Verslag openbare coalitiebespreking dinsdag 27 april 2010 Onderwerp: Financiën en Ombuigingen Tijdstip: 19.30 tot 23.00 uur Locatie: Dorpshuis Langbroek Aanwezigen: Voorzitter Griffier Raadsleden VVD
de heer J. Jongejan, voorzitter/formateur mevrouw M.A.C. van Esterik
de heer J.W.F. van der Laag de heer S. Segboer de heer R. Vinke
CDA
de heer R.W. Peek de heer G. Migchels de heer G.R. Muis
SP
de heer J.A.G. Burger de heer G. Pouw
Afwezig
de heer J. Brouwer
Intern deskundige
mevrouw S. van Middelkoop (afd. Financiën) de heer G. Jansen (afd. Concernstaf)
Notulist
mevrouw H. Verschoor, MKW secretariaatsservices
Opening De heer Van der Laag (VVD) opent de bijeenkomst en heet de aanwezigen welkom. Vanavond is de laatste openbare bespreking. Op 18 mei a.s. wordt het coalitieakkoord gepresenteerd aan de gemeenteraad. Naast Financiën en Ombuigingen komt ook Woningbouw en Volkshuisvesting aan de orde. Hierover is gisteravond door Woningstichting Volksbelang en de afdeling Volkshuisvesting een presentatie gehouden. Inleiding door de formateur, de heer Jongejan De heer Jongejan vertelt dat het zijn taak is de coalitie samen te smelten tot een hoofdlijnenakkoord. Hij heeft contact met wethouders en de andere partijen. Het doel is een gedegen coalitieakkoord waarmee Wijk bij Duurstede de komende vier jaar verder kan. Woningbouw en Volkshuisvesting De heer Jongejan vraagt naar de beelden en de wensen van de coalitiepartijen.
1 Coalitiebespreking gemeente Wijk bij Duurstede, 27 april 2010
De heer Van der Laag (VVD) zegt dat woningbouw voor de gemeente de enige mogelijkheid is om geld te verdienen en dat is lastig geworden door het rijksbeleid. Actieve grondpolitiek is nodig om de prijzen binnen de perken te houden en sociale woningbouw te kunnen plegen. De reserves van de gemeente zijn te klein om grond aan te kunnen kopen. Daarvoor zou je moeten lenen en dat kost geld. Het uitgangspunt om met grondexploitaties geld te verdienen moet blijven. Blijf kijken naar de behoefte van de eigen inwoners. 40% sociale woningbouw is maximaal. Er zijn meer meergeneratiewoningen nodig. Op sommige plaatsen kunnen we wat meer de hoogte in (zoals bij ‘t Wijkhuis en het voormalig postkantoor) en waar mogelijk verdichten. Bij het opstellen van grondexploitaties moet worden gerekend met objectieve cijfers en niet met politieke wensen. De heer Peek (CDA) wil vasthouden aan de woonvisie en de huidige inzet voortvarend voortzetten. Positieve projecten naar voren halen en negatieve grondexploitatie uitstellen. Hij adviseert nog eens kritisch te kijken naar het positief maken van grondexploitaties en naar optimaliseringsmogelijkheden, zoals de hoogte in. Zoek naar mogelijkheden voor integrale projectontwikkeling om kosten te besparen. Kijk niet alleen naar het huidige woningbouwprogramma, maar ook naar de structuurvisie. Nu is de tijd om te komen tot prestatieafspraken met de woningbouwverenigingen. Het is goed om lokaal maatwerk versus kleinekernenbeleid nog eens in de gemeenteraad te brengen. De heer Burger (SP) vindt dat de afgelopen jaren te weinig is gebouwd en wil dus vasthouden aan de woonvisie zoals die er ligt. Vooral bouwen in de sociale sector en voor andere groepen, zoals starters en ouderen. Lokaal maatwerk voor de Wijkse bevolking is noodzakelijk, maar graag gemeentelijk oppakken, want aan het kleinekernenbeleid zitten te veel haken en ogen. Grondbeleid is investeren in de toekomst en dat moet actief gebeuren. Een visie verwerven is noodzakelijk. We moeten niet helemaal afhankelijk zijn van projectontwikkelaars. Met grondexploitatie moet je geld kunnen verdienen, maar dat staat niet voorop. Kijk goed waar je kunt optimaliseren. Maak de exploitaties af die geld opleveren, zoals De Kamp. Voldoende menskracht op het gemeentehuis is voor dit alles noodzakelijk. De heer Burger (SP) merkt op dat het maximum aantal sociale woningbouw van de VVD, het minimum is voor de SP en waarschuwt dat in de hoogte bouwen niet wil zeggen dat je daarmee veel geld verdient. Direct omwonenden zullen moeite hebben met 6- tot 8-laags. Voor inbreiden kan de parkeernorm leidend worden. Er is niet voldoende ruimte voor veel parkeerplaatsen. De heer Muis (CDA) zegt dat 40% sociale woningbouw is afgesproken in de raad en daar wil het CDA niet aan tornen. De heer Van der Laag (VVD) bevestigt dat verdere verdichting discussies zal opleveren over parkeren. Het gaat ook over groene zones en leefbaarheid. Wijk is niet geschikt voor echte hoogbouw en torenflats. De heer Peek (CDA) adviseert te kijken naar het wenselijke en de mogelijkheid binnen het beeldkwaliteitplan. Beperk het niet meteen, maar ga de uitdaging aan. De heer Jongejan vat samen dat het gaat om efficiënter bouwen. Minder bouwen met meer opbrengst. Grondexploitaties en bouw moeten geld opleveren. Over het kleinekernenbeleid kunnen we met de raad nog eens praten. Sommigen zien voordelen, anderen niet, maar we gaan de discussie niet uit de weg. 2 Coalitiebespreking gemeente Wijk bij Duurstede, 27 april 2010
De heer Burger (SP) vindt de bespreking van de nota Grondbeleid een logisch moment daarvoor. De heer Van der Laag (VVD) wil dat het grondbedrijf grondposities verwerft. Als alles in handen komt van ontwikkelaars, is er een probleem. Men moet erg kritisch zijn, want zoveel geld is er niet. De heer Peek (CDA) wil anticiperen op de toekomstige ontwikkelingen en voorbereidende werkzaamheden doen voor de volgende periode. De heer Jongejan concludeert dat het resultaat van grondexploitatie minstens nul moet zijn en liefst meer. Met de structuurvisie in de hand moet worden geanticipeerd. Alleen in de hoogte bouwen als het verstandig is en het iets oplevert. Kijk naar de demografische ontwikkelingen en bouw voor eigen burger. Inbreng van deskundigen: - mevrouw Middelkoop, coördinator van de afdeling Financiën en Control - de heer Jansen, coördinator van de afdeling Concernstaf Voor 2010 is het gelukt de begroting sluitend te maken. Voor de jaren erna moeten nog keuzes worden gemaakt. Mevrouw Van Middelkoop geeft hiervoor denkrichtingen: - schrappen van ambities, - trap af gemeenschappelijke regelingen, - parkeren, - 0,5 fte wethouder minder, - begraafrechten en - ozb 3%. De verwachting is dat het jaarrekeningresultaat zal uitkomen op nul. In 2009 zijn niet alle activiteiten uitgevoerd, dus worden budgetoverhevelingsverzoeken meegenomen. In ieder geval die met een wettelijke verplichting. Verder zijn er geen structurele zaken die doorrekenen in de komende jaren. De stand van de algemene reserve vrij aanwendbaar bevat nog een bedrag met een bestedingsclaim, dus het bedrag is niet volledig vrij aanwendbaar. Na het afronden van de jaarrekening volgt een actualisatie van reserves en voorzieningen en zal met de raad worden besproken wat daarmee moet gebeuren. Een deel kan aanwendbaar worden of bestemmingsreserve. De accountant streeft ernaar deze week de controle af te ronden. Over twee weken wordt het besproken in het college en is het concept voor iedereen beschikbaar. Voor 2012 en verder moeten we in het ergste geval € 3 miljoen bezuinigen. Het rijk zal een fasering aanbrengen. De afdeling Financiën adviseert te zoeken naar mogelijkheden. Gerben Jansen is hoofd van de afdeling Beleid, Control en Advies sinds maart 2008 en wordt per 1 juni hoofd Concernstaf. De heer Jansen presenteert de aanpak voor de Ombuigingen. Het inhoudelijke proces is voor de raad. Zero Based Budgeting is een ambtelijke exercitie, waarbij de begroting op nul wordt gezet en kritisch de vraag wordt gesteld wat echt nodig is voor de elementen die in de begroting zitten. Dat wil de gemeente doen met het personeel in de vorm van een serieus spel. 3 Coalitiebespreking gemeente Wijk bij Duurstede, 27 april 2010
Budgetbiecht houdt in dat elk afdelingshoofd (de budgethouder) met twee directieleden samen kritisch kijken naar het budget. Wellicht geeft dat inzicht in de ruimte die er nog is. Beide concepten zijn elders toegepast, maar het is niet te voorspellen wat het voor Wijk bij Duurstede oplevert. Een onderzoek vindt plaats naar in-, uit- en doorstroom van personeel (o.a. door vergrijzing) en wat dat betekent voor heroverweging van taken. Procesmatig werk gaat vooral over digitaal werken. De invoering van de WABO geeft inzicht in de primaire werkprocessen en kan leiden tot een efficiëntere invoering. Dit willen we ook toepassen op andere onderdelen van de organisatie. Het zou wijs zijn om de Wijkse samenleving te betrekken bij de ombuigingsdiscussie. Bezuiniging is een zaak voor de gemeente en voor de samenleving. Ook raadsbreed moet het een plek krijgen. De echte bezuinigingen gaan lopen vanaf 2012, dus voor het betrekken van de bevolking hebben we wat meer tijd. Het moet wel vorm en inhoud hebben voor de presentatie van de kadernota van 2012. De heer Jansen wil van de coalitiepartijen weten hoe ze aankijken tegen de voorstellen en hoe ze het proces met de organisatie en de Wijkse samenleving willen inrichten. De heer Jongejan bedankt mevrouw Van Middelkoop en de heer Jansen voor hun inleiding. Het financiële probleem is niet alleen van het gemeentehuis, maar van de hele gemeente. Vragen aan de deskundigen Op de vraag van de heer Muis (CDA) verduidelijkt mevrouw Van Middelkoop dat de genoemde € 3 miljoen het Wijkse gedeelte betreft van de € 30 miljard vanuit het rijk. De reeds begrote tekorten zijn daar niet in meegenomen. De heer Burger (SP) vult aan dat € 1 miljard al is omgebogen door het rijk. De heer Burger vindt dat je niet op het slechtste scenario moet gaan zitten, want dan krijg je het zeker voor je kiezen. Er is een verschil tussen wat je ambtelijk laat uitzoeken en waar je bestuurlijk voor kiest. Het kan interessant zijn om te weten wat de consequenties zijn en waar je marges zitten. De heer Jansen vindt dat je alle alternatieven moet willen onderzoeken en dat kan binnen de organisatie. De provincie en het rijk zien alleen jaarrekeningen en begrotingen. Je maakt de financiële situatie niet erger door na te denken over de scenario’s. De heer Van der Laag (VVD) wil ook zo snel mogelijk scenario’s uitwerken. Snel scherp zijn en indien mogelijk later laten vieren. Mevrouw Van Middelkoop zegt dat nu nog niet is te voorzien hoe het eruit komt te zien. De heer Jongejan zegt dat je uiteindelijk op de keuzes komt en die komen op tafel. De heer Peek (CDA) vraagt of de provincie, als toezichthouder, nog richtlijnen geeft voor de ombuiging. Mevrouw Van Middelkoop heeft helaas een bijeenkomst van de provincie moeten missen, maar weet dat met meerdere gemeenten gekeken wordt naar een gezamenlijke aanpak. Voor 2010 en 2011 is er een versoepeling vanuit de provincie. 4 Coalitiebespreking gemeente Wijk bij Duurstede, 27 april 2010
De heer Van der Laag (VVD) weet dat de provincie tijdelijk ruimte geeft om af te wijken, om de economie weer op gang te brengen. De heer Burger (SP) vult aan dat de provincie het perspectief voor 2010 beoordeelt. Als je het tekort in de komende tijd kunt oplossen, is het acceptabel. Lastiger is de financiële onzekerheid van de provincie zelf. De heer Van der Laag (VVD) vraagt naar de bestedingsclaim van € 1,5 miljoen algemene reserve uit de jaarrekening 2008. Mevrouw Van Middelkoop antwoordt dat het verschillende onderwerpen betreft, o.a. voorzieningen waarvan de onderbouwing niet aanwezig is. De heer Jongejan bevestigt de conclusie van de heer Migchels (CDA) dat de gemeente zich niet in een comfortabele financiële situatie bevindt. De heer Jansen legt uit dat procesmatig werken, gaat over het efficiënter maken van de werkprocessen en de vaardigheid van mensen verbeteren. Zowel resultaatgericht werken als procesmatig werken. Volgens de heer Van der Laag (VVD) is daar spanning, omdat je of gaat kijken of het proces goed wordt doorlopen of je gaat kijken of het resultaat wordt behaald. Zijn voorkeur gaat uit naar sturen op inhoud en resultaat. De heer Vinke (VVD) vraagt wat de achterliggende gedachte is van het schrappen van ambitie. Mevrouw Van Middelkoop bedoelt daarmee dat keuzes moeten worden gemaakt, omdat niet alles kan worden uitgevoerd en dat betekent ook iets voor je ambtelijk apparaat. De heer Pouw (SP) vraagt of begraafrechten echt zoveel opleveren dat het een zoekrichting is. Mevrouw Van Middelkoop geeft aan dat een bedrag van € 20.000,00 is overgenomen uit de begroting van 2010. Op de vraag van de heer Pouw (SP) antwoordt de heer Jansen dat je de Wijkse samenleving bijvoorbeeld kunt betrekken door ze fictief € 35 miljoen te geven, de dilemma’s mee te geven en ze keuzes te laten maken. De raad beslist uiteindelijk, maar op deze manier kan de raad inzicht krijgen in wat de samenleving belangrijk en minder belangrijk vindt. De heer Van der Laag (VVD) noemt varianten van inspraak en samenspraak als mogelijkheid voor het betrekken van de burger. Over hoe je daarmee moet omgaan moet de politiek een keuze maken. Spreker vraagt of het wijs is om bedragen over te hevelen. Wellicht is het een idee om de organisatie door externen te laten bekijken en kritisch te laten bevragen. De heer Burger (SP) rekent uit dat met gemiddeld 1,5% groei, een bezuiniging van € 1,5 miljoen over 4 jaar slechts € 400.000,00 per jaar betekent, maar dan moet je wel de nullijn houden. 5 Coalitiebespreking gemeente Wijk bij Duurstede, 27 april 2010
De heer Muis (CDA) vraagt of het gepresenteerde proces van de ombuiging nog dit jaar wordt afgerond, want hoe sneller dat gaat, hoe meer tijd er is voor bespreking met raad en samenleving. De heer Jansen reageert dat Zero Based Budgetting en de Budgetbiecht binnenkort kunnen en moeten gebeuren. Voor de rest is meer tijd, want dat is voorbereiding op de kadernota 2012. De heer Burger (SP) vraagt hoe je dit doet. Het museum wordt als voorbeeld gebruikt. Levert het op wat je verwacht? Wat is de waarde per bezoeker? Wat is de waarde naast het financiële? Welke maatschappelijke effecten wil je bereiken? Wat is de relatieve bijdrage per persoon? De heer Segboer (VVD) vraagt naar de voetprint in de Wijkse samenleving. Zijn er mogelijkheden om te vergelijken? Kun je benchmarken met andere gemeenten? De heer Jansen bevestigt dat daar tools voor zijn. De heer Jongejan zegt dat dit een discussie is voor de raad en met het veld. Keuzes zullen ook worden gemaakt op basis van de maatschappelijke meerwaarde in plaats van alleen op efficiency. Peilen van wensen coalitiepartijen De heer Jongejan geeft aan dat op een keer verantwoordelijkheid moet worden afgelegd aan de burger. Er ligt een financieel verhaal met een maximaal bezuinigingsbedrag. Hoe het loopt is afhankelijk van Den Haag. Samen trap op en trap af. Financiën en Ombuigingen De heer Van der Laag (VVD) noemt een structurele bezuiniging van € 2 miljoen, wellicht € 3 miljoen, afhankelijk van de rijksbezuinigingen en de algemene economische ontwikkelingen. Ook de autonome financiële positie van de gemeente moet in de gaten worden gehouden. De algemeen aanwendbare middelen zijn niet hoog. De kansen om geld te verdienen zijn beperkt en dat verplicht ons om met inwonersorganisaties te gaan praten om een bijdrage te leven. De gemeente moet het goede voorbeeld geven door sober en kritisch te handelen. Niet bij voorbaat mensen ontslaan, maar wel kijken naar mogelijke herschikkingen. Bepaalde beleidsen projectfuncties eventueel samen met andere gemeenten vervullen om inhuur van externen te beperken. Bezuinigingen op veiligheid, jeugdgezondheidszorg en onderwijs beperken. Met lastenverhogingen uitermate terughoudend zijn. Als het nodig blijkt, moeten er concreet heldere zaken tegenover staan, die een meerwaarde hebben voor de Wijkse samenleving. Een meer rechtvaardige verdeling van lasten is inkomenspolitiek en daar moeten we als gemeente niet aan beginnen. Geen nieuwe grote projecten beginnen waarbij de gemeente opdraait voor het exploitatierisico. Daar waar de gemeente uitvoerder is van rijksbeleid en provinciaal beleid, moeten we binnen de budgetten blijven en ons beperken tot uitvoering van het beleid. Maatwerk kost meer. De heer Muis (CDA) vindt een sluitende begroting de basisvoorwaarde, dus we moeten snijden. Probeer de pijn te voorkomen op zorg, onderwijs en openbare orde en veiligheid. Optimaal en efficiënt inzetten van de ambtelijke organisatie. Niet per se krimpen, maar wel kijken naar de mogelijkheid om efficiënter te zijn. Betrek de raad en de bevolking bij de keuzes die moeten worden gemaakt. 6 Coalitiebespreking gemeente Wijk bij Duurstede, 27 april 2010
De keuzes en de gevolgen ervan moeten goed worden gecommuniceerd aan zowel de raad als de gemeente. Misschien kunnen we op beleidsterreinen het maatschappelijke middenveld ruimte geven om mee te denken. Wellicht zijn er creatieve ideeën. Een mogelijkheid is het optimaliseren van de inkomsten. Boek geen opbrengsten in, die niet zijn hard te maken. Lastenverzwaring (naast ozb, ook veertarieven, contributies, etc.) pas doen als de gemeente zelf zo efficiënt mogelijk werkt. We vermijden niets, zeker niet als andere pijnpunten ermee voorkomen kunnen worden. De heer Burger (SP) zegt dat van belang is, wat de bezuinigingen betekenen voor de bevolking. Men krijgt niet alleen te maken met bezuinigingen op het gemeentefonds, maar ook de effecten ervan, bijvoorbeeld voor de zorg. Voor draagvlak bij de bevolking is het belangrijk dat de pijn overal wordt neergelegd. De SP vindt dat de breedste schouders het meeste moeten dragen. Niet vooraf roepen, maar als het effect is dat de verhogingen bij de verenigingen toenemen, moet je wel de ozb laag willen houden. Gebruik je gezond verstand en doe het stapsgewijs. Sober en doelmatig. Laat ambtelijk zaken uitzoeken, scenario’s, zodat je bent voorbereid. In de afgelopen jaren is al veel omgebogen, dus veel ruimte zit er niet meer in. Uiteindelijk is tot het huidige saldo van nul gekomen. Kijk met de kennis van vandaag wat moet gebeuren voor 2012 en 2013. De heer Jongejan neemt de notitie van de SP als uitgangspunt. Deze wordt aangevuld met de punten van CDA en VVD. De gemeente moet oog hebben voor de belangen van haar inwoners en de gevolgen van de bezuinigingen. Dat betekent dat Wijk bij Duurstede in VNG-verband, maar ook daarbuiten de komende periode heel duidelijk moet maken welke ombuigingen wel of niet acceptabel zijn. De heer Burger (SP) vult aan dat in VNG-verband moet worden nagedacht over wat een reële bijdrage is en wat niet. Gebruik de kanalen optimaal. De heer Van der Laag (VVD) is geen voorstander van overdragen naar WMO, omdat dat risico’s met zich meebrengt. De heer Jongejan vat samen. Gebruik alle middelen en kanalen om te voorkomen dat de pijn erger wordt. Ga ervan uit dat voor 2012 en 2013 een bedrag van zo’n € 1 tot € 1,2 miljoen op de gemeentelijke begroting moet worden bespaard. De heer Burger (SP) wil inzetten op stapsgewijs € 400.000,00 erbij en scenario’s bedenken voor als het tegenvalt. De heer Van der Laag (VVD) schat in dat dit aan de krappe kant is, gezien de eigen financiële positie van de gemeente. In 2012 en 2013 is er een rentelast van € 600.000,00 op de begroting. De VVD verwacht dat het naar € 2 miljoen gaat. De heer Burger (SP) wil exploitaties die geld opleveren naar voren halen. Als je dat voortvarend aanpakt, kun je onrendabele leningen aflossen. Gebruik de mogelijke winsituaties. De heer Muis (CDA) zegt dat niemand echt weet waar hij/zij staat; de realiteitswaarde van alle getallen blijft onduidelijk. 7 Coalitiebespreking gemeente Wijk bij Duurstede, 27 april 2010
Voorkomen moet worden dat nog 4 jaar achter de feiten wordt aangelopen. Het CDA wil graag een scenario waarbij ook nog een kans is, dat het meevalt. Helder communiceren is nodig voor draagvlak bij de raad en bij de burgers. De heer Burger (SP) adviseert om het moment te kiezen waarop je duidelijkheid verschaft. Je moet niet onnodig kapot snijden en je moet mensen niet voor de gek houden. De heer Migchels (CDA) vraagt zich af hoe het probleem gemeenschappelijk wordt. Volgens de heer Jongejan moet ook een keuze worden gemaakt voor wat je maximaal wilt bezuinigen. De heer Muis (CDA) vindt het beter om uit te gaan van een negatiever scenario, maar je kunt dan wel tot de conclusie komen dat het te ver gaat. De heer Burger (SP) wil een uitgangspunt hebben en niet meer bezuinigen dan een bepaald bedrag, totdat er in het najaar duidelijkheid is. Als je 20 tot 30 ambtenaren naar huis moet sturen, kun je ook niets meer. De heer Van der Laag (VVD) merkt op dat het niet lang meer duurt voordat de kadernota 2011 besproken gaat worden. De uitkomsten van de komende verkiezingen geven veel duidelijkheid. De grote klappers komen in 2012, als ze komen. Procesmatig zit er ruimte in. De lijn die nu is ingezet moet tot die tijd worden voortgezet en voorbereidingen moeten worden getroffen voor de € 2 miljoen. Als de rijksbegroting blijkt mee te vallen kunnen we altijd nog een tandje terug. De heer Jongejan zegt dat je te laat bent, als je je volledig afhankelijk opstelt van het rijk. Bepaald moet worden waar de absolute ja’s en nee’s liggen en scenario’s bedenken van minder erg tot het ergste. De gemeente is sterk terughoudend met het verhogen van de ozb-tarieven, maar maakt hiervan geen dogma. Onderzoek bovendien of een andere, meer rechtvaardige verdeling van de lokale lasten mogelijk is. De heer Peek (CDA) geeft aan dat dit voor het CDA het sluitstuk is, als er echt geen andere mogelijkheden meer zijn. De heer Van der Laag (VVD) is het daarmee eens. De heer Van der Laag (VVD) zegt dat inkomenspolitiek voor de VVD niet aan de orde is. Dat geldt ook voor het CDA, volgens de heer Muis. Voor de SP is het een belangrijk punt. De heer Burger (SP) gelooft niet dat met inhuur en ambtelijke bezuiniging € 1,5 miljoen bereikt wordt. Als de lasten moeten verhogen, kun je kijken naar de meest effectieve manier. Er is een aantal heffingen en je kunt kijken hoe je daarmee de mensen die het niet breed hebben het best kunt ontlasten. Pas als je helemaal niets meer weet kijk je naar de ozb. De heer Muis (CDA) houdt de mogelijkheid open, maar bijvoorbeeld afvalstoffenheffing zou kostendekkend zijn. 8 Coalitiebespreking gemeente Wijk bij Duurstede, 27 april 2010
De heer Burger (SP) denkt niet aan differentiatie, maar aan het eerlijk verdelen van de verhogingen. In het voorbeeld van de bibliotheek, kijk je naar het gebruik en naar aanleiding daarvan kun je de tarieven verhogen. Dan moet wel eerst met de bibliotheek worden gesproken over mogelijke andere manieren. Voor algemene voorzieningen en mantelzorg geldt gelijk op, gelijk af. De heer Jongejan concludeert dat de ozb het laatste redmiddel is. Onderzoek moet plaatsvinden naar de maatschappelijke meerwaarde van activiteiten en lasten moeten eerlijk worden verdeeld. Onderzoek en breng in beeld wat voor bijzondere maatregelen andere gemeenten toepassen om te bezuinigen. De heer Van der Laag (VVD) adviseert om alles te onderzoeken en het goede te behouden. Breng in beeld of het mogelijk is om vervangingsinvesteringen nog verder in de tijd naar achteren te schuiven of zelfs voorlopig af te stellen. Voor de heer Burger (SP) hoort dit bij de scenario’s. De heer Muis (CDA) vindt dat er een minimaal niveau is dat je kunt accepteren. De heer Jongejan geeft aan dat je niet alles kunt opschuiven. Voor sommige projecten kost stilleggen meer dan doorgaan. Pak met blijvende voortvarendheid de woningbouw op en breng in ieder geval de woningbouwlocaties tot ontwikkeling die een positief exploitatieresultaat hebben. Daarnaast wordt voorlopig vastgehouden aan het principe dat 40% van de bouwplannen bestaat uit woningen in de sociale sector. De heer Burger (SP) zegt dat 4 jaar voorlopig is. Voor de heer Van der Laag (VVD) is dat maximaal. De heer Muis (CDA) zegt dat het geen doel op zich is en wil ook hier geen dogma opleggen. De gemeente dient duidelijk te maken dat zij zelf zo optimaal mogelijk functioneert en dat betekent dat soberheid en doelmatigheid voorop staan. Onderzoek op welke beleidsvelden met minder personeel kan worden volstaan. Maximeer daarnaast het totaalbedrag van inhuur van personeel tot 10% van de totale loonsom. Onderzoek of het mogelijk is om op het gebied van ruimtelijke ontwikkeling personeel in vaste dienst te nemen in plaats van met inhuurkrachten en dure bureau’s te werken. Ook kan bijvoorbeeld een stedenbouwkundig bureau (voor een vaststaand lager bedrag) gedurende meerdere jaren voor meerdere projecten worden ingezet. Via benchmark heeft SP de genoemde 10% bepaald. De heer Van der Laag (VVD) wil hierbij opnemen dat onderzoek wordt gedaan naar de mogelijk om met andere gemeenten het risico van extern inhuren te verminderen. Kies bewust voor langer of korter inhuren, als je er niet onderuit komt. 9 Coalitiebespreking gemeente Wijk bij Duurstede, 27 april 2010
De heer Jongejan vat samen: Wees je bewust van inhuur en van wat je met anderen samen doet. Kies de meest slimme invulling. Er zijn met de gemeenschappelijke regelingen afspraken gemaakt over bezuinigingen van 5% op de totale (organisatie)kosten. Deze besparingen dienen vanaf 2011 daadwerkelijk te worden behaald. De heer Van der Laag (VVD) pleit voor het versterken van het toezicht vanuit de gemeente op de gemeenschappelijke regelingen. Uitgangspunt bij verdere bezuinigingen op subsidies: Ga niet lukraak snijden in voorzieningen en handhaaf in ieder geval de beperkte waarderingssubsidies voor organisatie van vrijwilligers. De vraag is hoe je vrijwilligers betrekt bij uitvoeringszaken. Er wordt een overleg gestart met de grote(re) aanbieders van zorg- en welzijnsvoorzieningen, kunst en cultuur, sport en onderwijs. Onderwerp van bespreking: hoe kan de dienstverlening zo efficiënt mogelijk en tegen zo beperkt mogelijke tarieven worden geleverd. Eenieder is hiermee akkoord. In de huidige en de te verwachten situatie is het onverantwoord projecten op te starten die voor de gemeente structureel kostenverhogend zullen zijn. Ook projecten waarbij een exploitatierisico voor de gemeente bestaat kunnen in de geschetste situatie niet op onze steun rekenen. Dit betreft nieuwe projecten die zijn op te starten vanuit de gemeente. Namens de VVD vult de heer Van der Laag (VVD) mondeling de aandachtspunten aan. Kijk naar de mogelijkheid van reclame op het veer. Breng de kosten en baten (o.a. bij jeugdgezondheidszorg) van de uitvoering van rijksbeleid beter in evenwicht. Ga je rijksbeleid uitvoeren of lokaal maatwerk toevoegen? Kijk naar bezuinigingsmogelijkheden bij communicatie door het gebruik van nieuwe media. Dit sluit aan bij het project digitalisering. Misschien is nog ergens een opstal dat verkocht kan worden. De heer Burger (SP) zegt dat zo nog meer zaken te verzinnen zijn, die in een totaalpakket op tafel kunnen komen. De heer Jongejan geeft een samenvatting. Je moet oog hebben voor het belang van de bevolking. Is de ombuiging acceptabel? De discussie over de € 1,2 miljoen bezuinigingsopdracht komt terug bij de scenario’s. In haar notitie Bezuinigingen 2010-2014 geeft het CDA een aanzet. Verschaf helderheid op het moment dat je zelf weet waar je staat op financieel gebied. Verschaf duidelijkheid aan de voorkant. Kijk uit voor meerkosten. Wat kun je leren van anderen? Onderzoek alles en behoudt het goede. Het verhogen van de ozb is geen dogma, maar pas op het laatste moment. Voortvarendheid in de woningbouw en voorlopig vasthouden aan de 40%. De discussie hierover kan terugkomen. Kijk niet alleen naar ingenieursbureaus, maar ook naar andere gemeenten en mogelijkheden. 10 Coalitiebespreking gemeente Wijk bij Duurstede, 27 april 2010
Gemeenschappelijke regelingen, ja, maar houd er grip op. Niet lukraak snijden in subsidies Overleg met organisaties over welzijnsvoorzieningen. Geen grote nieuwe projecten opstarten, die geld kosten. Kosten en baten in evenwicht brengen. Aandacht voor communicatie. Cultuur en Recreatie Dit onderwerp is aangedragen door de VVD. De heer Van der Laag (VVD) weet niet of het in het coalitieakkoord moet, maar er zijn geen specifieke speerpunten. VVD wil de stadshaven afmaken en de extra mogelijkheden in het bestemmingsplan (Bed&Breakfast in het buitengebied) en de structuurvisie benutten. Wat kun je nog meer doen om toerisme te versterken? Sportaccommodaties Dit onderwerp is ingebracht door het CDA. Voor de sportvoorzieningen Mariënhoeve en de sporthal in Langbroek is de financiële dekking al geregeld. Deze moeten de komende periode afgewerkt worden. Voor de sporthal in Cothen zijn ook principeafspraken gemaakt. Je moet betrouwbaar blijven als overheid. Huisvesting primair onderwijs De heer Muis (CDA) uit zijn zorg over de multifunctionele accommodaties. De projecten lopen al erg lang en moeten niet klem komen te zitten. Deze periode moet duidelijkheid en helderheid brengen. Bekijk de mogelijkheden om zaken te combineren of anders in te richten. De heer Jongejan stelt voor deze projecten te behandelen als alle andere projecten. Daarmee stemmen de partijen in. Investeren in mensen die aan de zijkant van het arbeidsproces staan Dit onderwerp is ingebracht door de SP. Volgens de heer Jongejan is dit een aandachtspunt voor het akkoord. Conclusies door de formateur Dit is de laatste openbare vergadering, dus de laatste kans om meningen en standpunten kenbaar te maken. Aan de hand van de verslagen van de vergaderingen worden keuzes gemaakt en prioriteiten gesteld, waarna het verhaal kan worden geschreven. De heer Jongejan bedankt de aanwezigen voor de openheid en samenwerking. Sluiting De heer Van der Laag (VVD) bedankt de heer Jongejan voor het leiden van de bijeenkomst en mevrouw Van Esterik voor de ondersteuning. Ook dankt hij de aanwezigen en de mensen van de pers. Samen met een externe tekstschrijver zal de heer Jongejan nu het coalitieakkoord schrijven. Op 12 mei a.s. wordt het programma verstuurd aan raadsleden en pers. Aldus vastgesteld op 27 april 2010, De formateur, Jaap Jongejan Jan van der Laag, VVD 11 Coalitiebespreking gemeente Wijk bij Duurstede, 27 april 2010
Robbert Peek, CDA Jeroen Brouwer, SP was afwezig.
12 Coalitiebespreking gemeente Wijk bij Duurstede, 27 april 2010
