Verslag activiteiten
Jaar 2009
Een balans voorstellen is altijd een belangrijk maar ook waardevol moment. Terugblikken op een recent verleden laat dikwijls toe de impuls van het moment te bevestigen. Als de laatste jaren moeilijk geweest zijn in sommige opzichten voor Oxfam-Magasins du monde, ze hebben het geloof nooit opgegeven, de overtuiging dat het project krachtig deel uitmaakt van een zoektocht naar een rechtvaardiger en meer solidaire wereld. Het is ongetwijfeld dit geloof in de toekomst, gedeeld door het team en haar partners, die Oxfam-Magasins du monde geholpen heeft deze moeilijke periode te doorstaan.
Een boekhoudkundige balans is een foto. Deze welke we U voorleggen is helder en zonnig! Veel inspanningen en uitdagingen maar eveneens enthousiasme in onze projecten stellen ons in staat om deze herstelling te bevestigen. Maar u zult lezen dat 2009 ons ook heeft toegelaten ons toekomstige project te consolideren. Voornamelijk door onze specificiteit en onze fundamenten terug in het centrum te plaatsen. Meer dan ooit vormen drie pijlers de structuur van de organisatie: de Inzet tot Verandering, de Handel en de Beweging. Elk van deze pijlers zal zich meer dan ooit moeten versterken, ontwikkelen, in volledige samenhang, maar ook in harmonie met de evolutie van de maatschappij, de markt en onze partners.
Het is op het snijpunt van deze drie pijlers dat ons krachtpunt zich bevindt, maar ook binnen elk van hen bouwen we onze toekomst, ten voordele van een rechtvaardiger en meer solidaire wereld.
Marc Dascotte, Algemeen Directeur van Oxfam-Magasins du monde
2
Dit document is een korte versie van ons jaarverslag 2009, te downloaden in zijn volledige versie op HYPERLINK "http://www.omdm.be/rapport-activites-2009" www. omdm.be/rapport-activites-2009. Aarzel niet om het te raadplegen!
Oxfam-Magasins du monde en hun vrijwilligers
De lokale teams De beweging Oxfam-Magasins du monde is samengesteld uit 2652 volwassen vrijwilligers, verdeeld in 73 lokale teams in Wallonië en Brussel. Deze teams dragen dagelijks bij tot 3 missies: de verkoop van eerlijke producten en tweedehands kledij; de bewustmakingsacties en campagnes; de mobilisatie van een democratische en participatieve burgerbeweging.
De vorming Vorming is een sleutelelement voor onze stap naar een permanente opleiding. Samen bouwen we aan een waaier van opleidingen die iedereen toelaat een antwoord te geven aan de uitdagingen van onze beweging, aan de verwachtingen van onze partners uit het Zuiden en deze van onze klanten en sympathisanten. Ze bieden onder andere middelen aan om de eerlijke handel en solidaire handel te promoten in
al de vrijwillige functies binnen het team, om de problemen van de Noord-Zuid relatie te begrijpen, om de democratie te ondersteunen in team en om zich in te zetten in het kader van de campagnes. In 2009 hebben 107 vormingen ten dienste gestaan van 2494 vrijwilligers
De lokale acties De teams van vrijwilligers hebben, verder in 2009, een groot aantal acties gevoerd in uw buurt! 9684 jongeren en volwassenen hebben 176 publieke bewustmakende acties gevolgd, terwijl 160 verkoopstands en voorstellingen over eerlijke handel ongeveer 24796 personen aangetrokken hebben. Een mooi teken van de vitaliteit van onze beweging!
3
Oxfam-Magasins du monde en haar partners uit het Zuiden
Vereniging van dorpelingen van N’DEM – SENEGAL
Partners in voedingswaren Partners in handwerk (ambacht) (Steden) Partners in cosmetica (merk Natyr)
• Producten in katoen, terracotta, metaal... • Geïntegreerd project om de levensomstandigheden van de dorpelingen te verbeteren door het scheppen van banen en sociale basisdiensten voor 8.000 begunstigden
Latijns Amerika 1 1 Argentinië 9 2 Bolivië 3 1 Brazilië 9 Chili Costa Rica 7 7 1 Cuba Ecuador 4 1 1 Guatemala 1 2 Haïti 1 1 Honduras 3 Mexico 12 1 Nicaragua 2 1 Paraguay 5 Peru 4 1 1 Dominicaanse Republiek Uruguay 1
4
PUEBLOS DEL SUR - Chili • Juwelen in glas en gerecycleerd koper • Het scheppen van werkgelegenheid en toegang tot een regelmatig fatsoenlijk inkomen voor 1200 ambachtslieden waarvan 70% vrouwen
2
1
Cataloog van onze producten op "http://www.omdm.be/ catalogue" www.omdm.be/catalogue Lijst van al onze partners opwww.omdm.be/partenaires
Azië 3 5
9 2
1 2 1
2 3
1
1
2
1
3
1
1
1 1
Bangladesh India Indonesië Israël Laos Nepal Palestina Filippijnen Sri Lanka Thailand Vietnam
SASHA – INDIA
Afrika
• Producten in leder, in katoen en in zijde • langdurige werkgelegenheden en betere prijzen voor meer dan 5000 ambachtslieden waarvan 80% vrouwen
Zuid Afrika 7 1 Benin Burkina Faso 2 Ivoorkust 5 Ethiopië 2 Ghana 1 Comores eilanden1 2 Kenia 1 Madagaskar
1
2
Malawi Marokko Mauritanië Mozambique Oeganda Rwanda Senegal Swaziland Tanzania
1 2 1 1 4 2 1 1 2
n n de verkoop va De opbrengst va ins as ag -M am xf edij van O tweedehands kl ge 170.106 euro op du monde heeft ds on nf eu dele van een st it leverd ten voor ite ar id ol -S am van Oxf voor de partners . ins du monde en Oxfam-Magas 5
Oxfam-Magasins du monde met de jongeren
In de lagere scholen
In 2009 werden 49 bewustmakingsacties georganiseerd door Oxfam vrijwilligers in de lagere scholen. Ze hebben in totaal 2749 kinderen bereikt. Er werden twee leermiddelen, ten behoeve van kinderen tussen 10 en 12 jaar gecreëerd, bindend voor leerkrachten en begeleiders. Het spel over de samenleving Balanza, la planète des équilibres, hanteert thema’s zoals verantwoorde consumptie, eerlijke handel en burgerschap. Het dossier Le monde dans mon assiette geeft docenten de basis voor de aanpak van eerlijke handel op school. http://www.omdm.be/outils-pedagogiques/index.html
Het project Bulles Solidaires, gelanceerd in 2009, brengt dertig 5e en 6e lagere klassen samen om in oktober 2010, op basis van borden door de kinderen gerealiseerd, tot de creatie van een pedagogisch stripverhaal te komen. www.omdm.be/bullessolidaires
In het secundair onderwijs : de JM-Oxfam De Jonge Oxfam-Winkels zijn groepen leerlingen tussen 14 en 18 jaar, die zich samen met de leerkrachten inzetten in hun school. Deze groepen hebben net zoals de volwassen vrijwilligers, 3 missies: de verkoop van producten van eerlijke handel organiseren; organiseren van bewustmakingsacties in de school; op een democratische manier in groep werken en zich vormen. Eind 2009 waren er 119 JM-Oxfam groepen actief, waarvan 14 gedurende dit jaar gecreëerd. 6
De inzet was opnieuw groot: acties in de scholen verspreid over 24 halve dagen hebben 3215 jongeren samengebracht. Het opzetten van twee grote evenementen, de vorming en uitwisseling hebben 1025 leerlingen en leerkrachten samengebracht. Enkele honderden jongeren hebben deelgenomen aan een debat met politieke vertegenwoordigers. Groepen hebben zich ingezet rond de campagne “Meilleur Marché” en voor een tentoonstelling. De eerste regionale bijeenkomsten van de leerkrachten werden gehouden. En nog belangrijker, er werden duizenden uren besteed aan de inzet voor een rechtvaardigere wereld en het verspreiden van het idee van eerlijke handel in hun school.
Oxfam-Magasins du monde avec les jeunes
Voor de +18 jarigen: het project Oxfam-in-actie
Op 12 december 2009 waren er meer
Het project Oxfam-in-actie heeft als doel
Brussel-Kopenhagen om hun stem tijdens
jonge mensen die actief zijn in de 3 organ-
de internationale top te laten horen voor
isaties van Oxfam-in-België te groeperen
een groenere en rechtvaardigere planeet.
en hen uit te nodigen om deel te nemen
Onder hen, een delegatie van jonge activ-
aan diverse activiteiten ter ondersteuning
isten van Oxfam-in-actie lieten hun stem
van de diverse campagnes gevoerd door
horen.
de beweging.
dan 800 activisten aan boord van de trein
Meer informatie op http://www.omdm. be/climat/index.html en op http://www. radioxfam.org/.
7
Oxfam-Magasins du monde met de politiek en de ondernemingen Oxfam-Magasins du monde wil, samen met de burgers, een kracht voor verandering opbouwen ten opzichte van het heersende model. Daarom leidt OxfamMagasins du monde campagnes van bewustmaking en interpellatie opdat iedereen, als burger, als onderneming en als overheid, zich zou inzetten ten voordele van een rechtvaardiger economisch model.
“Meilleur marché” (beter aankopen) De sector van de grote distributie, werd de eerste verkoopplaats van textiel, is schuldig aan talrijke schendingen van de rechten van werknemers in de productielijnen. Het platform « Vêtements propres », waarvan Oxfam-Magasins du monde deel uitmaakt, verzoekt in 2009 en 2010 verschillende spelers in de detailhandel om hun praktijken te wijzigen. 2009 was de tijd van de vorming
gevoerd voor de geïnterpelleerde uithangborden. De campagne werd uitgezonden in de winkels van Oxfam-Magasins du monde. De strijd zet zich voort in 2010! www.meilleurmarche.be
Politieke interpellaties Oxfam-Magasins du monde heeft actief de kandidaten voor de regionale verkiezingen van 2009 geïnterpelleerd. Samen met de CNCD en haar leden, hebben zich meer dan 400 burgers gemobiliseerd tijdens 10 politieke debatten rond de Noord-Zuid problematiek, met de wil om de burgers en de politiek dichter bij elkaar te brengen. Met andere Europese organisaties hebben we de verbintenis verkregen van 63 kandidaten voor de Europese verkiezingen om, eens verkozen, de eerlijke handel in het Europees Parlement te ondersteunen. Onder hen, 5 Franstalige Belgen die euroafgevaardigde zijn, op de 8 die vandaag zetelen. Oxfam-Magasins du monde neemt ook deel aan de campagne "Ça passe par ma commune” die met name in 2009 een stand van zaken opgemaakt heeft van de praktijken die de 59 gemeenten hanteren wat betreft duurzame ontwikkeling, eerlijke handel, enz.… www.capasseparmacommune.be
(794 vrijwilligers) en het debat (meer dan 1200 deelnemers op filmbesprekingen rond een documentaire gemaakt in Indonesië). De bewustmakingsacties werden 8
Steunacties In 2009 hebben Oxfam-Magasins du monde en Oxfam-Solidariteit hun sterke steun geuit voor de Belgische melkveehouders, waarvan de sector getroffen is door een ernstige crisis, door middel van persberichten, 3574 handtekeningen werden verzameld door petities en
media-activiteiten, een oproep van de beweging om de acties van de landbouwers te ondersteunen. Doorheen hun strijd wil Oxfam een ander model in de landbouw steunen, hier en in het Zuiden. www.omdm.be/lait
9
Oxfam-Magasins du monde met U
Waterloo
Hainaut
Brabant wallon
Nivelles La Louvière Mons
Charleroi
Namur Dinant
Oxfam-Magasins du monde, dat zijn 67 winkels met producten van eerlijke handel en 35 winkels met tweedehands kledij. Het zijn 29000 vaste klanten die gebruik maken van onze klantenkaart. Het zijn ook elk jaar 500 producten voor decoratie, mode, welzijn en ontspanning, vervaardigd door 41 partners uit het Zuiden (zie blz. 4) en uitsluitend verkocht in de winkels van OxfamMagasins du monde.
Eerlijke handel Eerlijke handel en tweedehands kledij.
De volledige lijst winkels vindt u op www.omdm.be/magasins 10 Brabant wallon
Liège
Namur
Ciney
Liège
Verviers Malmedy
y Marche-enFamenne
Jette
Brussels
Ganshoren Evere
Luxembourg
Berchem Sainte-Agathe
Koekelberg
Schaerbeek Saint-Josseten-Noode
Molenbeek-Saint-Jean
Arlon
Woluwe-Saint-Lambert
Anderlecht
Etterbeek Saint-Gilles
Woluwe-Saint-Pierre Ixelles
Forest
Auderghem
Uccle
Hainaut
Luxembourg
Watermael-Boitsfort
11
Oxfam-Magasins du monde met U
In 2009, zoals elk jaar, hebben we con-
We hadden voor de eerste keer partners
tact gehad met talrijke burgers dankzij
van eerlijke handel, komende uit Afrika,
onze publicaties, evenementen en pub-
Zuid-Amerika en Azië uitgenodigd. Ze
lieke activiteiten.
waren onder de indruk van de steun en vooral van het aantal kinderen en
De 18e editie van de Petits déjeuners
gezinnen. “Wat een ongelooflijke inzet!
Oxfam (21 en 22 november) heeft 40.376
Oxfam is een stevig platform” hebben ze
deelnemers samengebracht. Een record
gezegd.
deelname bereikt dankzij de 189 groepen
www.omdm.be/petitsdejeuners
mensen die zich geëngageerd hebben om 206 ontbijten te organiseren, ook een record! Deze actie wordt door velen verwacht en is definitief deel geworden van het burger- en associatief landschap.
12
Oxfam-Magasins du monde lanceerde in 2009 haar nieuwe tijdschrift, “Déclics (et des claques)” welke « l’Autre Quotidien » vervangt. Het magazine van 20 pagina’s, in A4 en in kleur, is bedoeld voor sympathisanten van Oxfam-Magasins du monde. www.omdm.be/declics
Oxfam-Magasins du monde met de (inter)nationale acteurs
Internationale samenwerking Oxfam-Magasins du monde is lid of aandeelhouder
Oxfam-in-België
van :
In België verwijst Oxfam naar vier entiteiten: Ox-
- Oxfam International
fam-Solidariteit, Oxfam-Wereldwinkels, Oxfam-
- WFTO (World Fair Trade Organisation) Europe &
Fairtrade en Oxfam-Magasins du monde. Zoals de
Global
naam al aangeeft, is Oxfam-in-België de koepel-
- EFTA (European Fair Trade Association)
organisatie.
- FTAO (Fair Trade Advocacy Office)
Het werd als VZW opgericht, in het bijzonder om als unieke gesprekspartner voor Oxfam Interna-
Belgische samenwerking
tional te fungeren in ieder land waar Oxfam aan-
Oxfam-Magasins du monde is lid of aandeelhouder van :
wezig is. Oxfam-in-België bestaat uit een Raad
- Oxfam-in-België
van Bestuur en een Algemene Vergadering. Zelfs
- BFTF (Belgian Fair Trade Federation)
als elke Oxfam autonoom is en zijn eigen projec-
- CNCD
ten ontwikkelt is ad hoc samenwerking talrijk en is
- Acodev
er een toenadering tussen de vier organisaties op
- Vêtements propres
gang.
- Ecoconso
Oxfam International
- Ressources
Oxfam International is een internationale confed-
- Max Havelaar
eratie die 14 aanhangers en 2 waarnemende leden
- Ca passe par ma commune
samenbrengt, die hetzelfde doel nastreven: een rechtvaardiger wereld opbouwen. Het implementeert
Locale samenwerking
meerdere strategieën om op te treden tegen de
Op lokaal, gemeentelijk of regionaal vlak, is de
armoede op korte, middellange en lange termijn,
samenwerking met lokale teams talrijk en zeer
en om overtuigingen en attitudes in beleid en in
gevarieerd. Dit leidt tot verschillende concrete
praktijk te wijzigen. De leden zijn actief in ontwik-
projecten, uitwisselingen, acties en evenementen
kelingshulp, noodsituaties, onderzoek en pleidooi.
georganiseerd in samenwerking of deelname aan acties van andere organisaties, zoals voortgezet onderwijs, bijdrage tot ontwikkeling, plaatselijke afdelingen van vakbonden, buurthuizen, raadgevende comités, lager- en middelbaar onderwijs, lokale sociale forums, culturele centra, OCMW, plaatselijke missies, lokale agenda 21, actoren van de sociale economie, centra voor asielzoekers…
13
Enkele cijfers van 2008 en 2009 Verdeling van de inkomsten 2008
25%
De voornaamste subsidies: 2.265.841 € De verkoop van tweedehands kledij: 870.944 €
10%
65%
De verkoop van producten van eerlijke handel: 5.781.345 €
Verdeling van de inkomsten 2009
27%
De voornaamste subsidies: 2.425.013 € De verkoop van tweedehands kledij: 864.637 €
10%
63%
Voornaamste subsidies in 2009 (in miljoenen €)
443
268
Balans lasten 2009
17%
118
Subsidie Maribel jobs Jaarlijkse subsidie Voortgezet Onderwijs Franse Gemeenschap Jaarlijkse subsidie programma Noord DGOS Andere schulden/regularisatierekeningen: 660.821 €
12%
6%
Aanvullende subsidie werkgelegenheid Franse Gemeenschap Subsidie EPA jobs
612 984
De verkoop van producten van eerlijke handel: 5.540 469 €
Commerciële schulden: 901.158 €
16%
Provisies: 324.260 € Schulden meer dan 1 jaar: 1.681.554 € Schulden meer dan 1 jaar (dit jaar betaalbaar): 231.962 €
30%
4%
14%
Financiële schulden: 752.769 € Sociaal fonds: 876.479 €
Balans baten 2009
40%
1%
Regularisatierekeningen : 48.186 € Materiële vaste activa : 2.167.439 € Financiële activa : 170.495 € Voorraden en bestellingen in uitvoering : 947.690 €
3% 14
11%
Vorderingen op ten minste 1 jaar : 581.075 € Beschikbare middelen : 1.514.118 €
Les chiffres de 2009 Verkoop ambachtsproducten in 2008 (in miljoenen €)
79 133
Netwerk Oxfam-Magasins du monde
483
Netwerk Oxfam-Wereldwinkels Gerelateerde winkels
1.802
Andere/ externe
Verkoop ambachtsproducten in 2009 (in miljoenen €)
71 118
Netwerk Oxfam-Magasins du monde
581
Netwerk Oxfam-Wereldwinkels Gerelateerde winkels
1.629
Andere/ externe
Verkoop voedingsmiddelen in 2008 (in miljoenen €)
620
Netwerk Oxfam-Magasins du monde
95
Gerelateerde winkels Andere/externe
2.569 Verkoop voedingsmiddelen in 2009 (in miljoenen €)
417
Netwerk Oxfam-Magasins du monde
104
Gerelateerde winkels Andere/externe
2.621 Voornaamste exploitatiekosten 2009 (in miljoenen €)
506
66 279 58 3.441
2.301 1.577
100 346
Kostprijs van de producten Promotiekosten Vervoer en distributie Exploitatiekosten netwerk winkels Lonen en aanverwante kosten Infrastructuurkosten hoofdkantoor Uitbetalingen projecten Oxfam-Solidariteit Kosten partnerschap Noord en Zuid Kosten gesubsidieerde activiteiten (exclusief lonen) Financiële kosten
15
Aan allen die Oxfam-Magasins du monde steunen door hun bezoek aan onze winkels, door hun steun aan onze campagnes, door hun bijdrage van tweedehandskledij, door de verspreiding van de Oxfam gedachte rondom zich, door hun inzet als burgers...
Verantwoordelijke uitgever : Marc Dascotte, Provinciale straat, 285, 1301 Waver, Foto’s : Benjamin Fournier (12,16)
Onze beste dank!
Ontworpen door www.kikaz.be
