Stichting ProSea Verslag activiteiten 2014 SCHEEPVAART – IMO model course 1. Inbedding model course bij Nederlandse zeevaartscholen ProSea benadert zeevaartscholen in Nederland, voert gesprekken en maakt (meerjarige) afspraken over de inbedding (educatief pakket, train de trainer, coaching) van marine environmental awareness training op de scholen. Indien gewenst voert ProSea de cursussen tegen betaling uit op school.
Het educatieve materiaal is in schooljaar 2012-2013 kosteloos aan alle Nederlandse zeevaartscholen aangeboden, dankzij een subsidie van het O en O fonds zeescheepvaart. Op 23 september 2014 werd een studiedag over mariene ecologie georganiseerd voor elf docenten van visserijscholen en zeevaartscholen. Tijdens de studiedag verworven de deelnemers meer achtergrondkennis over algemene ecologische principes en over 'onze' Noordzee en Waddenzee, en werd met experts gesproken over actuele ecologische thema's zoals invasieve soorten, beschermde gebieden en microplastics in zee.
Inbedding per school: Maritiem Instituut Willem Barentz (HBO), Terschelling. Drie docenten hebben deelgenomen aan een Train de Trainer programma van ProSea in 2012 en aan de studiedag over ballastwater in 2013. Sinds 2012 voeren deze docenten de cursus zelfstandig op school uit. In 2014 heeft een medewerker van ProSea bij deze cursus geobserveerd en verzorgde een lezing over mariene ecologie. Hogeschool Amsterdam (HBO), Amsterdam. Twee docenten hebben deelgenomen aan een Train de Trainer programma van ProSea in 2012, een docent nam deel aan de studiedag over ballastwater in 2014. Het uitvoeren van de cursus is geleidelijk aan de docenten overgedragen. In 2012 heeft ProSea een cursus gegeven aan de studenten, docenten waren daarbij aanwezig. In 2013 en 2014 voerden de docenten de cursus zelfstandig uit. Daarbij maakten ze gebruik van de educatieve materialen van ProSea. ProSea verzorgde lezingen over mariene ecologie en ballast water. Noorderpoortcollege (MBO), Delfzijl. Een docent nam in 2014 deel aan de studiedag over ballastwater. In 2012, 2013 en 2014 heeft ProSea een cursus gegeven aan de studenten, docenten waren daarbij aanwezig. Hogeschool voor de Scheepvaart (HBO), Rotterdam. Twee docenten hebben in 2012 deelgenomen aan een Train de Trainer programma van ProSea. In 2013 en 2014 deden alle leerlingen mee aan de door ProSea gegeven marine environmental awareness cursussen. Deze werden gegeven in Diergaarde Blijdorp en werden gefinancierd door het haven-bedrijf Rotterdam. In 2014 hebben ook leerlingen van de HBO scheepsbouw opleiding meegedaan aan deze cursus. Twee docenten namen in 2014 deel aan de studiedag mariene ecologie.
Scheepvaart en Transport college (MBO), Rotterdam. Drie docenten hebben in 2012 deelgenomen aan een Train de Trainer programma van ProSea en in 2013 deden twee docenten mee aan de studiedag over ballastwater. In 2013 en 2014 deden alle leerlingen mee aan de ProSea marine environmental awareness cursussen. Deze werden gegeven in Diergaarde Blijdorp en werden gefinancierd door het havenbedrijf Rotterdam. Maritiem Instituut de Ruyter (HBO), Vlissingen. Twee docenten hebben deelgenomen aan een Train de Trainer programma van ProSea in 2012 en aan de studiedag over ballastwater in 2013. De cursus is geleidelijk overgedragen. In 2012 heeft ProSea een cursus gegeven aan de studenten, docenten waren daarbij aanwezig. In 2013 en 2014 gaven de docenten de cursus zelf. Maritiem Instituut de Ruyter (MBO), Vlissingen. Een docent heeft deelgenomen aan een Train de Trainer programma van ProSea. De docent geeft sindsdien geen aparte cursus, maar gebruikt de materialen van ProSea in de lessen. NOVA College, IJmuiden en Harlingen. Een docent heeft deelgenomen aan de studiedag over ballastwater in 2013 en aan de studiedag over mariene ecologie in 2014. NOVA gaat de cursus pas in het schoolprogramma opnemen als de verplichting in de kwalificatiedossiers wordt opgenomen. ROC Kop van Noord-Holland, Den Helder. Een docent heeft deelgenomen aan de studiedag over mariene ecologie in 2014. Deltion College, Zwolle. Twee docenten hebben deelgenomen aan de studiedag over mariene ecologie in 2014.
2. Inbedding model course bij buitenlandse zeevaartscholen ProSea levert op aanvraag een bijdrage aan de inbedding van marine environmental awareness op buitenlandse zeevaartscholen. In 2013 heeft ProSea een lezing gegeven over marine environmental awareness en de IMO model course voor International Association of Maritime Institutions, een organisatie van Europese zeevaartscholen. Eveneens in 2013 heeft ProSea, in het kader van een project in het Middellandse zeegebied, een informatiepakket met brochure en alle educatieve materialen gestuurd naar alle zeevaartscholen in Griekenland. In het voorjaar van 2014 heeft een docente van het Fleetwood Offshore Survival Centre Black-pool and the Fylde College deelgenomen aan een open cursus. Die zeevaartschool heeft vervolgens ook de materialen afgenomen. In het najaar van 2014 heeft ProSea een marine environmental awareness cursus verzorgd voor studenten en een Train de Trainer programma voor docenten van de Warsash maritime academy in Southampton. Die zeevaartschool heeft vervolgens ook de materialen afgenomen. 3. Aanbieden ProSea educatief pakket bij model course ProSea geeft jaarlijks een set educatieve materialen uit, als hulpmiddel voor docenten van de zeevaartscholen om de IMO model course ‘Marine Environmental Awareness’ te kunnen uitvoeren. Deze set bestaat uit een serie achtergrondartikelen, alle lezingen/workshops en een aantal filmpjes. Najaar 2013 is de derde versie (update 2013/2014) van deze set educatieve materialen geproduceerd en uitgegeven.
De CD-ROM met educatieve materialen behorende bij de IMO model course bieden we te koop aan voor 750 euro. Scholen kunnen ook een abonnement nemen, zodat ze jaarlijks een update krijgen (eerste jaar 500 euro, daarna 350 euro per jaar). Sinds de eerste uitgave van het ProSea is dit 34 keer verstrekt aan: • Elf Nederlandse zeevaartscholen • Tien Griekse zeevaartscholen • Twee Engelse zeevaartscholen • Tien reders en trainingsinstituten • Videotel (provider van Computer Based Training/CBT) 4. Cursussen met OPEN inschrijving ProSea schrijft jaarlijks een cursus uit voor individuele deelnemers uit de maritieme sector. Deze cursus gaat door als er minimaal 8 deelnemers zijn en is met name geschikt voor reders die een keer kennis willen maken met de marine environmental awareness cursus. In 2014 hebben er twee cursussen plaatsgevonden met totaal 25 deelnemers van onder andere Rijkswaterstaat, Havenbedrijf Amsterdam, de scheepvaartinspectie, drie scheepvaartbedrijven en twee trainingsinstituten. 5. Cursussen Havenbedrijf Rotterdam In 2014 heeft ProSea negen tweedaagse ‘marine environmental awareness’ cursussen in Blijdorp georganiseerd voor medewerkers van havenbedrijf Rotterdam en leerlingen van het Scheepvaart en Transport College. Totaal namen 272 mensen deel. Deze cursussen werden gefinancierd door het havenbedrijf Rotterdam. 6. Cursussen voor Heerema Marine Contractors In het kader van de ISO 14.001 certificering van Heerema Marine Contractors verzorgt ProSea marine environmental awareness workshops. Vooralsnog niet voor STCW functies (zeevarenden), omdat HMC er zeker van wil zijn dat deze cursus door de NL overheid zal worden geaccepteerd, zodat de toekomstige STCW verplichting is afgedekt. Dat is nu nog niet het geval. ProSea heeft in 2014 wel zes cursussen van een dag georganiseerd voor 53 deelnemers in niet-STCW functies van Heerema. Door deze marine environmental awareness cursussen voor het personeel leeft het onderwerp duurzaamheid bij HMC meer dan voorheen. Omdat de verschillende kantoorafdelingen moeite hebben om goede milieudoelstellingen en –plannen op te nemen in hun jaarplannen heeft ProSea, in opdracht van HMC, een korte workshop ontwikkelt om ze daarbij te helpen en deze uitgevoerd op 26 september 2014 en 1 oktober 2014. 7. Cursussen voor Boskalis Evenals in 2013, heeft ProSea ook in 2014 twee marine environmental awareness cursussen georganiseerd en gegeven aan medewerkers van Boskalis, in april en in oktober. Totaal waren er 33 deelnemers.
SCHEEPVAART – overige projecten 8. Stichting Noordzee project – Clean Shipping Stichting Noordzee heeft van 2012-2014 het project ‘Clean Shipping’ uitgevoerd waarin aandacht werd besteed aan verschillende aspecten van duurzame scheepvaart. Onderdeel van dit project was het in de scheepvaartsector vragen van aandacht voor bewustwording van scheepsbemanning en studenten van zeevaartscholen. Stichting ProSea heeft dit onderdeel van het project ingevuld voor stichting Noordzee, onder andere door het voeren van gesprekken met reders en het inbedden van de ProSea marine environmental awareness cursus in de scheepvaartsector en het onderwijs. In 2013 heeft ProSea een artikel geschreven over de Profit P, een van de drie P’s van duurzaamheid. Hierin wordt speciaal aandacht besteed aan de rol van ladingeigenaren bij het bereiken van duurzaamheid. 9. Ballast Water Opportunity ProSea was van 2011 tot 2014 subpartner in het Interreg project rondom de invoering van het Ballastwater verdrag in Europa. ProSea speelde een rol in de disseminatie van de projectresultaten en bij het maken van educatieve materialen. In 2013 heeft ProSea een trainingsdag voor reders ontwikkeld over het probleem van de introductie van invasieve soorten door ballastwater. Deze trainingsdag is in 2013 en 2014 vier keer uitgevoerd, twee keer in Nederland en twee keer in Duitsland (66 deelnemers). Tijdens deze trainingsdagen werd aandacht besteed aan de uitdagingen die reders zien bij het invoeren van ballast water management. Experts uit het ballast water opportunity project werden ingezet om met de deelnemers in gesprek te gaan over uitdagingen als handhaving en controle, retrofit, testen van systemen en de regelgeving in Amerika. ProSea heeft daarnaast een leidende rol gespeeld in de organisatie van een conferentie van twee dagen over ballast water management tijdens Europort, de grote maritime beurs in Ahoy in Rotterdam. Tijdens deze conferentie was aandacht voor het probleem van invasive species, de resultaten van het Ballast Water Opportunity project en de ‘zorgen’ van reders. Ook tijdens de Europort conferentie gingen experts uit het project in gesprek met de deelnemers. Totaal waren er ruim 100 conferentiebezoekers. 10. MBO opleiding Duurzaam Werken op Zee Samen met ROC Kop van Noord-Holland en wetenschappelijk instituut IMARES is in 2013 en 2014 gewerkt aan de opzet en aan de ontwikkeling van een opleiding van 1 jaar over verschillende aspecten van het gebruik van de Noordzee. Deze opleiding is bedoeld voor medewerkers van bedrijven die op zee actief zijn. Het geeft de deelnemers kennis over de zee, duurzaamheid en de verschillende gebruikers van de zee. Omdat er steeds meer menselijke activiteiten op zee plaatsvinden biedt de opleiding ook vaardigheden om effectiever te opereren in deze steeds drukker wordende werkomgeving. De oorspronkelijk ontwikkelde cursus bestaat uit 40 cursusdagen. Naar aanleiding van een proefcursus in 2013 van 5 cursusdagen is besloten ook een kortere cursus van 15 dagen aan te bieden. 11. Project Vasco da Gama In het Vasco da Gama project is door een consortium van partners een 'environmental' module ontwikkeld voor een post-graduate Master opleiding. Doelgroep zijn maritiem officieren met bachelor degree en mogelijk ook andere marine professionals (bedrijfsdeelnemers). In dit
project heeft ProSea een rol als extern deskundige gespeeld, en hebben we onze kennis van het trainen van mariene professionals op het gebied van marine environmental awareness gedeeld. Eindresultaat van dit project is het draaien van een pilot in Zweden met daarin 210 studie-uren (7,5 ECTs) over milieu. 12. Faciliteren workshop stichting Noordzee In het kader van het opstellen van een gezamenlijke visie over de Noordzee (Blue Vision), heeft stichting Noordzee in 2014 twee workshops georganiseerd voor NGO’s die zich bezighouden met de Noordzee. ProSea heeft deze workshop procesmatig begeleid. ………………….
VISSERIJ – diverse projecten 13. Bedrijfssurvey project De bestandschatting voor tong en schol in de Noordzee zijn onder andere gebaseerd op de onderzoeksresultaten van de onderzoeksschepen Isis en Tridens. Het meenemen van vangstresultaten van commerciële schepen (met name de vangstsamenstelling) kan de bestandschatting verbeteren. Sinds 2010 vissen commerciële schepen mee met de onderzoekschepen. Dit is de zogenaamde bedrijfssurvey. De projecten in het kader van de bedrijfssurvey lopen tot en met het jaar 2015. ProSea speelt in deze projecten een rol bij de communicatie van de resultaten naar de sector, met name via visserijnieuws. 14. Innovatienetwerk Zuid-West Nederland ProSea maakt onderdeel uit van de kerngroep van het visserij innovatienetwerk in Zuid-West Nederland. Een van de aandachtpunten in innovatienetwerk Zuid-West Nederland is onderwijs en scholing. ProSea heeft van februari tot en met mei 2014 een serie van drie workshops voor vissers georganiseerd over EU beleid en communicatie. Daarnaast leidde ProSea in juli 2014 een dag over kennisuitwisseling rondom de pulskor. 15. Kadergroep Visketen De deelnemersgroep aan het kaderprogramma van ProSea heeft zichzelf georganiseerd als kadergroep Visketen. Voor het uitvoeren van hun plannen hebben ze subsidie gekregen. ProSea is bij het project betrokken als adviseur en als deskundige op het gebied van scholing. In 2014 werd duidelijk dat de kadergroep zelf (te) weinig tijd heeft om de geplande werkzaamheden uit te voeren en hebben ze ProSea gevraagd hier een grotere rol in te spelen. ProSea is daarom vanaf het najaar van 2014 nadrukkelijker betrokken bij de organisatie van een aantal activiteiten, zoals de samenwerking met de Youth Food Movement, de communicatie met het Jongerennetwerk, het opzetten van een project met Hogeschool Dronten en de planning van een tweedaagse workshop in 2015. 16. Internationalisering visserijcursussen In het kader van het internationaal uitrollen van onze visserijcursussen heeft een medewerker van ProSea deelgenomen aan een conferentie in 2013 in Engeland. Hieruit is een samenwerkingsverband ontstaan tussen ProSea, de Engelse visserijorganisatie Seafish, het Responsible Fishing Scheme van de International Sustainability Unit uit Engeland, de Schotse
visserijorganisatie en GMRI, educatieclub uit de Verenigde Staten. Met een startsubsidie van de Lighthouse Foundation hebben we in dit samenwerkingsverband de eerste stappen gezet naar het ontwikkelen van een cursusprogramma, tijdens een werksymposium in Schotland. 17. Decentraal Aalbeheer in Friesland In het kader van het verduurzamen van de palingvisserij, voert Friese Bond voor Binnenvissers een proefproject uitvoeren om duurzaam aalbeheer in Friesland op te zetten. ProSea geeft een serie workshops om de 12 leden van de bond te trainen op het gebied van duurzaamheid. De eerste tweede workshops met als thema’s ‘Maatschappelijk verantwoord ondernemen in de palingvisserij’ en ‘Onderzoek en monitoren op weg naar een wetenschappelijk quotum’ zijn succesvol uitgevoerd in 2013 en 2014. 18. Inbedding duurzaamheid in de visserij De afdeling Agrokennis van het ministerie van Economische Zaken wil meer aandacht besteden aan het inbedden van duurzame visserij en hebben een project uitgeschreven om het lesmateriaal te herschrijven, de scholen te helpen met duurzaamheid structureel in het onderwijs te verankeren, en ook modules voor de sector te ontwikkelen. Uit de offertes van vier partijen is de offerte van ProSea uitgekozen. Het project is begonnen in december 2014 en loopt door tot mei 2016. In de startfase voeren we gesprekken met een groot aantal belanghebbenden. 19. Kenniskringen in de visserij In de visserij zijn al jaren kenniskringen actief, groepen vissers die kennis delen over bijvoorbeeld visserijmethoden. Deze groepen vissers worden begeleid door medewerkers van het LEI en IMARES. In 2014 en 2015 gaan de kenniskringen een nieuwe periode in en ProSea gaat hierin een rol spelen. ProSea zorgt onder ander voor de koppeling met het onderwijs, en meedoen aan de organisatie en uitvoering van een training rondom vaardigheden in de visketen. In 2014 zijn afspraken gemaakt en is een voorzichtige start gemaakt met de voorbereidingen van een boekje over keteninitiatieven en de organisatie van de bootcamp ‘De Nieuwe Visserij’. 20. Platform Innofish In het kader van de visserijsubsidies van EZ (EVF gelden) is een subsidie verkregen door een groep visserijondernemers rondom de invoering van de aanlandplicht. ProSea draagt aan dit project bij door het meedenken in de kerngroep van het project, het schrijven van een kennisdocument waarin kennis over de aanlandplicht wordt samengebracht, het samenbrengen van organisaties die iets aan educatie doen in de visserij, het afstemmen van dit aanbod en het ontwikkelen van nieuwe educatieve materialen. 21. Filmpjes over afval Van het ministerie van I&M (Rijkswaterstaat) heeft ProSea opdracht gekregen twee educatieve filmpjes te maken over vast afval en de visserij. Een filmpje van 3 minuten over het probleem van microplastics, een filmpje van 3 minuten over oplossingen. De filmpjes zijn zeer bruikbaar om bewustwording te bereiken over de gevolgen en oplossingen van zwerfafval en om te gebruiken tijdens onze visserijcursussen.
