Un regard éclairé Een sur des logements Activiteiten glasheldere de qualité verslag kijk op de à consommation Belgische 2014 d’énergie quasi nulle glasindustrie
Verbond van de Glasindustrie vzw Pleinlaan 5, 1050 Brussel
Inhoudstafel
Ondernemingsnummer: 0406 675 666 T : +32(0)2/542.61.20 F : +32(0)2/542.61.21 Email :
[email protected]
Verantwoordelijke uitgever: Guy de Clippele
1 / Organisatie van het VGI
Ú Raad van Bestuur .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Pagina 4 Foto’s: 3B-The Fibreglass Company, Ú Interne organisatie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Pagina 5 AGC Glass Europe, Ú Europese glasorganisaties . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Pagina 6 Cobelpa (Stora Enso), Deknudt Mirror Works, Ú Glas, papier en karton bundelen hun krachten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Pagina 7 Ducatt, Durobor group, Fédération de l’Industrie du Verre, 2 / Het jaar 2014 Fetra (Fefco), Gerresheimer Momignies, Ú De socio-economische aspecten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Pagina 9 Groep Leroi-Lerobel, Ú Energie en milieu. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Pagina 14 Jolien De Jaegher, Knauf Insulation, Ú Public Affairs . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Pagina 18 MD Verre Vidrala, Pittsburgh Corning Europe, Polypane Glasindustrie, 3 / XIVde Student’s Glass Award. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Pagina 25 Saint-Gobain Construction Products Belgium Division Isover, Saint-Gobain Glass Solutions, Scheuten Glas Diest, Sébastien Coppens, Sprimoglass.
2
Organisatie van het VGI
3
Activiteiten verslag 2014
Raad van Bestuur
Voorzitter Pierre Gérard
(tot 31/12/2014)
Algemeen Directeur Guy de Clippele
Voorzitter
VGI - FIV
Pierre Gerard
Guy de Clippele
Vice-Président Manufacturing & Research
Algemeen Directeur
Verbond van de Glasindustrie www.vgi-fiv.be
PITTSBURGH CORNING EUROPE www.foamglas.be
Bestuurders
Annie COPPENS Algemeen Directeur
Excellence & Total Quality
Yves DELEYE
Francis DEKNUDT
SAINT-GOBAIN GLASS SOLUTIONS www.glassolutions.be
AGC Glass Europe www.agc-glass.eu
Deknudt Mirror Works www.deknudtmirrors.com
Olivier Douxchamps
Robert engelen Technisch Directeur
Corporate Responsability Director
KNAUF INSULATION www.knaufinsulation.be
EMGO www.emgo.be
AGC GLASS EUROPE www.agc-glass.eu
Ludovic PIRAUX
Fabrice Rouge
Philippe spegelaere
3B-THE FIBREGLASS COMPANY www.3b-fibreglass.com
MD Verre Vidrala www.vidrala.com
AGC Glass Europe www.agc-glass.eu
Manager Visé
C.E.O
Jean-Marc MEUNIER
Directeur d’usine
Gedelegeerd Bestuurder
Emmanuel HAZARD
Human Resources Manager
Vice-Président
Voorzitter-Gedelegeerd Bestuurder
Michel BOUCKAERT
Frédéric MEYVAERT
AGC Glass Europe www.agc-glass.eu
SOLIVER www.soliver.be
MEYVAERT GLAS www.meyvaert.be
Bert servaes
Franky SYMOENS
Gerresheimer Momignies www.gerresheimer.com
Polypane Glasindustrie www.polypane.be
General Manager
Algemeen Directeur
C.E.O
Permanent Uitgenodigd
Patrick Goorts Sprimoglass www.sprimoglass.be
4
Activiteiten verslag 2014
Interne organisatie (tot 31/12/2014)
Raad van Bestuur Voorzitter
Pierre Gérard Uitvoerend Comité van de Vlakglasverwerkers Voorzitter
yves deleye Algemeen directeur
Secretariaat
guy de clippele
anne-Sophie carton
afdeling Sociale zaken
Technische afdeling
Afdeling milieu en energie
Economische en Juridische afdeling
yves jacobs
luc dumont
emilie butaye
claire eelens
Commissie Sociale Aangelegenheden
Commissie Duurzaam Bouwen
Commissie Energie
Commissie Student’s Glass Award
Commissie Opleiding
Commissie Hoogrendement Beglazing (HR)
Commissie Leefmilieu
Commissie Economie
5
Activiteiten verslag 2014
Europese glasorganisaties
glass Alliance europe
VGI en 13 andere nationale federaties
glass for europe
glass fibre europe
Vlakglas
glasvezels
EDG
esga
feve
huishoudglas
technisch glas
Holglas
Europese glasproducenten
6
Activiteiten verslag 2014
GLAS, PAPIER EN KARTON BUNDELEN HUN KRACHTEN Brussel, 8 december 2014 – De drie beroepsfederaties: producenten en verwerkers van glas (VGI), produ centen van pulp, papier en karton (COBELPA) en ver werkers van papier en karton (FETRA) hebben besloten om hun krachten te bundelen en samen te werken om hun externe vertegenwoordiging te versterken en de kwaliteit van hun dienstverlening aan hun leden te verhogen. Er zorgvuldig over wakend dat de kwaliteitsservice aan hun leden gegarandeerd blijft, hebben de drie federaties uit de papier- en de glassector besloten om op diverse gemeenschappelijke en sectoreigen competentiege bieden nauw samen te werken, weliswaar met behoud van hun statutaire on af hankelijkheid. Deze samen werking, die in eerste instantie betrekking zal hebben op energie-, milieu- en sociale kwesties, zal leiden tot een optimale verdeling van de dossiers, terwijl zij tegelijkertijd een nog grondigere kennis van de prioritaire dossiers zal
INDUFED
garanderen. Deze samenwerking zal worden georgani seerd binnen het INDUFED platform, dat FETRA, VGI en COBELPA omvat. Een intensievere samenwerking zal eveneens een opti male externe vertegenwoordiging van de drie beroeps federaties mogelijk maken. De drie federaties hebben ook besloten om vanaf medio 2015 dezelfde lokalen te delen, wat naar verwachting op operationeel niveau een efficiëntieverhoging zal genereren. In een tijd waarin de versterking van het concurrentie vermogen van onze bedrijven een topprioriteit is voor de ontplooiing van de industrie in ons land, zijn de drie federaties overeengekomen hun potentieel te verenigen om de ontwikkeling van hun leden te ondersteunen en een actieve bijdrage te leveren aan het creëren van een gunstiger toekomstig industrieel kader in de drie gewesten van ons land.
7
2
Het jaar 2014
8
Activiteiten verslag 2014
De socio-economische aspecten
Ú
Onze belangrijkste klanten
en vloeren, onder impuls van het gewestelijke subsidie beleid.
Voor 2015 wordt bijgevolg vrijwel een nulgroei verwacht.
De twee belangrijkste klanten van de Belgische glas industrie blijven de automobiel- en bouwsector.
Ú
In 2014 werden in België 482.939 nieuwe voertuigen ingeschreven, tegenover 486.065 in 2013. Dit is dus een lichte achteruitgang.
De door de NBB opgestelde conjunctuurscurve van de sector, die in de jaren 2011 en 2012 was gedaald, herstelde zich goed in de loop van 2013 en in de eerste helft van 2014, maar de maximale waarden van 2010 worden nog helemaal niet bereikt. Maar in het tweede deel van 2014 was de trend van de curve opnieuw naar beneden gericht.
FEBIAC verwacht dat het totale volume van nieuwe auto’s in 2015 ongeveer hetzelfde zal zijn als in 2013 en 2014, dus ongeveer 485.000 nieuwe ingeschreven voertuigen. De Europese automobielsector in zijn geheel groeide in 2014 voor het eerst weer sinds 2007, zegt de European Automobile Manufacturers Association. Er werden 12,5 miljoen nieuwe voertuigen gebouwd, of 5,7% meer dan in 2013. Maar 2015 zou een minder goed jaar kunnen worden en het peil ligt nog aanzienlijk lager dan vóór de crisis (16 miljoen voertuigen in 2007). De bouwsector maakt sinds midden 2012 een moeilijke periode door en er is nog geen beterschap in zicht. De renovatie van het bestaande gebouwenbestand verloopt tekeningen: veel trager, met nochtans enkele kant vooral het segment van de dakisolatie en de vervanging van beglazingen heeft het moeilijk, maar er ontwikkelen zich ook nieuwe markten, zoals na-isolatie van muren
Conjunctuurscurve van de sector
10
NS770
0 -10 -20 -30 -40 -50
2010
2011
2012
2013
2014
2015
9
Activiteiten verslag 2014
Export
Ú
De glasexport, vitaal voor de sector die, ter herinnering, een volume exporteert dat hoger ligt dan zijn eigen productie, heeft nog steeds te lijden onder de crisis. Na een lineaire groei tussen 1980 en 2007 (+5%/jaar), blijft het niveau momenteel steeds maar dalen. Er was sprake van een licht herstel in 2010 - 2011, maar in 2014 ging de daling verder, met een verschil van 8% ten opzichte van 2013. Anderzijds is de import teruggekeerd naar een niveau dat vergelijkbaar is met de toestand vóór de crisis. Er was zelfs een stijging met 4% in vergelijking met 2013. Uiteindelijk vertoont de handelsbalans van de sector een positief saldo, hoewel het opnieuw lager ligt dan tijdens het vorige boekjaar
Export, import en saldo van 1980 tot 2014 2.500
2.000
1.500
1.000
Export miljoen €
Import miljoen €
2014
2013
2012
2011
2010
2009
2008
2007
2006
2005
2004
2003
2002
2001
2000
1999
1998
1997
1996
1995
1994
1993
1992
1991
1990
1989
1988
1987
1986
1985
1984
1983
1982
1980
0
1981
500
Saldo miljoen €
10
Activiteiten verslag 2014
Ú
Verkocht volume
De glassector maakt sinds 2009 een van de zwaarste crisissen in zijn bestaan door en voor 2014 wordt geen verbetering verwacht.
2014 werd afgesloten met een verkocht volume van ongeveer 600.000 ton glas. Verscheidene ovens werden definitief stilgelegd, waardoor sommige productiesites moesten worden gesloten. Ter herinnering, in 2013 werd de sluiting aangekondigd van EMGO in Lommel en Saint-Gobain Sekurit in Auvelais. In 2014 stopten ook de productiesites voor vlakglas van AGC Glass Europe in Roux en Saint-Gobain Glass in Auvelais hun activiteiten.
Het volume van de verkochte glasproductie blijft dalen en nooit eerder verkocht de sector een hoeveelheid die zoveel lager ligt dan één miljoen ton (historisch maximum: 1.631.000 ton in 1998).
Productie in verkochte tons 1.700.000 1.575.000 1.450.000 1.325.000 1.200.000 1.075.000 950.000 825.000 700.000
2014
2013
2012
2011
2010
2009
2008
2007
2006
2005
2004
2003
2002
2001
2000
1999
1998
1997
1996
1995
1994
1993
1992
1991
1990
1989
1988
1987
1986
1985
1984
1983
1982
1981
1980
575.000
11
Activiteiten verslag 2014
Door de crisis en de eruit voortvloeiende sluiting van productiesites is de opsplitsing van het volume aan verkocht glas over de verschillende subsectoren grondig gewijzigd. Vlakglas, dat historisch het overwicht had - 75% van het geproduceerde volume - komt nu helemaal achteraan. Het aandeel van het vlakglas in de totale productie is op die manier op 2 jaar tijd verminderd van 62% tot 27% in 2014.
Ú
Werkgelegenheid
In deze context spreekt het vanzelf dat ook het werkgelegenheidsniveau in de sector in 2014 is gedaald. Volgens de meest recente gepubliceerde cijfers zouden er midden 2014 nog ongeveer 5.300 personen in de sector aan het werk zijn.
Delen van de subsectoren in de totale productie 2000
15%
2012
2013
23 %
8% 76%
15 %
38 %
34 %
62 %
2014
27 % Vlakglas
Holglas
42 %
27 % 31 %
Andere producten
12
Activiteiten verslag 2014
Ú
Vooruitzichten
Sommige subsectoren kampen nog steeds met een aanzienlijke overcapaciteit en een gebrek aan concur rentiekracht. Toch behouden alle sectoronderdelen potentieel belangrijke markten, zowel lokaal als internationaal. Glas blijft een onmisbaar product, op talrijke domeinen, zoals de bouw, hernieuwbare energie, voedings- en cosmeticaverpakkingen, hightech-producten, enz. Op termijn blijft optimisme gewettigd, maar momenteel staat het overleven van de Belgische glasindustrie op het spel. De glassector stelt onder andere volgende eisen, die tot uiting komen in de standpunten van zijn Verbond:
een snel herstel van het concurrentievermogen van onze bedrijven, onder andere door een verlaging van de loonkosten en een grotere flexibiliteit; c orrecte energieprijzen en bevoorradingszeker heid door middel van een regionaal, nationaal en Europees energiebeleid dat de concurrentiepositie van onze glasindustrie vrijwaart; de doelstellingen op lange termijn inzake de energie- efficiëntie van het gebouwenbestand omzetten in ambitieuze, coherente, gedetailleerde en bindende renovatieplannen.
concrete en snelle acties van de Europese Unie om de sector te beschermen tegen de interna tionale concurrentie en tegen oneerlijke concur rentie binnen Europa, kortom, een Europees industrieel beleid dat die naam waardig is;
13
Activiteiten verslag 2014
Energie en milieu Ú
ENERGIE In Wallonië
‘Accord de branche’: een verbintenis van de glassector In februari vroegen minister Henry en minister Nollet aandacht voor de resultaten van de eerste overeen komsten en vooral voor de verbintenis van de industriële sectoren om overeenkomsten van de 2e generatie (2014-2020) voort te zetten. Er werden video’s opge nomen van de bedrijven die de overeenkomsten ondertekenden en er werd een folder uitgegeven. In de glassector werd het bedrijf 3B-Fiberglass in de schijn werpers gezet. Deze documenten kunnen worden geraadpleegd op de Franstalige versie van de website van het Verbond: de la Fédération: vgi-fiv.be | Environnement et énergie > Accord de branche “Energie”
‘Accord de branche’ van de 2e generatie: opstartfase Op 1 januari 2014 werd de nieuwe milieuovereenkomst van de sector van kracht. Op basis van de energieaudits van de 10 bedrijven die de overeenkomst onder tekenden, ging het VGI in deze overeenkomst de verbintenis aan om de energie-efficiëntie met 13,1% te verhogen en de CO2-uitstoot met 23% te verlagen ten opzichte van 2005. In het kader van de middelen
verbintenis presenteerde het Verbond aan het Gewest zijn relevantiestudie, voorafgaand aan de uitvoering van de roadmap tegen 2050. Deze roadmap wordt momenteel uitgewerkt en zal tegen eind 2016 worden voorgesteld.
In Vlaanderen Audit et benchmarking convenant In 2014 bleven de deelnemende bedrijven zich inzetten voor de audit- en benchmarkingconvenant door, voor de meerderheid onder hen, de mogelijke energie besparende maatregelen te herevalueren. Momenteel hebben alle glasproducenten de vooropgezette doel stellingen bereikt.
Een nieuwe energieovereenkomst wordt voltooid De onderhandelingen werden voortgezet om een energieovereenkomst te bereiken die in april definitief werd goedgekeurd door de Vlaamse regering. De overeenkomst trad in werking op 1 januari 2015. Om deze nieuwe overeenkomst voor te bereiden orga niseerde het VGI voor zijn leden een reeks ontmoetingen met potentiële energieauditeurs. In december had de meerderheid van de glasbedrijven die aan de vorige overeenkomst hadden meegewerkt, een verklaring van deelname ondertekend.
14
Activiteiten verslag 2014
De energiekosten in België Omdat energiekosten tot 35% van de productieprijs van een glasproduct kunnen uitmaken, volgt het Verbond de evoluties op dit domein van heel dichtbij. Als lid van Febeliec, de Federatie van gebruikers van elektriciteit en gas, is het VGI ermee belast om de evolutie van alle federale en gewestelijke toeslagen op de kostprijs van de elektriciteit op de voet te volgen. Het VGI bepaalt vervolgens zijn standpunt in een ‘position paper’. Het document is beschikbaar op de website: febeliec.be | position papers > electricity.
Het VGI steunt ook Febeliec bij het updaten van haar studie over een benchmarking van de elektriciteits prijzen tussen de Belgische gewesten en onze buur landen. Wij hopen dat deze studie tot het invoeren van een energienorm zal leiden om de waargenomen verschillen te beperken. Bovendien nemen de leden van het Verbond talrijk deel aan de jaarlijkse enquête over de evolutie van de gas- en elektriciteitsprijzen die in samenwerking met andere industriële federaties wordt georganiseerd.
In Wallonië zette het VGI haar acties voort, in samen werking met de UWE, om de overheden bewust te maken van het probleem van de toeslag ‘OPS Elia’ die sinds januari 2013 van kracht is met een buitensporig tarief van 13,81€/MWh.
Restwarmte Door het productieproces waarbij minerale grond stoffen bij hoge temperatuur worden gesmolten, beschikt de glassector over een bepaald warmtepotentieel dat momenteel niet gebruikt wordt. Tijdens de vorige regeerperiode had ICEDD de opdracht gekregen om na te gaan hoeveel restwarmte in de Waalse industrie in elektriciteit zou kunnen omgezet worden. Deze opdracht mondde uit in een seminarie waarop het VGI, via een presentatie van Guy Van Marcke de Lummen van AGC Glass Europe, het bestaande potentieel in de sector berekende. De redenen om deze restwarmte in Wallonië niet te gebruiken in tegenstelling tot andere landen, werden aangekaart. Het belangrijkste probleem in Wallonië is momenteel dat deze energiebron niet als hernieuw baar wordt beschouwd, zodat er ook geen steun of financiële subsidies aan worden besteed.
15
Activiteiten verslag 2014
Impact van een elektriciteitsschaarste Na de zomer is de bevoorradingszekerheid van elek tri citeit een steeds meer verontrustend thema geworden. Het VGI hield in dit verband een enquête bij zijn leden om de impact van een eventuele black-out te evalueren. Zoals verwacht, is de impact groter bij de glasproducenten dan bij de verwerkers van vlakglas. Maar door de diversiteit van de productieovens lopen de gevolgen van een langdurige stroomonderbreking sterk uiteen, van een gecontroleerde afschakeling tot de vernieting van de productiemiddelen. In samen werking met ICEDD organiseerde het VGI voor zijn leden en voor de leden van Fetra en Cobelpa ook een informatiesessie over ‘demand side management’. Tijdens deze sessie werden de bestaande producten voorgesteld en werden ervaringen uitgewisseld.
Ú
KLIMAAT
CO2 emissiehandelssysteem (EU ETS) 2013 - 2020 Binnen Glass Alliance Europe (GAE) werd de herziening van de lijst met sectoren die beschouwd worden als blootgesteld aan koolstoflekken (carbon leakage) aangeduid als een prioritair dossier. In samenwerking met GAE vonden op Europees niveau ontmoetingen plaats met het kabinet van commissaris Karel De Gucht en op Belgisch niveau met de vertegenwoordigers van de cel klimaatsverandering van de FOD en de Waalse overheid (AwAC). De uitdagingen waar de glassector voorstaat, werden aan hen gepresenteerd. Na de verkiezing van de Europese parlementsleden organiseerde het VGI voor hen bedrijfsbezoeken om ze te wijzen op de bezorgdheden van de glassector. In dit verband bezocht de heer Ivo Belet (CD&V) de fabriek van AGC Glass Europe in Mol en mevrouw Kathleen Van Brempt (SPa) kon de productie van foamglas be wonderen bij Pittsburgh Corning Europe in Tessenderlo.
16
Activiteiten verslag 2014
Ú
MILIEU
Glasrecyclage
Food contact
In het kader van de Alliantie WerkgelegenheidLeefmilieu werden in Wallonië en Brussel bijzondere acties gevoerd om de aparte inzameling van vlakglas te organiseren. Deze acties worden samen met andere betrokken sectoren gevoerd (fabrikanten van ramen, Confederatie Bouw, recyclagebedrijven, overheid, …). Bovendien lanceerde FEBEM eind 2013 een oproep voor projecten om elk initiatief van selectieve afbraak, inzameling, sorteren of behandelen van de stromen vlakglas en ramen financieel te steunen. Als jurylid heeft het VGI deelgenomen aan de evaluatie van de ingediende projecten.
Sinds 2012 besliste het FAVV (Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen) dat de voedselverpakkingssector zijn bijdrage moet leveren. Om deze bijdrage met 75% te verminderen, moet een gids voor autocontrole worden opgesteld. In nauwe samenwerking met Fetra werken het VGI en de betrokken leden aan het opstellen van deze gids.
In Vlaanderen heeft SuMMa (Steunpunt Duurzaam Materialenbeheer), binnen OVAM in de werkgroep vlakglas - bouw, de laatste hand gelegd aan een rapport over duurzaam beheer van vlakglas in de bouw. Wegens het belang van dit thema voor onze leden is SuMMa zijn studie komen voorstellen aan de leden van het VGI. De studie is beschikbaar op onze website: de la Fédération: vgi-fiv.be | Milieu en Energie > Recyclage Het VGI blijft de recyclage van glas bevorderen, o.a. door middel van een presentatie van de stand van zaken aan het WTCB in het kader van de werkgroep glazenmaker.
Uitbating volgens de nieuwe glas BREF In januari 2014 zette Wallonië de IED-richtlijn (voorheen IPPC) om via een besluit van de Waalse regering. De Waalse administratie organiseerde in februari een seminarie om alle IED-bedrijven te informeren over hun nieuwe verplichtingen. De heer Guy Van Marcke de Lummen van AGC Glass Europe presenteerde de situatie van de glassector, een pionier in dit proces. De nieuwe verplichting die de meeste vragen oproept, betreft het opstellen van het basisrapport, of met andere woorden een bodemonderzoek. Zowel rechtstreeks als via de UWE nam het VGI deel aan het opstellen van een nota die de inhoud van dit rapport beschrijft. Momenteel zijn er nog steeds contacten tussen het Verbond, de bedrijven en de administratie om te komen tot een basisrapport dat voldoet aan de verwachtingen van de Europese richtlijn en de administratie.
17
Activiteiten verslag 2014
Public Affairs
Ú
Publicaties
Een glasheldere kijk op de Belgische beglazingen
Een glasheldere kijk op kwaliteits volle bijna-energieneutrale woningen De reeks publicaties van het Verbond werd in oktober uitgebreid met een nieuwe brochure: “Een glasheldere kijk op kwaliteitsvolle bijna-energieneutrale woningen”.
De brochure “Een glasheldere kijk op de Belgische beglazingen” blijft de referentielijst van de beglazingen die in België worden geproduceerd en de meest geraadpleegde publicatie van het Verbond. Ze kreeg in 2014 een volledig andere vormgeving en ze werd drie keer bijgewerkt. De brochure is beschikbaar op de homepagina van de website vgi-fiv.be.
Ze geeft de voornaamste resultaten weer van een studie naar de impact van beglazingskarakteristieken op het energiegebruik en comfort van Belgische nieuwbouwwoningen tegen 2020, gerealiseerd door 18
Activiteiten verslag 2014
VITO en het onderzoeksteam Architecture et Climat van de UCL. Op basis van de besluiten van deze studie, kan het VGI verschillende architecturale aanbevelingen meegeven, die een kwaliteitsvolle beglaasde woning garandeert. Een wel overwogen keuze van de beglaasde opper vlakte en de eigenschappen van de beglazing, kan uiteraard het ontwerp van een woning optimaliseren. Bij de keuze van een beglazing mag niet enkel gekeken worden naar de warmtetransmissiecoëfficiënt Ug. De energetische balans is een samenspel van de thermische isolatie, de zonnewinsten en de aanvoer van natuurlijk licht. De omstandigheden waarin een beglazing geplaatst wordt, is steeds uniek waardoor elk van bovenstaande eigenschappen individueel geoptimaliseerd dient te worden. De keuze ervan zal afhangen van de oriëntatie van het glas, het type gebouw, de plaats van het glas in een gebouw, enz.
De vergroting van de beglaasde oppervlakte, door een correcte keuze van het glas uit het huidige ruime aan bod, verbetert de energie-efficiëntie van het gebouw: de verwarmingsbehoefte kan drastisch dalen dankzij de gratis zonnewarmte; de ruime aanvoer van natuurlijk licht vermindert de behoefte aan kunstverlichting aanzienlijk en verhoogt het visueel comfort; koeling systemen kunnen vermeden worden en toch kan het thermisch comfort gegarandeerd worden door een goede keuze van de zontoetredingsfactor g, aangepast aan de situatie. De brochures “Een glasheldere kijk op kwaliteitsvolle bijna-energieneutrale woningen”, “Een andere kijk op beglazingen en hun functies” en “Een andere kijk op de duurzaamheid van glas” zijn beschikbaar op papier en kunnen worden gedownload op de website van het Verbond: vgi-fiv.be | Publicaties > Folders
19
Activiteiten verslag 2014
Ú
Seminaries
Naast de vele en regelmatige formele en informele contacten om glasproducten te promoten en de besluitmakers, professionals, consultants, universitei ten, pers, ... te informeren, trad het VGI op diverse seminaries op als spreker. In het kader van de seminariecyclus “Energie et Construction”, die op 24 april werd georganiseerd door de CCW en het WTCB, gaf het VGI een lezing met als titel “Een mooi verlichte renovatie” over beglazing van erfgoedgebouwen. In april organiseerde de Bouwunie vier keer het seminarie “Is uw buitenschrijnwerk klaar voor 2014? Voor 2016? En voor 2021?”. Het VGI nam als spreker deel met de voordracht “Beglazing uitgelicht”.
In het kader van het technisch seminarie “Hoe natuurlijke verlichting integreren in het architectuur ontwerp”, dat op 27 november werd georganiseerd door de AABW (Association des Architectes du Brabant Wallon), gaf het VGI een voordracht met als titel “Hoe kwaliteitsvolle NZEB-woningen bouwen? Door ze overvloedig te beglazen!”. Het materiaal van de voordrachten die door het Verbond werden gegeven, zijn online beschikbaar: vgi-fiv.be | Verbond > Seminaries
Op 21 mei vond de “4de Dag van de Syndicus” plaats. Dit evenement met als thema “Energie en Isolatie” werd door de Unie Vlaamse Syndici (UVS) georgani seerd. Het VGI nam als spreker deel met de voordracht “Een glasheldere kijk op beglazingen: reglementering, akoestiek, veiligheid, …”. Het Verbond was ook uit genodigd op twee lunchseminaries van de UVS, in september en oktober.
20
Activiteiten verslag 2014
Ú
Batibouw 2O14
Dankzij een mooie samenwerking met de Brusselse cluster Ecobuild.brussels was het VGI aanwezig op de editie 2014 van de bouwbeurs Batibouw. Het zakensalon van de stand van Ecobuild.brussels stond letterlijk open voor het publiek via een innove rende wand die moderniteit en traditie met elkaar verzoende door middel van drie edele materialen: een glazen wand, een houten raam en stalen bevestigingen. Dit nieuwe glaselement, dat ontworpen was door het Verbond en door Sprimoglass geproduceerd met de nieuwste technologieën voor digitale glasbedrukking, nodigde de bezoekers uit tot een andere kijk op duur zaam bouwen, met een radicaal architecturale inslag. Dit initiatief om de bekendheid van het VGI te vergroten en de Belgische glassector onder de aandacht te brengen, zal worden herhaald tijdens de editie 2015 van Batibouw.
Batibouw 2014: Jean-Denis Fontaine (links) en
Batibouw 2014 van links naar rechts : Emmanuel Malfeyt (Coordinator,
Georges Devent (rechts), VGI-lobbyisten
Ecobuild.brussels), Amaury Sépulchre (Communication Officer, CAP2020), Michel Heukmes (Project Officer, CAP2020), Quentin Laffineur (Project Officer AWL - Duurzaam Bouwen, Ecobuild.brussels)
21
Activiteiten verslag 2014
Ú
Werkzaamheden van de werkgroepen “Hoog rendementsglas (HR)” en “Duurzaam bouwen”
De werkgroepen “HR” en “Duurzaam bouwen” verga derden twee keer in 2014. Enkele van de belangrijkste dossiers van de werkgroep “HR”: het standpunt van het Verbond betreffende het beleid ter ondersteuning van isolerende beglazingen, de gevolgen van de regelgevingen inzake de energie prestatie van gebouwen (EPB), de ontwikkeling van een label voor ramen, het belang van kwaliteitsvolle natuurlijke verlichting in gebouwen, het opstellen van een stappenplan voor de renovatie van ramen, enz.
Ú
Verkiezingen 2O14
De nieuwe Europese, federale en gewestelijke wet geving zal een cruciale impact hebben op de toekomst van de Belgische glassector. Het Verbond voerde meer dan een jaar een intensieve verkiezingscampagne om de politieke beleidsmakers te wijzen op de funda mentele aandachtspunten voor de Belgische glassector. De memoranda, position papers en diverse persar tikelen die de visie van het VGI weergeven, zijn online beschikbaar: vgi-fiv.be | Publicaties > Pers
Wat betreft de werkgroep “Duurzaam bouwen”: de gevolgen van de regelgevingen inzake de energiepres taties van gebouwen (EPB), het ontwerp van koninklijk besluit inzake de emissies van bouwproducten, de opvolging van de dossiers rond levenscyclusanalyses en milieulabels (voltooiing van het koninklijk besluit dat de minimale eisen vastlegt voor milieuboodschappen over bouwproducten, het oprichten van een Belgische databank inzake levenscyclusanalyse …), enz.
22
Activiteiten verslag 2014
Ú
Gewestelijke programma’s ter ondersteuning van de energie-efficiëntie van gebouwen
Dankzij zijn bevoorrechte relaties met de ministeriële kabinetten en met het BIM, de VEA, de universiteiten... heeft het VGI meermaals raad gegeven aan de beleids makers bij de uitwerking van programma’s ter onder steuning van de energie-efficiëntie van gebouwen. De glassector steunt met veel enthousiasme deze initiatieven die getuigen van het feit dat een reële prioriteit wordt toegekend aan de vervanging van beglazingen en de isolatie van gebouwen. De gewestelijke premies en belastingkortingen waren de jongste jaren een stimulans voor de verbetering van de bouw. Enquêtes tonen aan dat het merendeel van de investeringen niet zou plaatsgevonden hebben zonder deze incentives. Het systeem werkt en is van vitaal belang, in het bijzonder voor de laagste inkomens. De sterke daling van de gewestelijke subsidies die vanaf het begin van de nieuwe regeerperiode werd aan gekondigd, is in tegenspraak met een weloverwogen, ambitieuze en efficiënte visie op het milieubeleid. Ambitieuze programma’s voor financiële ondersteuning zijn een noodzaak, zowel sociaal en economisch als op milieugebied. Zij moeten in stand worden gehouden en uitgebreid, ondanks de moeilijke begrotingscontext. Dit is een politieke verantwoordelijkheid die in de eerste plaats voortvloeit uit een politieke visie.
De sector betreurt eveneens dat er sinds 2012 in Vlaanderen geen steun meer wordt gegeven voor de vervanging van verouderde dubbele beglazingen door dubbele hoogrendementsbeglazingen. Het stopzetten van deze maatregel, waarvan de doeltreffendheid al lang bewezen is, druist in tegen de prioriteiten van het Vlaams Energierenovatieprogramma 2020. Het VGI blijft overigens het ongegronde, ideologische en duidelijk willekeurige onderscheid aan de kaak stellen dat in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest en in Wallonië wordt gemaakt tussen klassiek en zogenaamd “natuurlijk” isolatie materiaal, ondanks verscheidene bestaande weten schap pelijke studies. Het Verbond betreurt anderzijds dat er geen steun is voor zonwerende beglazing, ook al is deze doeltreffend om de risico’s voor oververhitting te beperken. Ten slotte pleit het VGI voor een harmonisering van de gewestelijke regel gevingen, een vereenvoudiging van de administratieve procedures en betere betalingstermijnen.
Het VGI blijft pleiten voor een coherente en structurele planning op lange termijn van de diverse steunmaat regelen. De overheid moet bovendien een dui delijke communicatie voeren. Het moratorium van drie maanden dat eind 2014 werd aan gekondigd door het Waalse Gewest creëert een instabiele en speculatieve markt en is in die zin een betreurenswaardig voor beeld van een gebrek aan stabiliteit en duidelijkheid, die nochtanszo vaak worden geëist. 23
Activiteiten verslag 2014
Ú
Gelijkvormig maken van de EPB-reglementeringen
De gewestelijke EPB-reglementeringen bevatten mo menteel geen enkel criterium betreffende de natuur lijke verlichting in woningen. Dit druist in tegen de Europese richtlijn EPB 2010/31/EU. Het Verbond pleit krachtig voor het snel in overeenstemming brengen van de gewestelijke reglementeringen door er een cri terium voor de minimale natuurlijke lichtinval per lokaal in op te nemen, d.w.z. een minimale glasoppervlakte per lokaal, zoals dit reeds het geval is in bijvoorbeeld de Franse of Deense EPB-reglementeringen. Het VGI beveelt in dit verband aan om de huidige gewes telijke EPB-reglementeringen als volgt aan te vullen: Voor elke woonkamer van nieuwe gebouwen:
d e netto glasoppervlakte van verticaal geplaatst glas aan de buitenkant van een bewoonde ruimte moet minstens 1/6de van de vloeroppervlakte van de ruimte bedragen; d e netto glasoppervlakte van dakbeglazing onder een helling geplaatst moet minstens 1/8de van de vloeroppervlakte van de ruimte bedragen; d e netto glasoppervlakte van een combinatie verticaal geplaatst glas en dakbeglazing van een bewoonde ruimte moet minstens 1/6de van de vloeroppervlakte bedragen. Ook de stedenbouwkundige voorschriften van de lokale overheden die de glasoppervlakte beperken, moeten worden afgeschaft. Ten slotte vermelden wij dat Europese studies aantonen dat de optimale glasoppervlakte in de woningbouw, afhan kelijk van het lokale klimaat, over het algemeen 20 tot 30% van de vloeroppervlakte van de lokalen bedraagt.
Ú
normalisatie
Hoewel werkgroep 8 van CEN TC 88 “Thermal Insulation made of Cellular Glass”, waarvan het VGI het Europese secretariaat waarneemt, zijn werkzaamheden voortzet, werd er in 2014 geen plenaire vergadering georganiseerd. De plenaire vergadering van de normalisatiecommissie CEN TC 129 “Glass in Buildings”, waarvan het VGI het Europese secretariaat waarneemt, vond plaats op 2 december. Op 2 juni werd een plenaire vergadering georganiseerd van de normalisatiecommissie NBN E 129 “Glass in Buildings”, waarvan het VGI de sectorale operator is. De twee Belgische normprojecten prNBN S 23 002-2 en prNBN S 23 002-3 inzake de dimensionering van beglazingen, werden in 2014 voltooid en de publicatie ervan is gepland in de loop van 2015. Het naleven van de normalisatie blijft overigens een prioriteit voor de glassector. Het Verbond hoofd herinnert er meer bepaald aan dat: de dimensionering van beglazingen de norm NBN S23-002 moet respecteren, en dat hun Ug-waarde berekend moet worden volgens de norm NBN EN 673 (het komt erop aan hier bijzonder alert voor te zijn bij het importeren van beglazingen en be glaasde ramen); de prestaties inzake isolatie van zonnefolies moeten berekend worden volgens de norm NBN EN 673 (ruim overschatte prestaties waren met name aangegeven voor bepaalde door het VGI in gebreke gestelde producten); de garantievoorwaarden van de beglazingen worden niet nageleefd bij het plaatsen van een zonnefolie (hoger risico op thermische glasbreuk). 24
3
XIVde Student’s Glass Award
25
Activiteiten verslag 2014
Ú
Uitreiking van de XIVde Student’s Glass Award tijdens het XVde Congres van de Vlakglasverwerkers
De XIVde Student’s Glass Award werd op vrijdag 10 oktober 2014 toegekend ter gelegenheid van het XVde Congres van Vlakglasverwerkers en uitgereikt door de Heer Pierre Gérard, Voorzitter van het Verbond van de Glasindustrie. De ceremonie vond plaats in het prestigemuseum Autoworld in aanwezigheid van een honderdtal genodigden. Autoworld is ondergebracht in de hallen van het Jubelpark, één van de pronkstukken van het Belgisch architecturaal erfgoed.
Sébastien Coppens, Eerste Laureaat De eerste prijs van de XIVde Student’s Glass Award werd toegekend aan Sébastien Coppens, een jonge Architect onlangs gediplomeerd aan de Faculteit Architectuur, Stedenbouw en Ingenieurswetenschappen Architectuur van de Université Catholique de Louvain, voor zijn eindverhandeling The Show Box. De jury was voornamelijk ingenomen door het ontwerp van het gebouw met een samenspel van buitenaanzicht en doorzicht, van daglicht en nachtverlichting, wat zelden toegepast wordt voor feestzalen. Het binnen comfort wordt op een elegante manier verzekerd door
het toepassen van een bouwschil uit electrochrome beglazing en door natuurlijke ventilatie. Sébastien Coppens weet de techniek van de electrochrome be glazing te benutten op een creatieve, esthetische en moderne manier. Deze eerste prijs, geschonken door het Verbond van de Glasindustrie, bestaat uit een cheque ter waarde van 1500€ en een trofee uit glas ontworpen door Benoît Regniers, Opleider aan het Competentiecentrum van de glassector CEFOVERRE.
Jolien De Jaegher, Tweede Laureaat De tweede prijs van de XIVde Student’s Glass Award wordt toegekend aan Jolien De Jaegher, een jonge Burgerlijk Ingenieur-Architect onlangs gediplomeerd aan de Faculteit Ingenieurswetenschappen en Archi tectuur van de Universiteit Gent, voor haar eindverhan deling Experimenteel en numeriek onderzoek naar glaspanelen ondersteund door verlijmde puntverbin dingen.
XIVde Student’s Glass Award Van links naar rechts: De Heren Benoît Regniers en Sébastien Coppens, Juffrouw Jolien De Jaegher, De Heer Pierre Gérard.
26
Activiteiten verslag 2014
Door deze prijs wil de jury het belang benadrukken van fundamenteel en toegepast wetenschappelijk onder zoek, in het bijzonder op gebied van glas en adhesieve verbindingen. De jury benadrukt de uiterst nauwkeurige wetenschappelijke en kwaliteitsvolle analyse van Jolien De Jaegher, vanaf de studie tot de becijferde en proef ondervindelijke resultaten en zeker de overeenkomsten tussen de waarnemingen in het laboratorium en deze in de toegepaste architectuur. Deze tweede prijs, geschonken door het Verbond van de Glasindustrie, bestaat uit een cheque ter waarde van 1000€ en een trofee uit glas ontworpen door Benoît Regniers, Opleider aan het Competentiecentrum van de glassector CEFOVERRE.
Ú
Prijzenpot van 25OO€ | Deelnemen aan de XVde Student’s Glass Award
De XVde Student’s Glass Award is toegankelijk voor eindwerken van studenten van Belgische Universitei ten, Faculteiten en Hogescholen Burgerlijk Ingenieur, Industrieel Ingenieur, Architectuur en Interieurarchi tectuur, waarbij deze eindverhandelingen moeten zijn ingediend tijdens de academiejaren 2013-2014 en 2014-2015. Het reglement en de voorwaarden van de wedstrijd zijn beschikbaar op de website van het VGI: vgi-fiv.be | Verbond > Student’s Glass Award
27
Opgericht in 1947, groepeert het Verbond van de Glasindustrie (VGI) de Belgische ondernemingen die, op industriële schaal, glas produceren en/of verwerken: zowel vlakglas (bouw- en automobielnijverheid), holglas (flessen, tafelglas, flacons), als speciaal glas (glasvezels, cellulair glas, glaswol, zonneenergie, farmaceutica…). De sector omvat in België een tiental glasproductiebedrijven en nagenoeg dertig bedrijven die zich toeleggen op de verwerking van glas. Twee kenmerken van de Belgische glasindustrie zijn: innovatie en export.
INDU
Onder de koepel inDUfed is het Verbond van de Glasindustrie (VGI) in 2014 een samenwerking aangegaan met twee andere FED belangrijke industriële beroepsverenigingen: de producenten van de fabrikanten van papierdeeg, papier en karton (COBELPA) en de verwerkers van papier en karton (FETRA). De essentiële eigenschappen van de ondernemingen die tot deze drie sectoren behoren zijn de productie van duurzame en recycleerbare goederen.
Verbond van de Glasindustrie vzw Pleinlaan 5, 1050 Brussel T +32(0)2/542.61.20 | F +32(0)2/542.61.21
[email protected] | www.vgi-fiv.be