24 Maandag September2007
Interview
Onbegrijpelijk
Tot veler genoegen volgde Gloria Estefan niet haar eerste roeping: de internationale diplomatie. Nu de Cubaanse met zingen honderden miljoenen vergaard heeft, maakt ze wel meer tijd vrij voor de politiek ‘Ieder mens heeft recht op vrijheid.’ 15
Terwijl alle Nederlandse topclubs tegen elkaar speelden, vond onze bondscoach het nodig naar het buitenland te vertrekken. Prompt werd hij gefotografeerd met Roman Abramovich. Dat roept nóg meer vragen op. 27
Gloria Estefan
Waar is Marco? Assistent-Controller? Verdien 15% meer!
snel naar wr.nl
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
Mail van soldaat X
Uruzgan 21 september 2007
‘Van een missie die staat voor wederopbouw blijft weinig over. De kogels, mortieren en granaten vliegen letterlijk om onze oren, een werkelijk waar, onbeschrijfelijke ervaring, die ik niet snel zal vergeten. Het is, was, hoop ik te zeggen: OORLOG. De gevechten die hier soms geleverd worden, zijn het niet waard om voor te sterven.
D
it gebied lijkt doordrenkt te zijn van de talibanstrijders. Zelfs tolken die ons werk vertalen naar de lokale Afghanen zijn niet te vertrouwen. We hebben er één op weten te betrappen dat hij informatie doorspeelde die absoluut niet in de handen van de taliban mocht komen. Hij is opgepakt en opgesloten. Dit was een frustrerend voor-
val voor velen onder ons. Gisterochtend 5 uur appel, wij waren QRF en we stonden op 30 minuten. Nou eruit gingen we, dat werd snel duidelijk. Onze taak was waarnemen op de overwatch zodat strijders van buiten het gebied niet bij de strijdende partijen konden komen, wij als GNK- eenheid staan hier meestal totdat er gewonden vallen, dan gaan we voorwaarts en
zorgen voor de medische afhandeling van de zaak. Eenmaal aangekomen op de overwatch leek het rustig. De dag ervoor was er al een behoorlijke strijd geleverd, dus de dag verliep rustig. Eén peloton was in de stad van Deh Rawod, het bewuste peloton waarvan onze collega is overleden.
O
mstreeks 15.00 uur brak de oorlog weer uit. We werden op de overwatch aangevallen door strijders met kkw-vuur, snel alles inpakken en verkassen naar een nieuwe locatie. We kregen inmiddels te horen dat het peloton in een tic was gelopen, dit staat voor troops in contact. Het ging er behoorlijk heftig aan toe, er werd snel luchtsteun aangevraagd, deze liet echter lang op zich wachten. Het peloton meldde over de radio dat ze één gewonde hadden. Mijn hart begon sneller te kloppen, na een tijdje bleek dat de gewonde was achtergelaten, omdat zijn buddy hem niet alleen kon meenemen en het vuur te hevig was. Ze waren in eerste instantie afgesneden van eigen troepen, waardoor de betrokkene zijn maat achter moest laten. Inmiddels vloog de B1-bommenwerper over ons en liet een 500-ponder vallen, er gebeurde niets??? Het was een blindganger. Bij de tweede bom volgde een explosie waar ik kippenvel van kreeg. Ik heb mijn portie vuurwerk wel gehad dit jaar. Na deze 2 bommen volgden de Apache’s. Deze maaiden alles wat liep met wapens uit de voeding. In totaal heeft het slachtoffer zo’n drie kwartier alleen gelegen. Deze jongen was geraakt door twee kogels : één in zijn hals met een uitschot in zijn schedel en één aan de zijkant van zijn lichaam, de plaats die niet beschermd wordt. Al snel werd duidelijk dat hij is doodgebloed, er viel ook niets meer te redden. Ondertussen had het bewuste peloton zich verscholen in een Kwalaa (Afghaans huis), een ander peloton haalde ze eruit, onder beschermend vuur van de Apache’s.
W
ij stonden op de overwatch toen we hoorden dat ze in veiligheid waren, een goed bericht... totdat de mortieren bij ons insloegen. We konden even geen kant op en er werd licht geschoten door de artillerie (het was inmiddels donker) waarna Apache’s de mortieropstellingen van de vijand waarnam en uitschakelde. Iedereen was verzameld op de overwatch, koppen werden geteld, het slachtoffer werd door mensen van de post Volendam naar het kamp gebracht en wij gingen terug naar kamp Hadrian. Ook dit ging niet zonder slag of stoot. Een pa-
tria reed zich vast in een greppel midden in het gebied, verstoken van taliban. Het eerste wat ik dacht was: nu begint alles overnieuw. Iedereen schoot te hulp, lichten stonden aan en wij waren een lopend doelwit in mijn ogen. Gelukkig verliep de berging van het voertuig snel en bleef vijandelijke actie uit. We konden terug naar het kamp, ons kamp. Naast ons ligt het kamp van de ANA (Afghan National Army). We kregen over de radio te horen dat twee pick-ups met 24 talibanstrijders daar de poort aanvielen, ja ongelooflijk. Ik dacht nog: zijn ze niet te stoppen? Uiteindelijk besloot onze commandant om terug te gaan naar onze basis en ons niet in hun strijd te mengen. Hier heb ik verder niets meer over gehoord.
A
angekomen op het kamp om 23.00 uur werden we bijeen geroepen, voor een update en om als collega’s elkaar een hart onder de riem te steken. Vanochtend hebben we onze collega een laatste dienst bewezen door op gepaste wijze afscheid te nemen en collega’s te condoleren met het verlies van hun strijdmakker. Om 11.30 uur stonden we opgesteld in een erehaag. Gedragen door zijn peloton werd onze collega naar de helikopter gebracht, waarin hij geëscorteerd door Apache’s aan de horizon uit het zicht verdween; kortom kippenvel. Ondanks alles gaat het met mij goed, ben wat gefrustreerd over het feit dat we niet meer met wederopbouw bezig zijn, verder praat ik veel met collega’s over gevoelens die ons allemaal parten spelen.’ 1
• QRF= Quick Reaction Force: snelle reactiemacht • GNK= Geneeskundige troepen • kkw= klein kaliber wapens
1.700 NEDERLANDSE SOLDATEN VECHTEN IN URUZGAN. BIJNA ALLE BERICHTGEVING OVER DEZE MISSIE GAAT VIA DOOR DEFENSIE GEFILTERDE VERSLAGGEVING. WIJ KREGEN DEZE BRIEF UIT URUZGAN VAN EEN DOOR ONS ANONIEM GEHOUDEN MILITAIR, DIE BESCHRIJFT HOE HET DE MANSCHAPPEN AFGELOPEN WEEK VERGING. EEN WEEK WAARIN DE ELFDE NEDERLANDSE MILITAIR HET LEVEN VERLOOR. WE PUBLICEREN HEM ONGECENSUREERD OM TE LATEN ZIEN HOE EEN MILITAIR ZIJN LEVEN DAAR ERVAART.
2
De Twee
DE WERELD VOLGENS
KOSTER + JOJANNEKE HET ATELIER
MET MEDEWERKING VAN MAARTEN BLOEM
ECOLOGISCHE RESTAURANTS
Burleske vuilnisbelt De chaos is nog het best te vergelijken met de burleske vuilnisbelt van Francis Bacon
Nina goes fastfood
Schilderijen Ruud de Wild ‘verdwenen’ De inboedel van Ruud de Wilds atelier is in handen gevallen van een graaiende makelaar en andere kunstrovers. De werkweigerende dj wil nu zijn intrek nemen in het atelier van Karel Appel. De vloer is schoongespoten, de wc staat weer op zijn plaats en zijn laatste meesterwerk ligt klaar om geveild te worden. Het oude atelier van Ruud de Wild, de radio-dj die dit weekend trouwde, heeft sinds vrijdagavond een nieuwe eigenaar: webdesignbureau De Franse Kamer (DFK). Frank de Jonge, DFK- huisvriend, schuifelt vrijdagnacht door het pand aan de Amsterdamse Leidsestraat: ‘Vóór De Wild zaten hier twee binnenhuisarchitecten en was het strak. Toen DFK dit overnam was het totaal verloederd.’ De chaos, die nog het best was te vergelijken met de burleske vuilnisbelt in het atelier van Francis Bacon, is opgeruimd, maar met één verschil: waar de Ierse kunstschilder
DE BIJEENKOMST
Nina Brink en Pieter Storms storten zich samen in de geitenwollensokken business. ‘Het restaurant is biologisch afbreekbaar.’
een plaats verwierf in de kunstgeschiedenis, moet de werkweigerende 538-dj het doen moet met de status van goedbedoelende dilettant. DFKeigenaar Thomas Termaat grinnikt: ‘Maar De Wild is niet weggegaan, omdat het slecht ging, oh néé…De Wild zei tegen mij dat hij verhuist naar het oude atelier van Karel Appel’. De nieuwe eigenaar van De Wilds kunstetage heeft nog wat achterstallige zaken te regelen. Behalve de kunstzinnige chaos in de ruimte, moet iemand hem nog verlossen van een wankel huurcontract en één achtergebleven De Wild. ‘Ruud de Wild had een contract van vijf jaar, maar is voortijdig vertrokken.’ Termaat vermoedt dat de huizenschuiver een schilderij heeft ‘meegenomen’ als compensatie voor gederfde inkomsten.’ ‘De makelaar van de DRS groep vertelde dat hij zijn vriendin graag een schilderij van De Wild cadeau wilde doen. Dat zag hij als een goedmaker voor de weinige commissie die hij had ontvangen.’
Het nieuwe kantoor van De Franse Kamer.
Termaat merkte dat er meer schilderijen op duistere wijze zijn verdwenen. ‘Toen wij de boel aan het schoonmaken waren, hing er één groot doek van De Wild. Dat was ineens weg. We denken dat De Wild het zelf heeft opgehaald, want de deur stond hier bijna altijd open.’ Toen Termaat hem confronteerde ontkende De Wild niks, maar zei hij: ‘Jullie worden groot, want vóór mij zat hier al een succesvol ingenieurskantoor.’ Zelf heeft de webarchitect geen interesse in een laatste achtergebleven schilderij. Hij laat een groot
doek zien met daarop de tekst ‘Somewhere only we know’, een regel uit een nummer van popformatie Keane. ‘Ruud de Wild gebruikt wel vaker teksten van nog een beetje onbekende bands. Dan is híj later de ontdekker.’ De Jonge sneert: ‘Ruud de Wild kopieert. Hij denkt dat hij de nieuwe Herman Brood is.’ Termaat kijkt nog eens goed naar het doek met zwart- en goudtinten: ‘Weet je wát? We veilen hem voor een goed doel.’ 1 Zie www.defransekamer.com en filmpje www.depers.nl
Positivo’s krijgen Glamour Awards graag Vage prijzen op gala waar showbizz geëerd wordt
Drie positivo’s. SANDER NIEUWENHUYS
‘Ik ken die stichting niet, maar een vriendin zei: ‘Ga er maar heen, dat is goede pr voor je nieuwe show’, verklapt Sheila de Vries. Zij heeft zojuist een Glamour Award ontvangen voor haar ‘verdiensten’ in de showbusiness. Stichting Positief Nederland deelt op een galaatje in het Amstel Hotel prijzen uit aan BN’ers voor hun ‘positieve bijdrage aan de glamour’. Behalve De Vries nemen ook glazenkralenrijger Rodrigo Otazu en Patricia Paay een beeldje mee naar huis. Voor Paay is het een ‘oeuvre-
prijs’. Zij betaalde maar al te graag haar eigen vliegticket om de award in ontvangst te kunnen nemen.Het prijzenfestijn is een idee van de jonge voorzitter van Stichting Positief Nederland, Christian Houkes. ‘Na de dood van Theo van Gogh en Fortuyn moest er iets positiefs gebeuren’, verklaart hij het ontstaan. ‘Op dit gala wordt de showbusiness geëerd. Al die creatieve mensen stralen echt iets ‘positiefs’ uit, vind je niet?’ Maar wat dóet zijn stichting eigenlijk, behalve het uitdelen van een
breed palet aan prijzen (‘de mooiste lach van Nederland’, de ‘positiefste Nederlander’ komen ook uit de koker van Houkes). ‘Nederland is zo zuur joh, ik wil gewoon een positievere wereld nastreven’. Boze tongen beweren dat Houkes er vooral op kickt zichzelf in de krant te zien. Het liefst omringd door een batterij BN’ers. ‘Je ziet het verkeerd. Ik zet anderen in het zonnetje, tja, natuurlijk pak ik dan ook zelf even een straaltje mee.’ 1
Een van de resultaten van de ‘innige’ zakenrelatie tussen ex-Breekijzerpresentator Pieter Storms en zakenvrouw Nina Brink, zou Danku Netherlands BV zijn. De ecologische fast-casual-foodketen opent rond de jaarwisseling vestigingen in New York, Sao Paolo en Antwerpen. De platinablonde tweeling Filip en Bruno Van Hoeck – zonen van een Antwerpse uitbater met een ‘zwaar verleden’ en zeer nauw bevriend met de familie Brink; Filip heeft al jaren verkering met Nina’s dochter Karen - gaan de Belgische vestiging bestieren. De keuken is volgens Filip, die Pieter Storms’ inmenging onthulde, ‘met name Hollands-Indonesich en helemaal organisch’. Brink presenteerde haar Dankuplannen in de lente. Inmiddels wil ze zich niet meer genoemd zien als financier. Het project zou helemaal niks met haar te maken hebben maar met dochter Karen, die vooral een verdienstelijk potje polo spelen kan. Niet iets om een fortuin mee te vergaren. Vader Van Hoeck bevestigde Nina’s hoofdrol in BV Danku aan de Belgische journalist Joris van der Aa, die vervolgens door de gebroeders Van Hoeck op ‘onfatsoenlijke wijze’ werd gesommeerd in zijn recente artikel voor het Antwerpse Laatste Nieuws de naam Nina te veranderen in Karen. 1
HH
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................................................................................................................................................................
De Maïzena-Factor
H HENK
WESTBROEK
et vliegtuig landde drie uur later dan gepland, de Schipholse hamburgerwinkel bleek dicht te zijn en de vriend die me op zou halen kwam niet opdagen. Thuis viel ik met een slecht humeur gelukkig direct met mijn neus in de televisieboter: Geert sprak in de Kamer. Wat hij precies formuleerde staat me niet meer bij, maar ik begreep dat hij het niet zo op heeft met boosaardige mohammedanen. En ook niet met gewone. En hij heeft ook helemaal niks met alle niet-mohammedanen
die in de Nederlandse regering zitten. Ik wilde dus maar doorzappen naar een voetbalwedstrijd maar mijn zapvinger bleek de kluts kwijt te zijn zodat ik ineens naar het hetzelfde politieke debat keek, maar dan zonder geluid. Een verademing! ‘Ik ben zowat in staat om over die vent heen te kotsen, zag ik Femke Halsema denken. Mark Rutte trok zijn mondje rond zodat het sprekend leek op het aarsgat van een geschoren koningspoedel. Ik zag aan zijn wangvorm dat hij in staat was er iets uit te flappen dat radicaal in
strijd zou wezen met de liberale opvattingen over standrechtelijke executies. De ogen van minister Bos zochten de ogen van de ministers naast hem om te peilen of de Wildershaat die er uit sprak net zo groot was als bij hem. En premier Balkenende zei iets tegen Geert met een gezicht waardoor ik zelf meteen dacht: Die Jan Peter staat nu op het punt om alle lijfwachten van Wilders ter plekke weg te bezuinigen. Op de radio hoorde ik even later woordvoerders van alle partijen met verschillende woorden hetzelfde verhaal vertellen: Wilders verdeelt de samenleving terwijl een fatsoenlijk politicus juist het tegenovergestelde zou
moeten willen. Hem ontbreekt de politieke maïzena- factor, zal ik maar zeggen. Nou mag je over Wilders zeggen wat je wilt maar als er nou eentje is die het Nederlandse volk weet te binden, dan is hij het wel. Zelfs onze vorstin zou misschien op bindgebied nog iets van hem kunnen leren. Om het eens met een variant op de legendarische reclameslogan van Popla- toiletpapier te zeggen: Christen, Heiden, Liberaal! Geert haten ze allemaal! En hou maar eens vol dat een gezamenlijk intense afkeer mensen van alle kleuren, geslachten en opvattingen niet een klein beetje dichter bij elkaar brengt? 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................... ............................................................ ...............................................................................
Weer in de Kooi
Mama Salma
Overal en altijd flirten
Natasia keert terug in de Gouden Kooi. De omstreden oud-deelneemster van het realityprogramma stapt donderdag weer in de villa.
Salma Hayek is bevallen van een dochter. Het eerste kind van de filmster en haar verloofde Francois-Henri Pinault, heet Valentina Paloma.
Voordat hij donderdag in de rechtbank schuld bekende voor wapenbezit, probeerde hij het nummer van een journaliste te scoren. Sindsdien is zij al meerdere malen gebeld door Snoop Dogg.
Nieuws
3
Borstkanker Proefproces voor screening van vrouwen boven de 75
We denken allemaal graag dat we onsterfelijk zijn Ook vrouwen boven de 75 jaar moeten gescreend worden op borstkanker, vindt het Proefprocessenfonds Clara Wichmann. Maar moeten we niet gewoon accepteren dat we uiteindelijk, allemaal, zonder uitzondering, doodgaan?
‘Zolang het ver van ons eigen lijf blijft, vinden wij de dood een prachtig onderwerp’, zegt medisch ethicus Carlo Leget. ‘We bezoeken met hordes tegelijk de uitvaart van bekende mensen zoals Pim Fortuyn en André Hazes. Vervelend dat ze dood zijn, maar gelukkig leven wij nog wel. De dood is
verder vooral een taboe’, stelt Leget. Mensen geloven niet in de eindigheid van hun leven door de ontwikkelingen in de medische wetenschap. We kunnen ons uiterlijk verfraaien en organen vervangen. Een slecht werkend hart wordt vervangen door een gezond orgaan. Kanker wordt steeds sneller behandeld, waardoor de ziekte eerder een chronische aandoening lijkt dan een gegarandeerd doodvonnis. Leget: ‘Maar de geneeskunde kan niet alles oplossen. Het leven is een loterij als het om gezondheid gaat. En dat accepteren we niet.’ Artsen onderzoeken mensen op allerlei ziektes. Baby’s kunnen met een hielprik inmiddels getest worden op zeven-
Historische reis
Extreem-rechts Matten in Amsterdam
Met zadelpijn van Mongolië naar Bulgarije
De F-side helpt ook een handje bij tegenbetoging in De Baarsjes
Ana Karadarevic AMSTERDAM
...
Redactie buitenland
tien ziektes – tot afgelopen januari waren dat er maar drie. De medisch ethicus is tegen ongebreideld screenen want, zegt hij: ‘Opsporing van ziektes kost veel geld, het veroorzaakt angst bij mensen en iedereen gaat aan de medicijnen.’ Ge-
Leeftijdsdiscriminatie Het Proefprocessenfonds Clara Wichmann en drie vrouwen van boven de 75 jaar maakten vorige week bekend een kort geding aan te spannen tegen de Nederlandse staat. Wegens leeftijdsdiscriminatie. Want alleen vrouwen tussen de 50 en 75 jaar krijgen elke twee jaar een oproep om hun borsten te laten onder-
richt screenen is beter, zegt ook huisarts Gerrit Kimsma uit Zaandijk. Het selectiecriterium zou erfelijkheid moeten zijn. Vrouwen met familieleden met borstkanker lopen meer risico. Leget: ‘Hoe langer je ziektes probeert zoeken op borstkanker. Uit cijfers blijkt dat met het klimmen der jaren de kans op borstkanker toeneemt, zegt woordvoerster Hester Jansen van het Proefprocessenfonds. ‘Veel levens kunnen gered worden door preventief screenen’, aldus Jansen. ‘Er is vooral winst te behalen bij vroege ontdekking.’ Niet screenen omdat iedereen uiteindelijk toch dood gaat, noemt zij cynisch.
te ontlopen, des te meer gewicht plaats je op de laatste levensjaren.’ In de palliatieve zorg komt al steeds meer aandacht voor acceptatie van de onvermijdelijke eindigheid van het leven. ‘Waar vroeger de boodschap was: vechten, vechten, vechten, vragen artsen de patiënt nu in het slechtnieuwsgesprek al na te gaan denken over het mogelijk einde.’ De ethicus pleit voor de ontwikkeling van stervenskunst. ‘Mensen moeten zichzelf afvragen: kies ik voor kwaliteit of voor kwantiteit?’ Niet alleen moeten artsen mensen genezen, zij moeten hen ook duidelijk maken dat het nu tijd is om datgene te doen wat ze altijd al wilden doen, voordat het te laat is. 1
AMSTERDAM
...
Voor sommige mensen is backpacken door China niet uitdagend genoeg. Neem de Australiër Tim Cope. Hij nam zich voor in de voetsporen te treden van de 13e-eeuwse Mongoolse leider Genghis Khan en een reis te maken van Mongolië naar Bulgarije. Niet met de auto of de trein, maar te paard. Of eigenlijk drie paarden, één om op te rijden en twee voor het dragen van zijn voedsel. Tim Cope begon zijn 10.000 kilometer lange reis in juni 2004 en is slechts één keer kortstondig terug geweest in Australië toen zijn vader overleed. Tijdens zijn barre reis vertrouwde hij op de gastvrijheid van de lokale bevolking. Onderdak was vaak geen probleem en in Kazachstan kreeg hij zelfs een hond cadeau. De hond, Tigon, zou hem tot het einde van zijn reis begeleiden. Daar leek het even niet op, want naast twee van zijn paarden werd ook Tigon op doorreis in Oekraïne gestolen. Hij vond het beestje later terug in een grot, bijna doodgevroren en zwaar verhongerd. Maar na een wekenlang dieet van rauwe eieren en wodka konden Cope en Tigon weer verder reizen. Bij zijn aankomst in Bulgarije benadrukte Cope dan ook dat zijn dieren en de mensen die hem onderdak hadden verleend de eigenlijke helden waren van zijn bijzondere reis. 1
Er was een kleine veldslag zaterdag in de Amsterdamse wijk De Baarsjes. Extreem-rechtse demonstranten werden niet alleen weggejaagd door extreem-linkse tegenstanders, ook Ajax’ F-Side kwam helpen. Sanne Rooseboom AMSTERDAM
...
Vooropgesteld: alle geweld is afkeurenswaardig. Dan: je verwacht het niet, voetbalhooligans die hun zaterdag opofferen om fascisten weg te jagen. En toch waren tientallen F-side supporters zaterdagmiddag op de been om een statement te maken: geen neonazi’s in hun stad. De jongens, de meesten gehuld in zwarte kleren, kaal, en getatoeëerd, zijn trots op hun werk. ‘Dit is onze stad en we hebben de nazi’s weggejaagd!’ Ze kwamen er via internet achter dat de Nationalistische Volks Beweging (NVB) ging demonstreren. De dag voor de demonstratie schreef ‘ajax forever’ op de F-side website: ‘We moeten die nazi’s de stad uitjagen! Mooi moment om te laten zien dat je met de F-side niet moet fucken.’ De hooligans raakten op het Amsterdamse Surinameplein slaags met NVB-leden. Die wilden demonstreren tegen de verplaatsing van een oorlogsmonument dat tijdelijk moet
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ...................................................................
Pathuis
‘Dit is onze stad en we hebben de nazi’s weggejaagd.’ AMAURY MILLER/HOLLANDSE HOOGTE
wijken voor de bouw van een moskee. Typerend voor de opmars van de islam, aldus de NVB. Maar nadat de eerste klappen werden uitgedeeld en drie NVB-aanhangers lichtgewond raakten, verbood de burgermeester de demonstratie. Extreem-linkse organisaties die een tegenbetoging op poten hadden gezet waren verrast door de hulp uit onverwachte hoek. De Anti Fascisti-
sche Actie, een van de organisatoren, juicht de inbreng van de hooligans toe. Woordvoerder Paul Benschop: ‘Dit zijn jongens uit Amsterdam die hebben afgesproken dat ze de demonstratie van de NVB niet pikten.’ Maar gaat het de hooligans niet om een relletje? Ajax-fan Ric denkt van niet. ‘Misschien willen sommigen gewoon vechten. Maar voor anderen gaat het echt om ‘t idee. Ik vind
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..................................... ....................................... KORT 111
Merkel ontvangt Dalai Lama ondanks druk China
De Duitse bondskanselier Angela Merkel heeft gisteren, ondanks herhaalde protesten van China, de Tibetaanse geestelijk leider de Dalai Lama op haar kantoor in Berlijn ontvangen. China protesteerde eerder deze maand en gisteren nogmaals door een ontmoeting met de Duitse minister van Justitie Brigitte Zypries af te zeggen. Merkel had vooraf duidelijk gemaakt dat zij zou vasthouden aan haar intentie de Dalai Lama in het kader van een serie gesprekken met religieuze leiders in de Bondskanselarij te ontvangen.
Merkel en de Dalai Lama werden bij de kanselarij door enige duizenden aanhangers met gejuich begroet. 111
Autovrij Amsterdam verloopt rommelig
De autovrije zondag in Amsterdam is rommelig verlopen. Rond de afzettingen waardoor automobilisten de stad niet meer in konden, vonden diverse incidenten plaats. Bij het Stadionplein werd een verkeersregelaar opzettelijk aangereden door een boze automobilist. Het slachtoffer raakte lichtgewond. Bij het Leidseplein werd een fietser aangereden. De auto reed na de aanrijding door, maar de drie inzittenden konden later worden opgespoord
nationalisme prima, maar extremisme niet, welk extremisme dan ook.’ Het is niet voor het eerst dat hooligans hun agressie richtten op extreem-rechtse demonstranten. In februari vielen Feyenoord-fans een demonstratie van de Nationale Alliantie aan en in Doetinchem raakten supporters van De Graafschap in maart slaags met leden van de Nederlandse Volks Unie. 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..................................... en aangehouden. Bij andere incidenten werden ook mensen opgepakt. Op verschillende plekken in Amsterdam werden verkeersregelaars uitgescholden, bedreigd en geslagen. 111
Nieuwe stroom aan vluchtelingen in Congo
Zeker 4.000 mensen zijn de deze week een vluchtelingenkamp van de VN-vluchtelingenorganisatie UNHCR in Oost-Congo binnengekomen. Zij zijn op de vlucht voor de generaal Laurent Nkunda en zijn troepen. Die worden beschuldigd van kindermisbruik. In de provincie Kivu zijn het afgelopen jaar al 300.000 mensen op de vlucht voor oorlogsgeweld.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................... ............................................................ ...............................................................................
Islam (1)
Islam (2)
Islam (3)
De islam is wezensvreemd aan de westerse cultuur. Dat constateerde kardinaal Ad Simonis zondag in het televisieprogramma Buitenhof.
De niet-moslims in Nederland zullen zich echter wel moeten inleven in de waarden en normen van moslims.
Simonis (75), die in december afscheid neemt als aartsbisschop van Utrecht en hoofd van de Nederlandse kerkprovincie, wil een ‘vreedzame coëxistentie’ tussen moslims en overige Nederlanders.
4
Nieuws Binnenland
Burgemeesterskandidaten Ralph Pans (links) en Aleid Wolfsen ontmoeten elkaar in Utrecht. JOOST VAN DEN BROEK/HH
Reportage Utrechters kiezen burgemeester
‘Het wordt Utrecht of de gladiolen’ Twee PvdA’ers borrelen, fietsen en logeren wat af om populair te worden bij de Utrechtse bevolking. Wordt Aleid Wolfsen de nieuwe burgemeester, of toch Ralph Pans? Maaike Boersma UTRECHT
...
Verbeten trapt Aleid Wolfsen de lange, steile Meernbrug op. Dat hij een journalist achterop zijn bagagedrager heeft zitten, lijkt hem niet te deren. ‘Nee, ik houd vol hoor, anders lees ik dat morgen in de krant’, lacht hij terwijl hij zijn versnelling nog een tandje lichter zet. Het is zaterdag, de tweede officiële campagnedag van de twee
Utrechtse burgemeesterskandidaten, Aleid Wolfsen, lid van de Tweede Kamer, en Ralph Pans, voorzitter van de directieraad van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten. Terwijl Pans op de lapjesmarkt en in het winkelcentrum flyers uitdeelt, fietst Wolfsen de hele stad door om sportclubs met een onaangekondigd bezoekje te vereren. Het aanstaande referendum voor de nieuwe burgemeester van Utrecht is omstreden. Uit de 22 sollicitanten koos de vertrouwenscommissie er uiteindelijk twee, beide PvdA’ers, man en van middelbare leeftijd. Volgens critici een duidelijk voorbeeld van hoe alles vanuit Den Haag wordt
aangestuurd. Nadat Pans vorige week in een krant zou hebben gezegd ‘het niet zo erg te vinden als hij niet zou winnen’, is de ophef alleen maar groter geworden. ‘Gênant gewoon’, zegt Michiel Marree op het terras van voetbalclub VV De Meern, waar het bier luider wordt verwelkomd dan de mogelijke nieuwe burgmeester. ‘Het is leuk dat hij komt, maar hij had echt dat apenpakje uit moeten doen. Je gaat toch niet op bezoek bij sportclubs in zo’n pak en overhemd’, lacht teamgenoot Edwin Habers. Het referendum leeft totaal niet onder de veteranenspelers. ‘Ik ga niet stemmen hoor. Die 850.000 euro die
dit referendum kost, kunnen ze beter in hun zak houden. Dat het twee PvdA’ers zijn, is ook maar raar’, zegt Marree en neemt nog een slok bier. Wolfsen kan zich de kritiek op de politieke achtergrond van beide kandidaten wel voorstellen. ‘Toch is bij dit soort verkiezingen het persoonlijke aspect veel belangrijker’, zegt hij terwijl we over een hobbel knallen. Behalve dezelfde politieke kleur vertonen de campagnes van beide heren meer overeenkomsten. Zo hebben ze allebei dagelijks een borrelmoment met burgers, hebben ze sinds kort tijdelijke woonruimte in de stad en gaan ze de komende tijd logeren op uitnodiging om de stad beter te leren kennen. Op de vraag of Wolfsen de logeeradressen wel van te voren heeft gescreend, kijkt hij verschrikt achterom. ‘Dat is een hele goede, daar heb ik nog niet over nagedacht. Straks doen ze wat in je thee’, lacht hij vervolgens. Of zijn vrouw het niet erg vindt hem de komende weken te moeten missen? ‘Ach, die komt af en toe stiekem logeren.’ Beide kandidaten komen van buiten de stad. ‘Ik ken Utrecht eigenlijk niet. Ja, het centrum en de wijken wel, maar de mensen nog niet en dat wil ik wel heel graag.’ Als Wolfsen burgemeester wordt, wil hij burgers meer betrekken bij de politiek, kortere lijntjes, snellere beslissingen en vooral meer veiligheid. Ondertussen laat hij zijn oog goedkeurend vallen op de mooie huizen onderweg. ‘Kijk Aleid, die staat te koop’, wijst een campagnemedewerker en Wolfsen grinnikt. ‘Ik heb altijd met een schuin oog naar Utrecht gekeken’, verklaart hij zijn keus voor het burgemeesterschap. Maar mocht hij het niet worden dan gaat hij het niet elders proberen. ‘Het is Utrecht of de gladiolen’, aldus Wolfsen die snel even door oranje fietst. Een paar kilometer verderop houdt Pans zijn ‘burgerborrel’. Aan de muur hangen volgeschreven vellen papier met punten die Pans wil aanpakken. ‘Verkeer is het belangrijkst. De structuur van het verkeer hier in de stad is erg ingewikkeld.’ Het handjevol mensen dat vanavond op zijn borrel is afgekomen, knikt instemmend. ‘En ik heb wèl zin om burgemeester te worden, spreekt hij zijn eerdere uitlating tegen. ‘Die journalist heeft toegegeven een beetje kort door de bocht te zijn geweest. Ik kreeg er tijdens het flyeren inderdaad veel commentaar op. Maar twee mensen hebben gezegd dat ze toch gaan stemmen, en ook op mij’, glundert Pans. Wat hem onderscheidt van Wolfsen? ‘Ik heb ervaring, hij moet het nog leren.’ Op 10 oktober gaat Utrecht naar stemmen. Bij een opkomst lager dan 30 procent telt de uitkomst niet. 1
Met 600.000 handtekeningen
Referendum over verdrag zelf regelen Novum AMSTERDAM
...
De kiezer moet zelf bepalen of er een referendum komt over het nieuwe Europees verdrag. Daartoe moet een oude wet weer tot leven worden geroepen waarmee zeshonderdduizend handtekeningen genoeg zijn om een referendum te laten uitschrijven. Dat zei PvdA’er en staatsrechtdeskundige Erik Jurgens in het actualiteitenprogramma Buitenhof. Volgens de PvdA-prominent komt daarmee de keuze weer te liggen waar die behoort te liggen: bij de kiezer. Jurgens is een groot tegenstander van referenda die worden opgelegd door de overheid en vindt dat die, zoals in een aantal gemeenten waaronder Amsterdam, moeten worden aangevraagd door de burger. Een wetsvoorstel dat het aanvragen van referenda door burgers mogelijk moet maken is al door verschillende Kamerleden ingediend. Het kabinet maakte vrijdag bekend geen nieuw referendum over het vernieuwde Europees verdrag uit te schrijven. De Tweede Kamer kan nog wel zelf beslissen tot een referendum, maar het is nog niet duidelijk of hiervoor een meerderheid is. Meer dan zes op de tien Nederlanders willen een referendum over het vernieuwde Europees verdrag, bleek vrijdag uit een enquête van TNS Nipo in opdracht van RTL Nieuws. Een even groot deel wees twee jaar geleden de EU-Grondwet af. Staatssecretaris voor Europese Zaken Frans Timmermans (PvdA) noemde een nieuw referendum vrijdag een verspilling van tijd en geld. 1
Wat bepaalt de kiezer? HH
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..................................... ...................................... KORT
de lamp toen een klant hem betrapte en de politie tipte.
Chauffeur opgepakt voor bestelen gehandicapten
111
111
Dagblad De Pers elke dag geheel gratis op úw kantoor? Ga naar www.depers.nl/opkantoor en vul uw gegevens in.
Meld u nu aan en ontvang een halfjaarabonnement op National Geographic of Quest.
De politie heeft deze week in het Noord-Limburgse Gennep een taxichauffeur opgepakt voor het bestelen van verstandelijk gehandicapte klanten. Waarschijnlijk gaat het om twee klanten, die hij in een jaar tijd ongeveer twintig keer geld afhandig maakte. De man vroeg zijn slachtoffers om hun portemonnee nadat zij hem na een rit betaald hadden, om er vervolgens een extra geldbedrag uit te halen. In totaal maakte de 50-jarige man op deze manier 250 tot 300 euro buit. De taxichauffeur liep uiteindelijk tegen
Cramer ziet niets in Utrechtse wolkenkrabber
De 262 meter hoge Belle van Zuylentoren in Utrecht kan de goedkeuring van minister van VROM Jacqueline Cramer (PvdA) niet wegdragen. Zij spreekt van de verkeerde toren op de verkeerde plek. Ze volgt daarmee het oordeel van Rijksbouwmeester Mels Crouwel, die adviseerde het plan te torpederen, of in elk geval grondig te herzien. Projectontwikkelaar Burgfonds wil het gebouw laten verrijzen aan de rand van nieuwbouwwijk Leidsche Rijn.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ...............................................................................
Groentje Amersfoort is de groenste stad van Europa. De gemeente heeft de eerste prijs gewonnen in de Europese wedstrijd Entente Florale. Een jaar geleden werd Amersfoort al de groenste stad van Nederland.
Binnenland Nieuws
Missie Uruzgan ‘Ik ga ervan uit dat vertrekken nog altijd een optie is’
PvdA: Nederland zoekt te actief naar opvolger Coalitiepartij PvdA vindt dat de Nederlandse regering slecht onderhandelt over de missie in Uruzgan. ‘De regering is zelf zo actief op zoek naar opvolgers dat Nederland zwakker staat’, vindt defensiewoordvoerder Martijn van Dam. De PvdA’er vraagt zich ook af of de NAVO de missie in Afghanistan wel aankan. Dirk Jacob Nieuwboer AMSTERDAM
...
Van Dam sluit zich aan bij de kritiek van de voormalige defensieminister Henk Kamp. Die stelde vorige week in deze krant dat Nederland zich te verantwoordelijk maakt voor de opvolging in Uruzgan. Volgens VVD’er Kamp moet de NAVO, en niet Nederland zelf, zorgen voor een opvolger. De problemen bij het zoeken naar een opvolger baren PvdA’er Van Dam ernstige zorgen. Vorige week zei Jaap de Hoop Scheffer, secretaris-generaal
van de NAVO, nog dat Nederland helemaal niet kan vertrekken uit Afghanistan omdat het voortbestaan van de missie dan gevaar zou lopen. ‘Er kan niemand weg. Er gaat niemand weg.’ ‘Als de operatie zo afhankelijk is van Nederlandse deelname dan maak ik heel veel zorgen over het verloop van de missie’, zegt Van Dam. ‘Het geheel wekt de indruk dat de NAVO deze missie niet aankan. Dat vind ik zeer zorgwekkend.’ De Nederlandse missie in Uruzgan loopt in augustus 2008 af, maar de Nederlandse regering denkt op dit moment na over verlenging. Als Nederland doorgaat, zal dat met minder dan de huidige 1700 soldaten zijn. Nederland praat op dit moment met onder meer Slowakije en Noorwegen over deelname in de missie in Uruzgan. Die landen zouden hoogstens enkele honderden militairen kunnen sturen en zeker niet de hele missie
over kunnen nemen. Die onderhandelingen en de gepassioneerde betogen van premier Balkenende en de minister Verhagen (Buitenlandse Zaken) en Van Middelkoop (Defensie) over de missie wekken de indruk dat de Nederlandse regering graag wil blijven. Defensiespecialist Rob de Wijk ziet ook weinig andere mogelijkheden. ‘De Nederlandse missie kan alleen volledig worden overgenomen door Canada, Australië, Frankrijk, Groot-Brittannië en de Verenigde Staten’, legt hij uit. ‘De Fransen willen niet en de andere landen zitten er al. Verlenging met minder soldaten is daarom de enige realistische optie.’ PvdA’er Van Dam is zo ver nog niet. De Nederlandse regering zal waarschijnlijk volgende maand een besluit nemen over de missie. ‘En ik ga er vanuit dat de optie vertrekken nog steeds op tafel ligt’, aldus de woordvoerder. 1
5
Vreemdeling in Den Haag Peter Middendorp is schrijver/journalist en doet voor De Pers dagelijks verslag van zijn belevenissen in Den Haag.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..
Bedreigd
O
p een ochtend in mei belde Victoria C. met een ambtenaar van het Bureau Beantwoording Burgercorrespondentie. Tijdens het gesprek riep ze uit dat zij het huis van premier Balkenende op zou blazen als zij niet snel zou worden geholpen. ‘Of het Binnenhof.’ De ambtenaar ging naar de premier. Die bleek ‘niet belemmerd in het uitoefenen van zijn functie’, maar ‘voelde’ zich wel bedreigd. Een aangifte volgde. Afgelopen donderdag moest Victoria K. zich verantwoorden voor de politierechter in Den Haag. Het Paleis van Justitie bevindt zich in een modern gebouw, even achter het Centraal Station. Het heeft vele verdiepingen met balies en ambtenaren. Op de vloeren van de brede gangen ligt zwart linoleum. Hier en daar zitten groepjes ongezonde burgers, papieren op schoot. Soms rennen agenten de trappen op, handen aan de petten. Dan is ergens in het gebouw iets aan de hand. Tegen de achterwand van zaal K2 staat een meubel van hout en staal met een rechter, een griffier en een officier van justitie. Er was geen Victoria K. aanwezig, geen advocaat en geen
publiek. Omdat je kennelijk niets kon uitsluiten, vroeg de rechter mij: ‘Bent u misschien Victoria K.?’ ‘Nee’, zei ik, en ik maakte mezelf en mijn bedoelingen bekend – ik wou erover schrijven. Het onderwerp bedreiging had me gelokt. Je kon tegenwoordig al niet eens meer emotioneel reageren op een ambtenaar van het Bureau Beantwoording Burgercorrespondentie of je werd al voor de rechter gesleept, terwijl de naam van het Bureau op zich al reden tot emotie gaf. Ik mocht gaan zitten – de rechter begon zijn betoog. Victoria K. had geweigerd een verklaring te geven, zei hij. De naam ‘Victoria K.’ kwam niet voor in de politiedossiers. Ze was vandaag niet komen opdagen, en ook was er onduidelijkheid over de datum waarop alles moest zijn gebeurd. ‘Ik moet vrijspraak eisen’, zei de officier dan ook. ‘Goed,’ zei de rechter. ‘Ik spreek haar vrij.’ De zaak werd gesloten. Een tijdlang keek de officier van justitie me aan, een ironische grijns op zijn gezicht. ‘Ik wens u veel succes met het schrijven van uw verhaal,’ zei hij toen ik de zaal verliet. 1
Het onderwerp bedreiging had me naar de rechtbank gelokt
Mogelijke besmetting met vogelgriep
Nederlander getest op H5N1 Novum AMSTERDAM
... Tina-girls
Het grootste pyjamafeestje van Nederland Zelden zie je zoveel tienermeisjes op de vierkante meter als op de Tina-dag. Gisteren was het weer raak, ditmaal in attractiepark Duinrell in Wassenaar. Het tijdschrift Tina
had alle lezeressen uitgenodigd voor een dag vol beauty, shoppen en natuurlijk jongens. Ook was er een verkiezing voor de ‘Tina-Girl 2008’. 1 ROEL VISSER/HH
Een Nederlandse werknemer van een ruimingsbedrijf is getest op besmetting met vogelgriep. De eerste resultaten wijzen erop dat de man niet besmet is. Vandaag wordt de definitieve uitslag van het bloedonderzoek verwacht. Nadat de man vrijdag hoge koorts had gekregen, werd een arts ingeschakeld. Toen hij vertelde dat hij in een gebied was geweest waar vogelgriep is geconstateerd, werd de man in
quarantaine geplaatst. De werknemer van ruimingsbedrijf TCC had in het Duitse Beieren meegewerkt aan het ruimen van met H5N1 besmette eenden. Dat is de voor mensen dodelijke variant van het virus die al aan ruim tweehonderd mensen het leven heeft gekost. In Beieren moesten de afgelopen maanden honderdduizenden dieren moesten worden afgemaakt. Volgens TCC verliepen de ruimingen chaotisch. Het bedrijf zegt dat er onaanvaardbare gezondheidsrisico’s zijn genomen. 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..................................... .......................................
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .....................................
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ...............................................................................
KORT
zijn been. De vrouw en haar kinderen bleven ongedeerd tijdens de gijzeling.
Beschermde schildpadden en wurgslangen
Gijzeling van zoontje in Rotterdam loopt goed af
111
toen bleek dat de hulpverleners en de ouders het er zelf goed van af brachten.
111
In Rotterdam heeft een man gistermiddag een 6-jarig kind gegijzeld. De man bedreigde het kind, het zoontje van zijn partner, met een mes. De 32jarige vrouw vluchtte daarop met haar 11-jarige zoon en baby het dak op. De man werd een uur later aangehouden. Het ging om problemen in de relationele sfeer. De politie sloot de straat tijdelijk af. Een onderhandelaar praatte op de 21-jarige man in waarna hij besloot de jongen vrij te laten. De politie hield de man daarna aan. Hij raakte daarbij gewond aan
Vrouw bevalt in auto van gezonde dochter
111
Een vrouw is gistermorgen in Geldermalsen (Gelderland) in een auto bevallen van een gezonde dochter. Ze was met haar man op bezoek toen de weeën begonnen. Onderweg naar huis werd de nood te hoog en zette de man de auto in Geldermalsen aan de kant. Te hulp geschoten ambulancemedewerkers en politieagenten ondersteunden het echtpaar tijdens de bijzondere bevalling. Een traumahelikopter die voor de zekerheid was ingeschakeld kon rechtsomkeert maken
Voor twintigste keer betrapt zonder rijbewijs
Een 27-jarige Hagenaar is zaterdag zijn auto kwijtgeraakt, nadat hij voor de twintigste keer was betrapt op het rijden zonder rijbewijs. De man werd half 5 ‘s nachts aangehouden in Den Haag, omdat hij zonder verlichting reed. Hij bleek een oude bekende van de politie, die al negentien keer zonder rijbewijs achter het stuur was aangetroffen. De agenten besloten deze keer zijn auto in beslag te nemen.
POLITIE NEEMT REPTIELENZOO IN BESLAG IN WIJCHEN De politie en deskundigen van de Algemene Inspectiedienst hebben bij een man in het Gelderse Wijchen zes beschermde Griekse schildpadden en vier beschermde Madagaskarboa’s, wurgslangen, in beslag genomen. Verder werden 35 rattenslangen, 30 pythons, 29 boa constrictors, een aantal luipaardgekko’s en een grote hoeveelheid ratten en muizen, die als voer dienden, meegenomen.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................... ............................................................ ...............................................................................
Slapen (1)
Slapen (2)
Binnendoor?
Een inwoner van Zoetermeer keek zaterdagochtend vreemd op toen hij in zijn woonkamer kwam. Er lag een onbekende man op zijn bank,
De man was verzonken in een diepe slaap. De bewoner van het huis belde direct de politie. Deze maakte de man wakker en nam hem mee.
Een bromfietser heeft zaterdagmorgen in Groningen de snelweg gepakt. Hij reed zonder helm met 70 kilometer per uur over de A28. De jongeman had twee feestjes bezocht en was op weg naar huis.
6
Het Portret
Gerard Kleisterlee
Topper bij toeval
Met engelengeduld navigeert Gerard Kleisterlee zijn chauffeur door de nauwe straten van Hatertse Hei, de volksbuurt in Nijmegen waar hij opgroeide. De indrukwekkende auto, niet gebouwd op dit decor, komt glijdend tot stilstand voor het ouderlijk huis.
Zijn loonstrookje over 2006 kwam daarmee op een totaal van 2.5 miljoen euro. De verkoop was voor het Amerikaanse zakenblad Fortune aanleiding om hem uit te roepen tot Europees zakenman van 2006. Geen geringe prestatie maar veel euforie zal de bekroning in huize-Kleisterlee niet hebben veroorzaakt. Paulussen: ‘Hij is niet snel opgewonden. Hij raakt niet overstuur van twee miljard verlies, hij ligt er evenmin wakker van als duizenden mensen moeten worden ontslagen.’ Zacht van buiten, keihard van binnen? Gerard Kleisterlee bloost bij de waarneming. ‘Dat geloof ik niet’, zoekt hij naar woorden. ‘Ik ben niet ongevoelig. Maar op een zeker moment weet ik wat er moet gebeuren.’ Slapeloze nachten? ‘Het helpt niet, dus ben ik er niet aan begonnen.’
H
et is een mooi beeld: de topindustrieel die vanuit zijn bolide een voorzichtige blik werpt op zijn verleden. Hij wil niet aanbellen – voelt zich sowieso ongemakkelijk als het over persoonlijke zaken gaat – maar kan zijn ogen niet bedwingen. Minutenlang kijkt hij naar het huis van zijn jeugd; achter de vitrages beweegt zich het alledaagse silhouet van een doorsneegezin. Het soort gezin dat hem voortbracht. De macht van de verbeelding had nog maar een kleine draaicirkel. Een halve eeuw geleden behoorde zijn vader tot de eerste werknemers van Philips in Nijmegen; later zou pa er leiding geven aan de dames van de fabricage. Afdelingschef. Het hoogst bereikbare. ‘Ik was als kind bepaald geen leider’, zegt Gerard Kleisterlee. ‘Ik keek de kat uit de boom. Die neiging heb ik nog altijd, trouwens.’ Zijn moeder was van Duitse afkomst, een stille, nogal teruggetrokken vrouw die haar twee kinderen leerde ‘hoe het hoort, wat je doet en wat je niet doet’, een talent dat hem later in de hoogste kringen nog van pas zou komen. De jaren van de wederopbouw mogen zijn gekleurd door optimisme en zelfvertrouwen, Gerard Kleisterlee heeft ook naargeestige herinneringen aan de periode; zijn Duitse moeder werd in het naoorlogse Nijmegen door nogal wat buren genegeerd. Misschien ligt daarin zelfs de verklaring van zijn nogal bedeesde karakter, veronderstelt hij zelf. ‘Moeders van vriendjes die me de deur wezen. En dan ging ik maar weer thuis op de zolderkamer spelen.’ Het verbond tussen moeder en zoon. ‘Wat een ander kan, dat kun jij ook’, placht mevrouw Kleisterlee tegen haar kind te zeggen. Maar dat hij het ooit zou schoppen tot captain of industry kon werkelijk geen mens vermoeden. Zelfs in die lange, geleidelijke en uiterst succesvolle carrière bij Philips kwam het niet bij hem op: ‘De Raad van Bestuur, dat was voor
Fons de Poel
‘Slapeloze nachten? Het helpt niet, dus ik ben er maar niet aan begonnen’
Gerard Kleisterlee geportretteerd door Roderik van Schaardenburg. WWW.RODERIK-ART.COM
mij een andere wereld, daar hoorde ik niet bij.’ De auto van de president-directeur zet zich weer in beweging. Op een steenworp afstand van zijn ouderlijk
huis zal Kleisterlee bij Philips in Nijmegen worden ontvangen. Er staat een hele afvaardiging klaar. Mannen en vrouwen die buigend als knipmessen de hoogste baas begroeten. Kleisterlee doet wanhopig zijn best om ongedwongen de hiërarchische muren te slechten, maar de gevoelde afstand is enorm. ‘Ik probeer heel dicht bij de makers te staan, denk zelfs dat ik duizenden mensen in de organisatie ken. Dat moet ook, want het grootste gevaar van deze baan is dat je langzaam wordt geïsoleerd.’
‘De man is oorverdovend keurig, er vloeit geen bloed’ Hij spreekt die woorden uit in de Philipstoren in Amsterdam. De werkkamer van Kleisterlee – hoog in de wolkenkrabber, met zicht op eenzame roeiers op de Amstel – straalt weinig persoonlijks uit. Hij laat zich moeilijk kennen. Gerard Kleisterlee, sinds 2001 president van Philips, mag de meest geciteerde industriële topman van Nederland zijn, voor het grote publiek is hij nog altijd een onbekende. Anders dan zijn voorgangers Jan Timmer en Cor Boonstra geldt hij niet als vleesgeworden boegbeeld, sterker nog: hij heeft vermoedelijk zelfs een zekere afkeer van het soort iconologie dat tegenwoordig aan nogal wat captains of industry kleeft.
M
ieke Bello, die talrijke topondernemers adviseert op terreinen van strategie en persoonlijk leiderschap, typeert hem als ‘een ambassadeurstype’. Bello: ‘De man is oorverdovend keurig, er vloeit geen bloed. Wat hij uitstraalt is: rust in de tent.’ Misschien is dat wel zijn geheim, het vermogen om bijna onopgemerkt alle bakens te verzetten. Hij is – zeggen veel van zijn duiders - zo aimabel en waarlijk bescheiden, dat hij nooit als ‘wolf in schaapskleren’ zal worden getypeerd ‘terwijl hij dat in zekere zin toch echt is’, zegt Chris Paulussen, die jarenlang voor het Eindhovens Dagblad de Philipsreporter was. Kleisterlee, die bij zijn aantreden met historische verliezen werd geconfronteerd, heeft Philips enorm op de schop genomen. Paulussen: ‘Bij de maatregelen van Timmer en Boonstra stond Nederland op de achterste benen. Zij stonden nationaal te boek als keiharde saneerders. De scenario’s van Kleisterlee zijn nog veel steviger, maar hij komt overal mee weg.’
B
ij het aantreden van Kleisterlee had Philips nog 205.870 werknemers, eind 2006 waren dat er nog maar 121.732. Er waren tienduizenden gedwongen ontslagen. Kers op de taart was vorig jaar de verkoop van de 6.000 werknemers tellende halfgeleiderdivisie. Het elektronicaconcern incasseerde er met acht miljard euro de absolute hoofdprijs voor en ook Kleisterlee zelf toucheerde een extra bonus van 350.000 euro.
In Gerard Kleisterlee woont een wonderlijke melange van daadkracht en schuchterheid. Als we hem een aantal jaren geleden met camera volgen tijdens een bezoek aan Moskou, betrappen we hem op een eigenschap die bij mannen in zijn positie vermoedelijk enige zeldzaamheidswaarde heeft: verlegenheid. De camera registreert hem bij een van de verplichte recepties. Kleisterlee kent er geen mens, dwaalt volkomen beroofd van houvast met zijn glaasje wijn door de zaal en maakt zich onzichtbaar door ergens in een hoekje op een bank te gaan zitten. ’ Hij kent dat gevoel al van heel lang geleden, toen de jonge Gerard Kleisterlee tegen alle verwachtingen in naar het Canisiuscollege mocht, het beroemde gymnasium in Nijmegen. ‘Ik voelde mij er aanvankelijk niet op mijn plaats’, zegt Kleisterlee. ‘Het was toch de school van zoontjes van doktoren, notarissen en betere middenstanders.’ Maar er ging een wereld voor hem open: ‘Het was een school met enorm veel karakter en kwaliteit. Er was discipline, maar er werden ook vensters geopend: toneel, muziek, discussie, sport’. Na een moeizame studie elektrotechniek aan de Technische Universiteit in Eindhoven (‘Ik deed veel, behalve studeren’), komt hij in 1974 in dienst van Philips. Eerst bij Medical Systems, later in topfuncties in Taiwan en China, weer later wordt hij president van de divisie componenten. Stap voor stap beklimt Kleisterlee de Philips-hiërarchie, totdat Cor Boonstra hem polste voor de finale functie. Een topper bij toeval, welhaast. Met een gelijkmatig karakter geleidelijk naar de top. Kleisterlee volgde niet het patroon van een carrièredier; het onbereikbare kwam op zijn weg, omdat er altijd mensen waren die het in hem zagen. Zijn moeder. Zijn leraren. Zijn bazen. ‘Misschien is dat wel het moeilijkste van mijn baan’, zegt hij, ingetogen. ‘Er waren altijd mensen die mij bemoedigend toespraken, een stimulerende glimlach gaven. Op de eerste dag dat ik op deze stoel zat, wist ik: bij mij stopt of begint het. Vanaf vandaag is er niemand meer om de verantwoordelijkheid mee te delen.’ 1 Fons de Poel is publicist, televisiepresentator en -journalist. Hij maakt voor de KRO-televisie onder meer biografieën voor het programma Profiel. Roderik van Schaardenburg is kunstschilder.
Buitenland Nieuws
7
Extremisme-wet ‘Die wordt volstrekt willekeurig toegepast’
In Poetins Rusland geldt iedereen als een verdachte Kritiek leveren op de Russische overheid is van oudsher een gevaarlijke bezigheid. Ook Poetin heeft met een nieuwe wet meermalen geprobeerd critici de mond te snoeren. Hans Crooijmans MOSKOU
...
Pjotr Gagarin (71) erkent dat hij de gouverneur van zijn provincie beledigde tijdens die demonstratie, afgelopen januari. Het gebeurde in Orel, ruim 300 kilometer ten zuidwesten van Moskou. Met enkele honderden medestanders protesteerde Gagarin tegen de groeiende werkloosheid en de almaar stijgende voedselprijzen in hun regio. ‘Leugenaar’, ‘tuig’ en ‘kadaver’, zo diskwalificeerder hij de gouverneur. Wat de gepensioneerde vrachtwagenchauffeur betrof, mochten ze het hele provinciebestuur ‘executeren’. Vroeger zou Pjotr – geen familie van ’s werelds eerste ruimtevaarder Joeri Gagarin – er misschien mee zijn weggekomen. Emoties kunnen hoog oplopen tijdens een demonstratie; politici moeten tegen een stootje kunnen. Sinds zomer 2006 beschikken politieke gezagsdragers echter over een scherp wapen waarmee ze actie kunnen ondernemen tegen hun onwelgevallige uitspraken. President Poe-
tin tekende toen een amendement op een artikel in het Russische Wetboek van Strafrecht dat als de ‘Wet tegen extremistische activiteiten’ bekendstaat. De maximum straf is drie jaar. De bedoeling van die uit 2002 stammende wet was vooral terrorisme, ‘ondermijning van de grondwet’, en geweld tegen etnische en religieuze minderheden tegengaan. De tekst van de wet is sinds vorig jaar echter zo breed geformuleerd dat onder meer ook negatieve berichtgeving over overheden en bestuurders kan worden uitgelegd als extremisme. ‘In de praktijk wordt de wet volstrekt willekeurig toegepast’, zegt Alexander Verchovski van de mensenrechtenorganisatie Sova. ‘Elke groep, ultranationalistsich, neonazi, mensenrechtenbeschermend, links, rechts of a-politiek, kan worden aangeklaagd.’ De zaak-Pjotr Gagarin is waarschijnlijk geen gelukkig voorbeeld van verontwaardiging over misbruik van de wet tegen extremistische activiteiten. Althans, in menig ander – ook westers – land had hij op grond van zijn scheldpartij voor de rechter kunnen worden gesleept. Anders ligt dat met de vervolging van ‘extremistische activiteiten’ van journalisten, advocaten en leden van de Russische politieke oppositie. In de aanloop naar de parlements- en
presidentsverkiezingen, eind 2007 en begin 2008, heeft het er veel van weg dat de Russische autoriteiten het anti-extremisme misbruiken om hun greep te verstevigen. Diverse politieke partijen zijn verboden en van verkiezingen uitgesloten. Enkele dagbladen hebben een verschijningsverbod gekregen, louter omdat ze over misstanden in het openbaar bestuur publiceerden. Politicus en ex-schaker Gary Kasparov moest zich verantwoorden over kritische uitlatingen aan het adres van het Kremlin. Een journalist van de krant Vedomosti diende een verklaring te ondertekenen dat hij geen extremistische activiteiten pleegt. Van de andere kant: op grond van de wet lukte het de Russische justitie om Maxim Martsinkevitsj aan te pakken. Martsinkevitsj, leider van de neonazigroep Format-18 en erkend vreemdelingenhater, liet zijn volgelingen onder meer video’s maken van moorden op vreemdelingen. Zelf was hij lastig aan te pakken. Totdat hij eind juni in een discussie in een Moskous café weer eens tekeer ging tegen buitenlanders. De politie vatte hem direct in de kraag. Ook uit de Russische samenleving zelf klinken weinig protesten tegen de relatief nieuwe ‘Wet tegen extremistische activiteiten’. 1
Birma
Burgers durven ook weer de straat op
Birmezen betuigden steun aan oppositieleidster Aung San Suu Kyi. AP Novum/AP AMSTERDAM
...
Circa tienduizend boeddhistische monniken zijn gisteren in Rangoon de straat op gegaan om te demonstre-
ren tegen de Birmaanse junta. De monniken werden toegejuicht door zo’n tienduizend toeschouwers, die hun steun betuigden aan oppositieleidster Aung San Suu Kyi. De monniken liepen van de Shwegadon-pa-
gode naar de Sule-pagode. Zo’n vierhonderd mensen, zowel burgers als monniken, trachtten langs Suu Kyi’s huis te lopen, maar de politie hield hen tegen. De confrontatie verliep vreedzaam. Het was de zesde dag dat de monniken de straat op gingen in de Birmaanse hoofdstad, maar voor het eerst dat er ook weer burgers meeliepen. Zaterdag mocht een groep van ongeveer vijfhonderd demonstrerende monniken wel langs het huis van Suu Kyi lopen. De oppositieleidster, die al sinds mei 2003 onder huisarrest staat, kwam naar het hek om de monniken te groeten. De monniken hebben nieuw leven gebracht in de protestbeweging die op 19 augustus op gang kwam naar aanleiding van een forse verhoging van de brandstofprijzen. 1
Castro bladert in het boek van voormalig Fed-topman Alan Greenspan. AP
Cuba Fidel Castro verschijnt weer in openbaar
El presidente leeft nog steeds Fidel Castro is weer helemaal beter. De Cubaanse regering publiceerde gisteren eindelijk weer eens foto’s van de president (81). AP HAVANA
...
De foto’s van Castro verschenen in Juventud Rebelde, de krant van de communistische jeugdbeweging. El commandante draagt een rood-wit-blauw trainingsjack, een zwarte trainingsbroek en witte gympen. De Cubaanse leider lijkt iets dikker te zijn geworden. Op een van de foto’s schudt hij glimlachend de hand van de Angolese president Dos Santos, die in Cuba op staatsbezoek is. Zaterdag was hij ook al verschenen op de staatstelevisie. Omdat er al drie maanden niks meer van hem was vernomen, gingen er onder Cubaanse ballingen in Miami geruchten dat hij
was overleden. ‘Nou, hier ben ik dan’, zei hij. De laatste keer dat Castro in het openbaar verscheen was op 31 juli vorig jaar. Vanwege een plotselinge operatie moest hij toen de macht tijdelijk overdragen aan een regering onder aanvoering van zijn broer Raul. Zijn gezondheidstoestand en zijn ziekte zijn staatsgeheimen. In het tv-interview zei hij dat hij verwacht dat Amerika de oorlog gaat verklaren aan Iran. Ook beklaagde hij zich over de hoge kosten van de Irakoorlog. Castro zag er mager, maar vrolijk uit. Soms verloor hij midden in een zin de draad van zijn betoog, en moest hij door de interviewer weer op weg worden geholpen. Hij leek wel helder te kunnen denken. Volgens Juventud Rebelde besprak hij met president Dos Santos ‘complexe problemen waar de mensheid momenteel mee kampt’. 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................................................................................................................................................................
Het komt vanzelf goed
A FRANS
VERHAGEN
merika is het immigratieland bij uitstek. Al twee eeuwen zoeken avonturiers, gelukszoekers en vluchtelingen er hun heil. Het zou wel vreemd zijn als wij daar niets van konden opsteken. Bijvoorbeeld dat het niet pijnloos gaat. Steeds weer toont de Amerikaanse geschiedenis beschamende reacties, vaak geuit in afkeer van ras, cultuur of geloof. Benjamin Franklin ergerde zich al aan Duitsers die geen Engels spraken. Chinezen mochten niet meer binnen. Katholieken werden gewan-
trouwd, Russische joden gediscrimineerd. Ieren en Italianen deugden nergens voor. En anno 2007: Mexicanen zijn te dom, te katholiek of te dicht bij huis om Amerikaan te worden. Bovenal blijkt dat verschillende groepen in verschillende tijden dezelfde sociale processen doormaken. Altijd klontert de eerste generatie samen, koestert eigen taal, cultuur en geloof, ploeterend in ongeschoold werk. Hun kinderen doen het beter, maar raken verscheurd tussen ouders en nieuwe samenleving. Het duurt drie genera-
ties, soms vier of vijf, maar dan zijn ze onmiskenbaar Amerikaan, met behoud van etnische identiteit. Vaak komen ze als gastarbeider. Soms gaan ze terug, meestal niet. Hebben ze eenmaal een gezin, dan resteert alleen de droom. De gevolgen klinken bekend: lees de studies uit de jaren dertig over Amerikaanse Italianen en je leest over onze Marokkanen. Ook met een ander, vijandig ogend geloof, heeft Amerika ervaring. Doodsbenauwd waren ze voor de miljoenen katholieke Ieren die vanaf 1840 hun samenleving overspoelden. De autoritaire katholieke kerk, met zijn paus, zijn priesters en volgzame gelovigen, leek onverenigbaar met individualis-
me en democratie. En ja, er was een anti-katholieke partij die van alles wilde verbieden. Natuurlijk is Amerika dynamischer: meer banen, meer kansen, meer entrepreneurs. Immigranten bloeien op in zo’n omgeving. Nederland is Amerika niet, maar ervan leren kunnen we wel. Bijvoorbeeld dat integratie zijn eigen dynamiek heeft. Dat sociale processen tijd nodig hebben en zich niet laten dwingen. Dat mensen het zelf doen. Wie zich dat realiseert, vraagt om geduld en wijsheid. Niet om overheidsbeleid. Het komt vanzelf goed. 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................... ............................................................ ...............................................................................
Het weer
Cijfertjes
Ook op deze dag
New York: 26°C/16°C, zonnig Gdansk: 22°C/12°C, zonnig Tokyo: 25°C/19°C, lichtbewolkt
China heeft met drie miljoen soldaten het grootste leger ter wereld. De VS, India, Noord-Korea en Rusland volgen op grote afstand.
1841 – De Sultan van Brunei gaf het gebied Sarawak op het eiland Borneo aan de ontdekkingsreiziger James Brooke. Tegenwoordig is Sarawak een provincie van Maleisië.
8
Nieuws Buitenland
Groot-Brittannië Britten kijken niet op van allereerste transseksuele mayor én mayoresse
Burgemeester Jenny m/v Veertig jaar geleden konden Britse mannen nog levenslang krijgen als ze openlijk homo waren. Maar er is veel veranderd. Arjen van der Horst LONDEN
...
Aan kleurrijke politici geen gebrek in Groot-Brittannië. Maar de installatie van Jenny Bailey als burgemeester van Cambridge was zelfs voor Britse maatstaven uniek. Want Bailey, een 46-jarige ondernemer, werd geboren als man, was ooit getrouwd met een vrouw en kreeg zelfs twee kinderen. Maar na een seksoperatie maakte ze een einde aan het huwelijk. Tegenwoordig heeft ze een relatie met een vrouw, die zelf ook een geslachtsverandering heeft ondergaan. Daarmee is het koppel de eerste transseksuele ‘mayor and mayoresse’ van Groot-Brittannië.
De hele discussie over gelijke rechten voor homo’s is nu wel passé Opvallend was de aandacht die de benoeming van Bailey kreeg. Of liever gezegd: het gebrek aan aandacht. Een aantal berichten verscheen in de kranten, maar geen grote verhalen. Zelfs de sensatiepers hield zich vrij stil. En dat is misschien wel het opmerkelijkst: niemand kijkt er van op. Het geeft aan hoe de houding van de Britten is veranderd. Als je veertig jaar geleden van de verkeerde persoon hield, kon je als misdadiger in de cel belanden. Tot 1967 stonden er zware straffen op homoseksualiteit. Mannen die een andere man kusten, konden rekenen op gevangenisstraffen tot twee jaar. Als je betrapt werd op buggery (anale seks) kon je tien jaar tot levenslang krijgen. Met de Sexual Offences Act van 1967 werd homoseksualiteit uit het strafrecht gehaald. Het was slechts een voorzichtig begin in de lange strijd voor gelijke rechten voor homo’s en transseksuelen. De decriminalisering van homoseksualiteit had alleen betrekking op de privésfeer. Homoseksueel ‘gedrag’ in het openbaar was nog jarenlang strafbaar. Tus-
De burgemeester van Cambridge (rechts) en haar vriendin. AP
sen 1967 en 2003 werden 30.000 homoseksuele mannen veroordeeld voor handelingen die perfect legaal waren geweest als ze een vrouw als partner hadden gehad. Professor Jeffrey Weeks van de London South Bank University is homo-activist van het eerste uur en vooraanstaand wetenschapper op het gebied van homoseksualiteit en transseksualiteit. ‘Vooral in de jaren zeventig en tachtig keken we verlangend naar Nederland’, zegt hij. ‘Daar was alles zo open en vrij. Maar tegenwoordig zijn we een van de modernste landen als het gaat om gelijke rechten voor homo’s en transseksuelen. Het is eigenlijk merkwaardig wat er in dit land is gebeurd. Na 1967 is de Britse bevolking homoseksualiteit en transseksualiteit meer en meer gaan accepteren. Toch moest het bijna veertig jaar duren voordat die acceptatie doorsijpelde in de wetgeving. De echte doorbraak kwam pas met de komst van Blair als premier.’ Met een hele reeks hervormingen
verankerde Blair gelijke rechten in de wet. In 2000 mochten homo’s en lesbiennes voor het eerst in dienst treden van de krijgsmacht. Een jaar later werd de minimumleeftijd voor seksueel contact gelijkgesteld aan die van hetero’s (16 jaar). Vervolgens schrapte het parlement het omstreden artikel Section 28, dat scholen en overheidsinstellingen verbood homoseksuele relaties als ‘normaal’ voor te stellen. De rechten van transseksuelen werden in 2004 vastgelegd. Het sluitstuk was de invoering van een geregistreerd partnerschap voor homo’s in 2005, dat Britse homo’s evenveel rechten geeft als het homohuwelijk in Nederland. Voor Matthew Parris is de hele discussie over gelijke rechten nu passé. De bekende commentator van The Times verklaarde onlangs ‘post-homoseksualist’ te zijn. ‘De hele verdomde kwestie is me gaan vervelen. Niet omdat ik homo ben, maar wel omdat we er de hele tijd over praten .
Medehomo’s: stop met zeuren. Andere groepen in Groot-Brittannië hebben het stukken moeilijker. ’
‘Het wettelijke raamwerk is af, maar homofobie is niet verdwenen’ Jeffrey Weeks moet glimlachen hij de woorden van Parris, maar hij vindt het te vroeg om zich een ‘post-homoseksualist te noemen. ‘Het wettelijke raamwerk voor gelijke rechten is nagenoeg afgerond, maar dat betekent niet dat homofobie is verdwenen. Het bestaat nog steeds, zeker op het platteland of bijvoorbeeld in de voetbalwereld. Toch ben ik positief gestemd. Homoseksualiteit en transseksualiteit worden steeds meer geaccepteerd. Er is geen weg meer terug.’ 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..................................... ....................................... ............................................................................... KORT 111
Voor het eerst blauwtong in Groot-Brittannië
Voor het eerst is in Groot-Brittannië blauwtong vastgesteld. Het Britse ministerie van Milieu, Voedsel en Landbouw maakte zaterdag bekend dat een koe op een boerderij in de buurt van Ipswich (110 kilometer ten noorden van Londen) besmet is geraakt. Blauwtong kan voor vee – met name schapen – fataal zijn. Groot-Brittannië heeft op dit moment ook te kampen met een uitbraak van mond- en klauwzeer. Sinds 3 augustus zijn in Zuid-Engeland al ongeveer 1.800 stuks vee geruimd. Als uit onderzoek blijkt
dat insecten blauwtong kunnen overbrengen zullen vervoersbeperkingen van kracht worden. 111
Weer gevechtsvliegtuigen van Israël naar Syrië
Israëlische gevechtsvliegtuigen zijn zaterdag naar Syrië gevlogen nadat een Syrisch vliegtuig van de radar was verdwenen. De gevechtsvliegtuigen keerden terug toen duidelijk werd dat het Syrische toestel was neergestort, meldden anonieme bronnen binnen het Israëlische leger zondag. De spanningen tussen Israël en Syrië liepen deze maand op na berichten van een Israëlisch bombardement begin september in het noorden van Syrië.
Technologische vooruitgang gaat door
IRAN TOONT SPIERBALLEN OP MILITAIRE PARADE Dreigementen en economische sancties zullen niet verhinderen dat Iran technologische vooruitgang boekt. Dat heeft president Mahmoud Ahmadinejad zaterdag gezegd op een militaire parade ter herdenking van de Iraakse inval in Iran, 27 jaar geleden. De gelegenheid werd aangegrepen om het nieuwste Iraanse wapentuig aan de wereld te tonen. ‘Diegenen die aannemen dat verwerpelijke methoden als psychologische oorlogvoering, po-
litieke propaganda en de zogenaamde economische sancties zullen werken en een wissel zullen trekken op Irans snelle vooruitgang, vergissen zich’, zei de president. Het hoofd van het elitekorps, de Revolutionaire Garde, zei dat Iran plannen klaar heeft liggen om elke aanval te weerstaan. Op de parade waren onder meer onbemande verkenningsvliegtuigen, tanks, gevechtsvliegtuigen en geavanceerde torpedo’s te zien.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ................................................................................ ...............................................................................
Oeps!
Marsmannetjes zijn nog holbewoners
Modeketen Zara heeft een groot aantal tassen uit de schappen gehaald omdat er hakenkruizen op gestikt waren. De tassen kwamen uit India, waar de swastika een hindoesymbool is.
De Amerikaanse ruimtesonde Mars Odyssey heeft misschien grotten ontdekt op Mars. Op foto’s zijn donkere cirkelvormige vlekken te zien met een doorsnede van 100 tot 250 meter.
Buitenland Nieuws
9
Pakistan Zes oppositieleiders opgepakt
Chili Ex-president Peru uitgeleverd aan eigen land
Musharraf is ‘fascist’
Fujimori gaat nog voor de nodige ophef zorgen
Novum/AP AMSTERDAM
...
Aan de vooravond van de presidentsverkiezingen van 6 oktober in Pakistan zijn vijf of zes vooraanstaande leden van de oppositie opgepakt. Deze spreekt nu van fascistische methoden en zegt dat het land met het geweer in de hand wordt geregeerd. Volgens het ministerie van Informatie zijn de oppositieleiders gearresteerd, omdat zij de orde in de hoofdstad dreigden te verstoren. Bronnen bij de politie zeiden dat de arrestatie van zo’n 35 personen was gelast, van wie velen banden onderhouden met ex-premier Nawaz Sharif. Die werd onlangs het land uitgezet, uren nadat hij uit ballingschap was teruggekeerd. Federale en provinciale parlementsleden maken op 6 oktober bij stemming uit wie de eerstvolgende president van Pakistan wordt. Zittend president Pervez Musharraf heeft zich als voornaamste kandidaat opgewor-
pen. De oppositie eist evenwel dat hij voor de verkiezingen zijn opperbevelhebberschap van de strijdkrachten neerlegt. Hij weigert aan deze voorwaarde te voldoen. Musharraf, wiens huidige ambtstermijn op 15 november afloopt, zei onlangs bereid te zijn het uniform uit te trekken, maar pas ná de verkiezingen. Ahsan Iqbal, een woordvoerder van de partij van ex-premier Nawaz Sharif, de Moslimliga-N, zei dat Musharraf zo wanhopig is dat hij kennelijk bereid is de grondwet aan zijn laars te lappen om de macht te behouden. Iqbal, die op dit moment zelf is ondergedoken, benadrukte dat de oppositie vastbesloten is ‘dergelijke fascistische methoden’ het hoofd te bieden. Het hooggerechtshof hervat vandaag hoorzittingen over een aantal petities waarin de kandidatuur van Musharraf voor het presidentschap wordt betwist. De verwachting is dat het hof komende week uitspraak zal doen. 1
Titanic Het schip had gered kunnen worden
De sleutel die kwijt was Redactie buitenland AMSTERDAM
...
Het had allemaal anders kunnen lopen in 1912. De ramp met het luxe cruiseschip Titanic op 15 april van dat jaar had wellicht voorkomen kunnen worden door een simpel, nietszeggend sleuteltje. Zo’n sleutel die je tegenwoordig alleen nog ziet bij heel goedkope schuurdeuren. Deze sleutel gaf toegang tot de bergruimte van de verrekijkers. Verrekijkers waarmee de opdoemende ijsberg misschien wél zichtbaar was geweest. Maar helaas. De sleutel bevond zich niet aan boord van het schip, maar zat nog in de jaszak van een ontslagen officier. Afgelopen zaterdag werd de sleutel,
die de loodzware last van 1.522 verdronken Titanicpassagiers met zich meedraagt, geveild in het Engelse Wiltshire voor 90.000 Engelse pond (128.000 euro). De naam van de telefonische koper is onbekend, maar veilingmeester Hendry Aldridge zei tegen de BBC ‘dat hij erg blij was met zijn aankoop’. De officier die verantwoordelijk was voor de sleutel heette David Blair. Na de bouw van de Titanic in het Noord-Ierse Belfast werd het schip verhuisd naar de haven van Southampton in het zuiden van Engeland. Blair reisde braaf mee, met de sleutel op zak. Vlak voor vertrek van het schip werd hij echter overgeplaatst en vergat hij de sleutel af te geven aan de vervangende officier. Na het zinken van de Titanic bewaarde hij de sleutel als aandenken. Bij het onderzoek naar het zinken van de Titanic werd ook de uitkijk van het schip Fred Fleet geïnterviewd. ‘Als we een verrekijker hadden gehad, hadden we de ijsberg makkelijk kunnen ontwijken.’ 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..............................................................................
Zwijgen opgelegd na geweldsoproepen
PROMINENTE HAMAS-IMAM WEDEROM GEARRESTEERD De Palestijnse politie heeft gisteren in Nablus een vooraanstaande Hamasgeestelijke, sjeik Maher Kharas, gearresteerd. De arrestatie houdt verband met de bittere strijd tussen Hamas en Fatah. Een veiligheidsmedewerker op de Westelijke Jordaanoever, Abdullah Kumail, zei dat Kharas aanzette tot strijd tegen de autoriteiten op de Westoever en dat hij korte tijd voor verhoor zou worden vastgehouden. De Palestijnse pre-
mier Salam Fayyad waarschuwde imams in juni dat hij oproepen tot geweld vanuit de moskee niet langer zou tolereren. De 55-jarige Kharas, door aanhangers de Witte Leeuw genoemd, trok zich niets van de oproep aan. De Palestijnse Autoriteit ontsloeg Kharas in 1996 als voorganger, nadat een reeks zelfmoordaanslagen op Israël was gepleegd. Hamas stelde hem evenwel vorig jaar na de winst bij de parlementsverkiezingen opnieuw aan.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ...............................................................................
Stars and stripes 1789 – Het Amerikaanse Congres richtte de federale rechtbank op in de ‘Judiciary Act’. Het was een overwinning voor de federalisten: meer macht bij de overheid en minder bij de afzonderlijke staten.
Een aanhanger van Fujimori verwelkomt de ex-president zaterdag op het vliegveld in Peru. REUTERS
De Chileense ex-president Fujimori is uitgeleverd aan zijn eigen land: een unicum. Hij zal er terechtstaan voor het schenden van mensenrechten. Paul Scheltus BUENOS AIRES
...
In de Chileense hoofdstad Santiago stapte zaterdag een bejaarde man aan boord van een gammele Antonov. Als enige bagage droeg hij een aktetas. Toen hij negen uur later weer uitstapte in Peru was een historische mijlpaal bereikt. Voor het eerst is een expresident uitgeleverd aan zijn eigen land om terecht te staan voor het schenden van mensenrechten. De man aan boord was Alberto Fujimori, tussen 1990 en 2000 president van Peru. Hij wordt door justitie gezocht voor de moord op 25 mensen tijdens twee incidenten in 1991 en 1992. Bovendien is hij verdachte in drie corruptiezaken. Sinds november 2005 zat Fujimori onder huisar-
rest in Chili. Vrijdag besliste het hooggerechtshof dat het uitleveringsverzoek van Peru gehonoreerd moest worden. Nog geen 24 uur later zat Fujimori in het vliegtuig. ‘Fujimori zal nu eindelijk moeten antwoorden op de beschuldigingen en de bewijzen tegen hem in een land dat hij ooit als een maffiabaas regeerde’, zegt José Miguel Vivanco, directeur voor Latijns-Amerika van Human Rights Watch. Volgens hem is het uniek dat een staatshoofd niet aan een internationaal tribunaal wordt uitgeleverd, maar juist aan de nationale rechtspraak van zijn eigen land. Fujimori houdt vol dat de beschuldigingen tegen hem ongegrond zijn. Men zou hem juist dankbaar moeten zijn, meent hij. ‘Ik regeerde Peru tien jaar lang, gedurende een van de zwaarste periodes’, zo zei hij na afloop van de rechtszaak in Santiago. ‘Ik heb toen de problemen waar het land mee kampte, zoals hyperinflatie en terrorisme, grotendeels opgelost.’ Met terrorisme doelt Fujimori op de
strijd tegen guerrillabeweging Lichtend Pad. Daarbij stierven duizenden mensen en deden de rebellen en het leger qua gruweldaden niet voor elkaar onder. Bij twee van die bloedbaden denken advocaten Fujimori’s hand te kunnen aantonen. Zijn aankomst in Peru mag dan een historisch feit zijn, in wezen beginnen de problemen nu pas. Het vertrouwen van Peruanen in hun rechtssysteem is niet groot. ‘De moeder aller rechtszaken is in aantocht’, schrijft rechtenstudent Alberto de Belaunde op zijn blog. Hij vreest corruptie en machtspolitiek. Bovendien heeft de huidige regering van president Alan Garcia de steun van de politieke partij van Fujimori nodig om een meerderheid in het parlement te behalen. Of zoals de hoofdredacteur van de krant Peru 21 schrijft: ‘De mogelijkheid bestaat dat juist wanneer Garcia zich fatsoenlijk gedraagt, hij zijn aangename bondgenootschap met Fujimori’s partij in gevaar brengt.’ 1
31 jaar later werdaf Kees van der Grapa President Euro van Unilever.
nen.
n Dat moet sneller ku
ert. universiteit afstude er werd op 2 novemb soonlijke Kees van der Graaf tGraduates kun je per Bes Via s. Na het behalen van met CEO's van de ben heb 1950 geboren in Goe gen etin ontmo hij Den Haag, vertrok kgevers, geldprijzen zijn HBS-diploma in nevenstaande topwer entenstud het van r daa o en uiteindelijk de eur 000 naar Enschede om 10. tot winnen studeerde Mechanical Hij n. iete den. Ook maak je gen wor te 8 n leve BestGraduate 200 aan iness Engineering prijzen van de eve lusi exc Engineering en Bus r zee op kans hool in Twente. esc Hog e ls een bezoek sch zoa n, hni de Tec deelnemende bedrijve de n als officier bij pbouwproject in ero wed i Na twee dienstjare nam Tsu aan het jing meldde hij zich in e Spelen 2008 in Bei Nederlandse marine Aceh, de Olympisch r zijn voo r, leve Uni van ervaring opdoen ale tion rna 1976 aan de poort inte n, bijwone ket Research Officer vard Summer Course eerste baan als Mar bij Unilever of een Har erika, Am in s ctie fun Calvé. Via diverse volgen. en rland, Nederland gegeven periode Engeland, Zwitse Studeer jij in de aan stoel de op al 5 200 in in een uitgebreid en mak ee Spanje belandde hij entr een af, wil je ? . opa Eur nt op side en mooie prijzen van Pre netwerk én kans mak is snel. Maar voor aduates-test en tGr Bes Is dat snel? Ja, dat de dan Doe n je en die in 2008 gaa e minuten of jij ambitieuze student ontdek binnen twe uws: nie d goe we aduates 2008. tGr Bes r afstuderen, hebben voo t kwalificeer test kun je doen op ‘het kan sneller’. Deze BestGraduatesardetop.nl. gna ewe www.dekortst tie over je ook alle informa Hoe? vind r Hie 8 BestGraduates 200 8. 200 Schrijf je in voor de tes BestGradua . tste weg naar de top game, absoluut de kor hét r voo ef lusi exc 8 is BestGraduates 200 Tot snel! periode van januari toptalent dat in de e nds erla Ned een 9 aan 2008 t/m maart 200
naar www.de kortste weg
BestGraduates 2008 wordt mogelijk gemaakt door onderstaande topwerkgevers
BestGraduates 2008 wordt mogelijk gemaakt door
BestGraduates 2008 is een activiteit van Memory Productions Events BV
de top.nl
Buitenland Nieuws
11
Zuid-Afrika Prijswinnende website met Nederlands tintje
In de voetsporen van Soweto’s kinderen Een website over de opstand in het Zuid-Afrikaanse Soweto op 16 juni 1976 is uitgeroepen tot een van de innovatiefste sites van Afrika. Een project met een Nederlands tintje. Elles van Gelder JOHANNESBURG
...
De 16-jarige Antoinette ging 31 jaar geleden samen met duizenden andere scholieren in Soweto de straat op om te demonstreren tegen het plan van het apartheidsregime om lessen voortaan in het Afrikaans te geven. De opstand liep uit de hand en de politie opende het vuur. Toen het geluid van kogels verstomde, kroop Antoinette uit haar schuilplaats, op zoek naar broertje Hector. Ze vond hem bloedend in de armen van een oudere scholier. Hector Pieterson stierf, net als vele andere kinderen die dag. De foto die van het drietal werd gemaakt terwijl ze in paniek naar het ziekenhuis renden, ging de hele wereld over. De nu 46-jarige Antoinette Sithole is een van de overlevenden die door stedelijk geograaf Ismail Farouk (33) is geïnterviewd. Hij wil achterhalen welke routes de kinderen in 1976 liepen. Hij maakte er kaarten van voor het Hector Pieterson Museum in Soweto, dat gewijd is aan de opstand. Toen de Iraanse Nederlander Babak Fakhamzadeh (34), die momenteel in Johannesburg werkt als freelance webontwikkelaar, Farouks werk
Farouk (links) en Fakhamzadeh bij de beroemde foto van de gewonde Hector Pieterson. ELLES VAN GELDER
onder ogen kreeg, zag hij direct interactieve mogelijkheden. Farouks papieren kaarten werden op www.sowetouprisings.com omgezet in satellietkaarten van Google Maps. Routes van verschillende scholen en de politie werden ingetekend. Door op de routes te klikken, krijgt de
Balkan
Servië en Amerika houden samen een legeroefening Lode Desmet SOFIA
...
Servië en de Verenigde Staten hebben in de Zuid-Servische stad Nis een gezamenlijke militaire oefening gehouden. Dat lijkt verrassend, met name gezien de gespannen verhouding tussen de twee landen over de mogelijke onafhankelijkheid van Kosovo en de uitblijvende arrestatie van Karadzic en Mladic. Het was een kleine oefening, maar toch. Met drie helikopters, een transportvliegtuig, 34 Servische parachutisten en zeventien Amerikanen van de Ohio National Guard. De Servische president Boris Tadic was er, net
als de stafchef van het leger Zdravko Ponos en de ambassadeur van de VS. Servië probeert al sinds het aan de kant schuiven van wijlen president Slobodan Milosevic in 2000 om lid te worden van de NAVO en de EU. Maar de VS hebben zich daar altijd tegen verzet. Van toetreding tot de twee internationale organisaties kan wat hen betreft geen sprake zijn zolang Belgrado Ratklo Mladic en Radovan Karadzic niet heeft gearresteerd en uitgeleverd aan het Joegoslavië Tribunaal in Den Haag. Mladic en Karadzic waren respectievelijk de militaire en de politieke leider van de Bosnische Serviërs tijdens de oorlog in Bosnië.
bezoeker foto’s, nieuws en weblogs over belangrijke plekken. De site brengt verschillende bronnen bij elkaar ,zoals fotowebsite Flickr, Google News en encyclopedie Wikipedia. De mannen zijn blij met de erkenning voor hun werk. Vorige week ontvingen ze de New Media Award, tij-
dens de Highway Africa Conferentie in Grahamstown, de grootste bijeenkomst ter wereld over Afrika en nieuwe media. Zelf zeggen ze dat de site vooral een jaar geleden erg innovatief was, toen hij in de lucht ging. Nu zijn de technieken die de twee gebruiken al veel gewoner geworden.
Een andere bron van spanning is de status van de Servische provincie Kosovo. De Verenigde Staten steunen de onafhankelijkheidswens van de Kosovaren voluit. Dit is tegen het zere been van met name de Servische radicalen. Stafchef Ponos maakte korte metten met hen: ‘Deze oefening sluit aan bij het officiële beleid van de Servische regering en niét bij de verklaringen van sommige partijen. Wat sommige partijen verklaren, is daarom niét het regeringsbeleid.’ De gezamenlijke oefening bracht volgens Aleksander Vasovic, journalist bij het Balkan Investigative Reporting Network in Servië, geen beroering teweeg in het land. ‘Het was het resultaat van een akkoord dat al een jaar geleden werd ondertekend. Bovendien heeft de bevolking dringender zaken aan haar hoofd. De stijgende rente en de duurder wordende leningen bijvoorbeeld. Kosovo is allang geen prioriteit meer.’ 1
Midden-Oosten
Maar dat maakt de website niet minder relevant. ‘Ze is vooral van waarde omdat je verschillende verhalen kunt laten zien’, vertelt Farouk. ‘Natuurlijk is er één waarheid over wat er die dag is gebeurd, maar iedereen herinnert het zich weer anders.’ Gebruikers kunnen zelf bijdragen in tekst en beeld. Zo moet de website steeds verder groeien. Het is alleen niet makkelijk ervoor te zorgen dat de voornaamste doelgroep, inwoners uit Soweto, naar de website surft. ‘Er is geen adsl in Soweto en veel mensen weten niet eens hoe je een computer gebruikt’, zegt Fakhamzadeh. Hij begrijpt pas echt wat de zogenoemde digitale kloof inhoudt nu hij het zelf ervaart. ‘De bandbreedte is hier erg smal en heel duur. Internet is langzaam en goede verbindingen zijn voor de meeste mensen onbetaalbaar. Dat betekent dat veel nieuwe technieken en internetapplicaties in Afrika niet kunnen doordringen. Dat remt de ontwikkeling.’ Om sowetouprisings.com nu toch al voor iedereen toegankelijk te maken wil Farouk een computer in het Hector Pieterson Museum installeren, zodat buurtbewoners daar hun herinneringen online kunnen zetten. 1 Drie websitetips van Farouk en Fakhamzadeh: www.afrigadget.com www.globalvoicesonline.org/-/world/ sub-saharan-africa www.afrigator.com
Israël laat 90 Fatahleden gaan, Palestijnen vragen om meer Redactie buitenland AMSTERDAM
...
Israël laat zo’n negentig aanhangers van Fatah gaan uit de gevangenis. Dat heeft het Israëlische kabinet gisteren met grote meerderheid besloten. De actie moet de positie van president Mahmoud Abbas, de gematigde leider van Fatah, versterken. De Palestijnen reageerden teleurgesteld op de omvang van de groep die wordt vrijgelaten. Die had wel wat groter mogen zijn, vinden ze, met name om het vredesproces een duw in de goede richting te geven. In Israëlische gevangenissen zitten ongeveer elfduizend Palestijnen. Het vrijlaten van gevangenen wordt ge-
zien als een belangrijk middel om de publieke opinie in de bezette gebieden te beïnvloeden. Vrijwel iedere Palestijnse familie heeft wel iemand in een Israëlische cel zitten. Sinds juli heeft Israël 250 Palestijnen vrijgelaten. Alleen gevangenen die geen Israëliërs hebben gedood of verwond, Fatahaanhanger zijn en geweld afzweren, komen daarvoor in aanmerking. Fatah is al geruime tijd verwikkeld in een machtsstrijd met Hamas. Israël weigert met Hamas te praten, maar de radicale beweging heeft het wel voor het zeggen in Gaza. Abbas heeft feitelijk alleen invloed op de Westoever en praat met Israël over eventuele vredesonderhandelingen. 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ....................................................................................................................... .....................................
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .....................................
Banden met Aziatische landen versterken
KORT
claims in het bezit te komen van olie, gas of andere grondstoffen.
Britten willen grote delen zeebodem claimen
111
FUKUDA WORDT NIEUWE PREMIER VAN JAPAN Yasuo Fukuda wordt de nieuwe premier van Japan. Hij werd gisteren gekozen tot voorzitter van de Liberaal-Democratische Partij (LDP). De 71-jarige Fukuda won de verkiezing met 330 stemmen van de voormalige minister van Buitenlandse Zaken Taro Aso, die 197 stemmen kreeg. Omdat de LDP de meerderheid heeft in het Japanse Lagerhuis wordt Fukuda automatisch premier. De nieuwe leider van de LDP heeft zich voor-
111
genomen om de banden met Aziatische landen te versterken. Ook zegt hij het vertrouwen in de regering te willen herstellen. Shinzo Abe trad onlangs af als premier. Abe was pas een jaar in functie, maar zag zijn populariteit snel verdwijnen door een reeks schandalen en een verkiezingsnederlaag. Hij zei op te stappen om de regerings- en oppositiepartijen de kans te bieden het samen eens te worden over verlenging van de Japanse Afghanistanmissie.
AP
Groot-Brittannië is van plan tienduizenden vierkante kilometers zeebodem te claimen rond eilanden in zijn bezit. Dit meldde de Britse krant The Guardian zaterdag. Het zou onder meer gaan om gebied tot 560 kilometer rond de betwiste Falkland-eilanden en rond Ascension, een vulkanisch eiland in het midden van de Atlantische Oceaan. De Britten zouden eveneens aanspraak willen maken op het gebied rond Rockall, een onbewoonde rots 320 kilometer voor de kust van Schotland. De Britten hopen met de
Amerikaan smokkelt leguanen in beenprothese
Een Amerikaan wordt vervolgd voor het over de Amerikaanse grens smokkelen van drie met uitsterven bedreigde leguanen in zijn beenprothese. Hij had de reptielen gestolen uit een natuurreservaat op de Fiji-eilanden. De 33-jarige man hangt vijf jaar gevangenisstraf boven het hoofd. De man is alleen aangeklaagd voor de smokkelpoging in 2002, maar hakte vermoedelijk vaker met het bijltje. Hij zou er al drie hebben verkocht voor zo’n 23.000 euro.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................... ............................................................ ...............................................................................
Ook op deze dag...
Wat is er mis met Gotham?
Eet smakelijk!
622 - De profeet Mohammed en zijn volgelingen voltooiden hun emigratie van Mekka naar Medina om religieuze vervolging te ontlopen.
Batman is niet welkom in Hong Kong. De inwoners zijn bang dat het filmen van de nieuwe Batman film te veel overlast veroorzaakt.
Eetwedstrijden zijn populair in Amerika. Een man uit Portland met de bijnaam ‘Eater X’ heeft het record burrito eten gewonnen door bijna 11 burrito’s te eten in 12 minuten.
12
Nieuws Economie
Overname ABN Amro Claimemissie morgen van start
Fortis gaat miljarden ophalen Morgen zet Fortis met zijn claimemissie weer een grote stap in de richting van de overname van ABN Amro. Niets lijkt het uiteenscheuren van de bank nog te kunnen voorkomen. Redactie economie AMSTERDAM
...
Vanaf morgen is het verdwijnen van ABN Amro weer een beetje zekerder. Dan begint Fortis met zijn claimemissie die – als er geen grote rampen gebeuren – vrijwel zeker zal slagen. Afgelopen vrijdag maakte Fortis de uitgifteprijs van zijn claimemissie bekend. Iedere zittende aandeelhouder krijgt het recht om per drie aandelen die hij in bezit heeft twee nieuwe aandelen van 15 euro te kopen. Dat is een korting van bijna 44 procent op de slotkoers van vrijdag. Met de korting die Fortis zijn zittende aandeelhouders geeft, wordt de verwachte koersdaling van het aandeel Fortis,
die vanaf dinsdag normaal gesproken zal optreden, bij voorbaat gecompenseerd. Fortis laat niets aan het toeval over en zorgt samen met de Amerikaanse investeringbank Merril Lynch en een syndicaat bestaande uit maar liefst twaalf andere banken dat de emissie bij de beleggers wordt ondergebracht. De verwachtingen in de markt over de goede afloop van de emissie zijn dan ook zeer optimistisch te noemen. Alleen een grote ramp op de financiele markten kan de komende weken nog roet in het eten gooien. In totaal wil Fortis 13,4 miljard euro met de claimemissie ophalen, waarmee het een belangrijk deel van de totale overnameprijs voor het Nederlandse deel van ABN van 24 miljard zal financieren. Voor de begeleidende banken, waarvan het Amerikaanse Merril Lynch International de belangrijkste is, is een vergoeding van 200 miljoen euro gereserveerd. Met de 13,2 miljard die Fortis netto
zal overhouden aan de claimemissie, is de Belgisch-Nederlandse bankverzekeraar er nog niet. Fortis heeft ook nog de uitgifte van preferente aandelen gepland van in totaal 4 miljard euro. Daarnaast zal het concern verschillende onderdelen van ABN Amro te verkopen. Het afstoten van onderdelen van ABN is ook een vereiste wil overname door de Europese Commissie goedgekeurd worden. De bank zou anders een te dominante positie op de Nederlandse markt verkrijgen. Na de overname heeft Fortis een marktaandeel 37 procent. De aankondiging van afgelopen vrijdag dat Fortis het onderdeel Hollandsche Bank Unie (HBU) van ABN Amro wil verkopen, zorgde echter direct voor ophef. Binnen ABN Amro bestaat grote weerstand om juist dat onderdeel van de bank af te stoten. Deze actie zou volgens betrokken voor grote complicaties kunnen zorgen. 1
De Hollandsche Bank Unie in Rotterdam in 1952.
Beurs Beurs vandaag Bruisende biotechsector
Hete herfst voor Crucell Het is herfst en dat is goed nieuws voor beleggers in biotechaandelen. Dit seizoen heeft de laatste jaren bewezen een uitstekende tijd te zijn om aandelen te kopen van biotechnologiebedrijven. AMSTERDAM
...
Voorlopig is 2007 geen mooi jaar voor biotechbeleggers. Pharming, Crucell en Galapagos, de drie boegbeelden van deze sector in Nederland, staan dik in de min. Pharming is met een koersdaling van 36,3% de grootste daler, maar ook Galapagos (-31,0%) en Crucell (-24,0%) hebben koersaverij opgelopen. Het goede nieuws is dat de herfst begonnen is, want in de laatste jaren was dit bijna zonder uitzondering
een prima seizoen voor de biotechs. Galapagos is in de lente van 2005 naar de beurs gegaan en in de herfst van dat jaar schoot het aandeel met 6,4% omhoog. Een jaar later kwam dat percentage op 10,8. Pharming heeft al veel langer een notering. In de herfst van 2003 kwam er een negatief rendement van 9,5% uit de bus, maar in de drie jaren daarna kon de onderneming in dat seizoen een winst bijschrijven die varieerde van 4% in 2004 tot 9,4% in 2005.
Crescendo Crucell De absolute topper was echter Crucell. In de voorgaande vier jaar was het gemiddeld herfstrendement 23,5%. Dat was deels te danken aan de koerssprong van 45,2% die het aandeel in de herfst van 2004 maak-
te. Ook in de andere jaren steeg Crucell gestaag en vorig jaar was met een rendement van 7,1% in drie maanden zelfs een relatieve tegenvaller. De mooie biotechrendementen zijn geen puur Nederlandse verschijnsel. In de VS is de Nasdaq Biotech Index in de periode 1 september-30 november met gemiddeld 9% gestegen sinds 2001. Een verklaring voor die stijging is het grote aantal medische conferenties in september en oktober die de aandacht vestigen op de biotechnologiesector. Dit jaar kan de FDA de bedrijfstak nog een extra duw in de rug geven. Op 15 en 21 oktober maakt deze Amerikaanse Keuringsdienst van Waren bekend of respectievelijk Elan/Biogen Idec en Genzyme toestemming krijgen kansrijke medicij-
nen op de markt te brengen. Twee maanden terug werd in Nederland al duidelijk wat dat voor gevolgen kan hebben. Pharming schoot op 21 augustus met 27,5% omhoog toen een belangrijke testfase van het middel Rhucin succesvol werd afgerond.
Dagen om te onthouden Twee dagen die beleggers moeten onthouden zijn 19 oktober en 13 no-
vember. Dan maken Crucell en Pharming de cijfers bekend en soms komt daarbij ook nieuws over medicijnen die in de pijplijn zitten naar buiten. Dat is geen garantie voor een mooi rendement, maar met het oog op vorige jaren lijken de Nederlandse biotechaandelen kansrijk om de komende maanden in ieder geval een deel van het jaarverlies weg te poetsen. 1
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
Beursbengel 111
Met een min van 25% is Van der Moolen dit jaar een van de grootste verliezers op het Damrak. Na het wegvallen van de rol van hoekman zoekt het bedrijf een andere kernactiviteit. Nieuwe wetgeving kan daarbij helpen. Op 1 november wordt Mifid ingevoerd, waardoor de monopoliepositie van Euronext verdwijnt en dat biedt kansen voor een beursbedrijf als Van der Moolen. 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .............................................................................. ....................................... .......................................
Het Panel
STELLING: DOLLARDALING ... Na de Amerikaanse renteverlaging is de dollar naar het laagste niveau teruggevallen sinds de invoering van de euro. Welke bedrijven profiteren daarvan en welke ondernemingen hebben juist steeds meer last van de lage dollar? .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. WAT VINDT U? GEEF UW MENING OP WWW.DEPERS.NL
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ......................................
TomTom
Amerikaanse belangen
CORNÉ VAN ZEIJL (FONDSMANAGER SNS)
CEES SMIT (TODAY’S BEHEER)
JACQUES POTUIJT (IEX, EN CASH-COLUMNIST)
111
111
Heineken 111
‘In Nederland is er maar één bedrijf dat van een lagere dollar profiteert en dat is TomTom. De onderneming doet namelijk haar inkopen in steeds goedkopere dollars. Dat voordeel wordt steeds kleiner omdat de Amerikaanse omzetten sterk groeien. Maar voorlopig speelt de lagere dollar TomTom nog steeds in de hand.’ 1
‘Veel Nederlandse bedrijven hebben belangen in Amerika en de winst die daar gemaakt wordt, valt in euro’s bij een lagere dollar tegen. Wie hier geen last van wil hebben, moet beleggen in een bedrijf dat daar geen belangen heeft zoals KPN. Of u kiest voor een bedrijf dat verlies maakt in de VS, want dat valt in euro’s dan weer mee.’ 1
‘Alle Nederlandse bedrijven met activiteiten in de VS krijgen te maken met nadelige effecten als hun in dollars behaalde resultaat naar euro’s wordt vertaald. Bij Ahold, Aegon en Randstad kan dat er inhakken. Wie hier gemaakte goederen daarnaartoe exporteert, zoals Heineken, heeft nog een groter nadeel.’ 1
Economie Nieuws
13
Arbeidsomstandigheden FNV Bondgenoten komt met consumentenlabel
Nederlanders buiten Keniase rozenplukkers uit Nederlandse rozenkwekers maken zich in Kenia schuldig aan ‘moderne slavernij’. FNV Bondgenoten zoekt naar manieren om daar iets aan te doen. Redactie economie AMSTERDAM
...
‘De rozentuin van de wereld’, het Keniase Lake Naivasha, is een minder romantische plek dan de beroemde bijnaam doet vermoeden. Onlangs luidde een Keniase mensenrechtenorganisatie de noodklok over de arbeidsomstandigheden daar. ‘Het is gelegaliseerde slavernij’, zegt de burgemeester van Naivasha, Thomas Gitau. Door de bevolkingsgroei is het steeds lastiger om een baan te vinden, waardoor Kenianen gedwongen zijn rozen te plukken, verklaart hij. Het zou gaan om tienduizenden arbeiders die onder erbarmelijke omstandigheden voor één tot twee euro
per dag hun werk moeten doen. Zo dragen de arbeiders gescheurde kleding, waardoor ze in contact komen met chemicaliën. Jaarlijks worden in Lake Naivasha meer dan een miljard rozen gekweekt die vooral naar Europa geëxporteerd worden. Grofweg een kwart van de Nederlandse rozen komt uit Kenia. Om de arbeidsomstandigheden bij de Nederlandse werkgevers in Lake Naivasha te verbeteren, zal FNV Bondgenoten per 1 januari 2008 een consumentenlabel invoeren op het bestaande rozenkeurmerk. De Nederlandse producent moet voortaan voldoen aan bepaalde arbeidsomstandigheden en het milieu geen schade berokkenen. Zo moet het onmogelijk worden om ‘foute rozen’ toe te laten op de Nederlandse markt. Meer kan de vakbond niet doen: het gaat immers om Keniaanse werknemers. 1
Veel van onze rozen komen uit Kenia. HH
Rijkdom Veel speculanten nieuw op de lijst
Politie Agenten moeten fors meer loon
Rijkste Amerikanen hebben samen bijna 1 biljoen euro
Over vijf jaar corrupt?
Edward Deiters AMSTERDAM
...
Het begint saai te worden. Voor de veertiende keer op rij is Bill Gates de rijkste man in Amerika. De softwaretycoon wordt door zakenblad Forbes ingeschat op een vermogen van bijna 39 miljard dollar. Op een tweede plek, ook niet voor het eerst, staat investeringsgoeroe Warren Buffet met een geschat vermogen van ruim 34 miljard euro. De op drie na rijkste Amerikaan is casinomagnaat Sheldon Alderson: hij zou goed zijn voor 18,5 miljard euro. Toch had Forbes ook nog wat nieuws te melden. De oprichters van zoekmachine Google, Sergei Brin en Larry Page (beiden 34 jaar oud, gedeelde vijfde plaats, geschat vermogen ruim 12 miljard) stootten voor het eerst in tientallen jaren het oudgeld fortuin van supermarktfamilie Walton (Walmart) uit de toptien. Andere nieuwe binnenkomer in de toptien is de hoogbejaarde investeerder Kirk Kerkorian (90), die dit jaar bijna 6 miljard euro rijker werd
doordat zijn aandelen in casinoketen MGM Mirage met 135 procent stegen. Maar het opvallendst was het grote aantal hedgefonds- en private- equity-investeerders die dit jaar hun weg vonden naar de rangen van de superrijken. Van de 45 nieuwe rijkaards (vanaf 1,3 miljard dollar) verdiende de helft zijn vermogen op Wall Street of aanverwante beurzen. Zo was er investeerder John Paulson die de hypotheekcrisis zag aankomen, het afgelopen jaar speculeerde op een koersval en zo bijna een miljard euro verdiende. Het jongste lid van de Forbes 400 is de 33-jarige John Arnold, een voormalige medewerker van het aan schandalen ten onder gegane Enron. Hij runt nu het hedge fonds Centaurus Energy. De oudste miljardair op de lijst is de 98-jarige aardappelkoning John Simplot, goed voor 2,4 miljard euro. Het collectieve vermogen van de 400 rijkste Amerikanen steeg dit jaar met bijna 192 miljard tot bijna 1 biljoen euro. 1
Aardappelkoning Simplot. AP
Femke van Wiggen AMSTERDAM
...
De man in loondienst die bijklust om zijn gezin te kunnen onderhouden: het zijn Amerikaanse taferelen. Maar onder Nederlandse politieagenten wordt deze way of life ook steeds normaler – of liever: noodzakelijker. Volgens Wiep van der Pal van politiebond ACP houden duizenden agenten er bijbanen op na. Van de 57.000 Nederlandse politiemensen heeft 10 tot 15 procent een bijbaan om rond te kunnen komen, zo schatte hij gisteren in De Telegraaf op zondag. ‘Dat politiemensen bijklussen is niet eens zo uniek’, zegt Theo van Son van politiebond ANVP. ‘Dat deden ze altijd al wel, maar toen nog als extratje. Om die mooie caravan te kopen. Nu komen ze daar niet eens aan toe en werken ze zich kapot om maar gewoon rond te kunnen komen. Terwijl hun reguliere baan zwaar genoeg is.’ Ook Van Son heeft het over ‘minstens duizenden’ bijklussers. ‘Ik heb een collega die runt er een begrafenisonderneming naast. Dat is van oudsher een onder agenten populaire sector. Verder zijn er veel chauffeurs.’ Volgens Van Der Pal kiezen ook veel agenten ervoor rijlessen te geven.
Wat je als agent ook naast je werk doet, je moet toestemming voor die andere werkzaamheden vragen bij het korps. Van Son: ‘Dus het moet wel iets heel anders zijn dan je werk voor de politie. Bijverdienen als beveiligingsbeambte zit er niet in.’ Agenten verdienen volgens Van Der Pal 1500 euro netto per maand, inspecteurs nemen 1800 euro mee naar huis. Volgens Van Son hebben agenten vooral sinds de invoering van de nieuwe ziektekostenverzekeringen vorig jaar enorme schade geleden. Van Son: ‘Ik ken collega’s die er drie- tot vierhonderd euro netto op achteruit zijn gegaan. Dat is met een gezin niet te doen.’ Beide bonden eisen dan ook hogere lonen van minister Ter Horst (Binnenlandse Zaken). ACP wil een structurele loonsverhoging van 200 euro netto per maand, ANVP zet hoger in en wil minstens 200 tot zelfs 250 euro netto per maand meer. Van Son: ‘Als minister Ter Horst niet ziet dat de nood aan de man is, hebben we een groot probleem. Een kat in het nauw... Agenten zouden dan meer zwart kunnen gaan bijklussen. Of misschien heb je over een jaar of vijf een situatie waarin collega’s corrupter worden...’ 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................................................................................................................................................................
Vier redenen om te beleggen in... Shinhan Financial
MARK
LEENARDS
D
e forse renteverlaging in de VS ontketende vorige week wereldwijd een massaal herstel van financiële aandelen. De financiële dienstverleners waren in juli en augustus nog zwaar afgestraft op de beurs vanwege de wereldwijde kredietproblemen. Met de rijen angstige klanten voor de deur van Engelse banken vind ik deze sector nog steeds te risicovol voor al te grote beleggingen. Het Koreaanse Shinhan Financal is een duidelijke uitzondering.
overgenomen LG Card). Het bedrijf bestaat pas sinds 1982, maar behaalt dit jaar een omzet van 10 miljard dollar en heeft als doelstelling de grootste bank van het land te worden. Daarnaast wil het bedrijf verder uitbreiden in het buitenland. Het hoopt op korte termijn volledig actief te kunnen worden in gesloten markten als China en Vietnam en heeft al een samenwerkingsverband met de Franse bank BNP Paribas (tevens aandeelhouder van Shinhan).
Hoge ambities
Ondergewaardeerd
De Shinhan Financial Group is met name actief op het gebied van bancaire diensten (de Shinhan Bank is de op een na grootste bank in Zuid-Korea) en creditcards (onder andere het recent
De hoge ambities en snelle groei van de Koreaanse financial resulteert voorlopig nog niet in een hoge waardering op de Koreaanse en Amerikaanse beurs. Op de New York Stock
Exchange verhandelt het aandeel tegen negen keer de verwachte winst dit jaar en slechts zeven keer de verwachte winst in 2008. Het dividendrendement ligt netjes boven de 2 procent en groeit snel.
Weinig risico
Hoewel Shinhan, net als veel Koreaanse concurrenten, nooit echt ‘duur’ geweest is, lijkt de huidige waardering het directe resultaat van de onzekerheid op de financiële markten. Dat is vreemd, want het bedrijf uit Seoel is nauwelijks betrokken bij de ondoorzichtige praktijken rondom hypotheken. Risicovolle hypotheken en beleggingen daarin maken slechts voor 0,1 procent onderdeel uit van de balans van Shinhan. Mede hierdoor wordt het bedrijf door diverse analisten en zakenbanken getipt als buitenkansje, zelfs als de crisis in de kredietmarkt verslechtert.
Speculatief
In dat geval zal het aandeel echter wel lijden onder het slechte sentiment op de beurzen. Zo daalde Shinhan Financial in juli en augustus ook al 20 procent. De opwaartse trend op lange termijn is inmiddels echter weer hersteld. Daalt de koers verder, of blijft deze gelijk, dan wordt de Koreaanse bank een interessante prooi voor grote buitenlandse banken. Met de snel groeiende Koreaanse economie, de restricties voor toetreding van buitenlandse banken en de organisatiestructuur van Shinhan is deze financial de meest logische overnamekandidaat in de regio. 1
Het door Mark Leenards beheerde Strong Buy Selection Global Equity Fund heeft een long positie in Shinhan Financial. Het aandeel wordt verhandeld op de New York Stock Exchange.
Onze opdrachtgever het Nationale Lucht- en Ruimtevaart Laboratorium (NLR) is het grootste onafhankelijke technologische instituut dat toegepast onderzoek uitvoert voor de lucht- en ruimtevaartsector. Het NLR heeft twee vestigingen, in Amsterdam en in Marknesse waar ongeveer 700 medewerkers werkzaam zijn. Al deze medewerkers zetten zich in voor het veiliger en milieuvriendelijker maken van de luchtvaart. Het NLR is een non profit organisatie, zij voert marktgericht en maatschappelijk relevant onderzoek uit. Driekwart van het onderzoek wordt in opdracht van klanten verricht, niet alleen Nederlandse klanten maar ook steeds meer internationale klanten. Voor fundamenteel onderzoek krijgt het NLR subsidie.
Eén van de afdelingen van het NLR, het Air Transport Safety Institute (ATSI), is een gespecialiseerd onderzoek en advies instituut dat zich bezig houdt met het ontwikkelen van kennis en tools die worden toegepast ter verbetering van de luchtverkeersveiligheid. Klanten van het ATSI zijn luchtverkeersleidingorganisaties, luchtvaart autoriteiten, overheden, luchthavens en
Senior Consultant -Researcher Safety & Security De belangrijkste taken in deze functie zijn het binnen het relevante netwerk acquireren van grote (Europese) onderzoek en consultancyprojecten op het gebied van Safety en Security. Voor het onderhouden en uitbreiden van dit netwerk wordt van u verwacht dat u zich binnen het vakgebied profileert als een expert. Als projectleider begeleidt u de binnengehaalde projecten waarbij u verantwoordelijk bent voor het opstellen van de projectplanning inclusief de begroting. Daarnaast stelt u het projectteam samen en stuurt u de projectleden aan. U bewaakt de voortgang van het project en u overlegt met, rapporteert aan c.q. adviseert de klant. In deze zelfstandige functie rapporteert u aan de Manager ATSI. FUNCTIE-EISEN U beschikt over een academische opleiding in de Lucht- en ruimtevaarttechniek of exacte wetenschappen. U bent een Safety/Security expert. U heeft ruime relevante werkervaring als Senior Consultant / Senior Projectleider. U heeft ervaring in het acquireren van grote onderzoeksprojecten en u beschikt over een breed relevant netwerk. Het is belangrijk dat u beschikt over goede communicatieve vaardigheden, u bent klantgericht en resultaatgericht en u beschikt over een goed analytisch vermogen. Het betreft een zeer uitdagende functie in een onderzoeksomgeving met een zeer boeiend werkgebied. De beloning is goed met een uitstekende pensioenregeling en een royaal arbeidsvoorwaardenpakket.
luchtvaartmaatschappijen.
Voor het ATSI zijn wij op zoek naar een:
JOUW SOLLICITATIE Geïnteresseerde kandidaten kunnen hun sollicitatiebrief voorzien van cv sturen naar: Suitable Technical Recruitment, t.a.v. Dhr R.R. Soet, Melkpad 37, 1217 KB Hilversum. Telefoon: (035) 6914911 Fax: (035) 6914988 E-mail:
[email protected] www.suitable.nl
SUITABLE TECHN ICA L R ECR U ITM E NT
KYn]^bXY[fcchghY=7H!XYhUW\YYfXYf AUUfn]^bkYbicc_XYVYghY3 Kennis van de ICT bepaalt voor een groot deel het succes van een onderneming. De behoefte aan hoogwaardig toepasbare kennis neemt toe. Deze technologische kennis is mensenwerk. De kwaliteit van dat mensenwerk is cruciaal voor de uiteindelijke waarde die de kennis in het bedrijfsproces van een opdrachtgever heeft. IT-Staffing selecteert, contracteert en detacheert zelfstandig ICT personeel op dit niveau. Voor zowel korte als lang lopende projecten. Als grootste IT detacheerder van Nederland hebben wij een naam hoog te houden. We begeleiden de freelancers en nemen voor u alle risico’s weg en zetten met onze ervaring de juiste man met de benodigde certificaten op de juiste plek. Juist daarom zijn we wederom genomineerd voor de Computable Award. Buiten het feit dat we de grootste zijn, zijn wij ook de beste IT detacheerder :P
8Uhj]bXhihcW\cc_3 Stem dan nu op ons via www.computableawards.nl Voor meer informatie over ons en onze meest actuele projecten kijk op www.it-staffing.nl
®
Cultuur
Muziek Gloria Estefan en Cuba
‘Fidel Castro heeft al mijn platen’ Gloria Estefan, popkoningin van de jaren tachtig en negentig en schrijfster van hitsongs voor Shakira en Jennifer Lopez, deelt de afgelopen jaren steeds hardere muzikale speldenprikjes uit aan Fidel Castro. ‘Het nummer Go Away heb ik speciaal voor hem geschreven.’ Jojanneke van den Berge ROTTERDAM
...
Gloria Estefan (50) knijpt haar kleine handjes tot nog kleinere knuistjes. ‘I just looove business.’ Ze is net begonnen aan een promotieoffensief dat veel weg heeft van een Amerikaanse verkiezingscampagne. Haar nieuwe album 90 millas – de afstand tussen geboorteplek Cuba en het Amerikaanse vasteland – wordt aan de man gebracht met behulp van zakenpartners Vodafone, Wallmart, AT&T, en groots opgezette multimediacommercials, en het is het eerste LatijnsAmerikaanse album dat bij Starbucks naast de lattes ligt. Naast de cd, een ode aan Cubaanse iconen als Celia Cruz, wordt een documentaire over vijftig jaar Cubaanse muziek uitgegeven; inmiddels geplugd op filmfestivals en universiteiten. Via iTunes was begin juni al een 90 millas-warmloop-pakketje te downloaden.
In elkaar geslagen In Cuba zelf mag de plaat niet worden gedraaid; regeringsbeleid. The first lady of Latin music sprak onlangs een dj die in elkaar geslagen werd na het negeren van dat verbod. ‘De mensen luisteren er heus wel naar. Toen Conga (tweede grote hit in de jaren tachtig, red.) uitkwam, maakten de Cubanen er een dans op, ‘de Johnny’, geïnspireerd op de manier waarop Amerikanen dansen op Latin music.’ ‘Ik weet zelfs dat Fidel Castro al mijn platen heeft. Toen ik door Bush senior voor de 47th VN General Assembly drie maanden in het diplomatenteam werd gezet, was daar een Cubaanse diplomaat die de opdracht had gekregen al mijn platen mee terug te nemen naar Fidel. Het nummer Go away heb ik trouwens speciaal voor hem geschreven. Maar dat heeft hij nog nooit gedraaid.’ Het had niet veel gescheeld of de kleine Cubaanse was professioneel diplomaat geweest. ‘Ik was net aangenomen voor internationaal recht op de Sorbonne universiteit in Parijs toen we doorbraken met de Miami Sound Machine.’ Niet lang daarna zou haar vader overlijden aan de gevolgen van Agent Orange, het ontbladeringsmiddel dat hij over zich heen had gekregen in de Vietnamoorlog. ‘Politiek is de rode draad in mijn leven en het heeft me vele moeilijkheden gebracht.’
Lucky place
Super met getallen Estefan en echtgenoot Emilio vertrouwen blindelings op haar spirituele intuïtie –‘ook als ons intellect iets anders zegt’– en dat heeft het ondernemersduo ver gebracht. Samen zijn ze goed voor honderden miljoenen. ‘We bezitten hotels, onroerend goed, Cubaanse restaurants en we produceren voor andere artiesten. Emilio doet het creatieve gedeelte en ik ben super met getallen.’ De zangeres vierde onlangs dan ook haar vijfde verjaardag. ‘Omdat de nul niet telt.’ De zangeres is naar eigen zeggen geboren om 90 millas, waaraan vrijwel alle grote Latinmusic-veteranen als Cachao, Johnny Pacheco en Carlos Santana een bijdrage leverden, te maken. ‘Na de Bays of Pigs zat mijn vader twee jaar vast als politiek gevangene. Toen hij vrijkwam, vluchtten we naar Miami, ik was anderhalf. Mijn moeder liet haar platencollectie vervolgens een voor een verschepen. De muziek van Cachao – medeont-
gaat worden’. ‘We hopen de muziek simpelweg levend te houden.’ Een binnensmondse gniffel. ‘Dus staan we binnenkort bij Dancing With The Stars.’
‘Politiek is de rode draad in mijn leven.’ GUIDO BENSCHOP
wikkelaar van de mambo – was het eerste wat ik hoorde. We hebben maanden non-stop naar hem geluisterd. Tegen de tijd dat ik acht was, zong ik Cubaanse nummers uit de jaren twintig, dertig en veertig voor mijn oma.’ Haar eerdere Cubaans-georiënteerde album Mi Tierra memoreert aan die periode. Met 90 millas heeft
Estefan de vintage Cubaanse en Caribische ritmes weer teruggebracht naar vandaag. Maar niet in de stijl van populaire Latinsterren als Shakira, Jennifer Lopez en Ricky Martin. Estefan, die enkele grote hitnummers voor deze artiesten schreef en zelf vooral scoorde met poppy Engelstalige nummers in de jaren tachtig en negentig, weet dat 90 millas ‘geen pophit
Toch wil Estefan er niet aan dat haar muziek de afgelopen jaren een politieke lading zou hebben gekregen. ‘Je zult wat sociaal commentaar horen, en hier en daar de hoop op een vrij Cuba. Wel is het zo dat mij altijd om politiek commentaar gevraagd wordt. En ja, dan zal ik het je geven. Ik denk dat ieder mens er recht op heeft om vrij te zijn. In Cuba in de jaren vijftig werden eigen films gemaakt en werd de mode vers van de Parijse catwalks gehaald. Cubanen waren altijd aware of the world. En nu is het land bevroren in de tijd.’ Nederland is in ieder geval een lucky place voor Estefan. ‘Het hitnummer Conga is ontstaan in een disco vlak buiten Utrecht. Ons Engelse repertoire bestond uit één nummer, Doctor Beat, maar het riep publiek om meer. Toen zette Emilio een congabeatje in dat we vaak op barmitswa’s in Miami speelden. Iedereen vond het geweldig.’ Ze verbijt een lachje. ‘De Cubaanse regering denkt bij dat nummer volgens mij nog steeds dat als je het achterstevoren afspeelt, je hoort: sla Fidel in elkaar met een stel sambaballen. Ha!’ 1
15
Schilderkunst
Laatste werk Van Gogh onder hamer Floor van Dijck AMSTERDAM
...
De laatste Van Gogh gaat binnenkort onder de hamer, zo meldt de Britse krant The Independent. Het schilderij Korenvelden uit 1890 wordt gezien als het laatste meesterwerk van de Nederlandse kunstenaar en werd nog nooit eerder geveild. Van Gogh legde op 10 juli 1890 de laatste hand aan Korenvelden, slechts 19 dagen voordat hij overleed. Er zit een morbide randje aan het werk: het hing in de kamer waar de kunstenaar doodbloedde nadat hij zichzelf had neergeschoten. Het is een van de belangrijkste schilderijen van Vincent van Gogh die nog in privébezit zijn. Op 7 oktober is het doek te zien in Sotheby’s in Londen, alvorens het een maand later in New York onder de hamer gaat. Naar schatting zal het werk 24 miljoen euro opbrengen, maar dat bedrag kan flink oplopen. Een dergelijk belangrijk stuk in de huidige bloeiende kunstmarkt kan leiden tot een veiling waar de vonken vanaf spatten. Toen Korenvelden in 2001 in Amsterdam tentoongesteld werd, ontstond er al een ware hausse van geïnteresseerde kunstverzamelaars. ‘Dit is een uniek kunstwerk uit de laatste dagen van het leven van Vincent van Gogh. De prijs wordt waarschijnlijk vooral door gepassioneerde verzamelaars omhooggedreven. Dit is wellicht de laatste kans voor een verzamelaar om een dergelijk landschap van Van Gogh van deze kwaliteit te kunnen verwerven’, aldus een medewerkster van Sotheby’s Londen. 1
Een deel van Korenvelden. AP
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ....................................................................................................................... ...............................................................................
RECENSIE | TONEEL
OUBOLLIGE TSJECHOV Robbert van Heuven
...
Anton Tsjechov wist alles van de quarterlifecrisis. Zijn toneelstuk Drie Zusters wemelt in ieder geval van de twintigers die wanhopig zijn, omdat ze niet weten wat ze met hun leven moeten doen. Het lijkt dan ook een interessante keuze van Joop van den Ende om een Drie Zusters te maken met alleen twintigers. In plaats van
de jeugd van zijn spelers te gebruiken, perst regisseur Hans Croiset ze echter in een ouderwets aandoende voorstelling en bijbehorende speelstijl. Daardoor staan de acteurs eerder volwassen acteurs in een oubollige Tsjechov-voorstelling na te doen, dan dat de personages die ze spelen iets met henzelf te maken hebben. Alleen Lien de Graeve weet haar personage van norse zus Masja iets van zichzelf mee te geven en daardoor te intrigeren. De rest van de ziel en de noodzaak van de voorstelling liggen bedolven onder een té traditionele opvatting over wat toneel zou moeten zijn.
Niet gaan. www.toneel.nl
RECENSIE | TONEEL
IS LEV THEREMIN OVERTOLLIGE KENNIS? Robbert van Heuven
...
DEEN VAN MEER
Kinderlijk enthousiast bijna vertelt theatermaakster Karina Holla over het leven van Lev Theremin, de uitvinder van het eerste elektronische muziekinstrument. Helaas is haar voorstelling Het archief van overtollige kennis die op haar inleiding volgt minder duidelijk. Hoewel Holla’s acteurs krachtig bewegend soms prachtige beelden
neerzetten, lijkt een heldere lijn in het getoonde te ontbreken. Sommige beelden zijn een uitbeelding van wat Holla net vertelde en eigenlijk overbodig, andere zijn weer heel abstract. Doordat die uitersten elkaar nooit raken, krijgt Holla’s fascinatie geen duidelijke vorm. En zo blijft Theremin, hoe geliefd ook bij de makers, voor de toeschouwers helaas een onbekende. Niet gaan .
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................... ............................................................ ...............................................................................
Beste jongerenfilm
Skabadivers stoppen
Knightley keert Hollywood de rug toe
De film Driving Lessons van de Britse regisseur Jeremy Brock heeft zaterdag op Film by the Sea de MovieSquad Award gewonnen.
De Bredase skaband The Skabadivers stopt. De band gooit na tien jaar en meer dan tweehonderd optredens de handdoek in de ring.
Actrice Keira Knightley (Pirates of the Caribbean) wil voorlopig niet meer in grote Hollywoodfilms spelen. De rollen die ze krijgt aangeboden vindt de Britse te weinig ‘emotioneel uitdagend’.
16
Cultuur
Nacht van de Journalistiek ‘Nieuws snacken en speeddaten’
Lekker netwerken in het Mediacafé Op de eerste officiële ‘Nacht van de Journalistiek’ in Utrecht bruiste het van de jonge mensen. Naast het speeddaten met hoofdredacteuren veel gegiechel in de gangen.
trale Mediacafé een serieuze discussie over camjo-journalistiek, met de recente rellen in de Utrechtse wijk Ondiep als smakelijke showcase. Er ontspon zich een staaltje haarkloverij over ‘werkelijk contact krijgen met de burger’ en de gave ‘om personen in hun eigen belevingswereld’ over het voetlicht te krijgen. Men deed, kortom, zijn uiterste best om de camjo in een sociaal en ethisch verantwoord daglicht te stellen, zodat het onderscheid met burgerjournalisten en hun opdringerige telefooncamera’s zo duidelijk mogelijk bleef.
Hans van Willigenburg UTRECHT
...
De mensen die beweren dat de journalistiek ‘dynamisch’ is en ‘in beweging’, zijn maar al te vaak zelf journalist. Logisch. Wie behoort niet graag tot een beroepsgroep waar de vonken vanaf vliegen? En zichzelf telkens hip en sexy weet te vernieuwen? Afgelopen zaterdagavond deed zich een gelegenheid voor om de proef op de som te nemen, tijdens de eerste ‘Nacht van de Journalistiek’. Zo’n tweehonderd studenten journalistiek en pas afgestudeerden trokken naar de burelen van RTV Utrecht om zich te laven aan de kennis van gevestigde namen en daarbij, als het even kon, zichzelf onder de aandacht te brengen. Zo werden onder meer gesignaleerd Hans Laroes (NOS-journaal), Harm Taselaar (RTL Nieuws), Ruud Hendriks (initiatiefnemer digitaal kanaal Het Gesprek), Arendo Joustra (Elsevier), Jan Bonjer (AD) en Jerry Goossens (columnist AD).
Moderne leesconsument De inleidende slideshow over nieuwe media zette de toon van de avond. ‘Tegenwoordig publiceren kranten ook filmpjes op internet’, meldde een
Kater
Jakhalzen Levi en Sadeghi doen een journalistieke quiz tijdens de Nacht van de Journalistiek. SIMONE BEST
kale, gebrilde journalist die alleen door de bibberende manier waarop hij in beeld verscheen een eigentijdse indruk maakte. Waarna de dagvoorzitter de jeugd even uitlegde dat de ‘moderne leesconsument’ vooral bezig is met ‘nieuws snacken’ en dat je
daar als dagbladjournalist ‘rekening mee moet houden in je werkwijze’. Het publiek trok al gauw de conclusie dat het meer om het uitwisselen van visitekaartjes ging dan om de inhoudelijke vergezichten van de grijsaards. ‘Ik hoop dat ik nog tickets
kan krijgen voor het speeddaten’, verzuchtte eerstejaarsstudent Eef. ‘Anders ben ik helemaal voor niks gekomen.’ Naast klassieke workshops over Interview, Politieke Cartoons en Columns Schrijven, was er in het cen-
Onbedoeld helder over de werkelijke gang van zaken in journalistiek was tenslotte AD-columnist Jerry Goossens, die zijn workshop begon met de mededeling dat een kater hem parten speelde en hij geen duidelijk beeld had van wat hij ging vertellen: ‘Dus breek in als jullie denken dat je zinnige toevoegingen hebt.’ Toen hij even later bekende dat zijn dagcolumns vrijwel ongelezen in het AD verschijnen en dat zijn echtgenote regelmatig als eindredacteur fungeert, was de kale fabriekshal van de Nederlandse journalistiek afdoende in beeld gebracht. Het goede nieuws? ‘Gezien de opkomst is de kans groot dat we volgend jaar weer een Nacht organiseren’, fluisterde vice-voorzitter Erik van Heeswijk van de organiserende journalistenvakbond NVJ.
Schilderkunst Erfgenamen roeren zich
Dubieuze claim Katz schokt musea Bij een aantal prominente Nederlandse musea is de conservator zich deze week waarschijnlijk een hoedje geschrokken. De musea moeten mogelijk een flink aantal topstukken afstaan. Redactie cultuur AMSTERDAM
...
Nederlandse musea moeten misschien opnieuw een aantal schilderijen afstaan. Eisten een paar jaar geleden de erfgenamen van de joodse
kunsthandelaar Goudstikker 202 schilderijen terug, nu menen de erfgenamen van de Gelderse kunsthandelaar Nathan Katz (1893-1949) recht te hebben op de handel van hun familielid. Het gaat om een collectie van 229 schilderijen, veelal van zeventiendeeeuwse Hollandse meesters als Jan Steen, Jan van Goyen, Gerard Dou en Adriaen van Ostade. Het grootste deel van deze werken is eigendom van de Nederlandse staat en in bruikleen bij musea. De musea
waar de geclaimde kunst hangt, kregen afgelopen week een brief van het Instituut Collectie Nederland (ICN), dat de na de oorlog van de nazi’s teruggekregen kunstwerken beheert, waarin stond dat ze zich eventueel moesten voorbereiden op teruggave van de werken. De door de erven Katz geclaimde werken zijn van een nog grotere waarde dan die uit de Goudstikkercollectie. De claim kwam voor de musea als een schok. Waar de naam Goudstikken al jaren als een dreigende wolk
boven de musea hing, komt de Katzclaim als een donderslag bij heldere hemel. De claim van de erven Katz is opmerkelijk, omdat het gaat om schilderijen die Nathan Katz rond 1940 vrijwillig verkocht aan de Duitse handelaar Aloys Miedl, die de werken weer doorverkocht aan onder andere nazi-kopstukken als Göring. Volgens de regels voor de teruggave van oorlogskunst komen kunstwerken die door joodse kunsthandelaren vrijwillig aan de Duitsers werden verkocht niet voor teruggave in aanmerking. Bovendien probeerden de gebroeders Benjamin en Nathan Katz eerder al aanspraak te maken op 28 werken, die ze vrijwillig aan de Duitsers ver-
kochten, zo meldde de Volkskrant zaterdag. De broers veinsden dwang bij verkoop en kregen de werken snel terug vanwege een onderhandse afspraak met de directeur van de stichting die indertijd ging over de teruggaaf. De directeur en een van de Katz-broers zijn om deze afspraak indertijd gearresteerd en berecht. Het lijkt dan ook onwaarschijnlijk dat alle schilderijen teruggegeven moeten worden aan de erfgenamen, maar deze claim kan in elk geval leiden tot net zo’n slepend onderzoek als dat bij de Goudstikker-collectie het geval was. Om welke musea het exact gaat, heeft het ICN niet bekendgemaakt. In elk geval omvatte de Katz-handel prominente werken die te zien zijn in het Mauritshuis in den Haag, het Rijksmuseum in Amsterdam, de Lakenhal in Leiden en het Frans Halsmuseum in Haarlem.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ...............................................................................
Topcast voor ‘The Informers’
WINONA RYDER IN VERFILMING BRETT EASTON ELLIS Winona Ryder en Mickey Rourke zijn toegevoegd aan de cast van de film The Informers. Eerder was al bekend dat onder meer Kim Basinger, Billy Bob Thornton en Ashley Olsen een rol krijgen in de verfilming van het boek van Brett Easton Ellis. De film, speelt zich af in het Los Angeles van de jaren tachtig, volgt een week in het leven van een groep mensen die het niet te nauw nemen met normen en waarden.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ...............................................................................
Samen zingen Op het nieuwe album van Seal staat een bijzondere gastartiest. De zanger heeft een duet opgenomen met zijn vrouw, topmodel Heidi Klum. Het nummer heet Wedding Day.
Cultuur
17
Uitvinder van ‘Moonwalk’
Mimelegende Marceau dood Novum AMSTERDAM
...
De wereldberoemde mimespeler Marcel Marceau is zaterdag in Parijs overleden. Marceau, een Franse jood die de Holocaust overleefde, is 84 jaar oud geworden. Marceau verbeeldde vijftig jaar lang op podia overal ter wereld de menselijke emotie zonder ook maar een woord te zeggen. Marceau werd op 22 maart 1923 als Marcel Mangel geboren in Straatsburg. Zijn vader, een zingende slager, liet hem kennismaken met muziek en theater. Toen de Duitsers Frankrijk binnenvielen, vluchtten de Mangels hals over kop naar het zuidwesten van Frankrijk. De jonge Marcel nam de naam Marceau aan om zijn joodse achtergrond te verbergen en sloot zich aan bij het verzet. Zijn vader overleed in Auschwitz. De Fransman werd vooral bekend met het clowneske personage Bip – naar eigen zeggen zijn alter ego. Marceau zei te zijn geïnspireerd door acteurs als Charlie Chaplin en Buster Keaton, maar inspireerde op zijn beurt vele anderen. Michael Jackson bijvoorbeeld, heeft zijn beroemde moonwalk afgekeken van een sketch van Marceau. 1 Zie ook pagina 19
Pop
Nieuwe nummers Kylie uitgelekt Redactie cultuur AMSTERDAM
...
Wie nog steeds teert op Can’t get you out of my head, en al jaren lang uitkijkt naar het nieuwe album van de popprinses Kylie Minoque kan zijn lol op: twee nieuwe liedjes van Kylie zijn uitgelekt via het internet. In the mood for love en Spell of desire verschenen dit weekend op de weblog van roddelkoning Perez Hilton. Beide nummers maken geen deel uit van de tracklist van het nieuwe album X, dat op 29 november verschijnt. De uitgelekte liedjes zijn geproduceerd door electromuzikant Mylo. Hoe de twee nummers worden uitgebracht is nog onduidelijk. De eerste single van Kylies album, 2 hearts, ligt op 12 november in de winkel. Vier jaar geleden bracht de 39jarige Australische zangeres voor het laatst een studioalbum uit. In 2005 werd borstkanker bij haar geconstateerd, waarvoor ze met succes werd behandeld. 1
Pierre Cuypers zit in het collectieve geheugen gegrift door zijn ontwerp van het Centraal Station in Amsterdam.
Architectuur Pierre Cuypers in boek en tentoonstelling
Zomaar een Cuypersjaar Met een dubbeltentoonstelling en een aantal publicaties vliegt het Cuypersjaar uit de startblokken. Maar wie of wat eren we eigenlijk? Arjan Terpstra ROTTERDAM
...
Architect Pierre Cuypers (1827 1921), dat is de man van het Rijksmuseum en station Amsterdam Centraal. De man van de torentjes, rode baksteenvlakken en gotische versieringen. De man ook van tientallen kerken in een herkenbaar eigen, neogotische stijl. Een bouwmeester die al in zijn tijd met roem werd overladen, die als Rijksbouwmeester een groot stempel drukte op openbare gebouwen en die als het culturele boegbeeld van katholiek Nederland gold. Dit leidt tot de gedachte dat een Cuypersjaar het minste is wat hem ten deel kan vallen. Na Rembrandtjaar 2006 en met De Ruyterjaar 2007 is Cuypers het volgende historische zwaargewicht om te bewieroken. Maar was hij ook niet de architect van dertien-in-een-dozijn katholieke kerken, die met telkens die bonte decoraties zulke lelijke holen voor de gelovigen bouwde? Die het Rijks zoveel roomse sfeer meegaf dat de protestantse koning Willem III weigerde bij de opening in 1885 te zijn? Nu staat het iedereen vrij om voor iemand een jaar uit te roepen. P.J.H. Cuypers is er als architect en publiek persoon interessant genoeg voor. Als bouwmeester voor het zich emanciperende katholieke volksdeel maakte hij het Nederlandse katholicisme, na jaren van protestantse dominantie, zichtbaar. Als propagandist van de neogotiek en het rationeel bouwen (waarbij de constructie in het zicht blijft) luidde hij een nieuwe tijd in voor het bouwen in Nederland. Toch is er iets vreemds met het Cuypersjaar. Werden Rembrandt en De Ruyter geëerd vanwege hun 400e
geboortedag en hun grootheid, bij Cuypers is de oorzaak veel prozaïscher. Een oorzaak in de kroonjaarsfeer ontbrak en ook over zijn grootheid is nog geen laatste oordeel geveld. ‘Er gebeurt gewoon veel dat een jaar rechtvaardigt’, zegt een woordvoerder van het Cuypersgenootschap. Marketingtechnisch was het interessant die gebeurtenissen onder één noemer te brengen. Vandaar zomaar in 2007 een Cuypersjaar.
Na Michiel de Ruyter is Cuypers de volgende om te bewieroken Wat nog het meest in de buurt komt van een reden tot feest, is de afronding van zeven jaar onderzoek van het Cuypersarchief. Nederlands grootste architectenarchief is 550 meter lang en moest worden ontsloten en geconserveerd om goed bruikbaar te zijn. De eerste tekenen van deze bruikbaarheid zijn een oeuvrecatalogus en een dubbeltentoonstelling in de Rotterdamse en Maastrichtse vestigingen van het Nederlands Architectuurinstituut. Beide gaan in op
Cuypers materiële nalatenschap. De catalogus geeft een uitputtend beeld van wat hij in zijn carrière neer heeft gezet. Daaronder zijn de kerken maar ook woonhuizen (bijvoorbeeld in de Amsterdamse Vondelstraat), het kasteel Ter Haar en burgerpaleizen als het Rijks en het Centraal Station. De expositie in NAi-Rotterdam is gericht op de beleving van zijn werkwereld. In een uit doeken opgetrokken kerk zijn Cuypers’ werkreizen, een Cuyperiaans kerkinterieur en een tekenstudio te zien. Die laatste symboliseert de kern van zijn meesterschap: het visualiseren van projecten met eenvoudige schetsen. De meeste kartons tonen schetsjes van bouwdetails. Een kleureninvulling van een glas-in-loodpaneel, een handgreep of een mozaïekvloer: alles is duidelijk neergezet met een losse, maar getrainde hand, in schetsen. Bij vrijwel alle tekeningen is alleen de helft van het ontwerp in lijn en kleur uitgewerkt; de werkman kon het symmetrische tweede deel zelf wel invullen. De tekeningen geven een goede indruk van zijn professionaliteit. Dat hij goed was, is zeker. Maar hoe goed was hij nou echt? Wat mist, is het contrast met de bouwmeesters uit zijn tijd: Gosschalk, Springer, Tepe. Waar zette Cuypers zich tegen af, wat waren
zijn voorbeelden? Een artikel in de oeuvrecatalogus laat zien dat dit soort vragen nog helemaal niet goed onderzocht zijn en dat de antwoorden vooral met perceptie van doen hebben. Zo ‘wint’ Cuypers in het collectieve geheugen van Gosschalk omdat van de laatste bijna geen gebouwen zijn overgeleverd en geen 550 meter archief. En dat terwijl Isaac Gosschalk in eigen tijd geëerd werd als ‘een der meest beteekenende figuren onzer bouwkunst’. De materiële erfenis vertekent ons beeld van beide heren. Gosschalk is dit najaar honderd jaar dood, maar wegens gebrek aan tastbare herinneringen valt er weinig te vieren. Cuypers stierf 86 jaar geleden en breekt pas sinds de laatste jaren door als een vaderlandse bouwheld. Dat er reden is voor herdenking moge duidelijk zijn. Voor vereringen met Cuypersjaren wellicht ook. Maar het zou het leuk zijn als we uit het nu goed bruikbare Cuypersarchief een wat scherper beeld van de man en zijn werk opdiepen voordat we echt gaan jubelen. 1 Cuypers. Architectuur met een missie. NAi Rotterdam, NAi Maastricht, t/m 6 januari. P.J.H. Cuypers (1827 – 1921) Het complete werk (NAi-uitgevers, € 59,50)
16.000 KILOMETER SOLO ROEIEN VAN PERU NAAR AUSTRALIË Kijk op www.zeemanoceanchallenge.com en beleef de avonturen van deze extreme uitdaging elke dag mee!
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..............................................................................
Band 62 miljoen rijker
ROLLING STONES ZIJN BEST VERDIENENDE MUZIKANTEN De Rolling Stones zijn de grootverdieners van de muziekindustrie. De rockers zijn de aanvoerders van een lijst met meest verdienende muzikanten, opgesteld door het Amerikaanse tijdschrift Forbes. Tussen juni vorig jaar en juli dit jaar werd de band van zanger Mick Jagger volgens het blad ruim 62 miljoen euro rijker. Rapper Jay-Z is tweede op de lijst met een jaarinkomen van bijna 59 miljoen euro.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ...............................................................................
Film & Nederland Vanaf woensdag staat Utrecht tien dagen in het teken van de Nederlandse film. Weer veel premières, documentaires, studentenfilms, hommages, korte films en Gouden Kalveren dus.
Word ook sponsor van dit ambitieuze project! Het kan al vanaf 1 Euro Ga snel naar www.zeemanoceanchallenge.com
3978923H33<;33@D/1/BC@3A=> EEE 23>3@A <: 1/@@73@3 &
)"(
#&(#!'&*"
$ ('
##
#(
#")'
3:372A;323E3@93@4D/:
*3@B/:3< D/< D7A737< 33< <73CE /4D/:03:372@393<7<56=C23<2;3B J<173:33< 8C@727A163 53D=:53<
!=<<7193<2/;
$ .'
$/5
!/53;3
2@/16B3<07803AB//<233< <73CE3 9:/:3727<5 //<53DC:B;3B 8//@ E3@93@D/@7<5 =;;3@1733: !/53@ $@=13A=>B7;/:7A/B73 "//AB A/:3A/1B7D7B37B3< 6=C2B83 8303H75;3B@31@C7B;33A3 =<23@H=39 3<1=@=831B3<=> 63B 530732 D/< '/43BG 3< '31C@7BG +# 3F/1B3 E3B3>3< '$C;/< />7B/: !/53;3 < AB//B =; @3/:7AB7A163< 9@7B7A16 B397893</@ =>:=AA7<53<
/<23:789 )B@316B ;AB3@2/; "73CE3537<
$" $* $'. $*%
$/5
=<:7<3 $/5 =<:7<3
'C>3@D7A=@ 7<13 @/<167A3 AA7AB3
*3@/
&=BB3@2/; &=BB3@2/; &=BB3@2/;
$ "( $ * " $
=<:7<3 =<:7<3 =<:7<3
N N N
$$ >@=5@/;;3C@ '/:3A!/53@;3
F13::3@=5@/;;3@ 1/>/0:3=4 0@7<57<5CA B=B63<3FB:3D3:7< /< 7:/B4=@; $3@: $$/<2 "3B *3@9==> D/</2D3@B323 E30A7B3A7< =B3>/993< 23:3;3 63B 530732D/< =<:7<3/2D3@B7A7<5 (316<7A16 1=;;3@1733:3<>@=/1B734 :/<<7<5 1=M@27B7;/:7A/B73 D/< =