Verslag: rondetafel Start to Drive en de rijopleiding in Vlaanderen, 21 januari 2011 Aanwezig: een lijst van de aanwezigen vindt u achteraan het verslag terug Agenda: 13.30 u 13.40 u 13.50 u 14.15 u
Welkom Opzet Start to Drive Evaluatie Start to Drive De rijopleiding in Europa
15.00 u 15.15 u 15.30 u 16.45 u 17.00 u
Pauze De rijopleiding in Vlaanderen Rondetafelgesprek Afsluiting Afsluitende receptie
Eddy Klynen, coördinator VSV Hilde Bruynseels, projectmedewerker, VSV Prof. Dr. Jan Pauwels, KULeuven Lauk Woltring, medewerker aan het Europese HERMES-project, Onderzoek, Advies en Coaching Nederland Jeroen Smeesters, ondervoorzitter, Federdrive Eddy Klynen, coördinator, VSV
Verslag: Hilde Bruynseels Bijlage: De presentaties die gebruikt werden op de rondetafel, de tussentijdse evaluatie van Start to Drive
1. Situering Start to Drive is de praktijkrijopleiding die georganiseerd wordt in de het verlengde van Rijbewijs op School. Op de rondetafel werd de tussentijdse evaluatie van Start to Drive toegelicht. De opvallendste vaststelling is dat het slaagpercentage voor het praktijkexamen op 70,20% ligt, dit is significant hoger dan het gemiddelde slaagcijfer van 54.35% bij de examencentra. Met Start to Drive wordt er binnen het huidige wettelijke kader aansluiting gevonden bij de goede voorbeelden uit andere landen en de Europese studies. Op de rondetafel werd dieper ingegaan op de rijopleiding in Europa en Vlaanderen. De problemen met de huidige rijopleiding werden aangekaart. Belangrijk is dat we met de rijopleiding aansluitingen zoeken bij de goede voorbeelden en onderzoeken. Als we het zelf niet doen, zullen we binnenkort moeten vanuit Europa.
2. Sprekers De rondetafel startte met een aantal sprekers die een toelichting rond de rijopleiding verzorgden. De presentaties vindt u terug als bijlage.
Pagina 1 van 6
3. Rondetafelgesprek 2.1. De onderwerpen Het gesprek werd opgebouwd aan de hand van volgende gespreksonderwerpen: 1. Stelling: Een verbetering van de rijopleiding zal het aantal verkeersdoden en -ongevallen doen dalen. Eens / niet eens - Opmerkingen? 2. Vraag: Uit welke elementen bestaat een goede rijopleiding? Elementen? - Opmerkingen? 3. Vraag: Wat zou er op korte termijn moeten veranderen aan de rijopleiding? Elementen? - Opmerkingen? 4. Vraag: Wat zou er op korte termijn moeten veranderen aan het rijexamen? Elementen? - Opmerkingen? 5. Stelling: De minimumleeftijd voor het behalen van het rijbewijs moet omhoog. Eens / niet eens - Opmerkingen? 2.2. Samenvatting: De geformuleerde visies en meningen 1. Stelling: Een verbetering van de rijopleiding zal het aantal verkeersdoden en ongevallen doen dalen.
Het collectieve antwoord: Ja. Opmerkingen hierbij: o Verkeer en mobiliteit is een proces van levenslang leren, het mag niet starten of stoppen bij de rijopleiding. o De rijopleiding moet veel uitgebreider dan ze momenteel is. o Momenteel is het zo dat kandidaten die onmiddellijk slagen voor het rijexamen meer kans hebben op een ongeval.
2. Vraag: Uit welke elementen bestaat een goede rijopleiding?
De rijopleiding is een proces van levenslang leren: verkeer en mobiliteit moeten een proces van levenslang leren zijn, de rijopleiding is een schakel uit dit proces. De schakels moeten zo veel mogelijk op elkaar afgestemd zijn en elkaar verstevigen. Zo vormen opleiding en opvoeding een voorbereiding op de rijopleiding.
Een goede rijopleiding is gefaseerd: door te werken met verschillende fasen kan de rijopleiding gestructureerd worden. Deze structuur biedt een houvast aan kandidaten en opleiders om het leerproces te doorlopen. Iedere kandidaat moet op zijn eigen tempo en in de eigen volgorde de verschillende fasen kunnen doorlopen.
Een stapsgewijze opleiding en examens: dit is een logisch gevolg van de fasering van de rijopleiding. In de verschillende stappen kunnen telkens andere invalshoeken toegelicht worden. Zo bieden stapsgewijze examens de mogelijkheid om de verschillende niveaus van de GDE-matrix te testen.
Een rijopleiding die uitgebreid is in de tijd: de huidige duur van de rijopleiding is absoluut minimaal. Een verbetering kan enkel tot stand gebracht worden als er meer tijd is voor opleiding en oefening.
Een combinatie van rijschool en vrije begeleiding: de belangrijkste krachtlijn van Start to Drive was een combinatie van professionele lessen bij de rijschool en veel ervaring opdoen in de vrije begeleiding. Dit is een goed uitgangspunt.
Een combinatie van instructie en coaching: bij coaching wordt optimaal gebruik gemaakt van de eigenschap van ontdekkend leren die in iedere kandidaat aanwezig is. Hiervan gebruik maken zorgt ervoor dat kandidaten zich vaardigheden echt eigen maken. Coaching moet opgenomen worden in de huidige manier van lesgeven.
Pagina 2 van 6
Terugkommomenten: de attitude van jongeren is bepalend voor hun gedrag in de wagen. Rond attitude kan het best gewerkt worden in groepsverband en nadat er ervaring is opgedaan op de weg. Een terugkommoment is hiervoor ideaal.
Strenge voorwaarden wanneer jongeren alleen mogen rijden: jonge chauffeurs zijn zelf nog in volle ontwikkeling en gevoelig voor druk van buiten af, een combinatie die zorgt voor dodelijk ongevallen. Strenge voorwaarden bij de start van het alleen rijden kunnen hierop inspelen. Het is mogelijk het definitieve rijbewijs pas na enige tijd uit te reiken. Enkele mogelijke voorwaarden: niet rijden tijdens de weekendnachten, geen alcohol en maximum met twee in de wagen.
Opleiding voor rijschoollesgevers en instructeurs: coaching, methodiek en didactiek moeten een belangrijk deel van de opleiding gaan uitmaken.
Voorbeelden uit andere landen: België moet leren uit de fouten die in andere landen (vb. Nederland) gemaakt werden en onmiddellijk evolueren naar een structureel goede rijopleiding.
3. Vraag: Wat zou er op korte termijn moeten veranderen aan de rijopleiding?
Het opstellen van een gemeenschappelijk curriculum: dankzij Start to Drive is de eerste stap voor een gemeenschappelijk curriculum gezet. Dit moet verder uitgebreid worden.
Terugkommomenten en groepsgesprekken: de voordelen van deze systemen zijn duidelijk, ze moeten dan ook meer aan bod komen
Strengere voorwaarden voor de vrije begeleider: begeleiders moeten minimaal een basisopleiding volgen en aan striktere voorwaarden voldoen, zoals een maximum aantal kandidaten dat ze mogen begeleiden.
Opleiding voor rijschoolinstructeurs en examinatoren: coaching, methodiek en didactiek opnemen in de opleiding van rijschoollesgevers en examinatoren.
Invoeren van een stapsgewijze en langere rijopleiding: de basis van een goede rijopleiding is een uitbreiding van het huidige systeem. Er moet dan ook werk gemaakt worden van een model hiervoor.
Wat aangepast zou moeten worden: o De vrije begeleiding, waarin mensen zonder enige opleiding kandidaten mogen leren rijden. Kandidaten krijgen hierbij momenteel geen enkele opleiding van iemand met een pedagogische en vaktechnische achtergrond. o Het systeem waarbij kandidaten na 20 uur les te hebben gevolgd, alleen mogen rijden. Voordat ze alleen de baan op mogen moet er minstens een examen afgelegd worden. o De ongelijkheid tussen de voorschriften waaraan rijscholen en de voorschriften waaraan zelfstandige lesgevers moeten voldoen. De verschillende voorschriften maken een eerlijke concurrentie moeilijk.
.
Pagina 3 van 6
4. Vraag: Wat zou er op korte termijn moeten veranderen aan het rijexamen?
Het theorie-examen: o Het systeem waarbij kandidaten een onbeperkt aantal keren het theorie-examen kunnen afleggen en kunnen gokken naar de antwoorden tot ze geslaagd zijn, wordt best aangepast. o Gevaarherkenning en bewegende beelden toevoegen
Het praktijk-examen: o De examencentra willen zelf werk maken van een aantal zaken, voor iedereen lijkt dit een goede zaak. Een aantal van de mogelijkheden: competentiebeoordeling in de plaats van de huidige foutbeoordeling, het 3 niveau van de GDE-matrix opnemen in het rijexamen, ‘independent driving’ invoeren op het examen en defensief rijden beoordelen. de o Het 4 niveau van de GDE-matrix is zeer moeilijk te testen tijdens een rijexamen, een terugkomactiviteit is hier meer aangewezen voor.
5. Stelling: De minimumleeftijd voor het behalen van het rijbewijs moet omhoog. Vooral de duur van de rijopleiding moet verlengd worden zodat kandidaten meer ervaring kunnen opdoen in gecontroleerde omstandigheden. Het is aangewezen vroeger dan momenteel het geval is, te beginnen met de rijopleiding en het alleen rijden pas op 18 jaar mogelijk te maken, onder strenge voorwaarden.
Pagina 4 van 6
Aanwezigen: Bauwens Beck
Koen Vera
Rijschool Sanderus VAB-rijscholen
Beeldens Berckx Bernard Brijs
Theo Marcel Philippe Kris
Motorcycle Action Group Belgium vzw Rijschool Sanderus AIBV NV, GOCA Universiteit Hasselt - IMOB
Bruynseels Caers Cailliau Cobbaut
Hilde Alfred Nathalie Johan
Vlaamse Stichting Verkeerskunde Rijbegeleiding Rijschool Lust GOCA
Covemaeker
Dirk
Zaakvoerder rijscholen SECURA
De Clercq
Wouter
Vlaamse Stichting Verkeerskunde
De Geyter De Klerk De Meyer De Schepper Deprez Dewulf Henau Hendrickx Hendriks Huyghebaert Jordens Klynen
Katia Roel Bert Paul Ronny Johan Luc Benny Wim Jan Benny Eddy
Lammar Lauk Lavrysen Luysterborg Marquet Masure Meijlaers Pauwels Peeters Quoirin Raes Remory Remy Sioen Smeesters
Pascal Woltring Ann Werner Kurt Marc Fred Jan Dominique Jacques Steven Yvan Greta José Jeroen
GOCA Rijschool Expert-Eeman Rijschool Donkmeer VERI - Vereniging erkende rijschoolinstructeurs Rijschool VTI Oostende Rijschool Dewulf Stuurgroep Onderwijs Easy Driving Autorijschool Hendriks OVSG - SNPB Autorijschool Benny Jordens Vlaamse Stichting Verkeerskunde Afdeling beleid mobiliteit en verkeersveiligheid - Departement MOW Werken met Jongens/Leren in het verkeer K.U Leuven Rijschool Kara Vlaamse Stichting Verkeerskunde De Heuvellandse Rijschool K.U. Leuven Rijopleiding Rijcoach GOCA VAB Rijschool 't Noorden Vlaamse overheid VTI rijscholen Roeselare-Kortrijk Federdrive Pagina 5 van 6
Smits Soons Straus Uyttenhove Van Fraechem Van Lil Van Snick Vanbroeckhoven Verelst Verleysen Wagelmans Weemeeuw Willemse Wynen
Bavo Marc Nathalie Fons David Liesbet Marc Willem Hubert Karin Rudi Alain Herman Marc
Kabinet Vlaams Minister Hilde Crevits - Graaf de Ferarrisgebouw De verkeersspecialist Vlaamse Stichting Verkeerskunde Federdrive vzw Vlaamse Stichting Verkeerskunde KWB FOD Mobiliteit GOCA Autorijscholen Lust Rij-Huis Vaste Commissie Lokale Politie Rijschool Hoppestreek VERI ROLA
Pagina 6 van 6
