Jaarstukken GroenWest juni 2012

Jaarstukken GroenWest 2011 25 juni 2012

Woerden, 25 juni 2012

GroenWest jaarverslag 2011

25-06-2012

2


Algemene informatie Stichting GroenWest

Naam toegelaten instelling Stichting GroenWest

Gemeente Woerden

Opgericht 15 maart 1919

Toegelaten 28 juni 1919, Koninklijk Besluit nr. 68

Gewijzigd 11 september 1975, Koninklijk Besluit nr. 47

Laatste statutenwijziging 31 december 2010

Fusie / splitsing 31 december 2010

Inschrijving Kamer van Koophandel Utrecht Handelsregister nummer 30039900

Bestuur Mevrouw E.S.M. Verheul De heer T. Burgers MGM De heer drs. P.P. Korzelius, voorzitter

Raad van Commissarissen GroenWest Mevrouw drs. I.L. Bergsma MBA-H, voorzitter Mevrouw ing. I.P.G.M. Brekelmans De heer R.B. de Haas De heer H. Moesbergen AA De heer J.J. van Oosten De heer drs. G. Verkerk De heer drs. J.B. Wijbrandi

25-06-2012

3


25-06-2012

4


Voorwoord Voor GroenWest was 2011 een goed jaar. Niet alleen werd de organisatorische fusie op 17 oktober een feit, het is ons ook uitstekend gelukt om de winkel open te houden. Dit is terug te zien in het record aantal van 485 opgeleverde nieuwbouwwoningen. Ook is het ons gelukt om het KWH-huurlabel te behouden voor de nieuwe organisatie met een 7,8 gemiddeld. We zijn als bestuur dan ook trots op al onze medewerkers die met zoveel enthousiasme, inzet en doorzettingsvermogen in zo’n korte tijd een geweldige prestatie hebben geleverd. Onvoorstelbaar veel is gelukt. De huisvesting van alle medewerkers is gerealiseerd en iedereen zit nu op zijn of haar definitieve plek. De computers, telefoons, de website, alles werkt. Het is nog even wennen aan de nieuwe onderdelen van het automatiseringssysteem, de nieuwe schaalgrootte en ook sommige processen vereisen nog optimalisering evenals het synchroniseren van het beleid. Niettemin kunnen we terugzien op een zeer geslaagd fusieproces, dankzij de tomeloze inzet van al onze medewerkers. Dat de fusie een feit is komt goed uit. De komende jaren ligt er een aanzienlijke opgave voor GroenWest. Op de eerste plaats moet circa een kwart van het totale woningbezit worden verbeterd. Daarbij moet het energiegebruik in het bestaande bezit fors omlaag. We moeten zorgen dat in de toekomst de woonlasten betaalbaar blijven, ook als de kosten van gas en elektriciteit sterk stijgen. Ook de nieuwbouw in de vier gemeenten waar GroenWest werkzaam is vergt een aanzienlijke investering. In totaal zal er in de komende vier jaar circa 117 miljoen besteed worden aan grootonderhoud en circa. 91 miljoen aan nieuwbouwwoningen. Een van de belangrijkste beleidsdocumenten voor GroenWest is in 2011 vastgesteld, het ondernemingsplan Een thuis in het Groene Hart. De thema’s uit dat ondernemingsplan vindt u ook terug in dit jaarverslag. Zo leest u in De klant voorop wie onze klanten zijn en hoe wij onze klanten betrekken bij beleid en beheer. In het hoofdstuk Een huis voor een thuis staat hoe wij voldoende woningen realiseren en hoe wij deze woningen onderhouden. De toewijzing van onze woningen is hier ook terug te vinden. Plezierig wonen in het Groene Hart vertelt u meer over onze investeringen in de leefbaarheid van ons werkgebied en onze inspanningen op het gebied van wonen en zorg. Het hoofdstuk Oog voor de toekomst gaat gedetailleerder in op onze ambities ten aanzien van duurzaamheid en de resultaten op dat gebied in 2011. De hoofdstukken Gezonde organisatie, Intern Toezicht en Governance en risicobeheersing geven aan hoe wij de organisatie ingezet hebben om onze doelen te verwezenlijken, hoe onze Raad van Commissarissen daar tegen aan kijkt en hoe wij omgaan met governance en het beheersen van de risico’s waar wij in onze bedrijfsvoering mee te maken hebben. Tot slot vindt u in Financieel beleid hoe wij ons voortbestaan financieel zeker stellen en in de Jaarrekening vindt u alle (financiële) cijfers die betrekking hebben op GroenWest. Hoe het bestuur tegen het afgelopen jaar aankijkt leest u in het allereerste hoofdstuk van dit jaarverslag, het Bestuursverslag. Woerden, 25 juni 2012.

Bestuur GroenWest Lilian Verheul, Tom Burgers, Peter Korzelius

25-06-2012

5


25-06-2012

6


Inhoud Jaarverslag Bestuursverslag ......................................................................................... 9

Missie en visie van GroenWest.................................................................. 13

De klant voorop .......................................................................................... 15

Een huis voor een thuis ............................................................................. 19

Plezierig wonen in het Groene Hart ........................................................... 25

Oog voor de toekomst................................................................................ 29

Gezonde organisatie .................................................................................. 31

Intern Toezicht ........................................................................................... 39

Governance en risicobeheersing ............................................................... 47

Financieel beleid ........................................................................................ 51

Jaarrekening Jaarrekening .............................................................................................. 59 Overige gegevens Voorstel tot resultaatbestemming .............................................................. 114

Controleverklaring ...................................................................................... 115

25-06-2012

7


25-06-2012

8


Bestuursverslag Ontwikkelingen GroenWest Het bestuur kijkt met voldoening terug op 2011. Dankzij de niet aflatende inzet van onze medewerkers kon het fusieproject succesvol worden afgerond. Zeer tevreden zijn wij over het feit dat wij erin geslaagd zijn om ons voornemen om tijdens de fusie ‘de winkel open te houden’ volledig waar te maken. Daarvan getuigt het cijfer van 7,8 dat wij van onze huurders kregen voor onze dienstverlening in 2011, de oplevering van 485 nieuwbouwwoningen en de uitgevoerde onderhoudswerkzaamheden bij een groot aantal van onze woningen. De verkoop van bestaand bezit bleef op peil, zodat er voldoende middelen waren voor investeringen in nieuwbouw en woningverbetering. Belangrijkste wapenfeit van 2011 was zonder enige twijfel de organisatorische fusie die op 17 oktober jongstleden zijn beslag heeft gekregen. Na de juridische fusie per 31 december 2010 is er met man en macht gewerkt aan het ‘samensmeden’ van de drie organisaties. Er is een nieuwe organisatie ingericht waarin alle medewerkers een plek hebben gekregen, we zijn overgaan naar één primair automatiseringssysteem en er is gezorgd voor adequate huisvesting voor alle medewerkers. De nieuwe organisatie is gelijk volop aan de slag gegaan. In ons in oktober 2011 vastgestelde ondernemingsplan 2011-2013 Een thuis in het Groene Hart hebben wij de strategische koers voor de komende jaren bepaald. Wij positioneren ons als Groene Hartcorporatie die nadrukkelijk aanwezig is in de achttien kernen waar wij bezit hebben. De klant staat voorop bij alles wat doen. Wij bieden onze klanten een aantrekkelijke woning en een plezierige woningomgeving in het Groene Hart. Dat doen wij de komende jaren door een inhaalslag te maken in het onderhoud, door gericht kwaliteit toe te voegen via nieuwbouw en door het op gang brengen van de doorstroming. Belangrijk speerpunt is het behoud en versterken van het eigen karakter van iedere kern. Bij dat alles houden wij oog voor de toekomst. Samen met onze klanten maken wij werk van duurzaamheid. Wij realiseren ons dat ons ondernemingsplan bol staat van de ambities. Door de fusie is er echter een sterke en slagvaardige organisatie ontstaan met een solide financiële basis. Samen met onze medewerkers gaan wij de uitdaging dan ook graag aan. Landelijk Wanneer alleen de landelijke ontwikkelingen in ogenschouw worden genomen is er maar één conclusie mogelijk: 2011 was een jaar om snel te vergeten. Als gevolg van de Europese schuldencrisis belandde Nederland aan het eind van het jaar in een recessie. De gevolgen van de crisis waren duidelijk merkbaar op de woningmarkt, die verder stagneerde. De prijzen van koopwoningen daalden landelijk met gemiddeld 4,1% en ook het aantal transacties nam fors af. Iets wat ook GroenWest terugzag in de verkoop van vooral nieuwbouwprojecten. In tegenstelling tot de hoge productie van GroenWest, stabiliseerde de productie van nieuwbouwwoningen landelijk enigszins in 2011, maar nog altijd ruim onder het niveau van vóór de crisis. Voor onze klanten betekent dit dat zij steeds meer moeite hebben met het vinden van een passende woning. Dat geldt niet alleen voor huurwoningen maar ook voor koopwoningen. De aangescherpte hypotheekeisen zorgen ervoor dat het, ondanks de dalende woningprijzen, voor veel middeninkomens veel moeilijker is om een koopwoning gefinancierd te krijgen. Daarbij kregen woningzoekenden te maken met de per 1 januari 2011 ingevoerde ‘90/10-regel’. Deze regel verplicht corporaties om 90% procent van de vrijkomende woningen toe te wijzen aan huishoudens met een inkomen onder

25-06-2012

9


€33.614. Voor huishoudens met een inkomen tussen deze grens en €45.000, die GroenWest nadrukkelijk tot haar doelgroep rekent, is maximaal 10% beschikbaar. Op 1 juli 2011 werd de Woonvisie van de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, gepubliceerd. In deze visie wordt de nadruk gelegd op het bevorderen van de marktwerking en het eigenwoningbezit. Van een integrale visie op de woningmarkt is hoegenaamd geen sprake. Een belangrijk punt uit de visie voor corporaties is de invoering van de zogenaamde schaarste punten. Ook het werkgebied van GroenWest valt onder de regio’s die deze extra punten in mogen voeren in hun woningwaardering. Met een streefhuur die gemiddeld iets meer dan 70% van de maximale huur bedraagt lijkt het inzetten van de schaarstepunten GroenWest niet nodig. In het verslagjaar is echter nog geen definitief besluit genomen. In december 2011 verscheen het kooprecht voor huurders op de agenda. In het wetsontwerp worden corporaties worden gedwongen minimaal 75% van hun bezit te koop aan te bieden aan zittende huurders. Het lijkt ons niet wenselijk, maar omdat het nog onduidelijk is of dit wetsontwerp ook daadwerkelijk wet zal worden ondernemen we nog geen actie. Als gevolg van aanhoudende berichtgeving over financiële malversaties door de top van enkele corporaties, alsmede onverantwoorde investeringsbeslissingen lagen corporaties ook in 2011 weer onder vuur. Voor ons reden te meer om ervoor te zorgen dat wij onze middelen effectief en efficiënt inzetten voor de volkshuisvesting en vooral ook transparant te zijn over de besteding van onze middelen. Regionaal In september 2011 werd duidelijk dat de crisis ook gevolgen heeft voor de gemeenten. De gemeente De Ronde Venen maakte bekend dat er een verlies dreigde van meer dan 15 miljoen euro op de grondexploitatie van een aantal grote projecten. Dit leidde tot het aftreden van zowel de burgemeester als de verantwoordelijk wethouder. De samenwerking met de gemeente is goed en GroenWest heeft de gemeente alle medewerking toegezegd bij het zoeken van een oplossing voor de problemen. De consequenties voor de projectenportefeuille van GroenWest in de gemeente zijn vermoedelijk beperkt. Met de gemeente Utrecht werden in 2011 nieuwe samenwerkingsafspraken gemaakt. De afspraken tussen de gemeente Utrecht en de woningcorporaties Mitros, Portaal, Bo-Ex, SSH en GroenWest hebben betrekking op de periode 2011 tot en met 2015. Bij de afspraken zijn de volgende prioriteiten gesteld: de woningproductie op peil houden, de Krachtwijken verbeteren, de participatie verbeteren en fors investeren op het gebied van duurzaamheid. Ook met de gemeente Woerden zijn nieuwe prestatieafspraken vastgesteld. De gemeenteraad van Woerden heeft er bij het College van B&W en GroenWest op aangedrongen om de afspraken concreter en beter meetbaar te maken. Voor 2012 doen we ons uiterste best de prestatieafspraken met de gemeenten De Ronde Venen en Montfoort te vernieuwen. Gegevens van het bestuur Het bestuur van GroenWest bestaat sinds de fusie op 31 december 2010 uit drie personen, de bestuurders van de drie rechtsvoorgangers van GroenWest. Per 1 juli 2012 zal worden overgegaan naar een éénhoofdig bestuursmodel.

25-06-2012

10


T. (Tom) Burgers MGM, geboren op 30 november 1966 Functie

Directeur-bestuurder

Benoemd

1 september 2007, voor onbepaalde tijd (met evaluatie na 4 jaar)

Bezoldiging

€ 118.274,€ 5.962,€ 26.627,€ 11.904,-

Nevenfuncties

Diverse functies uit hoofde van directeur-bestuurderschap bij GroenWest.

vast inkomen loon in natura (auto) minus eigen bijdrage pensioenlasten werkgever vergoedingen en werkgeverslasten

E.S.M. (Lilian) Verheul, geboren op 20 april 1960 Functie


Benoemd

in dienst sinds 1 april 1993, voor onbepaalde tijd

Bezoldiging

€ 112.446,- vast inkomen € 9.331,- loon in natura (auto) minus eigen bijdrage € 25.802,- pensioenlasten werkgever € 9.644,- vergoedingen en werkgeverslasten

Nevenfuncties

Bestuurslid Vrouwennetwerk Aedes Voorzitter Stichting Woonruimteverdeling Regio Utrecht Bestuurslid STUW

Drs. P.P. (Peter) Korzelius, geboren op 11 mei 1952 Functie


Benoemd

1 augustus 2002, voor onbepaalde tijd

Bezoldiging

€ 112.635,- vast inkomen € 9.578,- loon in natura (auto) minus eigen bijdrage € 26.143,- pensioenlasten werkgever € 7.129,- vergoedingen en werkgeverslasten

Nevenfuncties

Lid deelnemersraad Waarborgfonds Sociale Woningbouw Voorzitter Stichting Triathlon Huizen Member of the board National Housing Association Armenia Voorzitter Stichting Corporaties Voor Onderdak

Werkzaam in het belang van de volkshuisvesting Het bestuur van GroenWest verklaart dat GroenWest in 2011 uitsluitend werkzaam is geweest op het gebied van de volkshuisvesting conform artikel 11 van het BBSH. De batige saldi zijn uitsluitend bestemd voor werkzaamheden op het gebied van de volkshuisvesting, conform artikel 22 van het BBSH. Woerden, 25 juni 2012 Bestuur GroenWest

Mw. E.S.M. Verheul

25-06-2012

Dhr. P.P. Korzelius

Dhr. T. Burgers

11


25-06-2012

12


Missie en visie van GroenWest In oktober 2011 is het ondernemingsplan van GroenWest ‘Een hart voor een thuis’ goedgekeurd door de Raad van Commissarissen. In het ondernemingsplan is ondermeer aangegeven waar GroenWest voor staat, wie wij willen zijn, wat wij willen bereiken en hoe we dat op hoofdlijnen willen doen. Hieronder vindt u onze missie en visie uit het ondernemingsplan. Onze missie Wij bieden onze klanten een thuis. Een aantrekkelijke woning en een plezierige woonomgeving in het Groene Hart, nu en in de toekomst. Wat verstaan wij onder een thuis? Thuis gaat verder dan een dak boven het hoofd, een thuis is meer dan een huis. Een thuis is de plek waar onze klanten zich prettig, geborgen en veilig voelen, naar hun eigen maatstaven. Zowel in het huis als daarbuiten. Daarnaast past de prijs van de woning bij de beurs van onze klanten. Onze visie Bij het bereiken van onze missie hebben wij de volgende visie:

Wij vinden dat ons vastgoed ten dienste staat van de wensen van de klant Wij nemen onze verantwoordelijkheid en ondersteunen onze klanten dat ook te doen Wij geloven in dialoog en participatie Wij zijn lokaal aanwezig en bereikbaar voor onze klanten en staan klaar voor onze buurten, wijken en kernen Wij voelen ons betrokken bij de opgaven in het Groene Hart, zowel op het stedelijke platteland als in de kleine kernen en hebben daarbij oog voor de verschillende kernen in ons werkgebied Wij streven niet naar uitbreiding van ons werkgebied Wij realiseren met lage bedrijfslasten een hoog maatschappelijk rendement Wij zijn een transparante en integere organisatie met gedreven, verantwoordelijke medewerkers

Wij zijn een actieve, maatschappelijk ondernemende corporatie die haar klanten, die veelal een duwtje in de rug nodig hebben, een thuis biedt. Dit betekent maatwerk. Wij zijn gedreven om onze missie te realiseren. Wij zorgen voor een woning en, voor zover binnen onze mogelijkheden, voor een woonomgeving die past bij de wensen van onze klanten. Wij stemmen ons woningaanbod (in kwaliteit en kwantiteit) af op de vraag van de huidige en toekomstige bewoners. Kleine kernen en hun bewoners hebben daarbij onze bijzondere aandacht. Onze kernwaarden Wij geloven bij onze missie en visie in een aantal kernwaarden. Deze kernwaarden geven onze grondhouding aan als organisatie bij het vervullen van onze rol. De kernwaarden vormen een rode draad in dit ondernemingsplan. Onze kernwaarden zijn:

Transparant Bondgenoot Resultaatgericht Gedreven Vraaggericht

25-06-2012

13


Onze strategie Om onze missie te kunnen verwezenlijken heeft GroenWest duidelijke strategie voor ogen. Deze strategie houdt het volgende in:

Wij kennen onze klanten in al hun diversiteit Wij gaan uit van eigen verantwoordelijkheid Wij zetten in op participatie en samenwerking Wij hebben goede en betaalbare woningen Wij hebben goede en betaalbare woningen beschikbaar Wij bieden onze klanten keuze in woonproducten die voldoen aan hun wens Wij werken aan keuzevrijheid voor klanten om producten aan te passen aan hun wens Wij gaan verantwoord om met investeringscapaciteit Wij leveren een bijdrage aan een fysiek aantrekkelijke woonomgeving Wij leveren een bijdrage aan een sociaal aantrekkelijke woonomgeving Wij werken aan het behoud en versterken van het karakter van onze kernen Wij borgen goed en betaalbaar wonen in de toekomst door duurzaam te investeren Wij zijn een verantwoord duurzaam bedrijf Wij investeren in het belangrijkste kapitaalgoed van GroenWest: onze medewerkers Wij werken samen met onze klanten en partners en communiceren open en transparant Wij hebben een gezonde bedrijfsvoering

Onze sector staat steeds meer financieel onder druk en tegelijkertijd blijven wij verantwoordelijk voor onze klanten. Daarom maken wij keuzes en leggen wij de focus op ons bestaand bezit. We koesteren wat we hebben en tegelijkertijd gebruiken we de ruimte die overblijft om te investeren in nieuwbouw. We zoeken constant de balans tussen de wens van de klant, de mogelijkheden met vastgoed en woonomgeving en verantwoord investeren.

25-06-2012

14


De klant voorop Onze klanten zijn de reden van ons bestaan als woningcorporatie. Daarom hebben we ook in 2011 naar onze klanten geluisterd en naar beste vermogen onze diensten verleend. Er zijn momenten geweest dat de dienstverlening op gespannen voet stond met alle voorbereidingswerkzaamheden voor de fusie. Werk dat grotendeels op dezelfde medewerkers neerkwam. Dat we het kwaliteitslabel KWH in 2011 hebben behouden, betekent voor ons dat we erin zijn geslaagd deze taken succesvol te combineren. Ook het afgelopen jaren is gebleken dat de consument zowel in de koop- als de huursector kritisch(er) is en zoekt naar een woning die voldoet aan zijn wensen en past binnen zijn beschikbare budget. Dit merken we ook bij onze klanten. Onze klanten Wij zijn er in de eerste plaats voor huishoudens met een inkomen tot €33.614,-. Vanaf 1 januari 2011 zijn wij door de Nederlandse en Europese overheid verplicht om minimaal 90% van de sociale huurwoningen toe te wijzen aan huishoudens met een inkomen tot €33.614,-. Wij voelen ons echter ook verantwoordelijk voor de huishoudens met een middeninkomen voor wie het heel lastig is om op eigen (financiële ) kracht een betaalbaar thuis te vinden in onze regio. GroenWest vindt dat deze groep niet in de kou kan blijven staan. Hierbij leggen wij de grens op een 1 inkomen van € 45.000 (peildatum 2011). Huishoudens met een hoger inkomen hebben, ook in onze regio, voldoende kracht om zichzelf te redden. Vanzelfsprekend horen ook bijzondere doelgroepen (zoals zorgbehoevenden) tot onze klanten. Huurprijsbeleid Aangezien de organisatorische fusie nog niet rond was en er geen sprake was van eenduidig beleid hebben alle vestigingen het huurbeleid voortgezet dat zij voor de fusie ingezet hadden. Vanwege de nauwe samenhang met onze portefeuillestrategie zal pas in de loop van 2012 het nieuwe huurbeleid worden vastgesteld. Van overheidswege werd besloten dat de huren in 2011 maximaal mochten stijgen met het inflatiepercentage van 1,3%. Gelet op dit geringe percentage is besloten om geen individuele differentiatie toe te passen per woning, maar de netto huurprijzen integraal te verhogen met 1,3%. Uitzondering hierop zijn de woningen ten aanzien waarvan een sloopbesluit is genomen, van deze woningen is de huur niet verhoogd. De huurprijzen van niet-woningen zoals winkels en garages zijn verhoogd conform de contractuele afspraken. Vanaf 1 juli 2011 maken de energielabels onderdeel uit van het woningwaarderingsstelsel. Gezien de overgang naar een ander primair systeem en de samenvoeging van de gegevens voor de drie corporaties is deze nieuwe puntentelling in het verslagjaar nog niet doorgevoerd bij GroenWest. Huurcommissie Als klanten het niet eens zijn met een door ons voorgestelde huurverhoging of de vastgestelde huurprijs kunnen ze de zaak voorleggen aan de huurcommissie. Deze commissie is onafhankelijk en uitspraken van de huurcommissie zijn bindend. In 2011 is slechts in enkele gevallen een zaak voorgelegd aan de huurcommissie. Op één zaak na is GroenWest in het gelijk gesteld door de huurcommissie.

1 De grens van € 45.000 is bepaald op basis van (regionaal) onderzoek naar de kenmerken en kansen van de groep ‘die buiten de boot valt’. De grens van € 45.000 sluit dan ook aan bij de afspraken die op provinciaal niveau hierover zijn gemaakt.

25-06-2012

15


Incassobeleid Vanuit maatschappelijk oogpunt hecht GroenWest veel waarde aan het terugdringen van de huurachterstanden. Juist voor onze klanten die een duwtje in de rug nodig hebben is het van belang dat ze geen huurachterstand oplopen. Voor een huishouden met een minimum inkomen is het inlopen van een huurachterstand van twee maanden problematisch. Een huurachterstand van drie maanden is vaak zelfs al onoverkomelijk. GroenWest reageert daarom snel wanneer de huur niet op tijd betaald wordt. Het achterstandspercentage (exclusief huurders WSNP) was op 31 december 2011 0,77% (2010: 0,66%). Het doel dat de achterstand niet hoger mocht worden dan 0,70% is daarmee niet gehaald. Het totale bedrag aan achterstanden was per 31 december 2011 €360.661,77 bij de huidige huurders en €162.266,81 bij de vertrokken huurders. Eind 2011 bedroeg het totale bedrag aan achterstanden (excl. WSNP) daarmee € 522.928,58. We doen ons uiterste best om het te voorkomen, maar in 2011 zijn wegens huurschuld toch drie (1 Mijdrecht, 0 Vleuten, 2 Woerden) woningen ontruimd (2010: 6). In 2011 is de samenwerking met Zuwe bij schuldhulpverlening voortgezet door de vestiging Vleuten. De kosten voor een afgebakend aantal uren en cliënten worden in rekening gebracht. Het doel van deze samenwerking is om in een vroeg stadium te interveniëren in situaties waarbij cliënten in problematische schuldensituaties dreigen te raken. In 2011 zijn vier huurders doorverwezen naar Zuwe voor schuldhulpverlening (2010: 13). De samenwerking verloopt naar tevredenheid. Een bijzondere positie in ons werkgebied wordt op dit vlak ingenomen door de gemeente Utrecht. De gemeente Utrecht heeft in 2010 het convenant ‘Stedelijke aanpak voorkomen huisuitzetting door huurschuld’ gesloten met betrokken partijen. In 2011 zijn zes huurders aangemeld voor dit project (2010: 6). Daarnaast was er sprake van vier dossiers uit 2010. Het dossier van acht huurders is in 2011 afgerond. De overige twee huurders worden nog begeleid. Participatie Het betrekken van klanten bij beheer en beleid is voor ons van groot belang. We willen graag voortdurend in gesprek zijn met onze klanten en belanghebbenden. Betrokkenheid van klanten bij het dagelijks beheer van woningen en de woonomgeving is dan ook uitermate belangrijk. Bij het verbeteren van de leefbaarheid in de buurt zijn bewoners onmisbaar. Zij kunnen aangeven waar knelpunten op en rond een complex of in een buurt zitten. Bovendien kunnen zij meedenken over oplossingen en eventueel helpen bij de uitwerking ervan. Om bewoners te betrekken bij beheer- en beleidszaken vindt er regelmatig overleg plaats met bewonerscommissies, lokale huurdersorganisaties en Centrale Bewonersraad. Daarnaast voeren we gesprekken met lokale belanghebbenden, ondermeer met gemeenten, zorginstellingen, politie, hulpverleners enzovoort. In de gesprekken hebben we in 2011 met elkaar benoemd waar ieder zijn verantwoordelijkheid ligt. Huurdersorganisatie De huurdersorganisaties van de drie corporaties hebben in 2010 met elkaar kennis gemaakt. In 2011 is vooral gesproken over de organisatievorm van de huurdersparticipatie met verschillende niveaus. De overleggen zijn begeleid door een onafhankelijke adviseur. Resultaat is dat een Centrale Bewonersraad is opgericht waarin van iedere lokale huurdersorganisatie twee vertegenwoordigers zitting hebben genomen. Deze Centrale Bewonersraad overlegt met GroenWest over zaken die spelen voor het gehele werkgebied. Zij zorgt voor terugkoppeling naar de eigen achterban. Inmiddels 25-06-2012

16


is een nieuwe inspraak/samenwerkingsovereenkomst ondertekend voor GroenWest. In 2012 wordt een traject gestart om te komen tot een fusie van de drie huurdersorganisaties. . In 2011 vonden 8 overlegbijeenkomsten met de Centrale Bewonersraad plaats. De belangrijkste gespreksonderwerpen waren: het jaarverslag 2010, de huuraanpassing per 1 juli 2011, advies over reglement geschillencommissie, advies over de fusie met Stichting De Driesprong, de prestatieafspraken met de gemeentes Utrecht en Woerden, het ondernemingsplan, het jaarplan en de begroting van GroenWest voor 2012. Ook met de lokale huurdersorganisaties is overleg geweest. Voor de Ronde Venen is overleg gevoerd met de Bewonersraad over onder meer de fusie, de voortgang van projecten en door de bewonerscommissies voorgedragen onderwerpen . Met Hart voor Huurders is door de vestiging Vleuten onder meer gesproken over de voortgang van de fusie, de overdracht van het beheer van de woningen van Portaal, de begroting, het samenvoegen van de geschillenadviescommissies, de fusie met de Driesprong. Met de Huurdersbelangenvereniging uit Woerden is onder meer gesproken over de voortgang van projecten, het onderhoudsproject in het Staatsliedenkwartier en de verbetering van de communicatie tussen HBV, Bewonerscommissies en GroenWest. Bewonerscommissies Omdat bewoners bij uitstek de deskundigen zijn wat betreft hun eigen buurt wordt veel waarde gehecht aan hun oordeel bij het opstellen van plannen en activiteiten. Bewonerscommissies als vertegenwoordigers van hun straat- en buurtgenoten zijn dan ook belangrijke gesprekspartners voor GroenWest. In alle vestigingen zijn bewonerscommissies actief, sommigen tijdelijk bij de uitvoering van groot onderhoudsprojecten, sommigen permanent. Tijdens het reguliere overleg kwamen onder meer de volgende onderwerpen aan bod:

Onderhoud en verbetering van woningen; Verhuurbeleid; Leefbaarheid; Servicekosten; Woonomgeving.

In het verslagjaar zijn er geen permanente commissies bijgekomen, maar er zijn ook geen commissies gestopt (al zijn er door de overdracht van de beheerwoningen van Portaal wel vier commissies verdwenen). Eind 2011 telde GroenWest in totaal 27 (permanente) bewonerscommissies (2010: 31). De zogenaamde burendagen die georganiseerd worden bij de oplevering van een nieuwbouwcomplex hebben dit jaar niet geleid tot nieuwe bewonerscommissies (2010: 3). Omdat we zien dat de belangstelling voor bewonerscommissies terugloopt en wordt gezocht naar andere manieren om met bewoners(vertegenwoordigers) te communiceren. Bij wijze van proef is een eigen website geïntroduceerd voor het wijkplatform Bloemen- en Bomenkwartier in Woerden. De website “Woerden bloeit” is mede gefinancierd door de gemeente Woerden. De ervaringen, die daarmee worden gedaan zullen voor input zorgen om aan te sluiten bij vragen en behoeften die leven. Bijzonderheden Mijdrecht in 2011 In 2011 heeft GroenWest samen met de gemeente De Ronde Venen (op 1 januari 2011 zijn de voormalige gemeenten Abcoude en De Ronde Venen samengegaan tot gemeente De Ronde Venen) een woonwensenonderzoek gehouden. Dit was een breed onderzoek onder inwoners van de gemeente De Ronde Venen, inclusief (mogelijk toekomstige) huurders van GroenWest. Het onderzoek ging zowel over de tevredenheid over de huidige woning en woonomgeving, als over de wensen bij 25-06-2012

17


een eventuele verhuizing en de behoefte aan ondersteuning daarbij door GroenWest en de gemeente. De uitkomsten worden door GroenWest verwerkt in het Strategisch Vastgoed Beleid. De gemeente verwerkt de uitkomsten in de te ontwikkelen woonvisie, waar wij bij betrokken worden. Bijzonderheden Vleuten in 2011 Voor de vestiging Vleuten is, als gevolg van de fusie, een belangrijke wijziging ingegaan per 1 april 2011. Toen zijn namelijk de ca. 1.200 woningen van Portaal die in beheer waren bij vestiging Vleuten overgedragen aan Portaal; die in het vervolg zelf het beheer gaat doen van de woningen. Bijzonderheden Woerden in 2011 Met de bewoners van de Eikenlaan is uitvoerig gebrainstormd over de toekomst van hun complex. De input die we daaruit hebben ontvangen zal verwerkt worden in een plan van aanpak en dit zal uiteraard worden voorgelegd aan de zittende bewoners van dit complex. In Linschoten werd een overleg gevoerd om tot herinrichting van de woonwagenstandplaatsen te komen. Dit is inmiddels succesvol afgerond en nu de bewoners hebben ingestemd zal de uitvoering na de zomer van 2012 ter hand worden genomen.

Alle resultaten van 2011 op een rij

Behaald

Niet behaald

Doorgeschoven naar 2012

Wij hebben een huurachterstand die minder bedraagt dan 0,70% van de bruto jaarhuur Wij hebben met de drie huurdersorganisaties afspraken over een nieuwe overlegstructuur Wij hebben in 2011 een vervolg gegeven aan de week van de klant. Wij hebben met de HBV de participatie van de HBV een nieuwe vorm en inhoud gegeven. De bestaande bewonerscommissies zijn en blijven actief richting de achterban en corporatie. Het aantal bewonerscommissies is met tenminste twee uitgebreid. Wij hebben de proef met websites voor bewonerscommissies geëvalueerd.

25-06-2012

18


Een huis voor een thuis Ons vastgoed is voor ons een middel om onze klanten een thuis te kunnen bieden in het Groene Hart. Om met ons vastgoed beter in te kunnen spelen op de veranderende eisen en wensen van onze klanten wordt de input van de klant gebruikt bij te maken keuzes in het vastgoedbeleid. Wij anticiperen hierbij op de, in bepaalde delen van ons werkgebied, op langere termijn mogelijk afnemende vraag in de huursector. Veel van de investeringen die GroenWest doet zijn immers voor de lange termijn. Voldoende woningen In 2011 heeft Rigo een onderzoek uitgevoerd voor de woningcorporaties in de Woningnet regio Utrecht. Uit dit onderzoek blijkt dat er in onze regio voldoende sociale huurwoningen zijn ten opzichte van de doelgroep die ervoor in aanmerking komt. Dat klinkt vreemd bij wachttijden van meer dan 6 jaar voor een sociale huurwoning. Maar dat de woningen er zijn, is iets anders dan dat ze ook beschikbaar zijn. Uit hetzelfde onderzoek blijkt dat namelijk dat 20% van de woningen wordt bewoond door huishoudens met een inkomen boven de € 45.000,-. Om te kunnen bepalen of GroenWest voldoende woningen heeft, zou eind 2011 onze portefeuillestrategie klaar moeten zijn. Ondanks dat we daar voortvarend mee aan de slag zijn gegaan is deze nog niet gereed. De verwachting is dat dit in de eerste helft van 2012 wel het geval zal zijn. Verhuurgegevens Onderwerp Aantal verhuureenheden waarvan woningen overig beheer Mutaties woningen

Cijfers 2011 12.536 11.669 513 354 710

Mutatiegraad

6.1%

Woningkrant

635

Reacties (gemiddeld)

81

Aanbiedingsresultaat (gemiddeld)

3.2

Bijzondere verhuringen

45

Urgenten

83

Statushouders (incl.pardonners)

30

Short Stay

24

Toelichting

Kamerik / Mijdrecht Incl. short stay en vrije sector

Inclusief woningruil

Het is de taak van corporaties om betaalbare woningen met voorrang toe te wijzen aan mensen die zich niet zelfstandig kunnen redden op de woningmarkt. Het woningaanbod in onze regio is krap. Daarom is het belangrijk om extra aandacht te schenken aan een eerlijke verdeling van woningen. De wachtlijsten voor een sociale huurwoning zijn groot. Door de vastgelegde regels uit de regionale huisvestingsverordening te volgen is in 2011 volledig aan de taak voldaan. Er is in 2011 niet afgeweken van de in onze regio gehanteerde huur-inkomentabel. Alle woningen van GroenWest worden verdeeld door middel van een aanbodmodel. Leegkomende woningen worden één keer per veertien dagen aangeboden via de Woningkrant van WoningNet. Het overgrote deel van de woningzoekenden reageert via internet. Op de site van WoningNet is het mogelijk om de slaagkans/wachttijd voor een bepaalde woning te bekijken.

25-06-2012

19


Van de 710 verhuringen binnen het bestaande bezit zijn er 45 zogenaamde bijzondere verhuringen. Deze woningen worden niet via de woningkrant verhuurd, dit betreft o.a. woningruil, Beter Wonen (mensen die vanuit een zorginstelling naar een gewone woning verhuizen) en verhuringen van kamers. Daarnaast zijn 30 woningen verhuurd aan statushouders. Uiteindelijk zijn 635 woningen in het bestaande bezit geadverteerd. Van deze woningen zijn er 83 toegewezen aan urgent woningzoekenden. DAEB en niet-DAEB verhuringen Met ingang van 1 januari 2011 zijn woningcorporaties, en dus ook GroenWest, verplicht om 90% van de vrijkomende woningen met een huur onder de huurtoeslaggrens toe te wijzen aan huishoudens met een inkomen onder de €33.614,-. De overige 10% is in eerste instantie bedoeld voor de huisvesting van urgenten met een inkomen boven deze grens, maar als daarnaast nog ruimte is kan deze ook gebruikt worden om woningen toe te wijzen aan huishoudens met een inkomen tussen de €33.614,- en de €45.000,-. In 2011 heeft GroenWest ruimschoots aan deze norm voldaan. Over het gehele jaar is slechts in 4% van de gevallen een woning toegewezen aan een huishouden met een inkomen boven de €33.614 (inclusief toewijzingen aan urgenten). Aangezien we de middengroep (met een inkomen tot €45.000) nadrukkelijk ook tot onze doelgroep rekenen, zal in 2012 meer gebruik worden gemaakt van de geboden ruimte. Nieuwbouw Ondanks het economisch lastige klimaat heeft GroenWest in 2011 een zeer groot aantal nieuwbouwwoningen (huur en koop) opgeleverd, namelijk 485 (2010: 58). Iets meer dan de helft daarvan in de kern Woerden. Daarnaast zijn ook nog eens 166 woningen in aanbouw. Voor nog eens ongeveer 900 woningen zijn plannen in ontwikkeling. De nieuwbouwontwikkeling richt zich met name op het toevoegen van kwalitatief hoogwaardig producten om de doorstroming op de woningmarkt te bevorderen. Ook werden veel woningen in aanbouw genomen of opgeleverd voor bijzondere doelgroepen, waaronder zorgbehoevenden. Zo zijn in Vinkeveen bijvoorbeeld twaalf clusterwoningen opgeleverd en in Vleuterweide vier woningen voor mindervaliden (zogenaamde mivawoningen). Aankoop In 2011 is GroenWest benaderd door de Stichting Stadsherstel Woerden om vier woningen aan de Havenstraat aan te kopen. GroenWest heeft de mogelijkheden hiervoor onderzocht en uiteindelijk besloten dit niet te doen. Dit mede omdat de forse investering voor GroenWest niet opwoog tegen het maatschappelijk belang. Ook heeft Groenwest in 2011 de mogelijkheden onderzocht voor de aankoop van het voormalig gemeentehuis van Harmelen. Hiervoor zijn diverse gesprekken gevoerd met de gemeente en het dorpsplatform. Dit heeft echter in het verslagjaar nog niet tot resultaat geleid. Bijzondere projecten In het voorjaar van 2007 heeft GroenrandWonen samen met Portaal en Abrona een prijsvraag van de gemeente Utrecht gewonnen voor het ontwikkelen van “Ridderhofstad Den Engh”. Nadat eerder al een tegenvaller was geïncasseerd ten aanzien van de bouwkundige staat hebben andere partijen zich teruggetrokken uit het project. Dit heeft ertoe geleid dat zowel Portaal als GroenWest een groter onrendabel moesten inrekenen. In 2011 is door Portaal en GroenWest besloten om in ieder geval de verbouwing voor de zorgeenheden en de restauratie van de boerderij door te laten gaan.

25-06-2012

20


In de kern van Harmelen heeft GroenWest eind 2011 het startsein gegeven voor de sloop van de Driesprong. Dit complex met seniorenwoningen voldoet niet meer aan de huidige eisen en er komt op deze locatie een nieuw complex voor dezelfde doelgroep. Bijzonder aan dit project is dat GroenWest gaat fuseren met stichting De Driesprong, de huidige eigenaar van het gebouw. Van de huidige bewoners keert een deel terug in de nieuwbouw. Van de 28 woningen worden er 15 verkocht. De verkoop hiervan is eind 2011 gestart en verloopt zeer voorspoedig. Daarnaast komt in de plint van het gebouw ondermeer een huisartsenpost. Een mooie bijdrage aan de levensloopbestendigheid van Harmelen. Ontwikkeling boven de €200.000 De Rijksoverheid wil dat woningcorporaties goedkoop bouwen. Een nieuwbouwwoning mag daarom volgens de regels van het Besluit Beheer Sociale Huursector (BBSH) niet meer dan € 200.000 kosten. Omdat in ons werkgebied grond schaars is en daarmee de kosten van projectontwikkeling relatief hoog zijn, kunnen wij niet altijd binnen dit financiële kader woningen ontwikkelen. Bij de volgende projecten overschrijdt GroenWest de stichtingskostengrens van €200.000: Mijdrecht Twaalf zorgappartementen aan de Prins Bernhardlaan te Vinkeveen. Met gemiddelde stichtingskosten van €242.680. Hier is sprake van een herontwikkelingslocatie met kleine series en dure grond waardoor relatief hoge stichtingskosten ontstaan. Veertien huurwoningen aan de Prins Bernhardlaan te Vinkeveen. Hier is sprake van een herontwikkelingslocatie met kleine series en dure grond waardoor relatief hoge stichtingskosten ontstaan.Met de zes sociale huurappartementen (gemiddelde stichtingskosten € 223.480 per woning) en acht commerciële huurwoningen (gemiddelde stichtingskosten € 218.960 per woning) wil GroenWest het relatief geringe aandeel vrije sector huurwoningen in haar portefeuille en marktgebied wat uitbreiden. Woerden 88 huurwoningen aan de Rubensstraat en Segherstraat te Woerden. Hier is sprake van een herontwikkelingslocatie waardoor relatief hoge stichtingskosten ontstaan. In het complex bevinden zich 22 commerciële huurwoningen met gemiddelde stichtingskosten van € 256.710. 20 huurwoningen in het commerciële segment als onderdeel van het project Heeren van Woerden. De gemiddelde stichtingskosten per woning bedragen € 205.240. Er zijn enkele opgeleverde, nog niet verkochte nieuwbouw koopwoningen met stichtingskosten van meer dan € 200.000. Dit betreft: Project

Aantal woningen

Kreekrug Waverveen Kallahof Woerden

3 tussenwoningen 5 dekwoningen

Gemiddelde stichtingskosten € 297.175 € 220.000

Op basis van marktonderzoeken was de verwachting bij de start van de ontwikkeling van deze woningen dat zij zonder problemen verkocht zouden kunnen worden. Door de sterk gewijzigde marktomstandigheden in de afgelopen periode is dit nog niet gelukt.

25-06-2012

21


Renovatie en onderhoud Ondanks de extra inspanningen in het kader van de fusie kunnen we vaststellen dat we het overgrote deel van het onderhoudswerk conform planning en begroting hebben weten te realiseren. Dit is voor planmatig onderhoud voor alle vestigingen goed gelukt. Alle werken zijn aanbesteed en op kleine afrondende werkzaamheden na is alles uitgevoerd. Wat betreft groot onderhoud is ook veel gerealiseerd al hebben we de wel erg hoge ambities in Woerden helaas neerwaarts moeten bijstellen. Groot onderhoud Bij in totaal 245 woningen van GroenWest is groot onderhoud uitgevoerd. Bij groot onderhoud wordt ook het interieur van de woning meegenomen, zo worden badkamer, keuken en toilet vervangen. Daarnaast nemen we ook energetische maatregelen waarbij we uitgaan van minimaal label C. Per complex wordt bekeken welke maatregelen het meeste effect opleveren. In veel gevallen is dit het plaatsen van HR isolatieglas, hoogrendementsketels in combinatie met gevel, vloer en/of dakisolatie. Naast de woningen die in 2011 opgeleverd en in uitvoering zijn, zijn in totaal 490 woningen groot onderhoud/renovatie in voorbereiding in de verschillende kernen waar GroenWest bezit heeft. Planmatig onderhoud In totaal is aan 1599 woningen gevelonderhoud uitgevoerd. Deze werkzaamheden verschillen per complex. De werkzaamheden kunnen bestaan uit: schilderwerk, aanpakken houtrot, vervanging van onderdelen en dakwerk. Naast het gevelonderhoud zijn bij in totaal 359 woningen de oude cv ketels vervangen voor hoogrendementsketels. Ook is bij 591 woningen de mechanische ventilatie vervangen. Met al deze werkzaamheden zijn we in bijna alle kernen in ons werkgebied actief geweest. Van alles wat we ons voorgenomen hadden om te doen in 2011 is het geplande werk aan één complex geschrapt, omdat de staat van onderhoud nog voldoende was. Deze werkzaamheden zijn doorgeschoven naar een ander jaar. De andere werken zijn allemaal aanbesteed en in uitvoering. Van een deel hiervan (betrekking hebbend op 342 woningen) loopt de uitvoering nog door in 2012. Contractonderhoud Contractonderhoud is in alle drie de vestigingen gewoon doorgelopen op basis van de oude bestaande contracten. Wel is al begonnen met de inventarisatie en zijn al de eerste doorlopende contracten opgezegd om in 2012 opnieuw voor totaal GroenWest te kunnen worden aanbesteed per 1 januari 2013. Verkoop Om onze ambities te kunnen bekostigen en onze klanten keuzevrijheid te bieden, verkoopt GroenWest woningen. Zowel in de vrije verkoop als met Koopgarant. De doelstelling voor 2011 was om 62 woningen te verkopen. Deze waren onderverdeeld in: 45 Koopgarant, 4 Koopgarant inkoop en weer doorverkoop 13 vrije verkoop. In totaal zijn er in het verslagjaar 74 woningen verkocht waarvan 52 Koopgarant, twaalf in de doorverkoop en tien in de vrije verkoop. Elke vestiging heeft meer woningen in Koopgarant verkocht dan begroot. De vestiging Vleuten heeft met name meer woningen ingekocht en weer doorverkocht dan begroot, namelijk elf in plaats van vier. Verklaring hiervoor is dat er in één complex erg veel terugkopen zijn geweest. In de vrije verkoop zijn er door de vestiging Woerden minder woningen verkocht dan begroot. Dit komt doordat er slechts drie woningen gemuteerd zijn welke gelabeld waren

25-06-2012

22


voor de vrije verkoop. Van deze drie woningen zijn er twee gemuteerd aan het einde van het jaar, waardoor de verkoop pas in het nieuwe jaar plaats vindt. Verloop teruggekochte Koopgarantwoningen: in voorraad per 1-1-2011: e aangekocht t/m 4 kwartaal: e verkocht t/m 4 kwartaal: in voorraad per 31-12-2011:

3 11 12 2

Woningen die we met Koopgarant verkopen staan iets langer te koop en we merken dat we minder aanmeldingen krijgen voor Koopgarant. De oorzaak hiervan is gelegen in de crisis, waardoor minder mensen op zoek zijn naar een koopwoning. De tijd dat vrije verkoop woningen te koop staan loopt nog sterker op. Steeds vaker blijkt het noodzakelijk te zijn de verkoopprijs van woningen die al geruime tijd te koop staan te verlagen om deze te kunnen verkopen, Indien een woning langer dan een jaar te koop staat laten wij de woning opnieuw taxeren, en ook dat betekent in deze tijd: afwaarderen. Een andere belemmering bij de verkoop van woningen is de gewijzigde regelgeving op het gebied van hypotheken, waardoor kopers die de woning na de aankoop willen verbouwen, deze verbouwing niet meer (volledig) kunnen financieren. Om te komen tot een eenduidig verkoopbeleid en een nieuwe verkooplijst zou voor de vestiging Woerden in 2011 nieuw verkoopbeleid geformuleerd worden. Vanwege de fusie en de nauwe samenhang met de nieuwe portefeuillestrategie van GroenWest is dat uitgesteld tot de tweede helft van 2012.


Behaald

Niet behaald


Wij zijn ‘Europaproof’: o Woningtoewijzing geschiedt conform de bepalingen o De voorbereidingen voor de administratieve scheiding tussen DAEB en niet-DAEB zijn getroffen Wij hebben de aanbestedingsprocedure vastgesteld en geïmplementeerd Wij hebben een investeringsbeslissingenmodel Wij hebben 485 nieuwbouwwoningen opgeleverd: o 53 woningen Montfoort o 30 woningen Vinkeveen o 128 woningen Vleuterweide o 30 woningen Waverveen o 236 woningen Woerden o 8 woningen Zegveld Wij hebben de bouw van 166 woningen in uitvoering o 46 woningen Linschoten o 25 woningen Mijdrecht o 15 woningen Montfoort o 39 woningen Vinkeveen o 36 eenheden Woerden o 5 woningen Woerden Wij hebben plannen in ontwikkeling voor de bouw van circa 900 woningen 25-06-2012

23


Wij hebben bij 245 woningen groot onderhoud uitgevoerd o 103 woningen Mijdrecht o 90 woningen Montfoort o 4 woningen Wilnis o 48 woningen Woerden We hebben het groot onderhoud van een aantal woningen uitgesteld naar de komende jaren Wij hebben bij 1599 woningen planmatig onderhoud uitgevoerd onder meer: o 74 woningen Abcoude o 32 woningen Amstelhoek o 306 woningen De Meern o 100 woningen Harmelen o 180 woningen Linschoten o 323 woningen Mijdrecht o 175 woningen Montfoort o 48 woningen Vinkeveen o 31 woningen Vleuten o 90 woningen Wilnis o 149 woningen Woerden o 24 woningen Zegveld Wij hebben bij 591 woningen het mechanisch ventilatiesysteem vervangen Wij hebben bij 359 woningen de CV-ketel vervangen door een HR-ketel. Wij hebben 74 woningen verkocht o 52 Koopgarant o 10 Vrije verkoop o 12 doorverkoop (ingekocht en weer verkocht) Wij hebben minimaal 25 Koopgarantwoningen uit het bezit verkocht aan bewoners die een huurwoning achterlaten of aan starters. Wij hebben minimaal 8 bestaande huurwoningen in de vrije verkoop verkocht. Wij hebben nieuw verkoopbeleid vastgesteld (vestiging Woerden). Wij denken, door een combinatie van nieuwbouw, verkoop en een op maat toegespitst toewijzingsbeleid (lokaal maatwerk), minimaal 150 extra verhuisbewegingen te kunnen genereren. Wij hebben in 2011 strategieën geformuleerd voor alle complexen die een leeftijd van veertig jaar hebben bereikt. ? Wij hebben het project “Duurzaam Vastgoedonderhoud” geëvalueerd. Het Corporatiehotel is in uitvoering. Wij hebben aan de Rembrandtlaan in Woerden een groepswoning voor jongeren met een autistische stoornis opgeleverd.

25-06-2012

24


Plezierig wonen in het Groene Hart GroenWest levert een bijdrage aan een mooi Groene Hart. Dat doen wij in alle kernen waarin wij werkzaam zijn waarbij wij speciale aandacht hebben voor de kleine kernen. Leidend hierin zijn de volgende drie uitgangspunten uit ons ondernemingsplan: • • •

Wij werken aan een fysieke woonomgeving die voldoet aan de vraag van onze klanten Wij werken aan een sociale woonomgeving die voldoet aan de vraag van onze klanten Wij werken aan het behoud en versterken van het karakter van de kernen in ons werkgebied

Woonomgeving Ons woningbezit is verdeeld over achttien kernen en dat zegt veel over de geografische spreiding van ons bezit. Het geeft ook aan dat we te maken hebben met een grote diversiteit aan woonomgevingen. Haarzuilens of Baambrugge zijn niet te vergelijken met Woerden of Vleuterweide. Dit vraagt van GroenWest dan ook om een gedifferentieerde, op maat gemaakte, aanpak. Hier hebben wij het afgelopen jaar veel in geïnvesteerd. De samenwerking met de verschillende gemeentes is verder geïntensiveerd en de vestigingen spelen hierin een prominente rol. Zij zijn het eerste aanspreekpunt voor alle zaken met betrekking tot woonomgeving voor de diverse partners. Vanuit de drie vestigingen richten wij constant de aandacht op de woonomgeving in het werkgebied. We hebben een bijdrage geleverd aan de succesvolle jaarlijkse opschoondagen in Woerden, die in nauwe samenwerking met de gemeente Woerden en de betrokken huurders worden georganiseerd. En we maken het met een financiële bijdrage mogelijk voor kinderen uit de omgeving van de Hobbemastraat om te spelen met het speelgoed uit de ‘Speelgarage’. Daarnaast hebben we in Woerden, door de inzet van camerabewaking in een aantal complexen, er mede toe bijgedragen dat het vandalisme in die complexen is teruggedrongen en de veiligheid is toegenomen. Eind 2011 is de proef met wijkgericht werken in de gemeente De Ronde Venen geëvalueerd. Daaruit is gebleken dat de nauwe samenwerking tussen partijen en wijkbewoners een goede toevoeging is om de leefomgeving te verbeteren. Daarom is besloten het project ook uit te rollen in andere wijken en kernen binnen de gemeente. Voor het schoon, heel en veilig houden van de woonomgeving maken wij gebruik van huismeesters. Binnen de drie vestigingen is dit op een andere wijze ingevuld. Komend jaar zal er een evaluatie plaatsvinden en zal bekeken worden in hoeverre deze werkwijze ook bij de andere vestigingen ingezet kan worden. Onrechtmatige bewoning GroenWest opereert in een gespannen woningmarkt. Een wachttijd tussen de 5 en 8 jaar is geen uitzondering. Wachten op geschikte woonruimte duurt dus lang. Het is bijna onvermijdelijk dat je dan te maken krijgt met onrechtmatige bewoning. Hiervoor sluiten wij onze ogen niet. Immers elke woning die onrechtmatig bewoond wordt is een woning minder die aan woningzoekenden aangeboden kan worden. De signalen van onrechtmatige bewoning krijgen wij van diverse kanten. Van omwonenden, maar ook van derden krijgen wij adressen waar mogelijk iets mis mee is. Op basis van deze signalen stelt een van onze woonconsulenten een onderzoek in. Als aantoonbare sprake is van onrechtmatige bewoning wordt bij de huurder aangedrongen op het opzeggen van de woning. Doet hij/zij dat niet dan worden zonodig juridische maatregelen genomen. Dit laatste heeft zich in 2011 niet voorgedaan. Om te zorgen dat we hier alert op blijven en onrechtmatige bewoning zoveel mogelijk terug te dringen

25-06-2012

25


worden onze medewerkers in 2012 extra getraind in het signaleren van onrechtmatige bewoning en het behandelen van deze dossiers. Laatste kansbeleid Soms zit een huurder dusdanig in de problemen dat dit te merken is in het woongedrag, met als gevolg (soms extreme) woonoverlast. Wij zien het dan als onze taak om er mede voor te zorgen dat er hulp wordt geboden. De woonoverlast is immers een uitvloeisel van een onderliggend probleem, en dat probleem moet aangepakt worden. Hiervoor hebben wij contacten met partners vanuit de welzijnsinstanties. Zij zijn het die daadwerkelijk met de problemen van de huurders aan de slag kunnen. Iedereen heeft namelijk recht op een kans om te laten zien dat het anders kan. Onderdeel hiervan kan zijn dat er een andere woning wordt aangeboden. Dit alles in het kader van het laatste kansbeleid. Dit beleid is erop gericht om huurders letterlijk een laatste kans te geven hun leven weer op de rit te krijgen. Dit gaat onder de noemer van drang en dwang. Binnen ons werkgebied werken wij voor het laatste kansbeleid nauw samen met het Vierde Huis. Zij zijn het die een laatste-kanscontract afsluiten met de huurder en ervoor zorgen dat de huurder door de diverse instanties wordt begeleid. In 2011 zijn de voorwaarden en de uitgangspunten voor het laatste kansbeleid herijkt. Deelnemende partijen kunnen nu nog exacter dan voorheen huurders hierin begeleiden. Bijdragen aan de combinatie wonen en zorg De toenemende vergrijzing in combinatie met de meer zelfstandige en mondige generatie ouderen leidt tot een toenemende behoefte aan nieuwe combinaties van wonen en zorg. Meer dan voorheen willen mensen, ook met een zorgvraag, het liefst zo gewoon mogelijk wonen. Om dat te kunnen realiseren werken we samen met een groot aantal welzijns- en zorgaanbieders. Het afgelopen jaar heeft de veranderende financieringsstructuur in de zorg een grote invloed gehad op de voortgang van projecten voor doelgroepen met een zorgvraag. Niet alleen trokken in sommige projecten zorgaanbieders zich terug, door het toenemende risico bij de ontwikkeling van zorgvastgoed is ook GroenWest zich aan het herbezinnen op haar rol bij dergelijke projecten. Toch liggen niet alle projecten stil. Zo werken we met zorgorganisatie Vierstroom nog steeds aan het realiseren van woningen in Voorvliet, realiseren we voor Reinaerde woningen in het Singelkwartier en werken we in Vleuten aan woningen voor mensen met een somatische beperking. Ook lijken de huisartsen uit Molenvliet definitief een plek gevonden te hebben in de herontwikkeling van de Berberis- en Hazelaarstraat in Woerden. GroenWest heeft zich daarentegen teruggetrokken uit de ontwikkeling van Snellerpoort in Woerden. Vanuit RO-regelgeving in combinatie met de beoogde doelgroep en vanuit de financiële randvoorwaarden zien wij geen mogelijkheid om tot een haalbaar plan te komen. Om op de hoogte te blijven van de ontwikkelingen en behoefte participeert GroenWest in diverse woonzorgnetwerken die in het werkgebied actief zijn. Het afgelopen jaar zijn hier geen specifieke projecten uit voortgekomen. Servicepunten Een manier om nog dichter bij de klant te staan is de inzet van servicepunten. Binnen de gemeente De Ronde Venen is GroenWest een van de partners in Stichting Servicepunten De Ronde Venen. Deze stichting wordt naast GroenWest gefinancierd door de Gemeente en de Rabobank. De stichting heeft vier servicepunten waar bewoners langs kunnen komen voor allerhande vragen en informatie. Vaak zijn de klanten van het servicepunt ook huurders van GroenWest. Ook gebruiken huurders het servicepunt om vragen te stellen over GroenWest waarbij sommige vragen door medewerkers van het servicepunt beantwoordt kunnen worden en in sommige gevallen wordt doorverwezen naar

25-06-2012

26


GroenWest. De servicepunten liggen in Mijdrecht, Vinkeveen, Wilnis en Abcoude. Daarnaast beschikt de Stichting over een mobiel servicepunt voor de kleine kernen. Het servicepunt dat GroenWest samen met de Rabobank in Zegveld had is in het afgelopen jaar opgeheven. Het servicepunt werd nauwelijks gebruikt en diverse pogingen om dit initiatief meer leven in te blazen hebben geen succes gehad. Daarom hebben we samen met de Rabobank besloten dit servicepunt op te heffen. Het kantoor van GroenWest in Montfoort is wegens een gebrek aan belangstelling gesloten. Er kwamen dusdanig weinig klanten dat het financieel niet verantwoord was om deze vestiging in stand te houden. Sponsoractiviteiten Sponsoring wordt primair gedaan omdat het bijdraagt aan onze naamsbekendheid en imago. Het grote verschil met leefbaarheid is dat er bij sponsoring een tegenprestatie wordt verwacht en bij leefbaarheid niet. In 2011 zijn de onderstaande activiteiten gesponsord door GroenWest. Evenement/vereniging/Stichting Triathlon (sportief) Consulaat van Sinterklaas (cultureel) Stichting VOM Stichting Babypop Stichting Sinar Maluku 24 uur van Montfoort (muziek) MMO (maatschappelijk) 50-jarig bestaan Knopenbad Montfoort (sportief) Avondvierdaagse Montfoort (sportief) Straattheater Woerden (sociaalcultureel) Stichting i.o. Yoppa (maatschappelijk/sportief) Linschotenloop reclameborden sportverenigingen UVV VV De Meern PVCV Vleuten Atelierroute Groot Woerden Athloi - jeugdloop Harmelen Historische Vereniging Vleuten De Meern Oranjestichting Wilhelmina SWO Woerden kinderfestival Leidsche Rijn Leidsche Rijn Festival, Cultuur 19 sponsorzwemmen Natuurmonumenten Haarzuilens Promsnacht Harmonieorkest Vleuten Sportactiviteiten voor kinderen Sport2kids

25-06-2012

Bedrag € 3.060,100,250,1000,350,1.000,250,110,90,500,250,500,535,-

Tegenprestatie / toelichting Sponsorpakket hoofdsponsor (vermelding website en vermelding op alle uitingen) Naamsvermelding in dankadvertentie Naamsvermelding op flyer en, website en VOM-krant Vermelding op website en alle publiciteitsuitingen Programmaboekje, website sponsorpagina krant Logo op poster en website Vermelding als hoofdsponsor in persberichten Advertentie jubileumkrant Advertentie in jubileumboekje Naamsvermelding op website en in Woerdens Nieuwsblad Naamsvermelding op website en tijdens jaarmarkt in Montfoort 16/4 Naamsvermelding op alle uitingen Naamsvermelding

416,300,150,150,160,-

Naamsvermelding Naamsvermelding Advertentie programmaboekje

120,244,250,-

sponsoring kerstdiner ouderen advertentie info gids ouderen

100,1.400,3.886,100,-

fitkids sponsoring bomenlaan (2012 laatste jaar)

27


Evenement/vereniging/Stichting Septembermarkt Harmelen Vrienden van het Leidsche Rijnpark Vrienden van Zuwe (jubileum magazine) Stichting Vakantiespeelweken De Ronde Venen - Vinkeveen Het Drentse Landschap

Bedrag €

Tegenprestatie / toelichting 250,750,-

eenmalig

150,-

eenmalig

275,

Activiteiten voor kinderen o.a.: creativiteit, sport, theater, spelenkermis.

20,-

Voor natuur, het landshap en de cultuur, ivm huisje in Diever (vaste sponsactiviteit) Jaarlijkse sponsoring van noordwestelijk terrein De Westhoek van natuurgebied Het Veenwater gelegen aan de Bovendijk te De Hoef Straattheaterfestival op 18 juni 2010. Voorstel om kindervoorstel te sponsoren 2 grote borden ijsbaan Sportactiviteit

Stichting Bovenlanden

500,-

Stichting Straattheater De Ronde Venen Venen On Ice Sport t-shirts Turfloop Totaal

350,1.450,498,18.864,-


Behaald

Niet behaald


Wij werken vanuit de servicepunten in De Ronde Venen en YourHome in Abcoude aan verbreding en versterking van het dienstverleningspakket aan huurders. Wij participeren met bewonerscomités, gemeente De Ronde Venen en maatschappelijke organisaties in ‘wijkgericht werken’, om door korte lijnen en snelle maatregelen de kwaliteit van het leefklimaat te verbeteren. Deze werkwijze wordt ingevoerd in twee buurten in de Ronde Venen. Wij zijn bezig met de voorbereiding van 18 bijzondere woonvormen in Abcoude: 12 PG-eenheden en 6 zorgwoningen voor ouderen met een verstandelijke beperking. Wij ontwikkelen in Vinkeveen een clustergebouw met 12 appartementen voor jongeren met een licht verstandelijke beperking. Wij ontwikkelen 24 woningen voor mensen met een beperking aan de Stadhouderlaan in Mijdrecht. Wij verbouwen Maria-Oord, een voormalig kloostergebouw, tot appartementen met een plint waar zorggerelateerde dienstverlening zich kunnen vestigen. Wij hebben Het laatste Kansbeleid op basis van checklist intern en extern beter vastgelegd. Er is een convenant ontwikkeld in samenwerking met gemeente, politie en collega-corporaties om onrechtmatige bewoning aan te pakken. Wij hebben afspraken gemaakt met gemeenten en andere partijen om samenwerking bij leefbaarheidsprojecten te bevorderen. Wij hebben minimaal 2 leefbaarheidprojecten uitgevoerd. Wij hebben de Leefbaarheidmonitor is ingezet. Wij hebben het aantal complexen waarin we zorgwoningen aanbieden uitgebreid. Wij hebben duidelijkheid over de mogelijkheden voor het huisvesten van een huisartsenpraktijk in het Bloemen- en Bomenkwartier, Woerden. Wij zijn met de ontwikkeling van Snellerpoort een volgende fase ingegaan. Wij hebben onderzoek gedaan naar de inzetbaarheid van domotica in bestaande bouw. 25-06-2012

28


Oog voor de toekomst Als maatschappelijk ondernemer in een nationaal landschap,is duurzaamheid voor ons erg belangrijk. Wij willen graag dat de volgende generaties klanten ook kunnen genieten van de unieke kwaliteiten van ons bijzondere werkgebied. Wij hebben oog voor de toekomst. Dat betekent dat wij zoeken naar een bedrijfsvoering die een win-winsituatie met de natuur inhoudt. Het gaat bij duurzaamheid immers om het voorkomen van afwenteling van problemen van deze tijd op volgende generaties of andere landen. Het gaat dus verder dan energiebesparende maatregelen invoeren. Om dit te realiseren hebben wij twee strategieën: Wij borgen goed en betaalbaar wonen door duurzaam te investeren Wij zijn een verantwoord en duurzaam bedrijf Duurzame investeringen In Vleuterweide hebben we een deel van het nieuwbouwproject “De Lakei” afgenomen van ontwikkelaar Multi Vastgoed. Het project is onderdeel van het centrumplan Vleuterweide. In dit complex is een WKO-installatie gerealiseerd. WKO staat voor Warmte-Koude-Opslag. In het kort komt het er op neer dat in de zomer warmte wordt opgeslagen in de bodem om tijdens wintermaanden te gebruiken voor de verwarming. Voor koeling geldt het omgekeerde. Hierdoor is het complex voor de verwarming en koeling niet meer afhankelijk van de (steeds schaarser en duurder wordende) fossiele brandstoffen. Ook de 53 woningen die GroenWest heeft ontwikkeld in het project Hofland-Oost in Montfoort zijn voorzien van een individuele WKO-installatie. Niet alleen bij nieuwbouw, ook bij groot onderhoudsprojecten besteedt GroenWest veel aandacht aan het energiezuiniger maken van haar woningen. Bij alle groot onderhoudsprojecten wordt ingezet op een verbetering van de energieprestatie met 2 labelstappen. Na uitvoering van de werkzaamheden hebben de woningen minimaal een C-label. In 2011 ging het in totaal om 245 woningen Per project is bekeken welke maatregelen het meeste rendement hebben. Daartoe wordt een maatwerkadvies opgesteld waarin de huidige situatie wordt beschreven en de isolatiemogelijkheden worden geïnventariseerd met de kosten en de terugverdientijd. In de meeste woningen wordt HR isolatieglas, gevel- , vloer- en dakisolatie aangebracht en worden hoogrendementsketels geplaatst. Bij 82 van de 92 woningen aan de Poorterstraat e.o. in Montfoort zijn we verder gegaan door duurzaam groot onderhoud uit te voeren. Hierbij is het energielabel verbeterd van E/F naar A. Dit is gerealiseerd door het extra isoleren van de gevels en daken. Daarnaast zijn de installaties geoptimaliseerd. De bewoners blijven, ondanks de fikse huurverhoging, dezelfde woonlasten betalen. Dit wordt mede mogelijk gemaakt door inzet van de woonlastenwaarborg. Hiermee garandeert GroenWest dat de energiebesparing minimaal gelijk is aan de huurverhoging, waardoor de woonlasten gelijk blijven. De bewoners zijn zeer tevreden over het eindresultaat en de energiebesparing die zij realiseren. De resterende tien woningen van de 92 moeten nog een ingreep ondergaan. Hiervoor is een plan ontwikkeld om de woningen te renoveren tot actieve woningen. Dit houdt in dat de woningen meer energie opwekken dan dat zij energetisch verbruiken (los van bewonersgebruik). Dit zouden de eerste actieve woningen zijn in renovatie binnen Nederland. Naast de energetische maatregelen worden de plattegronden ook zodanig gewijzigd dat de bewoners meer woonoppervlakte krijgen. De woningen voldoen op deze manier weer aan de minimale eisen van nieuwbouw en kunnen weer 40 jaar mee. De kennis die we opdoen bij dit project wil GroenWest inzetten in het energetisch verbeteren van de rest van haar voorraad. Daarnaast heeft GroenWest in 2011 besloten om de mogelijkheden te onderzoeken voor het gebruik van de restwarmte van een fabriek in Woerden. De restwarmte is voldoende voor het verwarmen van 25-06-2012

29


ca. 250 woningen. In het kader van het gebruik van duurzame energie past dit plan perfect binnen het ondernemingsplan. De bedoeling is dat door de inzet van deze energie om de woningen te verwarmen minder tot geen gebruik hoeft te worden gemaakt van fossiele brandstoffen en dat daardoor de woonlasten van de bewoners omlaag gaan. Op het gebied van duurzaamheid onderzoekt GroenWest ook de mogelijkheden voor de realisatie van zeven passieve nieuwbouwwoningen aan de Herenweg in Wilnis. Hierbij is de doelstelling tegen zo laag mogelijke stichtingskosten een passieve woning te realiseren die past binnen de sociale huursector.


Behaald

Niet behaald


Wij verbeteren het energielabel bij groot onderhoud met minimaal twee stappen Wij onderzoeken de mogelijkheden voor het gebruik van restwarmte om woningen te verwarmen Wij werken aan het verbeteren van tien woningen aan de Poorterstraat in Montfoort tot

actiefwoning Wij onderzoeken de mogelijkheden voor het realiseren van zeven passiefwoningen aan de Herenweg in Wilnis Wij hebben onze huurders geattendeerd op energiebesparingmogelijkheden

25-06-2012

30


Gezonde organisatie Organisatie ontwikkelingen In 2011 is alle aandacht uitgegaan naar het vormgeven van de organisatie GroenWest. Op basis van taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden is het formatieplan ingevuld. Door brede bespreking en het zoveel mogelijk meenemen van de gedane suggesties ontstond een breed draagvlak voor het uiteindelijke formatieplan. Nog voor de zomervakantie hebben nagenoeg alle medewerkers een functieaanbod gekregen dat haast volledig geaccepteerd is. Slechts één medewerker heeft gebruik gemaakt van het sociaal plan om afscheid te nemen van de organisatie. Op 17 oktober is iedere medewerker zijn nieuwe of aangepaste functie gaan vervullen. Uiteraard was dat wennen, maar het is opmerkelijk hoe snel onze medewerkers gewend zijn geraakt aan de nieuwe organisatie en de nieuwe collega’s. Dat is alleen maar te verklaren uit het enthousiasme van de medewerkers om GroenWest tot een succes te maken. Ondanks het vele werk dat er extra bij is gekomen door de fusie zijn de medewerkers toch zeer positief doorgegaan. Dat is ook terug te zien in de verzuimcijfers die prima binnen de norm (kort verzuim =< 2,0%) passen: Ziekteverzuim 2011 kort verzuim lang verzuim totaal verzuim

1,78% 2,35% 4,13%

In het verslagjaar zijn vijftien medewerkers vertrokken en acht nieuwe medewerkers aangenomen. Het totale personeelsbestand kwam hiermee op 131 met totaal 115.6 fte’s. Aan het eind van het jaar was dit onderverdeeld in 72 vrouwen en 59 mannen. De gemiddelde leeftijd van de medewerkers lag rond de 45 jaar en het gemiddelde aantal dienstjaren was zeven in 2011. Als gevolg van de fusie is het afgelopen jaar uitvoerig gesproken over de harmonisatie van arbeidsvoorwaarden. Aanvullend op de CAO hadden drie organisaties elk een eigen pakket van secundaire arbeidsvoorwaarden. Na intensieve besprekingen met de ondernemingsraad over de harmonisering daarvan was voor kerst overeenstemming bereikt. De achterbanraadpleging leverde net niet voldoende resultaat op voor de OR om definitief in te stemmen met het bereikte akkoord. De nieuwe OR, die begin 2012 is verkozen, zal dit verder oppakken. De verwachting is dat aan het einde van het eerste kwartaal 2012 de arbeidsvoorwaarden kunnen worden geharmoniseerd. In 2011 is nieuw personeelsbeleid geformuleerd, gebaseerd op twee belangrijke peilers: opleiding & ontwikkeling van medewerkers en gezondheidsbevordering. Circa vier procent van de totale loonsom wordt besteed aan opleiding en ontwikkeling. Belangrijk daarbij zijn, naast de individuele opleidingen, de bedrijfsbrede opleidingen op het gebied van projectmatig werken en automatisering. Daarnaast is in 2011 een ontwikkelingstraject gestart voor alle managers van GroenWest. Belangrijk daarbij is hoe de kernwaarden van GroenWest geïmplementeerd worden in de nieuwe organisatie. Lifeguard is aangetrokken om alle medewerkers in de gelegenheid te stellen een gezondheidsonderzoek te ondergaan. Ruim 50% van de medewerkers heeft van de mogelijkheid gebruik gemaakt. Er is een begin gemaakt met het opzetten van een nieuw belonings- en beoordelingssysteem voor de medewerkers. Uitgangspunt daarbij is om vorm en inhoud te geven aan de kernwaarden van GroenWest: samenwerken, klantgericht en resultaatgericht zijn de drie kernwaarden die een centrale rol spelen bij het beoordelingssysteem van onze organisatie. Na instemming van de OR zal dit in 2012 als pilot worden ingevoerd.

25-06-2012

31


Belanghouders Belanghouders als bondgenoot en inspirator hebben een centrale plaats in het beleid van GroenWest. Onze huurders en de gemeenten in ons werkgebied zijn onze belangrijkste belanghouders. Daarnaast zijn ook zorginstellingen en andere relevante organisaties belangrijke belanghouders. Voorafgaand aan de fusie zijn de gemeenten en de huurdersorganisaties om advies gevraagd. Die adviezen waren zonder uitzondering positief. De andere belanghouders zijn geïnformeerd over de motieven om tot fusie over te gaan. Alle belanghouders zijn uitgenodigd voor het Open Huis dat GroenWest in december 2011 heeft georganiseerd als eerste kennismaking met de nieuwe organisatie. Normaal gesproken betrekken wij de belanghouders ook bij het opstellen van een ondernemingsplan. In het afgelopen jaar is dat niet gebeurd. De reden daarvan was dat wij in een zeer korte tijd de beschikking wilde hebben over een ondernemingsplan voor 2012 en 2013 om voor deze periode richting te geven aan de koers van de nieuwe organisatie. Juist omdat de belanghouders niet betrokken zijn geweest bij het opstellen hebben we de looptijd van ondernemingsplan beperkt. Bij het nieuwe ondernemingsplan in 2013 zullen wij uiteraard alle belanghouders gelegenheid geven om invloed uit te oefenen op koers en beleid van GroenWest. De relaties met de vier gemeenten waarin GroenWest werkzaam is, hebben zich in 2011 verder ontwikkeld. Er is geregeld bestuurlijk of ambtelijk overleg. Centraal daarbij staat de vraag hoe gemeenten en corporatie effectief kunnen opereren om de volkshuisvestelijke doelstellingen te realiseren. Ook met de belangrijkste zorginstellingen in ons werkgebied is periodiek overleg om elkaar te informeren over ontwikkelingen die voor beide partijen van belang zijn en daar waar mogelijk om gezamenlijke projecten te realiseren. In het hoofdstuk projecten leest u daarover meer. Ondernemingsraad De Ondernemingsraad (OR) van GroenWest bestond in 2011 feitelijk uit de samengevoegde Ondernemingsraden van GroenrandWonen, SWW en Westhoek Wonen, met in totaal 11 leden. Binnen de overkoepelende OR is een dagelijks bestuur gekozen, bestaande uit één vertegenwoordiger van elk van de drie fusiepartners. Voor het goed functioneren van de OR en het dagelijks bestuur is een overgangsreglement opgesteld. In het vierde kwartaal van 2011 zijn de voorbereidingen ingezet voor de verkiezing van de eerste echte OR van GroenWest. Deze verkiezingen hebben in januari 2012 plaatsgevonden en de nieuwe OR is sinds eind januari 2012 in functie. Het verslagjaar stond uiteraard nog grotendeels in het teken van de fusie. Besproken onderwerpen in dit kader zijn: De harmonisatie van de secundaire arbeidsvoorwaarden: vanaf februari 2011 is er regelmatig gesproken door (een afvaardiging van) de OR met het bestuur en de werkgroep P&O over de harmonisatie van de secundaire arbeidsvoorwaarden. De doelstelling was om per 1 januari 2012 tot een nieuw pakket arbeidsvoorwaarden te komen. Helaas is deze doelstelling niet gehaald, en het overleg zal dan ook in 2012 worden voortgezet. De huisvesting van de nieuwe organisatie: de OR heeft een positief advies gegeven over de nieuwe frontoffice in Woerden aan de Bierbrouwersweg en over het verbouwplan van het hoofdkantoor aan de Oslolaan. Daarnaast is er gesproken over de sluiting van het kantoor in Montfoort en ook hier heeft de OR een positief advies op gegeven. Het formatieplan: er is uitvoerig gesproken over dit onderwerp en de OR heeft ook, onder voorwaarden, een positief advies gegeven op het plan. De inplaatsing van de medewerkers in de nieuwe organisatie en de nieuwe functiebeschrijvingen. De implementatie van het nieuwe bedrijfsinformatiesysteem. 25-06-2012

32


Het (concept) reglement Raad van Commissarissen en het (concept) bestuursreglement. De uitkomsten van de “gevoelsthermometer”.

Overige onderwerpen die besproken zijn: De fusie met De Driesprong: de OR heeft een positief advies afgegeven over de voorgenomen juridische fusie met Stichting De Driesprong. De bedrijfsarts: de OR heeft ingestemd met de aanstelling van een nieuwe bedrijfsarts voor GroenWest. De nieuwe klokkenluiderregeling: de OR heeft hier zonder voorbehoud mee ingestemd. De nieuwe integriteitcode: de OR heeft ook hier een positief advies op afgegeven. Het ondernemingsplan 2011-2013. De vaststelling van de verplichte vrije dagen voor 2012. De visie van de OR op de organisatie en het nieuwe bestuursmodel. De OR heeft zich op deze onderwerpen waar nodig laten bijstaan door externe deskundigen. Ook is door middel van achterbanraadplegingen de mening gepolst van de medewerkers. Daarnaast heeft de OR haar achterban via nieuwsbrieven op de hoogte gehouden van de ontwikkelingen. Kwaliteitszorg GroenWest vindt het belangrijk dat haar klanten en woningzoekenden tevreden zijn over de kwaliteit van haar dienstverlening. Om uitdrukking te geven aan het belang dat wij hieraan hechten is een coördinator kwaliteitszorg benoemd, die alle activiteiten die samenhangen met de kwaliteit van dienstverlening en de verbetering daarvan kritisch volgt. Alle voorgangers van GroenWest waren houder van het KWH-Huurlabel, een onafhankelijk onderzoek naar de kwaliteit van dienstverlening. Het behouden van dit kwaliteitslabel is belangrijk voor GroenWest. We gebruiken het label vooral als spiegel voor de eigen organisatie: hoe presteren we op de verschillende onderdelen? En waar kunnen we nog verbeteren? Jaarlijks wordt aan de hand van de meting bekeken of de corporatie het Huurlabel mag behouden. Hiervoor is een minimale score van zeven op elk onderdeel vereist. In 2011 zijn per vestiging de volgende resultaten behaald:

Labelonderdeel

Mijdrecht

Vleuten

Woerden

landelijk gemiddelde

Corporatie bezoeken Corporatie bellen Woning zoeken Woning betrekken Huur betalen Reparatie uitvoeren

7,8 7,9 7,5 7,6 8,1 7,7

7,9 x 7,6 8,0 8,1 7,8

7,8 X 7,1 7,9 7,8 7,5

7,8 7,5 7,6 7,9 7,9 7,8

Totaal score gemiddeld

7,8

7,9

7,6

7,7

Alle eindcijfers zijn per vestiging hoger dan een 7. Daarmee heeft GroenWest het KWH-Huurlabel behouden. Natuurlijk is GroenWest trots het behaalde resultaat. Maar we zullen zeker niet achterover

25-06-2012

33


leunen. Met de aanbevelingen en mindere punten gaan we aan de slag om onze dienstverlening nog verder te verbeteren. ICT Ook voor ICT stond 2011 in het teken van de fusie. Een uitdagend jaar. In januari is een keuze gemaakt voor een nieuw primair systeem. Dit is in een recordtempo ingericht en opgeleverd. Via diverse deelwerkgroepen zijn de processen opnieuw beschreven en zijn de applicaties ingericht en getest. Vlak voordat de organisatorische fusie een feit werd heeft de conversie plaatsgevonden vanuit de drie oude systemen. Naast dit huzarenstukje is ook een nieuw serverpark ingericht, is een nieuwe telefooncentrale opgeleverd en werd een nieuw salaris- en personeelssysteem ingericht. Voor de digitale bereikbaarheid is een nieuwe website in gebruik genomen. Deze zal in de nabije toekomst verder uitgebouwd gaan worden. Met deze middelen wordt gewaarborgd dat GroenWest in de basis goed gefaciliteerd is om de klant te bedienen.

25-06-2012

34


Geschillencommissie De organisatorisch samenvoeging van SWW, GroenrandWonen en Westhoek Wonen tot GroenWest had ook consequenties voor de afzonderlijke geschillencommissies. Ook die zijn omgevormd tot één nieuwe commissie, de Geschillencommissie GroenWest. De werkwijze van de nieuwe commissie is geregeld in het Reglement Geschillencommissie GroenWest. Enkele hoofdpunten uit dit reglement zijn: - De commissie bestaat uit drie leden en drie plaatsvervangende leden. - Een geschil wordt behandeld door de voorzitter of diens plaatsvervanger en twee gewone leden. - Per geschil bepaalt de commissie in onderling overleg welke leden aan de behandeling van het geschil zullen deelnemen. - De hoorzitting vindt plaats in het kantoor van GroenWest in de gemeente waar de klant woont. - De commissie behandelt ook de geschillen van Woningbouwstichting Kamerik. Op 17 oktober 2011 is de commissie gestart met haar werkzaamheden. In 2011 zijn twee zaken behandeld, een in Mijdrecht en een in Woerden. In beide gevallen werd de klacht inhoudelijk niet gegrond bevonden. Wel had de commissie in beide gevallen een aanbeveling over verbetering van de communicatie met de klanten. Het bestuur heeft de adviezen overgenomen. Samenstelling Geschillencommissie GroenWest, per 31 december 2011 De heer mr. J.P. Snoek

Voorzitter

De heer G.E. Schill

Lid, tevens plaatsvervangend voorzitter

Mevrouw. A.J. ten Cate

Lid

De heer mr. D.A.I. Damsma

Lid

De heer ing. R. van Os

Lid

De heer G. Smits

Lid

De voormalige Geschillencommissie Westhoek Wonen heeft in 2011 een zaak behandeld. De klacht werd inhoudelijk niet gegrond verklaard. Wel was de commissie van mening dat Westhoek Wonen het verzoek van de klant voortvarender had kunnen afhandelen. Concreet deed de commissie de aanbeveling aan Westhoek Wonen om de klant een ongemakvergoeding toe te kennen. Het bestuur heeft het advies van de commissie overgenomen. Samenstelling Geschillencommissie Westhoek Wonen, tot 17 oktober 2011 Vacant

Voorzitter

Mevrouw mr. M.M.J. Bos

secretaris

Mevrouw. A.J. ten Cate

Lid

De heer mr. D.A.I. Damsma

Lid

Mevrouw I. Maaskant

Plaatsvervangend lid

De heer J. Voorsluis

Plaatsvervangend lid

De voormalige Geschillenadviescommissie GroenrandWonen heeft in 2011 twee zaken behandeld. De ene klacht werd inhoudelijk niet gegrond verklaard, de andere wel. De commissie concludeerde in het tweede geval dat de communicatie van GroenrandWonen met de klant niet geheel correct was verlopen. De commissie adviseerde het bestuur alsnog een oplossing te bedenken die recht doet aan het belang van de klant. Het bestuur heeft het advies van de commissie overgenomen. Daarnaast ontving de commissie een klacht die niet ontvankelijk bleek.

25-06-2012

35


Samenstelling Geschillenadviescommissie GroenrandWonen, tot 17 oktober 2011 De heer mr. J.P. Snoek

Voorzitter

De heer mr. J.M.B. Kriek

Lid (voorgedragen door Hart voor Huurders)

De heer G. Smits

Lid

De heer R. Klein Beekman

Plaatsvervangend lid (voorgedragen door Hart voor Huurders)

De voormalige Geschillencommissie SWW / Woningbouwstichting Kamerik heeft in 2011 een zaak behandeld. De commissie oordeelde de klacht gegrond. De commissie concludeerde dat SWW onvoldoende onderzoek heeft gedaan naar de juistheid van de gestelde overlast en adviseerde SWW dit onderzoek alsnog te verrichten. Het bestuur heeft het advies overgenomen. Daarnaast ontving de commissie vijf klachten die om uiteenlopende redenen niet ontvankelijk bleken. Samenstelling Geschillencommissie SWW/woningbouwstichting Kamerik, tot 17 oktober 2011 De heer mr. P. Isaak

Voorzitter

De heer A.J. Straver

Lid

De heer ing. R. van Os

Lid

De heer G.E. Schill

Lid

25-06-2012

36


Organisatieschema

Control

25-06-2012

37



Behaald

Niet behaald


Begin 2011 is duidelijk of SWW, GroenrandWonen en Westhoek Wonen zijn gefuseerd. Wij hebben onze medewerkers ingeplaatst in hun nieuwe functie Wij hebben tevreden medewerkers, de medewerkertevredenheid scoort gemiddeld boven de 7 Wij hebben een personeelsverloop van maximaal 10% (het personeelsverloop is in 2011 op 10,3% uitgekomen) Wij hebben een nieuw bedrijfsinformatiesysteem dat operationeel is Wij hebben de nieuwe organisatie adequaat gehuisvest Wij hebben de belangrijkste processen en procedures beschreven Wij hebben de nieuwe huisstijl geïmplementeerd Wij hebben de nieuwe organisatie geïntroduceerd bij haar belanghouders Wij hebben een nieuw ondernemingsplan Wij hebben het KWH-Huurlabel behouden Wij hebben het control plan 2011 vastgesteld Wij hebben het treasurystatuut vastgesteld Wij hebben de nieuwe organisatie ingericht in compliance met de Aedes Governancecode Wij hebben de begroting en het jaarplan 2012 conform planning vastgesteld Wij hebben de aanbevelingen en conclusies van het medewerkertevredenheidsonderzoek uitgewerkt in een plan van aanpak. Wij hebben bijeenkomsten georganiseerd voor belanghouders, raadsleden en colleges voor de gemeenten in het (actieve) werkgebied. Wij hebben Het nieuwe werken is deels ingevoerd. Wij hebben beleid opgesteld voor het VvE-beheer. We houden in het eerste kwartaal van 2011 een belanghoudersbijeenkomst voor het afscheid van Westhoek Wonen. De nieuwe organisatie gaat rond de zomer van 2011 met één gezicht naar buiten. De arbeidsvoorwaarden van de fusieorganisatie zijn geharmoniseerd.

25-06-2012

38


Intern toezicht Inleiding Goedkeuring jaarstukken De Raad van Commissarissen van GroenWest heeft in zijn vergadering van 25 juni 2012 kennis genomen van het volkshuisvestingsverslag en de jaarrekening 2011. Op basis van dit verslag is een helder inzicht verkregen in de inspanningen en activiteiten van de Stichting GroenWest in 2011. Ze passen binnen de doelstellingen en sluiten goed aan op de prestatievelden van het Besluit Beheer Sociale Huurwoningen (BBSH). De Raad van Commissarissen heeft daarbij zijn goedkeuring verleend aan de verslaglegging over het jaar 2011. Op basis van de bevindingen en de bij de jaarstukken opgenomen goedkeurende controleverklaring van Deloitte Accountants stelt de Raad van Commissarissen vast, dat de middelen in het verslagjaar uitsluitend in het belang van de volkshuisvesting zijn besteed. Woerden, 25 juni 2012

Mevrouw drs. I.L. Bergsma MBA-H

De heer R.B. de Haas

Mevrouw ing. I.P.G.M. Brekelmans

De heer H. Moesbergen AA

De heer J.J. van Oosten

De heer drs. G. Verkerk

De heer drs. J.B. Wijbrandi

25-06-2012

39


Samenstelling van de Raad van Commissarissen De Raad van Commissarissen van GroenWest bestaat uit ten minste vijf en ten hoogste zeven personen. De leden van de Raad zijn benoemd aan de hand van een schriftelijke profielschets. Het profiel waarin omvang, deskundigheden en leeftijdsopbouw van de Raad is opgenomen, is door de Raden van Commissarissen van de drie fusiepartners in 2010 vastgesteld. Leden van de Raad worden in beginstel benoemd voor een periode van vier jaar met de mogelijkheid van één periode van herbenoeming. Leden van de Raad zijn naar hun oordeel in formele zin onafhankelijk conform de bepaling III.2.2 van de Governance Code. Samenstelling Raad van Commissarissen Stichting GroenWest, per 31 december 2011 Mevrouw drs. I.L. Bergsma MBA-H

Voorzitter

De heer R.B. de Haas

Vicevoorzitter

Mevrouw ing. I.P.G.M. Brekelmans

Lid

De heer H. Moesbergen AA

Lid

De heer J.J. van Oosten

Lid (op voordracht van Huurdersorganisatie)

De heer drs. G. Verkerk

Lid

De heer drs. J.B. Wijbrandi


Mevrouw drs. I.L. Bergsma MBA-H, geboren op 2 juni 1956 Functie

Voorzitter

Commissie / expertise

Remuneratiecommissie

Benoemd

1 november 2010 (kwartiermaker), 31 december 2010 voorzitter

Functie dagelijks leven

Bestuurder Stichting Thuiszorg Midden-Gelderland

Relevante nevenfuncties

Voorzitter Raad van Commissarissen Zayaz, Den Bosch Lid Raad van Toezicht TCM (stichting die voor een groot aantal zorginstellingen een zorginformatiesysteem beheert)

De heer R.B. de Haas, geboren op 22 december 1958 Functie

Vicevoorzitter


Remuneratiecommissie / Projecten – Vastgoed - volkshuisvesting

Benoemd

4 juni 2008 (RvC Groenrand Wonen), 31 december 2010 (RvC GroenWest), herbenoemd 13 februari 2012


Zelfstandig adviseur / interim-manager


Lid Raad van Commissarissen Woonbron Rotterdam Visitor stichting Raeflex Statutair directeur Wijkontwikkelingsmaatschappij Kerckebosch B.V. Statutair directeur Gemeenschappelijk Glas Amsterdam B.V.

25-06-2012

40


Mevrouw ing. I.P.G.M. Brekelmans, geboren op 6 augustus 1959 Functie

Lid


Auditcommissie / Financiën

Benoemd

1 januari 2008 (RvC Westhoek Wonen), 31 december 2010 (RvC GroenWest), herbenoemd 13 februari 2012


Afdelingsdirecteur Rabobank Nederland, management support


-

De heer H. Moesbergen AA, geboren op 14 januari 1950 Functie

Lid


Auditcommissie / Financiën

Benoemd

1 januari 2008 (RvC SWW), 31 december 2010 (RvC GroenWest), herbenoemd 13 februari 2012


Zelfstandig adviseur via Archer Advies B.V. te Woerden


Voorzitter VSB-fonds, Woerden President-commissaris De Sluis Groep N.V., Woerden Penningmeester Stichting LET Lid Rotaryclub, Woerden Vice-voorzitter Commissie Eindtermijnen Accountantsopleiding (CEA) Penningmeester Stichting Vrienden van het Kasteel Woerden Bestuurslid Stichting Docdata Payments Voorzitter Raad van Commissarissen ALLEZORG B.V. Penningmeester Raad van Toezicht Stichting Agrarische Zorgonderneming Vlist

De heer J.J. van Oosten, geboren op 17 april 1945 Functie



Organisatie en Volkshuisvesting

Benoemd

1 januari 2009 (RvC GroenrandWonen), 31 december 2010 (RvC GroenWest).


Voormalig directeur-bestuurder Stichting Mitros


Voorzitter Raad van Toezicht Centrum Vaartserijn Lid Werkgroep Wonen COSBO Lid klachtencommissie WoningNet

De heer drs. G. Verkerk, geboren op 23 juli 1952 Functie

Lid


Voorzitter Auditcommissie / Projectontwikkeling

Benoemd

14 maart 2005 (RvC SWW), 31 december 2010 (RvC GroenWest)


Directeur projectontwikkelingsmaatschappij


Lid werkgroep woningmarkt Neprom Gastdocent Hogeschool Enschede Voorzitter Stichting Vrienden van Estrela Nova

25-06-2012

41


De heer drs. J.B. Wijbrandi, geboren op 12 januari 1953 Functie

Lid (op voordracht Huurdersorganisatie)


Stakeholders

Benoemd

1 januari 2008 (RvC Westhoek Wonen), 31 december 2010 (RvC GroenWest), herbenoemd 13 februari 2012


Algemeen directeur Unicef Nederland


Bestuurslid Global Village Media Amsterdam Bestuurslid Stichting Samenwerkende Hulporganisaties (SHO)

Honorering van de Raad De honorering is door de Raad vastgesteld op € 12.900,= voor de voorzitter en € 10.500,= voor de vicevoorzitter. Voor de overige leden is de honorering vastgesteld op € 9.000,= per lid. De honorering past binnen de Honoreringscode commissarissen van de VTW zoals ook opgenomen in de Aedes Governance Code Woningcorporaties. Naam

Functie

Honorering

Onkostenvergoeding

Totaal

I.L. Bergsma MBA-H

Voorzitter

€ 12.900,=

Geen

€ 12.900,=

R.B. de Haas

Vicevoorzitter

€ 10.500,=

Geen

€ 10.500,=

ing. I.P.G.M. Brekelmans

Lid

€ 9.000,=

Geen

€ 9.000,=

H. Moesbergen AA

Lid

€ 9.000,=

Geen

€ 9.000,=

J.J. van Oosten

Lid

€ 9.000,=

Geen

€ 9.000,=

drs. G. Verkerk

Lid

€ 9.000,=

Geen

€ 9.000,=

drs. J.B. Wijbrandi

Lid

€ 9.000,=

Geen

€ 9.000,=

€ 68.400,=

€ 0,00

€ 68.400,=

Totaal

In 2011 is aan twee oud-leden van de RvC in totaal voor € 918 aan nog verschuldigde onkostenvergoeding uitbetaald (zie paragraaf 11.2 van de jaarrekening). Vergaderingen van de Raad In het verslagjaar is door de Raad vijf keer vergaderd. De agenda voor deze vergaderingen is samengesteld door de voorzitter en vicevoorzitter in overleg met de directeurbestuurders. In juli heeft de Raad samen met de directeurbestuurders en de managers een bustour gemaakt langs het bezit van GroenWest. De reguliere vergaderingen worden bijgewoond door de directeurbestuurders en voor een deel door de controller. De belangrijkste onderwerpen tijdens de (reguliere) vergaderingen waren: → Interne zaken: Benoeming van de vicevoorzitter, benoeming voorzitter Auditcommissie, samenstelling van de commissies, het reglement Raad van Commissarissen, Reglement bestuurders, Reglement Auditcommissie, Rooster van aftreden, Reglement Klokkenluider en Integriteitscode, benoeming van de externe accountant, goedkeuring van de prestatiedoelen 2011 van de bestuurders, de jaarkalender 2011, honorering voorzitter en vicevoorzitter, → Verslaglegging: goedkeuring jaarverslag en jaarrekening 2010 inclusief de bijbehorende accountantsrapportage en goedkeurende verklaring en decharge aan de directeurbestuurders, beoordeling financiële positie door het Centraal Fonds Volkshuisvesting en WSW, Prestatieoordeel VROM, solvabiliteitsoordeel CFV, Samenvatting CFV 2011 Corporatie in

25-06-2012

42


Perspectief, kwartaalrapportages. Verder is de Raad op de hoogte gehouden van personele en organisatorische zaken.

→ Beleid: de geconsolideerde begroting 2011 en meerjarenbegroting, goedkeuring van het Treasury Statuut, goedkeuring fusiebegroting, goedkeuring ondernemingsplan en uitvoeringsprogramma 2011 – 2013, goedkeuring minimum rendementseisen GroenWest, goedkeuring activiteitenplan 2012, goedkeuring van de begroting 2012, goedkeuring beoordelingskader projectfasering. → Maatschappelijk rendement: De Raad is op de hoogte gehouden van het nieuws uit lokale en regionale media. Dit nieuws had betrekking op volkshuisvesting in het algemeen en het werkgebied van GroenWest in het bijzonder. Voorts is de Raad geïnformeerd via beleidsstukken en commentaren van Aedes en de Vereniging van Toezichthouders Woningcorporaties. Ook beleidsstukken, informatie en commentaren van deskundigen op het gebied van volkshuisvesting hebben voorzien in de informatiebehoefte van de Raad van Commissarissen. → De Raad van Commissarissen heeft haar goedkeuring verleend aan: de verkoop van de grond aan de Miep Giesstraat te Montfoort aan de gemeente Montfoort, aanbesteding van het project 23 appartementen Prinsenhuis te Mijdrecht, de sloop en nieuwbouw van 16 huurwoningen en 4 koopwoningen op de locatie Kromwijkerkade / Korenbloemstraat te Woerden, deelproject duurzame renovatie 10 woningen Poorterstraat te Montfoort, de nieuwbouw van 21 appartementen aan de Pr. Bernhardlaan te Mijdrecht, een garantiestelling aan DIGH – ASBA, en de aankoop van het appartementencomplex aan de Anne Franklaan te Montfoort. De externe accountant heeft in de vergadering van mei zijn beoordeling van de jaarstukken 2010 toegelicht. Aangezien er dit jaar een nieuwe externe accountant is benoemd, waarmee alleen nog kennis is gemaakt kan de raad nog geen beoordeling geven over zijn functioneren Vergaderingen van de commissies De Raad werkt met de volgende commissies: 1. Remuneratiecommissie, bestaande uit de voorzitter en vicevoorzitter. Deze commissie is in 2011 driemaal keer bijeen geweest met de bestuurders. Het belangrijkste onderwerp dat hierbij besproken is betrof het voorbereiden van het traject nieuw bestuursmodel vanaf juli 2012. 2. Auditcommissie, bestaande uit drie leden van de Raad. Deze commissie is in het verslagjaar vijfmaal bijeen geweest. De belangrijkste onderwerpen die aan de orde zijn geweest waren: de kwartaalrapportages, controlplan, treasury statuut en jaarplan, begroting en activiteitenplan 2012, jaarrekening 2010, selectie accountant, risico inventarisatie, integriteitscode en Klokkenluidersregeling, financieel kader en rendementseisen. Deskundigheid & permanente educatie Leden van de Raad hebben in 2011 individueel of gezamenlijk bijeenkomsten bezocht van de Vereniging van Toezichthouders Woningcorporaties (VTW). Tevens volgt de Raad de discussies in de landelijke politiek over maatregelen en ontwikkelingen ten aanzien van de volkshuisvesting en woningcorporaties. De voltallige Raad is bijgepraat over Governance in een aparte bijeenkomst door de heer Luijten, deskundige van Aedes. En een van de leden heeft een symposium van de Rabobank bijgewoond voor bestuurders en leden van RvC over toezichthouden en de financiële crisis. Het eigen functioneren van de Raad Op 19 december 2011 heeft de zelfevaluatie van de Raad plaatsgevonden zonder aanwezigheid van de bestuurders. Na afloop heeft terugkoppeling plaatsgevonden aan de bestuurders. Tijdens de evaluatie is gesproken over het eigen functioneren van de Raad als totaal en het functioneren van de 25-06-2012

43


Auditcommissie, de rol van de remuneratiecommissie en de contacten met de huurdersorganisatie en ondernemingraad. Ook is gesproken over het ambitieniveau van de organisatie voor 2012 en het toekomstig bestuursmodel en de beheerslasten. Onafhankelijkheid De raad van commissarissen meldt dat de leden van de raad van commissarissen naar zijn oordeel in formele zin onafhankelijk zijn in het licht van de in bepaling III.2.2 aangeduide criteria. Contacten met huurdersraad De twee leden die op voordracht van de Huurdersorganisaties zijn gekozen, zijn in 2011 tweemaal aanwezig geweest bij een vergadering met (een delegatie) van de Huurdersorganisaties. Contacten met OR Op 2 januari 2012 hebben twee leden van de Raad van Commissarissen overleg gehad met een delegatie van de Ondernemingsraad. In 2011 heeft geen overleg plaatsgevonden. Honorering en functioneren directeur-bestuurders De beloning van de directeur-bestuurders is conform de Sectorbrede Beloningscode Bestuurders Woningcorporaties. Aan de directeur-bestuurders zijn geen persoonlijke leningen, garanties, en dergelijke verstrekt. In het afgelopen jaar is er geen sprake geweest van tegenstrijdige belangen dan wel transacties waarin tegenstrijdige belangen zouden kunnen spelen met betrekking tot de directeur-bestuurders. In verband met de fusie heeft de Raad van Commissarissen eind 2010 principeafspraken gemaakt met de directeur-bestuurders over een vertrekregeling. Die kan aan de orde komen indien de arbeidsovereenkomst met één of meer directeur-bestuurders, bij evaluatie van het huidige bestuursmodel in 2012, voortijdig zou worden ontbonden. Deze is als addendum aan de arbeidsovereenkomsten toegevoegd. In het verslagjaar 2011 hebben geen functioneringsgesprekken met de bestuurders plaatsgevonden. In februari 2012 heeft de remuneratiecommissie functioneringsgesprekken gevoerd met de drie bestuurders afzonderlijk. Remuneratiecommissie De Raad van Commissarissen van GroenWest heeft uit zijn midden een Remuneratiecommissie benoemd. In 2011 bestond deze uit de voorzitter en de vice-voorzitter van de RvC, mevrouw drs. I.L. Bergsma, MBA-H en de heer R.B. de Haas. De remuneratiecommissie heeft zich in 2011 beziggehouden met: 1. De remuneratie van de Raad van Commissarissen. De vergoeding van de leden van de Raad van Commissarissen is vastgesteld volgens de richtlijnen van de Vereniging van Toezichthouders van Woningcorporaties. Vanwege de extra inspanningen in verband met de fusie zijn voor de voorzitter en de vice-voorzitter de vergoedingen aangepast, geheel in overeenstemming met de richtlijnen van de VTW. Een overzicht van de vergoedingen is opgenomen in hoofdstuk Intern Toezicht van dit jaarverslag. In dat hoofdstuk zijn tevens de relevante (neven)functies van de leden van de raad opgenomen. 2. De remuneratie van de leden van de Raad van Bestuur. De remuneratie van de bestuurders is niet aangepast bij de fusie van de drie rechtsopvolgers tot GroenWest. De bestuurders zijn vanaf de datum van de fusie 31 december 2010 benoemd 25-06-2012

44


tot 1 juli 2012..Bij de voorbereidingen van de fusie is afgesproken dat de bestaande arbeidsovereenkomsten en de honoreringen ongewijzigd zullen blijven tot 1 juli 2012. Dit geldt ook voor de secundaire arbeidsvoorwaarden. De honorering van de bestuurders is opgenomen in het bestuursverslag van dit jaarverslag. Bij alle drie de bestuurders is alleen sprake van een vast salaris; er is geen sprake van variabele beloningen. 3. GroenWest kwam tot stand met de ambitie om professioneler en doeltreffender te werken. Naast het beperken van risico’s en het versterken van de continuïteit is ook sprake van een duurzame jaarlijkse kostenreductie. Ten behoeve van het waarborgen van de continuïteit en het versterken van het transformatieproces is gekozen voor een tijdelijk driehoofdig bestuur. Besloten is ook het moment dat op 1 juli 2012 de bestuurssamenstelling zal worden herzien. Uitgangspunt was dat de bestuurssamenstelling beperkt kan worden. Met alle bestuurders werd daarom in 2010 al door de toenmalige raden van commissarissen van de oude organisaties een maatschappelijk verantwoorde vertrekregeling afgesproken. 4. De inrichting van het nieuwe bestuursmodel Eind 2011 heeft de remuneratiecommissie voorbereidingen getroffen over de inrichting van het nieuwe bestuursmodel door opdracht te geven aan een extern bureau ter ondersteuning/advisering. In februari 2012 heeft de Raad besloten te kiezen voor een éénhoofdig bestuursmodel vanaf 1 juli 2012. Voor de functie van deze bestuurder is een profiel vastgesteld. Bij het verschijnen van dit jaarverslag is duidelijk geworden dat de Raad van Commissarissen niet is kunnen komen tot een benoeming van één van de drie huidige bestuurders op deze nieuwe functie en is er gestart met een extern wervingstraject. 5. Beoordeling van de leden van het bestuur. Begin 2012 is over het jaar 2011 met de drie bestuurders (afzonderlijk) een beoordelings- c.q. functioneringsgesprek gevoerd. De bestuurders hebben naar tevredenheid van de RvC het fusietraject afgerond.

25-06-2012

45


25-06-2012

46


Governance en risicobeheersing GroenWest is aangesloten bij Aedes, de vereniging van woningcorporaties. Sinds 2004 is het lidmaatschap van Aedes gekoppeld aan de zogeheten ‘Governancecode woningcorporaties’. Governance en risicobeheersing zijn primair het domein van het bestuur, dat zich hierbij laat ondersteunen door de controller, die direct aan het bestuur rapporteert. Afgelopen jaar zijn de prestaties, beheersomgeving en risico’s van de woningcorporatie, geanalyseerd en beoordeeld. De conclusie is dat de ingevoerde interne risicobeheersing- en controlemaatregelen een goede basis vormen. In het ‘in controlstatement’ van GroenWest staat dat: GroenWest verwacht dat: zij voldoende inzicht heeft in de realisatie van de operationele, volkshuisvestelijke, maatschappelijke en financiële doelstellingen. de activiteiten in overeenstemming zijn met het vooraf gedefinieerde en goedgekeurde beleid. risico’s tijdig kunnen worden gesignaleerd en geanalyseerd. zij zich houdt aan de geldende weten regelgeving. de interne en externe (financiële) rapportages betrouwbaar zijn. de (beleids-)voornemens voor de korte- en middellange termijn erop gericht zijn om dit alles te continueren. De doelen voor 2011 Groenwest had zich voor 2011 ten doel gesteld om: 1. Te voldoen aan de (vernieuwde) Aedes Governancecode 2. De belangrijkste bedrijfsrisico’s te kennen en deze geïntegreerd te hebben in de reguliere ‘planning & control’-systematiek. 3. De procesinrichting gereed te hebben voor de organisatorische fusie in oktober. 4. De coördinatie van het risicomanagement bij één functionaris te centraliseren. 5. Een eerste beleidsmatige aanzet voor risicobeheersing te realiseren. De resultaten aan het eind van 2011 Het is GroenWest gelukt om in het verslagjaar het volgende te bereiken ten aanzien van de gestelde doelen: 1. In juli 2011 is de vernieuwde Aedes Governancecode van kracht geworden. We hebben bepaald dat we op alle onderdelen van ons beleid en werkwijze aan de normen en eisen van de Aedescode willen voldoen. Enkele van de items uit de vernieuwe code, in het bijzonder het opstellen van een investeringsstatuut en een verbindingenstatuut, vergen meer voorbereidingstijd voordat zij gerealiseerd zijn. Daarom is het niet gelukt om hier in het verslagjaar volledig aan te voldoen. De planning is dat dit in 2012 wel het geval zal zijn. 2. Om de bedrijfsrisico’s te kennen is in het voorjaar van 2011 een risicoinventarisatie opgesteld. De risico’s die hieruit naar voren kwamen zijn geprioriteerd en er zijn beheersmaatregelen aan gekoppeld. Deze risicoinventarisatie is vastgesteld door het bestuur, besproken met de auditcommissie en de voltallige RvC. In 2011 is GroenWest gestart met het implementeren van de onderkende risico’s in de Planning & Control cyclus. In 2012 wordt dit voortgezet. 3. Daarnaast worden prestaties vergeleken met die van andere corporaties door benchmarking via de publicatie Corporatie in Perspectief (CiP) van het Centraal Fonds Volkshuisvesting. Risicobeheersing is daarin een belangrijk onderwerp. 4. In voorjaar en zomer 2011 is door de nieuwe organisatie hard gewerkt aan het inrichten en beschrijven van de processen. Dit is gebeurd in het fusietraject onder verantwoordelijkheid van de werkgroep ICT, Processen en Procedures (IPP). Vanuit de gehele interne organisatie zijn hier 25-06-2012

47


bijdragen aan geleverd. Alle hoofdprocessen zijn voorafgaand aan de organisatorische fusie vastgesteld. De implementatie is vanaf de organisatorische fusie door management en organisatie opgepakt. De afdeling control toetst middels audits de werking en rapporteert hierover aan management en bestuur. De auditcommissie van de RvC ontvangt deze rapportages (voor het eerst in 2012). Hoofdlijnen Governancestructuur De governancestructuur van GroenWest is ingericht conform de voorschriften van de Governancecode Woningcorporaties: Het bestuur is aangesteld per 31 december 2010 en benoemd tot juli 2012. In het eerste halfjaar 2012 zal de Raad van Commissarissen tot een hernieuwde keuze komen voor het bestuursmodel, evenals de personele invulling daarvan (zie ook het verslag van de RvC). De hoofdlijnen van het remuneratierapport over 2011 zijn opgenomen in het verslag van de RvC De RvC is onafhankelijk en benoemt en houdt toezicht op het bestuur. De RvC beoordeelt haar eigen functioneren en in dit jaarverslag is een apart hoofdstuk voor de RvC opgenomen. Er is in 2010, voorafgaand aan de samenstelling van de nieuwe RvC voor GroenWest, een profielschets voor de RvC opgesteld. In 2011 zijn reglementen opgesteld voor het bestuur en de Raad van Commissarissen Met en voor belanghebbenden zijn in 2011 verschillende bijeenkomsten georganiseerd. Tevens is er een overzicht van de meest relevante belanghebbenden van GroenWest opgesteld. Zodra de bestuurlijke invulling van GroenWest definitief is, zal het beleid met betrekking tot belanghebbenden opgesteld worden. In 2011 zijn een integriteitcode en klokkenluiderregeling opgesteld. In 2011 is er een onafhankelijke klachtencommissie in de zin van artikel 16 BBSH opgericht (zie ook elders in dit jaarverslag). In 2011 heeft een accountantsbeoordeling en -selectie plaatsgevonden door de RvC. Het bestuur en management hebben hiervoor input geleverd. De RvC is de opdrachtgever van de accountant. De auditcommissie van de RvC is eerste aanspreekpunt van de accountant. GroenWest heeft geen uitgebreide verbindingenstructuur. Hier kiezen wij, vanuit het oogpunt van risicobeperking, bewust voor. De belangrijkste verbindingen van GroenWest zijn lidmaatschappen van verenigingen van eigenaren (VVE’s) van complexen waarin GroenWest mede bezit heeft. De afdeling Verkoop en VVE-Beheer, die ressorteert onder de bestuurder (sectormanager) met portefeuille Wonen, is belast met de behartiging van de belangen van GroenWest daarin. Risicobeheersing De controller is binnen GroenWest aangesteld als risicocoördinator voor de gehele bedrijfsvoering. Hij ondersteunt hiermee het bestuur en management; de controller beheert het risicoregister, terwijl de verantwoordelijkheid voor de beheersing van de risico’s bij het bestuur en management ligt. Op basis van de hierboven genoemde risicoinventarisatie is er in het voorjaar van 2011 een risicoregister opgesteld. De belangrijkste risicogebieden en hun beheersmaatregelen hieruit zijn: 1. De organisatorische fusie en integratie van de drie oude werkorganisaties 2. De beheersing van projecten (zowel nieuwbouw/projectontwikkeling als groot onderhoud/renovatie) 3. De dienstverlening aan de huurders / klanten tijdens de organisatorische fusie 4. Enkele onzekerheden mbt de begroting 2011 5. Diverse externe risico’s (Europa/staatssteundossier, fiscale risico’s w.o. de ANBI-status en de integratieheffing) De bovengenoemde risicogebieden zijn, naast de jaarplannen en de begroting gebruikt bij de samenstelling van de managementrapportage. Bijvoorbeeld de belangrijkste (sub-)doelstellingen, met 25-06-2012

48


de daarbij behorende risico’s en beheersmaatregelen op het gebied van de organisatorische fusie hebben hierin een apart hoofdstuk gekregen. Bij het samenstellen van de jaarstukken bleek dat bij de conversie van de automatiseringssystemen problemen zijn opgetreden. De beheersing van de specifieke risico’s hieromtrent heeft, zo kan achteraf geconcludeerd worden, niet voldoende aandacht gekregen. Over alle projecten groot onderhoud is integraal gerapporteerd en alle projecten nieuwbouw-/projectontwikkeling zijn vanaf de ontwerpfase gerapporteerd in de kwartaalrapportage. Gebleken is dat de beheersing van risico’s rondom de projectadministratie, projectprognoses en projectwaardering nog niet optimaal is. Kengetallen m.b.t. de dienstverlening, zoals bijvoorbeeld huurachterstanden en leegstand, zijn in de rapportages opgenomen. De interne beheersing van de financiële, administratieve en rapportageprocessen in het algemeen vraagt nog aandacht. In 2012 worden hierop verbeteracties doorgevoerd. Door middel van bovengenoemde aanpak is gestart met het integreren van de belangrijkste bedrijfsrisico’s in de reguliere ‘planning & control’-systematiek. Werking integriteitcode en klokkenluiderregeling In april 2011 zijn de integriteitcode en klokkenluiderregeling vastgesteld en in mei 2011 goedgekeurd door de RvC. Uiteraard is hier intern aandacht aan besteed, maar er is voor gekozen in 2011 geen uitgebreide introductie hiervan te doen. Wel is rond de feestdagen extra aandacht gevraagd voor integriteit vanwege de geschenkpakketten die aangeboden worden. In 2012 zal bedrijfsbreed aandacht worden besteed aan integriteit. In 2011 is het aangestelde extern meldpunt niet benaderd door medewerkers in het kader van de Klokkenluiderregeling. Ten aanzien van de Integriteitcode zijn geen onregelmatigheden geconstateerd.


Behaald

Niet behaald


Er is een risicocoördinator voor de totale bedrijfsvoering benoemd. Er is risicobeleid geformuleerd en vastgesteld. Wij voldoen aan de (vernieuwde) Aedes Governancecode Wij kennen de belangrijkste bedrijfsrisico’s en hebben deze geïntegreerd in de reguliere ‘planning & control’-systematiek. Wij hebben de procesinrichting gereed voor de organisatorische fusie in oktober

25-06-2012

49


25-06-2012

50


Financieel beleid Financieel kader GroenWest vindt het belangrijk om een financieel beleid te voeren dat haar voortbestaan in financieel opzicht waarborgt en ruimte creëert om invulling te kunnen geven aan haar maatschappelijke taakstelling. Begin 2011 is door het bestuur het kader voor het financieel beleid vastgesteld. Hiermee bewaken wij onze financiële soliditeit en hebben wij toetsingsinstrumenten om, indien nodig, bij te sturen. Dit kader bevat onder andere de volgende doelstellingen: Doelstelling

Kengetal

Norm

Realisatie 2011

Vermogen

Loan to Value

Maximaal 75%

58.9%

Liquiditeit

Aangehouden kredietfaciliteit

Minimaal € 10 miljoen

Conform afgesproken faciliteit

Operationele kasstroom

WSW-norm inclusief 2% aflossingsfictie

1 vijf jaar positief

Positief

Kasstroom excl. Rentelasten

Rentedekkingsgraad volgens WSW-methodiek

Minimaal 1,3

2,62

WSW

Faciliteringsvolume voldoende voor herfinanciering en borgbare activiteiten

Bedrag herfinanciering en borgbare activiteiten

Verwacht volume 20112013 circa € 176 miljoen

Oordeel CFV

Continuïteitsoordeel

A1 of A2

2011: A1

e

De ‘Loan to Value’ is een verhoudingsgetal van het totaal opgenomen lang vreemd vermogen ten opzichte van de waarde van de materiële vaste activa in exploitatie. Binnen de corporatiesector is een percentage tussen de 50% en 75% geaccepteerd. Daarom heeft GroenWest de grens hiervoor op maximaal 75% bepaald. Op basis van de jaarrekening 2011 komt GroenWest op 58,9%, hetgeen binnen de gestelde norm valt. De rentedekkingsgraad of ICR geeft de mate aan waarin de rentelasten uit de operationele kasstroom betaald kunnen worden. Het geeft aan in hoeverre er nog ruimte is in het bedrijfsresultaat om stijging van de rentelasten op te vangen. Door het WSW is gesteld dat dit verhoudingsgetal binnen de corporatiesector minimaal 1,3 moet bedragen. Hier voldoet GroenWest met 2,62 aan. Het Waarborgfonds Sociale Woningbouw heeft verklaard dat op basis van de prognosecijfers van de jaren 2010 tot en met 2014 conform artikel 8 van het reglement Deelneming van het waarborgfonds GroenWest voldoet aan de eisen van kredietwaardigheid. Op grond van deze verklaring kan GroenWest gebruik maken van de faciliteiten van het Waarborgfonds, indien aan de voorwaarden voor borging wordt voldaan. Het in 2010 toegekende faciliteringsvolume bedraagt € 178 miljoen. Verwacht wordt dat voor 2011 het faciliteringsvolume € 175 miljoen bedraagt, hetgeen overeen komt met het gewenste volume. Het Centraal Fonds Volkshuisvesting beoordeelt jaarlijks de financiële positie van elke corporatie. Het oordeel bestaat uit twee onderdelen: een financieel oordeel over de vermogenspositie op 25-06-2012

51


balansdatum (solvabiliteitsoordeel) en een financieel oordeel over de voorgenomen activiteiten na balansdatum (continuïteitsoordeel). Het solvabiliteitsoordeel geeft de financiële positie van de corporatie aan op balansdatum. Uitgangspunt hierbij is dat de corporatie financieel gezien in staat is haar bestaande woningbezit blijvend te verhuren zonder gedwongen verkoop. Uitkomstmogelijkheden zijn: voldoende of onvoldoende solvabiliteit. Het solvabiliteitsoordeel 2011 (verslagjaar 2010) is dat er voldoende solvabiliteit is bij GroenWest. Het continuïteitsoordeel doet een uitspraak in hoeverre de door de corporatie voorgenomen activiteiten in de prognoseperiode passend zijn bij de vermogenspositie. Het continuïteitsoordeel over 2011 voor GroenWest is A1. Dit wil zeggen dat de voorgenomen activiteiten passen bij de vermogenspositie van de corporatie. Financieel overzicht Het jaar 2011 is afgesloten met een positief resultaat van €29 miljoen. Dit is €11 miljoen hoger dan in 2010. Het verschil wordt voornamelijk veroorzaakt door lagere waardeveranderingen van de materieel vaste activa en de mutatie actuele waarde. W&V verkort Exploitatie Resultaat financiële baten en lasten ""normale exploitatie"" (des) investeringen: verkoopresultaat, vrije verkoop, bestaand verkoopresultaat, vrije verkoop, nieuwbouw Waardeverandering, verkoop koopgarant, bestaand Waardeverandering, verkoop koopgarant, na terugkoop Waardeverandering, verkocht onder voorwaarden Waardverandering activa in ontwikkeling Overige uitgaven: Sector specifieke heffing VpB

Mutatie actuele waarde Resultaat

2011

2010

31.156 13.59917.557

23.721 13.34810.373

1.644 657 4.907

2.184 322 3.212

15923416.7739.958-

1025 31.27125.648-

7262.342 1.617

7132.526 1.813

19.923 29.138

31.569 18.107

Het resultaat uit de normale exploitatie laat een positief resultaat zien van €18 miljoen (2010: €10 miljoen), hetgeen aangeeft dat de bedrijfsvoering gezond is.

25-06-2012

52


Nadere specificatie van de waardeverandering: Een nadere specificatie per project is opgenomen in de jaarrekening onder het kopje toelichting W&V, waardeverandering (im)materiële vaste activa. Kasstroomoverzicht In 2011 heeft er een toename van de liquide middelen plaatsgevonden. In onderstaand overzicht wordt een analyse gegeven: 2011 2010 *€1.000 *€1.000 Kasstroom uit operationele activiteiten Kasstroom uit investeringsactiviteiten Kasstroom uit financieringsactiviteiten Toename/afname geldmiddelen

21.699 -66.455 61.145 16.389

23.830 57.19437.256 3.891

Bedrijfswaarde De bedrijfswaarde van GroenWest heeft zich in 2011 positief ontwikkeld. De bedrijfswaarde laat een toename zien van € 53,8 miljoen. Uiteraard heeft de oplevering van veel nieuwe huurwoningen in 2011 een groot effect. Vanaf 2011 hebben we een wijziging in de berekening van de bedrijfswaarde doorgevoerd door uit te gaan van contant maken per medio-numerando in plaats van post-numerando (conform CFV). Deze keuze sluit beter aan bij de werkelijke kasstromen. Treasury-management (rente-risicobeheer) De belangrijkste doelstellingen van de treasuryactiviteiten zijn het waarborgen van een blijvende toegang tot de kapitaalmarkt, het beheersen van financiële risico’s, het realiseren van zo laag mogelijke kosten en het zekerstellen van voldoende liquiditeit. Samengevat hebben in 2011 de volgende ontwikkelingen plaatsgevonden:

In juni is het treasurystatuut voor GroenWest goedgekeurd door de Raad van Commissarissen In totaal is er voor een bedrag van € 73,6 miljoen aan nieuwe leningen gestort De opgenomen hoofdsom van de leningen is toegenomen met € 33,5 miljoen tot € 352,0 miljoen Er is voor € 25 miljoen aan leningen aangetrokken met een stortingsdatum in 2012, 2013 en 2014 Door het achterblijven van projectinvesteringen is een overschot aan liquide middelen ontstaan Deze overtollige liquide middelen zijn belegd op spaarrekeningen (€ 7,5 miljoen) en gebruikt voor het terugstorten van leningen met een variabele hoofdsom (€ 8 miljoen) Er zijn drie renteconversies die voor 2012 op de rol stonden al in 2011 vastgelegd (totaalbedrag € 5,1 miljoen); Door het terugstorten van de leningen met een variabele hoofdsom en het niet herfinancieren van een roll-over-lening is een bewuste mismatch van derivaten ontstaan. Er is een overeenkomst afgesloten voor een krediet in rekening courant van € 17,8 miljoen bij onze huisbankier, de Rabobank.

Verloop portefeuille In 2011 is de totale leningportefeuille (inclusief aflossingsverplichting) gestegen van € 318,5 miljoen naar € 352,0 miljoen. Er is voor een bedrag van € 73,6 miljoen aan nieuwe leningen gestort. Voor alle nieuw aangetrokken leningen geldt dat de voorwaarden al voor 2011 waren overeengekomen. De aflossingen bedroegen in totaal € 40,1 miljoen, waarvan € 37,3 miljoen eindaflossing van leningen betrof. Eén lening van 2,1 miljoen werd vervroegd afgelost, omdat bij de renteconversie een niet-

25-06-2012

53


marktconforme aanbieding werd ontvangen. Ook werden twee leningen op renteconversiedatum vervroegd afgelost, omdat de restant hoofdsom erg laag was. Bij geen van de vervroegde aflossingen werd boeterente betaald. Voor een aantal leningen geldt dat GroenWest de mogelijkheid heeft om op de rentevervaldag een deel van de hoofdsom terug te storten dan wel weer op te nemen. In totaal is er voor € 8 miljoen euro teruggestort op variabele leningen. Daartegenover is er voor hetzelfde bedrag aan variabele leningen opgenomen. Samengevat is het verloop van de portefeuille (in € 1.000) als volgt: Stand per 1-1-2011: € 318.547 Storting nieuwe leningen € 73.600 Aflossingen leningen -/€ 40.099 Volstorting leningen € 8.000 Terugstorting leningen -/€ 8.000 Stand per 31-12-2011: € 352.048 Transacties met storting na 2011 In 2011 is er voor een bedrag van € 25 miljoen leningen aangetrokken met een stortingsdatum na 2011. Het betreft een fixe lening bij de Nederlandse Waterschapsbank met een storting op 2 januari 2012, looptijd van 8 jaar tegen een rentepercentage van 3.19. Een basisrentelening van € 10 miljoen met storting op 1 november 2013 bij de Nederlandse Waterschapsbank. De basisrente is 3,94% en de opslag is 0,4 %. De basisrente ligt vast voor 45 jaar en de opslag ligt vast tot 1 november 2018. Een fixe lening van € 10 miljoen van de Bank Nederlandse Gemeenten met een looptijd van 8 jaar zal worden gestort op 3 maart 2014. Het rentepercentage bedraagt 3,99%. De leningen zijn aangetrokken ter dekking van de aflossingsverplichtingen in de toekomst. De investeringen in projecten bleven in 2011 aanzienlijk achter bij de prognoses die eind 2010 waren afgegeven. Daarbij was er eind 2010 al een groot volume aan leningen aangetrokken in verband met de lage rentetarieven en de onzekerheid over de borgbaarheid van leningen in verband met het e Europadossier. Dit samen had als resultaat dat er gedurende de 2 helft van 2011 een overschot aan liquide middelen is ontstaan. Het saldo bedraagt per ultimo 2011 € 6,8 miljoen. Renteconversies De rentetarieven zijn gedurende heel 2011 historisch laag geweest. Om van deze gunstige voorwaarden te profiteren is er in 2011 voor gekozen om renteconversies die in 2012 op de rol stonden, al in 2011 vast te leggen. Enerzijds vragen de banken een licht hoger rentetarief om de looptijd tot de daadwerkelijke conversiedatum te overbruggen. Anderzijds verkrijgt GroenWest wel zekerheid over een gunstig rentetarief voor een langere looptijd. De volgende tarieven zijn in 2011 vastgelegd: Datum vastleggen 29-3-11 7-12-11 9-5-11

25-06-2012

Datum conversie 2-1-2012 1-5-2012 1-5-2012

Restant hoofdsom € 1.512.476 € 2.298.465 € 1.283.744

Rentevaste looptijd 10 jr/30 jr 10 jr/20 jr 10 jr/20 jr

Percentage nieuw 4,47% 3,25% 4,47%

Percentage oud 5,15% 5,44% 5,50%

54


Derivaten GroenWest maakt gebruik van financiële instrumenten met als doel het beheersen van renterisico’s. Voor een toelichting op de financiële instrumenten zie paragraaf 9.7.7. “Financiële instrumenten” in de jaarrekening. In 2011 heeft GroenWest een payer swap aangetrokken voor een bedrag van € 10 miljoen met een looptijd van 1 februari 2013 tot 1 februari 2021. Met de payer swap zal GroenWest in genoemde periode een rente betalen van 3,78 % over de hoofdsom. Tegelijkertijd ontvangt GroenWest een vergoeding van het dan geldende 6-maands Euribor tarief. Door te zijner tijd een roll-over-lening aan te trekken op basis van een 6-maands Euribor tarief met dezelfde rentevervaldata wordt per saldo een rentepercentage betaald van 3,78 % plus de opslag op de roll-over-lening. De payer swap is aangetrokken bij de Rabobank. Tegenover de storting van de nog aan te trekken roll-over-lening staat een aflossing van een lening met een restant hoofdsom van € 4,08 miljoen. Het restant bedrag zal worden gebruikt voor de financiering van de lopende projecten. In 2011 is de situatie ontstaan dat er voor een bedrag van € 19 miljoen geen directe koppeling (meer) is tussen roll-over-leningen met payer swaps. Doordat de financieringsbehoefte in 2011 veel lager was dan voorzien, heeft er nog geen herfinanciering van een afgeloste roll-over-lening van € 5 miljoen plaatsgevonden in november. Verder is er met het oog op het liquiditeitenbeheer voor € 4 miljoen teruggeplaatst vanuit een variabele roll-over-lening. Voor de swap van €10 miljoen die pas ingaat in 2013 is nu nog geen roll-over-lening afgesloten. Deze situatie is overigens tijdelijk. Bij het ontstaan van de financieringsbehoefte in 2012 zal eerst € 9.000.000 aangetrokken worden aan roll-over-financiering en in 2013 zal een roll-over-lening aangetrokken worden gekoppeld aan de swap van € 10.000.000. Overigens wordt er op 2 april 2012 opnieuw een roll-over-lening, die gekoppeld is aan een payer swap volledig afgelost. Het gebruik van payer swaps om in de toekomst te profiteren van het huidige lage renteniveau lijkt meer risico met zich mee te brengen. In de huidige financieel onzekere tijd zou de opslag op roll-overleningen toe kunnen gaan nemen, waardoor per saldo alsnog een relatief hoog tarief betaald dient te worden. Verder zou de situatie zich voor kunnen gaan doen dat er op de ingangsdatum van een payer swap geen roll-over-financiering beschikbaar is. Als GroenWest wil profiteren van het huidige lage renteniveau voor financiering in de toekomst zal dan ook gebruik worden gemaakt van leningen met uitgestelde storting. Het rentepercentage is in dit geval hoger door een forward-premie, maar het rentepercentage én de beschikbaarheid van de financiering is wel verzekerd. GroenWest past voor de waardering van de derivaten in de jaarrekening kostprijs hedge accounting toe. Voor het per balansdatum niet effectieve deel van de hedge is een voorziening getroffen. Renterisico Het WSW hanteert een eis dat het renterisico jaarlijks maximaal 15% van het vreemd vermogen mag bedragen. Onder het renterisico wordt verstaan: de schuldrestanten van leningen die in het jaar worden geherfinancierd; variabele hoofdsomleningen voor zover er geen renteplafond (cap) op rust; leningen met een renteconversie; leningen met een variabele rente zonder cap. Het renterisico volgens de richtlijnen van het WSW zal het volgende verloop kennen:

25-06-2012

55


Portefeuillerisico: WSW methodiek 75.000

50.000

(x€1.000)

25.000

0

-25.000

-50.000

Swap

Conversie roll-overs

Swap z.o.w.

Eindaflossing

Opslagherziening Basisrente

Conversie leningen

Stortingen

CAP

Totaal

WSW -norm (2011)

'6 2

'6 0

'5 8

'5 6

'5 4

'5 2

'5 0

'4 8

'4 6

'4 4

'4 2

'4 0

'3 8

'3 6

'3 4

'3 2

'3 0

'2 8

'2 6

'2 4

'2 2

'2 0

'1 8

'1 6

'1 4

'1 2

-75.000

De zwarte lijn geeft het renterisico weer volgens de WSW methodiek. Deze blijft gedurende alle jaren ruimschoots onder de norm van het WSW (oranje lijn). In de jaren 2016 tot en met 2020 is het renterisico relatief hoog in vergelijking met omliggende jaren. Bij het aantrekken van nieuwe financieringen zou het uit het oogpunt van risicospreiding de voorkeur hebben om het renterisico voor of na deze periode te leggen. Op het moment van aantrekken van de financiering zal dit in de overweging meegenomen worden. Naast de renterisico-eis op het totale vermogen hanteert het WSW ook een renterisico eis op een kort geldfaciliteit. De kort geldfaciliteit mag niet meer bedragen dan 7,5% van de materiële vaste activa (MVA) gewaardeerd tegen de bedrijfswaarde. De faciliteit bij onze huisbank bedraagt € 17,8 miljoen, terwijl de bedrijfswaarde per ultimo 2010 ongeveer € 544 miljoen bedroeg. De faciliteit is bijna 3,3 % en ook aan deze eis van het treasurystatuut en het WSW wordt dus voldaan. In het treasurystatuut van GroenWest is het renterisico genormeerd op grond van het bedrijfseconomisch renterisico. Hierbij is het renterisico dat ontstaat uit het saldo van de toekomstige (des)investeringen en de exploitatiekasstromen opgeteld bij het renterisico dat uit de leningportefeuille voortkomt. Ook hier geldt dat deze maximaal 15% van de leningportefeuille mag bedragen. Het verloop van dit risico wordt in de onderstaande grafiek weergegeven. De groene balk geeft het renterisico aan exclusief de projectinvesteringen.

25-06-2012

56


Relatief renterisico (bedrijfseconomisch) 7,5%

Percentage van leningportefeuille per 31-12-2011

5,0% 2,5% 0,0% -2,5% -5,0% -7,5% -10,0% -12,5% -15,0% -17,5% 2012

2013

2014

2015

Relatief renterisico excl inv.

2016

2017

2018

Relatief renterisico incl inv.

2019

2020

Norm maximaal

Het bedrijfseconomisch renterisico blijft ook alle jaren binnen de norm van 15 % van de leningportefeuille. In 2013 is het renterisico maximaal 12,4%. Kanttekening hierbij is dat het niveau van de projectinvesteringen na 2014 laag is doordat de invulling van de projectportefeuille nog niet hard is. Verwacht kan worden dat deze hoger is dan in de huidige prognose verondersteld wordt. Verbindingen GroenWest participeert financieel in een aantal samenwerkingsverbanden:

CV Uithof III - Aandeel GroenWest 14% Jongeren uit het werkgebied zijn aangewezen op universiteitssteden als Utrecht en Amsterdam. SSH Utrecht heeft een interessant initiatief ontwikkeld, waarin derden kunnen meewerken aan de realisatie van studentenhuisvesting. GroenWest voorganger Westhoek Wonen heeft een belang verworven 4/29 van 373 studentenwoningen (afgerond 52 woningen) en onzelfstandige eenheden in het project Casa Confetti van de CV Uithof III. De investering voor GroenWest bedraagt €4 miljoen. Deze is tegen lagere actuele waarde (€ 3,624.000) opgenomen in de jaarrekening. Er is in 2011 een uitkering ontvangen van € 120.000. De inleg van de deelnemers bedraagt in totaal €29 miljoen.

CV De Witte Vrouwe – Aandeel GroenWest 7,14% GroenWest heeft een deelneming van €150.000 (gestort kapitaal, na resultaat verdeling €146.000 totaal 7,14%) in de Commanditaire Vennootschap De Witte Vrouwe. De vennootschap wordt naast GroenWest gevormd door SSH Utrecht, Bouwvereeniging Volksbelang Vianen, Mitros, BoEx, Portaal en De Seyster Veste en heeft in 2003 een pand aan de Wittevrouwensingel in Utrecht aangekocht. Na een verbouwing is het huurcontract met Singelzicht ingegaan en is het gebouw in gebruik genomen voor de opvang van zwerfjongeren.

WoningNet - Aandeel GroenWest < 1%

25-06-2012

57


WoningNet voert voor GroenWest de woonruimteverdeling uit. In WoningNet is een deelneming verworven die in verhouding staat tot de grootte van GroenWest ten opzichte van andere deelnemende corporaties. Hierdoor kunnen de diensten van WoningNet BTW-vrij afgenomen worden. GroenWest heeft een deelname van € 95.000 in WoningNet. In de jaarrekening is deze deelneming verantwoord tegen nominale waarde.

Grondpositie Rijnenburg In het kader van het veiligstellen van de sociale bouwtaak in de toekomstige bouwlocatie Rijnenburg heeft GroenWest voorganger GroenrandWonen begin 2004 samen met Portaal, Latei en Timpaan een grondpositie ingenomen. Rijnenburg staat als bouwlocatie vermeld in De Nota Ruimte van het ministerie van VROM waarbij het de verwachting is dat binnen tien jaar na aankoop wordt gestart met de bouw. In totaal hebben de partijen 53 hectare aangekocht; hiervan is 2,67 hectare onverdeeld eigendom van GroenWest.

DIGH-garantstelling GroenWest staat garant voor leningen ten bedrage van totaal € 845.320 die de Bank Nederlandse Gemeente verstrekt aan de Stichting Dutch International Guarantees for Housing (DIGH). Dit betreft sociale woningbouwprojecten in Nicaraqua en Roemenië.

Diverse VvE’s – GroenWest heeft in 26 Verenigingen van Eigenaren (VvE) bezit. Voor 22 van deze VvE’s voert GroenWest ook het beheer. In deze VvE’s heeft GroenWest ook een meerderheidsbelang.

Er is geen financiële ondersteuning gegeven aan buitenlandse instellingen.


Behaald

Niet behaald


De beheerslasten van de nieuwe organisatie zijn niet hoger dan die van de oorspronkelijke drie corporaties. Het jaarverslag van 2011 stellen we op (volgens de wettelijke normen) voor de nieuwe fusieorganisatie. De borging van het WSW is gecontinueerd. Het CFV heeft positief geoordeeld over de besteding van middelen en de financiële continuïteit. De vennootschapsbelasting is verder geïntegreerd in de bedrijfsvoering. De eerste stappen richting horizontaal toezicht en ‘taxplanning’ zijn gezet.

25-06-2012

58

Jaarrekening 2011


25-06-2012

60


Inhoud

Balans per 31 december (na voorgestelde resultaatbestemming)(x €1.000).......... 62

Winst en verliesrekening over 2011 (x €1.000) ................................................. 65

Kasstroomoverzicht 2011 ............................................................................... 66

Algemene toelichting........................................................................................ 67

Grondslagen voor waardering van activa en passiva ...................................... 68

Grondslagen voor het bepalen van het resultaat............................................. 77

Belangrijke inschattingen ten aanzien van waardering en resultaatbepaling . 80

Kasstroomoverzicht, grondslagen................................................................... 81

Toelichting op de balans (x €1.000) .................................................................. 82

Toelichting op de winst en verliesrekening .....................................................103

Overige informatie...........................................................................................112

25-06-2012

61


62

Balans per 31 december 2011 Ref

2011

2010

493

120

597.520

543.711

Onroerende zaken verkocht onder voorwaarden

58.652

32.197

Onroerende en roerende zaken in ontwikkeling

6.289

21.527

Onroerende en roerende zaken ten dienste van de exploitatie

7.934

6.940

670.395

604.375

Te vorderen BWS subsidies

1.060

2.005

Deelnemingen

3.870

4.243

Belastinglatenties

3.102

3.202

3

3

8.035

9.453

41

41

8.077

1.836

452

444

Vaste activa

9.0

Immateriële vaste activa Materiële vaste activa

9.1

Onroerende en roerende zaken in exploitatie

Financiële vaste activa

9.2

Overige financiële vaste activa

Vlottende activa Voorraden

9.3

Voorraad materialen Voorraad koopwoningen Voorraad, onderhanden werken

Onderhanden projecten

Vorderingen

9.4

Huurdebiteuren

9.4.1

240

263

Gemeenten

9.4.2

2

67

Belastingen

9.4.3

2.733

0

Overige vorderingen

9.4.4

322

1.780

Overlopende activa

9.4.5

3.364

1.999

15.231

6.430

6.820

1.772

700.973

622.150

Liquide middelen

25-06-2012

9.4.6


63

, na resultaatbestemming (x € 1.000,-) Ref

2011

2010

250.001

220.863

250.001

220.863

9.294

18.612

10.471

93

Voorziening verzilverd wonen

299

312

Voorziening loopbaanontwikkeling

357

345

Voorziening reorganisatie

582

200

Voorziening derivaten

147

0

21.150

19.562

Eigen vermogen Overige reserves

Voorzieningen

9.5

9.6

Voorziening onrendabele investering nieuwbouw Voorziening toekomstige herstructurering

Langlopende schulden

9.7

Leningen overheid

9.7.1

12

12

Leningen kredietinstellingen

9.7.2

332.188

276.547

Terugkoopplicht woningen verkocht onder voorwaarden

9.7.3

58.806

31.162

391.006

307.721

19.860

53.341

Schulden aan gemeenten

31

20

Schulden aan leveranciers

718

6.538

Belastingen en premies sociale verzekeringen

525

1.873

Overige schulden

461

1.501

17.221

10.732

38.816

74.005

700.973

622.150

Kortlopende schulden Schulden aan kredietinstellingen

Overlopende passiva

25-06-2012

9.8


25-06-2012

64


65

Winst en verliesrekening over 2011 (x € 1.000,-) Ref

2011

2010

Bedrijfsopbrengsten Huren

10.1

62.531

61.021

Vergoedingen

10.2

1.516

1.823

Verkoop onroerende goederen

10.3

2.301

2.184

0

322

968

1.166

996

1.446

68.312

67.962

Wijziging in onderhanden werk Geactiveerde productie ten behoeve van het eigen bedrijf Overige bedrijfsopbrengsten

10.4

Som der bedrijfsopbrengsten

Bedrijfslasten Afschrijvingen op (im)materiële vaste activa

10.5

878

634

Overige waardeveranderingen materiële vaste activa

10.6

12.259

28.155

Erfpacht

10.7

7

7

Lonen en salarissen

10.8

6.912

6.500

882

726

1.200

1.211

10.9

11.937

17.583

10.10

13.765

15.786

Som der bedrijfslasten

47.840

70.602

Bedrijfsresultaat

20.472

-2.640

Sociale lasten Pensioenlasten Lasten onderhoud Overige bedrijfslasten

Financiële baten en lasten Rentebaten en soortgelijk opbrengsten

10.11

1.608

332

Opbrengsten financiële vaste activa

10.11

88

112

Rentelasten en soortgelijke kosten

10.11

-15.041

-13.914

Resultaat niet op nettovermogensw.gewaardeerde deelnemingen

10.11

-254

122

-13.599

-13.348

6.873

-15.988

2.342

2.526

9.215

-13.462

19.923

31.569

29.138

18.107

Som der financiële baten en lasten

Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening voor belastingen

Belastingen

10.12

Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening na belastingen

Mutatie actuele waarde materiële vaste activa Netto resultaat na belastingen

25-06-2012

10.13


Kasstroomoverzicht 2011 (indirecte methode) (x € 1.000,-) 2011 Kasstroom uit operationele activiteiten Bedrijfsresultaat Aanpassingen voor: Afschrijvingen Waardeverandering materieel vaste activa Waardeverandering vrije verkoop Geactiveerde productie

20.472

878 12.259 1.215 -968 13.385 33.857

Verandering in werkkapitaal

Onderhanden werk Voorraden Vorderingen Kortlopende schulden Mutatie voorziening

440 856 -110 -1.707 1.588 1.067

Kasstoom uit bedrijfsprocessen Ontvangen/betaalde rente Resultaat deelnemingen

34.924 -13.345 120 -13.225 21.699

Kasstoom uit operationele activiteiten Kasstroom uit investeringsactiviteiten Investeringen in immateriële activa Investeringen in activa ten dienste van Investeringen in activa in exploitatie Investeringen in materiële vaste activa in ontwikkeling Investering voorraad in ontwikkeling bestemt voor verkoop Investeringen in activa verkocht onder voorwaarden Desinvesteringen materiële vaste activa Desinvesteringen in financiële vaste activa

-493 -1.556 -3.189 -43.821 -448 -26.455 8.307 1.198 -66.455

Kasstroom uit investeringsactiviteiten Kasstroom uit financieringsactiviteiten Ontvangsten uit langlopende schulden Aflossing langlopende schulden Kortlopend deel langlopende schulden Terugkoopplicht VoV

73.600 -17.959 -22.140 27.644

Kasstroom uit financieringsactiviteiten

61.145

Toename/afname geldmiddelen in 2011

16.389

Saldo liquide middelen begin boekjaar Saldo liquide middelen eind boekjaar

25-06-2012

-9.568 6.821 16.389

66


4 Algemene toelichting

4.1 Activiteiten GroenWest is een stichting met de status van “toegelaten instelling volkshuisvesting”. Zij heeft specifieke toelating in de regio en is werkzaam binnen de juridische wetgeving vanuit de Woonwet en het Besluit Beheer Sociale Huursector. De statutaire vestigingsplaats is Woerden. De activiteiten worden uitgevoerd in de vestigingen Mijdrecht, Vleuten en Woerden 4.2 Regelgeving De jaarverslaggeving door toegelaten instellingen volkshuisvesting dient te voldoen aan de eisen zoals deze zijn geformuleerd in het Besluit beheer sociale huursector. In dit besluit wordt BW2 Titel 9 voorgeschreven behoudens enkele uitzonderingen van specifieke aard. Voor verslagjaren vanaf 2005 is door de Raad voor de Jaarverslaggeving de definitieve Richtlijn 645 Toegelaten Instellingen Volkshuisvesting uitgegeven. In deze richtlijn zijn onder meer specifieke modellen voor de balans en de winst-en-verliesrekening opgenomen en zijn voor de sector specifieke presentatie, waarderings- en verslaggevingvoorschriften geformuleerd. Toelichtingen op posten in de balans, winst-en-verliesrekening en kasstroomoverzicht worden in de jaarrekening genummerd. GroenWest past in de jaarrekening 2011 de ‘nieuwe’ richtlijnen 645 niet vervroegd toe. 4.3 Algemene grondslagen voor de opstelling van de jaarrekening De jaarrekening is opgesteld in € (* 1.000,-). De waardering van activa en passiva en de bepaling van het resultaat vinden plaats op basis van historische kosten. Tenzij bij de desbetreffende grondslag voor de specifieke balanspost anders wordt vermeld, worden de activa en passiva gewaardeerd volgens het kostprijsmodel. Baten en lasten worden toegerekend aan het jaar waarop ze betrekking hebben. Winsten worden slechts opgenomen voor zover zij op balansdatum zijn gerealiseerd. Verplichtingen en mogelijke verliezen die hun oorsprong vinden voor het einde van het verslagjaar, worden in acht genomen indien zij voor het opmaken van de jaarrekening bekend zijn geworden.

25-06-2012

67


5 Grondslagen voor waardering van activa en passiva 5.1 Algemeen 5.1.1 Vergelijking met voorgaand jaar De gehanteerde grondslagen van waardering en resultaatbepaling zijn niet gewijzigd ten opzichte van voorgaand jaar. Er zijn enkele presentatie wijzigingen in de vergelijkende cijfers van 2010 toegepast. Zie het onderdeel planmatig onderhoud en de overheveling van de aflossingsverplichting voor het komend boekjaar van langlopende schulden naar kortlopende schulden. 5.1.2 Verwerking verplichtingen In de jaarrekening worden naast juridisch afdwingbare verplichtingen tevens feitelijke verplichtingen verwerkt die kunnen worden gekwalificeerd als “intern geformaliseerd en extern gecommuniceerd”. Hiervan is sprake wanneer interne goedkeuring heeft plaatsgevonden en uitingen namens de corporatie zijn gedaan richting huurders, gemeenten en overige stakeholders aangaande verplichtingen inzake toekomstige herstructureringen en toekomstige nieuwbouwprojecten. 5.1.3 Financiële instrumenten Onder financiële instrumenten worden zowel primaire financiële instrumenten, zoals vorderingen en schulden, als financiële derivaten verstaan. In de toelichting op de onderscheiden posten van de balans wordt de reële waarde van het betreffende instrument toegelicht als die afwijkt van de boekwaarde. Indien het financiële instrument niet in de balans is opgenomen wordt de informatie over de reële waarde gegeven in de toelichting op de ‘Niet in de balans opgenomen rechten en verplichtingen’. Voor de grondslagen van primaire financiële instrumenten wordt verwezen naar de behandeling per balanspost. Financiële derivaten waarbij de onderliggende waarde niet beursgenoteerd is worden tegen kostprijs opgenomen. Indien per balansdatum de reële waarde lager is dan de kostprijs dan wel negatief is, wordt het derivaat ten laste van de winst-en-verliesrekening afgewaardeerd naar de lagere reële waarde, tenzij kostprijs hedge-accounting wordt toegepast. Bij de bepaling van de lagere reële waarde wordt het effect van lopende rente buiten beschouwing gelaten. De winst of het verlies uit de herwaardering naar reële waarde per balansdatum wordt onmiddellijk in de winst-en-verliesrekening verwerkt. Indien financiële derivaten echter voor hedge accounting in aanmerking komen en hedge-accounting wordt toegepast is de verwerking van deze winst of verlies afhankelijk van de aard van de afdekking. De stichting past hedge-accounting toe op basis van generieke documentatie. De stichting documenteert de wijze waarop de hedgerelaties passen in de doelstellingen van het risicobeheer, de hedgestrategie en de verwachting aangaande de effectiviteit van de hedge. GroenWest past kostprijs hedge-accounting toe. Het effectieve deel van financiële derivaten die zijn toegewezen voor kostprijs hedge-accounting, wordt tegen kostprijs gewaardeerd en het ineffectieve deel wordt tegen reële waarde gewaardeerd. De waardeveranderingen van de reële waarde van het ineffectieve deel worden direct in de winst-en-verliesrekening verwerkt.

25-06-2012

68


5.2 Immateriële vaste activa De immateriële vaste activa worden gewaardeerd op het bedrag van de bestede kosten, verminderd met de cumulatieve afschrijvingen en indien van toepassing met bijzondere waardeverminderingen. De jaarlijkse afschrijvingen bedragen een vast percentage van de bestede kosten, zoals nader in de toelichting op de balans is gespecificeerd. De economische levensduur en de afschrijvingsmethode worden aan het einde van elk boekjaar opnieuw beoordeeld. 5.3 Materiële vaste activa 5.3.1 Onroerende en roerende zaken in exploitatie De onroerende zaken in exploitatie zijn gewaardeerd tegen de reële waarde gebaseerd op bedrijfswaarde. Deze wordt gevormd door de contante waarde van de kasstromen uit hoofde van toekomstige exploitatie-opbrengsten en toekomstige exploitatielasten over de geschatte resterende looptijd van de investering. De reële waarde wordt afhankelijk gesteld van de voorgenomen bestemming van complexen. De reële waarde van de onroerende zaken in exploitatie bestemd voor de verhuur is de bedrijfswaarde. De onroerende zaken kunnen voor langere of kortere termijn voor de verhuur worden aangehouden. Kosten voor periodiek groot onderhoud worden ten laste gebracht van het resultaat op het moment dat deze zich voordoen. Bij de bedrijfswaarde berekening gelden de volgende parameters en uitgangspunten. Parameters Huurstijging Inflatie Onderhoud Beheer Salarissen Huurderving Disconteringsvoet

2012 2.3% 2% 0.9% 5.25%

2013 2% 2% 3% 3% 3% 0.9% 5.25%

2014 2% 2% 3% 3% 3% 0.9% 5.25%

2015 2% 2% 3% 3% 3% 0.9% 5.25%

2016 2% 2% 3% 3% 3% 0.9% 5.25%

2017 2% 2% 3% 3% 3% 0.9% 5.25%

Voor het onderhoud en de beheerslasten is in de realisatiecijfers al rekening gehouden met een stijging van de kosten gedurende 2012. Daarom staan in de tabel geen stijgingspercentages. Uitgangspunten Huurstijging Voor de jaarlijkse reguliere huurstijging is de meerjarige inflatieverwachting aangehouden. Er is vooralsnog geen rekening gehouden met een mogelijke extra huurstijging boven inflatie voor huurders met een gezinsinkomens boven € 43.000. In de begroting 2012 is nog gerekend met een huurstijging van 2,25%, terwijl de daadwerkelijke inflatie over 2011 op 2,3% is uitgekomen. In de bedrijfswaarde is daarom met een reguliere huurstijging van 2,3% voor 2012 rekening gehouden. Huurharmonisatie

25-06-2012

69


Aangezien het bij verhuur een automatisme is om bij mutatie de huur op te trekken naar de streefhuur is de huurharmonisatie gedurende de gehele looptijd ingerekend. Dit is conform het uitgangspunt van vorig jaar. Mutatiegraad Er is een mutatiegraad van 5 % voor alle complexen aangehouden. Restwaarde Voor de restwaarde is een norm ingerekend (€ 5.000,= per woning geïndexeerd en verdisconteerd). Levensduur De levensduur van het bezit is gesteld op minimaal 10 jaar, tenzij er een sloopbesluit genomen is. Het maximum van de levensduur is 50 jaar (nieuwbouw, vanaf jaar oplevering). Verkoop De in de bedrijfswaarde opgenomen verwachte opbrengstwaarde van woningen geoormerkt voor verkoop wordt gedefinieerd als de contante waarde van het bedrag dat kan worden verkregen bij vrijwillige verkoop binnen een verwachte termijn, onder aftrek van verkoopkosten die niet door de koper worden gedragen. Ter bepaling van dit bedrag worden taxaties uitgevoerd door onafhankelijke externe deskundigen of worden vergelijkbare onroerende zaken als referentie gehanteerd. De verkopen worden voor een periode van vijf jaar in de waardering betrokken. . Jaar Aantal verkopen

2012 57

2013 69

2014 60

2015 47

2016 42

Stijging verkoopprijzen Voor de eerste 5 jaar is er geen stijging van de verkoopprijzen ingerekend. Sloop Voor de complexen waarvoor formeel besloten is om deze binnen vijf jaar te slopen geldt de kortere levensduur. Complexindeling De huidige administratieve complexindeling, gelijk aan die van de drie rechtsvoorgangers, is aangehouden. Deze indeling sluit aan bij het beleid van GroenWest. Planmatig onderhoud Het planmatig onderhoud is overgenomen uit de meerjaren onderhoudsbegroting (MJOB). Ook de MJOB is op basis van de huidige complexindeling opgesteld. In de laatste vijf jaar van de exploitatie van een complex zijn geen planmatig onderhoudslasten meer ingerekend. Voor een aantal nieuwbouwcomplexen was de MJOB nog niet voorhanden. Daarom is in deze gevallen gerekend met een normbedrag. Overige lasten In het verleden werd op basis van de begroting (of op basis van voorliggende jaren) een norm berekend. Deze bedrijfswaardeberekening is op basis van de begroting zelf, ook voor de jaren na 2012. Hiermee wordt een meer nauwkeurige toerekening bereikt. Dit geldt ondermeer voor de personeelslasten en de overige bedrijfslasten.

25-06-2012

70


Stijging lasten Voor de onderhoudslasten, de beheerslasten en de salarissen is gerekend met een stijging van 1% boven inflatie. Toekomstige investeringen Bij de berekening van de bedrijfswaarde zijn toekomstige verbeterinvesteringen en nieuwbouw buiten beschouwing gelaten. Rentabiliteitswaardecorrectie Bij de bepaling van de bedrijfswaarde wordt rekening gehouden met de rentabiliteitswaarde-correctie van de bestaande leningenportefeuille en beleggingen. De rentabiliteitswaardecorrectie betreft het verschil tussen de contante waarde (disconteringspercentage = 5, 25%) van de verwachte kasstromen uit hoofde van leningen en beleggingen en de waardering van deze posten op de balans. 5.3.2 Onroerende zaken verkocht onder voorwaarden Waardering tegen actuele waarde Onroerende zaken die in het kader van een regeling Verkoop onder Voorwaarden (VOV) zijn overgedragen aan een derde en waarvoor de corporatie een terugkoopplicht kent worden aangemerkt als financieringsconstructie. De betreffende onroerende zaken worden gewaardeerd tegen actuele waarde zijnde de met de koper overeengekomen contractprijs (eerste waardering) en daarna de marktwaarde, rekening houdend met het verleende kortingspercentage. Voor de in de regeling overeengekomen overdrachtswaarde wordt aan de creditzijde van de balans een terugkoopverplichting opgenomen. Deze terugkoopverplichting wordt jaarlijks gewaardeerd en getoetst aan de bij overdracht ontstane verplichting rekening houdend met de contractvoorwaarden. In het kader van de verkoop van woningen onder voorwaarden heeft de corporatie een terugkoopverplichting die mede afhankelijk is van de ontwikkeling van de waarde van de woningen in het economisch verkeer. De terugkoopverplichting wordt jaarlijks gewaardeerd. Indien de verwachting bestaat dat de terugkoop binnen één jaar zal plaatsvinden is de verplichting onder de kortlopende schulden verantwoord. 5.3.3 Onroerende en roerende zaken in ontwikkeling Dit betreffen complexen in aanbouw die worden gewaardeerd tegen uitgaafprijzen en toegerekende kosten van het werkapparaat uit hoofde van voorbereiding, toezicht en directievoering onder aftrek van een bijzondere waardevermindering uit hoofde van te dekken stichtingskosten. Bij de bepaling van de bijzondere waardevermindering worden de boekwaarde en de reële waarde van de kasstroomgenererende eenheid waartoe de onroerende zaken gaan behoren betrokken. Indien de bijzondere waardevermindering hoger is dan de waarde van de onroerende zaken in ontwikkeling, dan wordt de onroerende zaak op nihil gewaardeerd en wordt een voorziening aan de creditzijde van de balans opgenomen. Ingenomen grondposities worden onder deze post verwerkt tegen aanschafprijs en bijkomende kosten of lagere opbrengstwaarde. Rentetoerekening vindt eerst plaats nadat ontwikkelactiviteiten zijn gestart. Met betrekking tot de zogeheten gecombineerde projecten wordt het aandeel van de (vrije verkoop) koopwoningen verantwoord onder de post onderhanden werk, het aandeel huurwoningen en koopgarantwoningen wordt verantwoord onder de onroerende en roerende zaken in ontwikkeling.

25-06-2012

71


5.3.4 Onroerende en roerende zaken ten dienste van de exploitatie De onroerende en roerende zaken ten dienste van de exploitatie worden gewaardeerd op basis van aanschafwaarde onder aftrek van lineaire afschrijvingen. Kosten voor periodiek groot onderhoud worden ten laste gebracht van het resultaat op het moment dat deze zich voordoen. 5.4 Financiële vaste activa 5.4.1 Te vorderen BWS-subsidie De vordering uit hoofde van binnen het Besluit Woninggebonden Subsidies toegezegde bedragen (contante waarde van de uitbetalingen) wordt jaarlijks verminderd met de door de budgethouders beschikbaar gestelde bedragen. De uitbetalingstermijn is afhankelijk gesteld van de disconteringsvoet en beloopt vanaf de vaststelling van de subsidie maximaal 30 jaar. Het kortlopende deel van deze post is opgenomen onder de vlottende activa. 5.4.2 Deelnemingen Deelnemingen in overige deelnemingen waarop invloed van betekenis kan worden uitgeoefend worden gewaardeerd volgens de nettovermogens-waardemethode. Deelnemingen waarin geen invloed van betekenis op het zakelijke en financiële beleid wordt uitgeoefend, worden gewaardeerd op verkrijgingsprijs en indien van toepassing onder aftrek van bijzondere waardeverminderingen. (deelneming in CV De Witte Vrouwen, CV de Uithof en Woningnet). 5.4.3 Belastinglatenties Onder de financiële vaste activa zijn de actieve belastinglatenties opgenomen, indien en voor zover het waarschijnlijk is dat realisatie van de belastingclaim te zijner tijd zal kunnen plaatsvinden. Deze actieve latenties zijn gewaardeerd tegen nominale waarde en hebben overwegend een langlopend karakter. De actieve belastinglatentie heeft betrekking op tijdelijke verschillen tussen waardering in de jaarrekening en de fiscale waardering en op de compensabele verliezen. De opgenomen latentie heeft betrekking op complexen bestemd voor de verkoop, beleggingen en langlopende schulden. Ultimo 2011 zijn er geen verhuureenheden bestemd voor sloop en herontwikkeling. Voor het overige bezit is niet aan te duiden wat de bestemming zal zijn en is vanuit het oogpunt van voorzichtigheid de latentie op nihil gewaardeerd. 5.4.4 Overige financiële vaste activa De onder financiële vaste activa opgenomen overige vorderingen omvatten leningen die tot de vervaldag worden aangehouden. Deze vorderingen worden gewaardeerd tegen de nominale waarde. 5.5 Voorraden 5.5.1 Voorraden onderhoudsmaterialen De voorraad onderhoudsmaterialen is gewaardeerd op basis van een vaste verrekenprijs. 5.5.2 Voorraden koopwoningen en voorraad onderhanden werk De voorraad koopwoningen bestaat uit teruggekochte woningen verkocht onder voorwaarden, de nog niet verkochte nieuwbouwwoningen en de leegstaande woningen uit bestaand bezit welke ultimo boekjaar te koop staan. 25-06-2012

72


Voorraden koopwoningen wordt gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs of lagere netto-opbrengstwaarde. Deze lagere netto-opbrengstwaarde wordt bepaald door individuele beoordeling van de voorraden. De netto-opbrengstwaarde is gebaseerd op een verwachte verkoopprijs, onder aftrek van nog te maken kosten voor verkoop. Het onderhanden werk wordt gewaardeerd tegen vervaardigingsprijs of lagere nettoopbrengstwaarde. Deze lagere netto-opbrengstwaarde wordt bepaald door individuele beoordeling van de voorraden. De vervaardigingsprijs omvat het directe materiaalverbruik, de directe loonkosten de overige kosten die rechtstreeks aan de vervaardiging kunnen worden toegerekend. De nettoopbrengstwaarde is gebaseerd op een verwachte verkoopprijs, onder aftrek van nog te maken kosten voor voltooiing en verkoop. 5.5.3 Onderhanden projecten De onderhanden projecten in opdracht van derden worden gewaardeerd tegen de gerealiseerde projectkosten vermeerderd met de toegerekende winst en verminderd met verwerkte verliezen en gedeclareerde termijnen. Indien het resultaat op een onderhanden project niet op betrouwbare wijze kan worden ingeschat wordt geen winst toegerekend. De projectkosten omvatten de direct op het project betrekking hebbende kosten, de kosten die toerekenbaar zijn aan projectactiviteiten in het algemeen en toewijsbaar zijn aan het project en andere kosten die contractueel aan de opdrachtgever kunnen worden toegerekend. In de onderhanden projecten zijn tevens begrepen de uit projectontwikkeling voortkomende projecten indien en voor zover voor eenheden van het project voor of tijdens de constructie een onvoorwaardelijke verkoopovereenkomst is afgesloten. Projectopbrengsten en projectkosten uit hoofde van de onderhanden projecten worden als opbrengsten en kosten verwerkt in de winst-en-verliesrekening naar rato van de verrichte prestaties op balansdatum. De mate waarin de prestaties zijn verricht is bepaald op basis van de tot de balansdatum gemaakte projectkosten in verhouding tot de geschatte totale projectkosten/inspectie van het uitgevoerde deel van het project/de voltooiing van een fysiek onderscheidbaar projectonderdeel. Onderhanden projecten waarvan het saldo een debetstand vertoont, worden gepresenteerd onder de vlottende activa. Onderhanden projecten waarvan het saldo een creditstand vertoont, worden gepresenteerd onder de kortlopende schulden. In het boekjaar gerealiseerde projectopbrengsten worden als opbrengsten in de winst-enverliesrekening verwerkt in de post netto-omzet/wijziging in onderhanden projecten zolang het project nog niet is voltooid. Projectkosten zijn verwerkt in de kosten van grond- en hulpstoffen en in de kosten van uitbesteed werk en andere externe kosten. 5.6 Vorderingen en overlopende activa De vorderingen worden bij eerste verwerking opgenomen tegen de reële waarde en vervolgens gewaardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs, welke gelijk kan zijn aan de nominale waarde, onder aftrek van de noodzakelijk geachte voorzieningen voor het risico van oninbaarheid. Deze voorzieningen worden bepaald op basis van individuele beoordeling van de vorderingen. 5.6.1 Huurdebiteuren

25-06-2012

73


Waardering geschiedt tegen nominale waarde rekening houdend met een voorziening voor mogelijke oninbaarheid gebaseerd op een statische benadering. Onder huurdebiteuren wordt de vordering van huur op de zittende dan wel vertrokken huurders verstaan. Overige vorderingen, niet huur, op huurders worden verantwoord onder overige debiteuren. 5.6.2 Overige vorderingen Waardering geschiedt tegen nominale waarde rekening houdend met een voorziening voor mogelijke oninbaarheid. 5.6.3 Liquide middelen De liquide middelen zijn gewaardeerd tegen de nominale waarde. Indien middelen niet ter vrije beschikking staan, dan wordt hiermee bij de waardering rekening gehouden. Rekeningcourantschulden bij banken zijn opgenomen onder schulden aan kredietinstellingen onder kortlopende schulden. 5.7 Voorzieningen Voorzieningen worden gevormd voor in rechte afdwingbare of feitelijke verplichtingen en verliezen die op balansdatum bestaan waarbij het waarschijnlijk is dat een uitstroom van middelen noodzakelijk is en waarvan de hoogte redelijkerwijs kan worden geschat. Voorzieningen worden tegen nominale waarde opgenomen. Verwerking verplichtingen In de jaarrekening worden naast juridisch afdwingbare tevens feitelijke verplichtingen verwerkt die kunnen worden gekwalificeerd als ”intern geformaliseerd en extern gecommuniceerd”. Hiervan is sprake wanneer uitingen namens de corporatie zijn gedaan richting huurders, gemeenten en overige stakeholders aangaande verplichtingen inzake toekomstige herstructureringen en toekomstige nieuwbouwprojecten. Een feitelijke verplichting is gekoppeld aan het besluitvormingsproces van de corporatie rondom projectontwikkeling en herstructurering. Van een feitelijke verplichting is sprake indien de formalisering door het bestuur heeft plaatsgevonden. 5.7.1 Latente belastingvorderingen en –verplichtingen Voor in de toekomst te betalen belastingbedragen uit hoofde van verschillen tussen commerciële en fiscale balanswaardering wordt een voorziening getroffen ter grootte van de som van deze verschillen vermenigvuldigd met het geldende belastingtarief. Op deze voorziening worden in mindering gebracht de in de toekomst te verrekenen belastingbedragen uit hoofde van beschikbare voorwaartse verliescompensatie, voor zover het waarschijnlijk is dat de toekomstige fiscale winsten beschikbaar zijn voor verrekening. De belastinglatentie heeft betrekking op tijdelijke verschillen tussen waardering in de jaarrekening en de fiscale waardering. De latentie is gewaardeerd tegen nominale waarde. De opgenomen latentie heeft betrekking op complexen bestemd voor de verkoop, beleggingen en langlopende schulden. Ultimo 2011 zijn er geen verhuureenheden bestemd voor sloop en herontwikkeling. Voor het overige bezit is niet aan te duiden wat de bestemming zal zijn en is vanuit het oogpunt van voorzichtigheid de latentie op nihil gewaardeerd.

25-06-2012

74


Latente belastingvorderingen zijn opgenomen onder de financiële vaste activa, latente belastingverplichtingen zijn opgenomen onder de voorzieningen. 5.7.2 Voorziening onrendabele investeringen nieuwbouw Verwachte verliezen als gevolg van onrendabele investeringen nieuwbouw worden als bijzondere waardeverandering in mindering gebracht op de boekwaarde van het complex waartoe de investeringen gaan behoren. Indien en voor zover de verwachte verliezen de boekwaarde van het betreffende complex overtreffen wordt voor dit meerdere een voorziening gevormd. Onder verwachte verliezen wordt in dit verband verstaan de netto contante waarde van alle investeringsuitgaven minus aan deze investering toe te rekenen ontvangsten. 5.7.3 Voorziening toekomstige herstructureringen Uitgaven die betrekking hebben op toekomstige herstructureringen, waarvan de feitelijke verplichtingen dan wel de in rechte afdwingbare verplichtingen zijn aangegaan, binnen een complex met bestaande onroerende zaken in exploitatie, worden betrokken in de waardering van dit complex. Indien de afwaardering uit hoofde van de verwachte uitgaven hoger is dan de boekwaarde van het complex waartoe de onroerende zaak behoort dan wordt dit complex op nihil gewaardeerd. 5.7.4 Voorziening verzilverd wonen Hieronder is begrepen de contractuele verplichting uit hoofde van de aangekochte woningen in het kader van de regeling “verzilverd wonen”. De verplichting bestaat uit het levenslange huurrecht van de bewoner alsmede de hier aan gekoppelde onderhoudsverplichting. De verplichting is opgenomen tegen contante waarde zijnde het verschil tussen de aankoopprijs bij vrije verkoop en de betaalde aankoopprijs. De vrijval vindt overeenkomstig de voorgecalculeerde exploitatie plaats. 5.7.5 Voorziening loopbaanontwikkeling Conform de gemaakt afspraken in de CAO Woondiensten is er per werknemer langer dan vijf jaar in dienst per 1 januari 2010, een individueel loopbaanontwikkelbudget vastgesteld van € 4.500 voor de periode 1 januari 2010 tot en met 31 december 2014. Voor werknemers korter dan vijf jaar in dienst per 1 januari 2010 wordt het loopbaanontwikkelbudget naar rato vastgesteld. Voor de berekening van het loopbaanontwikkelbudget wordt rekening gehouden met de parttime factor. De jaarlijkse uitgaven aan opleidingskosten worden op de voorziening in mindering gebracht. 5.7.6 Voorziening reorganisatie Als gevolg van de fusie zullen, op termijn, herschikkingen van functies en functionarissen plaats vinden. Voor de daarmee samenhangende kosten is een voorziening opgenomen ter hoogte van de daarmee, naar verwachting, samenhangende kosten. 5.7.7 Voorziening derivaten GroenWest past hedge-accounting toe om renterisico's af te dekken. Het niet-effectieve deel van de hedge op balansdatum wordt ten late van het resultaat gebracht en als verplichting opgenomen in een aparte voorziening financiële instrumenten.". 5.10 Langlopende schulden De langlopende leningen worden bij eerste verwerking gewaardeerd tegen reële waarde. Transactiekosten die direct zijn toe te rekenen aan de verwerving van de schulden worden in de waardering bij eerste verwerking opgenomen. Schulden worden na eerste verwerking gewaardeerd

25-06-2012

75


tegen de geamortiseerde kostprijs, zijnde het ontvangen bedrag, rekening houdend met agio of disagio en onder aftrek van transactiekosten. Het verschil tussen de bepaalde boekwaarde en de uiteindelijke aflossingswaarde wordt samen met de verschuldigde rentevergoeding zodanig bepaald dat de effectieve rente gedurende de looptijd van de schulden in de winst-en-verliesrekening wordt verwerkt. In het kader van de verkoop van woningen onder voorwaarden heeft de corporatie een terugkoopverplichting die mede afhankelijk is van de ontwikkeling van de waarde van de woningen in het economisch verkeer. De terugkoopverplichting wordt jaarlijks gewaardeerd. Indien de verwachting bestaat dat de terugkoop binnen één jaar zal plaatsvinden is de verplichting onder de kortlopende schulden verantwoord. 5.11 Overige activa en passiva Voor zover in het bovenstaande niet anders is aangegeven worden activa en passiva gewaardeerd op nominale waarde. Hierbij wordt op vorderingen, indien dit noodzakelijk is, een voorziening wegens mogelijke oninbaarheid in mindering gebracht.

25-06-2012

76


6 Grondslagen voor bepaling van het resultaat 6.1 Algemeen Het resultaat wordt bepaald als verschil tussen de opbrengstwaarde van de geleverde prestaties en de kosten en andere lasten over het jaar. De resultaten op transacties worden verantwoord in het jaar waarin zij zijn gerealiseerd; verliezen reeds zodra zij voorzienbaar zijn. 6.1.1 Opbrengstverantwoording Opbrengsten uit de levering van goederen worden verwerkt zodra alle belangrijke rechten en risico’s met betrekking tot de eigendom van de goederen zijn overgedragen aan de koper. Opbrengsten uit de levering van diensten geschieden naar rato van de geleverde prestaties, gebaseerd op de verrichte diensten tot aan de balansdatum in verhouding tot de in totaal te verrichten diensten. 6.1.2 Bijzondere posten Bijzondere posten zijn baten of lasten die behoren tot de gewone bedrijfsuitoefening, maar op grond van de aard, omvang of het incidentele karakter afzonderlijk worden toegelicht, teneinde een goed inzicht te geven in het resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening van de corporatie en met name de ontwikkeling daarin. Bijzondere posten worden met het oog op de analyse en de vergelijkbaarheid van de resultaten zoveel als mogelijk naar aard en omvang afzonderlijk en ongesaldeerd toegelicht. 6.2 Bedrijfsopbrengsten 6.2.1 Huren De jaarlijkse huurverhoging is van overheidswege gebonden aan een maximum. Voor het verslagjaar 2011 bedroeg dit maximumpercentage 1.3%. 6.2.2 Verkoop onroerende zaken De post verkopen onroerende zaken (vrije verkoop) betreft het saldo van de behaalde verkoopopbrengst minus de gemaakte direct toerekenbare verkoopkosten. Winsten worden verantwoord op het moment van levering (passeren transportakte). Eventuele verliezen op nieuwbouw koopprojecten worden verantwoord zodra deze voorzienbaar zijn. 6.2.3 Geactiveerde productie ten behoeve van het eigen bedrijf De toe te rekenen interne directe kosten ten behoeve van onroerende zaken in ontwikkeling worden hieronder verantwoord. 6.3 Bedrijfslasten 6.3.1 Afschrijvingen op (im)materiële vaste activa De afschrijvingen op materiële vaste activa worden gebaseerd op basis van de verkrijgings- of vervaardigingsprijs. Afschrijvingen vinden plaats volgens de lineaire methode. Met uitzondering van de grond wordt met een mogelijke restwaarde geen rekening gehouden. 6.3.2 Overige waardeveranderingen materiële vaste activa De overige waardeveranderingen worden gebaseerd op de waardering van de betreffende activaposten. De onder deze post verantwoorde bedragen hebben betrekking op een afboeking dan wel terugneming van een bijzondere waardevermindering. Deze bijzondere waardevermindering ontstaat door een jaarlijkse toets van de reële waarde ten opzichte van de waarde gebaseerd op de investering. 25-06-2012

77


Tevens wordt hier de mutatie van de voorraad verkoop onder voorwaarden verantwoord. 6.3.3 Lonen, salarissen en sociale lasten Lonen, salarissen en sociale lasten worden op grond van de arbeidsvoorwaarden verwerkt in de winst-en-verliesrekening voor zover ze verschuldigd zijn aan werknemers. 6.3.4 Pensioenen GroenWest heeft een pensioenregeling. De regeling is ondergebracht bij SPW en betreft een toegezegde-pensioenregeling bij het bedrijfstakpensioenfonds. Hierbij is een pensioen toegezegd aan personeel op de pensioengerechtigde leeftijd, afhankelijk van leeftijd, salaris en dienstjaren. Deze toegezegde-pensioenregeling is verwerkt als zou sprake zijn van een toegezegde-bijdrageregeling. Voor de pensioenregelingen betaalt GroenWest de verplichte premies aan het pensioenfonds. Behalve de betaling van premies heeft GroenWest geen verdere verplichtingen uit hoofde van deze pensioenregelingen. GroenWest heeft in geval van een tekort bij het fonds geen verplichting tot het voldoen van aanvullende bijdragen anders dan hogere toekomstige premies De premies worden verantwoord als personeelskosten als deze verschuldigd zijn. Vooruitbetaalde premies worden opgenomen als overlopende activa indien deze tot een terugstorting leiden of tot een vermindering van toekomstige betalingen. 6.3.5 Onderhoud Onder deze post worden alle direct aan het verslagjaar toe te rekenen kosten van onderhoud verantwoord. Van toerekenbaarheid is sprake als de daadwerkelijke werkzaamheden in het verslagjaar hebben plaatsgevonden. Het klachten- en mutatieonderhoud wordt onderscheiden in kosten van derden en eigen dienst. In de winst- en verliesrekening zijn de kosten van de eigen dienst opgenomen bij de kostensoort salarissen en sociale lasten. De lasten van onderhoud onderscheiden zich van activeerbare kosten door het feit dat er geen sprake is van een waardeverhoging van het actief. 6.3.6 Overige bedrijfslasten De overige bedrijfslasten worden toegerekend aan het verslagjaar waarop zij betrekking hebben. 6.3.7 Rentebaten en rentelasten Rentebaten en rentelasten worden tijdsevenredig verwerkt, rekening houdend met de effectieve rentevoet van de betreffende activa en passiva. Bij de verwerking van de rentelasten wordt rekening gehouden met de verantwoorde transactiekosten op de ontvangen leningen 6.3.8 Belastingen Vanaf 1 januari 2008 is GroenWest integraal belastingplichtig geworden voor de vennootschapsbelasting. Corporaties zijn sindsdien verplicht over hun integrale activiteiten vennootschapsbelasting te betalen. GroenWest heeft de VSO I en VSO II overeenkomst ondertekend. In deze VSO zijn specifieke bepalingen opgenomen met betrekking tot de waardering van posten op de fiscale openingsbalans en de wijze van resultaat name. De vennootschapsbelasting wordt berekend tegen het geldende tarief over het resultaat van het boekjaar, waarbij rekening wordt gehouden met permanente verschillen tussen de winst-berekening volgens de jaarrekening en de fiscale winstberekening, en waarbij actieve belastinglatenties (indien van toepassing) slechts worden gewaardeerd voor zover de realisatie daarvan waarschijnlijk is.

25-06-2012

78


6.3.9 Deelnemingen Bij deelnemingen waarin geen invloed van betekenis op het zakelijke en financiële beleid wordt uitgeoefend, wordt het dividend als resultaat aangemerkt. Verwerking hiervan vindt plaats onder de financiële baten en lasten.

25-06-2012

79


7 Belangrijke inschattingen ten aanzien van waardering en resultaatbepaling De jaarrekening wordt overeenkomstig BW boek 2 Titel 9 opgesteld. Daartoe dienen bepaalde veronderstellingen en schattingen te worden gemaakt die van invloed zijn op de waardering van activa en verplichtingen, op de resultaatbepaling en de rapportage van voorwaardelijke activa en verplichtingen. 7.1.1 Materiële vaste activa Onroerende en roerende zaken in exploitatie worden gewaardeerd tegen reële waarde. De reële waarde wordt afhankelijk gesteld van de voorgenomen bestemming van complexen. De reële waarde van de onroerende zaken in exploitatie bestemd voor de verhuur is de bedrijfswaarde. De onroerende zaken kunnen voor langere of kortere termijn voor verhuur worden aangehouden. De uitgangspunten van de reële waarde zijn deels afhankelijk van de interne beleidsvoornemens van GroenWest. Deze beleidsvoornemens komen ondermeer tot uitdrukking in het strategisch voorraadbeheer waarbij eigen keuzes worden gemaakt ten aanzien van verhuur of verkoop, levensduur, kwaliteits- en huurniveaus. Dit strategisch voorraad beleid is gebaseerd op het oude beleid van de drie fusiecorporaties. In 2012 wordt een nieuw strategisch voorraad beleid voor GroenWest opgesteld. Voor zover mogelijk hanteert GroenWest binnen de sector gangbare uitgangspunten. 7.1.2 Timing en verwerking van onrendabele investeringen nieuwbouw en herstructurering In de jaarrekening worden naast juridisch afdwingbare verplichtingen tevens feitelijke verplichtingen verwerkt die kunnen worden gekwalificeerd als “intern geformaliseerd en extern gecommuniceerd”. Hiervan is sprake wanneer uitingen namens de corporatie zijn gedaan richting huurders, gemeenten en overige stakeholders aangaande verplichtingen inzake toekomstige herstructureringen en toekomstige nieuwbouwprojecten. Een feitelijke verplichting is gekoppeld aan het besluitvormingsproces van de corporatie rondom projectontwikkeling en herstructurering. De aannames gedaan bij de financiële impact van bovengenoemde feitelijke verplichtingen kunnen afwijken bij daadwerkelijke realisatie van de projecten. Planvorming kan ondermeer wijzigingen in de tijd ondergaan door bewegingen in het prijsniveau van leveranciers, wettelijke procedures en aanpassingen in de voorgenomen bouwproductie. 7.2 Verwerking fiscaliteit Ten aanzien van de acute belastinglast in de jaarrekening heeft GroenWest een aantal standpunten ingenomen die eerst bij afwerking van de aangifte over de verslagjaren 2007 tot en met 2010 door de fiscus zullen worden getoetst. De belangrijkste standpunten betreffen: Het onderscheid tussen onderhoudskosten en investeringen De verwerking van projectontwikkelingsresultaten Dientengevolge kan de fiscale last over 2011 en voorgaande jaren nog wijzigingen ondergaan.

25-06-2012

80


8 Kasstroomoverzicht Het kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de indirecte methode. Bij deze methode wordt het nettoresultaat aangepast voor posten van de winst- en verliesrekening die geen invloed hebben op ontvangsten en uitgaven in het verslagjaar, mutaties in de balansposten en posten van de winst- en verliesrekening waarvan de ontvangsten en uitgaven niet worden beschouwd als behorende tot de operationele activiteiten. De liquiditeitspositie in het kasstroomoverzicht bestaat uit de liquide middelen onder aftrek van bankkredieten. In het kasstroomoverzicht wordt onderscheid gemaakt tussen operationele, investerings- en financieringsactiviteiten. De kasstromen uit hoofde van de financiering zijn gesplitst in kasstromen met betrekking tot mutaties in de hoofdsom (opgenomen onder financieringsactiviteiten) en betaalde interest (opgenomen onder operationele activiteiten).De investeringen in materiële vaste activa worden opgenomen onder aftrek van de onder overige schulden voorkomende verplichtingen. Ontvangsten en uitgaven uit hoofde van interest, ontvangen dividenden en winstbelastingen zijn opgenomen onder de kasstroom uit operationele activiteiten. Betaalde dividenden zijn opgenomen onder de kasstroom uit financieringsactiviteiten.

25-06-2012

81


9 Toelichting op de balans ( x € 1.000,-) 9.0 Immateriële vaste activa De mutaties in de immateriële vaste activa zijn in het navolgende schema samengevat. Concessies, vergunningen en intellectuele eigendommen 1 januari 2011 Verkrijgingsprijzen Cumulatieve waardeverandering en afschrijvingen

577 457 120

Mutaties 2011 Investeringen Desinvesteringen Afschrijvingen Desinvesteringen afschrijvingen Totaal mutaties

493 -577 -120 -577 373

31 december 2011 Verkrijgingsprijzen Cumulatieve waardeverandering en afschrijvingen Boekwaarden

493 0 493

De posten “concessies, vergunningen en intellectuele eigendommen” hebben betrekking op software licenties. De software licenties worden in een periode van 5 jaar lineair afgeschreven. 9.1 Materiële vaste activa De mutaties in de onroerende en roerende zaken in exploitatie en onroerende zaken verkocht onder voorwaarden zijn in het navolgende schema samengevat. Onroerende en roerende zaken in exploitatie

Bedrijfswaarde 1 januari 2011 Mutaties 2011: Investeringen bestaand bezit Waardevermindering inv. Bestand bezit Investeringen nieuw bezit Waardevermindering aankoop Overboeken naar activa ten dienste Overboekingen van in ontwikkeling Overboekingen van/naar voorraad Verkochte woningen Mutatie bedrijfswaarde Totaal mutaties Bedrijfswaarde 31 december 2011

25-06-2012

Onroerende zaken verkocht onder voorwaarden

Totaal

543.711

32.197

575.908

1.057 -1.065 212 -181 -197 44.277 -5.617 -4.601 19.923 53.809

8.486 0 19.061 0 0 0 126 0 -1.220 26.454

9.543 -1.065 19.274 -181 -197 44.277 -5.491 -4.601 18.703 80.263

597.520

58.652

656.172

82


In de post onroerende zaken in exploitatie zijn 12.182 verhuureenheden opgenomen. Het aantal woningen verkocht onder voorwaarden op balansdatum is 351 woningen. Het gemiddeld bedrag per woning bedraagt €167.000 (na verrekening korting). De activa zijn verzekerd tegen aanschaf- c.q. voortbrengingskosten. De verplichting van de verzekeringsmaatschappij tot schadevergoeding omvat het verschil tussen de waarde van de verzekerde verhuureenheden onmiddellijk voor en onmiddellijk na de gebeurtenis. Het onroerend goed is nagenoeg in zijn geheel gefinancierd met kapitaalmarktleningen onder overheidsgarantie. Er zijn geen hypothecaire zekerheden afgegeven. Per balansdatum waren verplichtingen aangegaan met betrekking tot materiële vaste activa voor een bedrag van € 4 miljoen. Ingebruikname zal in de volgende twee boekjaren plaatsvinden. De historische kostprijs van de onroerende en roerende zaken in exploitatie bedraagt € 443 miljoen. Door de corporatie is een verkoopplan opgesteld waarin op 31-12-2011 nog 1.012 koopgarant woningen en 347 vrije verkoop woningen voor verkoop zijn geoormerkt. In de bedrijfswaarde is voor de eerste vijf prognose jaren rekening gehouden met 199 koopgarant verkopen en 76 vrije verkopen. De gemiddelde verkoopprijs is €205.000 per woning (exclusief de korting voor koopgarant). De opbrengstwaarde van de voor verkoop aangemerkte woningen bedraagt € 46.176.250 de boekwaarde van deze woningen bedraagt € 6.682.120 Er wordt gewerkt aan een evaluatie inzake het beleid van het verkopen van woningen onder de koopgarantconstructie. In de bedrijfswaarde per 31-12 is een post van €20 miljoen begrepen voor rentabiliteitswaardecorrectie. Het gehanteerde rentepercentage is 5.25.

25-06-2012

83


Verloopoverzicht bedrijfswaarde: 00000000000000000000000000000000000000000000000000000000000 Bedrijfswaarde 31-12-2010 Mutatie bedrijfswaarde a.g.v. module en effect post-medio –numerando Bedrijfswaarde 01-01-2011 Autonome ontwikkeling Vrijval kasstromen Effect één jaar opschuiven en nieuwe investeringen binnen horizon Gevolgen van aanpassingen van beleidsparameters en uitgangspunten Huren Onderhoudslasten Overige opbrengsten Overige lasten Levensduur Restwaarde Voorgenomen desinvesteringen Inflatie / lastenstijgingen Gevolgen van mutaties in bezit Toevoeging bezit Verbeteringen Verkocht bezit Overboeking naar voorraad leegstaande woningen Overboeking naar activa ten dienste van de exploitatie Overige investeringen bestaand bezit Wijziging rentabiliteitswaardecorrectie Bedrijfswaarde 31-12-2011

* €1.000

543.711 13.312 557.023

-41.199 25.152 -16.047 2.813 -21.380 8.708 28.136 945 670 -2.879 5.264 22.277 36.726 7.551 -4.601 -5.617 -197 24 33.886 380 597.520

Toelichting posten Herrekening bedrijfswaarde 2010 De bedrijfswaarde is in 2011 voor het eerst berekend in een nieuwe automatiseringsmodule. Hierdoor is er een verschil ontstaan van € 2,6 miljoen. Belangrijkste oorzaken van dit verschil zijn de wijze van doorrekenen van de huurharmonisatie (+ € 1,2 miljoen), het contant maken van verkoopopbrengsten in 2011 (€ 3,1 miljoen) en de methodiek van het inrekenen van planmatig onderhoud (- € 1,7 miljoen). Tevens wordt nu de methodiek van het Centraal Fonds Volkshuisvesting toegepast, waarbij er van uitgegaan wordt dat de kasstromen op 1 juli van ieder jaar vallen (medio-numerando). Tot en met 2010 was de berekeningsmethodiek dat de kasstromen op 31 december van ieder jaar vallen (postnumerando). Het effect van deze wijziging is € 10,7 miljoen. Totaal van deze posten samen is € 13,3 miljoen. Autonome ontwikkeling Doordat de kasstromen uit 2011 uit de bedrijfswaarde wegvallen, neemt deze met € 41,2 miljoen af. Het effect van het één jaar opschuiven van de kasstromen betekent een toename van de bedrijfswaarde met € 25,2 miljoen.

25-06-2012

84


Gevolgen van aanpassingen van beleidsparameters en uitgangspunten Huren Enerzijds leidt de verhoging van het percentage voor huurderving van 0,5% naar 0,9% tot een daling van de bedrijfswaarde met € 4 miljoen. Anderzijds heeft de huur zich anders ontwikkeld dan vorig jaar ingerekend, waardoor de bedrijfswaarde met € 6,8 miljoen stijgt. Per saldo levert dit een stijging van de bedrijfswaarde van € 2,8 miljoen op. Onderhoud Voor het onderhoud was in de bedrijfswaarde 2011 voor een groot deel van het bezit nog met een normbedrag gerekend. De huidige bedrijfswaarde is gebaseerd op de meerjarenonderhoudsbegroting. Daardoor daalt de bedrijfswaarde met € 24,9 miljoen. De begroting voor het dagelijks onderhoud is lager dan ingerekend in de bedrijfswaarde 2011, waardoor de bedrijfswaarde weer met € 3,5 miljoen toeneemt. Overige bedrijfsopbrengsten De bedrijfswaarde neemt met € 8,7 miljoen toe doordat de overige bedrijfsopbrengsten in de begroting 2012 en de jaren daarna aanzienlijk toeneemt. Dit komt met name voort uit de post geactiveerde productie eigen bedrijf (doorbelaste uren aan projecten). Overige lasten De daling van de overige lasten in de begroting 2012 leidt ertoe dat de bedrijfswaarde met € 28,1 miljoen toeneemt. Dit is voor € 12,3 miljoen toe te rekenen aan de bijdrage projectsteun 40 wijken (Vogelaarheffing) die in 2011 nog volledig was ingerekend en in de nieuwe bedrijfswaarde niet meer. Verder leidt de verlaagde begroting voor de beheerslasten tot een toename van € 9 miljoen. Het restant komt onder meer voort uit de overige exploitatielasten (leefbaarheid, Belastingen en verzekeringen en niet-complex gebonden lasten). Levensduur Aanpassing van de levensduur heeft geleid tot een toename van de bedrijfswaarde met € 0,9 miljoen.

Restwaarde Aanpassing van de restwaarde van complexen heeft geleid tot een toename van de bedrijfswaarde met € 0,7 miljoen. Voorgenomen (des)investeringen De bedrijfswaarde neemt af met bijna € 2,7 miljoen doordat de verkoopopbrengst per woning is verlaagd met € 5.000 ten opzichte van 2011 en ook is er per verkochte woning een kostenpost opgenomen van € 5.000. De invoer van de sloop van een viertal complexen (66 woningen) leidt tot een afname van de bedrijfswaarde met € 0,2 miljoen. Inflatie / Lastenstijgingen De wijziging van de indexaties heeft ertoe geleid dat de bedrijfswaarde met € 5,3 miljoen toeneemt. De belangrijkste oorzaak is de index voor de reguliere huurstijging in 2012. Deze was ingerekend voor 1,5% en zal 2,3% bedragen. Deze veroorzaakt een stijging van de bedrijfswaarde van € 7,5 miljoen. De aanpassing van de index voor de lasten heeft daarentegen tot een daling van € 2,2 miljoen geleid.

25-06-2012

85


Voorraadmutaties De bedrijfswaarde daalt met € 4,6 miljoen, door de verkoop van woningen in 2011. Per 31-12-2011 staan er 30 woningen leeg die verkocht gaan worden. Deze zijn voor de taxatiewaarden ingerekend in de bedrijfswaarde. In de jaarrekening worden zij echter geadministreerd onder de voorraad koopwoningen. De totale taxatiewaarde van € 5,6 miljoen wordt dus in mindering gebracht op de bedrijfswaarde. In 2011 zijn verschillende verbeterprojecten opgeleverd. Door directe huurstijging, door stijging van de streefhuur en door verlenging van de levensduur van de complexen is de bedrijfswaarde toegenomen met € 7,6 miljoen. Er zijn in 2011 337 vhe’s toegevoegd aan de portefeuille door nieuwbouw en aankoop. Dit leidt tot een verhoging van de bedrijfswaarde met € 36,7 miljoen. Tenslotte hebben overige investeringen in het bestaande bezit geleid tot een toename van de bedrijfswaarde met € 1,9 miljoen. Mutatie rentabiliteitswaardecorrectie De autonome ontwikkeling van de leningportefeuille leidt tot een daling van de rentabiliteitswaardecorrectie met € 0,4 miljoen. Door de wijzigingen van lopende leningen daalt de rentabiliteitswaardecorrectie met € 0,1 miljoen. Dit wordt enerzijds veroorzaakt doordat de wijze van berekening van de correctie op de basisrenteleningen anders is dan vorig jaar. Vorig jaar werd de rentabiliteitswaardecorrectie berekend over de gehele looptijd van de lening. Dit jaar is de periode beperkt tot de eerste herziening van de opslag. Hierdoor daalt de rentabiliteitswaardecorrectie met € 2,9 miljoen. De nieuw afgesloten leningen tenslotte leiden ertoe dat de rentabiliteitswaardecorrectie toeneemt met € 3,4 miljoen. Overige toelichting bedrijfswaarde In de bedrijfswaarde is de bijdrage aan de huurtoeslag nog niet ingerekend. (in de begroting is wel rekening gehouden met de bijdrage aan de huurtoeslag) Deze maatregel die met ingang van 2013 ingevoerd moet gaan worden, maakt deel uit van het zgn. ‘lente-akkoord’, maar is nog niet opgenomen in een wettelijk kader. Daarom is de maatregel nog niet doorgerekend in de bedrijfswaarde. Als de bijdrage wel wordt opgenomen leidt dit tot een afname van de bedrijfswaarde met maar liefst € 50,1 miljoen. Hieruit kan opgemaakt worden dat dit een maatregel is die niet alleen GroenWest, maar alle corporaties hard gaat treffen. Een tweede post die niet ingerekend is, betreft de mogelijkheid om per 1 juli 2012 een hogere huurverhoging voor inkomens boven de € 43.000 door te berekenen. GroenWest is voornemens deze mogelijkheid wanneer mogelijk (in beperkte mate) te gaan toepassen. GroenWest zal overige mogelijke verdienmaatregelen onderzoeken en in overleg met haar belanghouders implementeren. De mutaties in de onroerende en roerende zaken in ontwikkeling en onroerende en roerende zaken ten dienste van de exploitatie zijn in het navolgende schema samengevat:

25-06-2012

86


Onroerende en roerende zaken in ontwikkeling 1 januari 2011 Verkrijgingsprijzen Cumulatieve waardevermindering Afschrijvingen Boekwaarden Mutaties 2011 Investeringen Desinvestering verkrijgingsprijzen Terugname cum. Waarvermindering Overboeken van activa in exploitatie Afschrijvingen Overboeken naar activa in exploitatie Overboeken waardevermindering naar activa in exploitatie Overboeken naar voorraad onderhanden werk Overboeken naar voorraad koopwoningen Overboeken naar waardeverandering (koopwoningen) Overboeken naar resultaat Waardeverminderingen Totaal mutaties 31 december 2011 Verkrijgingsprijzen Cumulatieve waardevermindering Afschrijvingen Boekwaarden

Onroerende en roerende zaken ten dienste van de exploitatie

58.740 -37.213

Totaal

12.492 -900 -4.653 6.940

71.232 -38.113 -4.653 28.467

1.556

-75.750

46.344 -933 933 197 -759 -75.750

31.432

31.432

-452

-452

-724

-724

-2.250 -129 -12.195

-2.250 -129 -12.195

21.527

44.788 -933 933

197 -759

-15.238

994

-14.244

23.332 -17.043

14.246 -900 -5.411 7.934

37.578 -17.943 -5.411 14.223

6.289

De activa ten dienste van de exploitatie worden gewaardeerd tegen de historische kostprijs verminderd met de daarop toegepaste afschrijvingen volgens het lineaire systeem. Hierop worden de volgende afschrijvingstermijnen gehanteerd:

Eigen Kantoor Verbouwingskosten kantoor Kantoor tbv huurdersorganisatie en vergaderruimte Inventaris Automatisering

Afschrijvingstermijn 50 jaar 15 jaar 25 jaar 5 jaar 5 jaar

In het boekjaar werd ter zake van materiële vaste activa in ontwikkeling een bedrag van € 1.1 miljoen aan rente geactiveerd.

25-06-2012

87


Specificatie onroerende zaken in ontwikkeling

Stand 31-122011

Project

Cumulatief tlv voorz. tm 2011

Balans 31-122011

Nieuwbouw Korenbloemstraat/Kromwijkerkade Den Engh Hindersteinlaan, centrum Vleuten De Driesprong Raadhuis Harmelen ONK Prinsenhuis Mijdrecht Herenweg 283 Vinkeveen Bernhardlaan, Mijdrecht Grutto Mijdrecht HoochWoert, corporatiehotel Singelplan Oranjestraat Voorvliet, woonwagens Anne Franklaan Hof van Harmelen Mariaoord Vinkeveen

132 736 411 312 29 690 543 673 672 807 3.081 147 19 7 81 5.494

(132) (736) (411) (312) (29) (690) (163) (673) (488) (807) (1.853) (147) (19) (7) (81) (4.815)

2 9 0 20 5 48 38 48 32 34 9 6 12 107 17 86 79 46

(2) (9) (0) (20) (5) (48) (38) (48) (32) (34) (9) (6) (12) (107) (17) (86) (79) (46)

1.041 538 2.998

(381) (290) (1.038)

380 184 1.228 679

Nieuwbouw, voorbereiding Zorgcentrum Vleuten, dorpsplein Haarzicht Haarrijn Achter't spoor duplex Paardeweide IJsvogel Baambrugge Westerheul IV Vinkeveen Stadhouderlaan MDR clusterwoningen Angstelborgh Abcoude Winkelbuurt Abcoude zuid Pijlstaartlaan Vinkeveen Haitsmaplein, centrumplan Amstelhoek, bedrijventerrein Defensieeiland Locatie Pius X school Locatie Keerkring school Snellerpoort Miep Giesstraat Voorvliet, zorg

-

Grondpositie Rijnenburg Lieve Vrouwegracht Veldwijk

25-06-2012

660 248 1.960

88


Specificatie onroerende zaken in ontwikkeling

Stand 31-122011

Project

Cumulatief tlv voorz. tm 2011

Balans 31-122011

Herstructuring IJsseloord Poorterstraat fase 2 Midrethstraat Van Wassenaerstraat Kerspelstraat GvanDamstr. Kinderdagverblijf

73 62 768 1.747 537 464

(73) (62) (737) (1.408) (421) -

11 52 23 10 12 1 40 11 1 136 30 32 20 32 43 209 7

(11) (52) (23) (10) (12) (1) (40) (11) (1) (136) (30) (32) (20) (32) (43) (209) (7)

23.332

(17.043)

31 339 116 464

Herstructurering, voorbereiding Talmalanen Slingelandtlanen Havenstraat Pannenfabriek, restwarmte Lindenlaan, onderzoek asbest Elzenlaan Procesman. BBK De Ness Mauritshof Herenweg Wilnis Futenlaan 52-62 Vinkeveen G.van Aemstelstraat Mijdrecht Korenbloemstraat Lindenlaan Eikenlaan Lindenln/Meidoornlaan Schaepmanplantsoen 1-28, Mijdrecht Totaal

25-06-2012

6.289

89


9.2 Financiële vaste activa De mutaties in de financiële vaste activa zijn in het navolgende schema samengevat: Te vorderen BWS subsidie 1 januari 2011 Boekwaarde

Deelnemingen

2.005

Mutaties Waardemutaties Naar kortlopende vorderingen

4.243

Latente belastingvorderingen

Overig

3.202

Totaal

3

9.453

-100

-100

-945

Waardevermindering deelneming Totaal mutaties

-945 - 373

31 december 2011 Boekwaarde Cumulatieve waardeverminderingen per 31 december 2011

-373

-945

-373

-100

0

-1.418

1.060

3.870

3.102

3

8.035

0

373

0

0

373

De waardemutatie in de latente belastingvorderingen betreft de latentie die voortvloeit uit het vastgestelde verkoopprogramma,de latentie die voorvloeit uit de leningen en de latentie die voortvloeit uit de verliesverrekening. De deelnemingen betreffen:

CV De Witte Vrouwe Woningnet BV CV Uithof III

Vestigingsplaats Utrecht Weesp Utrecht

Aandeel 7.14% 0.00% 13.79%

Resultaat boekjaar 0 120

Waarde 31-12-2011 149 95 3.626

Deelname in de CV de Uithof III, betreft de realisatie van een complex studentenwoningen op de universiteitscampus in Utrecht. Deelname in de CV DE Witte Vrouwe, betreft een gebouw in Utrecht ten behoeve van de opvang van zwerfjongeren. Van beide CV is de SSH Utrecht de beherend vennoot. De overige vordering bestaat uit een renteloze lening aan de Stichting Utrechtse Woningcorporaties (STUW).

25-06-2012

90


91

9.3 Voorraden 00000000000000000000000000000000000000000000000000000000000

Materialen

Voorraad (opgeleverd) bestemd voor verkoop: Eén teruggekochte koopgarantwoningen, Utrecht (2010: 3) Eén teruggekochte koopgarantwoning, Mijdrecht Eén onverkochte nieuwbouwwoning Vierwoudstedenmeer, Woerden Eén onverkochte nieuwbouwwoning IJsvogel, Baambrugge (2010:3) Eén onverkochte nieuwbouwwoning, Heren van Woerden, Woerden Vijf onverkochte nieuwbouwwoingen Kallahof, Woerden (aandeel 50%) Drie onverkochte nieuwbouwwoningen Kreekrug Waverveen 14 woningen bestaand bezit, vrije verkoop 16 woningen bestaand bezit, koopgarant Twee aangekochte woningen Kallahof Woerden (aandeel 50%)

31-12-2011 €

31-12-2010 €

41

41

248 185

594

357 174 550 756 3.132 2.485 191

172 1.070

8.078

1.836

444

0

447 390 25 36 899

444

Voorraad in ontwikkeling bestemd voor verkoop (onderhanden werk) 1 januari 2011 Mutaties 2011 Drie onverkochte nieuwbouwwoning Kreekrug, Waverveen Voorbereidingskosten 15 koopwoningen De Driesprong, Harmelen Voorbereidingskosten 3 kavels IJsvogel, Baambrugge Voorbereidingskosten 4 koopwoningen Kromwijkerkade, Woerden

Afwaardering drie nieuwbouwwoningen Kreekrug, Waverveen Overboeken drie woningen Kreekrug naar voorraad

31 december 2011

444

-135 -756 -891 452

444

De onder de voorraad opgenomen koopwoningen terug gekocht zijn in het verleden verkocht onder voorwaarden en worden komend boekjaar verkocht, hetzij in de vrije verkoop hetzij wederom onder voorwaarden. Van de voorraden is een oorspronkelijke boekwaarde van € 1.8 miljoen afgewaardeerd op lagere opbrengstwaarde.

25-06-2012


92

9.4 Vorderingen 9.4.1 Huurdebiteuren 00000000000000000000000000000000000000000000000000000000000

Huurdebiteuren Af: voorziening wegens oninbaarheid Totaal huurdebiteuren

31-12-2011 €

31-12-2010 €

523 -283 240

467 -204 263

31-12-2011 € 124 43 33 161 361 162 523

31-12-2010 € 85 40 16 171 312 155 467

De huurachterstand is als volgt opgebouwd: 00000000000000000000000000000000000000000000000000000000000 t/m 1 maand t/m 2 maanden t/m 3 maanden 3 maanden en meer Subtotaal Achterstand vertrokken huurders Totaal huurdebiteuren

De huurachterstand bedraagt 0.77% (2010: 0.66%) van de brutojaarhuur (2011: € 65 miljoen, 2010: € 63.5 miljoen) 9.4.2 Gemeente 00000000000000000000000000000000000000000000000000000000000

De Ronde Venen Woerden Montfoort Totaal gemeente 9.4.3 Belastingen 00000000000000000000000000000000000000000000000000000000000

Belastingen, vennootschapsbelasting Totaal belastingen

31-12-2011 €

31-12-2010 €

2

10 57

2

67

31-12-2011 €

31-12-2010 €

2.733 2.733

0 0

31-12-2011 €

31-12-2010 €

42 222 -95 135 10 8

318 208 -205 1.432 8 19

322

1.780

9.4.4 Overige vorderingen 00000000000000000000000000000000000000000000000000000000000

Overige debiteuren Overige vorderingen, op bewoners Af: voorziening wegens oninbaarheid Rekening courant Woningbouwstichting Kamerik Vordering op personeel Overige rekening couranten Totaal overige vorderingen

25-06-2012


9.4.5 Overlopende activa 00000000000000000000000000000000000000000000000000000000000

Te ontvangen BWS subsidie Vooruitbetaalde premie CAP* Vooruitbetaalde facturen Voorfinanciering Proper Stok project Kallahof Overig Totaal overlopende activa

31-12-2011 €

31-12-2010 €

977 79 359 1.663 286

645 103 124 1.251

3.364

1.999

* De vooruitbetaalde premie CAP heeft een resterende gemiddelde looptijd van 3 jaar en 7 maanden.

9.4.6 Liquide middelen 00000000000000000000000000000000000000000000000000000000000 Direct opvraagbaar: Kas/bank/giro: Totaal liquide middelen

25-06-2012

31-12-2011 €

31-12-2010 €

6.820 6.820

1.772 1.772

93


94

9.5 Eigen vermogen 9.5 Eigen vermogen Het verloop van het eigen vermogen is als volgt: 00000000000000000000000000000000000000000000000000000000000

31-12-2011 €

31-12-2010 €

Stand per 1 januari

220.863

202.756

Resultaat boekjaar

29.138

18.107

250.001

220.863

Stand per 31 december

9.6 Voorzieningen 9.6 Voorziening De mutaties in de voorzieningen zijn in het onderstaande schema samengevat: Onrendabele investeringen nieuwbouw €

Toekomstige herstructurering

Verzilverd Wonen

Loopbaan ontwikkeling

Reorganis atie

Derivaten

€

€

€

€

€

€

1 januari 2011

18.612

93

312

345

200

0

19.562

Mutaties 2011 Toevoegingen Vrijval Uitgaven Ovb Totaal mutaties

11.365 -7.101 -10.360 -3.220 -9.317

15.293 -2.964 -5.170 3.220 10.378

47 -31 -4

382

147

-13

-13

12

382

147

27.233 -10.110 -15.535 0 1.588

9.294

10.471

299

357

582

147

21.150

31 december 2011

De voorziening onrendabel investeringen en toekomstige herstructurering hebben betrekking op projecten welke in de komende jaar dan wel in de komende jaren worden uitgevoerd. De voorziening verzilverd wonen en loopbaanontwikkeling is een langlopende voorziening. De voorziening reorganisatie en derivaten is voor het komend jaar voorzien.

25-06-2012

Totaal


95

Nadere specificatie van de voorziening nieuwbouw

Project Korenbloemstraat/Kromwijkerkade Tumult, Abcoude Den Engh Hindersteinlaan, centrum Vleuten Vleuterweide Leidsche Rijn (deelplan 5 blok G Vleuterweide Leidsche Rijn (deelplan 6) De Driesprong ONK Prinsenhuis Mijdrecht Herenweg 283 Vinkeveen (835) Bernhardlaan, Mijdrecht Grutto Mijdrecht Hooch Woert, corporatiehotel Singelplan Oranjestraat Rubenstraat e.o. Zegveld, 8 starterswoningen Hofland oost, fase 5 Voorvliet, woonwagens Voorvliet, zorgeenheden Anne Franklaan Montfoort, aankoop 15 wonigen Overige projecten Naaldwijkstraat Poorterstraat naar herstructurering

Stand 31-122010 € 268 1.583 2.376 2.739 1.547 1.080 2.194 524 237 44 104 1.667 186 844 70 3.150 18.612

Ovb naar voorz. herstruc. €

(70) (3.150) (3.220)

Dotatie Uitgaven 2011 2011 € € 1.160 100 (293) (25) 719 (851) 229 (273) 2.465 (327) 1.220 (109) 67 (569) 465 163 163 2.248 673 (43) 481 186 44 314 358 28 132 (1.794) (127) (14) 172 (645) 198 457 (18) 46 46 1.590 7 2.989 2.989

Stand 31-122011 € 1.060 864 1.296 903 1.160 1.575 379 0 (0) 475 1.583 -

4.264

10.360

9.294

Dotatie 2011 € 771 49 6.034 2.557 (2.964) 1.263 721 3.898

Uitgaven 2011 € 119 40 52 186 62 814 3.898

Stand 31-122011 € 771 5.994 2.505 1.201 -

12.328

5.170

10.471

Nadere specificatie van de voorziening herstructurering

Project Mgr Nolenstraat e.o. 24 woningen Naaldwijkstraat Slingelandtlanen IJsseloord Poorterstraat Poorterstraat fase 2 Van Wassenaerstraat Overige projecten

Stand 31-122010 €

Ovb van voorz. nwb € 70

3.150 93 93

3.220

De overige projecten zijn de projecten welke of in voorbereiding zijn of waarvan de start van het project in het boekjaar heeft plaats gevonden, maar ook de oplevering, waardoor de dotatie aan de voorziening en de onttrekking van de werkelijke uitgaven van de voorziening in het boekjaar vallen.

25-06-2012


96

9.7 Langlopende schulden 2011 looptijd korter dan vijf jaar

2011 looptijd langer dan vijf jaar

€

€

€

€

12

12

12

208.951 58.806

352.048 -19.860 58.806

267.782

391.006

Leningen overheid Leningen krediet instellingen Kortlopend deel Terugkoopplicht VoV Totaal

143.097 -19.860

123.237

2011 totaal

2011 rente voet

2010 totaal

4.065%

318.547 -42.000 31.162 246.547

De leningportefeuille bestaat voor € 29,5 miljoen uit leningen met een variabele rente. Deze variabele rente wordt periodiek bepaald door het 1-maands Euribortarief (€ 1 miljoen), het 3-maands Euribortarief (€ 24,5 miljoen) en het 6-maands Euribortarief (€ 4 miljoen) te verhogen met een met de bank overeengekomen liquiditeitopslag. De totale leningportefeuille van € 352 miljoen is verkregen onder borging van het WSW Aflossingsverplichtingen binnen 12 maanden na afloop van het boekjaar ter hoogte van € 20 miljoen (reguliere aflossing en eindaflossing) zijn niet begrepen in de hierboven genoemde bedragen, maar opgenomen onder de kortlopende schulden. De rentabiliteitswaarde (contante waarde van de uit hoofde van bestaande leningscontracten rente- en aflossingsverplichtingen) bedraagt € 422 miljoen. Het aflossingsschema van de leningen en de daarmee samenhangende renterisico’s zijn als volgt:

Reguliere aflossingen Eindaflossingen Renteconversies Afgedekt dmv externe financiering Afgedekt dmv nwe renteafspraak Renterisico

2012

2013

2014

2015

2016

€

€

€

€

€

2012 tm2016 €

1.906 17.954 7.616 -5.000 -5.095 17.381

2.566 35.044 7.894 -10.000 0 35.504

1.765 33.411 7.685 -10.000 0 32.861

1.860 23.442 5.000 0 0 30.302

1.658 30.795 15.000 0 0 47.453

9.755 140.646 43.195 -25.000 -5.095 163.501

9.7.2 Leningen kredietinstellingen De mutaties in 2011 van de langlopende schulden kunnen als volgt worden toegelicht: 00000000000000000000000000000000000000000000000000000000000 Stand per 1 januari 2011 Bij: nieuwe leningen Af: Aflossingen Stand per 31 december 2011

25-06-2012

Leningen € 318.547 73.600 -40.099 352.048


9.7.3 Terugkoopverplichting VoV woningen 00000000000000000000000000000000000000000000000000000000000

31-12-2011 €

31-12-2010 €

Oorspronkelijk bruto minus korting

31.162

15.668

Mutaties, nieuw Mutaties teruggekocht Waardeverandering Overboeken van/ kortlopende schulden

27.549 -54 -933 1.082

16.868 -497 78 -955

Totaal langlopende schulden

58.806

31.162

00000000000000000000000000000000000000000000000000000000000

31-12-2011 €

31-12-2010 €

19.860 0 19.860

42.000 11.341 53.341

Schulden aan gemeente Schulden aan leveranciers Belastingen en premies sociale verzekeringen

31 718 525

20 6.538 1.873

Onderhanden projecten Overige schulden Totaal Overige schulden

0 461 461

948 553 1.501

0 7.409 713 152 385 229 0 5.696 1.248 260 1.129 17.221

0 6.418 808 165 368 154 955 0 0 1.864 10.732

38.816

74.004

9.8 Kortlopende schulden

Aflossingen komend jaar op langlopende leningen Schuld in R/C aan kredietinstellingen Schulden aan kredietinstellingen

Overlopende passiva: - niet vervallen rente - vooruitontvangen huren - vooruitontvangen huurtoeslag - te verrekenen servicekosten - reservering vakantiedagen - terugkoop koopgarantwoningen (kort) - nog te betalen stichtingskosten opgeleverde projecten in 2011 - nog af te rekenen Proper Stok inzake Kallahof - nog te betalen dagelijksonderhoud - overig Totaal overlopende passiva Totaal kortlopende schulden

Er is een kredietfaciliteit aanwezig van € 17.8 miljoen. Hiervoor zijn geen zekerheden gesteld. De faciliteit heeft een looptijd tot wederopzegging. Het onderhanden project Gildepatroon uit 2010 (stand 31-12-2010:€ 948,- ) is in 2011 opgeleverd.

25-06-2012

97


9.9 Niet uit de balans blijkende verplichtingen 9.9.1 Deelnemingverplichting De deelneming in WoningNet is voor 25% niet volgestort € 31.801 9.9.2 Samenwerking Uit hoofde van de samenwerkingsovereenkomst met Portaal is GroenWest (voorheen GroenrandWonen) nog verplicht om 77 huurwoningen te realiseren in het plangebied Vleuterweide. Uit hoofde van de samenwerkingsovereenkomst voor de projecten Waterrijk, Kallahof draagt GroenWest (voorheen SWW) de hoofdelijke aansprakelijkheid. Samen met Portaal, Bo-Ex, Mitros en SSH staat GroenWest garant voor een lening van totaal € 726.021,- die de Bank Nederlandse Gemeente verstrekt aan de Stichting Dutch International Guarantees for Housing. Deze middelen worden ingezet voor sociale woningbouwprojecten in de gemeente Leon in Nicaraqua. Groenwest neemt voor 3.27% deel in deze garantie (= €23.740) Daarnaast staat GroenWest garant voor een lening van € 821.580 dit betreft een bouwproject in Roemenië. Voor GroenWest betekent het totaal een garantstelling van totaal € 845.320,9.9.3 Investeringsverplichtingen Er zijn niet in de balans opgenomen verplichtingen voor nieuwbouw van woningen tot een bedrag van € 4.4 miljoen. In het kader van de ontwikkeling van het Defensie-eiland in Woerden is er met CV de Wasserij een Koop-en Ontwikkelovereenkomst Defensie-eiland gebouw 2 afgesloten. GroenWest neemt 22 appartementen en 24 parkeerplaatsen af, welke verkocht zullen worden onder voorwaarden. Start bouw zal in 2012-2013 zijn. 9.9.4 Onderhoudsverplichtingen Voor het strategisch en planmatig onderhoud is de restant verplichting € 990 duizend, zijnde een overloop van 2011 naar 2012. 9.9.5 Leasecontracten De schuld inzake afgesloten operational leasecontracten bedraagt gedurende de resterende looptijd € 295.000. 9.9.6 Onderlinge zekerheid De corporaties die deelnemen aan het WSW staan voor elkaar in via de obligoverplichting. Een obligo is een voorwaardelijke verplichting van de deelnemer om aan het WSW een bepaald bedrag over te maken. De hoogte van dat bedrag is afhankelijk van het bedrag aan geborgde leningen. De hoogte van het obligotarief is vastgesteld op 3.85%. De grondslag waarover het obligotarief wordt berekend is het schuldrestant van de geborgde lening, met uitzondering van het leningtype variabele hoofdsom en voor collegiale financiering. Het totale bedrag aan obligoverplichting is €13,6 miljoen.

25-06-2012

98


9.9.7

Financiële instrumenten

Financiële instrumenten Binnen het treasurybeleid van GroenWest dient het gebruik van financiële instrumenten ter beperking van inherente (rente-, looptijden- en markt-) risico's. Op grond van het vigerende interne treasurystatuut is het gebruik van financiële instrumenten slechts toegestaan voor zover er een materieel verband met het belegde/gefinancierde vermogen kan worden gelegd en de toepassing er van tot een positie van de totale leningen-/beleggingenportefeuille leidt welke vergelijkbaar is met een positie zonder gebruik te maken van deze instrumenten. Valutarisico GroenWest is alleen werkzaam in Nederland en loopt geen valuta risico. Renterisico GroenWest loopt renterisico over de rentedragende vorderingen (met name onder financiële vaste activa, effecten en liquide middelen) en rentedragende langlopende en kortlopende schulden (waaronder schulden aan kredietinstellingen). Voor vorderingen en schulden met variabele renteafspraken loopt GroenWest risico ten aanzien van toekomstige kasstromen, met betrekking tot vastrentende vorderingen en schulden loopt GroenWest risico’s over de marktwaarde. Met betrekking tot de vorderingen worden geen financiële derivaten met betrekking tot renterisico gecontracteerd. Met betrekking tot bepaalde vastrentende schulden (schulden aan kredietinstellingen) heeft GroenWest renteswaps gecontracteerd, zodat zij vaste rente betaalt en variabele rente ontvangt daarnaast zijn er Caps afgesloten om bij stijgende marktrente de rentelast te maximeren. Kredietrisico/Liquiditeitsrisico GroenWest bankiert voornamelijk bij de Rabobank, waar beschikt kan worden over een kredietfaciliteit. GroenWest maakt geen gebruik van meerdere banken teneinde over meerdere kredietfaciliteiten te kunnen beschikken. Er zijn geen nadere zekerheden verstrekt voor beschikbare kredietfaciliteiten. Derivaten GroenWest gebruikt derivaten om toekomstige rentepercentages vast te leggen en daarmee het jaarlijkse renteresultaat beheersbaar te houden. In het geval van payerswaps vindt er een koppeling plaats aan daadwerkelijk opgenomen financiering in de vorm van (variabele) ‘roll-over-leningen’. Daarnaast worden zogenaamde Caps ingezet, deze hebben als doel om de rente van ‘roll-overleningen’ te maximeren. Bij een hogere dan afgesproken rente wordt het verschil uitgekeerd. Tot slot wordt gebruik gemaakt van het afsluiten van leningcontracten die een stortingsdatum in de toekomst hebben. Dit laatste instrument wordt met name ingezet indien de toekomstige financieringsbehoefte zeker is en binnen de meerjarenprognose passende rentetarieven. In 2011 is een tijdelijke mismatch opgetreden bij de koppeling van swaps en roll-over-leningen. De oorzaak hiervan was een lagere financieringsbehoefte dan geprognotiseerd. Vanuit het oogpunt van goed treasury-management is er voor gekozen de koppeling deels los te laten, om daarmee de rentelasten te minimaliseren. In 2012 zijn alle swaps weer gekoppeld aan een roll-over-lening. Treasury-statuut In het treasury-statuut heeft GroenWest een beschrijving gegeven van haar rentemanagement. De doelstelling hiervan is: Het tegengaan van onaanvaardbare tegenvallers in het jaarlijkse renteresultaat.

25-06-2012

99


Het in gunstige zin (kunnen) beïnvloeden van het jaarlijkse renteresultaat.

Tevens zijn In het treasury-statuut de volgende randvoorwaarden opgenomen: In enige periode van twaalf maanden mag het relatieve renterisico op basis van de ‘bedrijfseconomische-methode’ niet meer zijn dan 15%. Er worden geen renteafspraken gemaakt (voorwaartse fixaties) waarvan de startdatum verder dan drie jaar in de toekomst ligt. Er wordt geen gebruik gemaakt van rente-instrumenten, waarbij het risico bestaat dat aan een marginverplichting moet worden voldaan. Er wordt geen gebruik gemaakt van rente-instrumenten, waarbij door de tegenpartij ter afdekking van het tegenpartijrisico zekerheden worden gevraagd. Het gebruik van de volgende (standaard) rente-instrumenten is toegestaan: Forward Rate Agreement (voor het fixeren van de korte rente) Cap, Floor of Collar (voor het begrenzen van de korte rente) Payers Swap (voor het verlengen van de rentetypische looptijd) Receivers Swap (voor het verkorten van de rentetypische looptijd) Payers Swaption (voor het begrenzen van de lange rente) Receivers Swaption (voor het begrenzen van de lange rente) Rente-instrumenten worden aangegaan met ‘solide’ tegenpartijen met het hoofdkantoor in Nederland. De kredietwaardigheid van tegenpartijen dient door een onafhankelijk instituut (WSW, ‘rating agency’) te worden vastgesteld. De kredietwaardigheid door twee van de drie ‘rating agencies’ bedraagt minimaal ‘Strong’ (zie begrippenlijst: ‘Rating’). De rating van de tegenpartij zal zo kort mogelijk voor het aangaan van de overeenkomst worden getoetst. 2 Het gebruik van rente-instrumenten met een ‘open einde’ (zoals het schrijven van opties zonder onderliggende waarde) is niet toegestaan. De financiële instrumenten die GroenWest in portefeuille heeft voldoen alle aan de voorwaarden van ons treasury-statuut. Overeenkomsten inzake derivaten met banken GroenWest heeft met de banken waar derivaten transacties mee afgesloten zijn overeenkomsten afgesloten. Met de BNG is een “NVB-raamovereenkomst Financiële Derivaten” afgesloten. Met de Rabobank is de “Overeenkomst Financiële Derivaten” afgesloten. Tot slot is met de Banque Artesia Nederland N.V. een Master Agreement met de bepalingen van de ISDA overeengekomen (International Swap Dealer Association). Alleen met de BNG en de Rabobank zijn swaps afgesloten. In de overeenkomsten die met deze banken zijn afgesloten is niet opgenomen dat GroenWest bij een negatieve marktwaarde van de swaps een (tijdelijke) bijstortverplichting kent. In onderstaande tabel worden de gehedge relaties tussen de payer-swaps en de roll-over-leningen weergegeven. In alle weergegeven relaties is de hedge-strategie er op gericht om onaanvaardbare tegenvallers in het renteresultaat tegen te gaan. Daarmee wordt het rente-risico afgedekt.

Tegenpartij

Ingangsdatum

Einddatum

Rentebasis

Bedrag (*€1.000.000)

Roll-over en derivaten: 2

“Open einde” duidt op de omvang van het risico. Wanneer een derivaat een “open eind” karakter heeft, is van tevoren het maximale verlies niet vast te stellen. De organisatie treedt dan op als verzekeraar, met alle risico´s van dien. 25-06-2012

100


101

BNG, payerswap BNG roll-over Marktwaarde payerswap

02-04-2009 04-10-2010

02-04-2019 02-04-2013

4.469% EUR 3M+0.20%

5 5 -/-0,853

BNG, payerswap BNG roll-over Martktwaarde payerswap

16-03-2009 02-12-2010

02-03-2018 02-03-2018

4.38% EUR 3M+0,22%

5 5 -/- 0,759

Rabobank, payerswap NWB, roll-over Marktwaarde payerswap

01-06-2007 01-06-2007

01-06-2016 01-06-2016

3.56% EUR 6M+0.005%

4 4 -/-0,326

BNG, payerswap BNG, roll-over BNG, roll-over Marktwaarde payerswap

02-01-2009 02-04-2010 02-07-2012

02-01-2019 02-04-2012 02-01-2019

4.0675% EUR 3M+0.20% EUR 3M+0,50%

5 5 5 -/- 0,724

BNG,payerswap BNG, roll-over Marktwaarde payerswap

01-10-2010 03-01-2011

01-10-2030 01-10-2030

4.445% EUR 3M+0.23%

5 5 -/- 1,372

Rabobank, payerswap NWB, roll-over Marktwaarde payerswap

03-02-2010 03-09-2010

05-02-2018 05-02-2018

4.788% EUR 3M+0.25%

5 5 -/-0,872

Rabobank, payerswap BNG, roll-over Marktwaarde payerswap

01-02-2013 01-02-2013

01-02-2021 01-02-2021

3.78% EUR 6M+0,38%

10 10 -/- 0,948

BNG, payerswap BNG, roll-over Martktwaarde payerswap

05-11-2009 05-06-2012

05-11-2018 05-11-2018

4.469% EUR 3M+0,45%

5 5 -/-0,825

02-09-2005

02-09-2015

EUR 3M 5.0000%

4

27-10-2004

03-10-2016

EUR 3M 5.5000%

04-05-2009

04-05-2014

EUR 3M 4.0000%

Caps zonder onderliggende waarde Artesia CAP-rate Marktwaarde CAP Rabobank CAP-rate Marktwaarde CAP BNG CAP-rate Marktwaarde CAP

0,005 5 0,014 5 0,002

De marktwaarde bedraagt per ultimo boekjaar € 6,658 miljoen negatief (2010: € 3,214 miljoen negatief). Deze negatieve marktwaarde heeft niet, evenmin als in voorgaande jaren, ertoe geleid dat GroenWest in 2011 verplicht werd onderpand bij tegenpartijen te storten. Overigens wordt naarmate het contract verstrijkt de marktwaarde uiteindelijk nihil. GroenWest kent geen contracten met banken waarbij ingeval van derivaten sprake is van een “margin call”. Dit wil zeggen dat GroenWest ook niet bij een dalende rente een bijstortverplichting kent. Het niet-effectieve deel van de hedge bedraagt € 146.785,= negatief. De negatieve marktwaarde van het niet-effectieve deel van de hedge is ten laste van de winst- en verliesrekening gebracht (rentelasten) en als verplichting in de balans onder post “voorziening derivaten” opgenomen.

25-06-2012


Door aflopende roll-over-contracten in het verleden is er momenteel geen directe koppeling meer met de drie genoemde CAP’s. Hier zijn voor GroenWest geen risico’s aan verbonden. Indien het driemaands-Euribor boven de CAP-rate uitkomt zal het verschil aan GroenWest, berekend over de hoofdsom, aan GroenWest betaald worden. Vanuit GroenWest richting de banken kan vanuit de CAP contracten geen betalingsverplichting ontstaan. In het jaarverslag is in het hoofdstuk “waarborgen van de financiële continuïteit” meer informatie opgenomen over de treasury van GroenWest. Ook is hier een overzicht gegeven van het renterisico. 9.9.8 Storting financiële contracten Onderstaand het overzicht van de reeds afgesloten leningovereenkomsten met een stortingsdatum na 31-12-2011 Tegenpartij

Ingangsdatum

Einddatum

Rente

02-01-2012 01-11-2013 03-03-2014

02-01-2020 01-11-2058 03-03-2022

3.19% 4.34% 3.99%

Bedrag (*€1.000.000)

NWB NWB BNG

5 10 10

Ook deze contracten met een toekomstige stortingsdatum zijn afgesloten met als doelstelling het tegengaan van onaanvaardbare tegenvallers in het jaarlijkse renteresultaat. Het rente-risico is hiermee afgedekt.

25-06-2012

102


103

10. Toelichting op de Winst en verliesrekening (* €1.000,-)

10.1 Huren 00000000000000000000000000000000000000000000000000000000000

Woningen en woongebouwen Niet zijnde woningen Af: Huurderving wegens leegstand Huurderving wegens oninbaarheid Totaal huren

31-12-2011 €

31-12-2010 €

62.796 476

61.002 599

737 4

578 2

62.531

61.021

De te ontvangen nettohuur is gewijzigd als gevolg van verhoging van de huren wegens algemene huurverhoging (1.3%) en harmonisatie en het in en -uit exploitatie nemen van woningen.

10.2 Vergoedingen

00000000000000000000000000000000000000000000000000000000000

31-12-2011 €

31-12-2010 €

1.529

1.827

13

4

Totaal vergoedingen

1.516

1.823

00000000000000000000000000000000000000000000000000000000000

31-12-2011 €

31-12-2010 €

Opbrengst verkopen bestaand bezit Af: Bedrijfswaarde Af: Verkoopkosten Verkoopresultaat bestaand bezit

2.929 1.215 70 1.644

2.790 955 62 1.773

Opbrengst verkochte grond koopwoningen Af: Kosten grond koopwoningen Bij: Opbrengst verkochte woningen Af: Verkoopkosten AF: Reeds genomen resultaat Verkoopresultaat

2.406 1.290 45 182 322 657

1.522 1.202 857 766

2.301

2.184

Overige goederen, leveringen en diensten Af: Vergoedingsderving wegens leegstand

10.3 Verkoop onroerende zaken

Totaal verkoopresultaat

25-06-2012

411


10.4 Overige bedrijfsopbrengsten 00000000000000000000000000000000000000000000000000000000000

Beheervergoeding Portaal/ Kamerik/Gemeente Ronde Venen Vergoeding huurcontracten Vergoeding inschrijving woningzoekenden Administratievergoeding VvE Administratievergoeding projecten Administratievergoeding in servicekosten Administratievergoeding overig Dienstverlening derden (Portaal) Diverse doorberekeningen (intern) Diverse opbrengsten Totaal overige bedrijfsopbrengsten

31-12-2011 €

31-12-2010 €

392 48 0 40 5 26 16 0 0 469

649 23 35 51 17 34 0 135 197 305

996

1.446

Het beheer van de Portaalwoningen (1.193 eenheden) is per 1 april 2011 beëindigd. De inschrijving van de woningzoekenden loopt vanaf 2011 voor alle gemeenten via de stichting woonruimteverdeling Utrecht.

10.5 Afschrijvingen op materiële vaste activa 00000000000000000000000000000000000000000000000000000000000

Afschrijvingen immaterieel vaste activa Afschrijvingen overige goederen Afschrijvingen onroerende zaken ten dienste van de exploitatie Totaal afschrijvingen

10.6 Overige waardeveranderingen

25-06-2012

31-12-2011 €

31-12-2010 €

120 0 758

119 3 512

878

634

104


Overige waardeverandering materiële vaste activa Vleuterweide , deelplan 5, blok 3 en 6 De Woerd Jozefzorg Den Engh IJsvogel, Baambrugge Israelslaan Hobbemastraat Starterswoningen Zegveld Heeren van Woerden Naaldwijkstraat Van Damstraat Bloklanden Zorgcentrum Vleuten Hindersteinlaan, Vleuten Haarzicht, Utrecht Haarrijn, Utrecht Vleuterweide, De Lakei Vleuterweide, De Erven Vleuterweide, De tuinlanden Hof van Harmelen De Driesprong Raadhuis, Harmelen Rijnenburg Paardeweide, Vleuten Herenweg, Wilnis Mariaoord Bernhardlaan, Vinkeveen ONK, Prinsenhuis Kreekrug Westerheul IV, Vinkeveen Futenlaan, Vinkeveen Bernhardlaan, Mijdrecht Herenweg 283 Vinkeveen Stadhouderlaan Angstelborgh, Abcoude Winkelbuurt Abocude G. van Aemstelstraat Mijdrecht Grutto Pijlstraatlaan, Vinkeveen Clusterwoningen, Bernhardlaan Haitsmaplein Amstelhoek, bedrijventerrein Mijdrecht, Tumult Hooch Woert Defensieeiland Singelkwartier Oranjestraat Rubensstraat Pius X Lokatie keerkring Kallahof Snellerpoort Kromwijkerkade, Woerden Heeren van Woerden Miep Giestraat Lieve Vrouwegracht Hofland oost fase 4 Hofland oost fase 5 Nieuw Breedijk Voorvliet, woonwagens Voorvliet, zorg Anne Franklaan Veldwijk sub totaal nieuwbouw huurwoningen

25-06-2012

31-12-2011 31-12-2010 671 169 -424 800 -127 -2 -73 182 -69 346 8 1 2 -851 2.558 9 0 0 0 -441 726 -273 -294 -327 -847 81 0 -109 1.325 29 0 381 0 5 0 136 0 251 2.215 76 -236 -569 2.419 369 29 48 0 30 0 2.248 0 163 0 38 0 48 0 32 0 32 0 -43 531 34 0 -42 890 9 0 6 0 -293 293 186 260 8 5 314 1.538 28 118 -1.794 7.348 6 3 17 0 -749 0 8 78 1.160 15 -557 0 3 37 277 42 -393 92 -645 112 0 -236 457 25 46 0 1.590 -3 970 0 2.013 20.531

105


Overige waardeverandering materiële vaste activa 31-12-2011 31-12-2010 Kallahof koopgarant Zegveld starterswoningen koopgarant Heeren van Woerden, koopgarant Hofland oost fase 4, koopgarant Hofland oost fase 5, koopgarant

720 -14 413 669 462

0 0 0 0 0

sub totaal nieuwbouw koopwoningen

2.251

0

sub totaal nieuwbouw

4.264

20.531

Overige waardeverandering materiële vaste activa 31-12-2011 31-12-2010 Sv. Lohmanlaan e.o. 48 woningen Mgr. Nolenstraat 24 woningen Talmalanen Slingelandlanen Havenstraat Pannenfabriek, restwarmte Korenbloemstraat Lindenlaan Lindenlaan, asbestonderzoek Eikenlaan Elzenlaan Lindenlaan/Meidoornlaan Procesmanagement BBK IJsseloord Naaldwijkstraat Poorterstraat fase 1 Poorterstraat fase 2 De Ness Achter 't spoor Mauritshof Schaepmanplantsoen Midrethstraat Koenraadstraat Wassenaerstraat van Aemstelstraat Hoofdweg Kerspelstraat Christinastraat Van Dishoeckstraat Stationsstraat Raadhuisstraat Herenweg Mijdrecht div subtotaal herstructurering

1.064 771 11 6.034 1 4 14 27 12 20 1 124 4 2.557 49 -2.964 1.263 11 20 1 7 737 75 721 210 374 421 701 16 23 0 22 0 12.328

0 0 0 12 10 7 6 5 0 12 0 14 15 20 0 3.160 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 6.579 9.840

Strategisch voorraad beleid Aankoop kerkstraat 13 subtotaal strategische aankoop

181 181

0 0

Activa ten dienste van Kantoorpand, rendementsweg subtotaal activa ten dienste van

0 0 0

0 900 900

16.773

31.271

Subtotaal waardeverandering materieel vaste activa

25-06-2012

106


107

Overige waardeverandering materiële vaste activa 31-12-2011 31-12-2010 Waardeverandering verkocht onder voorwaarden Materieel vaste activa Terugkooplicht 1e verkoop koopgarant bestaand bezit waardeverandering terugkoop/verkoop vov Subtotaal waardeverandering verkocht onder voorwaarden

Totaal waardeveranderingen (im)materiële vaste activa

-26.454 26.689 -4.907 158 -4.514

-12.437 12.431 -3.212 102 -3.116

12.259

28.155

10.7 erfpacht 00000000000000000000000000000000000000000000000000000000000 Erfpachtuitgifte door Natuurmonumenten Haarzuilens, gemeente Utrecht Complex 3, zes woningen Alexanderlaan Complex 104, 14 woningen Ockhuizerweg/Weth.de Greeflaan Totaal Erfpacht

31-12-2011 €

31-12-2010 €

1 6

1 6

7

7

De erfpacht wordt driejaarlijks geïndexeerd aan de hand van het consumentenprijsindexcijfer werknemers laag, looptijd tot 1 mei 2056.

10.8 Lonen, salarissen, sociale lasten en pensioenlasten 00000000000000000000000000000000000000000000000000000000000

Lonen en salarissen Sociale lasten Pensioenlasten Totaal lonen, salarissen, sociale lasten en pensioenlasten

31-12-2011 €

31-12-2010 €

6.911 882 1.200

6.500 726 1.211

8.993

8.437

Het aantal personeelsleden per ultimo boekjaar is 131 (115.6 fte) (2010: 141 fte : 123.5 ) Onderdeel van de lonen en salarissen is in 2011 een dotatie aan de reorganisatievoorziening van € 382.000 Ultimo 2011 was de dekkingsgraad van het pensioenfonds (SPW) 101%

25-06-2012


10.9 Onderhoud

00000000000000000000000000000000000000000000000000000000000

Onderhoudsuitgaven (niet cyclisch) Onderhoudsuitgaven (cyclisch) Af: Kosten eigen dienst

31-12-2011 €

31-12-2010 €

6.722 5.319 12.041

8.218 9.458 17.676

104

93

11.937

17.583

31-12-2011 € 5.077 242 1.114 904 4.704 -104

31-12-2010 € 8.517 74 950 897 7.238 -93

11.937

17.583

De onderhoudsuitgaven zijn te verdelen in: 00000000000000000000000000000000000000000000000000000000000 Planmatig onderhoud Bijdrage planmatig onderhoud aan VvE’s Contractonderhoud Mutatieonderhoud Klachtenonderhoud Af: kosten eigen dienst

In de cijfers van 2010 is € 500.000 overgeboekt van planmatig onderhoud naar contractonderhoud. Dit stond verkeerd gerubriceerd.

25-06-2012

108


10.10 Overige bedrijfslasten 00000000000000000000000000000000000000000000000000000000000

31-12-2011 €

31-12-2010 €

Subtotaal beheerskosten

1.479 1.833 1.632 876 69 22 5.911

2.482 2.789 882 684 103 85 7.025

Subtotaal heffingen

3.499 145 91 3.735

3.452 251 121 3.824

Overige bedrijfslasten: Servicekosten Woonomgeving/leefbaarheid Verkoopkosten koopgarant/voorgaande jaren Ontwikkelingskoten projecten Diverse bedrijfslasten Subtotaal overige bedrijfslasten

1.517 583 270 335 688 3.393

1.713 947 525 507 532 4.224

Subtotaal bijzondere posten

726 726

713 713

Totaal overige bedrijfslasten

13.765

15.786

31-12-2011 € 67 0 11 42 0

31-12-2010 € 89 15 2 154 65

120

325

Beheerkosten: Overige personeelskosten Algemeen beheer- en administratiekosten Uitgaven fusie Automatiseringskosten Vergoedingen RvC Overige kosten RvC

Heffingen: Belastingen Verzekeringen Contributie landelijke federatie

Bijzondere posten: Sector specifieke heffing

Honorarium externe accountant en de accountantsorganisatie 00000000000000000000000000000000000000000000000000000000000 Controle jaarrekening Controle jaarrekening, groepsaccountant Andere controleopdrachten Fiscale adviesdiensten Andere niet controlediensten

Het honorarium van de accountant voor de controle van de jaarrekening 2010 heeft betrekking op drie verschillende accountantsorganisaties; Deloitte, KPMG en BDO.

25-06-2012

109


110

10.11 Financiële baten en lasten 00000000000000000000000000000000000000000000000000000000000

31-12-2011 €

31-12-2010 €

-13.744 -13.744

-13.289 -74 -13.363

-1.297 -1.297

-502 -49 -551

-15.041

-13.914

1.162

0

88

112

279 167 446

329 3 332

Totaal rentebaten

1.696

444

Resultaat niet op nettovermogenswaarde gewaardeerde deelnemingen Waardeverandering CV De Witte Vrouwen Waardeverandering CV De Uithof Uitkering CV de Uithof Totaal

1 -375 120 -254

2 120 120 122

-13.599

-13.348

Rente langlopende schulden: Leningen kredietinstellingen Overige schulden

Rente kortlopende schulden: Kredietinstellingen Overige schulden

Totaal rentelasten Geactiveerde rente materieel vaste activa Onroerende zaken in ontwikkeling Rente financiële vaste activa: Te vorderen subsidie BWS Rente op vorderingen Rente op liquide middelen

25-06-2012


10.12 Belastingen De belastingen kunnen als volgt worden gespecificeerd:

00000000000000000000000000000000000000000000000000000000000

Correctie acute belastingen voorgaande jaren Acute belasting Latente belastingen: Actieve latentie leningen Actieve latentie verkopen Passieve latentie BWS Actieve latentie fiscaal resultaat

31-12-2011 €

31-12-2010 €

2.442 0

876 0

-231 664 -533

809 1 51 789

2.342

2.526

De acute belasting is als volgt bepaald: 00000000000000000000000000000000000000000000000000000000000 €

Jaarrekening Fiscale correcties: Boekwinst activa Afschrijvingen Overige bedrijfskosten

€ 2011 26.797

10.533 30 -11.796

Resultaat voor belasting

-.1.233 25.564

Vrijgestelde winstbestandsdelen: Mutatie actuele waarde Niet aftrekbare kosten

-19.923 752

Wijziging in toelaatbare reserves: Herbestedingsreserve

-4.165

Belastbaar bedrag Te verrekenen verliezen voorgaande jaren Verschuldigde winstbelasting

2.228 -2.228 0

Het belastingtarief bedraagt 25%

10.13 Mutatie actuele waarde De belastingen kunnen als volgt worden gespecificeerd:

00000000000000000000000000000000000000000000000000000000000

Mutatie actuele waarde

25-06-2012

31-12-2011 €

31-12-2010 €

19.923

31.569

19.923

31.569

111


11 Overige informatie 11.1 Werknemers Gedurende het jaar 2011 had de corporatie gemiddeld 136 werknemers in dienst (2010:141). 11.2 Bestuurder en commissarissen Lasten ter zake van bezoldiging en ter zake van pensioenen van : 00000000000000000000000000000000000000000000000000000000000 Directeurbestuurders Commissarissen en voormalige commissarissen

2011 € 475 69

2010 € 473 103

De bezoldiging van de bestuurders omvat: Periodiek betaalde beloningen (zoals salarissen, sociale lasten, vakantiegeld, gratificatie, ter beschikking stelling van auto) Beloningen betaalbaar op termijn (zoals pensioenlasten) Geen variabele beloning en geen contractuele verplichtingen Het totaal bedrag kan als volgt worden gespecificeerd:

T. Burgers E.S.M. Verheul P.P. Korzelius

Periodiek betaalbare beloning 2011 2010 € € 136 136 131 129 129 128

Beloningen betaalbaar op termijn 2011 2010 € € 27 28 26 26 26 26

De bezoldiging van de Raad van Commissarissen kan als volgt worden gespecificeerd (bedragen in euro’s): Als lid van de RvC Onkostenvergoeding Naam Functie Periode 2011 2010 2011 2010 € € € € I.L. Bergsma I.P.G.M. Brekelmans R.B. De Haas H. Moesbergen J.J. van Oosten G. Verkerk J.B. Wijnbrandi A. Smets J. Roodenburg R. Zomer J.H.A. Didden J.M.A. Vos Ir. H. Westra G.A. van Woudenburg Drs. W. Koning RA W.N. Herweijer

Voorzitter Lid Vice-voorzitter Lid Lid Lid Lid Lid Lid Voorzitter Vice voorzitter Lid Voorzitter Vice voorzitter Lid Lid

0101/31/12 0101/31/12 0101/31/12 0101/31/12 0101/31/12 0101/31/12 0101/31/12 0101/28.02 0101/31-01

12.900 9.000 10.500 9.000 9.000 9.000 9.000

68.400

25-06-2012

7.3 75 3.300 5.000 3.300 5.000 7.375 5.000 8.000 11.000 7.375 7.375 4.500 3.300 3.300 5.000 86.700

282 636

918

520 200 1.000 200 1.000 520 1.000 1.528 7.571 520 520 200 200 200 1.000 16.179

112


Ondertekening

Woerden, 25 juni 2012 Bestuur GroenWest

Mw. E.S.M. Verheul

Dhr P.P. Korzelius

Dhr. T. Burgers

25-06-2012

113


12 Overige gegevens Controleverklaring van de onafhankelijke accountant Hiervoor wordt verwezen naar de hierna opgenomen verklaring. Statutaire regeling betreffende de bestemming van het resultaat In de statuten van GroenWest is geen artikel opgenomen betreffende de resultaatbestemming. Bestemming van het resultaat over het boekjaar 2010 De jaarrekening 2010 is vastgesteld op 17 mei 2011. De Raad van Commissarissen heeft de bestemming van het resultaat ten gunste van de overige reserves goedgekeurd conform het daartoe gedane voorstel. Voorstel tot bestemming van het resultaat over het boekjaar 2011 De directie stelt de Raad van Commissarissen voor het resultaat over het boekjaar 2011 aan de overige reserves toe te voegen. Dit voorstel is vooruitlopend op en onder voorbehoud van de goedkeuring reeds in de jaarrekening verwerkt.

25-06-2012

114


Controleverklaring van de onafhankelijke accountant

25-06-2012

115


25-06-2012

116


117

KENGETALLEN Omschrijving

2011

2010

2009

Gegevens woningbezit Aantal verhuureenheden in exploitatie : -

Woningen/woongebouwen Woonzorgcomplexen

-

aanleunwoningen

Sub. Totaal VHE -

recreatieruimte Bedrijf en commerciële ruimte

11.401 -

11.453 -

-

-

-

11.668

11.401

11.453

1

1

1

31

25

21

475

469

481

Overig (standplaatsen woonwagens)

6

6

6

Overig (woonwagens)

6

6

6

12.187

11.908

11.968

-

Garages/parkeerplaatsen

-

Totaal VHE in eigen bezit

-

11.668 -

Huurwoningen in beheer voor derden

362

1.546

1.524

12.549

13.454

13.492

Aantal opgeleverd

328

25

76

Aangekocht bezit

1

3

5

Totaal VHE in beheer Mutaties in het eigen woningbezit :

-

Verkocht bezit woningen

60-

83-

Uit exploitatie (sloop)/samenvoeging

3-

28-

61

adminstratieve correctie

1

20-

38

267

103-

171

201.000

193.850

193.000

Gemiddelde grondslag onroerend zaakbelasting/woning

Aantal woningen in beheer voor VVE's

532

230

9-

244

Kwaliteit

-

Kosten niet-planmatig onderhoud per woning

567

715

629

Kosten planmatig onderhoud per woning

456

833

1.087

Totaal kosten onderhoud per woning

1.023

1.548

1.716

Prijs/kwaliteitsverhouding - Gemiddeld aantal punten WWS

141

-

452

Gemiddeld netto-huurprijs

Het verhuren van woningen - Mutatiegraad in %

-

141 448

141 434

6,10

5,73

5,83

Huurachterstand in %

0,77

0,66

0,77

Huurderving in %

1,16

0,92

0,90

25-06-2012


KENGETALLEN Omschrijving

2011

2010

2009

35,66

35,50

35,85

0,57

0,11

0,36

11,66

8,20

-4,41

3,34

3,47

3,95

Financiële continuiteit

-

Solvabiliteit Liquiditeit Rentabiliteit eigen vermogen Rentabiliteit vreemd vermogen Rentabiliteit totaal vermogen Interne financiering/woning Cash flow/woning

6,30

5,15

9,21

23.945

22.336

20.268

3.623

4.113

-99

21.426

19.372

17.703

5.489

5.533

5.366

Balans en winst- en verliesrekening

-

Eigen vermogen/woning Huren en vergoeding/woning Verkoopopbrengst per woninge

197

192

134

Beheerkosten/woning

1.109

1.131

1.050

Onderhoud/woning

1.023

1.548

1.716

Exploitatielasten/woning

674

772

724

Betaalde-ontvangen rente/woning

1.144

1.186

1.145

Resultaat uit gewone bedrijfsoefening/woning, ex afschr en waardeverand

1.737

1.116

835

589

-1.408

86

Jaarresultaat voor belasting-voor mutatie actuele waarde/woning Jaarresultaat na belasting-voor mutatie actuele waarde/woning

-

Jaarresultaat na belasting-na mutatie actuele waarde/woning

790

-1.185

-88

2.497

1.594

-780

9,21

9,18

8,51

Personeelsbezetting

-

Aantal personeelsleden (fte) per 1000 beheerde eenheden

25-06-2012

118

Jaarstukken GroenWest juni 2012

Recommend Documents