verkorte jaarstukken 2014 Wassenaar, Juni 2015

verkorte jaarstukken 2014

verkorte jaarstukken 2014 Wassenaar, Juni 2015

Van der Oudermeulenlaan 1 • 2243 cr Wassenaar • Postbus 210 • 2240 ae Wassenaar

t 070 511 30 77 • f 070 511 56 90 • [email protected] • www.gieskesstrijbisfonds.nl • kvk Den Haag 27261558

Inhoud Voorwoord

5

Beleid

6

Projecten

7

• In 2014 gestarte en lopende projecten

8

ANBI-Status

38

Beleggingsbeleid

38

Bestuur en organisatie

39

Verkorte jaarstukken 2014

40

• Staat van baten en lasten

41

• Balans

40

• Belangrijkste waarderingsgrondslagen

42

Controleverklaring van de onafhankelijke accountant

46

Colofon uitgave

Gieskes-Strijbis Fonds, juni 2015

tekst Frans Baecke, Frederiek Cohen, Henk Jonker, Nicole de Steenhuysen Piters, ontwerp druk

4

Gieskes - Strijbis Fonds

Hedda van Straten, Tino Wallaart Engelen & de Vrind, Leiden

Offsetdrukkerij Nautilus, Leiden

Voorwoord De stichting is op 16 september 2003 opgericht door Hennie Gieskes en Diedi Gieskes-Strijbis onder de naam Stichting Spaarne Fonds. Zij wilden goede doelen financieel ondersteunen in een viertal

sectoren. Het door hen ingebrachte vermogen wordt door het bestuur van de stichting aangewend

voor de uitvoering van haar werkzaamheden overeenkomstig de wensen van de oprichters. In 2008 is de naam gewijzigd in Stichting Gieskes-Strijbis Fonds.

Vanaf de oprichting tot eind 2014 heeft de stichting 65 projecten financieel mogelijk gemaakt met een totaalbedrag van 5 24,8 mln. Hiervan is 5 14,8 uitgekeerd.

Hier vindt u een overzicht van de sinds de oprichting gedane betalingen naar werkterrein. betalingen Milieu en natuurbehoud Medisch onderzoek Westerse vrijheidsrechten

2009

2010

2011

2012

2013

2014

20.000

75.000

0

412.700

90.000

totaal

130.000

245.000

335.000

430.000

1.235.000

278.550

190.000

574.333

894.981

2.350.564

141.500

433.798

470.126

796.657

478.458

2.410.539

en democratische waarden Kunst en Cultuur

315.000

432.328

894.403

1.236.902

1.691.902

2.347.626

6.918.161

Overige en eenmalige projecten

193.183

465.299

426.467

374.134

200.000

217.500

1.876.583

totaal alle werkterreinen

618.183

1.526.827

2.163.218

2.516.162

3.597.892

4.368.565 14.790.847

Het bestuur heeft eind 2014 besloten een directeur te benoemen ter uitbreiding van de werk organisatie. Aanleiding waren de sterke toename van de activiteiten en de wens om de organisatie

verder te professionaliseren. De heer Tino Wallaart is per 1 maart 2015 benoemd tot directeur van het Gieskes-Strijbis Fonds.

In het kader van goed bestuur werden een bestuursreglement, een directiestatuut en een beleggingstatuut opgesteld.

Het bestuur kwam in het verslagjaar vijf keer formeel bijeen, en wel op 3 februari, 25 maart, 20 mei, 9 september en 2 december. Ook de beleggingscommissie kwam periodiek bijeen.

De stichting is sinds 2011 lid van de FIN – Vereniging van Fondsen in Nederland – en onderschrijft de gedragscode van de FIN.


5

Beleid De grondleggers van de stichting hebben zich ten doel gesteld:

het financieel ondersteunen van (onderzoek)projecten en de implementatie daarvan betreffende: • verbetering van milieu en natuurbehoud • medisch onderzoek

• instandhouding van westerse vrijheidsrechten en democratische waarden • bevordering en ondersteuning van kunst en cultuur.

Voor deze vier bestedingsdoelen zijn selectiecriteria ontwikkeld, waaraan een aanvraag moet vol-

doen, het DNA profiel van het fonds: concreet, meetbaar resultaat, vliegwieleffect, projectmatig

karakter, herkenbare actie, duurzaam, jong talent, educatief, onderscheidend zijn, het verschil maken door een substantiële bijdrage die een project in optima forma zijn doorgang laat vinden. Het accent ligt steeds op de grotere, meerjarige projecten.

Voor het zeer brede werkterrein Verbetering van milieu en natuurbehoud is gezocht naar een

begrenzing en die is gevonden in projecten die een verwantschap hebben met het maritieme milieu. In de sector Medisch onderzoek is de focus gericht op dementie en kanker.

Voor de Instandhouding van Westerse vrijheidsrechten en democratische waarden zijn educatie en

geïnformeerde samenleving de beleidsuitgangspunten. Bij het doelgebied Bevordering en ondersteuning van kunst en cultuur liggen accenten op ondernemerschap, educatie en opleiding.

Buiten de vier doelgebieden, maar wel binnen de selectiecriteria, wordt ruimte gelaten voor bijzondere projecten en nieuwe ontwikkelingen.

6


Projecten Verzoeken tot financiële ondersteuning kunnen uitsluitend op uitnodiging van het Gieskes-Strijbis Fonds worden ingediend en moeten schriftelijk worden gedaan. Het projectteam speelt hierin een actieve rol en is steeds op zoek naar initiatieven met een ondernemende aanpak, die zich daadwerkelijk weten te onderscheiden.

Een ander belangrijk criterium is, of het initiatief wordt uitgevoerd op basis van een helder en gedegen plan en de vooraf geformuleerde doelen gerealiseerd kunnen worden. Maar ook, of de

aanvrager in staat is om begroting en dekking van het initiatief inzichtelijk te maken met een reële kosten/batenverhouding. Essentieel is verder dat de aanvrager over een projectleiding beschikt, die de implementatie van de plannen met succes kan realiseren en dat de kwaliteit en de continuï-

teit van het management gewaarborgd zijn. Omdat het Gieskes-Strijbis Fonds ook financieel het verschil wil maken (donaties vanaf 5 100.000,-), moet de aanvragende projectorganisatie een dergelijke bijdrage dus goed aankunnen.

De geselecteerde projectorganisaties ontvangen een standaard aanvraagformulier. De aanvragen

worden beoordeeld door het projectteam. Steeds wordt ook advies ingewonnen van een of meer

ter zake deskundigen. Positief beoordeelde aanvragen worden ter goedkeuring aan het bestuur voorgelegd. Na toekenning wordt een contract opgemaakt. Aan de hand van periodieke rappor

tages wordt het verloop van de projecten gevolgd. Na afloop worden de projecten geëvalueerd. Op die manier wil het fonds betrokken blijven bij de voortgang en de resultaten.

In het verslagjaar zijn 6 projecten geëvalueerd: Young Pianist Foundation, Huygens Tentoon stelling, Cultuurkaart, Jongerencultuurfonds, Martha Flora Power Course en Kazimir Malevich Tentoonstelling. De evaluaties zijn leerzaam en leveren nuttige informatie op, waarmee zo nodig het beleid kan worden bijgesteld.

Consequentie van de hierboven beschreven aanpak is, dat van de 159 in 2014 ontvangen donatie-

verzoeken (2013: 204), 14 organisaties werden uitgenodigd om een projectaanvraag in te dienen. Hiervan werden 13 aanvragen (2013: 14) gehonoreerd en werd 1 project verlengd (2013: 4), met in

2014 een totaal van 5 5.519.238,- (2013: 5 6.372.338,-). Het betroffen overwegend meerjarige projecten. Het totaal aantal toegekende en verlengde projecten bedroeg eind 2014: 65.

Op de volgende pagina’s vindt u een korte beschrijving van alle in het verslagjaar gestarte en lopende projecten.


7

In 2014 gestarte en lopende projecten verbetering van milieu en natuurbehoud TU Delft Verduurzaming sloopproces van zeeschepen

kunnen worden met het afval dat tot nog toe alleen maar geld kostte om af te voeren. Hoeveel geld en of dit

genoeg is om het tij te keren, zal de komende 2 jaar verder onderzocht worden.

Totale donatie: 7 500.000

Ontvangt in 2014: 7 100.000

Future For Nature Programma gericht op educatie en de jaarlijkse toekenning van de Future for Nature Awards © TU Delft

Iedereen is wel bekend met de foto’s van schepen op een

strand van het indiaanse subcontinent en de werkers die er zonder enige bescherming en met gevaar voor eigen leven schepen slopen, waarbij ook de natuur onherroepelijk beschadigd wordt. Toch is de TU Delft ervan overtuigd

dat het mogelijk is groen te slopen. De Hong Kong Conventie (HKC), een set regels voor het slopen van schepen

opgesteld door de IMO, helpt bij het beperken van de schade aan de directe omgeving. Dit is een goede stap,

© Future for Nature

dus minder competitief. Door groener te slopen kunnen

Future for Nature steunt elk jaar drie jonge, getalenteer-

renten, die veiligheid en milieu niet belangrijk vinden.

euro. Het prijzengeld gaat naar winnaars, die het verschil

maar al deze maatregelen kosten geld en maken de werf zij zo’n 25% minder bieden voor schepen dan hun concurOm hier wat aan te veranderen zijn de TU Delft, Tianjin University uit China en ISRA (de vereniging van sloop werven) een project begonnen.

Oorspronkelijk werd de oplossing met name gezocht in

het optimaliseren van de werfprocessen. De modellering hiervan is nagenoeg afgerond. In dit onderzoek wil de TU Delft echter nog een stap verder te gaan, namelijk een (zo goed als) emissieloze sloopwerf mogelijk maken. Door

nieuwe technieken is het bijvoorbeeld mogelijk op de

werf zelf de afvalmaterialen van de schepen te verwerken. Deze methodes zijn zelfs geschikt voor gevaarlijke stoffen zoals asbest en PCB’s en zetten deze om in bruikbare, ongevaarlijke bouwstoffen. Daarnaast levert het ook energie op, dat de werf weer kan gebruiken voor zijn machines. Op deze manier zou uiteindelijk geld verdient

8


de natuurbeschermers met een geldbedrag van 50.000 voor de toekomst maken. Voor deze bevlogen winnaars

betekent de prijs dikwijls een (inter)nationale doorbraak. De bekendheid geeft hen gemakkelijker toegang tot beslissers en geldschieters. De winnaars zijn altijd jonger

dan 35 jaar. Op 25 april presenteerden zij hun werk en

ontvangen zij de prijs uit handen van de bekende

olifantenbeschermer Iain Douglas-Hamilton in Koninklijke Burgers’ Zoo.

De Amerikaans Egyptische prijswinnares Leela Hazzah werkt in Kenia samen met de Masai om leeuwen te

beschermen. Masai doodden leeuwen om hun kuddes te beschermen. Met de aanpak van Hazzah zijn verschillen-

de Masai-mannen nu actief als ‘leeuwen beschermers’.

De mannen gaan op pad met zendertjes om leeuwen te lokaliseren en herders te waarschuwen als deze dieren in de buurt van de kuddes komen.

De Ghanese prijswinnaar Caleb Ofori Boateng zet zich in

schone zee en zich daarnaar gedragen. Maatschappelijk

frog, een kikkersoort. Het gebied waar de kikkers leven

de norm.

voor de bescherming van de bedreigde Togo slippery wordt bedreigd omdat men daar mijnbouw wil gaan

Verantwoord Ondernemen (MVO) en Clean Shipping zijn

plegen. Maar ook de bevolking is een bedreigende factor:

Stichting De Noordzee werkt aan het creëren van een

lessen op school om mensen te informeren over het nut

naren milieueisen stellen bij het inkopen van zeetrans-

zij eten de kikkers. Caleb gebruikt de kerkdiensten en de

van de kikker voor het eco-systeem en de noodzaak om deze te beschermen.

Bronwyn Maree, uit Zuid-Afrika, werkt aan veranderingen in de visserij om sterfte onder de albatrossen terug te

dringen. Met de vissers werkt zij aan nieuwe vistechnie-

ken zodat alleen de vis wordt gevangen en de albatros niet stikt in vishaakjes.

Future For Nature is heel blij met Dr Freek Vonk, die in

2014 ambassadeur is geworden. In 2014 heeft Future For Nature een aantal advertorials en leskaarten ontwikkeld

voor de Kidsweek en wil op die manier kinderen intereseren voor de schoonheid van de natuur. Totale donatie: 7 540.000

Ontvangt in 2014: 7 95.000

Stichting De Noordzee Bevorderen van schone scheepvaart (programma Clean Shipping)

marktvraag voor schone schepen. Wanneer ladingeigeport, stimuleren ze de reders om schoner te werken en te

investeren in duurzaamheid. Veelal hebben deze bedrijven een beleid op het gebied van maatschappelijk verantwoord ondernemen, waarin ze milieueisen stellen

aan transport. Voor wegtransport is dit gemeengoed, voor zeetransport gebeurt dit te weinig. Stichting De Noordzee ontwikkelde de Clean Shipping Index, een instrument om de milieuprestaties van zeeschepen te evalueren tijdens tenderprocedures.

Naast deze marktgeoriënteerde werkwijze coördineert Stichting De Noordzee internationale lobbyactiviteiten

van een coalitie van non gouvernementele organisaties (ngo’s), die aandringen op strengere milieuregels bij de Internationale Maritieme Organisatie

Tot slot hoort bij een schone scheepvaart ook een schone en veilige ontmanteling van oude zeeschepen. Totale donatie: 7 300.000

Ontvangt in 2014: 7 85.000

© Beoogd gerealiseerd resultaat van de Clean Shipping Index

Stichting De Noordzee streeft ernaar dat scheepvaart en havens geen schadelijke emissies naar lucht en water veroorzaken. Stichting De Noordzee wil dat de betrokke-

nen in de sector zich bewust zijn van het belang van een


9

Landschap Noord-Holland Terugbrengen van de karakteristieke, streekeigen houten landhekken in het Noord-Hollands Landschap.

Nederlands Instituut voor Ecology (NIOO-KNAW) Stimuleren CO2-opname door algen in zoetwatermeren

© M. Dechering

© NIOO-KNAW

In 2014 veel animo voor houten boerenhekken in de Kop

Door de verbranding van fossiele brandstoffen stijgt de

van Noord-Holland en West-Friesland.

Dankzij een bijdrage van Stichting Gieskes-Strijbis Fonds

heeft Landschap Noord-Holland het Noord-Hollandse

landschap in 2014 kunnen verfraaien met 51 houten boerenhekken. Hiervan zijn 29 hekken met zijvleugels en 22 hekken zonder zijvleugels geplaatst. Deze hekken zijn geplaatst bij een totaal van 22 aanvragers.

concentratie CO2 in de atmosfeer als nooit tevoren, met

grote gevolgen voor ons klimaat, zoals bijvoorbeeld de

opwarming van de aarde, en het verzuren van de ocea-

nen. Op het Nederlands Instituut voor Ecologie (NIOOKNAW) wordt onderzocht hoe deze veranderingen in het

klimaat invloed hebben op de ecologie van zoetwaterme-

ren. Daarnaast onderzoeken we hoe onze meren kunnen

bijdragen aan het terugdringen van de hoeveelheid CO2

in de atmosfeer. CO2 wordt opgenomen door verschillen-

Houten boerenhekken zijn belangrijk voor de aanblik van

de primaire producenten, zoals microscopische algen en

nen aan de kenmerkende vorm van de hekken. In de loop

ten door dieren, of sterven af waardoor het CO2 weer in

het landschap. In het verleden kon je een streek herken-

der jaren zijn veel houten hekken vervangen door ijzeren, uniforme, ontsierende hekken, waardoor de herkenbaarheid van de streek verloren is gegaan. Aanleiding voor

Landschap Noord-Holland om zich sterk te maken voor het behoud van dit streekeigen landschapselement.

Boeren, particulieren en verenigingen konden in 2014 een tegemoetkoming in de kosten aanvragen voor het plaat-

waterplanten. Deze primaire producenten worden gege-

het water terecht komt, maar een deel zal ook naar de bodem zinken. Het is tot nog toe onduidelijk hoeveel CO2

er op deze manier op de bodem van onze meren wordt opgeslagen en of dit anders is voor algen en waterplan-

ten. Door middel van laboratoriumexperimenten, veld-

metingen en wiskundige modellen willen we bepalen hoeveel CO2 door zoetwatermeren wordt opgenomen, en

sen van streekeigen houten boerenhekken. Door middel

hoe we de opslag kunnen verhogen.

bewoners van de regio op de hoogte gesteld van de tege-

KNAW plaatsgevonden in samenwerking met de

van persberichten en artikelen in kranten werden de moetkoming.


Ontvangt in 2014: 7 25.000

10


In 2014 heeft een grootschalig experiment op het NIOO-

Radboud Universiteit Nijmegen, waarbij werd gekeken

naar de invloed van een verhoogde temperatuur op de groei en samenstelling van algen en daarmee op de CO2

kringloop. De resultaten van dit experiment laten zien dat opwarming nadelig lijkt te zijn voor de groei van

algen, die ook nog eens minder koolstof bevatten.

in genomen monsters zelf, of rechtstreeks uit het water

uitwijzen hoe deze groep primaire producenten zullen

zich maar is onderdeel van een systeem dat de herken-

Geplande experimenten met waterplanten moeten reageren op opwarming. De resultaten zijn gepresen-

teerd op een internationaal congres in Turkije en Spanje, en op het Nederlanse ecologen congres. Totale donatie: 7 205.115

Ontvangt in 2014: 7 50.000

Naturalis Biodiversity Center DNA-Waterscan

(‘environmental DNA’). De soortherkenning staat niet op ning koppelt aan (literatuur-)gegevens over eigenschappen van soorten die relevant zijn in de bepaling van waterkwaliteit. In het geselecteerde tropische gebied –

de Nederlandse Cariben – gaat het vooral om herkennen van ziektenoverbrengende organismen.

Het project heeft een looptijd van vier jaren. Naturalis is begunstigde maar vele organisaties nemen aan de uitvoering deel, zodat effectieve samenwerking en heldere

afbakening van rechten en bevoegdheden voor het Fonds een belangrijk aandachtspunt is. Totale donatie: 7 1.200.000 Ontvangt in 2014: 7 75.000

© Naturalis

Er zijn vele redenen om bij te houden welke soorten van planten en dieren voorkomen in het oppervlaktewater. De aan- of juist afwezigheid van sommige soorten zegt

iets over de kwaliteit van het water. Sommige zijn schade-

lijk of brengen ziekten over. Soms kunnen waarnemingen iets zeggen over lange- termijnontwikkelingen, bijvoor-

beeld over het cumulatieve effect van gebruik van gewasbeschermingsmiddelen. ‘Monitoren’ – bijhouden wat er voorkomt – is echter voor vele soorten van planten en die-

ren uitgesproken specialistenwerk. De organismen zijn

vaak klein en moeilijk uit elkaar te houden. Dat geldt voor Nederland maar nog meer voor regio’s in de tropen, waar de watergebonden biodiversiteit vaak nog veel groter is.

In het project DNA Waterscan ontwikkelt Naturalis een

systeem om de aanwezigheid en zoveel mogelijk ook de

dichtheid (‘abundantie’) van in het water levende organismen te monitoren, gebaseerd op herkenning van DNA. Dit DNA wordt gewonnen uit de aanwezige organismen


11

medisch onderzoek VUmc Alzheimercentrum SCIENCE: Subjective cognitive impairment cohort De allervroegste veranderingen als startpunt voor het begrijpen van de ziekte Alzheimer

markers in hersenvocht bij subjectieve klachten. Promovendi Sander Verfaillie en Rosalinde Slot presenteerden

de onderzoeksopzet van het SCIENce onderzoek bij onze jaarlijkse patiëntendag op 22 september. Het onderzoek

kon op veel belangstelling rekenen. Voor 2015 is het plan

om het contact met onze deelnemers nog verder aan te

halen; er komt een mogelijkheid tot chatten en geïnteresseerden wordt gevraagd om zich aan te melden voor ons patiëntenpanel om mee te denken over de invulling

en uitvoer van het onderzoek van het VUmc Alzheimercentrum.


Ontvangt in 2014: 7 200.000 © Promovendus Sander Verfaillie tijdens de jaarlijkse patientendag

Het onderzoek om de ziekte van Alzheimer te begrijpen richt zich op steeds vroegere stadia van de ziekte. We

weten dat de hersenschade die uiteindelijk Alzheimer tot

UMC Stichting Radboud AlzheimerNet: ExpertiseNet en WijkNet van goede zorg dichtbij

gevolg heeft, al zo’n 15 tot 20 jaar van tevoren zijn verwoestende werking begint. Om het begin van Alzheimer

op te sporen, moeten we dus gaan kijken bij mensen, die

nog goed functioneren. In het SCIENCe project wordt op zoek gegaan naar deze allervroegste veranderingen bij

personen die zich met subjectieve geheugenklachten bij

de geheugenpolikliniek van het VUmc Alzheimercentrum melden.

Na een aantal voorbereidende maanden waarbij het SCIENCe team goed op elkaar ingespeeld raakte, kon

www.dementienet.com

den, een mijlpaal. Aan het eind van 2014 stond de teller

DementieNet is een project waarbij lokale netwerken van

onderzoek naar de waarde van amyloid-PET liet langer op

gezamenlijke patiënten verbeteren. Het uitgangspunt is

halverwege het jaar de eerste patiënt geincludeert wor-

op ruim 40 deelnemers. De goedkeuring van het deel zich wachten, maar op de valreep van 2014 werd ook de eerste PET scan gemaakt.

Bij het Wereld Alzheimercongres (dit jaar in Kopenhagen, Denemarken) gaf het SCIENCe project goede acte de pré-

eerstelijns zorgprofessionals de dementiezorg rond hun

het vergroten van de expertise over dementie én het verbinden van de diverse zorgprofessionals die samen zorg aan dementiepatiënten bieden.

sence. Wiesje van der Flier, projectleider gaf een plenaire

De Zorgstandaard Dementie en NHG richtlijn Dementie

als model om preklinische alzheimer te onderzoeken’

In het DementieNet helpen we met de implementatie

voordracht over het onderwerp van ‘Subjectieve klachten voor het voltallige publiek van 4000 bezoekers. Ook promovendus Rosalinde Slot gaf een voordracht over eiwit-

12


geven duidelijke richting aan hoe de beste zorg eruit ziet. daarvan via twee varianten: (1) door nieuwe netwerken

op wijkniveau te vormen van samenwerkende zorgverle-

ners, of (2) aan te sluiten bij reeds bestaande netwerken

hebben 25.601 vrouwen gehoor gegeven om een 2-jaar-

patiënten met dementie te waarborgen. DementieNet

Het bevolkingsonderzoek naar baarmoederhalskanker

zodat deze beter uitgerust worden om de zorg voor zorgt voor de vertaling van de ketenafspraken naar de

dagelijkse praktijk. Inmiddels zijn 210 wijkverpleegkundi-

gen, huisartsen en case managers getraind. Er zijn zeven lokale netwerken bezig met lokale verbeteringen in de

dementiezorg via DementieNet in Rhenen, Bemmel, Beuningen, Wijchen, Berg en Dal, Nijmegen Dukenburg

en Nijmegen-West. Zij werken aan eigen gekozen verbeterpunten zoals ‘hoe omgaan met onbegrepen gedrag’, ‘verbeteren van het signaleren van cognitieve proble-

men’ en ‘verbeteren van diagnosticeren door de huisarts’ en krijgen ondersteuning en coaching van het DementieNet team om de kwaliteitsverbetering te realiseren.

lijkse borstonderzoek te maken.

wordt voorafgegaan door een wetenschappelijk onderzoek naar de incidentie en prevalentie van het Humaan Papilloma Virus (HPV). Professor Pinedo kondigde dit aan

tijdens de nieuwjaarsreceptie op 7 januari 2014. Baar-

moederhalskanker is de derde meest voorkomende kanker onder vrouwen wereldwijd en de tweede op Curaçao. De

doelgroep betreft 46.500 vrouwen in de leeftijdsgroep

van 25 tot en met 65 jaar. Voor het wetenschappelijk onderzoek is een basisarts die geboren en getogen is op

Curaçao aangenomen. Het wetenschappelijk onderzoek wordt door het VU Medisch Centrum in Amsterdam begeleid.

Totale donatie: 7 1.013.973


Fundashon Prevenshon Kankerpreventie door middel van bevolkingsonderzoek op Curaçao

Universiteit van Amsterdam Bijzondere leerstoel ‘Langdurige zorg, en in het bijzonder voor mensen met dementie’.

© Fundashon Prevenshon

© Bert Verhoeff

De Stichting Fundashon Prevenshon beoogt kankerpre-

Afgelopen jaar werd de onderzoekagenda van de onder-

gehele bevolking van Curaçao op te zetten. Voor borst-

tijdens de oratie van Anne-Mei The en het openingscon-

Ontvangt in 2014: 7 149.176

Ontvangt in 2014: 7 120.000

ventie door middel van bevolkingsonderzoek voor de kankeronderzoek worden de vrouwen, die in 2010 voor de

eerste keer zijn uitgenodigd, nu voor de 3 keer opgeroee

pen. Borstkanker treft 1 op de 8 vrouwen. Alle vrouwen (45-75 jaar) krijgen een uitnodiging om aan het bevolkingsonderzoek borstkanker mee te doen. Tot eind 2014


zoekgroep Langdurige Zorg en Dementie gepresenteerd

gres van het Long-term Care Partnership (UvA). Komende jaren zal de Sociale Benadering van Dementie worden ontwikkeld. Door middel van sociaal wetenschappelijk

onderzoek wordt gekeken wat in de context van mensen

met dementie kan worden veranderd om hun kwaliteit

13

van leven te verbeteren. Invalshoek is niet het zoeken

naar biomedische oplossingen in het brein, maar wat gedaan kan worden om het leven dragelijker te maken.

Speciale aandacht krijgt de fase thuis waarover weinig

Stichting ‘Vrienden van het UMC’ De relatie tussen primaire darmtumoren en hun uitzaaiingen in de lever

bekend is. Dit is relevant aangezien het een lange periode

betreft (bij Alzheimer soms 10 jaar) en door het kabinetsbeleid de druk hierop toeneemt. Data worden verzameld

door zes promovendi, de Dementie Verhalenbank en Anne-Mei The, die hierover het boek ‘Dagelijks leven met dementie’ schrijft dat komend jaar verschijnt. Met de Dementie Verhalenbank (KwadrantGroep, het ministerie

van VWS en de Leyden Academy) worden ervaringsverhalen van dementerenden, mantelzorgers en professionals door onderzoekers opgehaald. Begin dit jaar is begonnen

met de Proeftuin Dementie Friesland (een samenwerking met de KwadrantGroep en De Friesland Zorgverzekerin-

gen) waarin de Sociale Benadering van Dementie in praktijk wordt gebracht.


Ontvangt in 2014: 7 201.243

‘Organoiden’ van darmtumoren: Het ‘state-of-the-art’ tumor-kweeksysteem dat wordt gebruikt voor het ontwikkelen van nieuwe therapeutische strategieën. Door gepaarde organoiden van primaire tumoren en de bijbehorende lever uitzaaiingen te gebruiken kan bovendien onderzocht worden of analyse van de primaire tumor voorspellend is voor de respons van uitzaaiingen op een nieuwe therapie. © UMC

Biologische subgroepen en hun drug respons

Het doel van het onderzoek is om te onderzoeken wat de relatie is tussen primaire darmtumoren en hun lever metastasen in termen van biologische karakteristieken en drug respons. Daarnaast wordt gezocht naar nieuwe

drugs die effectief zijn tegen het agressieve subtype darmkanker.

De kritische succesfactoren zijn als volgt gedefinieerd:

• Alle gepaarde primaire tumoren en hun metastasen

op de weefsel micro-array zijn geclassificeerd in subgroepen, op basis van de voorgestelde immunohistochemische kleuringen.

• Tien organoid kweken van primaire tumoren en de daarbij behorende levermetastasen zijn gegenereerd.

Alle benodigde kleuringen op basis waarvan de gepaarde primaire tumoren en hun bijbehorende lever metastasen geclassificeerd kunnen worden zijn inmiddels uitgevoerd en worden op dit moment geanalyseerd. De verwachting

is dat op zeer korte termijn een uitspraak kan worden gedaan omtrent het behoud (of verlies) van fenotype na uitzaaiing.

14


Op dit moment zijn er 3 gepaarde organoid kweken van

naar het model van een vergelijkbaar programma van

stasen geïsoleerd en opgenomen in de biobank. Dat is

ken naar kunst biedt mensen die te maken hebben met

primaire darm tumoren en de bijbehorende levermetanog te weinig voor het initiëren van fase 2 (drug gevoeligheid) maar de hoop is hier aan het eind van het jaar (volgens planning) mee te kunnen beginnen.

Inmiddels is er een drug gevonden, die effectief lijkt tegen het agressieve darmkanker subtype. Deze drug is

getest op basis van een eerdere vinding dat agressieve darmtumoren hoge ‘stress-levels’ hebben, en dat dit uit-

gebuit kan worden voor therapeutische doeleinden. De

gevonden drug zorgt ervoor dat de hoge stress in agres-

sieve tumoren vertaald wordt in DNA schade en celdood. Vervolg experimenten moeten uitwijzen of deze drug

het MoMA in New York. Op een interactieve manier kijalzheimer de mogelijkheid om zich te uiten en een dia-

loog aan te gaan met hun omgeving. Bijzonder aan dit programma is dat het niet alleen leidt tot een verbetering

van de kwaliteit van leven van de persoon met alzheimer, maar dat het ook positieve effecten heeft voor de man-

telzorger en de relatie tussen hen beiden. Bovendien biedt het museum hiermee een veilige en inspirerende

omgeving om met lotgenoten in contact te komen.

Tijdens het programma ligt de focus op het positieve, creatieve en inspirerende; niet op de ziekte.

klinisch toegepast kan worden en in hoeverre de respons

In 2014 werd een begin gemaakt met de verspreiding van

komen.

waaronder het Centraal Museum in Utrecht en het CODA

van primaire tumoren en hun metastasen overeen


Ontvangt in 2014: 7 43.625

Stedelijk Museum en Van Abbe Museum ‘Onvergetelijk’ Alzheimerprogramma: kunst en cultuur landelijk toegankelijk maken voor mensen met Alzheimer en hun mantelzorgers

Onvergetelijk naar tien andere musea in Nederland, in Apeldoorn.

Om er achter te komen wat het effect is van het program-

ma op deelnemers, rondleiders en museummedewerkers doet het VU Medisch Centrum wetenschappelijk onderzoek naar het verloop en de uitkomst van het programma. De resultaten van het onderzoek kunnen musea

helpen programma’s te ontwikkelen voor bezoekers met

speciale behoeftes. Ook kan het de medische wereld inzicht geven in de activerende waarde die kunst en cultuur kan hebben.


Ontvangt in 2014: 7 100.000

Foto Medea Huisman

Het in 2013 gelanceerde programma Onvergetelijk van

het Stedelijk Museum en het Van Abbemuseum breidt zich verder uit. Het programma bestaat uit interactieve rondleidingen en workshops voor mensen met de ziekte

van Alzheimer en hun mantelzorgers en werd ontwikkeld


15

Female Cancer Foundation Red mijn moeder – verankering See&Treat methode

In Kenia en Ghana werkt Female Cancer Foundation samen met SOS Kinderdorpen in het Red mijn Moeder

project aan de verankering van de See & Treat methode

in het lokale gezondheidssysteem. Met steun van het Giekses-Strijbis Fonds worden in de komende drie jaar

meer dan 130.000 vrouwen voorgelicht en 64.000 vrouwen gescreend. Omdat kennis overdracht essentieel is voor

lokale verankering van de methodiek worden tenminste 75 gezondheidsmedewerkers getraind in methode. Totale donatie: 7 600.000

Ontvangt in 2014: 7 90.000 Vroedvrouw Esther (FOTO) kwam terug uit de UK omdat haar moeder overleed aan baarmoederhalskanker. Esther was helaas te laat voor de begrafenis. Zij zet zich nu volledig in om baarmoederhalskanker te bestrijden en kan dankzij het Gieskes-Strijbis Fonds, FCF en SOS iets terug doen voor haar moeder door het toepassen van de See & Treat in Ghana.

Baarmoederhalskanker

Elke twee minuten sterft ergens in de wereld een vrouw aan baarmoederhalskanker. Veelal jonge vrouwen, die de spil zijn voor familie, lokale economie en gemeenschap.

Baarmoederhalskanker is in ontwikkelingslanden samen met borstkanker de meest voorkomende kanker onder vrouwen. Door de WHO is het benoemd als een armoede gerelateerde ziekte en treft vooral kwetsbare, arme

en ongeschoolde vrouwen. Het goede nieuws is dat baarmoederhalskanker kan worden voorkomen door

screening en behandeling, daarom introduceert de Female Cancer Foundation preventieve screening en behandeling. See & Treat

See & Treat is een simpele en kosteneffectieve methode

om vrouwen te screenen en indien nodig meteen te behandelen. Door middel van voorlichting worden vrouwen op de hoogte gebracht van baarmoederhalskanker en leren ze over de noodzaak om zich te laten screenen. Met aangelengde azijn wordt de baarmoeder aangestipt en

verkleuring laat abnormaal groeiende cellen zien. Deze afwijking kan direct worden aangestipt met vloeibare stikstof (net zoals je een wratje verwijderd) en de vrouw loopt gezond weer naar buiten.

16


instandhouding van westerse vrijheidsrechten en democratische waarden Joods Historisch Museum Catalogiseren en digitaliseren ETS HAIM/ Livraria de Montezinos

theek in Nederland. De catalogisering van de boeken

draagt in belangrijke mate bij aan het zichtbaar maken

van de unieke collectie van Ets Haim. Ook wordt er gewerkt aan een educatieve publiekspresentatie om de kennis over de collectie verder uit de dragen. Totale donatie: 7 390.000

Ontvangt in 2014: 7 110.000

Stichting voor Vluchteling Studenten UAF Scholars at Risk Programma De Israelische fotograaf Ardon Bar-Hama aan het werk in Ets Haim

Ets Haim is de oudste nog functionerende joodse bibliotheek in de wereld. De bibliotheek werd in 1616 opgericht en bevindt zich sinds 1675 in het monumentale complex

van de Portugees-Joodse Gemeente in het centrum van Amsterdam. De bibliotheek wordt sinds het jaar 2009 beheerd door het Joods Historisch Museum. De collectie

omvat circa 560 handschriften, daterend van de 13de tot

de 19de eeuw en circa 30.000 gedrukte werken, daterend van de 15e eeuw tot heden.

Dit project omvat de digitalisering van de volledige

collectie handschriften. De Israëlische fotograaf Ardon Bar-Hama is in 2012 begonnen met de fotografie. Eind 2014 waren 530 van de 560 handschriften gedigitaliseerd.

De website www.etshaimmanuscripts.nl toont de handschriften ‘cover-to-cover’ en laat de bezoeker diep inzoo-

men op de schitterende details. Sinds de lancering van

deze website in 2013 is deze al duizenden keren bekeken.

In het jaar 2015 zullen alle handschriften, voorzien van een bibliografische beschrijving, op de website te zien zijn.

Ook met het catalogiseren van de 30.000 gedrukte wer-

ken is in 2012 begonnen en aan het einde van 2014 waren

foto Felix Hoog

Wereldwijd worden wetenschappers met de dood bedreigd vanwege hun ideeën, onderzoek en maatschap-

pelijke positie. De Stichting voor Vluchteling-Studenten UAF beschermt deze moedige en inspirerende academici, door hen een tijdelijke werkplek te bieden aan hoger onderwijsinstellingen in Nederland en België Zo kunnen zij

in vrijheid en veiligheid hun werk voortzetten en blijft de kennis van deze belangrijke stemmen uit landen met repressieve regimes behouden. Als de situatie in het land van herkomst veilig is, keren de (meeste) wetenschap-

pers terug. Met de opgedane kennis en contacten leveren zij een bijdrage leveren aan de ontwikkeling van hun land.

ca. 4800 boeken beschreven die via de online catalogus

In 2014 werd met steun van het Gieskes-Strijbis Fonds 19

boeken is in het Hebreeuws. Het is van groot belang dat

gecreëerd. De wetenschappers kwamen o.a. uit Iran, Irak,

WorldCat te vinden zijn. Ongeveer 65% van de gedrukte

de titels van Ets Haim ook in het Hebreeuws zichtbaar zijn in de catalogus. Ets Haim is daarmee de eerste biblio-


werkplekken voor bedreigde gevluchte wetenschappers Syrië, Jemen, Pakistan, Kameroen en Rwanda. Een van hen is Felix Kaputu, uit de Democratische Republiek

17

Congo. Met politiek wilde hij niets te maken hebben.

evenals op studiereis naar de Westelijke Jordaanoever in

opgepakt, omdat hij betrokken zou zijn bij een verboden

twee paneldiscussies over actuele ontwikkelingen in het

Toch werd de hoogleraar vergelijkende literatuurstudies oppositiegroep. Hij leerde zijn studenten kritisch naden-

ken en dat stelden de machthebbers niet op prijs. Kaputu belandde in de gevangenis. Na internationale druk kwam

hij op vrije voeten en dankzij het Scholars at Risk-programma kon hij aan de Universiteit Gent in alle vrijheid doen waar hij zo goed in is: zijn kennis delen. Totale donatie: 7 300.000

Ontvangt in 2014: 7 90.000

Leids Universitair Fonds Kalshoven-Gieskes Forum voor Internationaal Humanitair Recht

Studiereis naar de West Bank, Palestijnse gebieden © LUF

Het Kalshoven-Gieskes Forum, dat in het vierde jaar van haar bestaan is, breidde haar activiteiten in het academisch jaar 2014/2015 uit: 60 studenten van de Masterop-

leiding Internationaal Publiekrecht kozen ervoor om de

‘specialized track in International Humanitarian Law (IHL)’ te volgen, en te leren over de bescherming van slachtoffers en regelgeving in tijden van oorlog. Acht

geselecteerde studenten konden deelnemen aan twee projecten van het Forum binnen de internationale humanitaire rechtspraktijk. Ze werkten zes maanden intensief

aan onderzoeksrapporten voor samenwerkingspartners, die zich bezig houden met mogelijke schendingen in

bepaalde conflictgebieden. De studenten gingen naar een conferentie over gerechtelijk interveniëren in Berlijn,

18


de Palestijnse gebieden. Het Forum organiseerde verder

Internationaal Humanitair Recht in Den Haag, en de directeur van het Forum Dr. Robert Heinsch, heeft deelge-

nomen aan verschillende internationale workshops in de VS, Italië en Duitsland om de internationale samenwer-

king uit te breiden. Vanaf begin 2015, is Professor Helen Duffy toegetreden tot het Forum en bekleed zij de leerstoel Internationaal Humanitair Recht van de Leiden

Law School. Zij brengt haar expertise in het Internationaal Humanitair Recht, Mensenrechten en Terrorisme naar het Forum.


Ontvangt in 2014: 7 65.958

Stichting Movies that Matter A Matter of ACT, hoofdprogramma Amnesty International

internationale filmfestivals. Deze outreach is van groot

belang voor de zaak van de mensenrechtenverdedigers en het aanwakkeren van de dialoog over de thema’s in de films.


Ontvangt in 2014: 7 85.000

War Trauma Foundation Publicaties mogelijk maken voor psychosociale hulpverleners in (post)conflictgebieden © Movies that Matter

A Matter of ACT is het hoofdprogramma van Amnesty International op het Movies that Matter Festival in Den

Haag, dat in 2014 plaatsvond van 20-26 maart. A Matter

of ACT behelst tien recente documentaires over het leven en werk van mensenrechtenverdedigers. De films geven een indringend beeld van hun dappere strijd tegen

onrecht en onderdrukking. De activisten zijn eregast op

het festival, evenals de regisseurs. Ze zijn voor zover

© WTF. Onderwijzer met trainingsmateriaal in het Albanees

zij geportretteerd worden en nemen deel aan nagesprek-

Mensen in (post) conflictgebieden hebben heel veel mee-

A Matter of ACT-vertoningen.

ging om schokkende ervaringen een plek te geven en hun

mogelijk aanwezig bij de vertoning van de films waarin ken, debatten en talkshows. Er waren in 2014 ruim dertig

Het festival verwelkomde dit jaar haar eregast Sir Nigel Rodley uit Engeland, voorzitter van het VN-Mensenrechtencomité. Hij was van 1993-2001 speciale rapporteur

voor de VN betreffende marteling. Zijn aanwezigheid was van grote betekenis voor de activisten door zijn kennis, ervaring en contacten.

gemaakt en staan na de oorlog voor een enorme uitda-

leven en dat van hun families weer vorm en zin te geven. Hulpverleners in deze landen staan voor de taak om deze mensen met psychosociale ondersteuning te begeleiden

en te versterken, maar hebben zelf ook veel meegemaakt. Kennis en ervaring over hoe deze zorg vorm te geven en

hoe anderen dit hebben gedaan en ervaren is uitermate waardevol.

Voor de activisten is er tijdens het festival een uitgebreid

De War Trauma Foundation (WTF) ontwikkelt en ver-

gebracht worden met voor hen relevante personen en

tingen. Een belangrijk onderdeel hiervan is de publicatie

persoonlijk supportprogramma waarin zij in contact organisaties. Daarnaast vinden diverse gezamenlijke bij-

eenkomsten en bezoeken plaats, zoals aan het International Criminal Court. In de maanden na het festival zet Movies that Matter zich in om de films vertoond te krij-

spreid kennis over psychosociale zorg in humanitaire setvan het tijdschrift Intervention en het ontwikkelen van

educatieve materialen, in samenwerking met mensen die in (post) conflictgebieden werkzaam zijn.

gen in landen van herkomst van de activisten en en op


19

In 2014 zijn vier bijzondere edities van het journal Inter-

De reacties van de bezoekers zijn enthousiast en ze zijn

‘Psychosocial Work and Peacebuilding’ in samenwerking

keuzen, dat na het bezoek aan de tentoonstellingen

vention verschenen. Hierin werd aandacht besteed aan

met de University of Ulster; ‘Narrative Exposure Therapy’; en ‘Child Soldiers’ in samenwerking met de Universiteit

van Gent. In ‘New Frontiers’ reflecteerden denkers en veldwerkers uit de praktijk op de nieuwste ontwikkelingen en toekomst op het gebied van ‘Mental Health & Psychosocial Support in conflict affected areas’.

Tevens is er gewerkt aan de ontwikkeling van twee ma-

trots op het certificaat met persoonlijke feedback op hun

wordt uitgereikt. Gaandeweg ontdekken de bezoekers, dat de tentoonstelling over hen zelf gaat, over hun twij-

fels, gedrag, hoop en ambities. Ze raken persoonlijk

betrokken bij de thema’s vrijheid, respect en verdraagzaamheid en ontwikkelen een drive om daar iets mee te doen in hun eigen leefwereld.

nuals: ‘Enhancing MHPSS Capacity in Low Resource Set-

Uit onderzoek i.s.m. de Universiteit van Amsterdam blijkt

in Sudan; en ‘Multi Family Approach’ in samenwerking

democratischer opvattingen ontwikkelen en genuan-

tings’ in samenwerking met Ahfad University for Women met Birzeit University in de Palestijnse Gebieden. Deze ‘educational materials’ worden gebruikt door de trainees

en trainers uit de projecten en bieden ook handvaten en ‘lessons learned’ voor andere organisaties. Totale donatie: 7 600.000

Ontvangt in 2014: 7 67.500

Stichting Vredeseducatie Democratische waarden leren en oefenen

dat jongeren meer kennis over democratie verwerven,

ceerder gaan denken. Dit sluit aan bij de preventieve activiteiten van de Stichting Vredeseducatie om radicalisering tegen te gaan en docenten te ondersteunen bij het

signaleren en bespreekbaar maken van radicale opvattingen bij jongeren.

De Stichting Vredeseducatie kan deze interactieve

methodiek, die in de beide forten is ontwikkeld, verwerken in tentoonstellingen voor musea en instellingen in binnen- en buitenland.


Ontvangt in 2014: 7 60.000

© Anna van Kooij

In het Herinneringscentrum Fort De Bilt en in het Fort van de Democratie, twee projecten van de Stichting Vredes-

educatie in Utrecht, volgen jaarlijks meer dan tienduizend kinderen en jongeren tussen 10 en 20 jaar, van basisschool tot ROC en HBO, een intensief programma in

interactieve tentoonstellingen over vooroordelen, verzet, vrijheid, democratie en het zondebokverschijnsel.

20


Hague Institute for the Internationalisation of Law (HiiL) Morris Tabaksblat Visiting Chair on Private Actors and Globalisation

De volgende personen hebben de leerstoel bezet: • Prof. Geoffrey Miller (NYU) (4 maanden)

• Prof. Clair Cutler (University of Victoria) (6 maanden) • Prof. Andrea Renda (Centre for European Policy Studies) (12 maanden, part time)

• Prof. Fabrizio Cafaggi (EUI) (9 maanden, part time) Totale donatie: 7 337.500 Ontvangt in 2014: 7 0

© HiiL

De rol van private actoren in het maken van regels en standaarden, vooral transnationaal, is enorm aan het toenemen. Internationale organisaties zoals de OECD en de EU betrekken niet-statelijke actoren steeds meer in

het opzetten en draaien van regelsystemen en hand having daarvan. Bekende voorbeelden waar dit gebeurd zijn databescherming, voedsel en milieu eisen, en aspec-

ten van regulering van de banken sector. Maar hoe weet een publiekrechtelijk lichaam zoals de OECD of het beter

is om zelf iets te regelen, of dat het effectiever kan gebeuren in samenwerking met private actoren (zg. ‘co-regule-

ring’)? En als er zo’n regime is opgezet, hoe weten we dan of het goed werkt?

Het doel van dit project is om een bijdrage te leveren aan het onderzoek over de kwaliteit van transnationale publiek-private regelsystemen en om een concrete ‘tool’

te ontwerpen die door internationale organisaties en andere gebruikt kan worden om te bepalen of de combinatie privaat en publiek de goede is en of de kwaliteit van

het regime dat is opgezet aan de maat is. Het project bouwt daarmee voort op een groot internationaal onderzoeksproject dat HiiL heeft gefinancierd en dat geleid is

door Professor Fabrizio Cafaggi, waarin uitvoerige case studies zijn gedaan daar regelsystemen in verschillende domeinen.


21

bevordering en ondersteuning van kunst en cultuur Stichting Talent Support ‘alsnog je droom waarmaken’ Talentontwikkeling van 30-plussers

monumentale altaarstuk, wat oorspronkelijk uit 12 pane-

Elk individu heeft talenten, maar niet iedereen lukt het om

van het Koninklijk Instituut voor het Kunstpatrimonium,

deze talenten van jongs af aan te ontplooien. Velen ont-

dekken pas op latere leeftijd welke opleiding bij hun talenten past, sommigen willen op latere leeftijd een aanvul-

lende studie doen en weer anderen hebben besloten tot een wending om gehoor te geven aan reeds lang bestaan-

de verlangens. De realisatie daarvan wordt echter vaak bemoeilijkt door een gebrek aan financiële middelen. Aan

de oplossing van dat probleem levert Stichting Talent Support een bijdrage in de vorm van een renteloze lening. Toch wordt soms besloten tot een gift in plaats van een lening,

omdat in enkele gevallen de financiële situatie zo nijpend is dat een gift zowel letterlijk als figuurlijk lucht geeft.

Daardoor, en door de tijdspanne die verloopt tussen verlenen en terugbetalen, blijft de stichting afhankelijk van de bijdragen van fondsen zoals het Gieskes-Strijbis Fonds. Totale donatie: 7 165.000

Ontvangt in 2014: 7 25.000

Kathedrale Kerkfabriek Sint-Baafs Gent Even closer to van Eyck – Restauratie van het Lam Gods

© Sint-Baafskathedraal kerkfabriek Gent, KIK-IRPA, Brussel

Het Gieskes-Strijbis Fonds steunt een belangrijk project

rond de restauratie van het beroemde Lam Gods van

Hubert en Jan van Eyck, dat voltooid werd in 1432. Na een

uitgebreid vooronderzoek werd in 2010 duidelijk dat dit

22


len bestond, volledig gerestaureerd dient te worden. In 2013 is met deze behandeling begonnen door een team

waarvoor een zaal in het Museum voor Schone Kunsten in Gent is omgebouwd tot restauratieatelier. De restau-

ratie wordt in drie fases uitgevoerd, en de buitenzijdes

van de luiken worden momenteel als eerste behandeld. Na het afnemen van de vernissen is duidelijk geworden

dat er ook talloze latere overschilderingen aanwezig zijn op de originele verf, die nu waar mogelijk uiterst voor-

zichtig worden verwijderd. Zonder deze sterk verouderde

en vergeelde vernislagen kunnen de verflagen veel beter worden waargenomen wat kleur en dieptewerking betreft. De resultaten van het vooronderzoek werden op

unieke wijze toegankelijk gemaakt door de web site Closer to Van Eyck. Hier kan men zelf de panelen in detail bestuderen, zelfs onder de verflagen, door middel van infrarood en röntgenopnames. De website wordt uitgebreid met de nu beschikbaar komende nieuwe documen-

tatie. De eerste resultaten zullen naar verwachting tegen

het eind van 2016 on line komen, zodat iedereen de zo lang verborgen gebleven pracht van het Lam Gods weer in volle glorie zal kunnen bewonderen. Totale donatie: 7 143.000

Ontvangt in 2014: 7 25.000

Kathedrale Kerkfabriek Sint-Baafs Gent Promotieonderzoek Lam Gods van Gebroeders van Eyck


Ontvangt in 2014: 7 88.000

Stichting Jongerencultuurfonds Kinderen van minder draagkrachtige ouders in staat stellen deel te nemen aan culturele activiteiten Het Jongerencultuurfonds steunt Amsterdamse jongeren tot en met 16 jaar die om financiële redenen geen lid kunnen worden van een toneelclub of geen lessen kunnen volgen aan een muziekschool, dansschool of andere instelling voor actieve kunstbeoefening. Voor alle aanvraLam Gods restauratie atelier in het MSK (krediet foto: Sint-Baafskathedraal kerkfabriek Gent, KIK-IRPA, Brussel)

Het materiaal technisch onderzoek van het Lam Gods

altaarstuk uit de Sint-Baafskathedraal in Gent (gebroe-

gen geldt dat de ouders geen geld genoeg hebben om de

gewenste culturele activiteit zelf te betalen. Daarnaast

verkeert het kind vaak in een gezinssituatie waar moeilijkheden zijn. Schulden, echtscheiding, ziekte van een familielid, psychiatrische problematiek.

ders Van Eyck, 1432), volgde nauwgezet de restauratie,

De aanmelding van de kinderen loopt via intermediairs.

lijk Instituut voor het Kunstpatrimonium (KIK-IRPA) in

het kind, zoals leerkrachten, maatschappelijk werk, soci-

begonnen in oktober 2012 door een team van het Koninkhet Museum voor Schone Kunsten van Gent. De buiten-

kant van de zijluiken werd progressief ontdaan van vergeelde vernislagen waardoor onderliggende verflagen

beter onderzocht konden worden. In de loop van 2014 werd met voortschrijdend inzicht duidelijk dat brede zones van oude overschilderingen de originele composi-

tie bedekten. Omdat deze lagen niet duidelijk waarneembaar waren op de röntgen, infrarood en macro opnames genomen tijdens het vooronderzoek, was deze ontdekking van groot belang. De kunsthistorische implicaties maar ook de consequenties voor het verdere verloop van

de behandeling dienden zorgvuldig in kaart gebracht te worden. Het Gieskes-Strijbis Fonds maakte een verdere kwantitatieve en kwalitatieve analyse van de verflagen mogelijk binnen het promotie onderzoek van Hélène

Dubois aan de Universiteit Gent. Het karakteriseren van

de overschilderingen met Macro XRF werd verder moge-

Deze dient op een professionele wijze betrokken te zijn bij aal raadsman etc. Vaak noemen de intermediairs als moti-

vatie voor de aanvraag dat de kinderen door de culturele activiteit hun problemen even kunnen vergeten, het hen

een uitlaatklep geeft, hun zelfvertrouwen vergroot en ze een positieve ervaring buiten het gezin kunnen opdoen .

De bijdrage van het Jongerencultuurfonds wordt niet verstrekt aan het kind of de ouder maar wordt rechtstreeks

door het Jongerencultuurfonds overgemaakt naar de culturele instelling.

Jaarlijks worden meer dan 600 aanvragen ingediend. Uit

feedback bij de vervolgaanvragen blijkt dat de persoonlijke ontwikkeling van de jongere door middel van de culturele activiteit vaak positief wordt beïnvloed. Totale donatie: 7 175.000

Ontvangt in 2014: 7 18.750

lijk gemaakt door samenwerking met de AXES groep van

de Universiteit Antwerpen. Door de uitbreiding van de onderzoekscapaciteit op de analytische laboratoria van het KIK werden verfmonsters opnieuw bekeken in het licht van deze spectaculaire ontdekkingen.


23

De Nederlandse Bachvereniging All of Bach (Young Fellowship Program)

Bosch Research and Conservation Project (BRCP) Wereldwijd onderzoek naar schilderijen van Jeroen Bosch

© De Nederlandse Bachvereniging © Bosch Research and Conservation Project

In 2014 hebben negen jonge musici van uiteenlopende nationaliteiten aan het Young Bach Fellowship deelgeno-

In 2016 vindt de grootse herdenking plaats van het 500ste

gevonden uit de basisbezetting van de Bachvereniging.

Bosch (ca 1450-1516). In dat jaar zal in de internationale

men. In goed overleg werd voor alle fellows een mentor

Bij het maken van de matches werd gekeken naar de specifieke noden van de jonge musici. Omdat de begeleiding

met name gericht is op niet-muzikale onderwerpen – spelen en zingen kunnen ze al! – werden ze juist niet ge-

koppeld aan iemand die hetzelfde instrument speelt als zij, en evenmin kregen zangers een zanger toegewezen.

Zo werd bariton Drew Santini, die zelf hard aan de weg

timmert met zijn eigen nieuwe ensemble, gekoppeld aan altvioliste Esther van der Eijken, die heel veel ervaring

heeft opgedaan als mede-oprichter van de Holland Baroque society. Hoboïst Yoncheon Shin had vooral vragen

sterfjaar van de middeleeuwse schilder Jheronimus tentoonstelling Jheronimus Bosch, visions of a genius veel

van zijn werk, dat zich vrijwel uitsluitend in buitenlandse musea bevindt, voor één keer terugkeren naar de stad

waar de werken zijn ontstaan: ’s-Hertogenbosch. Een belangrijk fundament van de tentoonstelling is het meer-

jarig wetenschappelijk onderzoek, het Bosch Research and Conservation Project (BRCP) waarin alle werken van de wereldberoemde schilder volgens een nieuwe metho-

de zijn onderzocht en, waar nodig, geconserveerd en gerestaureerd.

over het werken in Nederland als niet-Europeaan. Hij

BRCP is in 2014 weer in de volle breedte van het project

Franenberg. Het programma levert op deze manier

onderzoeksreizen van het team, waarbij onderzoek en

werd gekoppeld aan onze Amerikaanse bassist Robert onverwacht een mooie bijdrage aan de dynamiek tussen

de verschillende generaties en disciplines in de Bachvereniging. Aan het eind van seizoen 2014-2015 vindt een bijeenkomst met artistiek leider Jos van Veldhoven plaats, waarin een aantal algemene onderwerpen aan bod zal komen.


Ontvangt in 2014: 7 67.500

actief geweest. In de eerste plaats betroffen dat de

documentatie van werk van Bosch op locatie werd gemaakt. Dit jaar zijn met de onderzoeken naar de panelen in München (fragment Laatste Oordeel), Londen (Doornenkroning) en Madrid (Aanbidding der Koningen) de onderzoeken naar de Bosch panelen afgerond.

Vervolgens heeft men in Venetië de restauratie van de

schilderijen van Bosch aldaar met succes afgerond. Er is gewerkt aan de behandeling van de verflaag. De twee

triptieken zijn schoongemaakt en er is een begin gemaakt met de retouchering. In Brugge is de opdracht van de Musea Brugge gekregen het Laatste Oordeel te restaureren.

24


Daarnaast is een uitgebreide en zeer geavanceerde

van Jheronimus Bosch. Hij ontwikkelt zich als specialist

de bouw van de website Bosch OnLine. In deze website

van de zeer weinigen (wereldwijd een veertiental jonge

digitale infrastructuur ontworpen en wordt gewerkt aan worden alle onderzoeksresultaten en beelden opge nomen van de panelen van Jheronimus Bosch (http:// boschproject.org).


Ontvangt in 2014: 7 83.213

Bosch Research and Conservation Project (BRCP). Conservering en restauratie van Vroegnederlandse schilderkunst (promotieonderzoek PhD Luuk Hoogstede)

op gebied van de paneelschilderkunst en werd als een veelbelovende restauratoren) toegelaten tot het prestigieuze ‘Panel Painting Initiative’, een scholingsprogramma

van de The Getty Conservation Institute te Los Angeles. In dit kader is Hoogstede vanaf 2 september 2013 actief betrokken bij de restauratie van twee triptieken en

vier panelen van Jheronimus Bosch in Venetië, een restauratie gefinancierd door het Bosch Research and

Conservation Project, onderdeel van de Stichting JB500 en in samenwerking met The Getty Foundation. De

‘hands-on’ betrokkenheid van Luuk Hoogstede als jonge

restaurator brengt de zo gewenste verbinding tot stand tussen het materieel technische en historische onder-

zoek enerzijds en de ethische overwegingen anderzijds,

en de praktijk van de hedendaagse ‘conservator-restorer’. Hoogstede werd geschoold als restaurator aan de SRAL onder supervisie van prof. Anne van Grevenstein en drs. René Hoppenbrouwers en breidde zijn kennis en vaardig-

heden verder uit aan het Metropolitan Museum of Art te New York in het atelier van paneelspecialist George Bissaca. De uitbreiding van zijn onderzoekswerk voor het

BRCP tot een PhD zal geschieden binnen de context van de SRAL in de positie van buitenpromovendus aan de © Bosch Research and Conservation Project

De door het BRCP verzamelde documentatie van de Bosch-panelen vormt behalve voor het kunstenaarschap en de atelierpraktijk van Jheronimus Bosch gerichte pro-

ject, ook een uitmuntende dataset voor het in kaart brengen en analyseren van de Westerse visies op restauratie

en conservering van oude kunst vanaf de 19de eeuw tot

Radboud Universiteit Nijmegen. Oud directeur van de SRAL en emeritus hoogleraar Conservering en Restaura-

tie prof. Anne van Grevenstein (Universiteit van Amsterdam, Radboud Universiteit Nijmegen) zal als extern begeleider en adviseur optreden. Totale donatie: 7 140.000

Ontvangt in 2014: 7 31.500

op heden en in uiteenlopende nationale tradities. Uit de omgang met dit relatief kleine maar al eeuwen zeer hoog gewaardeerde oeuvre in tegenwoordig eenentwintig Europese en Amerikaanse collecties blijken zeer uiteen

lopende opvattingen en praktijken, een goed moment om op basis van deze actuele dataset en vanuit het BRCP dit onderzoeksperspectief op te pakken.

Schilderijen- en panelenrestaurator en kunsthistoricus Luuk Hoogstede, lid van het BRCP onderzoeksteam,

onderzoekt alle als eigenhandig beschouwde panelen


25

Rijksakademie van beeldende kunsten Talentontwikkeling Rijksakademie Residency

positie op het gebied van talentontwikkeling behouden en versterken.


Ontvangt in 2014: 7 90.000

Fotografie Museum Amsterdam (Foam) Organiseren tentoonstellingen en ontwikkelen praktijkprogramma’s voor toptalenten

© Frederieke Beunk

De Rijksakademie draagt bij aan kwaliteit en vernieu-

wing van kunstenaarschap door talentvolle kunstenaars uit de hele wereld te selecteren voor een residency-positie aan de Rijksakademie. Naast goed uitgeruste techni-

sche werkplaatsen voor onderzoek en experiment

worden residents kritisch ondersteund door ervaren kunstenaars, theoretici en technisch specialisten. Een

Foam Lab 2014 © Bram Prins

naar wordt gehaald. Nederlands talent floreert en slaat

Foam 3h

wordt geïmporteerd. Alumni uit verschillende generaties

fotografen en de nieuwste ontwikkelingen in de fotogra-

programma op maat, waarbij het beste uit iedere kunsteeen brug naar het buitenland en buitenlands talent kom je tegen in gerenommeerde musea, tentoonstellingen en op biënnales. Mondriaan, Breitner, Toorop en van latere datum Berend Strik, Marijke van warmerdam, Guido van der Werve: allen hebben een belangrijke

impact op het internationale kunstenveld, niet alleen als maker, maar ook als curator, adviseur of jurylid.

Na een periode van politieke en financiële onzekerheid voor de Rijksakademie heeft 2014 in het teken gestaan

van ‘terugkeren naar de kern’: talentontwikkeling en

kunstenaarschap. Onafhankelijke selectie van kunstenaars op basis van kwaliteit en ontwikkelpotentie, een cultureel en disciplinair diverse kunstenaarsgemeen-

schap en de absolute vrijheid om te experimenteren en eigen grenzen op te zoeken, zijn daarbij kernwaarden.

Investeren in cultuur is investeren in de kwaliteit van de samenleving. Met steun van partners als Gieskes-Strijbis Fonds kan de Rijksakademie haar internationale kop-

26


In 2014 presenteerde Foam opnieuw talentvolle, jonge fie in de talentruimte Foam 3h. De focus van het fotogra-

fiemuseum in Amsterdam lag dit jaar op internationalisering van het tentoonstellingsbeleid. Zes fotografen van uiteenlopende nationaliteiten kregen de kans hun werk te presenteren. Het werk van de 3h talenten was uiteen-

lopend in stijl en genre. De onderzoekende, experimentele en multimediale aard van het werk ging gepaard met

spannende en vernieuwende presentaties. In aanvulling

op de tentoonstellingen werden begeleidende cahiers ontworpen door studenten Grafisch Ontwerp van de Gerrit Rietveld Academie. Ook werden er diverse artist talks en een symposium georganiseerd waarin de kun-

stenaars hun werk nader toelichtten. Een groot publiek kon zo kennis maken met het innovatieve en verassende werk van de nieuwste generatie beeldmakers.

Nationale Opera en Ballet – Junior Company Artistieke vernieuwing en talentontwikkeling

Ola Lanko in Foam 3h

Foam Lab

Foam Lab, het in-house team van jonge denkers én

© Emma Kauldhar

het organiseren van evenementen voor leeftijdsgenoten

In de Junior Company van Het Nationale Ballet worden

te denken over museale vraagstukken. Foam Lab is hier-

ding tot professioneel balletdanser voorbereid op de

makers van Foam, kreeg in 2014 een nieuwe vorm. Naast werd de starters nu gevraagd ook meer inhoudelijk mee

mee het eerste traineeship van een museum in Nederland. Het is een werkervaringsplek vol experiment en

ontwikkeling, die talentvolle jongvolwassenen de kans geeft een duurzame, relevante en hoogwaardige bijdrage te leveren aan het beleid en de praktijk van het muse-

um. Foam wil door het bieden van ervaring en een netwerk in de culturele sector een impuls geven aan de carrières van de deelnemers en doorstroom naar een eerste baan of een succesvolle praktijk als zelfstandige

vergroten. Gedurende acht maanden werkte Foam Lab 2014 aan opdrachten met als doel Foam van binnen uit te

vernieuwen. Zij ontwikkelden creatieve concepten in het kader van publieksbegeleiding, communicatie en het stimuleren van kunstaankoop onder een jong publiek. Totale donatie: 7 300.000

Ontvangt in 2014: 7 90.000

twaalf jonge balletdansers in de eindfase van hun oplei-

beroepspraktijk. Het doel hiervan is om meer ballettalent van Nederlandse balletopleidingen door te laten stromen naar het wereldniveau van Het Nationale Ballet.

Ook in 2014 werden de jonge dansers intensief begeleid achter de schermen door artistieke staf, balletmeesters en een gezondheidsteam en deden ze een schat aan ervaring op met diverse optredens. Ze dansten tientallen voorstellingen in binnen- en buitenland, hadden een rol

in de grote klassiek romantische balletten van Het Natio-

nale Ballet, werkten samen met de jonge musici opleiding van het Koninklijk Concertgebouworkest en deden diverse andere optredens op bijzondere locaties zoals tijdens de Fashion Week in het Rijksmuseum, de Apple-

Store in Amsterdam, het gala van Dans4Life en het Vondelpark Openluchttheater.

Ook bood de Junior Company diverse jonge choreografen

een kans zich te ontwikkelen door het verschaffen van choreografieopdrachten.

De ontwikkeling die de dansers van de Junior Company doormaken is significant. Doordat de Junior Company,

die bestaat uit jonge dansers, optreedt in theaters waar Het Nationale Ballet zelf niet komt en door de enorme media-aandacht, maakt een heel nieuw publiek kennis met klassiek ballet.


Ontvangt in 2014: 7 135.000 Verkorte jaarstukken 2014

27

Stichting Young Pianist Foundation YPF Nationaal Pianoconcours; Stimuleren en laten excelleren van jong piano talent

Het Concertgebouw Fonds ‘Noten op je bord’; doorlopende digitale leerlijn muziek voor basisonderwijs

© Annelies van der Vegt

© Educatieproject Het Concertgebouw

YPF organiseerde in 2103, voor de 5e maal (2001, 2004,

In 2014 is Het Koninklijk Concertgebouw gestart met de

(12 t/m 29 jr) in Nederland in Muziekgebouw aan ’t IJ.

draagt dit programma de naam Kazoo.

2007, 2010, 2013) hét pianoconcours voor toptalent Het nieuwe Young Pianists Festival bestond uit drie hoofdonderdelen:

• De YPF Piano Competition 2013; het lustrumconcours

• Een festivalprogramma, bestaande uit concerten in de

grote zaal, een open podium voor jong pianotalent,

pianola-recitals en een groot op piano’s geënt beeldende kunstproject

• Een interessant pedagogisch programma (Masterclasses/lezingen)

Naast geldprijzen en studiebeurzen is onder andere een vervolgtraject gerealiseerd dat bestaat uit zo’n 100 concerten voor de diverse laureaten van het concours, zowel in Nederland als daarbuiten. Totale donatie: 7 1.131.200

Ontvangt in 2014: 7 115.200

uitwerking van een Digitale Leerlijn Muziek, en inmiddels ‘Door de schooldeur te zien als toegangsdeur tot de

rijkdom van muziek bereiken we alle leerlingen van Nederlandse basisscholen en dragen we bij aan de muzi-

kale toekomst van kinderen. Omdat er tot vandaag geen

beweging op gang kwam om het tij van het sterk afkalvende muziekonderwijs te keren heeft Het Concert gebouw dit voor ons ongebruikelijke initiatief genomen.’

Aldus Simon Reinink, algemeen directeur, toen hij aankondigde dat Het Concertgebouw een Digitale Leerlijn

Muziek ontwikkelt. Deze nieuwe, eigentijdse methode

moet garanderen dat leerlingen op de basisschool, gedurende tenminste acht aaneengesloten jaren, wekelijks muziekles krijgen. Het pakket wordt zó opgezet dat leerkrachten met relatief weinig voorbereidingstijd de

kinderen enthousiast kunnen maken voor muziek. Voornemen is het programma vanaf januari 2016 gedurende een half jaar gratis aan te bieden aan alle 7.100 basisscho-

len in Nederland, samen goed voor 1,2 miljoen leerlingen. Daarna kunnen scholen besluiten tegen een geringe vergoeding de leerlijn structureel te gebruiken. De digitale methode Kazoo wordt ontwikkeld door Blink Uitgevers. Totale donatie: 7 800.000

Ontvangt in 2014: 7 200.000

28


De Nieuwkomers Stimuleren van jong talent van het muziektheatergezelschap ‘Orkater’

er voorstellingen gemaakt die een wezenlijke bijdrage

leveren aan de ontwikkeling van het muziektheater in Nederland.


Ontvangt in 2014: 7 135.000

Rijksmuseum Tentoonstelling De Late Rembrandt

© Bert van Duin, voorstelling ‘Op de bodem’

Inmiddels tien jaar geleden bedacht Orkater het concept van Orkater/De Nieuwkomers. Jonge makers krijgen de

kans de voorstelling te maken die zij voor ogen hebben en worden daarbij publicitair, productioneel en artistiek

begeleid. Bezuinigingen en politieke ontwikkelingen hebben in de tussentijd niets afgedaan aan de behoefte

© VIncent Mentzel

tersector.

Met ruim 100 schilderijen, tekeningen en prenten presen-

Genre-overschrijdende samenwerking was er door een

tentoonstelling voor het eerst een overzicht van het werk

om nieuwe makers een goede start te geven in de thea-

coproductie aan te gaan met Nederlands grootste dansproducent Korzo in Den Haag. Nieuwkomer Goldmund

bracht dans en theater met choreograaf Jasper van Luijk geslaagd samen met een volle tournee en goede recensies. Het werk van Orkater/De Nieuwkomers valt ook op

in het buitenland. Een Mond vol Zand van Via Berlin

teert het Rijksmuseum in 2015 met de Late Rembrandt

van de meester tussen ca. 1651 en zijn dood in 1669. De

schilderijen en tekeningen komen uit vooraanstaande

musea en particuliere collecties uit Europa en de VS. Het is voor het eerst dat Rembrandts late werken naast elkaar getoond worden.

speelde op het Hat Fair festival in Winchester Engeland,

Late Rembrandt toont het indrukwekkend hoogtepunt

IJ festival. De grote zaalvoorstelling Op de Bodem was op

de laatste jaren van zijn leven met grafiek- en schilder-

en de voorstelling Schotland speelde op Oerol en Over het

40 plekken in het hele land te zien en bracht een nieuw publiek naar de grote zaal. Bovendien kreeg oud-Nieuwkomer Via Berlin van het Prins Bernard Cultuurfonds de Charlotte Kohlerprijs.

Voor Orkater is van groot belang dat de jonge makers hun eigen voorstellingen hebben gemaakt. Vanuit hun visie

en ambacht en met de coaching van Orkater worden


van zijn immense talent. Rembrandt experimenteerde in technieken en wist een ongekende diepgang in zijn werk te brengen. Het leidde tot zijn meest gedurfde en intieme

werk en maakte de late periode van zijn leven tot de meest onderscheidende en vernieuwende fase in zijn carrière.


Ontvangt in 2014: 7 142.000

29

Jeugdcultuurfonds Kinderen een kans geven hun culturele talenten te ontdekken en te ontwikkelen

Stichting Restauratie Atelier Limburg (SRAL) Promotieonderzoek: Een veilige strategie voor de behandeling van schilderijen op doek uit de Gouden Eeuw Met het onderzoek naar de geschilderde decoraties van ‘de Batavenserie’ in het Koninklijk Paleis op de Dam wordt kennis ontwikkeld om op een verantwoorde

manier de schilderijen op doek uit de Gouden Eeuw te

kunnen restaureren. In de afgelopen twintig jaar is het vakgebied van restaurator uitgegroeid van ambacht naar wetenschap. Studenten kunnen zich, na het behalen van de Mastertitel ‘Praktijk van de Conservering en Restaura© Jeugdcultuurfonds

Bijna 400.000 kinderen leven in gezinnen die moeten rondkomen van het bestaansminimum. Geld voor de extra’s is er niet. Juist voor deze kinderen die leven in achterstandssituaties is het extra belangrijk dat ze hun talenten kunnen ontdekken en ontwikkelen. Ze hebben niet alleen plezier, als ze naar ballet, de Jeugdtheater-

school of muziekles gaan, maar het zelfvertrouwen neemt toe, ze leren goed naar elkaar luisteren en samen-

werken, vaardigheden die je in je verdere leven goed kunt

gebruiken. Het Jeugdcultuurfonds is er voor deze kinderen. Het Jeugdcultuurfonds bouwt een netwerk op van lokale

en regionale fondsen. Het aantal gemeenten dat meedoet groeide explosief naar 72 in 2014.

Het aantal kinderen dat ondersteund werd, groeide naar bijna 5000; een groei van bijna 44% t.o.v. 2013. Totale donatie: 7 600.000

Ontvangt in 2014: 7 80.000

30


tie’ aan de UvA, verder ontwikkelen in een tweejarige ‘Postacademische opleiding tot restaurator van schilde-

rijen’ aan het Restauratie Atelier Limburg in Maastricht. Het promotieonderzoek is een exponent van een nieuwe generatie talentvolle jonge mensen die de groei van het

vak van restaurator als ambachtsman tot universitair opgeleide professional bij uitstek vertegenwoordigt. Totale donatie: 7 257.024 Ontvangt in 2014: 7 0

Stichting Muziek in Huis Meer klassieke muziek in Woon- en Zorgcentra

Om financieel minder afhankelijk van de zorgsector en fondsen te worden, werft de stichting donateurs. De jubileumactiviteiten hebben een belangrijke rol gespeeld bij het aantrekken van veel nieuwe donateurs. Totale donatie: 7 165.000

Ontvangt in 2014: 7 49.500

Harpduo Bos en Rijken, © Martin Waalboer

La Fundazione Biennale (FB) en architectenbureau AMO/OMA (OMA) Tentoonstelling ‘Fundamentals’ Architecture en Workshop voor jonge architecten

Stichting Muziek in Huis is opgericht om met concerten een bijdrage te leveren aan de kwaliteit van leven van

ouderen en zieken. Jaarlijks genieten nu 30.000 luisteraars van de concerten van Muziek in Huis. In 2014 werden 668 concerten verzorgd.

Muziek in Huis vierde in 2014 het 15-jarig bestaan, de 350.000ste luisteraar èn het 7.500-ste concert. Verspreid

over het hele land vonden 16 jubileumconcerten in zorgcentra plaats met Marco Bakker (bariton) en Mirsa Adami

© La Fundazione Biennale

En een wervelend slotconcert met Isabelle van Keulen

‘Fundamentals’ is de naam van de 14e International Archi-

TivoliVredenburg.

werd en is geregisseerd door de directeur van de Biënnale

(piano) en de pianisten Daniël Wayenberg en Martin Oei.

(viool) en Ronald Brautigam (piano) in de grote zaal van HM Koningin Máxima woonde een van de jubileumconcerten bij.

Verdere specificering van de publieksgroepen in de zorg-

centra en aanpassingen in de programmering hebben

geleid tot nog hogere waarderingen van de concerten. En een stijging van de gemiddelde publieksgrootte.

Met een aantal zorgkoepels zijn nieuwe, grote contracten getekend voor de periode 2015-2017.

Samenwerking met zorgkoepels en zorglocaties bij de PR

heeft geleid tot diverse artikelen over Muziek in Huis in dag- en vakbladen en items in TV programma’s.

tecture Exhibition die door La Biënnale di Venezia gehost Rem Koolhaas. De tentoonstelling ‘Fundamentals’;

Elements of Architecture is een op onderzoek gebaseerde tentoonstelling die de geschiedenis en toekomst van uni-

verseel bekende elementen van architectuur, zoals de deur, de vloer, de muur, het plafond, het toilet, de trap, etc., verkent. Door aandacht te besteden aan de evolutie

van architectonische elementen die gemeenschappelijk zijn voor alle culturen, is het onderwerp zelf, toegankelijk

voor professionals als voor het grote publiek. Voor de eerste keer is de Biënnale gebaseerd op een groot onderzoeksproject dat is uitgevoerd door Rem Koolhaas in

samenwerking met meerdere instellingen en experts, met als doel het produceren van nieuwe kennis dat ver-

volgens tentoongesteld en verzameld zal worden in een

groot, nieuw 2.500 pagina’s tellend boek. De Biënnale


31

had 228.000 bezoekers gedurende 6 maanden. Vijfen-

zijn er naschoolse talentorkesten en pilots in het voort

Op 20 en 21 november 2014 organiseerde architecten

deel in de hoofdstad. Naast de organisatie van de Leer

veertig procent hiervan waren jongeren en studenten.

bureau AMO/OMA in samenwerking met het GieskesStrijbis Fonds en La Biënnale di Venezia een tweedaagse bijeenkomst voor architecten. De deelnemers werden uitgenodigd om in Venetië hun eigen agenda’s voor de toekomst van architectuur op tafel te leggen. De centrale vraag was waar de architect over tien jaar staat. Onder-

deel van de bijeenkomst was een rondleiding en een

uitgebreid discussie programma met Reinier de Graaf en Rem Koolhaas. Dertig Nederlandse architecten hebben deelgenomen aan deze bijeenkomst.

Totale donatie: 7 550.000 (FB) en 7 50.000 (OMA)

gezet onderwijs. Meer dan 3.500 kinderen nemen eraan orkesten in Amsterdam vervult Stichting Leerorkest een belangrijke voortrekkersrol voor nieuwe Leerorkesten in

het land en zelfs buiten de landsgrenzen. Het Expertise-

centrum van het Leerorkest speelt hierin een centrale rol,

met onder andere de verdere ontwikkeling van de site Orkest in de Klas, om de expertise te delen en lesmaterialen beschikbaar te maken voor Leerorkesten en soortgelijke muziekeducatie-initiatieven in het land. De stichting

Leerorkest is ervan overtuigd dat het delen van kennis en middelen ons allemaal sterker maakt. De filosofie van het delen zit bij alle Leerorkest-activiteiten in het DNA.

Ontvangt in 2014: 7 500.000 (FB) en 7 50.000 (OMA)


Stichting Leerorkest Muziekeducatie programma voor basisscholen (Leerorkest en Expertisecentrum)

Stichting Instrumentenfonds Opzetten landelijk instrumentendepot Leerorkest

Ontvangt in 2014: 7 90.000

Met steeds meer kinderen die in een Leerorkest spelen, is de beschikbaarheid van muziekinstrumenten van groot

belang. In november 2014 is het Instrumentendepot Leerorkest officieel van start gegaan als landelijke faciliteit met als doel om zoveel mogelijk Leerorkesten en soort

gelijke (sociale) muziekonderwijsprogramma’s in Nederland van muziekinstrumenten te voorzien. Ondersteund

door het Nederlands Philharmonisch Orkest, dat in het

naastgelegen gebouw is gehuisvest, werd het depot geopend met een daverende uitvoering door het Klein

© Derek Lee

In 2005 begonnen als pilot op een basisschool in Amsterdam Zuidoost is het Leerorkest nu niet meer weg te den-

ken uit de landelijke wereld van muziekeducatie. Onder het motto ‘Omdat muziek voor iedereen is’ heeft Stich-

ting Leerorkest, onder de bezielende leiding van initiator en directeur Marco de Souza, een ware beweging op gang

gebracht. Dankzij de brede steun worden steeds meer

kinderen bereikt, in de hoofdstad maar ook daarbuiten. Anno 2015 zijn er 31 Leerorkesten actief in Amsterdam. Er

doen 17 basisscholen mee, in alle hoeken van de stad. Ook

32


Leerorkest, in het bijzijn van veel prominenten. Het In-

strumentendepot Leerorkest is een ‘instrument-o-theek’ (uitleenservice) en werkplaats in één. Er zijn drie ateliers

voor hout-, koper- strijk- en slagwerkinstrumenten. Instrumentenmakers begeleiden hier vrijwilligers en andere hulpkrachten bij de reparatie en het onderhoud. De instrumenten, inmiddels bijna vierduizend, zijn veelal

schenkingen of nieuw aangeschaft met donaties. In mei 2014 gaf H.M. Koningin Máxima het startschot voor een

grote landelijke inzamelingsactie in samenwerking met Radio 4. Ook werd een inzamelingsactie gehouden door

winkelketen Blokker. Uit de acties is gebleken dat veel

Ook glas in lood-ramen in het schip

daadwerkelijk iets willen doen. Vele muziekbeoefenaars

grootst in aantal) kwam men niet meer toe. Bij de restau-

mensen het Leerorkest een warm hart toe dragen en hebben hun instrumenten om niet beschikbaar gesteld.

Samen worden zo duizenden kinderen gelukkig gemaakt door hen een instrument in bruikleen te geven en hen de kans te geven te musiceren in een Leerorkest. Totale donatie: 7 170.000

Ontvangt in 2014: 7 45.750

Stichting Kathedrale Basiliek Sint Bavo Haarlem Glas in loodramen van Jan Dibbets

Aan de vulling van de ramen van het schip (samen het ratie van de Sint Bavo die al zo’n tiental jaren geleden begon deed zich de gelegenheid voor tegemoet te komen

aan de oude wensen van Cuypers om ook de ramen van het schip van glas in loodramen te voorzien. Maar hoe? Een getuigenis voor deze tijd

Gekozen werd om, geheel in Cuypers’geest, de ramen

vooral te zien als doorlaters van licht en deze als het kan een boodschap te laten dragen die ook voor deze tijd

betekenis heeft. Welke glazenier zou in staat zijn in die geest de glas in lood ramen in het schip te maken? De

keuze viel al gauw op Jan Dibbets, beroemd door zijn serie ramen in de kathedraal van Blois (Frankrijk). Het

programma dat de opdrachtgever van de restauratie hem meegaf verwerkte hij meesterlijk. Door diverse cita-

ten zijn de eerste en de laatste woorden van de Heilige Schrift met elkaar verbonden. Verder zijn de ramen gevuld met letters en symbolen. Geen ‘plaatjes’ maar verwijzingen naar de waarde van Schrift en Traditie voor

deze tijd. De ontwerpen van de heer Dibbets zijn goed gekeurd door bisdom en monumentenzorg en kunnen © Stichting Kathedrale Besiliek Sint Bavo Haarlem

Cuypers’ideeën over het licht

De architect Cuypers jr. (Jos, zoon van Pierre) was vol van gedachten over de symboliek van ‘zijn’ kathedraal.

een artistieke eigentijds krachtig getuigenis zijn van de waarde van het geloof voor deze tijd. Totale donatie: 7 284.458

Ontvangt in 2014: 7 106.013

Uiterst belangrijk waren zijn gedachten over de lichtinval in de kerk. Het licht zelf is goddelijk. In de ramen van het hoogkoor die Cuypers zelf ontwierp en die ook door hem

gerealiseerd zijn ontdekt men een subtiele behandeling

van het licht. In de latere aangebrachte transeptramen (die van Bijvoet) ziet men een andere opvatting: de nadruk ligt daar op de voorstellingen zelf zonder dat het licht als zodanig heilig werd geacht. Cuypers schrok dan

ook vreselijk toen die ramen werden aangebracht. Nu zijn we er tevreden mee omdat ze een eigen kwaliteit hebben.


33

Stichting Teylers Museum Levendige wetenschap in het Lorentz-Lab

educatieve opstelling, waar middelbare scholieren worden uitgedaagd om, in navolging van Lorentz, Einstein, Volta en Faraday, zelf te experimenteren met historische

apparaten. Het Gieskes Strijbis Fonds steunt Teylers Museum bij de ontwikkeling van dit Lab. Totale donatie: 7 350.000

Ontvangt in 2014: 7 105.000

Stichting Film Instituut Nederland EYE (digitaal) behoud, beheer en ontsluiting filmerfgoed © Stichting Teylers Museum

Hendrik Antoon Lorentz, een van Nederlands grootste natuurkundigen en winnaar van de Nobelprijs voor de

Natuurkunde, werd in 1909 conservator in Teylers Museum. Hij kreeg de beschikking over een compleet laboratorium, waar hij met jonge natuurkundigen experimenten uitvoerde. Het pand verkeert momenteel in zeer slechte

staat, omdat er sinds het midden van de twintigste eeuw nauwelijks meer onderhoud aan gedaan is en het en boekopslag van Teylers Museum.

Maudite soit la guerre is een Belgische film uitgegekomen in de bioscoop in juni 1914 geregisseerd door Alfred Machin. Gerestaureerd door EYE filmmuseum in 2014.

te kunnen openstellen voor publiek.

EYE filmmuseum wordt wereldwijd geroemd om zijn

In een nieuwe permanente opstelling zullen spannende

onderzoek en educatie. Sinds 2003 is EYE als één van de

gebouw in gebruik werd genomen als schilderijendepot Teylers Museum restaureert het Laboratorium nu om het

experimenten en natuurkundige ontdekkingen van vroe-

ger tastbaar en voelbaar worden. Zo ervaren de bezoekers dat Teylers Museum sinds 1784 een plek was waar

actief wetenschappelijk onderzoek werd bedreven en waar de wetenschappelijke resultaten getoond werden

aan een breed publiek. Tegelijkertijd wordt zo een eer betoon gegeven aan de grote natuurwetenschappers die

hier ooit vertoefden, waarvan Lorentz en Einstein de beroemdste zijn.

In de ruimte op de begane grond van het Lorentz Lab komt een echte, oude, werkende elektriseermachine: een

kennis en expertise op het gebied van filmrestauratie, oprichters betrokken bij de organisatie en invulling van

de Engelstalige duale master Preservation and Presentation of the Moving Image (P&P) aan de Universiteit van

Amsterdam. Daarnaast is Giovanna Fossati, Hoofd

conservator van EYE, sinds eind 2013 als Hoogleraar

Filmerfgoed en Digitale Filmcultuur verbonden aan de

Faculteit der Geesteswetenschappen. Deze functie fungeert als een verbindingsschakel tussen de film restauratiepraktijk van EYE en het wetenschappelijk onderzoek van de UvA en beoogt studenten en onderzoekers beter de weg naar het archief te leren vinden.

remake van het topstuk uit de collectie. Onder begelei-

Met de financiële steun van het Gieskes-Strijbis Fonds

ken. Op de eerste verdieping komt een interactieve

gerichte werkervaring opgedaan door stage te lopen of

ding kunnen bezoekers hier zelf elektriciteit mee opwek-

34


hebben (internationale) P&P-studenten in 2014 praktijk-

vrijwilligerswerk te verrichten bij verschillende afdelingen van EYE. Bij de afdelingen ‘Filmconservering en Digi-

tal Access’ en ‘Collectiebeheer’ konden studenten met ervaren restauratoren en scanning-operatoren meelopen

waardoor ze hun kennis van de verschillende stadia en aspecten van het restauratie-proces verder hebben kunnen verdiepen. In 2014 is er gewerkt aan diverse film

restauratie-projecten. Daarnaast zijn er Masterscripties begeleid en (gast)colleges gegeven over het conserveren, digitaliseren en ontsluiten van filmerfgoed. Totale donatie: 7 208.917

Ontvangt in 2014: 7 75.200


35

overige en eenmalige projecten Stichting Papageno Papageno Huis: een huis zonder beperkingen

Strijbis Fonds zal in het Papageno Huis een kunstpro-

gramma voor kinderen en jongeren met en zonder autisme worden ontwikkeld dat bestaat uit maatschappelijke

stages, buitenkunst, een huiskoor en een huisorkest. In de ontwikkeling van dit kunstprogramma wordt samen-

gewerkt met de Stichting Omroep Muziek, randstedelijke kunstvakopleidingen en ateliers e.d. in de regio.

Het Papageno Huis is geen zorginstelling al wordt er door

professionals van ’s Heeren Loo wel zorg verleend, maar een innovatief middel met veel aandacht voor kunst om

zoveel mogelijk jongeren met autisme zicht te geven op © Stichting Papageno

Na jaren van voorbereiding, het inwinnen van talrijke

adviezen en de steun van tal van particulieren, fondsen

en instellingen wordt de wens van Aaltje en Jaap van Zweden, oprichters van de Stichting Papageno, werkelijkheid: het Papageno Huis.

een betere en zelfstandige toekomst. Totale donatie: 7 300.000

Ontvangt in 2014: 7 67.500

Stichting Partnership Foundation Rainbow Homes in India

Het Papageno Huis biedt jongvolwassenen met autisme de gelegenheid om zelfstandig te leren wonen en deel te nemen aan dagbesteding- en werkervaringprogram-

ma’s. Het Papageno Huis gaat ten behoeve van de belangrijke integratie en inclusie, de buitenwereld naar bin-

nen halen en doet dat op verschillende manieren. Een groot aantal vrijwilligers zal in allerlei functies aan de

slag gaan: van buddy voor de kamerbewoners tot lid van de onderhoudsploeg of van de programmacommissie. De belangstelling is groot. Op de parterre is er een multi-

functioneel theatertje: ’t zAALTJE, waar een breed scala

© Stichting Partnership Foundation

plaats vinden met jong talent al dan niet met autisme.

Partnership Foundation biedt een gestructureerde en

waar jongeren met autisme het horecavak kunnen leren.

In Rainbow Homes, opvangtehuizen in functionele

aan openbare voorstellingen en uitvoeringen zullen Ook op de parterre is er een openbaar ‘petit restaurant’,

Tenslotte kunnen mensen met en zonder autisme zich in

samen creatief en recreatief inspannen en ontspannen in het multifunctioneel activiteitencentrum. Er zijn zes geluidsdichte ateliers, een mediatheek en een grote open

ruimte waar van alles op het gebied van kunst in het algemeen en muziek in het bijzonder kan plaats vinden, terwijl

er ook gelegenheid is voor allerlei takken van sport en spel. Dankzij een substantiële ondersteuning van het Gieskes

36


structurele oplossing voor straatmeisjes in India.

schoolgebouwen, vinden meisjes, die voorheen op straat

moesten zien te overleven, een nieuw thuis waar zij onderwijs, voeding, kleding, medische zorg en liefde &

aandacht krijgen. Overdag gaan de meisjes naar school met de reguliere leerlingen. Hierdoor wordt direct gewerkt aan de integratie van de meisjes en ontstaan

nieuwe vriendschappen en daarmee nieuwe toekomstmogelijkheden. Het doel is om ‘social value’ te creëren

voor de Indiase samenleving en de meisjes een zelfstandig bestaan te laten opbouwen.

In 2014 werd extra aandacht besteed aan de kwaliteit van

het onderwijs, waaronder de bijscholingscursus, ‘life

skills’ trainingen en talentontwikkeling. Ook werden de oudere meisjes intensief begeleid in hun toekomstplanning.

Partnership Foundation heeft het afgelopen jaar gewerkt aan capaciteitsopbouw van de nieuwe Rainbow Founda-

tion India op het gebied van planning, management en fondsenwerving. Dit is in lijn met de doelstelling om het programma op termijn te verzelfstandigen.

Met de ondersteuning van het Gieskes Strijbis Fonds hebben 237 meisjes, in 2014, een veilig thuis gevonden in

Rainbow Homes in Bangalore en Patna. In totaal werden

zo’n 2.600 meisjes, in 2014, opgevangen in één van de 30 Rainbow Homes.


Ontvangt in 2014: 7 150.000


37

ANBI-Status Tot de nalatenschap van Hennie Gieskes behoorde bij verkrijging een 100% belang in Spaarne Compagnie N.V., ter waarde van 5 52.325.826,-. Hiervan is in 2010 en 2011 een bedrag van in totaal

5 46.150.000,- uitgekeerd aan de stichting. Alle aandelen Spaarne Compagnie N.V. zijn door de Stichting ingebracht in een nieuwe vennootschap, Spaarne Compagnie B.V. Het eigen vermogen van Spaarne Compagnie B.V. bedraagt per ultimo 2014 5 4.786.059,-. De resterende nalatenschap heeft ultimo 2014 een waarde van 5 330.468,-.

Om het inzicht in de activiteiten van het fonds te verbeteren is in het verslagjaar een stelselwijzi-

ging doorgevoerd waarbij toegezegde projectgelden, gespecificeerd naar doelstelling, ten laste van het resultaat gebracht en als verplichting in de jaarrekening opgenomen. Dit betekent dat de toegezegde projectgelden niet langer in een bestemmingsreserve als onderdeel van het eigen

vermogen maar als verplichting in de jaarrekening zijn opgenomen. Betalingen worden in mindering gebracht op de in de jaarrekening opgenomen verplichtingen.

Het eigen vermogen van de stichting na verwerking van de stelselwijziging bedraagt eind 2014: 5141.129.582,- (2013: 5 134.941.094,-. De directe baten ad 5 2.815.826,- (2013: 5 2.379.801,-) overtrof-

fen de directe lasten ad 5 1.080.103,- (2013: 5 865.551,-). Daarnaast nam het eigen vermogen toe,

met name door ongerealiseerde aanpassingen van de waardering van de beleggingen. Aan donaties is in 2014 een bedrag van 5 4.368.565,- (2013: 5 3.597.892,-) uitbetaald.

De toegezegde projectfinancieringen geven het totaal van de aangegane verplichtingen van de stichting weer. De toegezegde projectfinancieringen zijn in het verslagjaar met 12,6 % toegenomen van 5 8.896.136,- tot 5 10.013.559,-. Deze bedragen zullen de komende jaren door de stichting

worden uitbetaald aan 46 projecten, indien voldaan wordt aan de contractuele afspraken en doelstellingen.

De Belastingdienst bevestigde op grond van het jaarverslag en de jaarrekeningen 2013 de status van het Gieskes-Strijbis Fonds als ANBI.

Beleggingsbeleid De reserves en fondsen van het Gieskes-Strijbis Fonds worden aangewend voor de statutair vastgelegde doelen. Voorwaarde is dat de toevertrouwde middelen op korte en op lange termijn

verantwoord en solide worden belegd. Het contante rendement op de beleggingsportefeuille

heeft een hoge prioriteit, terwijl het beleggingsbeleid defensief is; risico en rendement dienen

voorzichtig tegen elkaar te worden afgewogen. Het bestuur is verantwoordelijk voor het gevoerde beleggingsbeleid en heeft het toezicht op de uitvoering van het beleid opgedragen aan de beleggingscommissie, die bestaat uit:

• drs. J.F.M. Peters, voorzitter bestuur

• drs. P.B. de Ridder, penningmeester bestuur • drs. J.B.M. Streppel, lid bestuur

• drs. R.H. Jonker, controller van het fonds.

38


De bewaargeving van de portefeuilles is opgedragen aan externe vermogensbeheerders. Conform het beleggingsplan wordt gestreefd naar het realiseren van een rendement van gemiddeld 4% per jaar. De strategische verdeling van de middelen was oorspronkelijk bepaald op 50%

aandelen en 50% vastrentende waarden. In de loop van het verslagjaar is besloten het accent nog meer op aandelen te leggen, zodat de verhouding 70:30 zal worden. Verder zal bij de beleggingen

in aandelen steeds meer gezocht worden naar stabiele, grotere ondernemingen, die zich ook rich-

ten op opkomende markten. Het aanhouden van liquiditeiten is toegestaan tot een maximum van 40 % van het otaal belegde vermogen van de stichting. De liquide middelen worden geleidelijk

belegd. De beleggingscommissie heeft in het verslagjaar regelmatig overleg gevoerd. Zij onderhoudt contacten met de externe vermogensbeheerders over de uitvoering van het beleggings beleid en de samenstelling van de portefeuilles; zij evalueert met hen de prestaties.

De marktwaarde van de aandelenbeleggingen heeft zich over 2014 positief ontwikkeld. De vastrentende waarden lieten eveneens een positieve ontwikkeling zien. De totale waarde van de beleggingen steeg van 5 142.607.645,- eind 2013 naar 5 149.979.537,- eind 2014. Het netto rende-

ment bedroeg 7% (2013: 9,9%).

Bestuur en organisatie Het bestuur van de Stichting is als volgt samengesteld: Benoemd tot:

• Voorzitter

de heer drs. J.F.M. Peters*

2015

• Penningmeester

de heer drs. P.B. de Ridder*

2018

• Secretaris

• Bestuurslid

• Bestuurslid

• Bestuurslid

de heer ir. L.J. van Driel

2018

de heer mr. B.J.M. Veldhoven 2015

de heer drs. J.B.M. Streppel* 2017 de heer drs. Y.D. Albrecht 2017

Alle bestuursleden zijn herbenoembaar voor een termijn van vier jaar. De bestuursleden ontvangen geen beloning voor hun werkzaamheden voor de Stichting. Het bestuur wordt ondersteund door een team, dat bestaat uit: • Tino Wallaart, directeur per 1 maart 2015

• Hedda van Straten, senior projectmanager

• Nicole de Steenhuysen Piters, senior projectmanager • Frederiek Cohen, projectmanager

• Frans Baecke, secretaris - office manager • Henk Jonker, controller* Allen werken in deeltijd.

* lid van de beleggingscommissie


39


De uitgebreide versie van de jaarrekening 2014 is op aanvraag verkrijgbaar

Balans per 31 december 2014 (na resultaatverdeling)

(in euro)

ACTIVA

Materiële vaste activa

Landbouwgronden Beleggingen

Niet ter beurze genoteerde aandelen

Niet ter beurze genoteerde leningen u/g

Ter beurze genoteerde aandelen en opties Ter beurze genoteerde obligaties en

31-12-2014

31-12-2013

335.000

335.000

9.628.852

9.300.645

102.594.762

96.425.408

1.351.000

27.525.804

vastrentende waarden

Spaargelden

Liquide middelen

8.869.119

10.000

Vorderingen en overlopende activa

Rekening-courant Spaarne Compagnie NV Terug te ontvangen dividendbelasting Overlopende vorderingen

204.092

422.327

25.860.135 11.011.438

10.019

149.979.537

-

Totaal activa

-

142.607.645

-

244.220 601.671

956.887

151.271.424

994.028

143.936.673

PASSIVA Eigen vermogen

Overige reserve

Herwaarderingsreserve

139.761.034

1.368.548

133.900.753

1.040.341

141.129.582

134.941.094

Toegezegde projectfinancieringen

10.013.559

8.896.136

Kortlopende schulden

Overige schulden en overlopende passiva

128.283

99.443

128.283

99.443

Totaal passiva

151.271.424

143.936.673

40


Staat van baten en lasten over 2014

(in euro)

BATEN

Ontvangen erfenis

Inkomsten uit landbouwgronden Inkomsten uit aandelen en opties

Begroting 2014

-

-

1.200.000

Realisatie 2014

-

-64

1.611.019

2013

-

388

1.155.789

Inkomsten uit ter beurze genoteerde vastrentende waarden

1.000.000

Inkomsten uit deposito’s en (spaar)gelden

200.000

73.237

294.605

2.400.000

2.815.826

2.379.801

Inkomsten uit niet ter beurze genoteerde vastrentende waarden

Totaal Directe Baten

-

1.117.019

Realisatie

14.615

929.019 -

LASTEN


Verbetering van milieu en natuurbehoud

Medisch onderzoek

Instandhouding van Westerse vrijheidsrechten en

democratische waarden

Bevordering en ondersteuning van kunst en cultuur

Overige projecten

1.415.115

2.188.973

3.213.373

1.843.250 6.372.339

-

-

Besteed aan doelstellingen

5.400.000

5.485.988

Personeelskosten

268.350

305.905

Kantoorkosten

Bestuurskosten

112.500 -

460.115

857.500

980.001

900.000

278.105

91.515

100.747

-

-

Kosten organisatie

380.850

397.420

378.852

Bewaar-, advies- en beheerloon effectenportefeuilles

382.000

505.761

286.501

100.000

146.398

97.033

Bankkosten en provisies

Ingehouden dividendbelasting

Rente-, banken belastinglasten

Totaal Directe Lasten

100.000 582.000

6.362.850

30.524

682.683 6.566.091

103.165

486.699 7.237.890

Totaal Directe baten minus lasten

-3.962.850

-3.750.265

-4.858.089

Verkoopresultaten aandelen, opties en obligaties

-

695.697

1.499.254

Aanpassing waardering beleggingen met een beursnotering naar (lagere) marktwaarde

Aanpassing waardering beleggingen zonder beursnotering naar lagere marktwaarde

Aanpassing waardering rekening-courant afwikkeling nalatenschap

-

8.122.137

10.009.915

-

328.207

419.899

Valutakoersverschillen

-

512.999

279.713

73.436

Saldo Indirecte baten/lasten beleggingen

-

9.938.753

11.992.647

328.207

839.914

Saldo baten en lasten boekjaar

Dotatie herwaarderingsreserve

Toevoeging aan overige reserve


-

-3.962.850

-

-3.962.850

-3.962.850

6.188.488 5.860.281

6.188.488

-9.857

7.134.558

6.294.644 7.134.558

41

Belangrijkste waarderingsgrondslagen Algemeen

De Verkorte jaarstukken zijn ontleend aan de jaarrekening 2014 welke is opgesteld volgens de

bepalingen van Richtlijn 640 Organisaties-zonder-winststreven van de Raad voor de Jaarverslaggeving. De Verkorte jaarstukken geven op hoofdlijnen inzicht in de financiële positie van de Stichting Gieskes-Strijbis Fonds per 31 december 2014.

We benadrukken dat voor een volledig beeld van de financiële positie van de stichting de Verkorte jaarstukken gelezen moeten worden in samenhang met de volledige jaarrekening 2014, waaraan

de Verkorte jaarstukken zijn ontleend. Op 15 juni 2015 is door PKF Wallast Accountants & belastingadviseurs een goedkeurende controleverklaring bij de jaarrekening 2014 verstrekt. De jaarrekening 2014 is opvraagbaar bij de stichting.

Stelselwijziging

Om het inzicht in de activiteiten van het fonds te verbeteren zijn de in het verslagjaar toegezegde projectgelden, gespecificeerd naar doelstelling, ten laste van het resultaat gebracht en als

verplichting in de jaarrekening opgenomen. Dit betekent dat de toegezegde projectgelden niet

langer in een bestemmingsreserve als onderdeel van het eigen vermogen maar als verplichting in de jaarrekening zijn opgenomen. Betalingen worden in mindering gebracht op de in de jaarrekening opgenomen verplichtingen.

De vergelijkende cijfers zijn dienovereenkomstig aangepast. De invloed van deze stelselwijziging op het eigen vermogen en het resultaat is als volgt weer te geven:

Eigen vermogen vóór toepassing stelselwijziging Toegezegde gelden afgezonderd uit het eigen vermogen en opgenomen als verplichting;

31-12- 2014

31-12-2013

151.143.141

143.837.230

-10.013.559

-8.896.136

141.129.582

134.941.094

vermindering eigen vermogen Eigen vermogen na verwerking stelselwijziging

2014

2013

Saldo baten en lasten vóór toepassen stelselwijziging

11.674.476

13.506.897

In het verslagjaar gedane toezeggingen ten laste van het resultaat gebracht

-5.485.988

-6.372.339

Saldo baten en lasten na aanpassing voor het effect van de stelselwijziging

6.188.488

7.134.558

Toegepaste standaarden

De grondslagen die worden toegepast voor de waardering van activa en passiva en de resultaat bepaling zijn gebaseerd op historische kosten.

42


Grondslagen voor de waardering van activa en passiva en de resultaatbepaling Gebruik van schattingen

De opstelling van de jaarrekening vereist dat het management oordelen vormt en schattingen en veronderstellingen maakt die van invloed zijn op de toepassing van grondslagen en de gerapporteerde waarde van activa en verplichtingen, en van baten en lasten. De daadwerkelijke uitkomsten kunnen afwijken van deze schattingen. De schattingen en onderliggende veronderstellingen worden voortdurend beoordeeld. Herzieningen van schattingen worden opgenomen in de periode

waarin de schatting wordt herzien en in toekomstige perioden waarvoor de herziening gevolgen heeft.

Financiële instrumenten

Financiële instrumenten omvatten investeringen in aandelen en obligaties, handels- en overige

vorderingen, geldmiddelen, leningen en overige financieringsverplichtingen, afgeleide financiële instrumenten (derivaten), handelsschulden en overige te betalen posten. In de jaarrekening zijn de

volgende categorieën financiële instrumenten opgenomen: Handelsportefeuille (financiële activa en financiële verplichtingen), Gekochte leningen en obligaties, Verstrekte leningen en overige

vorderingen, Investeringen in eigenvermogensinstrumenten en Overige financiële verplichtingen.

Financiële instrumenten omvatten tevens in contracten besloten afgeleide financiële instrumenten (derivaten). De Stichting heeft dergelijke contracten niet.

Financiële instrumenten worden bij de eerste opname verwerkt tegen reële waarde, waarbij (dis) agio en de direct toerekenbare transactiekosten in de eerste opname worden meegenomen. Indien echter financiëe instrumenten bij de vervolgwaardering worden gewaardeerd tegen reële

waarde met verwerking van waardeveranderingen in de staat van baten en lasten, worden direct toerekenbare transactiekosten direct verwerkt in de staat van baten en lasten.

Na de eerste opname worden financiële instrumenten op de hierna beschreven manier gewaardeerd.

Handelsportefeuille

Indien de onderneming financiële instrumenten heeft verworven of is aangegaan met het doel het

instrument op korte termijn te verkopen, maken deze deel uit van de handelsportefeuille en

worden deze na eerste opname gewaardeerd tegen de reële waarde met verwerking van waardewijzigingen in de staat van baten en lasten.

Gekochte leningen en obligaties

Gekochte leningen en obligaties waarvan de stichting de intentie heeft deze tot het einde van de looptijd aan te houden, en hiertoe ook in staat is, worden gewaardeerd tegen geamortiseerde

kostprijs op basis van de effectieve-rentemethode, verminderd met bijzondere waardeverminderingsverliezen.

Verstrekte leningen en overige vorderingen

Verstrekte leningen en overige vorderingen worden gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs op basis van de effectieve-rentemethode, verminderd met bijzondere waardeverminderings verliezen.


43

Investeringen in eigen vermogensinstrumenten

De investeringen van de stichting in aandelen (zowel beursgenoteerd als niet beursgenoteerd) worden na de eerste opname gewaardeerd tegen reële waarde. Wijzigingen in de reële waarde van aandelen met een beursnotering worden verantwoord in de staat van baten en lasten.

Veranderingen in de wijzigingen in de reële waarde van de stichting in aandelen zonder beursnotering worden voorzover het resultaat van de individuele belegging cumulatief positief is in de herwaarderingsreserve verwerkt.

Wanneer de belegging niet langer in de balans wordt opgenomen, wordt de in het eigen vermogen opgenomen cumulatieve herwaarderingsreserve overgeboekt naar de overige reserve. In geval

van een cumulatieve waardevermindering tot onder de geamortiseerde kostprijs wordt de waardevermindering in de staat van baten en lasten verantwoord.

Overige financiële verplichtingen

Financiële verplichtingen die geen deel uitmaken van een handelsportefeuille worden na eerste opname tegen geamortiseerde kostprijs gewaardeerd op basis van de effectieve-rentemethode.

Afgeleide financiële instrumenten

Afgeleide instrumenten worden gewaardeerd op actuele waarde waarbij alle waardewijzigingen in de staat van baten en lasten worden verantwoord.

Waardering van activa en passiva Herwaarderingsreserve

Waardevermeerdering van activa die worden gewaardeerd tegen reële waarde worden opgeno-

men in de herwaarderingsreserve indien voor deze activa geen frequente marktnoteringen bestaan. De herwaarderingsreserve wordt gevormd per individueel actief en is niet hoger dan het verschil tussen de boekwaarde op basis van historische kostprijs en de boekwaarde op basis van

reële waarde. Als een actief wordt vervreemd, valt een eventueel aanwezige herwaarderingsreserve met betrekking tot dat actief vrij ten gunste van de overige reserve.


De toegezegde projectfinancieringen worden ten laste van het resultaat gebracht in de periode waarin de gelden zijn toegezegd en vanaf dat moment als verplichting in de balans opgenomen. Betalingen van projectfinancieringen worden in mindering gebracht op de in de balans opgenomen verplichting.

Bepaling van het resultaat

Mutaties in de waarde van de beleggingen worden in de staat van baten en lasten verantwoord op basis van de grondslagen zoals beschreven onder het hoofd financiële instrumenten.

44


Uit hoofde van de effectenportefeuille ontvangen dividenden worden verantwoord na ontvangst;

obligatie- en depositorente wordt als zodanig tijdsevenredig verantwoord. Verkoopresultaten ontstaan uit de verkoop van aandelen en obligaties.

Beheerskosten betreffen de kosten verbonden aan het beheer van de effectenportefeuille.

Bepaling reële waarde

De reële waarde van een financieel instrument is het bedrag waarvoor een actief kan worden verhandeld of een passief kan worden afgewikkeld tussen ter zake goed geïnformeerde partijen, die tot een transactie bereid en van elkaar onafhankelijk zijn.


45

Controleverklaring van de onafhankelijke accountant Aan: het bestuur van Stichting Gieskes-Strijbis Fonds

Bijgesloten Verkorte jaarstukken 2014, bestaande uit de balans per 31 december 2014 en de staat

van baten en lasten over 2014 met bijbehorende toelichtingen, zijn ontleend aan de gecontroleerde

jaarrekening 2014 van Stichting Gieskes-Strijbis Fonds. Wij hebben een goedkeurend oordeel

verstrekt bij die jaarrekening in onze controleverklaring van 15 juni 2015. Desbetreffende jaarrekening

en deze samenvatting daarvan, bevatten geen weergave van gebeurtenissen die hebben plaatsgevonden sinds de datum van onze controleverklaring van 15 juni 2015.

De Verkorte jaarstukken bevatten niet alle toelichtingen die zijn vereist op basis van Richtlijn

voor de jaarverslaggeving 640 ‘Organisaties – zonder – winststreven’. Het kennisnemen van de

samengevatte jaarrekening kan derhalve niet in de plaats treden van het kennisnemen van de gecontroleerde jaarrekening van Stichting Gieskes-Strijbis Fonds.

Verantwoordelijkheid van het bestuur

Het bestuur is verantwoordelijk voor het opstellen van een samenvatting van de gecontroleerde jaarrekening in overeenstemming met de grondslagen zoals beschreven in de toelichting.

Verantwoordelijkheid van de accountant

Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de samengevatte jaarrekening op

basis van onze werkzaamheden, uitgevoerd in overeenstemming met Nederlands Recht, waaronder

de Nederlandse Standaard 810, ‘Opdrachten om te rapporteren betreffende samengevatte financiële overzichten’.

Oordeel

Naar ons oordeel zijn de Verkorte jaarstukken 2014 in alle van materieel belang zijnde aspecten

consistent met de gecontroleerde jaarrekening 2014 van Stichting Gieskes-Strijbis Fonds en in overeenstemming met de grondslagen zoals beschreven in de toelichting.

Delft, 15 juni 2015 PKF Wallast D. Pronk RA

46



47

48


verkorte jaarstukken 2014 Wassenaar, Juni 2015

Recommend Documents