Steunpunt Huiselijk Geweld (SHG) Noord en Oost Veluwe / Midden- IJssel
Jaarverslag 2014
31 maart 2015
Inhoudsopgave
1.
Inleiding Definitie huiselijk geweld
3 3
2.
Steunpunt Huiselijk Geweld in 2014 Aantal meldingen
3 3 3
3.
SHG intern Personele bezetting
4 4
4.
Wet Tijdelijk Huisverbod en complexe meldingen
4
5. Bereikbaarheid buiten kantooruren
4
6.
Meldpunt Loverboys/Jeugdprostitutie
4
7.
Veiligheidskamers
4
8.
Signalenkaart Jeugdprostitutie
4
9.
Voorlichting
5
10. Verwijsindex
6
11. Cijfers Advies en consultatie Meldingen Huisverboden Pleger opvang Vormen van geweld Jeugdprostitutie Bereikbaarheid buiten kantoortijd LOK groepen Signalering
6 6 6 6 8 9 10 10 11 11
12. Cijfers en ontwikkelingen huiselijk geweld in de diverse gemeenten Algemeen (alle gemeenten) Gemeente Apeldoorn Gemeente Brummen Gemeente Epe Gemeente Heerde Gemeente Lochem Gemeente Voorst Gemeente Zutphen Noord Veluwe Lokaal Steunpunt Harderwijk (LSH)
11 11 12 12 12 13 13 14 14 14 15
13. Ontwikkelingen Veilig Thuis, samenvoeging SHG en AMK (AMHK) Nieuw telefoonnummer Uitbreiding regio Protocol van Handelen Communicatieplan Dierenmishandeling Nieuwe naam MD Veluwe
15 15 16 16 16 16 16 16
SHG – jaarverslag 2014
2 van 16
31-03-15
1. Inleiding Uit alarmerende statistieken Definitie huiselijk geweld
blijkt, dat gemiddeld één op de
Huiselijk geweld is: ‘Geweld dat gepleegd wordt door iemand uit de huiselijke kring van het slachtoffer, dat wil zeggen: ex-partners, gezinsleden, familieleden en huisvrienden. Het begrip huiselijk heeft expliciet te maken met de relatie tussen pleger en slachtoffer en niet met de plaats van het geweld.
vier vrouwen een slachtoffer van huiselijk geweld was of is…
Onder geweld wordt verstaan de aantasting van de persoonlijke integriteit. Het kan daarbij gaan om: • lichamelijk geweld (mishandeling); • psychisch of emotioneel geweld (uitschelden, treiteren, kleineren, bedreiging, stalking); • ongewenste seksuele toenadering of seksueel misbruik. Naast (ex)partnergeweld vallen ook eergerelateerd geweld en ouderenmishandeling onder de brede noemer van huiselijk geweld’.
2. Steunpunt Huiselijk Geweld in 2014 Het Steunpunt Huiselijk Geweld is een fysiek, telefonisch en e-mail loket waar iedereen met vragen rond huiselijk geweld terecht kan. Het steunpunt kent een brede doelgroep: slachtoffers, plegers, kinderen, omstanders en professionals. Naast kennis van alle vormen van huiselijk geweld is er bij het steunpunt tevens veel expertise aanwezig over de problematiek rond eerwraak, loverboys/ mensenhandel, huwelijksdwang en achterlating. Het SHG is 7 dagen per week, 24 uur per dag te bereiken.
Aantal meldingen
Meldingen huiselijk geweld In 2014 zijn er bij het Steunpunt Huiselijk Geweld Noord- en Oost Veluwe/ Midden- IJssel 2.394 meldingen binnengekomen. Dit is voor het eerst in jaren een afname ten opzichte van het jaar ervoor (2.583). Wet Tijdelijk Huisverbod en complexe meldingen In 2014 zijn er 144 complexe meldingen opgepakt en zijn er 44 huisverboden opgelegd.
SHG – jaarverslag 2014
3 van 16
31-03-15
3. SHG intern Het SHG organiseert zoveel mogelijk systeemgerichte zorg bij alle meldingen. De zorg wordt binnen een sluitende keten georganiseerd en daarna gemonitord. Knelpunten en problemen worden gerapporteerd en besproken met de gemeente en binnen de Veiligheidskamers.
Personele bezetting Op 31 december 2014 waren binnen het Steunpunt 7 SHG medewerkers, 6 zorgcoördinatoren Huiselijk Geweld, 2 zorgcoördinatoren Jeugdprostitutie, 2 werkbegeleiders en 1 manager werkzaam. Het Steunpunt is onderdeel van Stimenz.
4. Wet Tijdelijk Huisverbod en complexe meldingen In 2014 zijn er: • 144 complexe meldingen opgepakt en zijn er • 44 huisverboden opgelegd. • Bij 17% van de complexe meldingen (25 keer), is er een RIHG ingevuld (wel huisverbod procedure geweest, maar geen huisverbod geworden). Daarnaast zijn de zorgcoördinatoren in 4 gevallen wel opgeroepen, maar is er in overleg met de HOvJ (Hulpofficier van Justitie) besloten geen RIHG in te vullen. Complexe meldingen, huisverboden en meldingen Jeugdprostitutie worden sinds 2011 geregistreerd in de Zorgmonitor. De Zorgmonitor wordt gebruikt door meerdere organisaties waaronder ook de Veiligheidskamers. Op deze wijze hebben meerdere organisaties toegang tot hetzelfde dossier, wat dubbele inzet voorkomt en afstemming tussen de verschillende partijen bevordert.
5. Bereikbaarheid buiten kantooruren Binnen Stimenz is er een team Hulpverleners Buiten Kantoortijd, die in een pool zorgdragen voor de 24-uurs bereikbaarheid.
6. Meldpunt Loverboys/Jeugdprostitutie Medewerkers van het SHG bemensen tevens het Meldpunt Loverboys/Jeugdprostitutie. Ze geven advies en onderzoeken (vermoedelijke) situaties van loverboy problematiek en brengen waar nodig de juiste hulp op gang. Het Meldpunt is op een apart nummer bereikbaar: 0900 500 70 70. Naast alle andere activiteiten vanuit de voorlichtingsclub is er in 2014 een theatervoorstelling georganiseerd voor moeders en dochters over de gevaren op het gebied van loverboys/ jeugdprostitutie via internet. Daarnaast is er een rapp battle georganiseerd, waarbij jongeren een rap maakten over dit onderwerp en opvoerden. Op deze manier worden ook jongens meer en beter bereikt.
7. Veiligheidskamers Vanuit het SHG nemen wij deel aan de Veiligheidskamers in Apeldoorn, Harderwijk en Zutphen. Zaken met een strafrechtelijke component worden besproken, wanneer afstemming rond zorg en strafrecht extra aandacht nodig heeft.
8. Signalenkaart Jeugdprostitutie Naast de signalenkaart, die al ontwikkeld was voor ouderenmishandeling, is in 2014 de signalenkaart Jeugdprostitutie gemaakt. Deze signalenkaart kan toegevoegd worden aan de zorgroutekaart. Voor SHG – jaarverslag 2014
4 van 16
31-03-15
alle professionals/ vrijwilligers, die werkzaam zijn binnen ons werkgebied, is een zorgroutekaart ontwikkeld. De zorgroutekaart beschrijft onder andere wat de meldcode inhoudt en welke vijf stappen doorlopen dienen te worden.
9. Voorlichting Het SHG heeft in 2014 op diverse manieren voorlichting gegeven over het thema huiselijk geweld en over haar werkwijze. Onderstaand geeft een overzicht van het aantal voorlichtingen dat in 2014 door het SHG is gegeven. organisatie Ouderen in Veilige handen Sint Jansdal (ziekenhuis) Ouderen in Veilige handen Ouderen in Veilige handen Trimenzo Stimenz Bijeenkomst aandachtsfunctionarissen Bijeenkomst aandachtsfunctionarissen Stimenz Venster Radio Vrijwilligers ANBO Bijeenkomst aandachtsfunctionarissen PCOB Gemeente Huisarts SHG – jaarverslag 2014
onderwerp Ouderenmishandeling Huiselijk geweld en Meldcode Ouderenmishandeling Ouderenmishandeling Huiselijk geweld en Meldcode SHG HG/KM/Meldcode HG/KM/Meldcode Ouderenmishandeling Ouderenmishandeling Jeugdprostitutie Ouderenmishandeling Ouderenmishandeling HG/KM Ouderenmishandeling 5 jaar LSH HG/KM/Meldcode 5 van 16
waar Harderwijk Harderwijk Ermelo Nunspeet Twello Apeldoorn Apeldoorn Harderwijk Apeldoorn Nunspeet Apeldoorn Apeldoorn Apeldoorn Apeldoorn Harderwijk Harderwijk Harderwijk 31-03-15
10.
Verwijsindex
De verwijsindex risicojongeren (VIR) is een digitaal systeem dat risicosignalen van hulpverleners over jongeren (tot 23 jaar) bij elkaar brengt. Door de meldingen in de verwijsindex weten hulpverleners sneller of een kind ook bekend is bij een collega, zodat zij kunnen overleggen over de beste aanpak. Door medewerkers van het SHG zijn in 2014 234 signalen in de verwijsindex afgegeven.
11.
Cijfers
Per kwartaal ontvangen de regiogemeenten de cijfers van het SHG over de aard en omvang van huiselijk geweld in hun gemeenten en in de hele regio.
Advies en consultatie Burgers en professionals kunnen bij het SHG terecht voor consultaties en advies. In 2014 is bij het SHG 322 keer advies gevraagd en zijn we 71 keer geconsulteerd. Ten opzichte van eerdere jaren neemt dit aantal toe (mede door de komst van de wet meldcode)
Meldingen In 2014 hebben we te maken gehad met 2394 meldingen huiselijk geweld met daarvan 1836 meldingen vanuit de politie. Jaar 2014 2013 2012 2011 2010
Totaal aantal meldingen 2394 2583 2380 1968 1656
Soort melding Consultatie Incident is al gemeld Informatie en advies Melding ter opvolging Melding ter registratie Geen antwoord Totaal
Aantal politiemeldingen 1836 1905 1640 1331 1150
Aantal 71 48 322 1.101 760 92 2.394
Huisverboden De wet tijdelijk huisverbod geeft burgemeester de bevoegdheid om bij acute dreiging van huiselijk geweld de pleger voor ten minste 10 dagen uit huis te plaatsen. Bij aanhoudende dreiging kan de burgemeester het huisverbod verlengen tot maximaal 28 dagen. De zorgcoördinatoren van het SHG coördineren de uitvoering van de opgelegde huisverboden, in nauwe samenwerking met politie, regiogemeenten en de betrokken hulpverlenende partijen.
SHG – jaarverslag 2014
6 van 16
31-03-15
In onze regio zijn er in 2014 in totaal 47 huisverboden opgelegd. Ten opzichte van het voorgaande jaar is het aantal nagenoeg gelijk gebleven (47 in 2013).
Bij 95% van huisverboden is er sprake van een samenloop met strafrecht.
55% van de huisverboden is verlengd.
In 66% van de huisverboden waren er één of meer minderjarige kinderen bij betrokken.
In geen van de zaken was er sprake van agressief gedrag jegens de zorgcoördinator.
Bij 11 huisverboden was er zeker sprake van wederzijds geweld.
5 huisverboden gingen over oudermishandeling.
Voor de slachtoffers werd hulp ingezet vanuit Maatschappelijk Werk, Moviera, Reclassering, Maatjesproject, POH, Siza dorp, Lindenhout, Kairos, Bedrijfsmaatschappelijk werk, GGnet, 10 voor de Toekomst, Dimence, tactus, CJG4Kracht, MEE Veluwe, GGZ Centraal, Eliagg, mediator, I Psy en SEZ.
Ingeschakelde hulp voor de uithuisgeplaatsen kwam vanuit Reclassering, Kairos, Iriszorg, Moviera, Leger des Heils, Tactus, Maatschappelijk Werk, GGNet, bedrijfspsycholoog, de Wending, OGGZ, Dimence, Activerium, de Tender, Just Act, de Waag, I Psy, s Heerenloo en GGZ Centraal.
Voor de kinderen werd hulp ingezet vanuit AMK, BJZ, SEZ, Jeugdreclassering, Lijn 5, 10 voor de Toekomst en CJG4Kracht.
Tabel: aantal huisverboden per gemeente t.o.v. 2010 Gemeente 2010 2011 2012 2013 Apeldoorn 12 24 26 13 Brummen 2 3 5 5 Elburg 2 3 3 3 Epe 4 3 3 6 Ermelo 6 3 2 1 Harderwijk 3 8 7 2 Heerde 1 1 2 0 Lochem 2 3 2 1 Nunspeet 1 1 2 1 Oldebroek 0 2 3 2 Putten 4 2 5 1 Voorst 2 2 2 3 Zutphen 7 6 9 9 Totaal 46 61 71 47
SHG – jaarverslag 2014
7 van 16
2014 15 2 3 2 3 5 0 2 3 3 1 2 3 44
31-03-15
Tabel: overzicht SHG meldingen, complexe zaken, huisverboden en budgetafspraken 2014 Realisatie heel 2014 SHG meldingen per gemeente
Apeldoorn Brummen Elburg Epe Ermelo Harderwijk Harderwijk lokaal steunpunt Heerde Lochem Nunspeet Oldebroek Putten Voorst Zutphen Overig Totaal
843 87 65 117 125
227
WTH 15 2 3 2 3 5
Complex 42 2 4 14 6
37 89 85 74 88 69 305 216
0 2 3 3 1 2 3
23 3 6 7 11 5 3 18
2394
44
144
Totaal 57 4 7 16 9 28
3 8 10 14 6 5 21
Budgetafspraak heel 2014 % t.o.v. totaal aantal meldingen 6,8% 4,6% 10,8% 13,7% 7,2% 12,3%
Afwijking t.o.v. budget
WTH 22,0
Complex 38,0
Totaal 60,0
WTH -7,0
Complex 4,0
2,2 3,0
1,5 12,0
3,7 15,0
1,5
7,2
8,7
2,5 2,0 -1,2
5,0
0,8 -1,0 1,5 0,0
8,1% 9,0% 11,8% 18,9% 6,8% 7,2% 6,9% 0,0% 0
5,0
2,0 2,0 1,5 2,2 3,6
26,0 3,0 1,0 4,3 1,5 4,3
26,0 5,0 3,0 5,8 3,7 7,9
-2,0 0,0 1,5 0,8 -2,6
-3,0 0,0 5,0 2,7 9,5 0,7
10,0
14,0
24,0
-7,0
4,0
-15,0
26,2
Pleger opvang In 2010 maakte 33% van de uithuisgeplaatsten gebruik van de (crisis)opvang geboden door Iriszorg en het Leger des Heils. In 2011 werd beduidend minder gebruik gemaakt van deze voorziening, namelijk in 8% van de huisverboden. In 2012 is het percentage echter weer wat gestegen en heeft 18% van de plegers gebruik gemaakt van de opvang. In 2013 is het percentage bijna gelijk gebleven en maakte 19% gebruik van deze opvang. In 2014 is het aantal weer iets gegroeid naar 23%.
Zorgcoördinator SHG bemiddelt met succes Hulpofficier overweegt een huisverbodprocedure, maar het wordt geen huisverbod. Er zijn onder andere geen antecedenten op dit adres. Slachtoffer, de vrouw, kiest er voor om zelf weg te gaan, ze wil zelf echt een poosje uit huis. De man is alleen maar boos en overweegt tegenaangifte te doen. Wanneer zorgcoördinator contact opneemt met de man is inzet vanuit ons niet nodig. Hij heeft het licht gezien en heeft zelf al hulp gezocht. De vrouw wil vooral hulp voor de man en komt voorlopig niet thuis, totdat hij verandert. Ze wil een gezamenlijk gesprek met zorgcoördinator en hij stemt in. In het bemiddelende gesprek wordt teruggekomen op het incident en de agressie. Beiden hebben daardoor meer inzicht in hun aandeel. De man heeft nu actief een traject bij therapeut en laat verandering zien. De vrouw ziet ondertussen zoveel verandering bij hem, dat zij het aandurft om weer thuis te gaan wonen. SHG blijft mail contact met haar houden. Aangezien de kinderen van het stel ook betrokken waren bij het incident, vindt er ook nog een bemiddelend gesprek plaats met hen. Uiteindelijk is er veel winst geboekt in deze familie met de bemiddelende gesprekken. Partners zijn zelfs op verwijzing van zorgcoördinator gestart met Samen Geweldloos verder bij Moviera. Alle betrokken hebben een positieve instelling gekregen, inzicht verkregen in ieders rol en aandeel en veel waardering voor het SHG vanuit betrokkenen.
SHG – jaarverslag 2014
8 van 16
31-03-15
Vormen van geweld Het SHG heeft te maken met verschillende vormen van geweld. In onderstaande overzichten treft u de door ons geregistreerde vormen aan. Ernstige dreiging en stalking kan aanleiding zijn tot het inzetten van Aware (Moviera). Het Aware-systeem is ontwikkeld om vrouwen die worden lastiggevallen door een ex-partner, sneller en beter te kunnen bijstaan. Bij acute dreiging hoeft de belaagde maar op de knop te drukken en de politie rukt uit. Met Moviera zijn samenwerkingsafspraken gemaakt over het inzetten van Aware en de begeleiding van de betrokkenen. Tabel: Vormen van geweld SHG meldingen aard geweld Geen zichtbaar letsel Zichtbaar letsel Onbekend lichamelijk geweld Stalking Bedreiging Emotionele verwaarlozing Vernieling van eigendommen Onbekend geestelijk geweld Vermoeden van seksuele handelingen Vermoeden van blootstellen aan seksuele handelingen Met zekerheid seksuele handelingen Onbekend seksueel geweld Diefstal van geld of bezittingen Gedwongen testamentverandering Gebruik/verkoop eigendom zonder toestemming Financieel kort houden Inperken van vrijheid, privacy en zelfbeschikking Buitensluiting Geweld tegen dieren Geen antwoord Niet van toepassing Onbekend Totaal Tabel: Vormen van geweld complexe meldingen aard geweld Zichtbaar letsel Onbekend lichamelijk geweld Stalking Bedreiging Emotionele verwaarlozing Vernieling van eigendommen Onbekend geestelijk geweld Inperken van vrijheid, privacy en zelfbeschikking Niet van toepassing Geen zichtbaar letsel Totaal
SHG – jaarverslag 2014
9 van 16
totaal 245 241 323 150 608 53 85 436 7 6 4 26 17 2 4 3 18 3 1 8 68 85 2.394
totaal 37 14 1 41 1 9 9 4 3 25 144
31-03-15
Jeugdprostitutie In vergelijking met vorig jaar is het aantal meldingen dit jaar licht gedaald. In 2013 is er voor de gehele regio 57 keer gemeld, terwijl er dit jaar 47 meldingen waren. Wel waren er meer zaken, waarbij daadwerkelijk sprake was van Jeugdprostitutie (of een groot vermoeden van). In 2014 zijn 25 zaken opgevolgd door een zorgcoördinator jeugdprostitutie ten opzichte van 19 meldingen in het jaar ervoor. 12 van deze zorgcoördinatie zaken speelden in de gemeente Apeldoorn. Zodra zorgcoördinatie betrokken raakt dan wordt er ook een signaal in de Verwijsindex afgegeven, op basis van de zorgen die er zijn rondom het slachtoffer. Wat opviel in 2014 is: -
Het Meldpunt werd vaker gebeld door instellingen, waar de meiden verblijven. Dus de signalering vanuit bijv. Lijn 5 of RIWIS is adequaat.
-
Meiden zitten vaak tegen de grens van meerderjarigheid aan. Dan is het van belang om tijdig goed af te stemmen wie betrokken is en welke acties door wie uitgezet kunnen worden om het meisje niet uit beeld te laten geraken.
-
De laagdrempeligheid van de zorgcoördinatoren is een meerwaarde, want er wordt regelmatig door de meiden contact gezocht met de zorgcoördinator, ook als deze al wat meer op de achtergrond is geraakt.
-
Er zijn korte lijnen met hulpverlening en politie.
-
Er is vaker sprake van middelengebruik (softdrugs).
-
Op meerdere leefgebieden is ondersteuning nodig. Dagbesteding (werk/ vrijwilligerswerk), opleiding, sociaal netwerk, psychische ondersteuning.
-
Er speelt vaker een combinatie van jeugdprostitutie en huiselijk geweld.
-
Contact leggen met de meiden (ronselen) via sociale media blijft een punt van aandacht.
Bereikbaarheid buiten kantoortijd In 2013 is er 209 keer een beroep gedaan op de Hulpverlening Buiten Kantoortijd van Stimenz. Dit betrof 170 keer een telefonisch SHG contact, 8 keer een telefonisch contact met Meldpunt Jeugdprostitutie, 4 keer een korte vraag rondom een huisverbod. 27 keer moest een medewerker er daadwerkelijk op uit samen met de hulpofficier van dienst van de politie, in verband met een procedure huisverbod.
SHG – jaarverslag 2014
10 van 16
31-03-15
Tabel: overzicht per gemeente Hulpverlening buiten kantoortijden: THV Totaal SHG JP THV (kort) 2014 Apeldoorn 70 8 14 3 95 Brummen 0 0 1 0 1 Elburg 4 0 0 0 4 Epe 11 0 2 0 13 Ermelo 6 0 2 0 8 Harderwijk 29 0 1 1 31 Heerde 2 0 0 0 2 Lochem 4 0 2 0 6 Nunspeet 10 0 0 0 10 Oldebroek 6 0 1 0 7 Putten 3 0 1 0 4 Voorst 6 0 1 0 7 Zutphen 19 0 2 0 21 Totaal 170 8 27 4 209
Totaal 2013 106 8 6 11 6 32 1 5 3 8 6 12 12 216
Totaal 2012 72 5 10 8 9 24 2 5 8 6 9 4 17 184
LOK groepen LOK (Let op de Kleintjes) is een psycho-educatieve cursus voor kinderen, die getuige zijn (geweest) van huiselijk geweld. In 2014 zijn er op de Noord Veluwe door Stimenz en Bureau Jeugdzorg 4 LOK groepen georganiseerd.
Signalering We hebben meerdere signalen verzameld in 2014 binnen het SHG team en daarin de afstemming gezocht met de betrokken partijen.
12.
Cijfers en ontwikkelingen huiselijk geweld in de diverse gemeenten
Algemeen (alle gemeenten) Voor alle gemeenten geldt net als voorgaande jaren, dat het geweld steeds heftiger en zwaarder lijkt te worden. Landelijk is er de laatste jaren meer aandacht voor huiselijk geweld en kindermishandeling door onder andere de landelijke campagne op tv en radio. Rondom de spotjes hebben wij een toename van het aantal telefoontjes gezien. Er komen meer telefoontjes binnen over ouderenmishandeling en dan vooral over financiële uitbuiting en vrijheidsbeperking door kinderen. Hierdoor ontstaan problemen binnen gezinnen en families, omdat men bang is of elkaar beschuldigd van het feit, dat er (erf) geld wordt weggesluisd Financiële problemen (crisis) spelen nog altijd een rol bij de toename van het aantal meldingen. Het levert extra spanningen op in de gezinssituatie, waardoor het eerder en vaker kan gaan escaleren. Binnen huisverboden valt het dit jaar op, dat we meer te maken hadden met allochtone cliënten, die vanwege taalproblematiek niet of nauwelijks door te leiden waren naar hulp. De redenen hiervoor waren dan de kosten voor een tolk of een te hoge eigen bijdrage voor financiële draagkracht van de cliënt.
SHG – jaarverslag 2014
11 van 16
31-03-15
In verhouding waren er in 2014 verhoudingsgewijs meer zaken, waarbij LVB (Licht Verstandelijke Beperking) of psychische problematiek oorzaak van het huiselijk geweld was. Betrokken hulpverlening loopt dan vast omdat er geen drang of dwang mogelijk is. Men is dan bang dat er eerst iets ernstigs moet gebeuren, voordat er ingegrepen wordt. Er is veel tevredenheid over onze inzet:
Snelle en transparante inzet SHG Er komt melding binnen in verband met aangifte van verkrachting. Er is sprake van recidive (zaak eerder ook al bij ons bekend). Pleger zit vast. De vrouw verblijft bij familie en is bang. In korte tijd wordt door SHG veel voor mevrouw gedaan. Er wordt snel geschakeld met de huisarts, zodat mevrouw gesprekken krijgt met de Praktijk Ondersteuner Huisarts, waarna mogelijk doorgezet wordt naar psycholoog (vermoeden Post Traumatische Stress Stoornis). Wijkagent komt op bezoek om mevrouw thuis weer veilig te laten voelen. Woningbouw is benaderd in verband met mogelijk andere woning. Mevrouw voelt zich begrepen en goed geholpen door ons.
Gemeente Apeldoorn In 2014 zijn er voor de gemeente Apeldoorn 42 complexe meldingen en 15 huisverboden gecoördineerd door de gemeentelijke zorgcoördinator. Aan de huisverboden wordt 40 uur besteed en aan een complexe melding voor Apeldoorn 17,5 uur. Ten opzichte van 2013 is het aantal complexe meldingen licht gedaald (van 48 naar 42), het aantal huisverboden is licht gestegen (van 13 naar 15). Maandelijks neemt een zorgcoördinator deel aan het casusoverleg huiselijk geweld in de Veiligheidskamer. Casussen uit de gemeenten Epe, Heerde en Apeldoorn worden in de Veiligheidskamer Apeldoorn besproken. Verder vindt er afstemming plaats met de Sociale Teams. Een voorbeeld van een mooie samenwerking in de gemeente Apeldoorn was een casus die relateert aan zowel huiselijk geweld als maatschappelijke dreiging. Er was nog geen dreiging huiselijk geweld, maar wel een toenemende spanning bij cliënt wat kon ontaarden in nieuw huiselijk geweld (met forse dreiging) of ontploffing naar derden. Meerdere keren is er overleg geweest met Activerium en gemeente Apeldoorn (contactpersoon veelplegers). Vanuit een gezamenlijk gepland Multi Disciplinair Overleg (MDO) met externe deskundigen is er gesproken over de benadering van deze veelpleger. Mooie en sterke samenwerking om nieuw huiselijk geweld dan wel geweld binnen de maatschappij te voorkomen.
Gemeente Brummen De gemeentelijke zorgcoördinatie voor de gemeente Brummen wordt uitgevoerd door Stichting Welzijn Brummen. In 2014 zijn er 2 complexe meldingen en 2 huisverboden geweest..
Gemeente Epe Voor de gemeente Epe was er een behoorlijke stijging van het aantal complexe meldingen (2013: 9, 2014: 14). Verder was er dan een daling van het aantal opgelegde huisverboden (2013: 6, 2014: 2). Binnen de gemeente Epe vindt er een afstemming plaats met de 4 Multi Disciplinaire Teams (MDT’s).
SHG – jaarverslag 2014
12 van 16
31-03-15
In Epe waren een aantal complexe langdurende zaken, waarin we veel geïnvesteerd hebben in samenwerking met de ketenpartners. Als voorbeeld: een zaak met een moeder met forse psychiatrische problematiek, een zoon met een ASS stoornis en een vader die overbelast raakt. Er zat al langdurig veel hulp in voor zowel de moeder als zoon. Het perspectief van deze hulpverlening was gericht op wat moeder nodig had om zo stabiel mogelijk te blijven. Wat de zoon nodig had voor zijn ontwikkeling was op de achtergrond geraakt. Mede door inzet vanuit SHG is BJZ betrokken en is meer oog gekomen voor de zoon en zijn er voorwaarden gesteld, die nodig zijn voor deze zoon. Ook is er een plan opgesteld, wat er gaat gebeuren, wanneer het perspectief weer zou verschuiven naar de moeder. Daarnaast is er goed samengewerkt met vluchtelingen werk om Syrische vluchtelingen, waarbij een huisverbod en kindermishandeling speelde te helpen. Qua loverboy problematiek (jeugdprostitutie) is het opvallend, dat er vanuit Epe 4 meldingen zijn gedaan, dat er bij alle 4 de meldingen daadwerkelijk sprake was van deze problematiek en de zaken overgedragen zijn aan een zorgcoördinator Jeugdprostitutie.
Gemeente Heerde In de gemeente Heerde is er door de lokale zorgcoördinator gewerkt aan 3 complexe zaken. In de gemeente Heerde is er nog geen multidisciplinair overleg, waaraan het SHG een complexe melding kan overdragen. Het aantal complexe meldingen bij het SHG vanuit de gemeente Heerde is in 2014 lager dan in 2013 (7). Daarnaast is het opvallend, dat er net als het voorgaande jaar geen huisverboden op zijn gelegd. Het aantal meldingen, dat speelde in de gemeente Heerde is in 2014 minder geworden. In 2013 hadden we 51 SHG meldingen en in 2014 waren dit er 37. Qua complexe meldingen een daling van 7 naar 2. Huisverboden kwamen in 2014 als ook in 2013 niet voor. De reden hiervoor kunnen we nog niet achterhalen. Het is bijzonder, omdat we in 2013 juist een groei zagen wat betreft complexe meldingen. Vanuit Heerde zijn er in 2014 geen meldingen jeugdprostitutie gedaan.
Gemeente Lochem In 2014 was er een stijging te zien van het aantal complexe meldingen en de huisverboden in Lochem. In 2013 waren er 3 complexe meldingen en 1 huisverbod. In 2014 waren dit 6 complexe meldingen en 2 huisverboden. Binnen de gemeente Lochem vindt er afstemming plaats met het Maatschappelijk Werk (Sensire). Voor complexe meldingen geldt, dat het eerste deel van de zorgcoördinatie op wordt gepakt door Stimenz en daarna wordt de zorgcoördinatie overgedragen aan Sensire. Een voorbeeld van een zaak uit Lochem is een casus met een volwassen zoon die vanuit ouders veel bescherming heeft genoten, waardoor lange tijd niet zichtbaar werd wat er precies gaande is. De vraag of het hier om middelen misbruik ging of om psychiatrie was een punt van discussie. Ouders hadden op vele manieren aan de bel getrokken bij instanties, maar de geboden hulp kwam niet overeen met de wensen van de ouders. Tegen beter weten in hadden ouders hun zoon in huis gehaald nadat zijn relatie en werk op de klippen liepen. Thuis ging het mis, omdat hij zich vreemder ging gedragen (paranoia) en zich daar niet op aan liet spreken. Het kwam tot een handgemeen met vader en uiteindelijk tot een huisverbod en contactverbod. Ouders hebben geen hulp gewild. Ze zijn in eigen netwerk hulp gaan vragen en hebben een huurwoning kunnen realiseren voor hun zoon. SHG – jaarverslag 2014
13 van 16
31-03-15
SHG heeft samenwerking gezocht met netwerk van zoon, Tactus en AMW en een plan opgesteld. Er is contact gezocht ten behoeve van het plan voor toeleiding met reclassering, bewindvoerder, ouders en bemoeizorg. Wat lastig in zulke casussen is, dat er een moeizame doorstroom is naar huurwoningen. Daarnaast kunnen mensen, die zorg mijdend zijn (geen diagnostiek onderzoek willen en dus geen behandeling), voor enorme drama’s binnen familiekring en alle (noodzakelijke) aangeboden hulp buiten spel zetten. Verder is opvallend, dat er geen meldingen ten aanzien van loverboy problematiek (jeugdprostitutie) zijn gedaan, terwijl er in 2013 2 waren, die ook overgedragen waren aan een zorgcoördinator Jeugdprostitutie.
Gemeente Voorst De gemeentelijke zorgcoördinatie voor de gemeente Voorst wordt uitgevoerd door Mens en Welzijn Voorst. Er zijn 3 complexe meldingen en 2 huisverboden opgepakt.
Gemeente Zutphen Voor Zutphen is de zorgcoördinator bezig geweest met 3 huisverboden en 18 complexe meldingen. Dit is een daling ten opzichte van 2013 toen er 9 huisverboden en 20 complexe meldingen waren. De zorgcoördinatie bij huisverboden wordt volledig door Stimenz uitgevoerd en de zorgcoördinatie bij complexe meldingen wordt na het opstellen van het plan van aanpak overgedragen aan Perspectief. Gedurende één van de opgelegde huisverboden is er nauw samengewerkt met BJZ-SEZ (in verband met zorgen om zoontje van net 1 jaar). In deze zaak hielp het enorm, dat de medewerker dezelfde culturele achtergrond had als de cliënt. Er is vervolgens doorverwezen naar hulpverlening (Samen geweldloos verder) en Perspectief (in kaart brengen financiële situatie). Dit verliep soepel en snel; cliënten konden snel terecht, afstemming en monitoring was helder door korte lijnen en duidelijke afspraken in plan van toeleiding. In Zutphen is het aantal jeugdprostitutie meldingen nagenoeg gelijk gebleven (5) ten aanzien van 2013 (6). Wel is opvallend, dat er 4 van deze meldingen opgedragen zijn naar een zorgcoördinator jeugdprostitutie.
Noord Veluwe In 2014 sloot Putten weer aan bij de totale Noord Veluwe ten aanzien van de zorgcoördinatie huiselijk geweld. Dat maakte, dat er in 2014 18 huisverboden en 33 complexe meldingen (incl Putten, excl Harderwijk) opgepakt zijn. Dit is een forse stijging ten opzichte van het voorgaande jaar. Binnen gemeenten op de Noord Veluwe valt net als voorgaande jaren op, dat er nogal wat zaken zijn, waarbij het geloof een rol speelt.. Het is lastig in deze zaken voor de betrokkenen om zich open te stellen en een ander inzicht te krijgen. In Putten hebben we in verhouding net als vorig jaar vaker te maken met Poolse families, die tijdelijk in een vakantiewoning verblijven. Voordat hulp uitgezet kan worden, zijn de gezinnen alweer vertrokken, ze zijn lastig bereikbaar en de taalbarrière biedt problemen. Een opvallende zaak binnen de gemeente Elburg was een volwassen pleger, die bij ouders inwoont en hen terroriseert. Deze man was echter nergens anders te plaatsen vanwege een combinatie van een vermoeden laag IQ, psychiatrische problemen in de persoonlijkheid en verslaving. Ook strafrechtelijk was er te weinig om hem geplaatst te krijgen. De jongen was zelf weinig gemotiveerd en moest elke keer opnieuw bij de les worden gehaald na een zoveelste afwijzing van instanties. SHG – jaarverslag 2014
14 van 16
31-03-15
Uiteindelijk heeft de zorgcoördinator hem gemotiveerd gekregen voor detox behandeling bij GGZ en diagnose onderzoek. Inmiddels woont hij zelfstandig en gaat het vrij goed met hulp en begeleiding. Het huiselijk geweld is gelukkig gestopt. In Nunspeet was er een voorbeeld van een zaak met een streng gelovig gezin. Een professional signaleerde huiselijk geweld bij twee jonge kinderen door hun moeder. Vanuit zorg om contact met gezin te verliezen is er in onderling overleg (anoniem) gekeken, wat de mogelijkheden van de hulpverlener zelf zijn en is daar de aanpak op doorgegaan. Er kwamen 15 meldingen vanaf de Noord Veluwe ten aanzien van de loverboy problematiek (jeugdprostitutie) en daarvan zijn er 5 zaken doorgezet en opgepakt door een zorgcoördinator jeugdprostitutie.
Lokaal Steunpunt Harderwijk (LSH) Door het lokale Steunpunt zijn er in 2014 23 complexe meldingen opgepakt. Dit is een lichte daling ten opzichte van het voorgaande jaar, toen dit 28 meldingen waren. Verder wordt door het LSH vast deelgenomen aan alle bijeenkomsten van de SVO’s op de Noord Veluwe. Er is daarnaast extra inzet gedaan op voorlichting in de regio (verschillende voorlichtingen ten aanzien van ouderenmishandeling, in het ziekenhuis, bij de gemeente, aan een huisarts en een aantal voor de hele regio op thema’s als werkwijze bij huiselijk geweld en huiselijk geweld en de kerken). Op de Noord Veluwe hadden we in 2014 meer te maken met volwassen plegers (vaak als zoon), die lastig ‘te vangen zijn’ in bestaande hulpverleningsstructuren. Het gaat dan vaak om problemen op meerdere gebieden; verslaving, schulden, psychiatrie en meestal ook zorg mijdend. Er wordt dan ingestoken op motivatie en zoeken van de meest passende hulpverlening. Verder viel de oplossingsgerichte aanpak op van een beleidsmedewerker op. Deze persoon was zeer meedenkend, waardoor stappen in een zaak gemaakt konden worden om het geweld te stoppen. In veel zaken was sprake van psychische problematiek en ook vaak in combinatie met zorgmijdend gedrag.
13.
Ontwikkelingen
Veilig Thuis, samenvoeging SHG en AMK (AMHK) In artikel 4.1.1 van de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO) is bepaald dat elke gemeente voor 1 januari 2015 een Advies en meldpunt Huiselijk geweld en Kindermishandeling (AMHK) moet organiseren. Inmiddels is de naam AMHK landelijk gewijzigd in Veilig Thuis. Veilig Thuis is de samenvoeging van de huidige Steunpunten Huiselijk Geweld e n het Advies- en Meldpunt Kindermishandeling van Bureau Jeugdzorg. Sinds 2012 begeleiden de centrumgemeenten vrouwenopvang Ede, Arnhem en Apeldoorn samen de totstandkoming van Veilig Thuis in de veiligheidsregio’s Noord en Oost Gelderland en Midden Gelderland. Nijmegen bereidt Veilig Thuis Zuid Gelderland zelfstandig voor. 2013 heeft in het teken gestaan van verdere ontwikkeling van AMK en SHG naar het AMHK en dit heeft zich verder geconcretiseerd in 2014. Noord en Oost Gelderland en Gelderland Midden zijn intensief met elkaar opgetrokken om Veilig Thuis in deze regio’s goed op de kaart te zetten. We zijn slagvaardig, zorgvuldig en in verbinding. SHG – jaarverslag 2014
15 van 16
31-03-15
Veilig Thuis is wat betreft inhoud, tempo, financiering en besluitvorming verbonden aan drie beleidsvelden: Huiselijk geweld, Jeugdzorg en Veiligheid. Het samengaan is daarom een complexe opgave. Er is besloten, dat Veilig Thuis een projectorganisatie wordt, die zich in 2015 en 2016 verder ontwikkelt. In 2014 is het basismodel (Op weg naar een solide AMHK) en het inrichtingsmodel opgesteld en goedgekeurd. Begin september 2014 is met proefdraaien gestart. Enthousiaste medewerkers van de betrokken meldpunten onderzoeken samen de werkprocessen. Dit gebeurt onder andere aan de hand van concrete casussen. Vanaf november 2014 zijn de medewerkers het AMK van Noord en Oost Gelderland al komen werken in Apeldoorn vanaf de locatie van Stimenz aan de Brinklaan 268. De onderlinge samenwerking en afstemming verloopt soepel en aanvullend.
Nieuw telefoonnummer Vanaf 1 januari 2015 gaan wij werken met een nieuw landelijk telefoonnummer voor Veilig Thuis. Dit nummer is 0800 – 2000 en we zijn 24/7 te bereiken.
Uitbreiding regio Vanaf 1 januari 2015 vindt er een uitbreiding plaats van onze regio. Naast de 13 gemeenten, die wij eerder ‘bedienden’ van het SHG vindt er vanaf 1 januari 2015 een uitbreiding plaats. Door de komst van Veilig Thuis worden de regio’s gelijk getrokken met de indeling van de veiligheidsregio’s. Dit houdt in, dat vanaf die datum ook de Achterhoek (Aalten, Berkelland, Bronckhorst, Doetinchem, Montferland, Oost Gelre, Oude IJsselstreek en Winterswijk) en Hattem onder ons werkgebied vallen.
Protocol van Handelen Het SHG werkte al met een protocol van handelen. Door het Protocol van Handelen beschikt het SHG over een kader, waarmee de taken op een zorgvuldige en uniforme werkwijze kunnen worden uitgevoerd. Ook het AMK had een protocol van handelen (daar was het protocol van handelen van het SHG op geënt). In 2014 is er landelijk een gezamenlijk protocol van handelen opgesteld voor de medewerkers van Veilig Thuis en zijn medewerkers van Veilig Thuis daarin geschoold. Daarnaast is een triage instrument ontwikkeld en een veiligheids- en herstelplan.
Communicatieplan In 2014 zijn er in de regio verschillende werkconferenties gehouden voor ketenpartners om hen te informeren over Veilig Thuis en de werkwijze van Veilig Thuis. Daarnaast zullen professionals en burgers in 2015 op verschillende manieren door Veilig Thuis geïnformeerd/ voorgelicht gaan worden.
Dierenmishandeling Er bestaat een relatie tussen dierenmishandeling en huiselijk geweld. Daar waar sprake is van dierenmishandeling, ligt gevaar voor huiselijk geweld op de loer en vice versa. Dat maakt, dat we een folder aan het ontwikkelen zijn om dit onder de aandacht te brengen. Dit doen we met de Dienbescherming, de Dierenpolitie, de Politie en het SHG.
Nieuwe naam MD Veluwe In 2014 is door de fusie tussen Wisselwerk en MD Veluwe de naam gewijzigd in Stimenz. Voor het complete overzicht van alle cijfers en overige informatie verwijzen wij u naar onze website:
http://www.informatiehuiselijkgeweld.nl/ SHG – jaarverslag 2014
16 van 16
31-03-15
