10% Deel macrobudget Totaal
15%
15%
60%
Totaal
C. Voorbeeld foto Participatie EXCLUSIEF bezuiniging en WSW Budget 2013
Burger
SWT
Lichte WO
100%
integratie Bijzondere Bijstand
50%
50%
Armoedebestrijding incl. minimaregelingen
10%
90%
Schulddienstverlening (KBNL)
35%
Participatie
Totaal
Specialistisch
5%
45%
65%
50%
Totaal
Voorbeeld tabel verzilvering Basis budget
korting
Burgerinitiatieven
Optelsom A+B+C
SWT/ JGT
Beschikbaar budget
Vorm
motief
-
subsidie
Ruimte aan burger
Optelsom A+B+C
Bv. 10 %
Subsidie/caseload populatiegebonde n per wijk
doelmatigheid/Obj norm bekostiging, bijdrage uitvoeringskosten 5%
Lichte ondersteuning
Optelsom A+B+C
Bv. 20 %
Maatschappelijk aanbesteden met aanbieders/ clienten
prikkel voor nw arrangementen bijdrage uitvoeringskosten 5%
Specialistische ondersteuning
Optelsom A+B+C
Bv.. 25 %
Maatschappelijk aanbesteden
prikkel voor minder opschaling bijdrage uitvoeringskosten 5%
Totaal
Optelsom A+B+C
creëren ruimte voor onvoorzien/ onderhandelingsruimte/uitvoering skosten
Voordeel/Nadeel Integrale benadering: Voordeel: • • • •
Start transformatie richting perspectief Evenwicht continuïteit en innovatie Past bij RTA-jeugd met omvormingsplan Winst voor burger
Nadeel: • Intensief traject met aanbieders • Financiële winst op langere termijn, korte termijn meer onzekerheid
Alternatieve benadering: • Sectoraal en specifiek • Taakstellingen één op één per onderdeel doorvertalen: 40 % op HH; 25 % begeleiding; etc.
Voordeel: • Heldere benadering (besluitvorming en proces)
Nadeel: • Geen winst uit samenhang • Realiseren korting door volumebeperking, snijden in prijs/tarief :Burger krijgt rekening gepresenteerd
Kritiek tijdpad decentralisaties 2015 Aanpak verzilveringsstrategie voor gemeenten
maart 2014 Afsprakenkader voor bestek.
juni, juli 2014 Offertes door aanbieders.
juni 2014 • Opstellen concept verordeningen; • Opstellen uitvoerings-/ implementatieplan; • Op basis van afsprakenkader opstellen van bestek.
januari, februari 2014 Op basis van richtinggevende kaders voorbereiden marktconsultatie van aanbieders over kaders en proces van bestuurlijk aanbesteden.
1 oktober 2014 Contractering aanbieders.
juli, augustus 2014 Besluitvorming over offertes.
januari 2015 Implementatie.
1 november 2014 Vaststellen verordening.
• 1 april concept modelverordening VNG
januari
februari
maart
april
mei
juni
juli
augustus
september
oktober
november
december
januari
• 19 maart Gemeenteraadsverkiezingen
januari, februari, maart, april 2014 Vaststellen beleidsplan.
maart, april, mei 2014 Proces doorlopen van bestuurlijk aanbesteden met als doel afsprakenkader realiseren voor aanpak en inzet voor opgaven 3D op het niveau van de burger, sociaal team en lichte en specialistische ondersteuning. Betrokkenen in proces van bestuurlijk aanbesteden: gemeente, cliëntenorganisaties en betrokken aanbieders.
september 2014 • Besluitvorming uitvoerings-/implementatieplan;; • Besluitvorming over offertes en gunning; • Communicatie naar cliënten.
december 2014 • Informeren cliënten; • Besluitvorming over begroting.
Verzilveringsstrategie voor vernieuwing in het sociaal domein voor samenwerking en afstemming van ondersteuning, en wordt afstand genomen van de bestaande praktijk, waarbij de rekening voor een grotere vraag op het bord van de gemeente (meer kosten) of burgers (wachtlijsten) terechtkomt. Aanbieders, in eerste en tweede lijn, zijn met elkaar verantwoordelijk voor de volume- en kostenbeheersing. Perverse prikkels voor extra volumeverhoging zijn weggenomen.
In samenwerking met Oebele Herder, strategisch adviseur van de gemeente Leeuwarden, heeft BMC de verzilveringsaanpak ontwikkeld die vernieuwing van het beleid binnen nieuwe budgettaire kaders mogelijk maakt.
Sturing in samenhang Voor deze benadering is een sturingsmodel nodig dat gebaseerd is op een samenhangende aanpak in het sociaal domein waarbij we onderscheid maken tussen verschillende niveaus van ondersteuning: • Burgerinitiatieven; • Sociale teams; • Lichte ondersteuning; • Specialistische ondersteuning.
Verzilvering: een creatieve samenhangende aanpak in het sociale domein In de verzilveringsbenadering wordt maximaal ingezet op het behalen van ‘winst’ uit een samenhangende aanpak. Deze aanpak bestaat uit: • De schotten slechten tussen de sectoren (werk, welzijn, (jeugd)zorg); • Samenhang creëren tussen eerste en tweede lijn; • Maximaal inzetten op laagdrempelige vormen van ondersteuning. De aanpak is winst voor bewoners omdat op deze wijze minder gekort behoeft te worden op afzonderlijke voorzieningen. De benadering leidt tot inhoudelijke vernieuwing waarbij aanbieders zodanig worden gecontracteerd dat zij van elkaar afhankelijk zijn voor het realiseren van de eigen opgave binnen de nieuwe budgettaire grenzen. Met deze aanpak ontstaan prikkels
Voor de verzilvering is het nodig, dat er budgettaire ruimte voor burgerinitiatieven is. De gemeente heeft een faciliterende functie voor burgerinitiatieven. Daarbovenop zal er een budget moeten zijn voor de sociale teams. Deze teams worden bekostigd doordat overlap in de uitvoering wordt vermeden. Per saldo kan hiermee een korting van 10% worden ingeboekt. Op de vormen van lichte ondersteuning zoals huishoudelijke hulp en delen van ‘begeleiding’ kan een korting van 20% ingeboekt worden uit hoofde van de verzilvering. Dat past in het beeld van het regeerakkoord en geeft aan aanbieders een prikkel om de dienstverlening anders te
organiseren. Bijvoorbeeld meer in collectieve vormen of met inzet van vrijwilligers en bijstandsgerechtigden. Op vormen van specialistische zorg en dienstverlening kan een korting ingeboekt worden van 25%. Het motief hiervoor is dat er in de hele nieuwe werkwijze minder opschaling plaatsvindt naar de specialistische zorg en dienstverlening zonder dat de zorgcontinuïteit wordt aangetast. Het betekent wel dat er meer ondersteuning vanuit de eigen omgeving en de lichtere vormen van ondersteuning georganiseerd wordt. Het mooie van deze benadering is dat de aanbieders voor samenwerking van elkaar afhankelijk zijn. De sociale teams zijn verantwoordelijk voor het bieden van ondersteuning op maat en zo dichtbij mogelijk. Indien nodig kunnen zij opschalen naar de specialistische ondersteuning. Doen zij hun werk niet goed, omdat er ten onrechte teveel opschaling plaatsvindt, dan worden zij door de aanbieders van specialistische zorg daarop aangesproken. Meer informatie BMC-experts werken op diverse plekken aan de invoering van deze verzilveringsaanpak en zien de eerste concrete resultaten. Wilt u meer informatie over onze praktijken en aanpak? Neem dan contact op met de heer Frans Vos, partner bij BMC via telefoonnummer 06 – 20 53 24 06. U kunt ook een e-mail sturen naar
[email protected].
februari 2014
Gemeenten bereiden zich voor op de implementatie van de nieuwe opgaven rond jeugdzorg, maatschappelijke ondersteuning en participatie. Belangrijke vraag hierbij is hoe de inhoudelijke ambities op deze terreinen zijn te realiseren binnen de nieuwe krappe budgettaire kaders. Hoe te voorkomen dat ongewenst het voorzieningenniveau voor burgers verschraalt, de eigen bijdragen stijgen en/of wachtlijsten ontstaan?
