Stichting ProSea Verslag activiteiten 2012 SCHEEPVAART – IMO model course 1. Inbedding model course bij Nederlandse zeevaartscholen ProSea is in 2012 gestart met het benaderen van alle zeevaartscholen, het voeren van gesprekken en het maken van (meerjarige) afspraken over de inbedding van marine environmental awareness training op de scholen. ProSea heeft hiervoor in 2012 onder andere een Train de Trainer cursus voor docenten georganiseerd en een update van het educatief pakket uitgegeven. Resultaten: Het educatieve materiaal wordt in schooljaar 2012-2013 kosteloos aan alle Nederlandse zeevaartscholen aangeboden. Succesvolle inbedding bij: o Maritiem Instituut Willem Barentz (HBO), Terschelling. Drie docenten hebben deelgenomen aan een Train de Trainer programma van ProSea en voeren de cursus nu zelfstandig uit. Daarbij maken ze gebruik van de educatieve materialen van ProSea. Inbedding in gang gezet bij: o Hogeschool voor de Scheepvaart (HBO), Rotterdam. Twee docenten hebben deelgenomen aan een Train de Trainer programma van ProSea. Er zijn samen met ProSea initiatieven genomen om de cursussen in 2013 te organiseren. o Scheepvaart en Transport college (MBO), Rotterdam. Drie docenten hebben deelgenomen aan een Train de Trainer programma van ProSea. Er zijn samen met ProSea initiatieven genomen om de cursussen in 2013 te organiseren. o Hogeschool Amsterdam (HBO), Amsterdam. Twee docenten hebben deelgenomen aan een Train de Trainer programma van ProSea. In 2012 heeft ProSea een cursus gegeven aan de studenten, docenten waren daarbij aanwezig. o Maritiem Instituut de Ruyter (HBO), Vlissingen. Twee docenten hebben deelgenomen aan een Train de Trainer programma van ProSea. In 2012 heeft ProSea een cursus gegeven aan de studenten, docenten waren daarbij aanwezig. o Maritiem Instituut de Ruyter (MBO), Vlissingen. Een docent heeft deelgenomen aan een Train de Trainer programma van ProSea. o Noorderpoortcollege (MBO), Delfzijl. In 2012 heeft ProSea een cursus gegeven aan de studenten, docenten waren daarbij aanwezig. 2. Aanbieden ProSea educatief pakket bij model course ProSea geeft jaarlijks een set educatieve materialen uit, als hulpmiddel voor docenten van de zeevaartscholen om de IMO model course ‘Marine Environmental Awareness’ te kunnen uitvoeren. Deze set bestaat uit een serie achtergrondartikelen, alle lezingen/workshops en een aantal filmpjes. In september 2012 is de tweede versie (update 2012) van deze set educatieve materialen geproduceerd en uitgegeven. De CD-ROM met educatieve materialen behorende bij de IMO model course bieden we te koop aan voor 750 euro. Scholen kunnen ook een abonnement nemen, zodat ze jaarlijks een update krijgen (eerste jaar 500 euro, daarna 350 euro per jaar). Het eenmalige pakket is
inmiddels zes keer verkocht (een school, vier trainingsinstituten en een reder), het abonnement drie keer (twee Nederlandse scholen en een trainingsinstituut). 3. Inbedding model course in Griekenland In 2010 heeft Prosea subsidie gekregen van de MAVA Foundation uit Zwitserland om de model course Marine Environmental Awareness te implementeren in Griekenland. Op 28 en 29 maart 2012 hebben ProSea en HELMEPA samen een model course ‘Marine Environmental Awareness’ gegeven in Athene, voor Griekse reders en vertegenwoordigers van regionale organisaties uit Turkije, Cyprus, de Golf en Malta. Hiermee is een belangrijke stap naar implementatie gezet, omdat HELMEPA een centrale plaats inneemt in de training van zeevarenden in Griekenland, zeker op het gebied van milieu en duurzaamheid. 4. Cursussen Havenbedrijf Rotterdam ProSea heeft in 2012 totaal vier duurzaamheidcursussen gegeven voor het havenbedrijf Rotterdam. Deze cursussen zijn speciaal op maat gemaakt voor het havenbedrijf en zijn een combinatie van de model course marine environmental awareness en aandacht voor het streven van de haven van Rotterdam om zich te ontwikkelen als duurzame haven. De cursussen in 2012 waren onderdeel van een serie van zes cursussen die vanaf het najaar van 2011 zijn gegeven aan medewerkers van het havenbedrijf, waaronder inspecteurs, mensen van de eigen vloot en kantoorpersoneel. 5. Model course - open inschrijving Op 25 en 26 april heeft ProSea een cursus marine environmental awareness georganiseerd voor individuele deelnemers in een hotel bij Amsterdam. Totaal waren er 11 deelnemers, van Heerema, Boskalis, Anthony Veder en Stichting Noordzee. 6. Dedicated cursussen in Nederland ProSea is in 2012 gestart met het actief benaderen van reders om de modelcursus ‘marine environmental awareness’ onder de aandacht te brengen en met het aanbieden van cursussen aan reders. Resultaten: Opname in trainingsprogramma reders: o Royal Boskalis Drie medewerkers van Boskalis hebben in 2012 deelgenomen aan een marine environmental awareness cursus van ProSea. ProSea gaat in 2013 de cursus op maat maken voor Boskalis (in overleg met de milieucoördinator) en gaat twee cursussen geven aan medewerkers van Boskalis. Contacten met reders over opname training: o Seaway Heavy Lifting In het kader van de ISO 14001 certificering is Seaway Heavy Lifting geïnteresseerd in de cursus. ProSea gaat ‘hoogstwaarschijnlijk’ in 2013 200 medewerkers trainen. o Heerema Contractors Een medewerker van Heerema heeft in 2012 deelgenomen aan een marine environmental awareness cursus van ProSea. Op verzoek van Heerema heeft
o
o
ProSea een inhoudelijk voorstel voor een cursus gedaan. Hier wordt begin 2013 met medewerkers van Heerema inhoudelijk en praktisch verder over gesproken. Anthony Veder Drie medewerkers van Anthony Veder hebben in 2012 deelgenomen aan een marine environmental awareness cursus van ProSea. We zijn in gesprek over een specifieke cursus voor Anthony Veder Loodswezen Het loodswezen is geïnteresseerd in de ProSea cursus, maar door andere prioriteiten (nieuwbouw) is dit voorlopig in de wacht gezet.
7. Dedicated cursussen in het buitenland In 2012 heeft ProSea geen cursussen voor reders in het buitenland georganiseerd. Wel zijn er veelbelovende contacten: o KOTC, Koeweit KOTC gaat al haar senior officieren trainen. De afgelopen jaren is de helft getraind, de verwachting is dat de volgende training in het voorjaar van 2013 plaatsvindt.\ o Eletson, Griekenland Eletson schakelt ProSea al een aantal jaar in om haar officieren te trainen. Er hebben de afgelopen jaren een aantal cursussen plaatsgevonden, in februari/maart 2013 is de volgende cursus. o Tsakos, Griekenland In samenwerking met Lloyds Register vindt in het voorjaar een pilot cursus plaats voor Tsakos shipping. 8. Lloyds Register ProSea heeft een samenwerkingscontract getekend met Lloyds Register (LR). Onder de voorwaarden van het samenwerkingscontract heeft ProSea haar marine environmental awareness cursus in licentie gegeven aan LR. Die zal de cursus aan reders aanbieden, ProSea wordt dan ingeschakeld om of medewerkers van LR te trainen of om de cursus te komen geven. Er hebben in 2012 geen cursussen plaatsgevonden.
SCHEEPVAART – overige projecten 9. Stichting Noordzee project – Clean Shipping Stichting Noordzee voert het project ‘Clean Shipping’ uit waarin aandacht wordt besteed aan verschillende aspecten van duurzame scheepvaart. Onderdeel van dit project is het in de scheepvaartsector vragen van aandacht voor bewustwording van scheepsbemanning en studenten van zeevaartscholen. Stichting ProSea vult dit onderdeel van het project in voor stichting Noordzee, onder andere door het voeren van gesprekken met reders en het inbedding van de ProSea marine environmental awareness cursus in de scheepvaartsector en het onderwijs. 10. Ballast Water Opportunity ProSea is subpartner in het Interreg project rondom de invoering van het Ballastwater verdrag in Europa. ProSea speelt een in de disseminatie van de projectresultaten en bij het maken van
educatieve materialen. Naast het deelnemen aan vergaderingen, conferenties en workshops is er verder nog geen concrete rol voor ProSea. De komende jaren zal ProSea een actievere rol krijgen om de vooral wetenschappelijke resultaten van het project bij de zeevaartsector onder de aandacht te brengen. 11. Maritiem Transport Cluster In het kader van het Interreg programma van de EU lopen er verschillende Interreg projecten op het gebied van scheepvaart. De Interreg regeling biedt de mogelijkheid voor de lead partners in deze projecten om beleidmatig samen te werken in een zogenaamd clusterproject. Als lead partner van het North Sea Ballast water Opportunity project is NIOZ onderdeel van dit project. NIOZ heeft ProSea gevraagd hier namens het project zitting in te nemen. ProSea neemt in het Maritiem Transport Cluster project met name de thema’s milieu en duurzaamheid voor haar rekening. 12. Website Short Sea Shipping In opdracht van HME heeft ProSea een serie artikelen geschreven over milieuaspecten van de scheepvaart. Deze artikelen worden door HME gebruikt op de website Short Sea Shipping, die deze zomer is gelanceerd. 13. Computer Based Training pakket ProSea en Seagull uit Noorwegen hebben vorig jaar gezamenlijk een Computer Based Training (CBT) gemaakt over marine environmental awareness. In het najaar van 2012 is begonnen aan twee aanvullende CBT’s en een pakket met opdrachten voor aan boord. Seagull gaat deze producten gezamenlijk aanbieden als model course. ProSea is inhoudelijk deskundige en scriptschrijver. Geplande release is augustus 2013.
VISSERIJ – diverse projecten 14. Scholing Duurzame Visserijketens De cursussen die gegeven zijn tijdens de projectfase van het project ‘Scholing Duurzame Visketens’ zijn in 2012 succesvol afgerond. In totaal hebben 47 deelnemers de scholing gevolgd. Zij waren verdeeld over twee gevarieerde groepen met in elke groep zowel vissers als vishandelaren. Het complete scholingsprogramma bestond uit drie tweedaagse workshops en drie losse themadagen. Het merendeel daarvan (twee tweedaagse workshops en drie themadagen) vond plaats in 2012. Workshop 2 – De Vismarkt In deze workshop onderzochten de deelnemers hoe de visketen/vismarkt werkt: ketenmodellen, prijsopbouw en margeverdeling in de keten, marketing (trends, wie bepaalt?, waar heb je zelf invloed op?), onderscheidend vermogen en certificering, communicatieve vaardigheden: een gesprek voeren, vragen stellen, meningen onderzoeken.. Themadag A – Vis en Media In de ochtend leidde Adrieke de Kraker de deelnemers rond in de wereld van de ´nieuwe media´. ’s Middags liet Pauline van Aken de deelnemers oefenen met communicatieve vaardigheden die onontbeerlijk zijn wanneer je door de ‘oude media’ benaderd wordt
(journalisten radio/televisie) of wanneer je in het algemeen voor een groep mensen staat en je verhaal vertelt. Themadag B – Kennismaken met NGOs In de ochtend gaf Steven de Bie een inleiding over NGOs: wat zijn het en wat moet of kun je er mee? In de middag maakten de cursisten kennis met: Wouter Verheij van de Waddenvereniging, Christien Absil van Stichting de Noordzee, Elies Arps van het Wereld Natuur Fonds en Tom Grijsen van Greenpeace. Zij werden door kleine groepjes cursisten geïnterviewd. De middag werd afgesloten met een discussie over een paar hete hangijzers. Workshop 3 – Duurzame Visketen De cursisten begonnen elk met een door hun voorbereide elevator pitch over hun bedrijfsvisie in het kader van ‘slim, samen en duurzaam’. Daarna werd de koers en beleid van de visketen bekeken aan de hand van de presentatie van twee visies: een door de sector zelf (de Kadergroep Visketen) en een door de Europese Commissie (Joost Paardekooper). Cursisten brachten het hele speelveld van de sector in beeld en oefenden met projectmanagement. Als vaardigheden stonden centraal: ‘het voeren van een discussie’, wat werd geoefend met rollenspeler Eric Versteegh en ‘debatteren’ oftewel ‘de kunst van het overtuigen’, geleid door Gijs Weenink (Debatacademie). De tweede middag van workshop 3 zijn de cursisten begonnen om in kleine groepjes de laatste themadag voor te bereiden. Themadag C – Groot Debat Op de ochtend van 25 september werden concrete plannen van de cursisten gepresenteerd over verbeterpunten en samenwerking in een duurzame visketen. In de middag volgde een geanimeerd Lagerhuisdebat volgens oud-Engelse regels o.l.v. Gijs Weenink van de Debatacademie. Hierin kwamen prikkelende stellingen aan bod over ´hete hangijzers´ wat betreft duurzaamheid in de visketen, ingebracht door de cursisten zelf. Het debat werd gevoerd door alle aanwezige cursisten en door Johan Nooitgedagt (Vissersbond), Pim Visser (VisNed), Henri Kool (Dierlijke Agroketens en Dierenwelzijn, Min EZ), Eelco Leemans (Stichting de Noordzee) en Kees Taal (Landbouw Economisch Instituut). 15. Opleidingsschip PD147 Commercieel visserijschip PD147 wordt ingezet als opleidingsschip voor visserijleerlingen van visserijschool Urk. ProSea heeft binnen dit project materialen ontwikkeld rondom de thema’s ondernemerschap, visketen, certificering en maatschappij. In maart en november hebben twee groepen leerlingen van de visserijschool Urk deelgenomen aan een themaweek ondernemerschap, ontwikkeld en georganiseerd door ProSea en het Berechja college op Urk. 16. Scholencursus Vissen met Toekomst Behalve ROC Kop van Noord-Holland, die om praktische redenen niet kan meedoen aan de cursussen, hebben alle visserijscholen deelgenomen met totaal 123 leerlingen aan de cursus Vissen met Toekomst in kalenderjaar 2012. ProSea is flexibel met de wensen van de scholen omgegaan. Gekozen is om voor elke school maatwerk te verrichten en uiteindelijk heeft ProSea in 2012 de volgende programma’s ontwikkeld, georganiseerd en uitgevoerd: 1) Berechja College Urk Deelname: 18 leerlingen SW4 en SW5 en 2 docenten Data: 23 februari en 5-9 maart 2012
2)
3)
4)
5)
Locatie: Urk Voor het Berechja College op Urk is een speciale themaweek georganiseerd rondom het thema Slim Ondernemen. Hierin kwamen verschillende aspecten van ondernemerschap aan bod, zoals maatschappelijke ontwikkelingen, bedrijfsplannen, visketen, keurmerken en ondernemerschap. Bij de ontwikkeling van het programma is speciaal rekening gehouden met de het competentiegericht onderwijs, zoals dat door het Berechja College wordt gegeven. Dit resulteerde in een serie opdrachten, waar door de leerlingen zelfstandig aan kon worden gewerkt. Externe sprekers waren Kees Taal van het LEI en Auke Pasterkamp van de Ekofish Group. STC Katwijk Deelname: 11 leerlingen SW5 en SW6 en 4 docenten Data: 2-4 april 2012 Locatie: Texel Katwijk heeft met een groep deelgenomen aan het driedaagse programma op Texel, inclusief wadexcursie, tocht met de garnalenkotter TX-10, bezoek aan EcoMare en avondprogramma’s. Externe sprekers/experts waren Kees Taal van het LEI en acteur Eric Versteeg. STC Stellendam Deelname: 19 leerlingen (visserij en scheepvaart) en 2 docenten Data: 7-10 mei 2012 Locatie: Stellendam In samenwerking met de docenten visserij en scheepvaart van STC Stellendam is een programma ontwikkeld, waaraan zowel de leerlingen visserij als de leerlingen scheepvaart konden deelnemen. Een aantal onderdelen (zoals de opening, workshop duurzaamheid, milieu, imago) werden door de leerlingen gezamenlijk gedaan, andere onderdelen (zoals visserijbeheer, communicatie, economie) apart. In samenwerking met de stichting Veldstudie is ook een ecologie excursie naar onder andere de Brouwersdam georganiseerd. Externe sprekers/experts waren Kees Taal van het LEI en acteur Eric Versteeg. Berechja College Urk Deelname: 27 leerlingen SW4 en SW5 en 2 docenten Data: 10-14 september 2012 Locatie: Urk Voor het Berechja College op Urk is een speciaal programma Vissen met Toekomst ontwikkeld. Daarbij is speciaal rekening gehouden met het competentiegericht onderwijs, door het werken aan opdrachten en een aantal centraal georganiseerde onderdelen. In samenwerking met de natuurschool is een wadexcursie bij Lauwersoog georganiseerd. Externe sprekers waren acteur Eric Versteeg, Frank Dames van Wartsila (motoren) en Frans Veenstra van IMARES, die een toelichting gaf over het masterplan duurzame visserij/schip van de toekomst. STC Katwijk Deelname: 23 leerlingen SW4, SW5 en SW6 en 2 docenten Data: 15-18 oktober 2012 Locatie: Katwijk Het vierdaagse programma op Katwijk is inhoudelijk te vergelijken met het oorspronkelijke programma op Texel. inclusief een wadexcursie bij Den Helder. Externe sprekers/experts waren Kees Taal van het LEI, acteur Eric Versteeg en Frans Veenstra van IMARES.
6)
7)
Berechja College Urk Deelname: 9 leerlingen SW6 en 2 docenten Data: 5-8 november 2012 Locatie: Urk Voor de leerlingen SW6 van het Berechja college op Urk is een speciaal programma gemaakt, aangepast aan hun niveau. Dit programma was een mix van het programma over ondernemerschap en van het oorspronkelijke vissen met toekomst. Ook hierbij is weer speciaal rekening gehouden met het competentiegericht onderwijs, door het werken aan opdrachten en een aantal centraal georganiseerde onderdelen. Externe sprekers waren acteur Eric Versteeg en Louwe Post van Post Consultancy. Maritiem Instituut de Ruyter Deelname: 15 leerlingen en 1 docent Data: 7 december en 14 december Locatie: Vlissingen De visserijleerlingen in Vlissingen hebben elke vrijdag visserijkunde. De rest van de week hebben ze gezamenlijk les met de scheepvaartstudenten. Voor Vlissingen is een verkort programma gemaakt van twee middagen, waarin de leerlingen kennis kunnen maken met het onderwerp duurzaamheid.
17. Innovatienetwerk Zuid-West Nederland ProSea maakt onderdeel uit van de kerngroep van het visserij innovatienetwerk in Zuid-West Nederland. ProSea heeft een notitie geschreven over scholing en educatie en een aantal concrete aanbevelingen gedaan voor het opzetten van projecten binnen dit netwerk. ProSea heeft onder andere aanbevolen aandacht te besteden aan kennisuitwisseling tussen de aanvoersector en vishandelaren. 18. Bedrijfssurvey project De bestandschatting voor tong en schol in de Noordzee zijn onder andere gebaseerd op de onderzoeksresultaten van de onderzoeksschepen Isis en Tridens. Het meenemen van vangstresultaten van commerciële schepen (met name de vangstsamenstelling) kan de bestandschatting verbeteren. Sinds 2010 vissen commerciële schepen mee met de onderzoekschepen. Dit is de zogenaamde bedrijfssurvey. Ook in 2012 en 2013 wordt een bedrijfssurvey uitgevoerd, waarbij commerciële vissersschepen worden ingezet bij de bestandschatting van vis in de Noordzee. ProSea speelt een rol bij de communicatie van de resultaten van het project naar de sector en heeft in november een informatiedag voor de visserijsector georganiseerd.
