Nieuwsbrief AMHK voor raadsleden Alle burgers Veilig Thuis?
Uitgave: Datum:
Steunpunt Huiselijk Geweld, GGD Hollands Midden Juli 2014
Met ingang van 1 januari 2015 hebben de gemeenten in Hollands Midden onder meer de taak om gezamenlijk te zorgen voor een ‘Veilig Thuis’, Adviesen Meldpunt Huiselijk geweld en Kindermishandeling. Heel kort geleden is bekend geworden dat landelijk die naam gevoerd zal worden. Het Advies en Meldpunt Kindermishandeling en het Steunpunt Huiselijk Geweld zullen één organisatie gaan vormen. Hiertoe wordt in de nieuwe Jeugd wet de Wet maatschappelijke ondersteuning gewijzigd. In onze regio zal het samengaan van die twee heel wat meer gaan opleveren voor burgers dan een samenvoeging doet vermoeden! Burgers en beroepskrachten kunnen in onze regio vanaf 1 januari terecht op één adres voor advies, consult en meldingen over huiselijk geweld en kindermishandeling. ‘Veilig Thuis’ Hollands Midden komt bij de GGD Hollands Midden, waar het Steunpunt Huiselijk Geweld en het Meldpunt Zorg en Overlast al zitten. Het doel van ‘Veilig Thuis’ is om een verbetering in de aanpak van huiselijk geweld en kindermishandeling te realiseren door een samenhangend aanbod en tegelijkertijd één meldpunt te maken voor alle vormen van huiselijk geweld, voor burgers en professionals. Iedereen kan er 7x24 terecht voor onder meer vragen en advies over kindermishandeling, partnermishandeling, ouderenmishandeling en eergerelateerd geweld. Dan lijkt het of er nog niets gebeurde, maar niets is minder waar. Uit het jaarverslag van het Steunpunt blijkt bijvoorbeeld dat er in de regio Hollands Midden 114 huisverboden werden opgelegd in 2013 en dat 1161 kinderen hulp aangeboden kregen omdat zij getuige waren van geweld tussen de volwassenen die hen eigenlijk een veilig thuis zouden moeten bieden. Ook dat 573 professionals en vrijwilligers in 2013 bereikt werden over het signaleren van ouderenmishandeling en ontspoorde zorg. En dat 2141 leerlingen door het VMBO-preventieprogramma ‘Wensen en Grenzen’ met veel plezier over gezonde en ongezonde seksuele en relaties gingen nadenken. Ook blijkt eruit dat in 19 % van de meldingen van het Meldpunt Zorg en Overlast huiselijk geweld verscholen zit. Dan blijkt pas later dat er ook geweld speelt. Voor meer resultaten en cijfers, ook over eergerelateerd geweld of andere onderdelen in de aanpak, kunt u het Jaarverslag 2013 van het Steunpunt Huiselijk Geweld Hollands Midden via de link inzien. U kunt het ook per email opvragen.
SHG-medewerker Ellen Schot aan het woord over een zeer bijzondere voorlichting over huiselijk geweld: “Ook dit jaar was de gastles over huiselijk geweld op het ROC heel levendig en intensief! De studenten zijn over het algemeen wat drukker dan de gemiddelde beroepskracht en dat vraagt wat extra’s van mij als voorlichter. Direct na het tonen van een introductiefilmpje waarin slachtoffers, een pleger en een kind als getuige hun verhaal vertellen barstte de discussie los. Er werd frank en vrij gesproken over eigen ervaringen: in de familie- of vriendenkring en op de stage/werkplek. Alle relevante thema’s kwamen spontaan aan bod; mijn power-point presentatie kon in de prullenbak. Normen en waarden, taboes, schaamtegevoelens, wat is normaal en wat is niet meer acceptabel, wat is de rol van ouders als voorbeeldfiguren, het passeerde allemaal de revue. Waar de ene student zei dat geslagen worden met een slipper geen kindermishandeling is, vond de ander dit te ver gaan: “Dat is geen corrigerende tik meer te noemen.” Iemand vertelde dat hij vroeger het agressieve gedrag van zijn vader kopieerde, een ander zei dat zij het juist anders doet dan haar ouders. Op de werkvloer zien deze studenten kinderen die door hun ouders worden verwaarloosd of familieleden die hun bejaarde ouders financieel te kort doen om meer te kunnen erven. Dit soort zaken bespreken ze dan met hun leidinggevende of stagebegeleider die ermee aan de slag gaat. Na de les kwamen er nog enkele studenten bij mij voor een advies voor hun privé-situatie. Wat een vertrouwen en wat mooi dat deze les dit los heeft gemaakt! Moe maar voldaan en met een hoofd vol verhalen keerde ik terug naar kantoor.” Per januari 2015 gaat ‘Veilig Thuis’ bestaan uit het huidige AMK (Advies- en Meldpunt Kindermishandeling, nu bij Bureau Jeugdzorg) en het SHG (Steunpunt Huiselijk Geweld van de GGD). Het AMK is specialist bij de aanpak van mishandeling, waar minderjarigen bij betrokken zijn, en het SHG van volwassenen. Op dit moment werken AMK en SHG al heel nauw samen. De vorming van ‘Veilig Thuis’ is dus eigenlijk een kroon op het werk.
De cirkel van geweld is hardnekkig en gaat vaak over generaties heen. Kinderen die opgroeien in een gewelddadige sfeer nemen daar nagenoeg altijd iets van mee naar het gezin dat ze zelf gaan stichten. Ze worden later vaker slachtoffer of pleger van huiselijk geweld dan kinderen die in een veilig thuis zijn opgegroeid. Dat is een van de redenen dat preventie en vroeg ingrijpen uiterst belangrijk is. De samenwerking tussen organisaties kan soms letterlijk van levensbelang zijn.
Anita Geuze, medewerker AMK: “Analytisch kunnen denken is erg belangrijk voor het werken bij het AMK; je moet op grond van een paar gesprekken inschatten wat een effectieve hulpverlening voor gezinnen zou kunnen zijn. Ik heb er veel voldoening van dat ik ouders en kinderen het oprechte gevoel kan meegeven dat het AMK iets voor ze kan betekenen. Het is soms niet eenvoudig om hen te motiveren om te veranderen. Zeker niet als het om vechtscheidingen gaat bijvoorbeeld. Voor vechtscheidingen wil het AMK een eenduidige aanpak met de ketenpartners realiseren. Dat is hard nodig om vat te krijgen op deze problematiek”. Bijzonder in de regio Hollands Midden is dat ‘Veilig Thuis’ naadloos gaat aansluiten op het werk van het Meldpunt Zorg en Overlast, dat specialist is op het terrein van complexe zorgwekkende problematiek. Het wordt immers steeds duidelijker dat geweld meestal niet het enige probleem is dat speelt. Vaak is er ook sprake van verslaving of psychische problematiek en dat moet in samenhang aangepakt, wil je kunnen werken aan duurzame veiligheid en herstel. Herstel en goede nazorg voorkomen immers nieuw huiselijk geweld en daarmee de overdracht van generatie op generatie.
Jolanda Hijwegen, medewerker Meldpunt Zorg en Overlast: “Sinds 2009 werken we in Hollands Midden ook samen in een Veiligheidshuis. Ik ben daar een groot voorstander van omdat er samengewerkt wordt door de verschillende ketens van justitie, zorg en veiligheid. Dat bevordert een gezamenlijke aanpak in merendeels gecompliceerde problematiek. We werken volgens de principes van 1Gezin 1Plan. Daarbij past het om zoveel mogelijk met de klant samen de problemen aan te pakken. Wat ik vooral leuk vind aan het werken in het Veiligheidshuis is de diversiteit van de organisaties die zijn aangesloten. Het biedt de mogelijkheid om gebruik te maken van de expertise van de verschillende deelnemers. De vergaarde kennis kan ik meenemen in mijn eigen organisatie. Echt een verrijking van mijn eigen kennis en vaardigheden.” Inmiddels zijn de voorbereiding voor een ‘Veilig Thuis’ in volle gang. De gemeenten zijn op dit moment met BJZ (Bureau Jeugdzorg) in gesprek over het definitief budget, formatie en kwaliteit van medewerkers die van AMK over gaan naar ‘Veilig Thuis’. Op uitvoerend niveau wordt er op constructieve wijze samengewerkt aan de nieuwe structuur. De voorbereidingen vinden plaats in de projectorganisatie AMHK. Hierin zijn twee deelprojecten geformuleerd. Het onderdeel Organisatie is vooral gericht om straks de taken van ‘Veilig Thuis’/ AMHK goed uit te kunnen laten voeren. Daarvoor zullen onder andere medewerkers van AMK in dienst komen bij ‘Veilig Thuis’. Ook locaties, huis-
vesting en passende werkplekken moeten worden geregeld. En natuurlijk het vlekkeloos laten werken van ICT en telefonie in een nieuwe situatie. Het onderdeel Primair Proces is vooral gericht op integrale werkwijze en bijbehorende werkprocessen, in samenhang met die van het Meldpunt Zorg en Overlast. Het nieuwe ‘Veilig Thuis’/AMHK heeft gelukkig al een lange traditie in efficiënte samenwerking met andere instellingen en instanties op lokaal en regionaal niveau, vanuit de voorlopers AMK en SHG. De samenwerking ’Veilig Thuis’ en Meldpunt Zorg en Overlast is en wordt geregeld en vastgelegd in afspraken over de functies en taken, zoals die er zijn voor burgers en beroepskrachten (advies, consult, zo nodig melding en onderzoek) en de randvoorwaarden om dat werk goed uit te kunnen voeren (onder meer bestuurlijke borging, onderhoud van ketenpartnersnetwerk, organiseren van deskundigheidsbevordering voor vrijwilligers en beroepskrachten, registratie en monitoring, en niet in de laatste plaats: het versterken van preventie).
Mariët van Rossum, medewerker Steunpunt Huiselijk Geweld: “Gemeente Gouda en het Steunpunt Huiselijk Geweld zijn in 2014 samen aan de slag gegaan in een pilot om financiële uitbuiting van ouderen door naasten beter aan te pakken. Het gaat bijvoorbeeld om familieleden die iemand dwingen zijn of haar testament te veranderen. Of iemand die een pinpas van de oudere voor zichzelf gebruikt. Het doel van het project is om de verschillende partijen te laten weten hoe financiële uitbuiting gesignaleerd kan worden en wat ze kunnen doen bij een vermoeden van financiële uitbuiting. Dienstverleningspartijen, zorg, welzijn en politie kunnen gezamenlijk, ieder vanuit hun eigen expertise, de aanpak van financiele uitbuiting versterken. Het is goed om te merken dat ook de voor het Steunpunt minder ‘bekende’ partijen als banken en notariaat, graag een bijdrage leveren aan de aanpak van dit maatschappelijke probleem.”
Wat doen het Advies en Meldpunt Kindermishandeling, het SteunpuntHuiselijk Geweld en het Meldpunt Zorg en Overlast nu? AMK Het AMK is er voor iedereen die met zorgen en vragen over kindermishandeling rondloopt. Bij kindermishandeling kun je denken aan allerlei vormen zoals fysiek geweld, verwaarlozing, geestelijk en seksueel geweld. Ook vrouwenbesnijdenis en eergerelateerd geweld vallen hier onder. Het contact met het AMK kan leiden tot een advies en in sommige gevallen tot de start van een onderzoek naar kindermishandeling. Advies Het AMK bespreekt met de beller de aanpak van de (vermoedelijke) mishandelingssituatie. De beller krijgt advies en blijft zelf verantwoordelijk voor het
ondernemen van verdere stappen. Wel kan een belafspraak gemaakt worden om het resultaat van het gesprek en een eventueel vervolg op het advies door te nemen. Afhankelijk van de aard van de mishandelingssituatie en de mogelijkheden van de adviesvrager, kan het AMK adviseren tot een melding (met als doel onderzoek) over te gaan. Dat gebeurt slechts in een klein deel van de gevallen. Het overgrote deel van de mensen is tevreden met het advies en kan verder. Onderzoek Het AMK onderzoekt na melding of het inderdaad om kindermishandeling gaat en zo ja, welke hulp en bescherming het gezin nodig heeft. Daar wordt dan voor gezorgd. Als een kind getuige is geweest van huiselijk geweld tussen ouders/verzorgers wordt dit ook beschouwd als een vorm van kindermishandeling. Er wordt dan een Kindspoortraject ingezet, waarin het kind ook hulp geboden krijgt. Steunpunt Huiselijk Geweld Huiselijk geweld is een breed begrip. Kindermishandeling, partnermishandeling, eergerelateerd geweld, ouder- en ouderenmishandeling vallen hieronder. Het kan gaan om fysiek, geestelijk en seksueel geweld, alsook verwaarlozing en financiële uitbuiting. Wat biedt het Steunpunt Huiselijk Geweld? Het SHG is voor volwassenen. Voor burgers en professionals: luisterend oor advies en informatie consultatie aan beroepskrachten aannemen van meldingen en toeleiden tot passende zorg in het kader van de Wet verplichte meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling uitvoering van de Wet tijdelijk huisverbod: Het Steunpunt verzorgt de procesregie en rapporteert aan de burgemeester, die het huisverbod heeft opgelegd. Realiseren van een integrale aanpak huiselijk geweld: samenwerking bevorderen ketenaanpak realiseren beleidsontwikkeling en bestuurlijke borging deskundigheidsbevordering versterken van preventie Meldpunt ZenO Het Meldpunt Zorg en Overlast bereikt zorgwekkende zorgmijders met complexe problemen en motiveert hen passende hulp te accepteren. Bijvoorbeeld vervuiling gecombineerd met psychiatrische problematiek, drankmisbruik en zorgmijding. Meldpunt ZenO regelt toeleiding, adviseert zorgpartijen en voert regie als nodig is. Adviseert, consulteert en neemt zorgmeldingen en overlastmeldingen aan
Doet triage en stelt benodigde zorg vast Leidt cliënten toe naar zorg Coördineert zo nodig hulp- en dienstverlening
De samenwerking tussen het Steunpunt Huiselijk Geweld en het Meldpunt Zorg en Overlast is in Hollands Midden een vanzelfsprekende zaak; dezelfde geschoolde mensen bezetten doelmatig en efficiënt de beide punten ten behoeve van cliëntcontacten. Contactgegevens: Advies en Meldpunt Kindermishandeling www.amk-nederland.nl Email:
[email protected] Tel.: 0900 1 23 12 30 Steunpunt Huiselijk Geweld www.huiselijkgeweldhollandsmidden.nl Email:
[email protected] Tel.: 0900 1 26 26 26 Meldpunt Zorg en Overlast Tel.: 088 308 36 10 (regio Zuid-Holland Noord) Tel.: 088 308 35 35 (regio Midden-Holland) Meldformulier op www.ggdhm.nl ‘VeiligThuis’/AMHK vorming David Keers, email:
[email protected] Annette Martens, email:
[email protected] Jaarverslag Steunpunt Huiselijk Geweld 2013 Willemijn Tholen, email:
[email protected]
