VAN GEND & LOOS TERREIN PLAN VAN AANPAK VERSIE DEFINITIEF APRIL 2015 REGIETEAM LEO KOCK (ST. HART VAN BRABANTPARK) HUUB SMULDERS (MIDPOINT BRABANT) BART SPIJKERS (ST. HART VAN BRABANTPARK, BEACH TILBURG JAN GOOSSENS (WIJKRADEN NOORDHOEK EN GOIRKE HASSELT BOUWMEESTERBUURT) TOM TER BEKKE (GEMEENTE TILBURG)
Inhoud 1.
Aanleiding
3
2.
Aandacht voor Verduurzaming, Participatie en de regio
4
3.
Doelstelling & Visie
5
4.
Concept voor het park
6
5.
Participatie en toekomstige organisatie
7
6.
Randvoorwaarden/kaders
7
7.
Toetsingscriteria voor initiatieven
8
8.
Besluitvorming binnen het regieteam
10
9.
Procesaanpak voor de ontwikkeling van het stadspark
11
10.
Advies ten behoeve van ontwikkeling VGL terrein
12
11.
Communicatie
13
Bijlage A: Activiteitenproces regieteam bij beoordeling initiatieven
15
Bijlage B: Voorbeeld opzet inschrijfformulier
16
2 Plan van Aanpak VGL terrein - versie april 2015
1. Aanleiding Dit plan van aanpak is geschreven door het Regieteam Van Gend & Loosterrein (VGL terrein). Het team bestaat uit vertegenwoordigers van Midpoint Brabant, Stichting Hart van Brabantpark, Wijkraden Noordhoek/ Goirke Hasselt Bouwmeesterbuurt en de Gemeente Tilburg. De doelstelling van het regieteam is tweeledig. a) begin 2015 te komen met een plan van aanpak, dat als basis dient voor het toetsen van initiatieven die een bijdrage willen leveren aan de vitaliteit van het toekomstige park op het VGL terrein. Daarbij gaat het om de initiatieven zelf, maar ook de samenhang tussen initiatieven in het totaalbeeld van het VGL terrein. b) Vanaf heden het proces van invulling van het toekomstige park op het VGL terrein vorm te geven, te monitoren en te evalueren. Een terugblik: Het VGL terrein is een aantal jaren geleden gekocht door de gemeente Tilburg. Na de grondige sanering van dit terrein, is een discussie gestart over op welke manier dit terrein in Tilburg een duurzame bijdrage kan leveren aan de vitaliteit van de stad en de regio. Anno 2014 is een prachtige groene long in het centrum van de stad gerealiseerd, die vraagt om verdere ontwikkeling. Het College van Burgemeesters en Wethouders van de gemeente Tilburg heeft in 2014 in haar coalitieakkoord het volgende vastgelegd voor het VGL terrein: 'Wij kiezen voor het Van Gend en Loosterrein een combinatie van groen en leisure. Oftewel in het midden een park met landelijke, groene activiteiten en aan de beide uiteinden ruimte voor vestiging van vrije tijdsvoorzieningen. Zolang er nog geen concrete plannen zijn, kunnen er tijdelijke activiteiten plaatsvinden, zoals een stadscamping of stadslandbouw. De betrokkenheid van de bewoners blijft belangrijk.' Het regieteam is verantwoordelijk voor de invulling van het park, de invulling van de vrije tijdsvoorzieningen op het VGL terrein is aan de gemeente (meer hierover in het hoofdstuk Randvoorwaarden/kaders). Midpoint Brabant heeft in 2013 Stichting Hart van Brabantpark gevraagd een studie te verrichten naar de benutting van het VGL-terrein. De belangrijkste elementen uit het advies betreffen de thema’s ‘participatie’ en ‘verduurzaming’. Een balans in de ruimtelijke, economische en maatschappelijke ontwikkeling staat daarbij centraal. Dit sluit aan bij het strategisch plan van de regionale ontwikkelingsmaatschappij Midpoint Brabant, dat Social Innovation tot haar Leitmotiv heeft benoemd. De gemeente Tilburg heeft participatie als thema omarmd; het wordt gestimuleerd en gefaciliteerd. Het regieteam heeft de ambitie om het park middels participatie te ontwikkelen. 3 Plan van Aanpak VGL terrein - versie april 2015
Een vooruitblik: Het plan van aanpak moet in 2015 klaar te zijn, zodat dat jaar een concrete start gemaakt kan worden met de invulling van het park op het VGL terrein. Hierop zijn meerdere randvoorwaarden en criteria van toepassing. Die zijn verwoord in dit document dat wordt voorgelegd aan het gemeentelijk bestuur. Na goedkeuring door het gemeentebestuur krijgt het regieteam het mandaat om initiatieven toe te laten tot het terrein en de voortgang van de ontwikkeling van het park op het VGL terrein te monitoren en te evalueren.
2. Aandacht voor Verduurzaming, Participatie en de regio Met verduurzaming wordt bedoeld dat in een ontwikkelproces balans ontstaat tussen de ruimtelijke, de economische en de maatschappelijke aspecten van een initiatief. Zeker bij de ontwikkeling van een centraal gelegen stadspark is de invloed op de omgeving en omwonenden groot en is het belangrijk deze uitgangspunten te betrekken in de planvorming. Het draagt positief bij aan het imago van het VGL 1 terrein als ideale plaats om te ontmoeten en te verpozen. Een stadspark waar de regionale identiteit van Hart van Brabant tot uiting komt en dat een voorbeeldfunctie heeft op het gebied is van Sociale Innovatie. Het regieteam legt niet de nadruk op het economische, òf het maatschappelijke òf het ruimtelijke domein. Op basis van de randvoorwaarden die zijn gesteld door onder andere de gemeente Tilburg, wordt eerst een speelveld getekend waarbinnen het Regieteam haar creativiteit kan benutten. Bij deze randvoorwaarden kan gedacht worden aan de financiële exploitatie van het terrein, ruimtelijke kaders, juridische vereisten en/of veiligheid (niet-limitatief). Participatie betekent actieve deelname van bewoners en maatschappelijke organisaties in de ontwikkeling van het VGL terrein. Het versterkt betrokkenheid en vergroot het draagvlak in de omgeving. Het nodigt uit tot actief meedenken over en deelnemen aan het ontwikkelen, beheren en managen van het terrein. Het regieteam ziet daarom 3 aspecten die van belang zijn voor het toelaten van initiatieven op het VGL terrein: 1. de criteria voor initiatieven op het VGL terrein worden mede bepaald door wensen van (omwonende) burgers. 2. de mogelijkheden voor actieve participatie van burgers. 3. evaluatiemomenten. Dit kan middels informeren, overleggen (bijv klankbordgroep) of enquêtes. Het regieteam wil de burger betrekken en onderdeel laten uitmaken van de ontwikkeling van het toekomstige stadspark.
1
Met VGL terrein wordt bedoeld het toekomstige park op het VGL terrein. 4
Plan van Aanpak VGL terrein - versie april 2015
Hoewel het VGL terrein in Tilburg ligt heeft een stadspark ook aantrekkingskracht op omringende gemeenten. Het regieteam vindt het belangrijk dat de kracht en identiteit van de regio op het terrein van Leisure en Groen geborgd is. Daarom is het belangrijk om streeknetwerken bij de ontwikkeling van het VGL terrein te betrekken.
3. Doelstelling & Visie Participatie en verduurzaming als basis voor de ontwikkelfilosofie van het regieteam, leidt tot een aantal doelstellingen voor het VGL terrein. Het VGL terrein heeft begin 2015 vooral de functie van "groene long in de stad". Het regieteam streeft naar een parkachtige omgeving die uniek is, niet alleen in Tilburg, maar ook in Brabant. De visie van het regieteam luidt dan ook: ‘De ontwikkeling van het VGL terrein tot een lokale en regionale ontmoetingsplaats, waar unieke groen & Leisure initiatieven gehuisvest zijn, en de plek wordt waar regionale bedrijven en burgers elkaar opzoeken om nieuwe initiatieven te ontwikkelen die bijdragen aan de duurzame vitaliteit van het gebied.’ Het regieteam formuleert daarbij de volgende doelstellingen, die recht doen aan de positie van burger, maatschappelijke organisaties, overheid en ondernemer. Businesscase meets Verduurzaming Initiatieven die toegang krijgen tot het VGL terrein, dragen bij aan de verduurzamingsfilosofie van het regieteam. Regionale inbedding Hoewel inwoners van Tilburg primair gebruik maken van het VGL terrein, heeft de locatie niet louter een Tilburgse functie. Het is van belang om aan te sluiten bij de leisure ambitie van de regio. Als het park een fysiek knooppunt wordt waar ook waarden uit de andere 8 gemeenten van Regio Hart van Brabant terugkeren (Land vd Hilver, Langstraat, Efteling, Beekse bergen, regionale festivals), kan het bijdragen aan de ambitie om meerdaags verblijf te stimuleren in de regio. Daarmee is het park tevens een visitekaartje van de regio. Doelgroepen die elkaar ontmoeten en versterken: Co-creatie Het VGL terrein is een ontmoetingsplaats waar altijd wel een reden is om er naartoe te gaan. Diversiteit van doelgroepen die actief bijdragen aan projecten is dan ook van belang. Het kan worden bereikt door aantrekkelijke horeca, evenementen, sport en bewegen, participatief onderhoud, ontmoeten en spelen. Het VGL terrein biedt ontwikkelingskansen aan lokale en regionale initiatieven om uit te groeien naar volwaardige en geïntegreerde activiteiten. Een proeftuin voor co-creatie tussen burger, ondernemer, overheid, onderzoek en onderwijs. Co-creatie, maar met een heldere regiefunctie Creativiteit door participerende organisaties en individuen moet worden gekoppeld aan een heldere visie. Het imago van het VGL terrein als geheel speelt daarbij een 5 Plan van Aanpak VGL terrein - versie april 2015
voorname rol. Het regieteam heeft bijzondere aandacht voor de synergie tussen initiatieven, waardoor geen solitair werkende initiatieven ontstaan. Initiatieven worden beoordeeld als onderdeel van het gehele stadspark.
4. Concept voor het park Eerder is door de stichting Hart van Brabantpark een concept voor de locatie omschreven. Dit concept vormt het vertrekpunt voor de verdere ontwikkeling van het toekomstige park en wordt hieronder beknopt samengevat. "Centraal gelegen, in het hart van Tilburg en Midden-Brabant, ontstaat op het voormalige VGL-terrein een coöperatief opgezet park, dat inwoners en bezoekers van Tilburg uitnodigt tot frequent bezoek. Een park waar bezoekers sporten, spelen en bewegen, kennis maken met producten en diensten van het omringende platteland, op een terras verpozen, op een bankje al of niet onder een schuilhut kijken naar de acties van buitensportbeoefenaren in de buitenarena, op het Krajicek-court, op paden en gras, toestellen e.d. In de ruimtes van het fraai ontworpen Hart van Brabant (HvB)Paviljoen presenteren zich de omliggende streken. en Tilburg aan de inwoners en bezoekers van de stad in de vorm van producten en diensten uit de streken (food, non-food, beleving en natuur) en overige bijzonderheden van platteland en stad. Binnen het HvB-Paviljoen bevindt zich ook de HvB-broedplaats : een opwerkfabriek met een informatieen adviescentrum waar burgers, ondernemers en instellingen terecht kunnen voor het ontwikkelen van nieuwe initiatieven op maatschappelijk, economisch en ruimtelijk gebied; een
ontmoetingsplaats,
oliespuit- en cross-over centrum voor alle publieke en private partijen betrokken bij de verduurzamende ontwikkeling van platteland en stad. Een park als decor voor een aantal functies die een verrijking zijn voor de stad en haar samenwerking met de omliggende streken waarin de partners in coöperatief verband het park exploiteren. Zij zorgen voor een fysieke inrichting die zorgt voor ruimte, groen en rust en een sociale programmering die borg staat voor ontmoeten, participeren, ondernemen en vernieuwen. Door de centrale ligging, parkeermogelijkheden, nabijheid van de twee stations, de grote open ruimte met het buitensportcentrum en het HvB Paviljoen is het VGL terrein bij uitstek een plaats voor omgevingsvriendelijke evenementen zoals themamarkten en cultuurpresentaties in de open lucht. De combinatie van buitensportfaciliteiten met professionele begeleiding en goede horeca maakt het park ideaal voor bedrijfsdagen, vergaderingen en opleidingen. Het oude, weggestopte VGL terrein wordt hiermee ontwikkeld tot een locatie die in al zijn verscheidenheid de levende etalage van Hart van Brabant is geworden. Het is een plaats waarvan de (fysieke) infrastructuur en de (sociale) programmering in coöperatief verband worden ontwikkeld, vormgegeven en geëxploiteerd met maatschappelijke, economische en ruimtelijke partijen tot een warm, levend en bruisend hart van het gebied. In samenspraak met de initiatieven die willen deelnemen aan het HvB park zal de definitieve invulling vorm krijgen."
6 Plan van Aanpak VGL terrein - versie april 2015
5. Participatie en toekomstige organisatie Bij de parkontwikkeling ziet het regieteam participatie van gemeente, burgers en organisaties uit stad en regio, als randvoorwaarde omdat het bijdraagt aan de verduurzaming van het park. In het park streven we naar participatie van burgers, gemeente en organisaties uit stad en regio in de ontwikkeling en het beheer van het park: ‘een park voor, met en van de burgers’. De participatie in de besluitvorming over het concept en de ontwikkeling van het park krijgt vorm door deelname in de regiegroep door St. Hart van Brabant park met daarin de wijkraden van Noordhoek en Goirke, Hasselt Bouwmeesterbuurt, Beach Tilburg en de gemeente. De resultaten van het regieteam worden besproken met de klankbordgroep die voor het park in het leven is geroepen en die bestaat uit een representatieve groep van burgers uit de naastgelegen wijken. Burgers, netwerken, maatschappelijke organisaties en ondernemers worden uitgenodigd om met initiatieven te komen die binnen het concept van het park passen. Het regieteam vindt het van groot belang dat passende initiatieven verder geholpen worden in hun ontwikkeling. Het regieteam beseft daarbij dat het begeleiden van initiatiefnemers buiten haar opdracht ligt. De mogelijke participatie van burgers van Tilburg in de exploitatie- en beheerfase van het HvB park kent vier vormen. 1. deelname aan uitvoerende activiteiten zoals onderhoud en beheer, parkwachter, tuinonderhoud etc. 2. deelname in de organisatie van activiteiten waar anderen gebruik van kunnen maken, bijvoorbeeld: cursussen en andere activiteiten verzorgen in het Paviljoen, bewegingsactiviteiten in het groen, organisatie van de vrijwilligers voor beheer en onderhoud, parkwacht, kleinschalige evenementen etc. Kortom een groot scala van mogelijke activiteiten om burgers actief in het park te betrekken. 3. Deelname in de besluitvorming, over ontwikkelingen, financiën, personeel, onderhoud en beheer etc. . 4. Financiële deelname in het park en/of delen daarvan bijv. het Paviljoen. In welke mate de bovenstaande participatie gestalte krijgt hangt af van het te doorlopen proces en te realiseren park.
6. Randvoorwaarden/kaders De gemeente stelt een aantal randvoorwaarden bij de invulling van het park, hieronder worden ze behandeld. Ruimtelijke kaders Zie de bijgevoegde kaart/vlekkenplan.
7 Plan van Aanpak VGL terrein - versie april 2015
Op basis van het collegeakkoord en stedenbouwkundige uitgangspunten zijn de randen van het gebied benoemd als zoeklocatie voor een toekomstige bebouwde leisure voorziening (geelgemarkeerd). De maximale footprint van deze bedraagt 15.000m2. De acquisitie voor deze leisure voorziening ligt bij de gemeente. Zolang er nog geen plannen zijn voor de bouw van een leisure voorzieningen kunnen de randen gebruikt worden voor tijdelijke initiatieven die bijdrage aan de ontwikkeling van het VGL terrein. Zodra het gebouwde leisure programma is ingevuld vervalt de resterende ruimte van de zoeklocatie aan het park. Het centrale deel van het gebied (groengemarkeerd incl evenemententerrein) kan nu al gebruikt worden voor de (definitieve) parkinvulling, waarbij de zone nabij de St. Ceciliastraat gebruikt wordt voor tijdelijke invullingen zoals evenementen. Het regieteam acht vanuit het ruimtelijk kader en de programmatische invulling de volgende zaken van groot belang: Het realiseren van een duidelijke toekomstige entree van het park (op de kaart weergegeven komende van Westpoint) Het realiseren van een verbinding met alle omliggende wijken inclusief het onderwijsgebied. Het realiseren van een oplossing voor de opstallen van het "Van Beurden terrein", bij voorkeur worden deze gesloopt en wordt de grond aan het park toegevoegd. Bij voorkeur ziet het regieteam de gebouwde leisure voorziening op het deel aan de Ringbaan West. De adviserende rol die het regieteam kan vervullen bij de komst van een leisure voorziening (in verband met een goede aansluiting op het park en de in het park gevestigde initiatieven). Het afronden van de geluidwal, die op dit moment voor de helft gereed is. Financiële kaders Op basis van de uitkomsten van het ontwikkeltraject zal een ontwerp voor het parkdeel worden gemaakt. Op basis van de begroting voor dit ontwerp en het verdienmodel voor het parkdeel zal de bijdrage van de gemeente in de aanleg en exploitatie (denk aan afspraken omtrent erfpacht) van het park worden bepaald. Het eigendom van de grond blijft in alle gevallen bij de gemeente. Juridische vereisten en veiligheid Initiatiefnemers zijn zelf verantwoordelijk voor het aanvragen van relevante vergunningen en de veiligheid van het initiatief.
7. Toetsingscriteria voor initiatieven De regiegroep maakt onderscheid tussen initiatieven die gebruik willen maken van het feit dat het terrein tijdelijk nog onbenut is en initiatieven die voor langer tijd op het terrein een plek willen vinden en deel gaan uitmaken van het park-concept.
8 Plan van Aanpak VGL terrein - versie april 2015
De onderstaande tabel geeft een overzicht van de typen initiatieven, op basis van tijdsduur. Evenementen en tijdelijke
Semi-permanente initiatieven
Permanente initiatieven*
initiatieven
Maximaal ruimtegebruik
Passen als ‘tijdelijk’ binnen
Mag per initiatief niet meer
afhankelijk van wat
het bestaande
dan 1 ha. aan ruimte
beschikbaar is.
bestemmingsplan.
innemen
Gedurende beperkte
Vragen weinig
Vergen zodanig hoge
periode op het terrein.
investeringen zodat ook
investeringen dat een
Inpasbaar bij de andere
een korte levensduur
levensduur van meer dan
initiatieven in het park.
acceptabel is (1-10 jaar).
10/15 jaar nodig is.
Vragen mogelijk om een wijziging van het bestemmingsplan
Tabel 1: kenmerken van initiatieven * Het regieteam is alleen verantwoordelijk voor het inhoudelijk en financieel toetsen van initiatieven voor het VGL terrein. De initiatiefnemers zijn zelf verantwoordelijk voor het naleven van de relevante wetgeving, vergunningen en regelingen.
De eerste categorie initiatieven worden slechts op een beperkt aantal criteria beoordeeld zoals een sluitende begroting en financiering, mate van overlast, slechts voor 2015, niet concurrerend met andere initiatieven. Voor de initiatieven die (semi) permanent deel willen uitmaken van het parkconcept geldt de onderstaande procedure. Na bestuurlijke goedkeuring van dit PvA wordt er vanuit het regieteam een oproep gedaan om initiatieven aan te dragen voor het VGL terrein. Die moeten voldoen aan criteria zodat voldoende houvast aanwezig is voor het regieteam om initiatieven toe te laten of af te wijzen. De initiatieven worden eerst getoetst aan een aantal harde criteria die ook objectief toetsbaar zijn, voordat toetsing plaatsvindt aan de inhoudelijk georiënteerde verduurzamingsfilosofie (die softer is en daarmee ook iets subjectiever). Initiatieven worden in eerste instantie getoetst aan de volgende ‘harde’ eisen: Is er sprake van een geloofwaardige en duurzaam sluitende begrotings- en financieringsopzet? Zijn exploitatie- en investeringslasten reëel ingeschat? Wordt er conform het reglement van het parkmanagement (nader op te stellen) gehandeld? Leiden losstaande (tijdelijke en (semi-)permanente) initiatieven tot een onacceptabele beperking van de openbaar toegankelijke ruimte (zie 'overzicht ruimtegebruik')
9 Plan van Aanpak VGL terrein - versie april 2015
Er mag nog geen sprake zijn van "bouwen' (in verband met het huidige Bestemmingsplan), die ruimte is er wel na aanpassing van het Bestemmingsplan. Het regieteam vindt het totale parkconcept en daarmee de synergie tussen programma onderdelen van groot belang. Bij de evaluatie van inzendingen zal deze synergie dan ook centraal staan. Dit kan ook betekenen dat inzendingen die niet of minder passen binnen het totale concept niet op het VGL terrein zullen worden gerealiseerd.
Daarna vindt in het regieteam per initiatief discussie plaats over de volgende criteria, die een uiting zijn van de verduurzamingsfilosofie die het regieteam nastreeft bij de invulling van het VGL terrein. Dit om een goede balans tussen de business cases en value cases te borgen. Voorziet het initiatief in een integrale ontwikkeling van het ruimtelijke, maatschappelijke en economische domein (zie verduurzamingsfilosofie)? Is het initiatief aanvullend op bestaande voorzieningen in Tilburg; Is contact gezocht met andere initiatieven op het VGL-terrein, om complementariteit te zoeken in de gehele ontwikkeling van het terrein; Hoe wordt synergie bereikt met andere initiatieven en omwonenden? Wat is de toegevoegde waarde voor het imago van de locatie. Hoe borgen initiatiefnemers een kwalitatief hoogwaardige uitvoering van het project? Hoe betrekken en informeren initiatiefnemers de burger en/of andere maatschappelijke organisaties over de waarde van het project voor de omgeving. Hoe draagt het initiatief bij aan de diversiteit van de (openbare) ruimte van het terrein? Overzicht ruimtegebruik Voor de totale locatie houdt het regieteam het onderstaande ruimtegebruik aan: Totaal beschikbaar Bestemd voor gebouwde leisure Beschikbaar voor park (op termijn)
ca. 7,5 ha. ca. 1,5 ha. ca. 6 ha.
Minimaal openbaar toegankelijk deel van het park:
4 ha.
8. Besluitvorming binnen het regieteam Het regieteam beoordeelt alle tijdelijke en permanente initiatieven. Besluitvorming in het regieteam gebeurt op de basis van consensus. Daarbij gelden de volgende randvoorwaarden: Het bestuur van de gemeente Tilburg heeft te allen tijde een ‘veto’ op een besluit door het regieteam over het wel of niet instemmen met programma. In het verleden gemaakte afspraken die bestuurlijk bekrachtigd zijn, blijven van kracht.
10 Plan van Aanpak VGL terrein - versie april 2015
Partijen die in het regieteam zitten, kunnen niet stemmen over projecten waar ze zelf een direct belang bij hebben.
9. Procesaanpak voor de ontwikkeling van het stadspark In de ontwikkeling van het VGL-terrein zijn er drie te onderscheiden elementen: 1. Toelaten van tijdelijke initiatieven zolang de ontwikkeling van het park nog in voorbereiding is. Initiatieven die gebruik kunnen maken van nog niet bestemde delen van het VGL-terrein onder de randvoorwaarden dat ze a. tijdelijk zijn en verdwijnen als er een andere bestemming is tenzij ze inpasbaar blijken te zijn binnen het concept van het park. b. niet strijdig zijn met, concurreren met, afbreuk doen aan andere initiatieven c. een sluitende begrotings- en financieringsopzet hebben. 2. De ontwikkeling van een integraal stadspark 3. De bebouwing met leisure bestemming. De ontwikkeling van het VGL-terrein tot een integraal stadspark kent twee fasen: -voorbereidingsfase -ontwikkeling en de inrichting van parkmanagement en -beheer. Voorbereidingsfase 1. Publiciteitscampagne beschrijven (voorbereidingen hiervoor zijn in gang gezet, zie hfst Communicatie) bekend maken dat er een park ontwikkeld gaat worden en dat daarvoor ideeën ingezonden kunnen worden. gericht op potentiele initiatiefnemers/ondernemers voor de onderdelen van het concept, Sport en Bewegen, evenementen, Horeca en aanvullende passende initiatieven. gericht op de burgers en organisaties in stad en regio in het algemeen. 2. Park-ontwerp. 3. Participatie in de ontwikkeling vorm geven. 4. Werving van subsidies en fondsen voor financiering van de ontwikkelingsfase. Ontwikkelingsfase Ontwikkeling van de onderdelen: 1. Werving van initiatiefnemers. 2. Eerste toetsing van initiatieven door de regiegroep op passendheid in concept, realisatiekracht van initiatiefnemer, synergie met andere onderdelen. 3. Ontwikkeling van de onderdelen tot een uitvoerbaar plan met financiering. 4. Tweede toetsing in samenhang door regiegroep van de uitgewerkte initiatieven op businesscase. 5. Initiatieven sluiten een overeenkomst met het parkmanagement. Ontwikkeling van het park als geheel: “Het park als onderneming’ 1. Opzet parkmanagement en beheer, PPS, ‘park als onderneming’ .
11 Plan van Aanpak VGL terrein - versie april 2015
2. Burgerparticipatie in de ontwikkeling, investeringen, parkmanagement en oprichting van een coöperatie 3. Integratie van de verschillende in ontwikkeling zijnde onderdelen 4. Fondswerving voor inrichting van het park als geheel:
10. Advies ten behoeve van ontwikkeling VGL terrein Het regieteam heeft als centrale doelstelling het plan van aanpak te formuleren. Dat laat onverlet dat er een aantal onderwerpen is die volgens het regieteam tijdens de uitvoering en invulling van het VGL terrein aangepakt moeten worden. In dit hoofdstuk worden deze onderwerpen behandeld. Advies - Huisvesting Het regieteam stelt voor het VGL gebouw te gebruiken als informatie en adviescentrum voor de ontwikkeling van het park. Afspraken daarvoor zijn nader vast te leggen in een huurovereenkomst met de gemeente Tilburg. Advies - Beheer- en ontwikkelfunctie Het regieteam is van mening dat projecten niet zomaar ontstaan. Vaak is er aanzienlijk werk nodig om projecten gereed te maken vanuit inhoudelijk en financieel oogpunt. Het ontbreekt het regieteam aan capaciteit en middelen om dit mogelijk te maken. Daarom vraagt het regieteam aandacht voor de ontwikkelfunctie die nodig is om betere en professionelere projecten te realiseren voor het VGL terrein. Wanneer initiatieven op het VGL terrein ‘landen’, zijn dit separate projecten. Het regieteam onderstreept de waarde van een integrale aanpak, waardoor initiatieven ook tijdens uitvoering op het VGL terrein met elkaar actief in contact gebracht worden. Dit wordt gedaan om nieuwe ontwikkelingen op gang te brengen. Daarnaast is het vanuit praktisch oogpunt wenselijk dat er capaciteit ontstaat om enkele personen/organisaties als centrale spil in het park te positioneren. Dit om te zorgen dat ordehandhaving, dynamiek, veiligheid en beheer goed worden opgepakt. Advies - Businessplan Het regieteam streeft er naar dat het gehele park als ‘onderneming’ wordt opgezet, dat wil zeggen met een sluitende exploitatiebegroting. In de ontwikkelingsfase wordt met dit streven als uitgangspunt een businessplan uitgewerkt voor het park als geheel met het parkmanagement als ondernemer. In dit businessplan wordt naast de organisatievorm en exploitatie ook de risico- en taak-verdeling tussen gemeente en parkmanagement, veiligheid, onderhoud en beheer en de rol van de gemeente en burgers in het parkmanagement beschreven. Advies - Verduurzamend ontwikkelen In het plan van aanpak is de ontwikkelfunctie als een belangrijk element benoemd in de borging van verduurzaming van het VGL terrein. Dat betekent dat de 12 Plan van Aanpak VGL terrein - versie april 2015
ontwikkelfunctie tevens een samenstelling omvat van personen die verduurzamend werken en niet enkel vanuit één domein (economisch, maatschappelijk, ruimtelijk) handelen. Het regieteam pleit voor een samengesteld gezelschap (ontwikkelteam) dat expertise verbindt op alle drie de benoemde terreinen. Het ontwikkelteam verbindt de initiatieven en faciliteert kennisdeling. Door deze rol op het VGL terrein ontstaat een aantal voordelen. Ten eerste kan het terrein zich hiermee tot een regionale proeftuin ontwikkelen waar verduurzamende initiatieven tot wasdom worden gebracht. Ten tweede borgt het de fysieke inbedding van de verduurzamingsfilosofie op het VGL terrein. Ten derde draagt de aanpak nadrukkelijk bij aan de ambitie van de regio om zich als sociaal technologisch centrum te ontwikkelen (Social Innovation). Tenslotte heeft het een aanzuigende werking op nieuwe initiatieven, en het leidt tot een voorbeeldfunctie op mogelijk Europees niveau betreffende verduurzamend en participatief ontwikkelen van een stad en regio. Relatie Ontwikkelteam en Regieteam Het regieteam heeft een belangrijke rol in het kader van overzicht over het proces, verslaglegging, bewaking van de criteria en is verantwoordelijk voor het wel of niet toelaten van initiatieven. Het regieteam werkt overeenkomstig het plan van aanpak. Het ontwikkelteam is uitvoerend en is verantwoordelijk voor de verdere ontwikkeling van het concept van het park, het proces van participatie en de onderlinge samenhang van de initiatieven. In het ontwikkelteam zijn de verschillende beleidsterreinen (ruimtelijk, economisch, maatschappelijk) evenwichtig vertegenwoordigd. Regieteam en Ontwikkelteam zijn onderling gescheiden ter voorkoming van belangenverstrengeling. Het ontwikkelteam heeft ten aanzien van de toelating van initiatieven geen beslissingsbevoegdheid, het regieteam wel. Zij heeft haar verantwoordelijkheid naar het bevoegde gezag, cq eigenaar van het terrein.
11. Communicatie Om recht te doen aan de potentie van het VGL terrein, is een communicatiestrategie in voorbereiding. Doel hiervan is om duidelijk over het voetlicht te brengen in de regio dat initiatiefnemers met passende initiatieven (groen, ontmoeting, beweging) weten dat zij mogelijk terecht kunnen op het VGLterrein en tijdig hun initiatief aanmelden bij het regieteam. Daarnaast is een belangrijk doel van de communicatie om burgers en organisaties te informeren over de ontwikkelingen van het terrein, de gemaakte keuzen en om draagvlak te creëren voor de gewenste participatie. Tenslotte is een belangrijk doel van de communicatie om de dialoog tussen inwoners, organisaties en het regieteam/parkmanagement tot stand te brengen. De volgende uitgangspunten zijn daarop van toepassing: 13 Plan van Aanpak VGL terrein - versie april 2015
Het regieteam doet de oproep aan initiatiefnemers, de gemeente faciliteert. De criteria die gelden voor wel of niet passen op het VGL-terrein moeten verbeeld worden, dat werkt beter dan alleen tekst. De keuze voor referentiebeelden komt heel nauw en moet in goede afstemming met de opdrachtgever gebeuren. Betrokkenheid van bestaande initiatieven, er is reeds een community rond het VGL-terrein actief (denk bijvoorbeeld aan Stadscamping, stadslandbouw, beachvolleybal en Vitaal Leisure Landschap). Na afloop van de campagne is de publieke verantwoording voor de gemaakte selectie belangrijk.
Aanpak In opdracht van het regieteam start er een campagneteam met daarin ongeveer 6 specialisten (communicatie vertegenwoordiging regieteam en stichting Hart van Brabantpark). Zij bedenken een concept, ontwikkelen beeld en tekst en kiezen een middelenmix. De nadruk zal op online liggen, daar waar mogelijk ondersteund met buitenreclame. Middelen Wordt door het campagneteam ingevuld, te denken valt aan free publicity, website spz013.nl, social media, gemeentelijke kanalen, uiteraard meer dan alleen online campagne. Proces Startpunt voor de communicatie is een kick off met het regieteam op basis van het definitieve Plan van Aanpak . Het communicatieteam gebruikt de flexibele scrummethode. Dat wil zeggen dat de opdrachtgever (het regieteam) en de teamleden 1x per week bij elkaar komen om acties te bepalen en verdelen. Tussendoor gebruikt het team nog minimaal twee keer een kwartier om de voortgang te delen. Vanuit het Regieteam wordt één persoon verantwoordelijk voor het onderhouden van het contact met het communicatieteam. Dit om deel- en eindproducten te bespreken evenals voortgang van het project. Planning Officiële start campagne (afhankelijk van goedkeuring PvA) vanaf april 2015, voor die tijd wordt er al gewerkt aan de voorbereiding van de campagne. Budget voor de communicatiecampagne De middelen zijn beperkt, er is geen financiële ruimte om de campagne uit te besteden aan een bureau. We moeten de gemeentelijke capaciteit en middelen dus zo optimaal mogelijk benutten.
14 Plan van Aanpak VGL terrein - versie april 2015
Bijlage A: Activiteitenproces regieteam bij beoordeling initiatieven 1. Het doen van de oproep 2. Initiatiefnemer meldt zich met voorstel 3. Mondelinge of schriftelijke bespreking binnen regieteam 4. Uitkomst: ja, nee of ja, mits… 5. Klankbordgroep, ter info, zienswijze 6. Go- no –go voor eerste ontwikkeltraject 7. Na ontwikkeltraject komen initiatieven (integraal) terug bij het regieteam voor het finale besluit Parallel: communicatie over de voortgang richting wethouder, college, raad
15 Plan van Aanpak VGL terrein - versie april 2015
Bijlage B: Voorbeeld opzet inschrijfformulier P.M. - nader aan te vullen. Richtlijnen voor inschrijving: Uiterste inschrijvingsdatum Digitaal in te dienen, of ook mogelijk per post? Vragen we een verklaring met identiteitsbewijs, of kvk uittreksel In ieder geval persoonlijke gegevens Referenties Initiatiefnemer is vergunningen.
zelf verantwoordelijk
voor
het
aanvragen
van
relevante
Initiatief inhoudelijk, benoemen of omschrijven van (indien van toepassing): de persoonlijke motivatie voor het initiatief het initiatief, het concept, de functie de duur van het initiatief, openingstijden alles wat nodig is om het mogelijk te maken (dus bijvoorbeeld ook parkeren) de doelgroep, verwachte bezoekersaantallen het aansluiten op de doelstelling uit het PvA en op verduurzaming en participatie draagvlak/synergie/verbinding met andere initiatieven op het terrein en met omwonenden de toegevoegde waarde voor VGL terrein de benodigde ruimte, voorkeur voor een locatie op het terrein wel of niet publiek toegankelijk referentiebeelden, schetsen voor het initiatief financiële onderbouwing voor de gehele duur van het initiatief investeringsbegroting, opbouw financiering, inschatting omzet en exploitatiekosten toelichting op financiële bijdrage voor gebruik van de locatie.
16 Plan van Aanpak VGL terrein - versie april 2015