RBS Markets
Nummer 347, 18 december 2012
Turbo’s & Trading
Technische Analyse Goud “goud verliest glans...”
P2
De week in Turbo®
P3
Ontmoet RBS Seminars en webinars agenda Overzichten
P4
Langzaam arm of langzaam rijk? De feestdagen staan voor de deur en wat vrijwel iedereen doet, deden wij vanochtend ook: terugblikken. Daarbij vervielen we in één van de grootste valkuilen die beleggers kennen: ‘als-beleggen’. Onderwerp van gesprek was namelijk het verloop van de AEX® en de best presterende Turbo’s van 2012. Langzaam arm worden Op 1 januari noteerde de AEX® 312 punten. Inmiddels staan we op 345 punten, oftewel ruim 10% hoger. Tel daarbij het dividendrendement op en een belegger in een AEX® indextracker komt op een dikke 13% rendement. Toch is de publieke opvatting dat het slecht gaat op de beurzen en beleggen niet loont en bovenal riskant is. Dat laatste is ook zeker het geval. Ook dit jaar hebben we weer behoorlijke uitslagen gezien. Zo stonden we halverwege het jaar op 283 punten. Ten opzichte van het gemiddelde, bedroeg de maximale uitslag dus 31 punten: 10%. Het is een gegeven dat aandelen historisch gezien een risicovollere belegging zijn dan obligaties of sparen. Kijkt u maar eens naar nevenstaand plaatje. U ziet dat wanneer we de statistiek sinds 1900 er op naslaan het risico (de standaarddeviatie/uitslagen) van aandelenbeleggingen met 21,8% het grootste is. Daar staat echter tegenover dat historisch gezien het gemiddeld rendement verreweg het hoogste is. En wanneer we corrigeren voor inflatie, beleggen in aandelen eigenlijk de enige vorm is waarmee u uw koopkracht kunt laten groeien. Zo ook nu. Over november publiceerde het CBS een inflatiecijfer van 2,8%. Er is momenteel geen enkele spaarrekening die u een rentevergoeding geeft gelijk aan dat percentage. Uw koopkracht gaat dus acheruit. Voor degene die ook nog 1,2% vermogensrendementsbelasting dient af te dragen is de rekensom helemaal zuur. -4% koopkrachtverlies tegen waarschijnlijk een procent of twee spaarrente. Wie spaart, wordt feitelijk langzaam arm. In de huidige situatie zeker, maar historisch gezien ook. Had ik maar Wat dat aangaat is, het erg jammer dat de bereidheid tot investeren in aandelen momenteel zeer laag is. Zelfs zo laag dat het vermogen dat Nederlandse huishoudens beleggen daalt. Een jaar geleden was dit 95 miljard (DNB.nl). Inmiddels is dit
1
bedrag gedaald tot onder de 90 miljard, terwijl aandelenkoersen gestegen zijn! Zoals gezegd denken we bij RBS dat ook in 2013 u overwegend in aandelen zou moeten beleggen. We zien heel goed dat de problemen in de Eurozone verre van opgelost zijn, maar de vooruitzichten zijn minder slecht, dan gevreesd. Daarnaast is de snelheid waarmee de economie krimpt zeer laag. Wanneer je de aandelenmarkt vergelijkt met de obligatiemarkt en kijkt naar relatieve waardering zie je bovendien dat er in de obligatiemarkt een soort risicopremie boven op de koersen komt, terwijl er bij aandelen sprake is van een risico afslag. Je zou kunnen zeggen dat de ene categorie meer neigt naar overwaardering, terwijl er in de andere categorie eerder sprake is van onderwaardering. Feitelijk is de situatie nu op de obligatiemarkt vergelijkbaar met wat er in 2000 en 2007 in de aandelenmarkt aan de hand was. Lees verder op pagina 4
Turbo’s & Trading 347, 18 december 2012
Technische Analyse Goud “goud verliest glans...”
De wekelijkse TA van Nico Bakker Nico Bakker is hofleverancier van technische analyse binnen RBS Markets. Hij publiceert regelmatig artikelen in allerlei media. Ook verzorgt hij diverse trainingen en workshops en is hij een graag geziene spreker tijdens beleggingsevenementen. Voor de uitleg van technische analyse termen verwijzen wij u naar www.rbs.nl/markets.
Slecht nieuws voor de Goudzoekers onder ons. Het goud verliest zijn glans. De indicatoren wijzen op een afzwakking van de stijgende trend en dus een toenemende berendruk. Ik zal de actuele stand van zaken toelichten aan de hand van de weekgrafiek. Ik wijs op de bedreigingen, maar geef ook aan wanneer het speelveld weer bespeelbaar is. Kijk u mee?
Recent steeg de koers boven de gemiddeldelijn en werd er vervolgens een hogere bodem geplaatst op dezelfde lijn. Kortom, de stieren gingen er van door en een nieuwe serie hogere toppen en hogere bodem was het meest waarschijnlijke scenario. Maar inmiddels is gebleken dat de stierensprong aan kracht ontbrak. Op afgerond 1755 is immers een lagere top geplaatst. Momenteel worden zwarte candles geproduceerd en zakt de koers terug richting de sleepkabel en tevens cruciale steungrens op afgerond 1673.
Goud
Kortom, de neerwaartse druk is voelbaar. De stijgende trend ligt onder vuur. Onder de vlakke sleepkabel en cruciale steungrens op afgerond 1673 nemen de beren het stokje over en start een nieuwe dalende trendfase. In dat geval is er ruimte voor een afglijdende goudkoers richting afgerond 1523. Echter, bij het verschijnen van een witte candle boven de net genoemde steunzone gaan de bulls het opnieuw proberen. Maar let op, de sleepkabel beweegt vlak door het speelveld, hetgeen een slappe trendmatigheid weergeeft. Ofwel, er is een gebrek aan trend. Kleine bewegingen zijn dus aannemelijk. Al met al verslechtert het landschap bij koersvorming onder 1673 en is er hoop voor de goudzoekers bij een witte candle boven 1673. Spannend kantelpunt die 1672, wordt het draaien of breken? Turbo Tijd Het kantelpunt op afgerond 1673 is cruciaal. Hieronder nemen de beren het stokje over. Maar bij een witte candle boven deze steungrens is er nog hoop voor de goudzoekers.
Figuur 1. Maandgrafiek goud. Bron: BTAC Visuele Analyse, 18 december 2012.
Selectie aanbod Goud Turbo's Met Turbo's kunt u inspelen op een stijging en/of daling van goud. Voor een compleet overzicht van het aanbod kijkt u op www.rbs.nl/markets. Vul in het scherm linksboven de zoekterm ‘goud’ in.
Naam Goud Turbo Long 1.676 Goud Turbo Long 1.685
ISIN code NL0010133757 NL0010250247
Hefboom 30,72 36,99
Goud Turbo Short 1.717 Goud Turbo Short 1.726
NL0010255287 NL0010253894
30,07 25,85
Figuur 2. Een selectie van het aanbod van S&P500 index Turbo's. Bron: RBS, 18 december 2012.
2
De waarde van uw belegging kan fluctueren. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst.
Turbo’s & Trading 347, 18 december 2012
De week in Turbo® Op de eerste en tweede plek in de Turbo’s & Boosters Top 5 vinden we deze week een EUR/USD Booster Long. Met deze onlangs geïntroduceerde Booster werd met een zeer hoge hefboom ingespeeld op een stijging van de waarde van de euro ten opzichte van de dollar. Opvallend in de Top 5 is daarnaast de derde plaats voor een Peugeot Turbo Long. Het aandeel van de Franse autofabrikant steeg fors in waarde nadat het noodleidende bedrijf aankondigde het aantal banen met 11.200 te verminderen. Daarnaast verwacht Peugeot de herfinanciering van haar bankenunit snel rond te krijgen.1 De KPN Turbo Short viel net buiten de Top 5, maar was met een rendement van 42,4% wel de best presterende Turbo Short. KPN daalde maandag fors in waarde nadat het aandeel haar 'high yield' status verloor als gevolg van het schrappen van de dividenden over 2012 en 2013. De dure aankoop van frequentievergunning en resulteert in toenemende zorgen onder beleggers over de financiële situatie van het telecombedrijf. De AEX® hield haar winst van de afgelopen tijd vast en sloot maandag vrijwel onveranderd ten opzichte van een week eerder. Turbo beleggers werden afgelopen week wederom iets positiever ten aanzien van de AEX®: de Long/Short ratio steeg van 1,21 naar 1,84. Certificaten Het Zonne-energie Certificaat herstelde afgelopen week enigszins en was hiermee het best presterende Certificaat van afgelopen week. Wanneer men kijkt naar het rendementsoverzicht vanaf
begin dit jaar is dit Certificaat echter helemaal onderaan in het lijstje terug te vinden (-49,3%). Alleen het Mongolië Certificaat presteerde slechter (-52,15%). Over het algemeen waren de resultaten over het afgelopen jaar echter goed. Van de 122 Certificaten van RBS sloten 93 het jaar af met een positief rendement. Het gemiddelde rendement op de 122 Certificaten was 8,6%. In de Top 10 van best presenterende Certificaten zien we vooral de thema’s vastgoed en opkomende markten terugkomen. Het US Homebuilding Certificaat, waarmee wordt belegd in Amerikaanse huizenbouwers behaalde een rendement van 76,1% en was daarmee het best presenterende Certificaat. Naam ISIN Performance US Homebuilding Cert NL0006152514 76,10% Turkije Certificaat NL0000458198 58,25% Asia Pacific Vastgoed NL0000691210 41,67% Nigeria Certificaat NL0006152522 40,97% NYSE Arca Biotech Cert DE0006106701 39,09% Polen Certificaat NL0000293306 37,73% Egypte Certificaat NL0000290393 37,58% Opkomende Markten NL0000691285 36,64% Oost Europees Vastgoed NL0000290500 34,14% Figuur 3. Certificaten top 10 per 18 december 2012, 12:00 uur.
Overzicht markten AEX®
0,5% 344,39
345,0 344,5 344,0 343,5 343,0 342,5 342,0 341,5
7 december
14 december
Bund Future 0,5% 144,93 145,8 145,6 145,4 145,2 145,0
Meer informatie over de genoemde Certificaten vindt u ondermeer in de brochure, het prospectus en de definitieve voorwaarden op de productpagina op www.rbs.nl/markets. Meer informatie over de werking, risico’s en kosten van Turbo’s en Boosters kunt u vinden in de brochure en het prospectus op www.rbs.nl/markets. 1. Bloomberg, 17 december 2012
144,8 144,6 144,4
7 december
14 december
EUR/USD 1,8% 1,3163 1,320 1,315 1,310 1,305 1,300 1,295
Top 5 Stijgers
1,290
Turbo’s en Boosters
ISIN code
Rendement
Rendement sinds introductie
EUR/USD Booster Long
NL0010253134
181,44%
64,67% Sinds 29 nov 2012
EUR/USD Booster Long
NL0010252631
100,00%
94,41% Sinds 26 nov 2012
Peugeot Turbo Long
NL0010252540
96,15%
Goud Booster Short
NL0010253704
90,32%
-24,30% Sinds 4 dec 2012
Research In Motion Turbo Long
NL0010254207
85,71%
72,22% Sinds 6 dec 2012
98,72% Sinds 26 nov 2012
1,285
7 december
Brent Crude Olie Future
14 december
2,0% 109,15
110,0 109,5 109,0
Certificaten
ISIN code
Zonne-energie Certificaat
NL0000847689
Rendement 5,71%
-93,30%
Rendement sinds introductie
Baltische Landen Certificaat
NL0000293322
3,69%
-55,63%
Sinds 29 jan 2007
Polen Certificaat
NL0000293306
3,42%
-11,29%
Sinds 29 jan 2007
Sinds 24 apr 2007
108,5 108,0 107,5
Luchtvaart Certificaat
NL0000439537
3,20%
-36,03%
Sinds 18 jan 2007
107,0
Egypte Certificaat
NL0000290393
3,14%
-34,84%
Sinds 3 mrt 2006
106,5
Figuur 4. Top 5 stijgers periode 10 december t/m 14 december 2012. Deze tabel is gebaseerd op het gemiddelde van de bied- en laatkoers van RBS. Een actueel overzicht vindt u op de website: www.rbs.nl/markets. Bron: RBS, 18 december 2012.
3
7 december
14 december
Figuur 5. De prestaties van belangrijke markten van 30 november t/m 7 december 2012. Bron: Bloomberg, 18 december 2012.
De waarde van uw belegging kan fluctueren. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst.
Turbo’s & Trading 347, 18 december 2012
Vervolg van pagina 1 Langzaam arm of langzaam rijk?
En die situatie gaan we binnen nu en tien jaar vast wel weer zien. Dat iedereen in aandelen wil, niet meer naar waarderingen kijkt en blind is voor de risico’s onder het motto ‘the only way is up’. Maar, misschien is dit credo nu wel meer aan de orde dan tegen die tijd. Doe er uw voordeel mee en zorg er voor dat u dan kunt zeggen dat u al gedurende de hele opwaartse rit uw geld op de juiste plek had geïnvesteerd. Zo voorkomt u dat u ook één van die ‘als’-beleggers wordt. Die achteraf aandelen had willen kopen en nu veel geld had kunnen verdienen. Die goud had willen kopen toen de koers $400 stond en puts had willen kopen eind 2007. Zorg dat u niet een van die beleggers bent die jaren lang, langzaam arm werd en nu even snel rijk wil worden, maar uiteindelijk van een zeer koude kermis thuis komt. Het is beter om rustig rijk te worden en uw vermogen te behouden. Top Turbo’s Over ‘als-beleggen’ gesproken…snel rijk worden kon natuurlijk ook dit jaar. Want waar de AEX® 10 steeg, deden een hoop RBS Turbo’s het in 2012 uitzonderlijk goed. Aan de short zijde is het niet opvallend dat KPN Turbo’s het erg goed deden. KPN daalde met maarliefst 55%. De KPN Turbo Short 9,80 liep met 155% op. Dit was een mooie hedge geweest voor Carlos Slim die bijna 30% van KPN bezit en daarop meer dan 1 miljard verloor. Ook Turbo’s Short op de VIX deden het erg goed. De volatiliteits index is gedaald tot 16% en de VIX Turbo Short 40.50 steeg met meer dan 200%. Aan de longkant viel het echte geld te verdienen. Wat dacht u van de AEX® Turbo Long 283 (+767%), de Air FranceKLM Turbo Long 3.30 (+658%) of de ASML Turbo Long 32.70 (485%).
4
Waar de lage rente een nadeel is voor spaarders, is dit een voordeel voor Turbobeleggers. De financieringskosten zijn met 2,11% (d.d. 18/12/12) namelijk uitzonderlijk laag. Daarmee kunnen Turbo’s in 2013 voor actieve ervaren beleggers een interessant beleggingsinstrument zijn, maar met deze lage financieringsrente wellicht ook voor defensievere beleggers die in plaats van aandelen Turbo’s kopen. De huisvisie van RBS is voor 2013 namelijk wederom: lower for longer Turbo’s zijn geschikt voor actieve, ervaren beleggers met een hoge risicoacceptatie. Voor meer informatie over de werking, risico’s en kosten van Turbo’s verwijzen wij u naar de brochure en het prospectus. Deze documenten kunt u vinden op www.rbs.nl/markets. Heeft u een vraag over dit onderwerp dan hoor ik graag van u. U kunt mailen naar
[email protected] of een bericht sturen op Twitter (twitter.com/JimTehupuring).
De waarde van uw belegging kan fluctueren. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst.
Turbo’s & Trading 347, 18 december 2012
Ontmoet RBS Seminars en Webinars weer van start! RBS organiseert tenminste 1x per week een webinar of seminar waarbij educatie en inspiratie van beleggers centraal staan. Op 29 november en 6 december hebben De Financiële Telegraaf en RBS twee webinars met een vooruitblik op 2013 georganiseerd. Op donderdag 29 november gaven Sem van Berkel, Harry Geels en onze eigen Jim Tehupuring met duidelijke uitspraken aan beleggers hun blik op de kansen van het nieuwe jaar. Ook stonden ze stil bij het nieuws van de dag en de markten waar beleggers wat hen betreft juist niet in moeten beleggen. Dit webinar is hier terug te zien. Vorige week op 6 december traden Koen Bender, Martine Hafkamp en Dennis Tigges met elkaar in gesprek. Zij zagen met name in de opkomende economieën tal van kansen voor
beleggers en discussieerden over het nu juist wel of juist niet beleggen in obligaties. Ook dit webinar is terug te zien wanneer u niet in de gelegenheid was het live bij te wonen. Klik hier. Het jaar is alweer bijna ten einde. Vanavond, 18 december 20:00 uur, sluit Nico Bakker het webinarjaar af met een speciale uitzending van zijn BBB webinar waarin ook hij vooruitblikt op 2013. Inschrijven kan hier.
Seminar en webinar agenda Datum Type
Titel
Spreker
18 december 2012
Online webinar
Bakker's Bull / Bear van de maand december
Nico Bakker
21 december 2012
VOL
Live tradingsessie (hoofdkantoor RBS, Amsterdam)
Nico Bakker & Jim Tehupuring
Aanvang 20 uur
INSCHRIJVEN RBS WEBINARS
Overzichten Overzicht Volume/Omzet
Long/Short-Ratio
Onderliggende waarde AEX®
Long
Short
Omzet(EUR)
Turbo® Ratio
18.979.253 17.937.962 40.375.646
Brent Crude Oil Future Bund Future
AEX® 1,84
47.298
22.409
610.603
Brent Crude Oil Future
0
147.267
772.951
Bund Future
4,55 -65,65
EUR/USD
127.413 226.336 1.452.643
Goud
761.320 467.628 4.948.060
Goud 47,94
Figuur 5. Overzicht Volume/Omzet, periode 10 december t/m 14 december 2012. Bron: RBS, 18 december 2012.
Figuur 6. Long/Short-Ratio van uitstaande posities per 18 december 2012. Bron: RBS, 18 december 2012.
EUR/USD -1,80
Top 10 meest verhandelde Certificaten: vorige week en All-Time Vorig week
ISIN code
All-Time
ISIN code
1 AEX® Total Return Certificate
NL0000455756
Water Certificaat
NL0000290195
2 Brent Crude Oil Future Quanto Certificate
NL0000458701
Agribusiness Certificaat
NL0000696565
3 Turkije Certificate
NL0000458198
Goud Quanto Certificaat
NL0000458735
4 Zuid-Afrika Certificaat
NL0000293132
BRIC II Certificaat
NL0000290328
5 Zilver Certificaat
NL0000455848 Emerging 11 Certificaat
NL0000842029
6 Sector Momentum Europa Certificate
NL0000290799
AEX® Certificaat
NL0000778728
7 Oil & Gas Services Certificaat
NL0000833317
RICI® Enhanced Quanto Certificaat NL0006284580
8 Emerging 11 Certificaat
NL0000842029 Emerging Markets SRI Certificaat
NL0009287721
9 India Certificate
NL0000456465 India Certificaat
NL0000456465
10 BRIC Certificaat
NL0000459816
NL0000459816
BRIC Certificaat
Figuur 6. Top 10 bestsellers Certificaten, periode 10 december t/m 14 december 2012 en All Time. Bron: RBS, 18 december 2012.
5
De waarde van uw belegging kan fluctueren. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst.
VOL
Turbo’s & Trading 347, 18 december 2012 Risico’s De aanschaf van Turbo’s en Certificaten brengen bepaalde risico’s met zich mee, zoals prijsrisico, kredietrisico en liquiditeitsrisico. Turbo’s en Certificaten zijn daarom niet geschikt voor iedere belegger. Het is van belang dat u de kenmerken en risico’s van deze producten begrijpt voordat u een beleggingsbeslissing neemt. Tevens dient u zorgvuldig af te wegen of de Turbo’s en Certificaten geschikt zijn voor u gezien uw ervaring, beleggingshorizon, overige beleggingen, financiële positie, risico-bereidheid en andere relevante omstandigheden. In geval van twijfel, dient u professioneel advies in te winnen. Deze nieuwsbrief dient slechts ter informatie en is geen aanbieding of een uitnodiging tot het doen van een aanbieding van Turbo’s of Certificaten. Het aanbod van Turbo’s en Certificaten vindt uitsluitend plaats op basis van het respectievelijke basisprospectus, eventuele bijbehorende supplementen en de definitieve voorwaarden. De beslissing om Turbo’s en Certificaten te kopen moet dan ook op basis van deze documenten worden gemaakt. Deze documenten zijn kosteloos verkrijgbaar via www.rbs.nl/ markets. Deze paragraaf bevat slechts een overzicht van de belangrijkste risico’s. Lees voor een volledig overzicht het respectievelijke basisprospectus. Turbo’s en Warrants zijn beleggingsinstrumenten voor actieve en ervaren beleggers. Door de hefboom is een belegging in Turbo’s en Warrants risicovoller dan een directe belegging in de onderliggende waarde. Hoe hoger de hefboom die men kiest, hoe sneller een beweging van de onderliggende waarde doorwerkt in de waarde van de Turbo en de Warrant. Het stop loss-niveau van een Turbo kan wijzigen, waardoor bij een wijziging het stop loss-niveau dichter bij de koers van de onderliggende waarde kan komen. Bij indices zullen deze wijzigingen in periodes waarin veel dividend wordt uitgekeerd, groter zijn. De koers van een Certificaat volgt in principe één-op-één de prestaties van de onderliggende waarde, maar kan hiervan afwijken doordat de beheerkosten (jaarlijks) in rekening worden gebracht en door de marktbeweging van vraag en aanbod. Bij alle beleggingsinstrumenten kan gedurende zowel de looptijd als op de afloopdatum de volledige inleg verloren gaan. Veranderingen van de wisselkoersen van onderliggende waarden die niet in euro zijn genoteerd, beïnvloeden de waarde van de in euro genoteerde producten. Een stijging van de lokale valuta ten opzichte van de euro zal een positief effect hebben, een daling een negatief effect. Beleggen in aandelenmarkten van opkomende markten gaan gepaard met extra risico’s op politiek, economisch, de sociaal en juridisch gebied. Daarnaast ontbreekt door gebrekkige beschikbaarheid van financiële verslaggeving en andere data in sommige markten transparantie. Ongunstige ontwikkelingen hebben hierdoor vaak een sterk negatieve invloed hebben op de waarde van beleggingen in opkomende markten. Beleggen in grondstoffen gebeurt meestal door middel van termijncontracten Door te beleggen in termijncontracten en deze op tijd te verkopen kan fysieke levering van een grondstof worden voorkomen. Wanneer een belegger voor lange termijn in een bepaalde grondstof belegt, dient hij/zij het termijncontract voor het aflopen door te rollen naar een termijncontract met een langere looptijd. Het doorrollen van termijncontracten kan rendement opleveren of juist rendement kosten. Dit is afhankelijk van de termijnmarkt en staat los van veranderingen van de spotprijs van de desbetreffende grondstof. Wanneer een termijncontract afloopt, zal de prijs daarvan de actuele spotprijs benaderen. Bij het doorrollen wordt het aflopende contract verkocht en het volgende contract gekocht. Het verschil tussen opeenvolgende termijnprijzen kan een negatief rendement opleveren voor de belegger. Turbo’s en Certificaten worden uitgegeven door The Royal Bank of Scotland [plc. Beleggers lopen kredietrisico op deze bank. Dit betekent dat in geval van insolventie van de uitgevende instelling beleggers in Turbo’s en Certificaten mogelijk minder terugkrijgen dan hun initiële belegging en in het slechtste geval zelfs hun gehele belegging verliezen. Turbo’s en Certificaten worden gehouden via het bewaringssysteem van Euroclear Nederland en zijn daardoor afgescheiden van het vermogen van de uitgevende instelling. Het Nederlandse depositiogarantiestelsel is niet op Turbo’s en Certificaten van toepassing. Beleggers krijgen met een belegging in Turbo’s en Certificaten geen eigendom in onderliggende waarde daarvan. Turbo’s en Certificaten worden genoteerd op Euronext Amsterdam met RBS als market maker. Dat wil zeggen dat RBS onder normale marktomstandigheden tijdens beursuren van Euronext Amsterdam, van 9:05 uur tot 17:30 uur bereid is om Turbo’s en Certificaten te kopen en te verkopen. Hierdoor is het mogelijk om onder normale marktomstandigheden tijdens genoemde beursuren de Turbo’s en Certificaten te kopen of verkopen. De prijs waarvoor RBS bereid is een Turbo of een Certificaat te kopen wordt de ‘biedprijs’ genoemd en de prijs waarvoor RBS bereid is een Turbo of een Certificaat te verkopen wordt de ‘laatprijs’ genoemd. Het verschil tussen de bied- en laatprijzen wordt de spread genoemd. Gedurende de looptijd van een Turbo of een Certificaat kan de spread aan wijziging onderhevig zijn. Bijvoorbeeld, indien er belangrijke cijfers worden gepubliceerd zoals jaarcijfers of macro-economische cijfers kan de spread (tijdelijk) wordt vergroot. Actuele informatie over de bied- en laatprijzen gehanteerd durende de looptijd van Turbo’s en Certificaten treft u aan op de relevante product pagina van de website www.rbs.markets.nl. Door bijzondere omstandigheden kan het voorkomen dat RBS geen prijzen afgeeft. Dit kan bijvoorbeeld gebeuren indien de
rbs.nl/markets 6
handel in de onderliggende waarde wordt stilgelegd, een Turbo of een Certificaat is uitverkocht, indien in korte tijd een groot aantal orders wordt geplaatst, er een storing in het handelssysteem van RBS is opgetreden, er een storing is opgetreden in het handelssysteem van Euronext Amsterdam of de beurs waarop de onderliggende waarde wordt verhandeld of indien er extreme marktomstandigheden zijn. Indien RBS geen prijzen afgeeft kan het zijn dat het niet mogelijk is om een Turbo of een Certificaat te kopen of te verkopen of niet tegen de door u gewenste prijs. Dit laatste kan zich voordoen omdat u in dergelijke situaties voor koop en verkoop afhankelijk bent van andere beleggers die willen kopen of verkopen. Disclaimer Technische Analyse / Turbo Tip Het onderdeel technische analyse wordt verzorgd door Bakker Technische Analyse Consultancy B.V. en uitgebracht door RBS. Nico Bakker is bestuurder van Bakker Technische Analyse Consultancy B.V. en is een onafhankelijk analist. RBS en Bakker Technische Analyse Consultancy B.V. zijn een samenwerkingsverband aangegaan waarin Bakker Technische Analyse Consultancy B.V. in ruil voor een financiële vergoeding technische analyse verzorgd en bepaalde promotionele activiteiten verricht. De technische analysen van Bakker Technische Analyse Consultancy B.V. zijn niet bedoeld als individueel beleggingsadvies of als aanbeveling tot het doen van bepaalde beleggingen. Iedere (potentiële) investering dienen beleggers te toetsen aan hun persoonlijke beleggersprofiel en te bespreken met hun adviseur. De in de technische analyse genoemde standpunten en vooruitzichten zijn door Bakker Technische Analyse Consultancy B.V. gegeven in zijn hoedanigheid als technisch analist. RBS kan van tijd tot tijd producten uitgeven die dezelfde onderliggende waarden kunnen hebben als de financiële instrumenten besproken in de technische analysen van Bakker Technische Analyse Consultancy B.V. RBS heeft echter geen enkele betrokkenheid bij, op welke manier dan ook, invloed op, zeggenschap over of inspraak in van de totstandkoming van de technische analysen van of namens Bakker Technische Analyse Consultancy B.V. of een aan haar gelieerde onderneming of persoon. RBS is niet verantwoordelijk voor de volledigheid, juistheid en geschiktheid voor welke doeleinden dan ook en aanvaardt geen enkele aansprakelijkheid in verband met de technische analysen van Bakker Technische Analyse Consultancy B.V. of een aan haar gelieerde onderneming of persoon. Disclaimer RBS Dit document is opgesteld door The Royal Bank of Scotland plc of haar dochtervennootschappen of groepsondernemingen (‘’RBS’’). Alle informatie in dit document is gebaseerd op informatie afkomstig van RBS en van andere instellingen die als betrouwbaar gelden. RBS geeft in dit document een getrouwe reproductie van dergelijke informatie, echter RBS biedt geen garantie voor de juistheid van de getoonde gegevens verkregen van derden. Geen garantie of zekerheid in welke vorm ook, expliciet of impliciet, wordt gegeven met betrekking tot de volledigheid en juistheid van de informatie opgenomen in dit document. RBS accepteert geen enkele verplichting om enige informatie opgenomen in dit document te herzien of te corrigeren. Geen handelen of nalaten van RBS of haar directeuren, werknemers, agenten of andere vertegenwoordigers met betrekking tot de informatie opgenomen in dit document vormt, of wordt geacht te vormen, een verplichting of garantie van RBS of enig ander persoon. Indicatieve prijzen of analyses in dit document zijn ter goede trouw opgesteld, uitgekozen en beoordeeld en derhalve wordt geen garantie gegeven ten aanzien van de juistheid, volledigheid en redelijkheid van deze prijsopgaven of analyses. Onverminderd de juridische verantwoordelijkheid voor informatievoorziening, accepteert RBS geen enkele vorm van aansprakelijkheid voor kosten, schade en claims ontstaan uit, of in verband met, een belegging in effecten beschreven in dit document. RBS en/of haar dochtervennootschappen of groepsvennootschappen, verbonden vennootschappen, werknemers of klanten kunnen een belang in financiële instrumenten hebben zoals de effecten beschreven in dit document of daaraan gerelateerde financiële instrumenten. Een dergelijk belang kan omvatten het handelen, aanhouden, onderhouden van een markt in zulke instrumenten als ook het verschaffen van bank-, krediet- en andere financiële diensten aan een vennootschap of de uitgevende instelling van de effecten en financiële instrumenten beschreven in dit document. RBS treedt met betrekking tot een transactie, de effecten of andere verplichtingen beschreven in dit document, niet op als financiële adviseur of in een fiduciaire rol. RBS geeft met betrekking tot geen enkele jurisdictie een garantie of advies over fiscale, juridische en boekhoudkundige zaken. Dit document is niet bedoeld voor de distributie of het gebruik door enig persoon of enititeit in een jurisidictie of land waarin een dergelijke distributie of gebruik in strijd is met locale weten regelgeving. De informatie opgenomen in dit document is eigendom van RBS en is verstrekt op verzoek van een geselecteerd aantal ontvangers en mag niet (geheel of gedeeltelijk) worden verstrekt of anderszins gedistributeerd aan een andere derde partij zonder de schriftelijke toestemming van RBS. Verenigde Staten van Amerika: Dit document is uitsluitend bestemd voor verstrekking aan “major institutional investors” zoals gedefinieerd in “Rule 15a-6” van de Amerikaanse Exchange Act van 1934, zoals van tijd tot tijd
gewijzigd (de “Exchange Act”) en mag niet worden verstrekt aan andere Amerikaanse ingezetenen. Elke Amerikaanse “major institutional investor” die deze informatie ontvangt en komt door het ontvangst ervan overeen dat hij de informatie in dit document niet zal verstrekken of anderszins distributeren aan anderen. De effecten zoals hierin beschreven zijn en zullen niet worden geregistreerd zoals bedoeld in de de Amerikaanse Securities Act van 1933, zoals van tijd tot tijd gewijzigd (de “Securities Act”) en mogen niet worden aangeboden of verkocht in de Verenigde Staten van Amerika, tenzij aan “qualified institutional buyers” (gekwalificeerde institutionele beleggers) in lijn met “Rule 144A” of op grond van een andere vrijstelling van of het niet van toepassing zijn van de registratieverplichting van de Securities Act. De aanbieding of verkoop van de effecten of transacties in de effecten kunnen verder beperkt worden door toepasselijke wet- en regelgeving van de Verenigde Staten of van haar afzonderlijke staten. Potentiële beleggers dienen zichzelf daarom op de hoogte te stellen van en juridische beperkingen bij het aangaan van transacties na te leven. Potentiële beleggers dienen zich te realiseren dat de effecten mogelijk niet geschikt zijn voor alle beleggers. The Royal Bank of Scotland plc staat in het Verenigd Koninkrijk onder toezicht van de Financial Services Authority. Behalve in landen waarin dit wettelijk is vereist is de inhoud van dit document is niet beoordeeld door toezichthouders in de landen waarin dit document wordt verstrekt. In geval van twijfel over de inhoud van dit document dient onafhankelijk professioneel advies te worden ingewonnen. © The Royal Bank of Scotland plc. Alle rechten, behalve indien expliciet toegekend, worden voorbehouden. Reproductie in welke vorm ook van de inhoud van deze nieuwsbrief is zonder voorafgaande schriftelijke toestemming verboden tenzij voor persoonlijk gebruik. De nieuwsletter bevat merken van The Royal Bank of Scotland Group plc en andere vennootschappen binnen de RBS groep. De merken omvatten onder andere het logo van The Royal Bank of Scotland en de merknamen The Royal Bank of Scotland en RBS. Alle intellectuele eigendomsrechten met betrekking tot de indices genoemd in dit document behoren toe aan de relevante Index sponsoren (de “Index Sponsoren”). De relevante Index Sponsoren zijn op generlei wijze betrokken bij de totstandkoming of verkoop van de producten genoemd in dit document, noch wordt door hen enig advies tot aankoop van deze producten gegeven. TURBO en BOOSTER zijn merknamen van The Royal Bank of Scotland Group plc.
www.rbs.nl/markets RBS Markets bestaat uit een enthousiast team van specialisten dat klanten wereldwijd al meer dan vijf jaar van gestructureerde producten voorziet. De onderliggende waarden zijn divers: aandelen, commodities, valuta, beleggingsfondsen, vastgoed en obligaties. ®
Van de AEX tot de CRB, van China Mobile tot Vestas Wind, van de EUR/ USD tot beleggen in olie: er is vrijwel altijd wel een markt waar u rendement kunt behalen. U kunt inspelen op koersstijgingen en koersdalingen, u kunt beleggen in diverse uithoeken van de wereld, u kunt eenvoudig en ®
transparant een index als de AEX volgen: kortom u kunt beleggen als een professional. Het startpunt van uw beleggingen is www.rbs.nl/markets. U kunt contact met ons opnemen via
[email protected] en/of 0900-MARKETS (0900 627 5387).
