RBS MARKETS MAGAZINE

RBS MARKETS MAGAZINE www.rbs.nl/markets

februari 2011

Kansen in commodities

“Laat die eurolanden maar failliet gaan” Jim Rogers over grondstoffen, China en de eurocrisis op pagina 10.

Aandelen

Obligaties

Educatie

De kracht van dividend Waar staat de AEX®? Op 915, inclusief dividend.

Happy end? Vier scenario’s voor het eindspel van de eurocrisis.

Grondstofproducten Hoe werken Turbo’s en Certificaten op commodityfutures?

Pagina 8

Pagina 20

Pagina 52

Beleg met de Jim Rogers RICI® ETF in grondstoffen “Een portefeuille is niet compleet zonder grondstoffen. Beleggen in grondstoffen kan een belegger beschermen tegen een slecht beursklimaat, hoge inflatie en zelfs zwakke economische groei”, Jim Rogers (Hot Commodities, 2004). Jim Rogers is oprichter van de Rogers International Commodity Index® (RICI®). Beleg in deze index met de Jim Rogers RICI® ETF. • Met 1 transactie beleggen in 37 grondstoffen • Geen kredietrisico op RBS door fondsstructuur • Dagelijks verhandelbaar, ISIN code: LU0249326488

Ga naar: www.rbs.nl/markets of bel 0900-6275387 (lokaal tarief)

Jim Rogers RICI® ETF is een beleggingsinstelling en is opgenomen in het door de AFM aangehouden register. De waarde van de activa van de Jim Rogers RICI® ETF kan als gevolg van het beleggingsbeleid sterk fluctueren. Ga naar www.rbs.nl/markets voor de leaflet, het prospectus en de financiële bijsluiter. © The Royal Bank of Scotland plc. Alle rechten, behalve indien expliciet toegekend, worden voorbehouden. Reproductie in welke vorm dan ook van de inhoud van dit document is zonder voorafgaande schriftelijke toestemming verboden tenzij voor persoonlijk gebruik. Jim Rogers, James Beeland Rogers Jr, Rogers, Rogers International Commodity Index, RICI en RICI Enhanced zijn (geregistreerde) merknamen van Beeland Interests Inc. Beeland Interest Inc is eigendom van James Beeland Rogers Jr. De namen Jim Rogers en James Beeland Rogers Jr. zijn intellectueel eigendom van James Beeland Rogers Jr. Beeland Interest Inc en James Beeland Rogers Jr. zijn op generlei wijze betrokken bij de totstandkoming of verkoop van dit product, noch wordt door hen enig advies tot aankoop van dit product gegeven. Jim Rogers RICI(R)ETF is not and will not be offered or sold in the United States to or for the account of U.S. persons as defined by U.S. securities laws. Each purchaser of the Jim Rogers RICI(R)ETF will be asked to certify that such purchaser is not a U.S. person, is not receiving the Jim Rogers RICI(R)ETF in the United States, and is not acquiring the Jim Rogers RICI(R)ETF for the benefit of a U.S. person.

Editorial

RBS Markets Magazine | februari 2011

Optimistisch het jaar in •P ortugal krijgt steun van Japan, dat toezegt Portugese obligaties te kopen. • Mocht Spanje hulp nodig hebben dan springt wellicht het IMF bij, waardoor ook andere landen in de wereld meebetalen aan het dichten van de gaten.

Jean-Paul van Oudheusden, RBS

2011 Gaat een mooi beursjaar worden. De contouren van de kredietcrisis zijn duidelijk en markten houden van duidelijkheid. De vraag die nog steeds grotendeels beantwoord dient te worden is: “Wie zal dat betalen?”. Want de kredietcrisis heeft op meerdere plaatsen fikse gaten in de begroting achtergelaten. Als ook daar, naar de mening van de financiële markten, duidelijkheid over komt, zullen mooie trends zichtbaar worden. De verwachtingen zijn het hoogst gespannen op de grondstoffenmarkten. Op het wereldtoneel wordt volop onderhandeld over waar de crisisrekening naar toe gestuurd mag worden. Denk aan de berichten die we de afgelopen maanden in Europa hebben kunnen lezen. • Griekenland doet een beroep op het Europese steunfonds. • De Ieren voeren draconische bezuinigingsmaatregelen door ten laste van henzelf. • Hongarije voert een nieuwe belasting in voor de grootste multinationals.

De vraag is wat China en consorten daarvoor terug willen. In de EU gaan geluiden op obligatiehouders mee te laten betalen als de schuldnemer onverhoopt toch failliet gaat. En in de meeste Europese landen kondigen regeringsleiders bezuinigingsplannen aan om de toegezegde steun uit te smeren over burgers en bedrijven. Zolang er geen sluitende oplossing is, zullen veel marktpartijen de kat uit de boom kijken en de rem houden op grote investeringen. Toch is er voor beleggers genoeg reden voor optimisme. Vanwege alle geruchten over wat er met de schulden gaat gebeuren, maken steeds meer professionele beleggers de draai uit obligaties. Door de nog steeds historisch lage renteniveaus is kasgeld aanhouden eigenlijk geen optie. Dus stroomt het geld voor een groot gedeelte naar de risicovollere beleggingscategorieën: aandelen en grondstoffen. Zeker aandelen van bedrijven met een solide bedrijfsmodel, voldoende financiering en een stabiel dividend zijn in trek. Dat grondstoffen hier genoemd worden klinkt misschien als een verrassing, maar bedenk dat grondstoffenmarkten veel minder liquide zijn dan de aandelenmarkten en al helemaal dan de obligatiemarkten. Omdat het relatief lang duurt voordat het aanbod van grondstoffen kan worden uitgebreid heeft zelfs een betrekkelijk kleine toestroom van gelden vaak al een aanzienlijk prijsopdrijvend effect.

Wat ook bijdraagt aan het optimisme is dat de wereldwijde economische verhoudingen vrij overzichtelijk zijn. Heel kort door de bocht: het Westen zit flink in de schulden en het Oosten heeft voldoende geld over, mede door een al jaren aanhoudende bovengemiddelde economische groei. Zo bezien, als beide regio’s de handen ineenslaan en onderling zaken doen kunnen de problemen snel verdwijnen. Denk aan de Chinese autoproducent Geely die Volvo overneemt. Denk aan het Chinese Xinmao dat een bod doet op Draka. Het zijn slechts voorbeelden van een trend die voorlopig zal aanhouden, dus waar u zich als belegger op kunt instellen. Zijn er dan geen risico’s? Natuurlijk wel. Stijgende grondstofprijzen kunnen bijvoorbeeld leiden tot inflatie. Een beetje inflatie is niet erg, maar te hoge inflatie gaat ten koste van economische groei. Dat kan ook aandelen- en grondstofprijzen tijdelijk flink terugwerpen. Omdat grondstoffen voor veel beleggers toch nog steeds onbekend terrein zijn besteden we er in dit nummer van RBS Markets Magazine extra veel aandacht aan. Aan het woord is onder andere Jim Rogers, de Amerikaanse grondstoffenexpert met wie wij al vijf jaar samenwerken. Op 1 en 2 februari is hij voor de derde keer in de Benelux, na eerdere bezoeken in 2005 en 2008. U bent van harte uitgenodigd! Ik wens u veel leesplezier en inspiratie toe, Namens het team van RBS Markets Jean-Paul van Oudheusden PS: Voor alle Apple-gebruikers: er is nu ook een iPad app beschikbaar om het RBS Markets Magazine te lezen.

De waarde van uw belegging kan fluctueren. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst. Het prospectus en informatie over de risico‘s en kosten van door RBS N.V. uitgegeven producten vindt u op www.rbs.nl/markets.

3

Inhoud


RBS MARKETS MAGAZINE Nieuws

Valuta

Rente en economie

Grondstoffen

6 Nieuws Inflatie komt uit het oosten Opeens was hij er, onaangekondigd. In de tweede week van januari verhoogde de centrale bank in Seoul, Zuid-Korea de rente.

6

De toekomst van opkomende clubs China heeft Zuid-Afrika officieel uitgenodigd bij de selecte groep van groeiende landen te komen. Die bestaat nu, naast China, uit Brazilië, Rusland en India en wordt doorgaans BRIC genoemd.

7

24 Markten

30

32

Valuta Het besluit tot een permanent Europees noodfonds heeft de val van de euro gestut. Is de munt nu gered?

24

Indexoverzicht Tweedeling in Europa – Niet alleen op de obligatiemarkt is Europa een tweesporenland geworden. Ook in de aandelenmarkt is het verschil zichtbaar.

27

Technische Analyse: Indices De visie van technisch analist Nico Bakker op de AEX®, Dow Jones, Nikkei 225 en eurodollar.

28

Rente en economie Japan smacht naar inflatie – In sommige delen van de wereld is inflatievrees een reële angst. In Japan hebben ze heel wat over voor een gezonde dosis inflatie. Maar komt die er ook?

30

BRIC vs. Fade Na de zomer van 2010 liepen de beurzen van de vier BRIC-landen twee keer zo hard op als de ontwikkelde landen. Maar het laatste woord was aan de ‘oude wereld’.

31

Grondstoffenoverzicht Verre van efficiënt – Flinke stijgingen in de metalenen landbouwcommoditiesmarkt. Dat heeft ook te maken met de omvang van die markten.

32

Technische Analyse: Grondstoffen De visie van technisch analist Nico Bakker op de gouden olieprijs.

33


Inhoud


Inhoud | februari 2011 Interview

10

“Grondstoffen scoren bij groei én bij problemen.” De eeuw van China is hier, aldus Jim Rogers.

Koersen en rendementen Royal Obligaties EFT’s Certificaten Ontwikkelde/Opkomende markten Grondstoffen Thema’s Vastgoed Overig Turbo’s Aandelen Indices Grondstoffen Obligaties Valuta Beleggingsfondsen

Grondstoffen

Cool commodities Grondstoffen zijn binnen korte tijd een volwaardige beleggingscategorie geworden. Een drieluik metalen, landbouw/voeding en energie.

36 36 37 38 38 39 39 39 46 48 50 50 50

14

Obligaties

20

Europa in crisis Blijft de euro voortbestaan of sneuvelt de munt door een mengeling van beleggerswantrouwen en politieke onwil?

Service

20

52

Beleggen in producten op grondstoffenfutures RBS biedt een groot aantal producten aan om mee te beleggen in grondstoffen. 52 Lezersvragen Deze keer een aantal veel gestelde vragen over beleggen in Turbo’s op edelmetalen. 54


Nieuws


Inflatie

Inflatie komt uit het oosten

Opeens was hij er, onaangekondigd. In de tweede week van januari verhoogde de centrale bank in Seoul, Zuid-Korea de rente. Economen hadden de rentestap niet zien aankomen, de financiële markten hielden er wel voorzichtig rekening mee als onderdeel van een pakket maatregelen om inflatie te bestrijden. Want net als in China rukt inflatie nu ook in

Zuid-Korea op. President Lee Myung-bak van Zuid-Korea heeft zelfs een ‘oorlog tegen inflatie’ aangekondigd. Inflatie staat in Azië nadrukkelijk op de agenda sinds de geldontwaarding in China in november en december van 2010 tot rond de 5 procent opgelopen is. De Chinezen proberen bepaalde segmenten van de economie af te remmen,

bijvoorbeeld door het beperken van consumentenkredieten. Het gevolg is dat de beurzen in Azië voorzichtig aan het nieuwe jaar begonnen zijn. Inflatiebestrijding trekt immers een wissel op de economische groei. Vooral de prijsstijgingen van levensmiddelen dragen bij aan inflatie. In India, de tweede economie van het continent, is de voedselprijsinflatie begin januari opgelopen tot maar liefst 18,3 procent tegenover gemiddeld 11 procent in november. Ook in ontwikkelde markten steekt de angst voor inflatie steeds vaker de kop op. Maar dat is prematuur, stelt strateeg Lukas Daalder van Robeco (bron Robeco.nl, 30-12-2010). Volgens Daalder is er een veel hogere economische groei nodig in de Verenigde Staten om substantieel hogere inflatie te krijgen. Grondstofprijzen lopen

wel sterk op, erkent Daalder, maar het effect daarvan op het inflatiecijfer zal beperkt blijven. Tenzij de grondstofprijzen pieken naar een niveau dat vergelijkbaar is met de piek in de olieprijs die we in de jaren zeventig van de vorige eeuw gezien hebben. Fondsbeheerder Jorik van den Bos, van Kempen Capital Management, maakte eerder al een einde aan de houtje-touwtjesanalyse dat de monetaire verruiming in de VS wel tot (hyper-)inflatie moet leiden. Volgens Van den Bos gaat die redenering niet op omdat het geld dat de Federal Reserve creëert op de balansen van banken en bedrijven blijft staan. Van den Bos gaat dan ook uit van een meerjarige periode van heel lichte inflatie in de westerse wereld (bron: IEXProfs magazine, december 2010).

name professionele beleggers. Volgens recent Europees onderzoek van het Franse EDHEC overweegen negen op de

tien beleggingsprofessionals in de nabije toekomst een groter deel van de portefeuille duurzaam te beleggen. Nederlandse goede doelen blijken een stuk minder bewust te beleggen. Uit recent onderzoek blijken filantropische instellingen ‘gewoon’ te beleggen in milieuvervuilende bedrijven, de wapenindustrie (o.a. clustermunitie), tabakindustrie en in kernenergie (bron VARA, november 2010).

Duurzaam beleggen

Groen toprendement De AEX® steeg in 2010, afgerond, met 6 procent, maar het beste Nederlandse duurzame beleggingsfonds behaalde afgelopen jaar een rendement van maar liefst 42 procent (bron: duurzaam-beleggen.nl, 5 januari 2011). Net als in 2009 was ASN Small & Midcap Fonds het beste fonds met groene vingers. Goede tweede was, net als een jaar eerder, Kempen Sense Fonds dat de teller bij 39 procent zag stokken. Dat beide fondsen een rendement haalden dat zes à zeven keer hoger lag dan de AEX® heeft evenwel

6

niet zo veel met hun duurzame karakter te maken, als wel met het feit dat smallcaps het in 2010 veel beter deden dan de grootste aandelen. Toch blijft dan ook staan dat de beste duurzame fondsen steeds de vergelijking kunnen doorstaan met gewone Nederlandse smallcapfondsen als het Delta Deelnemingen Fonds. Duurzaam beleggen raakt steeds meer in zwang bij met


Nieuws


BRIC of BRICS

Fusies & Overnames

De toekomst van opkomende clubs

Doet-ie het of doet-ie het niet?

China heeft Zuid-Afrika officieel uitgenodigd bij de selecte groep van groeiende landen te komen. Die bestaat nu, naast China, uit Brazilië, Rusland en India en wordt doorgaans BRIC genoemd. Ervan uitgaande dat Zuid-Afrika in 2011 keurig achteraan schuift, hebben we het straks over de

BRICS. Echter, niet iedereen is enthousiast over dit plan. Jim O’Neill, CEO van Goldman Sachs Asset Management en bedenker van het begrip BRIC staat niet meteen te springen (bron IEXProfs 29 december 2010): “Hoewel het natuurlijk goed nieuws voor Zuid-Afrika is, is het me niet erg duidelijk waarom de BRIC-landen hiermee akkoord zouden zijn gegaan. Zuid-Afrika ziet zichzelf terecht als een belangrijke opkomende natie en dat verklaart hun motieven. Bovendien rechtvaardigen de historische handelsrelaties met Brazilië en India hun wens om lid te zijn van iedere club waar die relaties ter sprake komen. En natuurlijk verklaart ook de snelgroeiende handel tussen China en Afrika – inclusief Zuid-Afrika – die motieven voor een belangrijk deel.” Echter, zoals O’Neill terecht opmerkt is Zuid-Afrika wel

een van de meest welvarende landen in Afrika met een bruto binnenlands product (bbp) van 350 miljard dollar, maar dat is nogal klein in vergelijking met de BRIC-landen en ook met diverse andere landen. Een heel aantal andere opkomende economieën is groter dan ZuidAfrika. Indonesië hoort daarbij (met ongeveer 700 miljard dollar), Mexico (1050 miljard), Turkije (725 miljard) en Zuid-Korea (1 biljoen). Die vier dragen, net als de BRIC-landen, allemaal minstens 1 procent bij aan de wereldeconomie en zijn allemaal ‘growth economies’. Zo gezien mogen andere opkomende landen zich ook aanmelden om de afkorting BRIC te verlengen. Maar de BRIClanden hebben het monopolie op snel groeiende economieën en dito stijgende koersen al lang niet meer. In vergelijking met de volwassen aandelenbeurzen hebben de aandelenindices van Brazilië, Rusland, India en China zeker ook vorig jaar een aardig rendement opgeleverd. Maar het geld dat een gemiddeld BRIC-beleggingsfonds bij elkaar scharrelde bleef wel beduidend achter bij de betere wereldwijd opererende opkomendemarktenfondsen. En ook bij opkomendemarktenfondsen die zich op andere specifieke landen richten, zoals de ASEAN-landen – de groeigordel van ZuidoostAzië. Om nog maar te zwijgen over Afrika. Van de tien snelst groeiende landen in 2010, liggen er zes in het vergeten continent. Dus misschien moet het geen BRICS zijn, maar BRICA, met heel Afrika als snel groeiend continent.

Nu de crisis langzaam overwaait, hebben bedrijven hun balansen weer op orde en zijn noodleningen afgelost. De economie trekt aan, omzetten en winsten stijgen, dus hebben ze weer beschikking over cash. Het gevolg? Het aantal bedrijfsovernames zal stijgen in 2011. Maar let op, zo ontdekte persbureau Bloomberg uit eigen onderzoek (12 januari 2010). De beste manier om van overnamespeculaties op de aandelenmarkt te profiteren, is ervan uit te gaan dat de overname niet door gaat en daarop in te spelen. Tussen 2005 en 2010 schreven nieuwsdiensten, brokers en kranten tenminste 1875 keer geruchten op over potentiële overnames van 717 Amerikaanse bedrijven.

Bloomberg ontdekte ook dat de gemiddelde koers van een aandeel waarover geroddeld wordt in eerste instantie een kleine 3% stijgt, maar dat uitgaan van een koersdaling in de periode daarop een gemiddeld maandrendement van 1,2% opleverde. Dat is 14% per jaar, verdiend met short gaan. Bloomberg geeft als voorbeeld de overnamegeruchten van eind december 2009 over het Amerikaanse Netlist. Microsoft zou deze onderneming kopen. De koers steeg op de dag van de geruchten met 1,9%, maar daalde de dag erna met 2,2%, de week erna met 9,4% en 31% in 30 dagen erna. Toch schrikt dat beleggers blijkbaar niet erg af. Opmerkelijk is dat momenteel

Slechts 104 (14,5%) van deze bedrijven in het nieuws werden daadwerkelijk overgenomen. Bloomberg ontdekte dat Akamai Technologies sinds 2005 het vaakst onderwerp is geweest van overnamegeruchten. Maar liefst 21 keer. En dat terwijl het Amerikaanse bedrijf nog altijd zelfstandig is.

vaak ook de koers van de koper stijgt op overnamenieuws. Dat is niet altijd het geval. Nu is het lastig onderscheid maken tussen geruchten en echt overnamenieuws. Het blijft dus opletten geblazen met dit fusie en overnamespel. Het spreekwoord is niet voor niets ‘buy the rumour, sell the fact’.


7

Nieuws


Dividendjagen

Het belang van winstuitkering

8

AEX® prijsindex. Geruisloos, want u leest of hoort zelden iets over de AEX ® Total Return Index. Veel beursmedia volgen deze graadmeter niet eens, of niet zo prominent. Op IEX.nl staat deze index bijvoorbeeld als ‘AEX® GR’. Alleen kopen, niet verkopen Beleggers die nu nog twijfelen aan het belang van dividend bij het totaalrendement, moeten eens kijken naar het bekendste Nederlandse dividendaandeel: Royal Dutch Shell. Wie op 1 januari 1973 omgerekend 100 euro in – toen nog – Koninklijke Olie belegde, heeft dat zien uitgroeien tot ruim 10.000 euro nu. Dat is een winst van ruim 1900%! Uiteraard is Shell al bijna een eeuw langer beursgenoteerd, maar het is ondoenlijk om al die data te achterhalen en te verrekenen voor splitsingen et cetera.

Het bedrijf houdt naar eigen zeggen zelf wel deze cijfers bij, maar wil ze niet openbaar maken. De percentages zijn ongetwijfeld indrukwekkend. Een oude beurswijsheid luidt: “Never sell Shell.” Inclusief al het herbelegde dividend zou het aandeel Shell nu dus minimaal 10.000 euro kosten en misschien moet er wel een nul bij. Kortom, leve het dividend. Toch blijft het dividend iets extra’s in het totaalrendement. Eind 2008 besloot General Electric na meer dan 100 jaar trouw dividend te hebben betaald, er even mee te stoppen. In Nederland trok Randstad dat jaar ook het dividend in. Nee, dividend is geen recht en beslist geen zekerheid, maar zeker bij indices valt met een redelijke mate van zekerheid het dividend voor de toekomst te voorspellen.

Poen En zeker nu marktvorsers geloven dat de beurs de komende periode meer zijwaarts zal bewegen, zal het dividend als rendementcomponent in belangrijkheid toenemen. Temeer omdat bedrijven anno 2011 hun balansen doorgaans weer op orde hebben en de economieën in Europa en de Verenigde Staten weer voorzichtig aantrekken. Wat zij gaan doen met die poen? Misschien wat andere bedrijven opkopen om sneller te kunnen groeien. Organisch groeien, dat gaat namelijk – post crisis – nog niet zo snel. Maar de rest van de cash zal waarschijnlijk gaan naar beleggers die de afgelopen crisisjaren geduld hebben bewaard en nu wel toe zullen zijn aan waardering in de vorm van een mooi dividend. Arend Jan Kamp

Het belang van dividend 1000000 100000 10000 Indexstand

1000 100 10

S&P 500® met herinvestering van dividend

S&P 500® zonder dividend

09/2007

11/2000

01/1994

03/1987

05/1980

06/1973

09/1966

11/1959

01/1953

03/1946

05/1939

06/1932

09/1925

11/1918

01/1912

03/1905

05/1898

06/1891

09/1884

11/1877

1 01/1871

“Het enige leuke aan het leven is dividend”, aldus John D. Rockefeller, de rijkste man ooit. Dat is wellicht te kort door de bocht, maar het dividendcomponent van een aandeel is vaak een onderschatte rendementsgenerator. Inclusief dividend zou de AEX-index® nu 150% hoger staan. De Dow Jones indexSM op 21.000 punten, de S&P 500 ® op 2150 en de AEX® op 915 punten. Dagdromerij over indexstanden die eens, of misschien nooit werkelijkheid zullen worden? Nee, dit zijn koersen die begin januari 2011 op de borden stonden. Er moeten alleen twee woordjes aan de indexnaam toegevoegd worden: total return. Ofwel, dit zijn de standen van deze drie indices inclusief al het dividend dat de bedrijven uit deze graadmeters door de jaren heen uitkeerden. Niet de snelheid van het licht of atoomenergie, maar “de sterkste kracht in het universum is samengestelde interest”, sprak Albert Einstein daarom ooit. Het indicesvoorbeeld hierboven maakt dat meer dan duidelijk. De rijkste man ooit, Standard Oil-oprichter, directeur en grootaandeelhouder John D. Rockefeller had ook een goede kijk op de beurs en dividend: “Weet u? Het enige leuke aan het leven is dividend”. Met name de AEX ® Total Return Index is bijzonder. Deze index bestaat pas sinds 1983 en staat alleen door al dat geruisloze dividend van zo’n 3 à 4% per jaar nu dik 150% hoger dan de ‘gewone’

datum

De grafiek van het Amerikaanse beursblog Visualizing Economics van de Amerikaanse beurs – op basis van de publieke data van professor Robert Shiller – maakt het klip en klaar: het is dividend dat voor rendement zorgt en niet koersstijgingen. Bron: Data van Robert Shiller , 13 januari 2011



EURO STOXX 50® Dividend Future Turbo Beleggers die willen inspelen op de verwachte toename van het door bedrijven uit te keren dividend, kunnen een EURO STOXX 50® Dividend Future Turbo kopen. Deze Turbo’s spelen in op de verwachting voor het dividend dat in de periode van 21 december 2012 tot en met 20 december 2013 door de in de EURO STOXX 50® Index (ESTOXX 50) opgenomen aandelen zal worden uitgekeerd. Beleggers kunnen overwegen een ESTOXX 50 Dividend 2013 Turbo te kopen als zij verwachten dat het aantal dividendpunten hoger zal zijn dan nu wordt verwacht. Dit hangt af van: • Hoeveel dividend uitkerende aandelen er op dat moment in deze index zijn opgenomen. Als er bijvoorbeeld op dat moment meer bedrijven in zijn opgenomen die minder dividend uitkeren, dan zal de future mogelijk dalen. • De economische omstandigheden. Als het economische klimaat verslechtert, is het mogelijk dat dividenden worden verlaagd en de future daalt. Hoe werkt het? De Dow Jones EURO STOXX 50® Index bestaat uit de 50

Nieuws

grootste aandelen (naar marktkapitalisatie) binnen de Europese Monetaire Unie. Deze index is uitgegroeid tot de toonaangevende index voor de Eurozone. De ESTOXX 50 Index stond op 27 september 2010 op 2800 punten. Het dividendrendement op deze datum was 3,98%, wat neerkomt op 2800 x 3,98% = 111,52 indexpunten. Het is dit aantal indexpunten, over de periode 21 december 2012 – 20 december 2013 waar u met ESTOXX 50 Dividend 2013 Future Turbo’s Long op inspeelt. Dit aantal indexpunten is de som van alle indexpunten die voortkomen uit de dividenden die worden uitgekeerd door de bedrijven die in die periode in de ESTOXX 50 index zijn opgenomen. Er is nog wel een aantal zaken waar beleggers vanwege het karakter van het product rekening mee moeten houden. Met deze Turbo’s betalen zij op dagbasis financieringskosten, waardoor de waarde van de Turbo afneemt. En bij hoge uitzondering kennen deze Turbo’s een afloopdatum die gelijk is aan de datum waarop de onderliggende future expireert: 20 december 2013. Tot slot; vanwege het karakter van het product zijn ESTOXX 50 Dividend 2013 Future Turbo’s uitsluitend geschikt voor actieve, ervaren beleggers die de kenmerken en risico’s van Turbo’s en ESTOXX 50 Dividend 2013 Futures begrijpen.


9

Interview


“Grondstoffen scoren bij groei én bij problemen” e eeuw van China is aangebroken. Superbelegger Jim Rogers heeft New York verruild voor Azië zodat zijn D dochters straks klaar zijn voor de toekomst. Grondstoffen zijn volgens hem the place to be om te profiteren van de Chinese opmars.

Jim Rogers: “Voor olie komen nieuwe prijsrecords.”

RBS: U bent een paar jaar geleden met uw gezin naar Singapore verhuisd. Waarom? Jim Rogers: “Ik wil dat mijn kinderen opgroeien in Azië en dat ze Mandarijn leren spreken, wat in New York niet wordt onderwezen. We hebben rondgekeken in een paar Chinese steden, maar die hadden te veel last van luchtvervuiling. We hebben daarom voor Singapore gekozen. Een geweldige plek, waar perfect Engels en Mandarijn wordt gesproken. Bovendien is het onderwijs er fantastisch.”

10

Waarom bent u er zo op gebrand dat uw twee meisjes van zeven en twee jaar Mandarijn spreken? “In mijn optiek was de negentiende eeuw de eeuw van Engeland, de twintigste de eeuw van de Verenigde Staten en wordt deze eeuw die van China. Daarop wil ik mijn dochters voorbereiden. Inmiddels spreken zij beiden Chinees als natives. Als je ze over de telefoon hoort, zou je zweren dat ze Chinees zijn. Het is al gebeurd dat mensen schrokken als ze hen zagen, zo allebei met blond haar en blauwe ogen.”

China groeit hard, maar blijft dat zo? “Absoluut. China kent een lange historie van periodes van voorspoed die werden afgewisseld door rampzalige periodes. Maar sinds in 1978 het kapitalisme is toegelaten boekt de economie alleen maar successen. Geen enkel ander land zet zo’n groei neer. Belangrijke succesfactor is de mentaliteit van de mensen. Zij sparen en investeren meer dan 35% van hun vermogen. In de VS is dat ongeveer 2%. En daar komt bij dat Chinezen hard werken. Kom daar in de VS maar eens om. China en andere


Interview


Aziatische landen als Japan, Zuid-Korea, Hongkong en Singapore hebben het geld, terwijl het westen dieper en dieper in de schulden wegglijdt. Rond 1920-1930 verplaatste het economische zwaartepunt zich van het Verenigd Koninkrijk naar de Verenigde Staten. Op dit moment zie je dezelfde historische switch van de VS naar China.” Met welke beleggingscategorieën kun je het beste inspelen op deze ontwikkeling? “In China wonen 1,3 miljard mensen die meer en meer consumeren en investeren. Dat leidt onder meer tot meer vraag naar grondstoffen. Die groeiende vraag gaat gepaard met afnemende voorraden. Al 25 à 30 jaar is nauwelijks geïnvesteerd in nieuwe bronnen, zoals mijnen. Door de financiële crisis is er alleen nog maar minder gedaan aan het ontwikkelen van nieuwe capaciteit. Met een stijgende vraag en druk op het aanbod zijn grondstoffen absoluut de beste plek voor de belegger. Als de wereldeconomie herstelt doen ze het sowieso goed. Als dat herstel er niet komt, zijn grondstoffen nog steeds de aantrekkelijkste beleggingscategorie. Reden is niet alleen de voortgaande groei in Azië, maar ook de inflatie. Die zal bij een tegenvallende economie oplopen doordat overheden alleen nog maar meer geld zullen bijdrukken. In die situatie zoeken beleggers naar manieren om geen geld te verliezen. Dan komen investeringscategorieën in beeld die hun waarde behouden, zoals rijst of zilver.”

is een tekort aan boerenbedrijven omdat het de afgelopen dertig jaar een vreselijke sector was om in werkzaam te zijn. In de Verenigde Staten zijn de meeste boeren oude mannen. Er zijn staten waar hun gemiddelde leeftijd 58 jaar is!” Als je nieuw in deze markt bent, waar moet je dan zijn? “Waar nu de echte kansen liggen, dat zijn de landbouwproducten met de laagste prijzen ten opzichte van hun historische prijsniveaus. Zo is de prijs van rijst sterker gedaald dan die van soja. Als ik een nieuwkomer op de markt zou zijn, zou ik daarmee beginnen: met de grondstoffen waarvan de prijzen het sterkst zijn teruggevallen. Overigens geldt voor de meeste beleggers dat zij beter in een index kunnen beleggen dan in individuele aandelen. Ik kies zelf ook voor indices.”

En olie? “Olie blijft aantrekkelijk, aangezien serieuze tekorten dreigen. Je kunt er zeker van zijn dat er nieuwe prijsrecords aankomen. Natuurlijk kan er plotseling iets gebeuren dat alles mee omlaag sleurt, ook de olieprijs. Bijvoorbeeld een faillissement van het Verenigd Koninkrijk. Maar dat zijn slechts tijdelijke bewegingen. In het komende decennium is er nog veel opwaarts potentieel.” Er is nu veel te doen over zeldzame aardmetalen, omdat grootbezitter China de export daarvan beperkt. Interessant voor de belegger? “Iedereen kent dit verhaal en daardoor zijn de prijzen van deze materialen al omhoog geschoten. Dat neemt niet weg dat zij een geweldige toekomst tegemoet gaan. China bezit meer dan 90% van deze materialen, dus dat is een duidelijk verhaal. Maar ik ben er niet zo dol op als prijzen alleen maar stijgen en stijgen. Voor koper, door veel mensen als een interessante beleggingscategorie gezien, geldt hetzelfde. De prijs heeft historische hoogten bereikt. En ook al zijn de vooruitzichten voor de komende decennia super, ik wacht even op een correctie voordat de echte ik weer ga kopen.”

Grondstoffen hebben al een behoorlijke rally achter de rug. Er zit meer in het vat? “Een bull market duurt doorgaans achttien tot twintig jaar. Ik zie geen enkele reden waarom dat deze keer niet zou opgaan.”

Blijft biobrandstof ook een impuls voor landbouwproducten? “Nieuwe vraag leidt tot meer vraag, dus ja, het gebruik van biobrandstof heeft effect op de prijzen van granen en suiker. Als je me vraagt of het een economisch efficiënte bedrijfstak is, nee. Biobrandstof wordt alleen maar geproduceerd omdat “Waar nu het wordt gesubsidikansen liggen, dat zijn eerd door overheden. de landbouwproducten Bij de productie wordt evenveel energie vermet de laagste prijzen bruikt als de biobrandten opzichte van hun stof uiteindelijk oplehistorische prijsniveaus. vert. Maar het doet er Zo is de prijs van rijst niet toe wat ik daarvan denk. Zolang politici er sterker gedaald dan verrukt van zijn, gaan die van soja.” we ermee door.”

U ziet het meest in landbouwproducten? “Klopt. Al moet ik er bij zeggen dat ik alle grondstoffen, ook metalen, in portefeuille heb en op dit moment niets verkoop. Wat betreft landbouwproducten geldt dat bijvoorbeeld voor katoen en koffie, die ik begin vorig jaar kansrijk vond. Zij zijn in de tussentijd behoorlijk in prijs gestegen, maar ik doe ze niet van de hand omdat ik er op langere termijn in blijf geloven. Ook hier speelt het krappe aanbod een rol. Er

Bieden metalen ook nog kansen? “Metalen hebben de laatste tijd al goed gepresteerd, dat is voor mij reden niet in te stappen. Wel houd ik vast wat ik heb. Ik kijk ook hier naar de materialen met lage prijzen. Beste voorbeeld is zilver dat nog steeds 40% onder zijn all time high in 1980 noteert. Goud heeft onlangs een nieuwe all time high neergezet, dus daar blijf ik even vanaf. Maar zodra zich een dip in de prijs voordoet, sla ik meer in.”

Hoe kijkt u aan tegen aandelen. Helemaal uit wegblijven? “Grondstoffen vormen de enige beleggingscategorie waarmee je niet alleen geld kunt verdienen als de economie groeit, maar ook als er problemen zijn. Daarom is het dit jaar de enige asset class waar ik oog voor heb, veruit de aantrekkelijkste beleggingscategorie. Als de economie verbetert kun je met aandelen mogelijk geld verdienen, hoewel veel aandelenkoersen daarop al behoorlijk zijn vooruitgelopen. Maar als de economie tegenvalt, moeten Toyota en IBM inleveren, terwijl grondstoffen nog steeds winst kunnen boeken. Waarom zou je dan moeilijk doen en aandelen kopen?”


11

Interview


Jim Rogers: “Ik zou geen Chinese aandelen kopen.”

Ook aandelen in emerging markets kunnen u niet bekoren? “Die markten zijn al zo enorm gestegen. Wereldwijd tienduizenden professionals zoeken kansen in de emerging markets. Ik zit al dertig tot veertig jaar in deze markten. De meeste zijn niet langer goedkoop. Alleen Chinese aandelen heb ik vastgehouden, de rest niet. Ik ben short gegaan in exchange traded funds (ETF’s) in emerging markets.” Mikt u voor nog meer beleggingen op een terugval? “Ja, ik ben ook short gegaan in Amerikaanse langetermijn staatsobligaties. Staatspapier zie ik totaal niet zitten, met het oog op de gigantische overheidsschulden en het massaal bijdrukken van geld. Daar komt bij dat de rentetarieven absurd laag zijn. Wereldwijd staan zij echt op belachelijk lage niveaus. Vanaf dit punt kunnen zij alleen maar omhoog gaan. Obligaties zijn een ramp, en dat blijft zeker tien en misschien wel twintig jaar zo.” Van de aanpak van de schuldencrisis in Europa bent u geloof ik niet zo gecharmeerd? “Nou nee. Europa is zwak. Al die schuldenposities beloven niet veel goeds voor de toekomst. Een aantal Europese landen is feitelijk al failliet. Ik zou zeggen: laat ze maar gaan. Als je ze te hulp schiet, zorg je er alleen maar voor dat de problemen langer duren. De beste aanpak is dat na een faillissement zelfverzekerde mensen of partijen de zaak overnemen en reorga-

12

Wie is Jim Rogers? Jim Rogers, (1942) is samen met George Soros oprichter van het Quantum Fund. Hij is een Amerikaans universitair docent, schrijver, wereldreiziger, economisch commentator en oprichter van de Rogers International Commodities Index (RICI®). Op zijn vijfde had hij zijn eerste baan, het oprapen van lege flessen bij honkbalwedstrijden. Zijn eerste echte baan op Wall Street kreeg hij in 1964 bij Dominick & Dominick, na zijn afstuderen aan Yale University. In 1980 besloot hij met pensioen te gaan en maakte hij tot 2002 verschillende wereldreizen. Hij schreef diverse bestsellers over zijn avonturen en investeringen waaronder “Investment Biker”, “Adventure Capitalist”, ”Hot Commodities”, en “A Bull in China”.

niseren. Zo zou het bij landen ook moeten Chinese aandelen heeft u wel vastgegaan. Nu wordt er geld gepompt in slechhouden, zei u daarnet. Welke sectoren te assets. In het Engels luidt het gezegde: zijn het meest kansrijk? gooi geen goed geld naar kwaad geld. “Vooropgesteld: ik heb mijn Chinese aandelen jaren geleden gekocht en zou nu Mooi voorbeeld van hoe het wel echt geen nieuwe bijkopen. Maar natuurmoet is Scandinavië, twintig jaar gelelijk zijn er sectoren die, bij een terugval van den. Na een bankroet maakte de regio de aandelenmarkt, een mooie kans kuneen paar zware jaren door, maar begon nen bieden omdat zij een geweldige toedaarna aan een bloeiperiode. Hetzelfde komst hebben. Toerisme bijvoorbeeld. De zie je nu al gebeuren in IJsland. UiteindeChinezen mochten drie eeuwen niet reilijk ben je beter af als je nu even pijn lijdt zen, nu is de weg vrij. Daar maken ze masen daarna overnieuw begint, een frisse saal gebruik van. Grote groeiers zijn verder start maakt. De Verenigde Staten? Die bedrijven die vervuiling van lucht en water zijn met het overeind houden van banaanpakken, landbouw ken en bijdrukken van – de Chinese overheid geld nog waardelozer “Europa is zwak. geeft mensen nu al inbezig dan Europa. centives om boer te Het is niet alleen Al die schuldenposities worden – en infrastruceen kwestie van een beloven niet veel goeds tuur.” slechte economische voor de toekomst. aanpak, maar ook van Een aantal Europese een moreel slechte siEen koersval is voor tuatie. Goede, hardlanden is feitelijk al failliet. u hét moment om in werkende Nederlandte stappen? Ik zou zeggen: laat ze se burgers moeten “Ik houd ervan dingen maar gaan.” betalen voor de fouten te kopen als ze instorvan anderen. Zij moeten. Natuurlijk begrijp ten nu gaan dokken voor Grieken die te ik best dat mensen wegrennen als de tijveel op het strand hebben gelegen en den moeilijk worden. Maar het is totaal onwijn hebben gedronken. Dat klopt toch logisch, je moet er juist op af rennen. Als niet?” de winkels uitverkoop houden, stuif je naar de winkels om een goedkope tv of kleren te kopen. Bij prijzen die met 60% zakken, Onlangs voorspelde u een stijging van denk je toch alleen maar aan kopen? Ik zie de dollar. Iets om op in te springen? de financiële markten op precies dezelfde “Zolang iedereen zo pessimistisch is over manier. Al is het natuurlijk helemaal prima de dollar, is er een goede kans op een dat sommige mensen nerveus worden. Dat kortstondige rally. Maar op de langere kweekt nou juist kansen.” termijn wordt het een drama.” Lizanne Schipper


Beleg eenvoudig en veilig in goud met de Fysiek Goud Tracker Kenmerken Fysiek Goud Tracker: • Volgt na aftrek van beheerskosten één-op-één de koers van de goudprijs. • De beheerskosten zijn 0,29% op jaarbasis. • Zekerheidstelling d.m.v. goudstaven opgeslagen in de kluis. • Uitgevende instelling is Standard Commodities Limited. U loopt geen kredietrisico op RBS. • Beursgenoteerd op Euronext Amsterdam, ISIN: DE000A1EDJ96.

Ga naar www.rbs.nl/markets of bel 0900-MARKETS (0900-6275387; lokaal tarief)

De waarde van uw belegging kan fluctueren. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst. Ga naar www.rbs.nl/markets voor de brochure, het basisprospectus en de definitieve voorwaarden. © The Royal Bank of Scotland plc. Alle rechten, behalve indien expliciet toegekend, worden voorbehouden. Reproductie in welke vorm dan ook van de inhoud van dit document is zonder voorafgaande schriftelijke toestemming verboden tenzij voor persoonlijk gebruik.

Grondstoffenmarkt


Kansen in commodities rondstoffen zijn binnen korte tijd een volwaardige beleggingscategorie geworden. En dankzij de stevige G prijsstijgingen in de voorbije maanden komen ze steeds prominenter op het verlanglijstje van beleggers te staan. Een drieluik over de ontwikkelingen en drijvende krachten in de drie belangrijkste deelmarkten: metalen, landbouwcommodities en energiegrondstoffen.

Grondstoffen steeds prominenter op verlanglijstje beleggers

14

Grondstoffenmarkt Chapeau


1. Metalen Gouden tijden Aan de prijsstijging van metalen komt komend jaar nog geen eind, zo verwachten veel analisten. Vooral over de zilverprijs zijn de experts optimistisch.

Goud: blijvende veilige haven Het meest tot de verbeelding sprekende edelmetaal is goud. Ook voor beleggers, want voor het tiende achtereenvolgende jaar is de goudprijs hoger geëindigd. Afgelopen jaar steeg de prijs met maar liefst 28%. Daarmee lijkt goud zijn rol als vluchthaven wederom te hebben waargemaakt, want de prijsstijging van afgelopen jaar wordt onder meer toegeschreven aan de aanhoudende onzekerheid over de Europese schuldencrisis en angst voor hyperinflatie na de enorme kapitaalinjectie van de Amerikaanse centrale bank. De goudprijs is begin dit jaar iets teruggezakt (peildatum 14 januari), vanwege meevallende berichten over het economisch herstel in de Verenigde Staten. Desondanks is het einde van de zegetocht nog niet in zicht, als we althans afgaan op het oordeel van marktdeskundigen.

Een recente peiling van de London Bullion Metals Association (LBMA) onder 24 analisten van verschillende grote financiële instellingen, wees uit dat komend jaar rekening wordt gehouden met een gemiddelde goudprijs van 1.457 dollar per ounce Hoe beleggen in goud? Er zijn verschillende manieren om in goud te beleggen. De meest concrete methode is zelf fysiek goud kopen, zoals goudstaven of munten. Deze belegging brengt wel extra ongemak en kosten met zich mee, omdat u uw kostbare bezit moet verzekeren en in een kluis moet bewaren. Bovendien gaat de aan- en verkoop van fysiek goud niet zelden met hoge kosten gepaard. Een andere optie is beleggen in een indextracker of een certificaat, een beleggingsproduct waarvan de waarde gelijke tred houdt met de goudprijs of het verloop van een goudindex, met aftrek van beheerskosten. Er bestaan overigens ook certificaten in andere edelmetalen, zoals zilver, palladium, platina of een mix van dergelijke metalen. Wilt u toch de zekerheid van een fysieke goudstaaf, zonder dat u zich hoeft bezig te houden met de opslag, dan is de Fysiek Goud Tracker van RBS het overwegen waard. Deze volgt -na aftrek van 0,29% beheerskosten per jaar- één op één de koers van de goudprijs. U kunt het product dagelijks via de beurs kopen en verkopen, dus er is voldoende liquiditeit. In tegenstelling tot ‘gewone’ trackers ligt het goud in een kluis als zekerstelling. Voor offensiever ingestelde beleggers zijn er ook turbo’s te verkrijgen op goud, waarmee versneld (met hefboomwerking) kan worden ingespeeld op bewegingen van de goudprijs. Met Turbo’s Long speculeert u op een prijsstijging en met Turbo’s Short op een daling. Er is keuze uit lage en hoge hefbomen. Daarnaast is het mogelijk om via de NYSE Arca Gold BUGS ETF (LU0259322260) in te spelen op de ontwikkelingen bij goudmijnbedrijven. Indirect profiteren van een eventuele waardestijging van goud kan ook door te beleggen in een beleggingsfonds van mijnbouwaandelen. Uw belegging is dan wel sterker onderhevig aan het algehele beurssentiment.

Koers

Koers goudprijs in dollars per ounce 1600 1400 1200 1000 800 600 400 200 0 12/05

06/06

12/06

06/07

12/07

06/08

12/08

06/09

12/09

06/10

12/10 Datum

Bron: Bloomberg, 19 januari 2011

(31 gram). Dat komt neer op een stijging van 19% ten opzichte van de gemiddelde goudprijs in 2010. En het is ook hoger dan de all time high van 1.430,60 die op 7 december werd neergezet. Hierbij moet wel worden opgemerkt dat de goudprijs na een correctie voor inflatie nog een stevige inhaalslag heeft te maken ten opzichte van recordjaar 1980, toen een troy ounce voor omgerekend 2.300 dollar van eigenaar verwisselde. De forsekoersstijgingen van het afgelopen decennium maken van goud overigens geen risico-arme belegging. Het edelmetaal mag dan weliswaar gelden als vluchthaven in onzekere tijden; zodra de economie zich herstelt, zet de goudprijs vaak een daling in. En omdat de goudmarkt relatief klein is, kan deze betrekkelijk eenvoudig worden verstoord. De vondst van een flinke goudader of het dumpen of juist opkopen van goud door een centrale bank, kan leiden tot forse koersschommelingen.

Zilver: het nieuwe goud? Zilver is hard op weg het nieuwe goud te worden. De hoge goudprijs heeft ervoor gezorgd dat diverse beleggers hun toevlucht nemen tot het goedkopere zilver, als bescherming tegen dalende valutakoersen. Dat zilver ook industriële toepassingen kent, onder meer in de medische industrie, speelt de prijs van dit edelmetaal eveneens in de kaart. Vooral de vraag uit China (een land dat van zilverexporteur een netto-importeur is geworden) steeg afgelopen jaar explosief: deze ging bijna vijf keer over de kop. Op 7 december werd het hoogste niveau in dertig jaar aangetikt: 30 dollar per ounce, een stijging van ruim 75% op jaarbasis. Daarmee heeft de zilverprijs het afgelopen jaar beter gedaan dan de


15

Grondstoffenmarkt Chapeau goudprijs. En aan die inhaalslag komt volgens sommige experts voorlopig geen eind. De 24 analisten die door grondstoffenhandelaar LBMA zijn geraadpleegd houden voor 2011 rekening met een gemiddelde zilverprijs van 29,88 dollar, 48% boven de gemiddelde prijs over 2010.

Palladium en platina: prijsverdubbelaars De prijzen van palladium en platina hebben afgelopen jaar meegelift met de stijgende goudprijs. Maar terwijl goud vooral wordt geroemd als belegging, hebben de andere twee metalen – die in chemisch opzicht sterk verwant zijn – nog een ander doel: ze vinden hun weg naar de industrie. Platina wordt door velen vooral geassocieerd met de juwelenbranche, maar geldt ook als onmisbare grondstof voor de productie van katalysatoren van auto’s; net als palladium. Omdat platina eveneens veelvuldig wordt gebruikt voor sieraden is er een alternatieve bestemming voorhanden, als de vraag uit de auto-industrie slinkt. Palladium wordt ook gebruikt voor de productie van elektrische schakelingen en chirurgische instrumenten. Omdat platina een stuk duurder is dan palladium, wordt palladium steeds vaker als vervangend materiaal gebruikt. Palladium en platina kennen dan ook een sterke prijscorrelatie, maar fondsenspecialist Morningstar waarschuwt ervoor dat haperingen in de aanvoer van een van deze metalen deze koppeling ernstig kunnen verstoren. Die industriële toepassing van beide edelmetalen strekt tot voordeel, maar maakt de prijsontwikkeling ook sterker afhankelijk van de stand van de economie. Tot nu toe hebben beide metalen daar weinig hinder van ondervonden. De prijs van palladium is afgelopen jaar met 94%

16


gestegen en bereikte op 30 december met 797 dollar per ounce het hoogste niveau sinds 2001. Voor komend jaar verwachten door LBMA geraadpleegde analisten een verdere stijging van de gemiddelde prijs van maar liefst 54,8%. De prijs van platina bereikte – niet geheel toevallig – ook op 30 december een piek, van 1.760 dollar per ounce, dankzij een stabiele industriële vraag, de oplopende goudprijs en de – toen nog – zwakke dollar. Voor het komende jaar houden analisten rekening met een verdere prijsstijging, zij het wat minder spectaculair dan van palladium: 12,6%.

uitzondering hierop vormt China, dat in 2009, tijdens de economische crisis, gebruik maakte van de lage koperprijzen om enorme fysieke voorraden aan te leggen. Maar naar verwachting komt de bodem hiervan de komende maanden in zicht. Een externe factor die meespeelde in de prijsstijging was de eerdere verzwakking van de dollar. Of aan de tocht omhoog dit jaar een eind komt, is de vraag. De hoge futureprijzen suggereren dat op korte termijn verdere prijsstijgingen worden verwacht. Koper is overigens niet het enige voor industriële doeleinden gebruikte metaal dat afgelopen jaar in de lift zat. De prijs van nikkel steeg in 2010 met 25% en die van tin zelfs met meer dan 55%.

2. Landbouw & voeding Recordprijzen Voor landbouwproducten worden momenteel recordprijzen neergeteld, met de nodige economische en sociale gevolgen. Het eind van de prijsstijgingen is volgens de Verenigde Naties voorlopig nog niet in zicht. Koper: run op het rode goud Als de prijs van koper stijgt, zijn koperdieven er als de kippen bij om elektriciteitskabels door te knippen en bliksemafleiders en koperen beelden te ontvreemden. Tijdens de vorige prijspiek medio 2008 was het raak. En het afgelopen halfjaar ook. Dat is de keerzijde van de ware prijsexplosie die dit metaal heeft doorgemaakt: de koperprijs is afgelopen jaar met maar liefst 31% gestegen, waarbij december overigens de helft voor zijn rekening nam. Op oudjaarsdag bereikte de koperprijs op de beurs van Londen een historisch recordniveau van 9.631,75 dollar. Sindsdien is de prijs weer licht gezakt (peildatum 14 januari). De recente rally hangt vooral samen met het krappe aanbod en de verwachting dat de vraag zal toenemen; met name uit China, de grootste afnemer ter wereld. In combinatie met het krappe aanbod is dat een beproefd recept voor oplopende prijzen. Ook de lage kopervoorraden van veel landen spelen een rol: deze zijn wereldwijd met een derde gedaald. Een

De prijzen van landbouwproducten als tarwe, suiker en maïs zijn gestegen naar recordhoogte. De prijsindex voor voedsel van de Food and Agriculture Organization (FAO), de voedsel- en landbouworganisatie van de Verenigde Naties, kwam in december uit op 214,7 punten. Daarmee is het vorige record van juni 2008 (213,5 punten) bijna geëvenaard. Gelet op het huidige niveau komt dit neer op een prijsstijging van 25% in het afgelopen jaar. Daar blijft het waarschijnlijk niet bij, want de FAO waarschuwde onlangs voor verdere prijsstijgingen. Deze voorspelling




wordt vooral ingegeven door een stijgende vraag naar voedsel uit de opkomende middenklasse in China en India, een toenemende vraag naar biobrandstoffen en de hoge brandstofprijzen. Extreem weer Ook extreme weersomstandigheden jagen de prijzen steeds sterker op. Aange-

Graan en olie aan kop De FAO-voedselprijsindex steeg in 2010 met 25%. Vooral de prijzen van olie en granen zaten in de lift. Zoek de verschillen: +55,6%

+39,2%

+19,2%

+18,3%

-3,7% Oliën en vetten

Granen/ rijst

Suiker

Vlees

Zuivel

Bron: OECD, januari 2011

Food and Agriculture Organization voedselindex in dollar 2002-2004=100 400

325

250

175

100 12/09 02/10 04/10 06/10 08/10 10/10 12/10 Oliën en vetten

Granen/rijst

Suiker

Vlees

Zuivel

Vijf vragen over agribusiness Gezien stijgende vraag en het soms wankele aanbod staat de handel in agrarische grondstoffen bij beleggers in toenemende mate op de radar. Vijf brandende vragen over een complexe beleggingscategorie. De prijzen van agrarische gewassen en vlees schieten omhoog. Vroeger was investeren in graan, suiker en katoen voorbehouden aan professionele marktpartijen. Maar de laatste vijf jaar vindt ook de particuliere belegger zijn weg op deze markten. 1. Wat zijn de belangrijkste aanjagers van de voedselprijzen? Demografie, om te beginnen. De VN verwacht en dat in 2050 negen miljard mensen op deze aarde rondlopen. Dat betekent dat negen miljard monden moeten worden gevoed, circa twee miljard meer dan nu. De behoefte aan voedingsstoffen neemt dus toe en dat heeft een prijsopdrijvend effect. In opkomende markten als India en China wordt de vraag versterkt door de toenemende welvaart en een opkomende middenklasse. Die ontwikkeling leidt bovendien tot een gewijzigd voedselpatroon. Zo wordt rijst steeds vaker vervangen door vlees. Dat wakkert de vraag naar maïs aan, aangezien voor de productie van één kilo rundvlees tien kilo maïs (veevoer) nodig is. De vraag naar landbouwgewassen wordt ook aangewakkerd door de toenemende populariteit van biobrandstoffen als bio-ethanol en bio-diesel, die worden gewonnen uit onder meer suikerriet, koolzaad, maïs en soja. Diverse landen willen minder afhankelijk worden van olie uit instabiele landen in het Midden-Oosten en zoeken bovendien naar alternatieven voor de hoge olieprijs. Ook de aanbodzijde speelt een rol. De mogelijkheden om het aanbod aan vruchtbare landbouwgrond uit te breiden zijn beperkt. Veel landbouwgrond heeft de laatste jaren plaatsgemaakt voor bijvoorbeeld woningbouw of industrie. Bovendien is niet elke grond geschikt voor landbouw. Daarnaast zorgen extreme weersomstandigheden ervoor dat geregeld oogsten mislukken. 2. Wat zijn de risico’s? De grondstoffenmarkt is uiterst grillig. Mislukte oogsten, politieke instabiliteit of overheidsingrijpen kunnen leiden tot een sterk wisselend aanbod en dus tot hevige prijsfluctuaties. Illustratief is de plotselinge piek in de cacaoprijs afgelopen najaar, die werd veroorzaakt door oplaaiend geweld in Ivoorkust (’s werelds grootste cacaoproducent) na de omstreden presidentsverkiezingen. De markt voor soft commodities is bovendien erg conjunctuurgevoelig. Een afzwakkende economische groei kan ervoor zorgen dat hooggespannen verwachtingen niet geheel worden waargemaakt. 3. Is deze markt ook toegankelijk voor particuliere beleggers? Direct beleggen in landbouwproducten was tot enkele jaren geleden niet eenvoudig voor het grote publiek. Op de Amsterdamse termijnmarkt voor biggen

en bintjes waren vooral professionals uit de agrarische sector actief. Het was bovendien een zeer risicovolle markt. Bij de aankoop van een termijncontract (ook wel future genoemd) legt de koper zich vast om een product op een vaste datum in de toekomst tegen een vooraf bepaalde prijs af te nemen. Ligt de prijs op de afrekendatum boven de eerder afgesproken aankoopprijs, dan boekt de belegger winst. Maar de omgekeerde situatie kan zich uiteraard ook voordoen, met flinke verliezen tot gevolg. Inmiddels zijn er meer op de particliere belegger toegesneden producten op de markt, zoals de Turbo’s en RICIcertificaten van RBS, waarmee de markt voor soft commodities toegankelijker is geworden. 4. Welke mogelijkheden zijn er om in soft commodities te beleggen? Er zijn allerlei opties. Een geliefd beleggingsinstrument vormen certificaten of exchange traded commodities (ETC’s), die de prijsontwikkeling van één grondstof of een mandje grondstoffen één op één volgen. Deze producten zijn op de beurs verhandelbaar en kunnen net als aandelen dagelijks worden gekocht en verkocht, via een gewone beleggingsrekening. Een belangrijk verschil met een future is dat ze een onbepaalde looptijd hebben en dus niet op een vastgesteld moment afgewikkeld moeten worden. Hierdoor kunnen prijsschommelingen makkelijker worden opgevangen; simpelweg door de certificaten of ETC’s wat langer in portefeuille te houden. Bovendien hoeft u niet bang te zijn voor fysieke levering: er wordt geen vrachtwagen vol piepende biggen in uw voortuin uitgeladen. Een ander voorbeeld vormen beleggingsfondsen, die zich toerusten op bedrijven die profiteren van de stijgende vraag naar landbouwproducten. Denk bijvoorbeeld aan fabrikanten van kunstmest of landbouwmachines, sojaproducenten of de ondernemingen in de vleesverwerkende industrie. Of aan ondernemingen die bijdragen aan een hogere opbrengst van landbouwgrond, zoals zaadveredelingsbedrijven. 5.Waarop moet de belegger letten? Grondstoffen hebben doorgaans een lage, soms zelfs negatieve correlatie met aandelenmarkten. Dat kan uit het oogpunt van spreiding aantrekkelijk zijn. Maar zoals gezegd is de markt voor soft commodities nogal grillig. Houd daarom rekening met sterke prijsfluctuaties en een wisselend koersverloop van certificaten of beleggingsfondsen. Verder moet u zich realiseren dat niet elke grondstofprijs zich op dezelfde manier ontwikkelt. (Lees meer over de totstandkoming van prijzen van grondstoffen op pagina 52.) Breng daarom voldoende spreiding aan tussen grondstoffen, zodat uw rendement niet te veel afhangt van één enkele grondstof. Beschouwt u grondstoffen als een aanvulling op uw beleggingsportefeuille, houd dan de spreiding binnen uw portefeuille goed in de gaten. De blootstelling kan ongemerkt groter uitpakken dan u wellicht voor ogen had, omdat bijvoorbeeld ook wereldwijde aandelenfondsen of Chinafondsen inspelen op de landbouwhausse.

Bron: FAO, januari 2011 De waarde van uw belegging kan fluctueren. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst. Het prospectus en informatie over de risico‘s en kosten van door RBS N.V. uitgegeven producten vindt u op www.rbs.nl/markets.

17


Oliejargon Veel gebruikte termen in de olie- en energiehandel Backwardation – Situatie waarin de spotprijzen (lees: actuele prijzen) hoger zijn dan de prijzen die worden afgegeven voor leveringen in de toekomst. Dit komt bijvoorbeeld voor bij schaarste, bij een hoge vraag voor onmiddellijke levering of als veel beleggers verwachten dat de vraag of schaarste in de toekomst zal verminderen. Barrel – Engels woord voor vat, dat in de oliehandel wordt gebruikt als volumemaat. Een barrel bevat 159 liter. Dat komt overeen met circa 42 US gallons, een Amerikaanse inhoudsmaat (3,785 liter). Brent crude – Olie die wordt gewonnen in de Noordzee en geldt als prijsbenchmark. Een andere veel gebruikte classificatie is WTI. De prijzen van beide oliesoorten kunnen van elkaar verschillen. Daarom kan eigenlijk nauwelijks worden gesproken van dé olieprijs. Contango – Synoniem voor forwardation. Situatie op de termijnmarkt waarbij de prijzen van termijncontracten (futures) hoger liggen dan de actuele prijs (spotprijs). Hiervoor kunnen verschillende oorzaken zijn, zoals kosten voor opslag, verzekering en financiering of onzekerheid over de toekomstige voorraden. Doorrollen – Situatie waarbij beleggers het aflopende termijncontract verkopen (bijvoorbeeld aan het eind van de looptijd) en aansluitend een nieuw contract kopen, zodat ze hun positie handhaven. In het geval van backwardation zal dat nieuwe contract lager geprijsd zijn en bij contango juist hoger geprijsd. Future – Op een beurs verhandelbaar contract waarbij een vooraf vastgestelde hoeveelheid van een bepaalde grondstof wordt geleverd en betaald op een vooraf vastgesteld moment in de toekomst. Nymex – Afkorting van New York Mercantile Exchange, de belangrijkste handelsplaats in oliecontracten. Deze beurs werd oorspronkelijk opgericht als boter- en kaasmarkt. Een andere belangrijke termijnmarkt is gevestigd in Londen. Opec – Afkorting voor Organization of Petroleum Exporting Countries, een samenwerkingsverband van twaalf olie-exporterende landen, opgericht in 1960. Spotprijs – De prijs van een grondstof bij directe betaling en levering. Termijnmarkt – Beurs waar transacties in futurecontracten plaatsvinden. WTI – Afkorting van West Texas Intermediate, een soort olie die bestaat uit een mengsel van in Noord-Amerika gewonnen olie van hoge kwaliteit.

18

te of aan de recente extreme regenval in Australië. Voor de prijsontwikkeling is overigens ook de wisselkoers van de dollar ten opzichte van andere munten van belang, aangezien veel voedselprijzen in dollars worden uitgedrukt. De valutawedloop die afgelopen najaar oplaaide – waarbij diverse landen probeerden hun munt te verzwakken om de export te stimuleren – kan in dat licht ook een flinke impact hebben op de voedselprijzen.

3. Energie China als katalysator De olieprijs steeg afgelopen jaar met 15%, maar of dat een eenmalige prijspiek is, is de vraag. Marktkenners voorspellen een structureel hogere olieprijs.

prijs hoger: op 99,75 dollar, met een tussentijds record van 147,27 dollar in juli. Analisten sluiten tussentijdse prijspieken naar meer dan 100 dollar niet uit. De prijsstijging wordt volgens de marktexperts grotendeels gedragen door China, de grootste energie-afnemer ter wereld. De vraag naar olie zal daar dit jaar met circa 4,8% stijgen, zo verwacht het Internationaal Energie Agentschap (IEA). Dat is hoger dan gemiddeld: het wereldwijde olieverbruik zal volgens het IEA dit jaar met 1,5% stijgen naar 88,8 miljoen vaten per dag. Of de voorspelling over de olieprijs uitkomt, hangt gedeeltelijk af van de Organisatie van Olie-Exporterende landen (Opec), die 40% van de wereldwijde olieproductie voor haar rekening neemt. De organisatie besloot in december om de productiequota te handhaven, uit angst dat de vraag naar olie onder druk komt

10 Factoren die de olieprijs bepalen 1. Economische groei 2. Politieke stabiliteit in wingebieden 3. Olieproductie 4. Energieverbruik 5. Opkomst van alternatieve brandstoffen 6. Investeringen van oliemaatschappijen in oliewinning 87 Dollar. Dat wordt volgens 34 door persbureau Bloomberg geraadpleegde analisten dit jaar de gemiddelde olieprijs. Dat is weliswaar vier euro lager dan de eindprijs van 2010, maar nog altijd het op een na hoogste prijsniveau ooit. Alleen in 2008 lag de gemiddelde olie-

7. Technische innovatie: mogelijkheden om olie op moeilijke locaties te winnen 8. Weersinvloeden: strenge of kwakkelwinter 9. Dollarkoers 10. Olievoorraden

Koers olieprijs in dollars per vat 160 140 120 100 80 60 40 20 0 12/05

Koers

zien de wereldvoorraden afgelopen jaar zijn gekrompen, hebben mislukte oogsten een grotere impact op de voedselprijzen dan voorheen. Denk bijvoorbeeld aan de langdurige droogte die vorig jaar de graanoogsten in Rusland verwoest-


06/06

12/06

06/07

12/07

06/08

12/08

06/09

12/09

06/10

12/10 Datum





vanwege zorgen over een nieuwe bankencrisis in Europa, eventuele valuta-conflicten en aarzelingen of het economisch herstel doorzet. Productieverhoging Maar in een toelichting op het besluit kondigde de organisatie wel aan de productie indien nodig op te voeren. Bij welk prijspeil dat mogelijk gebeurt, is niet duidelijk. Ali Al-Naimi, minister van olie in Saoedi-Arabië, sprak tijdens de laatste Opec-vergadering een voorkeur uit voor een olieprijs van 70 tot 80 euro. De druk op de Opec om de productie op te voeren neemt toe. Het IEA waarschuwde in januari dat de hoge olieprijzen het broze economisch herstel in de kiem dreigen te smoren. De olie-industrie ziet de toekomst met vertrouwen tegemoet. Een recente peiling onder oliemaatschappijen duidde op een toenemend vertrouwen in een stevige prijsontwikkeling in 2011 (bron: The Wall Street Journal, 28 december 2010). De ondernemingen zullen naar verluidt hun uitgaven met 11% – bijna een half biljoen dollar- opschroeven om nieuwe olie - en gasbronnen te vinden en te exploiteren.

RICI®-certificaten Een handige manier om in te spelen op stijgende grondstoffenprijzen is een belegging in RICI ® -certificaten. Wat houdt dit in?

Jim Rogers

Certificaten bieden beleggers toegang tot markten die voorheen uitsluitend toegankelijk waren voor professionele beleggers. Het aanbod van dergelijke beleg-

gingsproducten is inmiddels zo groot dat op allerlei beleggingsthema’s kan worden ingespeeld, waaronder grondstoffen. Een certificaat volgt nauwlettend de prestatie van een onderliggende waarde. Dat kan bijvoorbeeld de prijs van een individuele grondstof zijn of een index van allerlei grondstoffen. Maar ook een index van landbouwgerelateerde bedrijven. Certificaten hebben geen vooraf vastgestelde afloopdatum: u kunt ze aan- of verkopen op elk gewenst moment. Quanto Certificaten Certificaten die op de Nederlandse beurs worden verhandeld, noteren doorgaans in euro’s. De onderliggende waarde ervan kan echter in een andere munteenheid noteren, waardoor u koersrisico loopt. Dit speelt vooral bij grondstoffen, omdat deze vaak in dollars worden afgerekend. Als de dollar ten opzichte van de euro in waarde daalt, daalt ook de waarde-ontwikkeling van het betreffende certificaat. Met een zogeheten quanto certificaat kunt u zich indekken tegen dit risico, zodat een wisseling in de eurodollarkoers geen invloed heeft op uw rendement. RICI® Certificaten Wie wil profiteren van kansen op de grondstoffenmarkt kan kiezen voor RICI® certificaten. Daarmee belegt u in breed gespreide grondstoffenindices die zijn ontwikkeld door de bekende Amerikaanse grondstoffenbelegger Jim Rogers: de Rogers International Commodity Indices, afgekort als RICI ®. Een voorbeeld hiervan is het RICI® Agricultural Certificaat, waarin onder andere rijst, katoen en maïs zijn opgenomen.

RICI® Enhanced Certificaten Met het RICI® Enhanced Certificaat belegt u in de RICI ® Enhanced sm -index, waarbij het rendement wordt geoptimaliseerd door een actieve grondstoffenfuture-strategie. Het doel hierbij is de nadelige effecten van contango (zie Oliejargon op pagina 18) te beperken en de voordelige effecten van backwardation te benutten. Een voorbeeld hiervan is het RICI® Enhanced sm Metals Quanto Certificaat, waarin onder andere goud, koper en nikkel een plaats hebben. Jasperien van Weerdt

Best presterende RICI®-certificaten Deze certificaten behaalden in het afgelopen jaar het hoogste rendement* RICI®-certificaten 1. RICI® Agricultural Certificaat

+59,4%

2. RICI Enhanced Agricultural Certificaat

+52,6%

3. RICI® Enhanced sm Edelmetalen Certificaat

+49,5%

4. RICI® Enhanced sm Granen & Oliezaad Certificaat

+46,1%

5. RICI® Enhanced sm Agrarische Grondstoffen Certificaat

+45,1%

®

sm

RICI Quanto Certificaten 1. RICI® Agricultural Quanto Certificaat:

+48,3%

2. RICI® Enhanced sm Agriculture Quanto Certificaat

+37,7%

3. RICI® Quanto Certificaat

+20,8%

4. RICI® Metals Quanto Certificaat

+19,5%

5. RICI Enhanced Metals Quanto Certificaat

+17,6%

®

sm

* peildatum: 13 januari 2011; Bron: RBS


19

Obligaties Chapeau


Europa in crisis Blijft de euro voortbestaan of sneuvelt de gezamenlijke munt door een mengeling van beleggerswantrouwen en politieke onwil? De komende maanden worden cruciaal. Vier scenario’s voor het eindspel van de eurocrisis.

Scheuren in euroland

20



Obligaties Chapeau

kwamen de PIGS (Portugal, Italië, GrieHet is in de geschiedenis niet vaak voor1. Doorgaan op de ingeslagen weg kenland en Spanje) onder vuur te liggen. gekomen dat in een dealing room van een Sinds april 2010 is er een noodfonds in In november werd die afkorting uitgebreid grote bank de obligatiedesk de plek is werking waar landen met financieringstot PIGS, toen ook Ierland binnen korte waar de meeste actie te beleven is. Toch problemen een beroep op kunnen doen. tijd aan de rand van de afgrond kwam is dat – in Europa – inmiddels al bijna een Griekenland deed dat als eerste voor te staan. Sindsdien is ook België steeds jaar het geval. Sinds de Griekenlandcri110 miljard euro en in november volgde meer in het vizier van de markt gekomen. sis van vorig jaar schieten de spreads Ierland met 85 miljard euro. Dat betekent De combinatie van hoge staatsschuld en (de renteverschillen tussen obligaties van dat het initiële fonds van 440 miljard euro een lange periode zonder regering zorgverschillende landen) alle kanten op. De inmiddels bijna voor de helft is ingezet. de voor een angstaanval onder obligatieooit zo serene markt in staatsleningen van Als de ECB en de politieke leiders van beleggers en een stijging van de 10-jaars welvarende Europese landen lijkt anno Europa de crisis enigszins weten te beobligatierente van 3,3% in november tot 2011 meer op een Wildwest-saloon tijzweren bestaat de mogelijkheid dat het 4,2% medio januari. dens een massale vechtpartij. huidige fonds – of een opgehoogde versie daarvan – volstaat om de eurozone Gepokte en geDe eurocrisis is, veilig door de storm te loodsen. Politiek mazelde traders zien hoe je het wendt of “Besmetting is een is het de meest aantrekkelijke optie, omin zo’n markt direct keert, voor Europese dat daarmee geen controversiële besluiwinstkansen, maar een beleggers de belangvan de meest gebruikte ten over méér economische eenheid of andere, grotere groep rijkste financiële kopwoorden op de juist het ontmantelen van de euro hoeven beleggers vindt die onzorg van dit moment. financiële markten.” te worden genomen. Om dat scenario te rust in die ooit zo veilige Van de afloop hangt laten werken moet wel veel meezitten. markt vooral beangstiveel af. Het voortbeTen eerst moet de markt genoeg vergend. Want stukje bij beetje worden bij staan van de euro, om een voorbeeld trouwen in de euro behouden om niet de steeds meer ‘veilige havens’ vragen gete noemen, maar ook de toekomst van aanval op een groot EU-land als Spanje zet. De eurocrisis begon eind 2009, toen een flink deel van Europa’s bankwezen. te openen. Spanje wordt door veel eurobleek dat de Griekse regering jarenlang De uitkomst kan verstrekkende gevolwatchers beschouwd als too big to fail veel te rooskleurige cijfers over de overgen hebben, niet alleen voor de houén too big to save. Daarnaast is het zaak heidsfinanciën had gepubliceerd. Toen ders van de staatsobligaties zelf, maar dat het economische herstel in Europa de nieuwe regering besloot open kaart ook voor de aandelen- en valutamarkt. goed doorzet, zodat de probleemlante spelen ging er een schokgolf door de Hoewel het precieze verloop van de euden serieus werk kunnen gaan maken financiële markten. Tot dan was het nog rocrisis niet te voorspellen is, vallen de met het dichten van de gaten in hun beniet voorgekomen dat een heus EU-land meest geopperde uitkomsten in de volgroting. Bij economische tegenslag kan in de financiële problemen was geraakt. gende globale scenario’s. Toch bleef de paniek in eerste instantie beperkt tot Griekenland en de vraag Oplopende staatsschuld in Europa wat er zou gebeuren met – bijvoorbeeld – Noord-Europese banken als GriekenStaatsschuld als percentage van het bruto binnenlands product land niet meer zou kunnen voldoen aan 140 zijn verplichtingen. De harde kern van de 120 eurozone – Duitsland, Nederland, Finland, maar toen ook nog Frankrijk en Bel100 gië – bleef verder buiten schot. 80 Een jaar later hangt de Europese vlag er heel anders bij. Na Griekenland moest 60 ook Ierland naar Brussel voor miljardenGraph follows! 40 steun en inmiddels hebben ook landen als België en zelfs Frankrijk hun obliga20 tiespreads zien oplopen ten opzichte van 0 de – nog altijd – veilig geachte Duitse en 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 Nederlandse staatsleningen. Besmetting datum is een van de meeste gebruikte woorden Oostenrijk België Finland Frankrijk Duitsland op de financiële markten in 2010. Niet Nederland Spanje Griekenland Ierland Italië onterecht, want stap voor stap heeft de Portugal paniek rond de schuldposities van eurolanden zich uitgebreid. Na Griekenland Bron: OECD De waarde van uw belegging kan fluctueren. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst. Het prospectus en informatie over de risico‘s en kosten van door RBS N.V. uitgegeven producten vindt u op www.rbs.nl/markets.

21

Obligaties streng bezuinigen als katalysator voor een recessie gaan werken, waardoor de ellende alleen maar groter wordt. 2. Herstructurering van schulden Een griezelscenario voor obligatiehouders, want het afwaarderen van schulden betekent dat ze verliezen zullen moeten


nemen op hun beleggingen. Hoe werkt zoiets? De invulling kan op diverse manieren, zoals het inlassen van een ‘pauze’ op de rentebetalingen, het verlengen van de looptijd of het inwisselen van de bestaande obligaties voor nieuwe met een lagere nominale waarde. De laatste variant werd bijvoorbeeld eind jaren negentig toege-

past in Argentinië. De nieuwe obligaties hadden een nominale waarde die 25 tot 35 procent lager lag dan de oude leningen. Welke verschijningsvorm zo’n herstructurering ook heeft, het eindresultaat is hoe dan ook dat bezitters van de obligaties een verlies zullen moeten nemen dat in de tientallen procenten kan lopen.

De grootste schuldenaren en Europa Staatsschuld* Toename spread in 2010**

* als percentage van het BBP (Bron: OECD, 2009) ** renteverschil met Duitse 10-jarige obligatierente, uitgedrukt in basispunten (Bloomberg). 100 basispunten = 1%

22


Obligaties


Dat is meteen de reden waarom iedereen nogal huiverig is voor deze vorm van ingrijpen. De grootste obligatiebezitters van de probleemlanden zijn Europese banken en pensioenfondsen. Met name de banken zijn na de kredietcrisis niet in blakende conditie; een nieuwe dreun in de vorm van obligatieverliezen kan desastreus uitpakken en een nieuwe golf van banken-bailouts tot gevolg hebben. Toch zou het op zeker moment onvermijdelijk kunnen worden als het noodfonds niet langer toereikend is en landen noodgedwongen moeten stoppen met het doen van betalingen. Tot dusver heeft met name Duitsland zich altijd sterk gemaakt voor het principe dat obligatiehouders ook hun deel van de verliezen moeten dragen. Herstructurering van schulden – misschien in een variant die iets milder voor banken en beleggers uitpakt dan een verwoestende afwaardering zou daar zeker voor zorgen, maar de angst dat het middel erger dan de kwaal zou kunnen zijn weerhoudt de Europese leiders nog van het nemen van dit soort maatregelen.

De eurocrisis in beeld De grootste schuldenaren en hun staatsschuld. Land Staatsschuld* Duitsland

43,8%

Toename spread in 2010** 0

Nederland

49,9%

+2

België

95,3%

+69

Frankrijk

60,8%

+19

Finland

37,6%

+2

Spanje

46,1%

+190

Portugal

81,1%

+296

Ierland

45,9%

+464

Italië

106,5%

+110

Griekenland

125,7%

+712

Oostenrijk

64,3%

+21

Zwitserland

20,7%

+24

UK

75,0%

-20

* en **: zie pagina 22

3. Euro-obligaties Voor de PIGS-landen zit de pijn vooral in het proces van herfinancieren. Steeds als bestaande kortlopende obligatieleningen aflopen moeten de landen opnieuw naar de kapitaalmarkt om hun schuld ‘door te rollen’. Dat moeten ze doen tegen de rente die de markt daar op dat moment voor wil hebben. Die is in het laatste jaar met sprongen opgelopen, waardoor iedere herfinanciering weer duurder uitpakt dan de vorige. Met sterk stijgende rentelasten wordt het voor de probleemlanden steeds moeilijker om de tekorten terug te dringen – en dat is nu juist wat nodig is om uit de crisis te komen. Een uitweg uit die Catch-22-situatie is de oprichting van een centrale Europese financieringsfaciliteit. Simpel gezegd: een instantie die leningen uitgeeft namens alle eurolanden, tegen een rente die de kredietwaardigheid van het hele euroblok weergeeft. Een uitkomst voor de probleemlanden, want dat geeft ze de gelegenheid om zichzelf te financieren tegen veel betere tarieven, dankzij de ruggesteun van hun sterkere Europese broeders. Het grote pijnpunt van deze oplossing zit dan ook bij die sterkere landen. Die staan in dit systeem min of meer borg voor de brekebenen in de periferie. Gezien de publieke opinie in landen als Nederland en Duitsland wordt de eventuele introductie van ‘euro bonds’ met hulp van de Noord-Europese belastingbetalers een helse politieke toer. Wie legt zijn kiezers uit dat ze garant moeten staan voor de gemismanagede overheidsfinanciën in andere delen van Europa? Volgens sommige analisten kan dit toch een plausibele variant worden, als er zich de komende tijd een acute nieuwe crisis voordoet die de Europese leiders definitief voor de keuze stelt: garant staan of de euro laten ontsporen? 4. Het einde van de euro Sommige economen zien het als onvermijdelijk, anderen vinden het juist ondenkbaar: het opbreken van de euro in verschillende valuta’s. Dat kan een ‘noord-euro’ en een ‘zuid-euro’zijn, zoals soms wordt geopperd, maar ook een langzame verbrokkeling als verschillen-

Turbo’s op Italiaanse obligatiefutures De eurocrisis heeft voor flinke turbulentie gezorgd op de financiële markten en zolang het einde niet in zicht is, is de kans groot dat die bewegingen nog wel even aanhouden. Beleggers die een visie op deze markt hebben kunnen proberen daarvan te profiteren, maar het aantal instrumenten is beperkt. De obligatiemarkten van de ‘PIIGS’-landen zijn niet even makkelijk toegankelijk. RBS heeft vorig jaar Turbo’s (long en short) op Italiaanse obligatiefutures op de markt gebracht, waarmee beleggers hun visie op de Italiaanse rente en obligatiemarkt in een daadwerkelijke marktpositie kunnen omzetten. Natuurlijk kunnen de eurostrubbelingen ook worden bespeeld door posities in te nemen op de valutamarkt (denk aan eurodollar of euro-Zwitserse frank), of door juist te kiezen voor de Duitse (bunds) of Nederlandse obligatiemarkt.

de landen noodgedwongen één voor één de monetaire unie moeten verlaten. Tot dusver staan alle Europese leiders nog en bloc achter de euro. Voor de probleemlanden is een exit uit de euro ergens wel aantrekkelijk, omdat het ze de mogelijkheid geeft om de economie concurrerender te maken door middel van devaluatie. Aan de andere kant blijven de bestaande schulden in euro’s luiden – dus dat probleem verdwijnt niet – en de rente die ze voor leningen in hun nieuwe (of oude) valuta zullen moeten betalen ligt waarschijnlijk nog hoger dan de huidige eurorente. Ook een euro-exit is dus een onzeker avontuur. De houdbaarheid van de euro is evenzeer afhankelijk van de politieke wil in Europa om elkaar te ondersteunen als van de grillen van de markt. Als de economie voldoende aantrekt en het vertrouwen van de markt herstelt kan een scenario ‘noodfonds-plus-sanering’ afdoende zijn om de muntunie door de diepste crisis heen te trekken. Als Spanje, Italië en/of België door zwaar opgelopen rente problemen gaan krijgen met de (her)financiering van hun staatsschuld, zal er een serieus beroep worden gedaan op de onderlinge solidariteit. Wie de politieke retoriek van de laatste maanden heeft gevolgd, weet dat die solidariteit allesbehalve vanzelfsprekend is. Daarmee is ook een einde aan het Europabrede euro-experiment nog steeds een reële optie. Pieter Kort


23

Valuta


“Ik verwacht dat de euro overleeft.” en interview met hoogleraar Ivo Arnold over de toekomst van de euro. E “Europa toont commitment richting de euro.”

een tijdelijk fonds, dat medio 2013 zou worden opgedoekt, maar in december is besloten het een permanent karakter te geven. Hiervoor is het Verdrag van Lissabon aangepast, omdat daarin de bepaling was opgenomen dat EU-landen elkaar financieel niet mogen helpen.

Bovendien zijn aan de vereiste hulp strikte voorwaarden verbonden. De EU-leiders vinden het voorlopig niet nodig extra stortingen te doen in het noodfonds. Is met de komst van dit vangnet de euro gered? Over die vraag zijn economen verdeeld. Pessimisten vrezen dat de muntunie uit elkaar valt, omdat de sterke of juist de zwakke eurolanden zullen uittreden. Optimisten zien wel voldoende bestaansrecht voor de euro. Ivo Arnold, hoogleraar economie aan de Erasmus Universiteit Rotterdam en Nyenrode Business Universiteit, schaart zich tot de tweede categorie. Het zijn spannende tijden voor de euro, erkent hij. Maar de politieke wil van de probleemlanden om in de eurozone te blijven is er. “Ik verwacht dat de euro overleeft, om de eenvoudige reden dat niemand er belang bij heeft deze af te schaffen.” Niet alleen de zwakke lidstaten hebben baat bij de muntunie, maar ook de sterkere landen. “Grote exportlanden als Nederland en Duitsland profiteren van de interne handelsmarkt. Zonder euro zou deze in grote problemen raken. Zwakke eurolanden zouden dan waarschijnlijk hun munt devalueren om zo hun concurrentiepositie te versterken. Dat zou vervolgens leiden tot handelsbelemmeringen, om te voorkomen dat de markt wordt overspoeld door goedkope producten uit bijvoorbeeld Spanje en Portugal. Zo ontstaat een neerwaartse spiraal.”

Strikte voorwaarden Het noodfonds is geen pot met geld waar naar believen gebruik van kan worden gemaakt. Er mag alleen een beroep op worden gedaan als dat van wezenlijk belang is voor de stabiliteit van de hele eurozone.

Prikkel De hoogleraar is tevreden over de koers die de leiders van de Europese Unie momenteel volgen. “Door het noodfonds een permanent karakter te geven, tonen ze commitment richting de euro. Anderzijds

Is met het noodfonds de euro gered?

Begin dit jaar is het zeventiende land toegetreden tot de euro: Estland. Maar reden voor een uitbundig feest is er niet, want de Europese eenheidsmunt verkeert in zwaar weer. Zorgen over de hoge schuldposities van een aantal eurolanden zetten de koers afgelopen jaar onder druk. Om het tij te keren en het vertrouwen in de euro te herstellen hebben de eurolanden in de Europese Unie een noodfonds ter waarde van 750 miljard euro opgetuigd, om hun broeders en zusters in zware financiële problemen bij te staan en te voorkomen dat zij de euro verzwakken. Aanvankelijk was sprake van

24


Valuta


staten garant staan voor de schulden van de probleemlanden. Aan de andere kant staan politici uit welvarende landen die hun achterban het liefst willen vertellen dat deze niet de portemonnee hoeft te trekken om zwakke eurolanden te ondersteunen. De boodschap die nu wordt gegeven sluit aan bij beide kampen: hulp is mogelijk voor wie in problemen komt, maar aan die steun worden wel strenge voorwaarden gesteld.”

Het jojogedrag van de euro Hoge toppen en diepe dalen. De koers van de euro ten opzichte van de dollar balanceerde afgelopen jaar letterlijk tussen hoop en vrees. De wilde achtbaanrit begint eind 2009, als de Griekse regering meldt dat voorgaande kabinetten de hoogte van de staatsschuld en begrotingstekorten te positief hadden voorgespiegeld. Eurolanden dringen bij Griekenland aan op forse bezuinigingen, enkele kredietbeoordelaars verlagen hun rating voor Grieks staatspapier en de rente op Griekse staatsleningen stijgt.

Ierland Zover komt het echter niet. De euro zet na het dieptepunt in juni de tocht omhoog in, tot boven de 1,40 euro begin november. Dan barst de eurocrisis opnieuw los. Ditmaal is Ierland de boosdoener. Het land meldt in grotere financiële problemen te zitten dan verwacht, mede dankzij de relatief grote bankensector. Na enig tegensputteren accepteert dit land op 20 november toch een lening uit het Europese noodfonds. In Europees verband wordt nog even gepraat over een mogelijke ophoging van dat fonds, maar die plannen krijgen onvoldoende steun. Wel krijgt het fonds een permanent karakter. De euro eindigde het jaar met een koers van 1,33 euro. Steun uit Azië De munt krijgt inmiddels steun uit onverwachte hoek: Azië. China heeft dit jaar bij herhaling aangekondigd voor miljarden euro’s staatsobligaties van landen als Griekenland, Portugal en Spanje te willen kopen. Ook verklaarde Japan zich onlangs bereid obligaties van het Europese Stabiliteitsfonds te kopen, waar alle landen uit de eurozone garant voor staan. Ondanks deze stap is de rust omtrent de euro nog niet volledig weergekeerd. Er zijn nog steeds zorgen over de positie van de PIIGS-landen (Portugal, Ierland, Italië, Griekenland en Spanje: de zwakkere eurolanden) en de exposure van banken in staatsobligaties uit deze landen. Daarom verwachten veel analisten ook komend jaar hevige koersschommelingen van de euro. De wilde achtbaanrit van de euro lijkt dus nog niet voorbij.

Wisselvallige koers Met de komst van een permanent noodfonds zijn de problemen in de eurozone niet op slag verdwenen, erkent Arnold. Ivo Arnold: “Europa toont commitment.” “De zuidelijke landen staan voor een gigantische klus om hun overheidsfinangeven ze niet te veel toe aan de wensen ciën op orde te brengen en de schulvan de financiële markten. Er zijn geen den terug te dringen. Ik verwacht dat toezeggingen gedaan om het noodfonds ook komend jaar nog geregeld discusop te rekken, aan ondersteuning worden sies de kop op steken over problemen in strenge voorwaarden verbonden en de de zwakke eurolanden. Daar komt bij dat overheidsfinanciën van probleemlanhet economisch herstel nog fragiel is.” den worden streng gemonitord door de Om deze redenen houdt de ecoEuropese Unie en het IMF. Zo blijft voor noom er rekening mee dat de eurodolprobleemlanden de prikkel bestaan om lar koers de komende hervormingen door te voeren en orde op za“Ik verwacht dat de euro tijd wisselvallig blijft. “Maar dat hangt naken te stellen.” overleeft, omdat niemand tuurlijk niet alleen af Deze insteek – er belang bij heeft deze van de situatie in Euroeen combinatie van pa, maar ook die in de loyaliteit aan de munt af te schaffen.” Verenigde Staten. Als en een harde lijn – is de Amerikaanse economie sterker hervolgens Arnold het beste antwoord op stelt zal de dollar in waarde stijgen. Valt de spagaat waar de leiders van de Eurohet herstel tegen, dan zwakt die munt af.” pese Unie in zitten. “Zij hebben te maken met verschillende stakeholders, met verMaar ondanks de grote onzekerheden schillende, veelal tegenstrijdige belanen de grilligheid van de markt is Arnold ergen. Aan de ene kant van het spectrum van overtuigd dat de euro uiteindelijk wel staan de financiële markten die graag zal overleven. “De wil om de problemen horen dat Duitsland en andere rijke lidop te lossen is er.” Jasperien van Weerdt

Koers euro/dollar 1,5 1,4 1,3

Koers

Vrije val Onder dit gesternte raakt de euro in een vrije val. De Europese Unie en het Internationaal Monetair Fonds tonen zich na lang overleg bereid financiële steun aan de Grieken de verstrekken en er wordt in mei een stabiliteitsfonds opgericht dat noodkredieten moet verstrekken aan eurolanden die in financiële problemen komen. Maar zelfs deze maatregelen weten het tij niet te keren, want de problemen hebben zich inmiddels als een olievlek uitgebreid. Ook over de positie van Portugal en Spanje zijn zorgen gerezen, die zich vertalen in lagere kredietbeoordelingen en oplopende risico-opslagen op de betreffende staatsobligaties. Begin juni is de koers van de euro gezakt tot 1,19 dollar en komt pariteit (een situatie van gelijke koersen) in zicht.

1,2 1,1 1,0 01/10

02/10

03/10

04/10

05/10

06/10

07/10

08/10

09/10

10/10

11/10

12/10 Datum

Bron: RBS, 13 januari 2011


25

RBS Zeldzame Aardmetalen Certificaat Smartphones, elektrische auto’s en andere high-tech producten bevatten steeds meer zeldzame aardmetalen. De verwachting is dat de wereldwijde behoefte aan zeldzame aardmetalen zal toenemen terwijl het aanbod afneemt. Beleg met het RBS Zeldzame Aardmetalen Certificaat in een mandje van 15 aandelen in mijnbouwbedrijven die onder andere nieuwe mijnen ontwikkelen en zeldzame aardmetalen produceren. • Indirect beleggen in zeldzame aardmetalen • De beheerskosten zijn 0,95% op jaarbasis • Dagelijks verhandelbaar via uw eigen bank (ISIN: NL0009679620)

Beleggen in Zeldzame Aardmetalen? Ga naar: www.rbs.nl/markets of bel 0900-6275387 (lokaal tarief)

Ga naar www.rbs.nl/markets voor de leaflet, algemene Certificaten brochure, het basisprospectus en de definitieve voorwaarden. © The Royal Bank of Scotland plc. Alle rechten, behalve indien expliciet toegekend, worden voorbehouden. Reproductie in welke vorm dan ook van de inhoud van dit document is zonder voorafgaande schriftelijke toestemming verboden tenzij voor persoonlijk gebruik.

Chapeau Indices


Tweedeling in Europa

Europa Index

Land

AEX-Index® EURO STOXX 50 ® Index DAX® Index CAC40 ® Index FTSE™ 100 Index BEL 20 ® Index SMI ® Index RDX Index S&P® /MIB Index IBEX 35 ® Index

Nederland

Koers

Rendement Rendement Rendement Rendement 1 maand YTD 1 jaar 5 jaar

358,30

3,2%

1,9%

7,3%

-19,3%

2.644,81

2,7%

3,7%

3,0%

-22,1%

Duitsland 6.941,57 Frankrijk 3.861,92 Groot-Brittannië 6.014,03 België 2.579,70 Zwitserland 6.534,84 Rusland 1.710,74 Italië 20.339,05 Spanje 2.868,36

0,4% 1,7% 3,7% -0,5% 1,4% 10,4% 2,2% -1,7%

1,8% 3,1% 2,2% 1,4% 2,7% 9,1% 3,8% 1,0%

18,4% -1,9% 9,6% 1,9% 1,0% 29,7% -11,2% -16,8%

27,0% -19,8% 5,1% -28,9% -15,3% 10,5% -42,9% -9,1%

Verenigde Staten 11.671,88

2,8%

1,3%

10,4%

7,0%

Verenigde Staten 1.274,48 Verenigde Staten 2.288,73 70.423,44 Brazilië Mexico 38.028,81 Canada 766,61

3,3% 3,5% 4,0% 1,7% 1,6%

1,8% 3,4% 2,5% -0,6% 0,0%

12,7% 23,1% 1,4% 16,9% 10,9%

-0,4% 31,2% 98,6% 102,5% 18,0%

Japan Hong Kong

10.510,68 23.760,34

2,9% 4,2%

2,8% 4,7%

-3,4% 8,1%

-36,1% 53,5%

China

Euroland

Amerika Dow Jones Industrial Average Index SM S&P 500 ® Index NASDAQ 100 Index® Bovespa Index Mexbol Index S&P® TSX60 Index

Niet alleen op de obligatiemarkt is Europa een tweesporenland geworden. Ook in de aandelenmarkt is het verschil zichtbaar. De eurocrisis lijkt zich vooral af te spelen op de obligatie- en valutamarkt, maar de cijfers over de laatste twaalf maanden laten duidelijk zien dat het verschil tussen sterke en zwakke eurolanden ook in de aandelenkoersen is terug te vinden. Heel euroland – in de vorm van de EURO STOXX 50® index – heeft in de twaalf maanden tot 11 januari 2011 een lichte stijging van 3,0% doorgemaakt. Die kwam, zo blijkt, vooral op het conto van Duitsland (DAX® +18,4%) en in mindere mate Nederland (AEX® + 7,3%).

Azië/Pacific NIKKEI 225 Index Hang Seng Index Hang Seng China Enterprises Index Kospi 200 Index Nifty Index SET 50 Index LQ45 Index S&P® /ASX 200 Index Topix Index Kuala Lumpur Composite Index

12.918,07

3,7%

3,4%

1,2%

127,0%

Zuid-Korea India Thailand Indonesië Australië Japan

275,10 5.754,10 702,07 605,37 4.710,70 926,94

5,5% 0,1% -2,1% -6,7% -0,5% 4,7%

1,8% -4,4% -1,8% -5,3% -0,4% 3,4%

23,8% 12,5% 34,0% 19,3% -3,6% -2,6%

53,7% 105,7% 33,2% 125,6% -2,3% -44,8%

Maleisië

1.562,94

3,9%

3,1%

21,2%

71,9%

27.220,36 7.154,70

2,5% 3,1%

3,9% -0,2%

21,8% 9,1%

92,5% -3,1%

Turkije

722,27

-0,4%

0,1%

15,1%

47,9%

Israël

1.335,14

3,4%

0,8%

16,7%

61,9%

Dubai

1.633,53

-2,9%

-0,2%

-7,5%

-79,7%

250,42

-1,6%

1,2%

-3,7%

-

1.005,86 1.157,50 923,59 283,75

4,2% 5,3% 7,4% -2,0%

4,9% 3,1% 0,5% -2,7%

37,0% 17,3% 46,1% -20,1%

-

28.700,04

3,3%

1,2%

14,0%

72,8%

544,91 1.301,87 1.230,06

-4,9% 10,5% 6,4%

-5,4% 0,6% 2,2%

21,3% 34,1% 12,8%

81,2% 84,0% 16,5%

Afrika/Midden-Oosten CFG 25 Index EGX 30 Index DJ Turkey Titans 20 Index Tel Aviv 25 Index Dubai Financial Market G. Index MSCI United Arab Emirates Index MSCI Qatar Index MSCI Oman Index MSCI Kuwait Index MSCI Bahrain Index FTSE® /JSE Afrika Top40 Index

Marokko Egypte

Verenigde Arabische Emiraten Qatar Oman Koeweit Bahrein Zuid-Afrika

Sectoren AMEX Gold BUGS Index Goudmijnen AMEX Biotech Index Biotechnologie AMEX Oil Index Olieproductie


De landen die sinds 2010 als ‘PIGS’ door het leven gaan deden het aanmerkelijk slechter. Beleggers in Spaanse aandelen verloren 16,8% in twaalf maanden en Italiaanse aandelenbezitters leverden in die periode 11,2% in. Ook Frankrijk, dat in de europroblematiek een beetje tussen de ‘kern’ en de ‘periferie’ hangt, moest in dezelfde 12-maandsperiode een lichte daling incasseren. Aan de rest van de wereld ging het Europese gekrakeel een beetje voorbij. De Amerikaanse beurzen maakten in 2010 een uitstekend jaar door, waarbij vooral de technologiebeurs Nasdaq indrukwekkende cijfers liet zien (+23% in twaalf maanden). De vier BRIC-landen weten alle ogen van emerging marketsbeleggers op zich gericht, maar maakten in 2010 wel een gemengd jaar door. Brazilië en China kwamen met 1,4% en 1,2% in 12 maanden per saldo bijna niet van hun plek. India deed het wel goed, met +12,5%. Uitblinker was echter Rusland, dat profiteerde van de sterk oplopende olieprijs in de laatste maanden. Eén jaar beleggen in Russische aandelen leverde +29,7% op. Pieter Kort


27

Indices: Technische analyse Chapeau


AEX-Index® Mooie vooruitzichten voor 2011

Dow Jones IndexSM Bulls stomen lekker door

Voor 2011 zijn de vooruitzichten positief, omdat in de weekgrafiek overwegend positieve bouwsteentjes zichtbaar zijn. Zo is er sprake van koersvorming boven een gestaag oplopende, voortschrijdende gemiddeldelijn. Dit impliceert, objectief gemeten, dat er sprake is van een stijgende trendfase. De ondertoon is positief, een tendens tot stijgen overheerst. Echter, gezien het zwakke proces van hogere toppen en hogere bodems blijft de trendmatigheid vooralsnog laag. Dit laatste betekent dat er niet overtuigend richting wordt gekozen. Er is eerder sprake van een rustig voortkabbelende index zonder al te grote uitslagen. Kortom, niet alleen een lage trendmatigheid, maar ook een lage beweeglijkheid. Dit is veelal niet een inspirerend landschap om al te actief aanwezig te zijn. Wanneer mogen we wat meer vuurwerk verwachten? Daartoe is het raadzaam om de kantelpunten goed te volgen. Aan de onderkant van het huidige speelveld ligt het cruciale draaipunt op 325,00 punten. Mocht de AEX ® hier on-

“Lange termijnbeleggers blijven gewoon zitten en vullen hun portefeuilles bij een hogere bodem of bij een uitbraak. Het technische landschap ziet er aantrekkelijk uit. Met of zonder extra aanloop voeren de stieren de regie…”, zo luidde mijn commentaar in de vorige editie. Sindsdien is er in de technische conditie niet veel gewijzigd. De index kruipt nog steeds naar hogere niveaus binnen een breed oplopend trendkanaal. Door de recente ontwikkelingen kan ik wel het cruciale steunniveau optrekken naar 10.929, vrijwel gelijk aan steun uit hoofde van de voortschrijdende gemiddeldelijn, ofwel mijn sleepkabel. Zolang de index boven dit niveau beweegt, blijft de stijgende trend volledig intact. Dit impliceert dat er best veel ruimte is voor corrigerende bewegingen zonder

Stieren sieren landschap

der vallen, dan is er sprake van een trendbreuk en dan vervagen de mooie vooruitzichten als sneeuw voor de zon. Aan de bovenkant van de markt ligt het welbekende 358 kantelpunt. Het is een top uit 2010, die geslecht moet worden om de weg naar hogere niveaus te effenen. Bij overtuigende koersvorming boven 358 is een verdere stijging naar de bovenkant van het brede stijgende trendkanaal zeer aannemelijk. Ik heb het dan over niveaus tot wellicht 420 punten aan toe. De stieren voeren de regie, zij zetten de toon, zij sieren het landschap.

Weekgrafiek AEX-Index®

Trend blijft intact

Weekgrafiek Dow Jones IndexSM koers

datum

koers

datum

Bron: BTAC Visuele Analyse, 11 januari 2011 AEX-Index® van mei 2009 tot en met 11 januari 2011

28

dat de trend in gevaar komt. Bij koersvorming onder 10.929 zal het landschap wijzigen, een overgangsfase zal dan gaan zorgen voor een nieuwe dalende trend. Ik heb echter geleerd dat een trend intact blijft totdat het tegendeel wordt aangetoond. Dus ik hou vooralsnog vast aan de huidige uptrend. De bovenkant van het stijgende kanaal ligt nog ver weg. Rond 13.000 ligt de trendkanaallijn, waar naar alle waarschijnlijkheid topvorming zal plaatsvinden. Op de weg omhoog naar 13.000 zullen ongetwijfeld wat weerstandjes worden gevormd, maar thans ziet het er naar uit dat de opmars van de stier daardoor niet in gevaar komt. Kopen op zwakte is dan ook de aangewezen strategie, zolang de index boven de sleepkabel beweegt.

Bron: BTAC Visuele Analyse, 11 januari 2011 AEX-Index® van mei 2009 tot en met 11 januari 2011


Indices: TechnischeChapeau analyse


Nikkei 225 Index Sterke verbetering Maandenlang kwam de index niet van zijn plaats. Noch de stier, noch de beer wist te overtuigen, met als resultaat een kwakkelend beeld zonder overtuigende richting. Toch zaten er in de grafiek indicaties verpakt, die wezen op een

Opwaarts potentieel

aanzwellende ondertoon. Er was immers een omgekeerd hoofd-schouderpatroon in ontwikkeling. Ik heb de contouren van dit patroon ingetekend, waarbij zichtbaar is dat het doorbreken van de afgerond 9700-weerstand het signaal was voor meer opwaarts potentieel.

Euro/dollar Warrig beeld Vervolgens werd de sleepkabel opwaarts gekruist, waardoor er een nieuwe stijgende trend van start kon gaan. De gemiddeldelijn, die rond 9900 de markt binnenkomt, is nu het vangnet voor de stier. Mocht er een correctie worden ingezet dan zal deze opgevangen moeten worden door de sleepkabel, dan blijft immers de net gestarte uptrend keurig intact. Goed, de onderkant van het speelveld is duidelijk, nu nog even de bovenkant. De weekgrafiek laat zien dat er pas rond 11.358 serieuze weerstand ligt. Er is dus nog wel wat ruimte voordat de index gaat toppen om daarna te corrigeren. Ook de RSI als spanningsmeter geeft aan dat er nog veel speelruimte is voor de stier. Voor 2011 zijn de vooruitzichten dus positief. De kantelpunten zijn kristalhelder, de actieve belegger noteert deze draaipunten op de boodschappenlijst en komt in actie als de beer en stier zich daar laten horen. Net als bij de andere wereldindices geldt ook voor de Nikkei dat “kopen op zwakte” vooralsnog de aangewezen strategie is.

Weekgrafiek Nikkei 225 Index

Er zijn momenteel veel tegenstrijdige technische bouwsteentjes, waardoor het lastig is een betrouwbaar scenario te definiëren. Maar het ziet er toch naar uit dat de Euroberen het heft in handen nemen. Ik zal de diverse bouwstenen met u bespreken. Ik zie zowel lagere toppen als hogere bodems, die tezamen een driehoekpatroon vormen waar de koers voorzichtig uitvalt. De neerwaartse druk kan hierdoor toenemen. De sleepkabel toont al geruime tijd een neerwaarts verloop. U weet dat dit thuishoort in een dalende trendmarkt. Zolang de koers onder de sleepkabel beweegt, hebben de beren het voor het zeggen, zij hebben de meeste troeven in handen. De RSI als spanningsmeter beweegt onder de 50-lijn en bevestigt daarmee het bearish getinte landschap. Er is nog lang geen sprake van een oversold-stand, dus er is in principe veel ruimte voor verdere dalingen. Op krap 126,00 ligt een recente bodem, daar kan de daling enigszins aarzelen. Onder 126,00 komt rap 119,00 in

beeld. Aan de bovenkant van het speelveld noteer ik 1,34 als draaipunt. Boven 1,34 is er eveneens sprake van een trendbreuk, dus dat niveau mag u in de gaten houden. Het charttechnische plaatje is niet overtuigend met zijn indicaties, dus enige terughoudendheid is

Sleepkabel omlaag

wel op zijn plaats. Voor actieve kortetermijnbeleggers is er altijd wel iets te beleven, langetermijnspelers houden het kruit enigszins droog en wachten op meer duidelijkheid. Nico Bakker Het onderdeel technische analyse wordt verzorgd door Bakker Technische Analyse Consultancy B.V. en uitgebracht door RBS. Nico Bakker is bestuurder van Bakker Technische Analyse Consultancy B.V. en is een onafhankelijk analist. RBS betaalt een vergoeding voor de technische analyses van Bakker Technische Analyse Consultancy B.V.

Weekgrafiek euro/dollar koers

datum

koers

datum

Bron: BTAC Visuele Analyse, 10 januari 2011 AEX-Index® van oktober 2008 tot en met 10 januari 2011

Bron: BTAC Visuele Analyse, 10 januari 2011 AEX-Index® van oktober 2008 tot en met 10 januari 2011


29

Rente en economie Chapeau


Japan smacht naar inflatie In sommige delen van de wereld is inflatievrees een reële angst. In Japan hebben ze heel wat over voor een gezonde dosis inflatie. Maar komt die er ook? Terwijl Europa en de VS worstelen met de vraag of het huidige economische beleid inflatoir of deflatoir zal uitpakken, heeft die andere grote, ontwikkelde economie, Japan, hele andere zorgen. De Japanse regering zou dolblij zijn met een steady inflatie van een paar procent, maar de realiteit is dat de economie in het land van de rijzende zon de facto al twee decennia lang last van deflatie heeft. Daarmee fungeert Japan meteen als hevig schrikbeeld voor westerse beleidsmakers. De Japanse crisis van begin jaren negentig werd gekenmerkt door een crash van opgeblazen onroerend goed- en aandelenprijzen, gekoppeld met een bankensysteem dat dreide in te storten onder de slechte leningen. De Japanse aanpak van die crisis resulteerde in twee decennia economische stagnatie en deflatie. Niet dat de Japanners niet hun best hebben gedaan om de economie te stimuleren. In Tokio is ‘quantitative easing’ al jaren aan de orde van de dag, al lang voor de Amerikanen naar dit middel grepen. De rente staat in Japan al sinds begin jaren negentig om en nabij de nul procent, zodat de traditionele monetaire stumulus – het verlagen van de rente – onmogelijk geworden is. Sinds het begin van de 21e eeuw tracht Japan de

Zware taak Japan

interne consumptie aan te jagen om zodoende de inflatie(verwachtingen) op te hogen. Dat leek aan te slaan, want sinds 2005 begon de Japanse economie weer tekenen van regelmatige groei te vertonen. Tot de kredietcrisis uitbrak. Het herstel in japan bleke te pril om de mondiale storm te weerstaan. Inmiddels is de worsteling met het deflatiemonster weer in volle gang. De sterke yen helpt in dat opzicht ook niet mee, omdat die de traditioneel sterke export van Japan ondermijnt. De vorig jaar aangetreden premier

20 jaar inflatieloos Consumentinflatie in Japan 1991-2011 3 2 1 0 -1 -2 -3 01/92

01/94

01/96

Inflatie (yoy) Japan

01/08

01/00

01/02

01/04

01/06

01/08

01/10 Datum


30

Naoto Kan staat voor de zware taak om Japan opnieuw op het pad naar economische groei te brengen. Zijn eerste doel is om in het fiscale jaar 2011/2012 (in Japan loopt het begrotingsjaar van april tot maart) een stabiele positieve inflatie te bereiken. Daartoe heeft de regering een uitgebreid investeringsprogramma afgekondigd, onder andere in schone energie en andere sectoren waar de komende jaren veel groei wordt verwacht. Ook zijn er plannen om de torenhoge winstbelasting voor bedrijven sterk terug te brengen tot internationaal concurrerende tarieven. Tot dusver heeft Kan de wind mee. In het derde kwartaal van 2010 viel de groei al hoger uit dan verwacht en kwam de teller van achtereenvolgende groeikwartalen op vier te staan. Of Japan die trend vast kan houden is de vraag. Eind december was de consensus onder economen dat Japan in het vierde kwartaal weer een periode van lichte krimp zou doormaken. Want de ambities mogen dan hoog zijn, de problemen waar Japan in de toekomst mee te maken krijgt (een grote staatsschuld en een sterk vergrijzende bevolking, om er maar een paar te noemen) zijn er nog niet mee opgelost. Pieter Kort


Emerging markets


Eindejaarssprint FADE te sterk voor BRIC Na de zomer van 2010 liepen de beurzen vande vier BRIC-landen twee keer zo hard op als de ontwikkelde landen. Maar het laatste woord was aan de ‘oude wereld’. Over heel 2010 deden de beurzen van opkomende landen het beter dan de oude financiële bolwerken, maar het laatste woord in de strijd tussen de BRIC-landen (Brazilië, Rusland, India en China) en de FADE-landen (Frankrijk, Duitsland, Amerika en Engeland) was aan de oude wereld. In de gebruikelijke meetperiode van drie maanden – dit keer van 10 oktober 2010 tot en met 10 januari 2011 – bleven de ontIn The Battle – BRIC tegen FADE wordt gekeken naar het rendement over de achterliggende drie maanden van de beurzen van de vier grote groei-economieën Brazilië, Rusland, India en China (BRIC) ten opzichte van die van de oude economische wereldmachten Frankrijk, Amerika, Duitsland en Engeland (FADE). Op deze manier wordt snel inzichtelijk gemaakt in hoeverre beleggers kunnen profiteren van de verschuivingen op het economisch wereldtoneel.

wikkelde markten de BRIC-vierspan voor. Daarmee brachten ze de achterstand in The Battle terug tot 5-3. Dat was vooral te danken aan de Duitse DAX®, die in drie maanden tijd 9 procent in waarde steeg. Het kwartet ontwikkelde landen bleek dit keer een meer homogeen geheel dan de BRIC-landen. Alle vier de indices eindigden in de plus, hoewel met name de Franse CAC 40® duidelijk achterbleef. De rendementen van de FADE-landen varieerden in de meetperiode van 1 tot 9 procent positief. Bij de BRIC-landen was een veel meer verdeeld plaatje zichtbaar. Rusland was niet alleen het beste van de opkomende beurzen, maar overtrof met een rendement van 13 procent ook alle ontwikkelde beurzen.

De Russische bijdrage was echter onvoldoende voor een nieuwe BRIC-overwinning. Hang Seng deed met een rendement van 2,5 procent nog wel een bescheiden duit in het zakje, maar de Bovespa die 1 procent in waarde verloor en met name de Indiase BSE-30, die ruim 5 procent verloor – deden de BRIC-landen dit keer de das om. Na acht meetperiodes leiden de BRICbeurzen nog wel met 5-3. Peter van Kleef

Franse CAC 40® bleef duidelijk achter

Peildatum 10 oktober 2010 tot en met 10 januari 2011 – bron vdw Group, 12 januari 2011 De waarde van uw belegging kan fluctueren. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst. Het prospectus en informatie over de risico‘s en kosten van door RBS N.V. uitgegeven producten vindt u op www.rbs.nl/markets.

31

Grondstoffen


Verre van efficiënt Flinke stijgingen in de metalenen landbouwcommoditiesmarkt. Dat heeft ook te maken met de omvang van die markten. 2010 was een prima jaar voor grondstoffenbeleggers, al gaan achter de verschillende plusjes op het bord nogal wat verschillende verhalen schuil. De metalen stalen de afgelopen twaalf maanden de show, maar er kwamen ook de nodige inefficiënties aan het licht. Door de toegenomen populariteit van de verschillende grondstoffen werd soms ook pijnlijk duidelijk hoe beperkt deze markten van omvang zijn. Grote kopers of verkopers kunnen de prijsvorming onverwacht beïnvloeden. Zo berichtten diverse media dat in de afgelopen tijd op de zilver- en kopermarkt grote partijen flink hebben ingekocht. Dat was duidelijk te zien in de prijsvorming. Ook de markt voor zeldzame metalen maakte eind 2010 een flinke sprong, nadat China – een van de grootste producenten – exportbeperkende maatregelen afkondigde. De grootste sprong op korte termijn maakten de landbouwgrondstoffen. Een voortgaand economisch herstel in het westen en doorzettende groei in opkomende markten zet de vraag-aanbodverhoudingen in diverse commodities onder druk. Het meest opvallende zijn de koerssprongen van suiker (+14,% in één maand), rubber (+14,5%), katoen (+14,1%) en koffie (+15,6%). Maar de trend is ook op de langere termijn al duidelijk opwaarts. Over vijf

Zilvermarkt is kleine markt

32

jaar (dat is dus inclusief kredietcrisis) zijn elf van de zestien hiernaast genoemde landbouwcommodities in prijs verdubbeld. Inmiddels zit ook olie weer in de lift omhoog. De Brent-oliefuture steeg in een maand tijd met 7,4%. Ook heating oil stijgt, maar die andere belangrijke fossie-

le brandstof, aardgas, beweegt nauwelijks. Over de laatste vijf jaar is aardgas zelfs meer dan gehalveerd in prijs. Volgens sommige analisten kan de ontdekking – en relatief goedkope winning - van shale gas (uit steenlagen) voor langdurig lage gasprijzen zorgen. Pieter Kort

Commodities Monitor Index/ expiratiemaand future Grondstoffenindices Rogers Int. Commodity Index

Koers

Performance Performance Performance 1 maand YTD 5 jaar

TR Index

3.932,73

6,3%

0,9%

16,9%

TR Index maart 11 maart 11 maart 11 maart 11 maart 11

786,14 97,45 92,83 262,04 4,49 247,93

5,3% 7,4% 5,1% 5,9% 1,2% 7,5%

1,7% 3,1% 0,7% 2,8% 1,8% 1,9%

-32,3% 55,5% 43,8% 49,9% -50,8% 41,0%

TR Index mei 11 mei 11 mei 11 mei 11 mei 11 mei 11

2.898,23 2.505,00 2.588,00 9.496,00 24.708,00 2.413,00 26.510,00

6,1% 7,2% 6,2% 5,6% 3,1% -2,8% 1,4%

-0,1% 1,8% 3,2% -0,1% 4,6% -0,2% -0,5%

114,9% -3,0% 71,0% 98,0% 74,0% 0,0% 272,0%

Edelmetalen Rogers Int. Precious Metals Goud Zilver Platina Palladium

TR Index Kasse Kasse Kasse Kasse

2.352,43 1.378,10 29,49 1.795,25 801,23

2,9% -0,6% 2,8% 6,7% 8,9%

-2,3% -3,0% -4,6% 1,4% -0,1%

149,5% 152,2% 229,3% 75,9% 193,0%

Agri-commodities Rogers Int. Agriculture Katoen Haver Koffie Cacao Runderen Varkens Maïs Sinaasappelsap Koolzaad Rijst Sojabonen Sojameel Sojaolie Tarwe Suiker Rubber

TR Index mei 11 mei 11 mei 11 mei 11 april 11 april 11 mei 11 mei 11 mei 11 mei 11 mei 11 mei 11 mei 11 mei 11 mei 11 maart 11

1.366,06 147,19 388,75 242,70 1.984,00 113,90 86,03 620,25 178,65 501,50 14,18 1.378,75 368,80 57,23 799,75 30,27 445,90

7,6% 14,1% -0,4% 15,6% 3,7% 6,1% 9,0% 6,3% 10,4% 6,5% -0,2% 7,6% 8,9% 4,7% -0,2% 14,6% 14,5%

0,8% 7,7% -2,1% 1,1% -2,3% 1,5% 2,7% -2,0% 7,2% 3,6% -0,6% -1,6% -1,3% -2,0% -2,8% 3,6% 9,5%

35,7% 160,3% 56,3% 102,3% 115,7% 21,3% 32,1% 178,8% 42,0% 131,6% 63,9% 136,7% 104,3% 159,5% 139,4% 104,4% 105,0%

Energie Rogers Int. Energy IPE Brent Crude Oil NYMEX Crude Oil NYMEX Heating Oil NYMEX Natural Gas NYMEX Unleaded Gasoline Metalen Rogers Int. Metals Aluminium Lood Koper Nikkel Zink Tin

Bron: Bloomberg, 11 januari 2011, TR = Total Return Index.


Grondstoffen: TechnischeChapeau analyse


Goud Aarzeling in de uptrend

Goud blijft populair

De ontwikkeling van de goudprijs staat steevast in de belangstelling bij actieve beleggers. Terecht, want mede dankzij de Turbo is het relatief eenvoudig om in deze titel te beleggen. Tweede voorwaarde om als aantrekkelijk beleggingsobject te worden gezien is natuurlijk de technische conditie. De grafiek moet regelmatig uitdagende maar ook betrouwbare in- en uitstapmomenten aanreiken. Dit laatste is zeker het geval bij de goudprijs. Kijk maar op de afgebeelde grafiek waar ik met mijn vas-

Brent Oil Geweldige opmars van de stier

te marktlens de koersontwikkeling volg. Er is sprake van hogere toppen en hogere bodems, alsook ruime koersvorming boven een sterk opkrullende voortschrijdende gemiddelde lijn, ofwel sleepkabel. Deze lijn fungeert als vangnet voor de bulls. Zolang de koers boven de gemiddelde lijn beweegt, is er een stijgingstendens aanwezig en is het aannemelijk in de nabije toekomst hogere koersen op de borden te zien. Maar dan is het wel noodzakelijk dat de weerstand op 1430 wordt uitgenomen. Dit niveau is de bovenkant van een kortstondige consolidatie binnen de uptrend. Boven 1430 krijgt de trend een nieuwe impuls en dat zal uiteraard kopers naar de markt trekken. De onderkant van de consolidatie wordt gevormd door het 1315niveau. Daar komt binnenkort ook de trendlijn de markt binnen, dus 1315 is best wel een belangrijk draaipunt. Voor nu dus even een pas op de plaats rust, de spelers pauzeren. Buiten de genoemde kantelpunten verwacht ik weer een nieuwe significante beweging.

Het technische plaatje van de oliegrafiek doet vermoeden dat de stieren nog lang niet zijn uitgeraasd. Zij hebben voor zichzelf ook veel ruimte gecreëerd om lekker heen en weer te springen binnen een breed oplopend trendkanaal. Door de recente koersbeweging komt er meer trendmatigheid terug. De bereidheid om richting te kie-

Hogere olietop komt eraan

zen en deze ook vast te houden, groeit gestaag. De gemiddeldelijn wordt hierdoor ook omhoog getrokken, waardoor het vangnet voor de stier op steeds hogere niveaus komt te liggen naarmate de tijd vordert. Op dit moment is 83,25 het cruciale niveau. Mocht de koers hieronder vallen, hetgeen minder waarschijnlijk is, dan zal de trend breken en zal het land-

schap er aanzienlijk slechter uit gaan zien. Aan de bovenkant van het speelveld is niet direct een duidelijk kantelpunt aan te geven. De enige aanwijzing voor potentiële topvorming wordt aangereikt door de trendkanaallijn. De rode lijn over de toppen indiceert mogelijke topvorming rond 110 dollar. Dus ook naar boven best veel bewegingsruimte voor de stier. De zogenaamde bodies van de candles zijn niet erg lang, zeker als ik ze vergelijk met de candles (de staafjes in de daggrafiek) uit het verleden. De stapjes omhoog en omlaag zijn dan ook relatief klein, maar wel significant. Tot slot nog even een blik op de RSI als spanningsmeter. Deze indicator hikt tegen de overboughtlijn aan en indiceert hiermee dat binnenkort er een top geplaatst kan worden. Het neerzetten van een zwarte candle met een redelijke body is hiertoe de eerste aanwijzing. Nico Bakker Het onderdeel technische analyse wordt verzorgd door Bakker Technische Analyse Consultancy B.V. en uitgebracht door RBS. Nico Bakker is bestuurder van Bakker Technische Analyse Consultancy B.V. en is een onafhankelijk analist. RBS betaalt een vergoeding voor de technische analyses van Bakker Technische Analyse Consultancy B.V.

Weekgrafiek Olie

Weekgrafiek Goud koers

datum

koers

datum

Bron: BTAC Visuele Analyse, 10 januari 2011 Goudprijs van november 2008 tot en met 10 januari 2011

Bron: BTAC Visuele Analyse, 10 januari 2011 Olieprijs van november 2008 tot en met 10 januari 2011


33

Koersen en rendementen


Risico’s en Kosten van Turbo’s, Certificaten en RBS Obligaties Certificaten. Een belegging in een Certificaat houdt eenzelfde risico in als een directe belegging in de onderliggende waarde. Als de waarde van de onderliggende waarde tot nul daalt, kunt u uw volledige belegging verliezen. De koers van een Certificaat volgt in principe één-op-één de prestatie van de onderliggende waarde, maar kan hiervan afwijken doordat jaarlijks beheerskosten in rekening worden gebracht, veranderingen in de wisselkoers en door de marktbeweging van vraag en aanbod. Turbo’s. Door de hefboom is een belegging in Turbo’s risicovoller dan een directe belegging in de onderliggende waarde. Hoe hoger de hefboom die wordt gekozen, hoe dichter het stoplossniveau bij de koers van de onderliggende waarde zal liggen, waardoor het risico groter is dat het stoplossniveau bereikt wordt. Als de koers van de onderliggende waarde het stoplossniveau raakt of overschrijdt, dan wordt de Turbo automatisch beëindigd en de restwaarde aan u terugbetaald. U kunt in deze gevallen uw gehele belegging verliezen. Turbo’s waarvan de onderliggende waarde niet wordt verhandeld op Euronext Amsterdam kunnen ook hun stoplossniveau bereiken buiten de beursuren van deze beurs. Als de onderliggende waarde in buitenlandse valuta is genoteerd, zal de koers van de Turbo worden beïnvloed door wisselkoerseffecten. Het stoplossniveau kan wijzigen, waardoor bij een wijziging het stoploss niveau dichter bij de koers van de onderliggende waarde kan komen. Bij indices zullen deze wijzigingen in periodes waarin veel dividend wordt uitgekeerd, groter zijn. RBS Obligaties. Op de afloopdatum ontvangt een belegger de nominale waarde van de Obligatie retour. Dit is mogelijk niet het geval bij een tussentijdse verkoop van de RBS Obligatie. Gedurende de looptijd van de RBS Obligatie kan de waarde van de RBS Obligatie fluctueren en kan de koers van de RBS Obligatie lager zijn dan de nominale waarde van de Obligatie. Dit komt omdat de koersontwikkeling van de RBS Obligatie afhankelijk is van de waarde van de onderliggende waarde, de beweeglijk-

34

heid van de markt, de ontwikkeling van de rente, eventuele couponuitkeringen en de resterende looptijd van de RBS Obligatie. Er is geen garantie dat een belegger de nominale waarde terug ontvangt indien hij de RBS Obligatie tussentijds verkoopt. Kredietrisico. Beleggers in Turbo’s, Certificaten en RBS Obligaties lopen kredietrisico op de uitgevende instelling The Royal Bank of Scotland N.V. In geval van insolventie van de uitgevende instelling kunnen beleggers hun gehele belegging verliezen. Lees voor aankoop van Turbo’s, Certificaten en RBS Obligaties het desbetreffende basisprospectus, bijbehorende supplementen en toepasselijke definitieve voorwaarden waarin de risico’s en voorwaarden staan beschreven. U kunt deze documenten vinden op de website www.rbs.nl/markets. Opkomende markten. Beleggen in aandelenmarkten van opkomende markten gaat gepaard met extra risico’s op het vlak van politiek, economie, de sociale situatie en wetgeving. Ongunstige ontwikkelingen kunnen een sterk negatieve invloed hebben op de waarde van Turbo’s en Certificaten, Wanneer u in grondstoffen belegt, investeert u in veel gevallen in futures. Futures hebben eigenschappen die specifieke risico’s met zich mee brengen waarover u meer kunt lezen op www.rbs.nl/futures. Wisselkoersrisico. Veranderingen van de wisselkoersen van onderliggende waarden die niet in euro zijn genoteerd, beïnvloeden de waarde van in euro genoteerde Turbo’s en Certificaten, met uitzondering van Quanto Certificaten. Een waardestijging van de buitenlandse valuta ten opzichte van de euro heeft een positief effect, terwijl een waardedaling in een negatief effect resulteert. Voor beleggers die het wisselkoersrisico willen afdekken, zijn er zogeheten Quanto Certificaten. Kijk op www.rbs. nl/markets bij Certificaten voor meer informatie over de werking van Quanto Certificaten. Kosten. In de koers van een Turbo worden dagelijks financieringskosten verwerkt. De fi-

nancieringskosten variëren met de rente in de markt. Op www.rbs.nl/markets worden de financieringskosten of -opbrengsten per Turbo gepubliceerd. Bij het aan- en verkopen dient u ook rekening te houden met de verschillen tussen bieden laatprijzen. Certificaten hebben vaste beheerskosten. De beheerskosten worden uitgedrukt in een percentage op jaarbasis. De hoogte van het percentage weerspiegelt de toegankelijkheid tot de onderliggende waarde. Dit percentage zal over het algemeen hoger zijn als de onderliggende waarde slecht of in een andere tijdszone verhandelbaar is (bijvoorbeeld bij opkomende markten). De beheerskosten worden op dagbasis ten laste van het product gebracht. Als bij beheerskosten ‘Dividend’ staat aangegeven, betekent dit dat geen beheerskosten worden betaald. In plaats daarvan worden eventuele dividenduitkeringen door RBS ingehouden. Voor overige Certificaten geldt dat eventuele dividenden, na aftrek van belastingen, in het Certificaat worden herbelegd. RBS Obligaties hebben vaste beheerskosten. De beheerskosten worden uitgedrukt in een percentage over de nominale waarde op jaarbasis en verschillen per categorie. De beheerskosten per categorie zijn opgenomen in de RBS Obligaties-brochure die is te vinden op www.rbs.nl/markets. Bij het aan- en verkopen betaalt u bij alle Turbo’s, Certificaten en RBS Obligaties een reguliere transactieprovisie. De hoogte van de provisie is afhankelijk van uw bank of broker. Daarnaast worden mogelijk kosten in rekening gebracht voor het aanhouden van een effectenrekening bij uw bank en/of broker. Voor meer details over de kosten kunt u bellen met 0900 - MARKETS (0900 - 6275387) of een email sturen naar [email protected]. Over beleggingen in Turbo’s, Certificaten en RBS Obligaties kunnen ook belastingen verschuldigd zijn die niet via RBS worden geïnd. De fiscale behandeling is afhankelijk van de hoogte van uw belegging, uw overige beleggingen en uw persoonlijke situatie. Raadpleeg hiervoor de belastingdienst of uw belastingadviseur.




Producten van RBS Markets Obligaties Rentegrens

Certificaten 36

Wat vindt Faber?

37

Olie uit Canada

38

ASML gaat als een raket

40

Koperrecord

49


Foto: ASLM

Turbo’s

35



Obligaties Rentegrens RBS introduceerde in augustus 2009 de RBS AEX® Obligaties (voorheen Royal AEX® Obligaties). Een RBS AEX ® Obligatie is een obligatie met een looptijd van vijf jaar en kent een niet-gegarandeerde rente die afhankelijk is van de stand van de AEX Index® op de jaarlijkse peildatum. Op de afloopdatum bieden RBS AEX® Obligaties 100% terugbetaling van de nominale waarde. Vanaf 3 januari 2011 zijn er vijf nieuwe RBS AEX® Obligaties beschikbaar. Deze bieden u de keuze uit een mogelijke rente van: 4,5%, 5%, 6%, 7,5% of 10%. Voor de RBS AEX® Obligatie die een mogelijke rente van 5% heeft, is een AEX® -niveau van 260 punten van belang. Het niveau van 260 punten is van tevoren vastgesteld, staat gedurende de hele looptijd vast en bepaalt elk jaar of de belegger de bijbehorende rente ontvangt of niet. Staat de AEX® op de jaarlijkse peildatum, in dit geval 31 december, op of boven de 260 punten dan keert de RBS AEX® Obligatie in dat jaar de rente van 5% over de nominale waarde uit. Staat de AEX® op de jaarlijkse peildatum lager dan 260 punten, dan ontvangt de belegger in dat jaar geen rente. Het niveau van 260 punten noemen we de rentegrens. De RBS AEX® Obligaties met een mogelijke rente van 4,5%, 6%, 7,5% en 10% kennen rentegrenzen op een AEX® -niveau van respectievelijk 180, 320, 360 en 400 punten. RBS AEX® Obligaties zijn dagelijks verhandelbaar via Euronext Amsterdam van NYSE Euronext. Bron: Nieuwsbrief RBS Markets, 4 januari 2011

36

RBS Obligaties Naam RBS 3% Inflatie Obligatie RBS 3,25% Plus Obligatie RBS 3,4% Plus Obligatie RBS 4,0% Obligatie RBS 4,25% Inflatie Obligatie RBS 5% Vast Obligatie RBS 8% min 3M Euribor Obligatie RBS AEX ® 180 4,5% 31 augustus 2014 RBS AEX ® 180 4.5% 31 december 2015 RBS AEX® 200 4,5% 30 november 2014 RBS AEX ® 200 4,5% 30 september 2014 RBS AEX ® 200 4,5% 31 december 2014 RBS AEX ® 220 5,0% 31 augustus 2014 RBS AEX ® 230 4,5% 31 maart 2015 RBS AEX ® 240 4,5% 30 juni 2015 RBS AEX ® 240 5,0% 30 november 2014 RBS AEX® 240 5,0% 30 september 2014 RBS AEX® 250 5,0% 31 december 2014 RBS AEX® 260 5.0% 31 december 2015 RBS AEX ® 260 6,0% 31 augustus 2014 RBS AEX® 280 5,0% 31 maart 2015 RBS AEX ® 280 6,0% 30 november 2014 RBS AEX ® 280 6,0% 30 september 2014 RBS AEX ® 290 5,0% 30 juni 2015 RBS AEX ® 300 6,0% 31 december 2014 RBS AEX® 300 7,5% 31 augustus 2014 RBS AEX ® 320 6,0% 31 maart 2015 RBS AEX® 320 6.0% 31 december 2015 RBS AEX ® 320 7,5% 30 november 2014 RBS AEX ® 320 7,5% 30 september 2014 RBS AEX ® 330 6,0% 30 juni 2015 RBS AEX ® 340 10,0% 31 augustus 2014 RBS AEX® 340 7,5% 31 december 2014 RBS AEX ® 360 10,0% 30 november 2014 RBS AEX ® 360 10,0% 30 september 2014 RBS AEX ® 360 7,5% 31 maart 2015 RBS AEX® 360 7.5% 31 december 2015 RBS AEX ® 370 7,5% 30 juni 2015 RBS AEX ® 380 10,0% 31 december 2014 RBS AEX ® 390 10,0% 31 maart 2015 RBS AEX® 400 10% 30 juni 2015 RBS AEX ® 400 10.0% 31 december 2015 RBS Zero 30 December 2016 RBS Zero 31 December 2012 RBS Zero 31 December 2013 RBS Zero 31 December 2014 RBS Zero 31 December 2015 RBS Zero 31 December 2019

ISIN NL0009336775 NL0009336692 NL0009552348 NL0009061050 NL0009336700 NL0009336684 NL0009336783 NL0009060912 NL0009671197 NL0009288075 NL0009061068 NL0009263813 NL0009059641 NL0009339704 NL0009491208 NL0009288083 NL0009061076 NL0009263821 NL0009671205 NL0009059658 NL0009339712 NL0009288091 NL0009061084 NL0009491216 NL0009263839 NL0009059666 NL0009339720 NL0009671213 NL0009288109 NL0009061092 NL0009491224 NL0009059674 NL0009263847 NL0009288117 NL0009061100 NL0009339738 NL0009671239 NL0009491232 NL0009263854 NL0009339746 NL0009493519 NL0009671221 NL0009336759 NL0009336742 NL0009336718 NL0009336726 NL0009336734 NL0009336767

Coupon 3,00% 3,25% 3,40% 4,00% 4,25% 5,00% variabel 4,50% 4,50% 4,50% 4,10% 4,50% 5,00% 4,50% 4,50% 5,00% 5,00% 5,00% 5,00% 6,00% 5,00% 6,00% 6,00% 5,00% 6,00% 7,50% 6,00% 6,00% 6,90% 7,50% 6,00% 10,00% 7,50% 10,00% 10,00% 7,50% 7,50% 7,50% 10,00% 10,00% 10,00% 10,00% -

Afloop

Bied

Laat

27.02.2015 27.02.2015 30.09.2016 01.10.2014 28.02.2020 28.02.2020 28.02.2020 08.09.2014 08.01.2016 08.12.2014 07.10.2014 08.01.2015 08.09.2014 09.04.2015 07.07.2015 08.12.2014 07.10.2014 08.01.2015 08.01.2016 08.09.2014 09.04.2015 08.12.2014 07.10.2014 07.07.2015 08.01.2015 08.09.2014 09.04.2015 08.01.2016 08.12.2014 07.10.2014 07.07.2015 08.09.2014 08.01.2015 08.12.2014 07.10.2014 09.04.2015 08.01.2016 07.07.2015 08.01.2015 09.04.2015 07.07.2015 08.01.2016 30.12.2016 31.12.2012 31.12.2013 31.12.2014 31.12.2015 31.12.2019

100,49 98,53 97,42 100,37 98,51 97,40 100,55 103,70 998,00 102,60 102,80 102,10 104,60 104,40 102,20 103,30 103,50 102,30 99,70 106,40 104,50 104,50 104,80 101,70 102,80 108,20 105,10 99,40 105,60 105,80 101,70 109,70 103,10 105,90 105,90 103,50 99,20 99,70 102,50 101,30 98,30 98,80 75,10 95,10 90,14 87,09 80,59 63,21

100,99 99,03 98,42 100,87 99,51 98,40 101,55 104,20 100,30 103,10 103,30 102,60 105,10 104,90 102,70 103,80 104,00 102,80 100,20 106,90 105,00 105,00 105,30 102,20 103,30 108,70 105,60 99,90 106,10 106,30 102,20 110,20 103,60 106,40 106,40 104,00 99,70 100,20 103,00 101,80 98,80 99,30 76,10 95,60 90,64 87,59 81,09 64,21


ETF‘s Naam DAX ® Global Asia TR Index ETF DAXglobal BRIC Index ETF DAXglobal Russia Performance Index ETF FTSE™/JSE Top 40 Index ETF Jim Rogers International Commodity Index® ETF NYSE Arca Gold BUGS Index ETF RICI ® Agriculture Index ETF RICI ® Metals Index ETF SETX Index ETF

ISIN LU0259323235 LU0269999792 LU0269999958 LU0270000028 LU0249326488 LU0259322260 LU0259321452 LU0259320728 LU0259329869

Ref. 363,49 497,51 507,34 28537,25 0,00 551,79 1323,61 2839,31 1105,00

Bied 38,25 52,05 51,78 34,27 27,31 169,47 115,19 140,82 11,58

Laat

Rendement 1 jaar

38,82 52,36 52,09 34,47 27,45 170,32 116,46 141,24 11,76

23,12% 20,24% 30,98% 36,39% 22,93% 34,06% 41,81% 27,95% -3,86%





Certificaten Wat vindt Faber?

Ontwikkelde markten Naam AEX ® Certificaat AEX ® Dividend Certificaat AEX ® Mini Dividend Certificaat Alpha Europa Certificaat Alpha Nederland Certificaat AMX Certificaat AScX ® Certificaat Bel20 ® Certificaat BlackRock Momentum Certificaat DAX ® Certificaat Dow Jones Certificaat Dow Jones II Certificaat Dow Jones Quanto Certificaat EURO STOXX 50 ® Dividend Certificaat Eurostoxx 50 ® Certificaat Global Titans 50 Dividend Certificaat Israël Certificaat Nasdaq 100 Certificaat Nikkei 225 Certificaat Nikkei 225 Quanto Certificaat S&P 500 ® Certificaat S&P 500 ® Dividend Certificaat S&P 500 ® Quanto Certificaat Stoxx 50 ® Dividend Certificaat

ISIN NL0000778728 NL0000455756 NL0000455707 NL0000290385 NL0000290377 NL0006249625 NL0006249617 NL0006488108 NL0000290526 DE0005437412 DE0005437438 NL0000778710 NL0000458727 NL0000455723 NL0000778777 NL0000455749 NL0000698322 DE0005437446 NL0000451920 DE0006098205 NL0000778736 NL0000455715 NL0000467421 NL0000455731

Ref. 354,00 354,70 354,80 2807,90 354,70 642,14 511,00 2624,00 149,70 6898,50 11649,00 11647,00 11647,00 2803,90 2807,00 178,00 1330,00 2239,30 10390,00 10390,00 1265,00 1264,00 1264,00 2624,00

Bied

Laat

7,53 354,24 35,45 11,89 13,09 10,66 9,39 14,54 12,88 68,98 88,23 9,74 11,61 27,98 7,33 13,47 14,80 16,96 9,51 99,44 9,48 126,16 12,04 26,07

7,56 354,84 35,49 11,94 13,14 10,77 9,48 14,68 13,08 68,98 88,65 9,79 11,63 28,12 7,35 13,54 15,05 17,04 9,58 100,44 9,51 126,79 12,09 26,32

Rendement 1 jaar 7,46% 4,64% 4,67% 9,74% 13,81% 22,77% 11,84% 3,91% 12,54% 15,57% 19,25% 21,37% 10,66% -5,90% -3,45% 9,34% 32,40% 28,42% 16,16% -5,55% 22,03% 11,43% 10,31% -0,08%

Rendement 5 jaar* -19,28% -19,02% 26,47% -2,35% 7,49% -22,13% -19,90% 19,77% -18,90% -38,75% -0,64% -4,50% -23,24%


Opkomende markten Naam African Commodities Certificaat Afrika Certificaat Azië Pacific Vastgoed Certificaat Balkan Certificaat Baltische Landen Certificaat Brazilië Certificaat Brazilië II Certificaat BRIC Certificaat BRIC II Certificaat BRIC Infrastructuur Certificaat Bulgarije Certificaat China Certificaat Egypte Certificaat Emerging 11 Certificaat Emerging Markets Socially Responsible Investment Certificaat Hang Seng Certificaat India Certificaat India Total Return Certificaat Indonesië Certificaat Kazachstan Certificaat Marokko Certificaat Mexico Certificaat Midden-Oosten Certificaat MSCI Azië Certificaat MSCI Golfregio Certificaat MSCI Latijns-Amerika Certificaat MSCI Opkomende Markten Certificaat Next 7 Certificaat Nigeria Certificaat Oost-Europa Certificaat Pakistan Certificaat Peru Certificaat Polen Certificaat Roemenië Certificaat Rusland Certificaat Thailand Certificaat

ISIN NL0000838167 NL0006184418 NL0000691210 NL0000290443 NL0000293322 NL0000458172 NL0000790921 NL0000459816 NL0000290328 NL0000696219 NL0000293090 NL0000456457 NL0000290393 NL0000842029 NL0009287721 DE0005718605 NL0000456465 NL0000290302 NL0000290542 NL0000691038 NL0006152530 NL0000290534 NL0000293025 NL0006317588 NL0006317604 NL0006317596 NL0006317612 NL0006060907 NL0006152522 NL0000455343 NL0000691087 NL0000778769 NL0000293306 NL0000293314 NL0000458180 NL0000696532

Ref. 228,00 79,41 242,00 1106,00 187,00 50940,00 70183,00 29,21 18,15 138,96 366,00 12985,00 7222,00 140,88 339,00 23706,00 1240,00 1240,00 686,00 86,00 26793,00 38359,00 106,00 347,00 896,00 685,00 439,00 120,00 45,00 2129,00 1163,00 158,65 2689,00 7359,00 1694,00 733,00

Bied

Laat

20,16 7,92 7,83 6,96 4,96 230,18 12,86 29,08 18,07 12,35 2,39 126,21 9,74 12,86 12,69 230,00 102,09 17,33 20,43 8,17 9,33 15,62 9,24 14,20 6,60 12,10 12,86 10,17 4,40 21,19 6,89 14,78 9,02 4,79 168,70 15,19

20,68 8,11 7,99 7,07 5,08 233,66 13,08 29,34 18,23 12,62 2,49 127,47 9,93 12,98 12,89 233,48 104,16 17,59 20,69 8,24 9,64 15,93 9,55 14,40 6,73 12,40 12,94 10,32 4,52 21,37 7,06 15,01 9,08 4,84 170,20 15,58

* Bij Certificaten die minder dan 5 jaar geleden zijn geïntroduceerd is geen rendement weergegeven. Op onze website www.rbs.nl/markets kunt u meer informatie vinden over rendementen.

Rendement 1 jaar 43,84% 20,00% 22,07% -4,91% 66,89% 5,26% 9,79% 17,52% 17,48% 11,85% -14,31% 7,14% 15,06% 30,85% 14,97% 31,59% 31,44% 47,12% 24,75% 22,43% 34,01% 40,82% 27,27% 35,95% 18,14% 26,81% 32,49% 36,60% 15,30% 40,04% 61,95% 23,17% 9,58% 26,95% 67,50%

Rendement 5 jaar* 97,58% 83,81% 72,02% 107,80% 40,38% 97,50% 60,09% -8,88% 15,59% -


Wat denkt beleggingsgoeroe Mark Faber, vorig jaar bij RBS te gast in de RAI, over de markt in 2011? Op korte termijn verwacht Faber een correctie door de lage volumes waarmee de huidige (hogere) aandelenkoersen van ontwikkelde markten tot stand komen. Dit is volgens hem een ‘bearish’ signaal. Als contraire belegger vindt Faber ook het (te?) positieve marktsentiment geen goed teken. Tot slot is de ‘cash’ positie van veel beleggingsfondsen laag, waardoor er geen nieuwe posities ingenomen kunnen worden en eventueel aandelenposities gesloten moeten worden om geld vrij te maken. Mocht er een correctie komen dan is dat volgens Faber overigens wel een koopmoment, waarbij zijn voorkeur uitgaat naar speculatieve aandelen zoals bedrijven gerelateerd aan huizenbouw. Binnen de ontwikkelde markten ziet Faber in tegenstelling tot de algemene opinie, in 2011 ook kansen voor Japanse aandelen, vooral voor financiële instellingen zoals Nomura. Op lange termijn blijft Faber zeer bullish over opkomende markten, maar op korte termijn sluit hij een correctie niet uit. Over geheel 2011 verwacht Faber dat de S&P 500® het beter zal doen dan opkomende markten, met Vietnam als enige uitzondering. Bron: Nieuwsbrief RBS Markets; 4 januari 2011


37



Certificaten Olie uit Canada

Opkomende markten

Canadese teerzanden, dat klinkt altijd heel bijzonder, maar wat zijn het eigenlijk? Volgens Wikipedia (6 januari 2011) zijn teerzanden afzettingen van zand, klei, water en bitumen. De bitumen, die tot olieproducten verwerkt kunnen worden, zijn door de hoge prijzen op de oliemarkten een interessant alternatief voor aardolie geworden. Dat betekent dat als de olieprijs maar hoog genoeg is, het vanzelf interessant wordt om olie te winnen uit teerzanden. Dat begrepen ook de Chinezen. Begin vorig jaar kochten zij delen van de Canadese teerzanden. Een bijzondere wintechniek, de In-situ-techniek an de economisch exploiteerbare reserves nog flink opdrijven. Canada verwacht tegen 2025 een productie van meer dan 4 miljoen vaten per dag. De ontginning van teerzanden veroorzaakt enorme milieuproblemen. Grote landoppervlakten worden ontgonnen, oerbossen worden gekapt, risico op meren vol gifig afval, er is een verhoogd waterverbruik en de exploitatie veroorzaakt een verhoogde emissie van broeikasgassen en verspreiding van giftige stoffen. Voor de winning van een vat ruwe olie is 0,5 tot 0,65 vat olie nodig. De uitstoot van broeikasgas is voor een effectief gewonnen vat olie dus ruim 1,5 maal zo groot. Koers Canadees Teerzanden Certificaat 20 november 2007 – 20 november 2010 14 12 10 8 6 4 2 0

nov 07

nov 08

nov 09

nov 10


38

Naam Turkije Certificaat Vietnam Certificaat Vietnam II Certificaat Zuid-Afrika Certificaat Zuid-Korea Certificaat

ISIN NL0000458198 NL0000691046 NL0006303281 NL0000293132 DE0005715155

Ref. 697,00 469,00 1029,00 28492,00 275,00

Bied

Laat

Rendement 1 jaar

33,94 3,47 11,07 14,65 184,00

34,22 3,55 11,23 14,73 185,40

27,94% -12,48% -10,60% 34,89% 34,44%

Rendement 5 jaar* 37,78% 22,37%


Grondstoffen Naam Agribusiness Certificaat Brent Crude Oil Future Certificaat Brent Crude Oil Future Quanto Certificaat Canadese Teerzanden Certificaat Goud Certificaat Goud Mini Certificaat Goud Quanto Certificaat NYSE Arca Gold Bugs Certificaat NYSE Arca Gold Bugs Quanto Certificaat Oil & Gas Services Certificaat Palladium Certificaat Palladium Quanto Certificaat Platina Certificaat Platina Quanto Certificaat RICI ® Agricultural Certificaat RICI ® Agricultural Quanto Certificaat RICI ® Certificaat RICI ® Energy Certificaat RICI ® Energy Quanto Certificaat RICI ® Enhanced sm Agrarische Grondstoffen Certificaat RICI ® Enhanced sm Agricultural Certificaat RICI ® Enhanced sm Agriculture Quanto Certificaat RICI ® Enhanced sm Certificaat RICI ® Enhanced sm Edelmetalen Certificaat RICI ® Enhanced sm Energy Certificaat RICI ® Enhanced sm Energy Quanto Certificaat RICI ® Enhanced sm Granen en Oliezaad Certificaat RICI ® Enhanced sm Industrial Metals Certificaat RICI ® Enhanced sm Metals Certificaat RICI ® Enhanced sm Metals Quanto Certificaat RICI ® Enhanced sm Natural Gas Certificaat RICI ® Enhanced sm Olie Certificaat RICI ® Enhanced sm Quanto Certificaat RICI ® Metals Certificaat RICI ® Metals Quanto Certificaat RICI ® Quanto Certificaat RICI ® Enhanced Vee Certificaat Silver Mining Certificaat Zilver Certificaat Zilver Quanto Certificaat

ISIN NL0000696565 NL0000458750 NL0000458701 NL0006122905 NL0000455905 NL0000778801 NL0000458735 DE0006874803 NL0000458719 NL0000833317 NL0000451896 NL0000451904 NL0000451870 NL0000451912 NL0000451821 NL0000451813 NL0000459618 NL0000451862 NL0000451854 NL0006343881 NL0006066201 NL0006284598 NL0006066227 NL0006343865 NL0006066193 NL0006284572 NL0006343857 NL0006343907 NL0006066219 NL0006284564 NL0009057728 NL0006343873 NL0006284580 NL0000451847 NL0000451839 NL0000459568 NL0006343899 NL0000293116 NL0000455848 NL0000458743

Ref. 416,00 92,80 92,80 306,00 1376,30 1376,60 1376,10 542,78 542,47 126,48 756,80 757,00 1715,80 1717,80 863,50 12,10 3818,64 758,40 7,20 1517,23 1738,35 1739,15 5222,00 5615,13 8977,00 8984,00 1890,46 6361,22 6333,01 6334,00 5,00 12756,55 5224,00 1162,20 27,60 11,00 1415,67 334,00 29,32 29,31

Bied

Laat

Rendement 1 jaar

Rendement 5 jaar*

14,50 34,57 3,37 9,11 1038,90 10,43 12,06 408,90 40,55 11,50 5,71 6,87 12,95 15,10 11,73 10,55 11,53 7,04 5,20 14,69 12,51 9,33 11,09 20,12 8,13 4,46 10,46 12,43 13,68 10,82 5,38 7,83 7,35 26,64 23,75 9,17 9,45 25,39 22,12 26,02

14,71 34,62 3,39 9,24 1049,40 10,47 12,18 415,07 41,17 11,73 5,79 6,95 13,08 15,26 11,79 10,60 11,58 7,08 5,23 14,78 12,63 9,41 11,16 20,18 8,16 4,47 10,55 12,51 13,73 10,86 5,40 7,86 7,39 26,77 23,86 9,22 9,50 25,90 22,35 26,28

26,70% 16,15% 4,98% 23,57% 33,48% 33,76% 22,89% 32,31% 18,61% 37,51% 99,66% 88,27% 23,71% 12,87% 44,43% 36,86% 23,61% 4,86% -8,65% 35,82% 40,47% 30,02% 22,28% 48,17% 2,35% -7,17% 31,24% 14,01% 26,75% 15,71% 7,04% 30,26% 12,03% 17,85% 13,33% 21,13% 85,81% 81,84% 73,15%

-25,98% -36,48% 138,18% 136,60% 68,85% 42,05% 165,90% 174,17% 60,48% 59,31% 12,46% 9,88% -2,25% -44,91% -55,86% 89,52% 81,70% -9,92% 206,96% 208,07%


Thema´s Naam DJ Stoxx 400 Banks Certificaat DJ Stoxx 400 Chemicals Certificaat DJ Stoxx 400 Energy Certificaat DJ Stoxx 400 Financial Services Certificaat DJ Stoxx 400 Food & Beverage Certificaat DJ Stoxx 400 Healthcare Certificaat DJ Stoxx 400 Industrial Goods Certificaat DJ Stoxx 400 Insurance Certificaat

ISIN

Ref.

DE0006075427 DE0006075310 DE0006075328 DE0006075419 DE0006075336 DE0006075344 DE0006075351 DE0006075369

212,00 562,00 344,00 288,00 373,00 368,00 381,00 159,00

Bied 21,19 56,08 34,37 28,70 37,33 36,64 37,95 15,88

Laat 21,40 56,64 34,72 28,99 37,70 37,00 38,34 16,03

*B ij Certificaten die minder dan 5 jaar geleden zijn geïntroduceerd is geen 5-jaars- rendement weergegeven. Op onze website www.rbs.nl/markets kunt u meer informatie vinden over rendementen.

Rendement 1 jaar -11,94% 19,26% 0,60% 10,66% 18,49% 6,21% 31,83% 2,61%

Rendement 5 jaar* -54,06% 60,74% -17,22% -22,90% 40,27% -11,11% 28,24% -38,02%





Certificaten Voor altijd

Thema´s Naam DJ Stoxx 400 Retail Certificaat DJ Stoxx 400 Technology Certificaat DJ Stoxx 400 Telecommunications Certificaat Double Up Certificaat 2010 - 2011 op ING Eco Certificaat Generieke Geneesmiddelen Certificaat IPO Amerika Certificaat IPO Azië-Pacific Certificaat IPO BRIC Certificaat IPO China Certificaat IPO Europa Certificaat Luchtvaart Certificaat M&A Targets Bull Certificaat NYSE Arca Biotech Certificaat Perpetuele Certificaten Sector Momentum Europa Certificaat Waste Management Certificaat Water Certificaat Windenergie Certificaat Zonne-energie Certificaat Water Certificaat Windenergie Certificaat Zonne-energie Certificaat

ISIN

Ref.

Bied

Laat

Rendement 1 jaar

Rendement 5 jaar*

DE0006075377 DE0006075385 DE0006075393 NL0009338557 NL0000847705 NL0000479152 NL0000290765 NL0000290781 NL0000293256 NL0000293264 NL0000290757 NL0000439537 NL0000789980 DE0006106701 NL0000456382 NL0000290799 NL0000838134 NL0000290195 NL0000847739 NL0000847689 NL0000290195 NL0000847739 NL0000847689

286,00 202,00 267,00 7,39 84,43 188,00 1197,00 823,00 618,00 770,00 508,00 125,00 80,20 1292,00 543,20 598,00 100,00 0,00 52,00 33,00 0,00 50,00 36,00

28,56 20,12 26,68 7,65 7,61 15,97 11,35 13,26 10,00 10,50 8,03 8,19 7,82 97,13 518,18 10,48 8,98 14,84 3,80 3,19 13,00 3,69 3,47

28,84 20,33 26,95 7,71 7,76 16,21 11,52 13,53 10,10 10,71 8,19 8,31 99,10 568,18 10,53 9,11 15,06 3,86 3,24 13,20 3,75 3,53

10,76% 14,23% 3,67% -1,23% 34,82% 23,99% 36,56% 11,86% -0,34% 7,30% 35,84% 25,52% 47,39% -1,17% 19,81% 16,16% 28,39% -35,56% -26,62% 26,16% -36,49% -4,39%

5,36% -32,47% -3,17% 69,14% -42,73% 35,41% -


Het Perpetuele Certificaat, de naam zegt het al, is een certificaat dat de performance volgt van een portefeuille bestaande uit perpetuele (eeuwig durende) leningen. Perpetuele leningen zijn leningen zonder einddatum, uitgegeven door financiële instellingen en verzekeraars. Het Certificaat richt zich op de belegger die op zoek is naar inkomsten uit een goed gespreide portefeuille van perpetuele leningen. Het doel van het Certificaat is om, gegeven deze richtlijnen, attractieve inkomsten te genereren en deze elke zes maanden uit te betalen. Koers Perpetuals Certificaat

19 december 2006 – 19 december 2010

Vastgoed Naam Amerikaans Vastgoed Certificaat Europees Vastgoed Certificaat Oost Europees Vastgoed Certificaat Opkomende Markten Vastgoed Certificaat US Homebuilding Certificaat Wereldwijd Vastgoed Certificaat

ISIN

Ref.

NL0000691277 NL0000691293 NL0000290500 NL0000691285 NL0006152514 NL0000691202

321,00 291,00 75,00 126,00 256,00 465,00

Bied 8,47 7,11 7,23 9,37 10,70 10,71

Laat 8,64 7,22 7,42 9,56 10,92 10,92

Rendement 1 jaar

Rendement 5 jaar*

37,88% 15,89% 15,47% 35,98% 8,71% 24,61%

-


1.000 900 800 700 600 500 400 300 200 100 0

dec 06

dec 07

dec 08

dec 09

dec 10


Naam

ISIN

Rente Certificaat USD Trader Vic Certificaat

Ref.

NL0000453355 NL0009057769

118,493 10626,97

Bied

Laat

107,12 10,85

107,17 10,95

Rendement 1 jaar

Foto: obligaties-info.nl

Overig Rendement 5 jaar*

8,08% 6,91%

2,77% -


Turbo’s Aandelen Naam Aalberts Turbo Long Aalberts Turbo Long Aalberts Turbo Short Aalberts Turbo Short Adecco Turbo Long Adecco Turbo Long Adecco Turbo Short Adecco Turbo Short Aegon Turbo Long Aegon Turbo Long Aegon Turbo Short Aegon Turbo Short Ahold Turbo Long

ISIN NL0009665397 NL0009626456 NL0009624212 NL0009624204 NL0009667245 NL0009628148 NL0009404441 NL0009677236 NL0009663210 NL0009071836 NL0009622406 NL0009622414 NL0009338045

Stoploss 14,00 12,90 17,60 16,60 58,00 54,50 73,40 76,00 4,10 3,60 4,80 5,10 9,00

Hefboom 4,92 3,80 3,18 4,22 6,40 4,82 3,19 2,78 5,05 3,35 7,33 4,99 6,14

Fin.Niv

Ref.

Ratio

Bied

Laat

12,38 11,46 20,16 18,96 52,78 49,57 81,54 84,44 3,81 3,34 5,29 5,59 8,35

15,075 15,08 15,075 15,075 63,10 63,10 63,10 63,10 4,743 4,74 4,74 4,743 9,822

1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00

2,71 3,61 5,07 3,85 8,26 10,79 14,51 16,72 1,41 1,46

-27,90 -36,90 -51,50 -39,30 -84,60 -109,90 -147,10 -169,20 -14,20 -14,80

* Bij Certificaten die minder dan 5 jaar geleden zijn geïntroduceerd is geen 5-jaars- rendement weergegeven. Op onze website www.rbs.nl/markets kunt u meer informatie vinden over rendementen.


Top 5 Certificaten van het afgelopen jaar (YTD) Palladium Certificaat

+96,97%

Palladium Quanto Certificaat

+82,98%

Silver Mining Certificaat

+ 73,68%

Zilver Certificaat

+73,06%

Thailand Certificaat

+70,91%



39



Turbo’s ASML gaat als een raket

Foto: ASLM

Begin december 2010 viel te lezen op beleggerswebsite IEX dat de koers van ASML de crisis te boven was. En het gaat ook goed met de chipmachinemaker uit Veldhoven. Zo goed zelf dat onderzoekers een handje moesten gaan helpen op de productievloer. In de tweede helft van januari komt ASML met de voorlopige cijfers over 2010, maar begin december maakten zij al bekend dat de orderinstroom in het vierde kwartaal hoger zal zijn dan 2 miljard euro. Ratingbureau Fitch heeft de rating voor de chipmachineleverancier naar aanleiding van de goede gang van zaken verhoogd. Fitch geeft ASML een ‘BBB’-rating, waar het eerder een ‘BBB-’-rating voor het bedrijf had. Het bureau bestempelde recent de vooruitzichten voor de lange termijn van ASML als stabiel. “De manier waarop ASML in staat is geweest operationele verliezen te beperken en cash te bewaren tijdens de daling van de industrie in 2009 onderstreept de vitale schaal van de kostenstructuur. De sterke terugkeer van omzetten in 2010 en de verwachting voor recordresultaten ondersteunen eveneens een sterkere rating voor ASML’’, aldus Stuart Reid van Fitch.

Aandelen Naam Ahold Turbo Long Ahold Turbo Short Ahold Turbo Short Air France-KLM Turbo Long Air France-KLM Turbo Long Air France-KLM Turbo Short Air France-KLM Turbo Short Air Liquide Turbo Long Akzo Nobel Turbo Long Akzo Nobel Turbo Long Akzo Nobel Turbo Short Akzo Nobel Turbo Short Alcatel-Lucent Turbo Long Alcatel-Lucent Turbo Long Alcatel-Lucent Turbo Short Alcatel-Lucent Turbo Short Alstom Turbo Long Alstom Turbo Long Alstom Turbo Short Alstom Turbo Short Aluminium Future Turbo Long Aluminium Future Turbo Long Aluminium Future Turbo Short Aluminium Future Turbo Short Amazon.com Turbo Long Amazon.com Turbo Long Amazon.com Turbo Short Amazon.com Turbo Short Amgen Turbo Long Amgen Turbo Long Amgen Turbo Short Amgen Turbo Short Apple Turbo Long Apple Turbo Long Apple Turbo Short Apple Turbo Short Arcelor Mittal Turbo Long Arcelor Mittal Turbo Long Arcelor Mittal Turbo Short Arcelor Mittal Turbo Short ASMI Turbo Long ASMI Turbo Long ASMI Turbo Short ASMI Turbo Short ASML Turbo Long ASML Turbo Long ASML Turbo Short ASML Turbo Short Atos Origin Turbo Long Atos Origin Turbo Long Atos Origin Turbo Short Atos Origin Turbo Short Axa Turbo Long Axa Turbo Long BAM Turbo Long BAM Turbo Long BAM Turbo Short BAM Turbo Short Bank of America Turbo Long Bank of America Turbo Long Bank of America Turbo Short BASF Turbo Long BASF Turbo Long BASF Turbo Short BASF Turbo Short Bayer Turbo Long Bayer Turbo Long Bayer Turbo Short

ISIN NL0009178425 NL0009498583 NL0009623149 NL0009631068 NL0009623255 NL0006273211 NL0009623156 NL0009590710 NL0009677160 NL0009477728 NL0009258649 NL0009256502 NL0009477736 NL0009336387 NL0009336510 NL0009338086 NL0009664192 NL0009669910 NL0009597426 NL0009627900 NL0009592864 NL0009175454 NL0009259274 NL0000179646 NL0009677707 NL0009670488 NL0009670546 NL0009677772 NL0009677178 NL0009175074 NL0000874691 NL0009175280 NL0009679075 NL0009621895 NL0009599208 NL0009622364 NL0009662774 NL0009664283 NL0009678291 NL0009441096 NL0009677715 NL0009665405 NL0009360254 NL0009667286 NL0009667252 NL0009631100 NL0009677251 NL0009338094 NL0009669928 NL0009664200 NL0009339217 NL0009360262 NL0009664218 NL0009664267 NL0009668961 NL0009557800 NL0009337872 NL0009335215 NL0009545979 NL0009621903 NL0009622380 NL0009663665 NL0009626480 NL0009264381 NL0009626647 NL0009670504 NL0009670496 NL0009670553

Stoploss 8,00 10,70 10,20 13,20 12,20 19,30 15,40 87,50 43,60 40,30 62,10 52,30 1,92 1,53 2,77 3,29 32,01 34,99 42,41 37,96 2.040,00 1.766,00 2.882,00 3.581,00 178,50 170,00 195,00 210,00 53,00 48,40 69,60 63,40 315,00 296,00 359,00 344,10 23,80 26,70 30,20 31,20 24,20 22,10 28,00 32,00 26,50 24,10 31,60 32,00 35,40 31,50 44,50 48,40 7,76 10,67 4,30 3,80 5,20 6,10 10,05 9,02 15,23 54,20 48,50 62,10 77,10 52,50 47,50 60,00

Hefboom

Fin.Niv

Ref.

Ratio

Bied

Laat

3,90 5,81 8,57 6,86 4,74 2,11 5,58 6,74 9,13 5,66 2,09 4,05 3,84 2,39 2,32 1,45 5,06 8,20 4,06 8,59 3,41 2,81 3,28 1,61 9,03 6,56 7,46 4,48 6,57 4,44 2,73 4,09 7,39 5,36 4,86 6,49 9,99 6,93 5,12 4,29 5,45 3,89 6,12 3,06 7,65 4,74 4,77 4,46 5,77 3,79 4,80 3,16 2,11 3,63 5,05 3,34 3,23 1,90 2,53 2,19 3,76 6,83 4,20 6,76 2,37 9,89 5,33 5,18

7,42 11,62 11,07 12,29 11,36 20,93 16,73 81,53 40,54 37,49 67,09 56,60 1,75 1,39 3,08 3,66 29,82 32,59 45,82 41,02 1.773,43 1.606,91 3.198,84 3.974,87 166,15 158,26 210,74 226,96 48,14 43,97 77,33 70,47 286,30 269,40 398,52 381,97 21,60 24,25 33,59 34,65 22,02 20,04 31,19 35,57 24,65 22,38 34,18 34,59 32,94 29,29 48,15 52,38 7,13 9,80 3,81 3,33 6,02 7,03 8,75 7,85 17,90 50,49 45,10 67,18 83,31 48,86 44,15 64,87

9,823 9,823 9,823 14,35 14,35 14,36 14,36 94,21 44,96 45,00 45,00 45,00 2,232 2,232 2,234 2,232 36,635 36,56 36,595 36,595 2472,00 2472,00 2469,00 2472,00 186,00 186,00 186,00 186,00 56,64 56,69 56,68 56,70 331,30 331,10 331,19 330,80 23,88 27,37 27,52 27,385 26,665 26,755 26,785 26,785 27,615 27,615 27,85 27,63 40,305 40,185 40,19 40,15 13,155 13,215 4,605 4,605 4,605 4,605 14,23 14,22 14,22 57,32 57,32 57,32 57,30 53,83 53,80 53,82

1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 10,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 10,00 10,00 10,00 10,00 1.000,00 100,00 100,00 100,00 10,00 10,00 10,00 10,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 10,00 1,00 10,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 10,00 10,00 10,00 10,00 10,00 10,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 10,00 10,00 10,00 10,00 10,00 10,00 10,00

2,39 1,80 1,26 2,05 2,97 6,59 2,39 1,28 4,54 7,46 22,14 11,64 1,41 6,51 5,50 11,40 1,50 2,10 1,88 3,12 6,47 9,63 15,66 10,42 34,46 4,69 51,19 3,89 2,48 3,28 5,93 7,20 4,65 6,61 4,56 8,94 3,11 5,39 6,48 6,83 1,09 1,20 1,27 1,77 3,04 4,17 4,84 2,81 1,23 2,60 1,08

-24,10 -18,20 -12,80 -21,00 -30,20 -66,40 -24,40 -13,00 -46,20 -75,40 -222,20 -117,20 -14,60 -67,10 -57,00 -116,00 -15,30 -21,30 -19,10 -31,50 -65,70 -97,30 -157,60 -105,20 -345,60 -47,00 -512,90 -39,00 -25,10 -33,10 -59,50 -72,30 -47,30 -66,90 -46,40 -90,20 -31,70 -54,50 -65,40 -68,90 -11,10 -12,30 -13,20 -18,20 -30,90 -42,50 -49,20 -28,90 -12,50 -10,00 -26,20 -11,00


40




Turbo’s Naam Bayer Turbo Short Belgacom Turbo Long Belgacom Turbo Long Belgacom Turbo Short Belgacom Turbo Short Benzine Future Turbo Long Benzine Future Turbo Long Benzine Future Turbo Short Benzine Future Turbo Short Berkshire Hathaway Turbo Long Berkshire Hathaway Turbo Long Berkshire Hathaway Turbo Short Berkshire Hathaway Turbo Short BHP Billiton Turbo Long BHP Billiton Turbo Long BHP Billiton Turbo Short Binck Turbo Long Binck Turbo Long Binck Turbo Short Binck Turbo Short BMW Turbo Long BMW Turbo Long BMW Turbo Short BMW Turbo Short BNP Paribas Turbo Long BNP Paribas Turbo Long BNP Paribas Turbo Short Boeing Turbo Long Boeing Turbo Long Boeing Turbo Short Boeing Turbo Short Boskalis Turbo Long Boskalis Turbo Long Boskalis Turbo Short Boskalis Turbo Short BP Turbo Long BP Turbo Long BP Turbo Short BP Turbo Short BT Turbo Long BT Turbo Long BT Turbo Short BT Turbo Short Carrefour Turbo Long Carrefour Turbo Long Carrefour Turbo Short Carrefour Turbo Short China Life ADR Turbo Long China Life ADR Turbo Long China Life ADR Turbo Short China Life ADR Turbo Short China Mobile ADR Turbo Long China Mobile ADR Turbo Long China Mobile ADR Turbo Short China Mobile ADR Turbo Short Cisco Systems Turbo Long Cisco Systems Turbo Long Cisco Systems Turbo Short Cisco Systems Turbo Short Citigroup Turbo Long Citigroup Turbo Long Coca Cola Turbo Long Coca Cola Turbo Long Coca Cola Turbo Short Corio Turbo Long Corio Turbo Long Corio Turbo Short Corio Turbo Short

ISIN

Stoploss

NL0009670561 65,00 NL0009490242 24,80 NL0009331966 23,60 NL0009339175 35,80 NL0000077048 30,90 NL0009668912 174,92 NL0009171545 139,00 NL0006343824 350,09 NL0006343816 302,33 NL0009490259 111.239,00 NL0009480011 101.246,00 NL0006093098 160.946,00 NL0006474835 128.756,00 NL0009258151 14,80 NL0009173244 12,00 NL0006271850 26,70 NL0009624261 11,00 NL0009624279 10,00 NL0009177013 14,50 NL0009258656 16,80 NL0009663673 56,10 NL0009653708 51,40 NL0009663731 74,90 NL0009626654 70,60 NL0009668995 47,40 NL0009488121 43,10 NL0009262765 60,20 NL0009558469 61,50 NL0009331982 56,70 NL0009452093 73,50 NL0009339183 83,70 NL0009663491 31,05 NL0009563840 28,69 NL0009429638 36,55 NL0009409234 41,58 NL0009669944 4,50 NL0009594746 4,00 NL0009438746 6,90 NL0009438738 5,90 NL0009492180 1,20 NL0009176270 NL0006275430 2,50 NL0006343287 2,10 NL0009627991 30,76 NL0009628833 27,68 NL0009597434 42,41 NL0009657543 38,48 NL0009562925 57,30 NL0009174945 53,70 NL0009404482 73,90 NL0009261502 82,10 NL0009597830 48,60 NL0009173004 43,70 NL0009404490 54,80 NL0006343410 65,40 NL0009678069 19,20 NL0009171156 18,20 NL0009498484 26,80 NL0009255603 30,40 NL0009677343 4,10 NL0009677335 4,50 NL0009597855 54,80 NL0009540863 49,60 NL0009566595 68,80 NL0009528793 41,40 NL0009480789 36,80 NL0000876878 61,30 NL0006215873 57,10

Hefboom 3,42 8,59 6,30 1,99 3,35 3,01 2,13 1,57 2,43 8,22 4,99 2,38 7,24 2,12 1,75 5,34 5,00 3,63 2,65 1,68 7,05 4,68 2,98 3,86 7,26 4,63 2,96 7,03 4,77 5,18 2,78 4,98 3,81 6,21 3,13 5,64 3,94 1,95 3,41 2,02 1,50 1,87 3,67 7,95 4,66 2,43 3,54 4,89 3,92 2,47 1,79 10,25 5,27 5,20 2,37 6,17 4,90 2,25 1,57 3,61 4,84 4,84 3,56 5,89 5,12 3,50 2,52 3,32

Fin.Niv

Ref.

Ratio

Bied

Laat

70,26 23,02 21,92 38,77 33,49 159,203 126,507 388,537 335,541 106.080,76 96.551,13 169.245,17 135.395,28 13,452 10,923 29,653 9,75 8,84 16,58 19,19 52,22 47,86 81,02 76,36 43,12 39,22 66,91 57,27 52,77 79,38 90,45 28,27 26,12 40,59 46,17 4,106 3,724 7,528 6,439 1,045 2,766 2,274 28,65 25,78 45,82 41,57 49,85 46,70 86,89 96,49 45,24 40,64 59,21 70,70 17,41 16,52 29,83 33,81 3,56 3,91 51,00 46,16 74,38 38,57 34,24 66,24 61,70

53,82 25,805 25,805 25,81 25,81 238,35 238,19 238,28 238,19 119937,00 119937,00 119938,00 119940,00 25,00 25,00 25,00 12,24 12,21 12,24 12,24 59,94 59,94 59,94 59,94 49,67 49,56 49,51 67,00 67,00 67,00 67,00 34,31 34,32 34,315 34,32 5,00 4,99 4,99 4,99 2,00 2,00 2,00 2,00 32,075 32,195 32,075 32,195 62,00 62,00 62,00 62,00 50,00 50,00 50,00 50,00 21,00 21,00 21,00 21,00 5,00 5,00 63,75 63,75 63,80 47,975 47,975 47,975 47,975

10,00 1,00 1,00 1,00 1,00 10.000,00 10.000,00 10.000,00 10.000,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 10,00 10,00 10,00 10,00 10,00 10,00 10,00 10,00 10,00 10,00 10,00 10,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00

1,62 2,81 3,92 12,97 7,69 5,97 8,48 11,49 7,43 1,05 1,77 3,76 1,19 13,74 16,72 5,33 2,49 3,39 4,32 6,93 7,75 12,10 21,05 16,39 6,76 10,45 17,25 7,08 10,51 9,59 17,98 6,12 8,24 6,22 11,81 1,05 1,48 3,00 1,71 1,37 1,08 1,37 1,11 1,84 2,57 1,57 2,46 3,14 6,92 9,96 1,04 9,52 13,21 7,77 9,39 13,71 18,25 13,71

-16,40 -29,10 -40,20 -130,70 -77,90 -60,00 -85,10 -115,20 -74,60 -11,00 -18,20 -38,40 -12,70 -139,40 -169,20 -55,30 -25,90 -34,90 -44,20 -70,30 -78,10 -121,60 -211,30 -164,70 -68,10 -105,00 -173,30 -72,80 -107,10 -97,90 -181,80 -62,20 -83,40 -63,20 -119,10 -10,60 -14,90 -30,10 -17,20 -10,90 -14,70 -11,80 -13,80 -12,10 -19,40 -26,70 -16,00 -25,40 -32,20 -70,00 -100,40 -10,60 -100,20 -137,10 -82,70 -95,50 -138,70 -184,10 -138,70


Foto: Delta Lloyd Groep

Delta Lloyd in de picture

Aandelen

Delta Lloyd mocht zich begin 2011 meteen verheugen op de belangstelling van beleggers. David Einhorn, een toonaangevende hedgefundmanager en aandeelhouder van de verzekeraar heeft in een interview met Insider Money het volgende gezegd: “Delta Lloyd is het enige aandeel in onze portefeuille waarvan ik denk dat het kan verdubbelen. En dan nog goedkoop is.” Maar ook analisten zijn positief over het aandeel. Effectenhuis Petercam heeft Delta Lloyd bijvoorbeeld toegevoegd aan zijn lijst met favoriete aandelen voor de Benelux. De analisten stellen dat het aandeel significant ondergewaardeerd is ten opzichte van sectorgenoten. Verder verwachten marktvorsers dat de verzekeraar zal profiteren van de stijgende rentetarieven en het verdere herstel van de aandelenmarkten. Bron: Analist.be , 7 januari 2011 Koers Delta Lloyd Turbo

3 november 2009 – 3 november 2010 20 18 16 14 12 10 8 6 4 2 0

nov 09

feb 10

mei 10

aug 10

nov 10



41



Turbo’s Foto: lincah.com

Herstel autosector

Aandelen Naam

Eindelijk is het einde van de crisis in zicht in de autosector. En bij het Amerikaanse merk Ford mag de vlag helemaal uit. Ford heeft het Japanse Toyota in 2010 van de troon gestoten als het op één na bestverkochte merk in de Verenigde Staten. Dat schreef The Financial Times op 5 januari. De Amerikaanse verkopen van Ford stegen vorig jaar met 19%. Dat is bijzonder, want dit is een stijging die het merk sinds 1984 niet meer meegemaakt had. In totaal verkocht Ford in 2010 1,94 miljoen auto’s in de VS. Toyota, sinds 2006 de nummer twee van de Verenigde Staten, noteerde 1,76 miljoen verkochte auto’s. In 2009 waren dat er nog 1,77 miljoen en dat was dus een verkoopdaling van 0,4 procent. Analisten wijzen de ‘gaspedaalproblemen’ van Toyota aan als oorzaak van het verlies van de tweede plaats. General Motors bleef nummer 1 van de Verenigde Staten. Het concern verkocht 2,22 miljoen auto’s, tegenover 2,08 miljoen in 2009.

42

CRB Turbo Long CRB Turbo Long Credit Agricole Turbo Long Credit Agricole Turbo Long Credit Suisse Turbo Long Credit Suisse Turbo Long Credit Suisse Turbo Short Credit Suisse Turbo Short Crucell Turbo Long Crucell Turbo Long CSM Turbo Long CSM Turbo Long CSM Turbo Short CSM Turbo Short Danone Turbo Long Danone Turbo Long Danone Turbo Short Danone Turbo Short Delhaize Turbo Long Dell Turbo Long Dell Turbo Long Dell Turbo Short Dell Turbo Short Delta Lloyd Turbo Long Delta Lloyd Turbo Long Delta Lloyd Turbo Short Delta Lloyd Turbo Short Deutsche Bank Turbo Long Deutsche Bank Turbo Long Deutsche Bank Turbo Short Deutsche Bank Turbo Short Deutsche Telekom Turbo Long Deutsche Telekom Turbo Long Deutsche Telekom Turbo Short Deutsche Telekom Turbo Short Dexia Turbo Long Dexia Turbo Long Draka Turbo Long Draka Turbo Long DSM Turbo Long DSM Turbo Long DSM Turbo Short DSM Turbo Short E.ON Turbo Long E.ON Turbo Long E.ON Turbo Short E.ON Turbo Short EADS Turbo Long EADS Turbo Long EADS Turbo Short EADS Turbo Short eBay Turbo Long eBay Turbo Long eBay Turbo Short eBay Turbo Short Exxon Mobil Turbo Long Exxon Mobil Turbo Long Exxon Mobil Turbo Short Exxon Mobil Turbo Short First Solar Turbo Long First Solar Turbo Long First Solar Turbo Short First Solar Turbo Short Ford Turbo Long Ford Turbo Long Ford Turbo Short Ford Turbo Short France Telecom Turbo Long


Stoploss 224,00 237,00 6,73 8,10 36,70 33,80 60,60 54,80 13,80 15,10 22,00 24,50 33,10 28,60 45,00 42,30 51,40 55,40 45,90 11,30 9,40 17,40 14,90 11,90 13,20 22,40 17,50 35,20 37,50 47,40 42,60 7,90 8,70 11,20 12,40 2,30 2,00 12,70 13,80 37,10 40,00 48,00 53,00 21,80 19,80 27,30 32,20 15,30 17,10 21,20 24,10 21,10 16,20 32,60 37,60 64,60 68,40 76,90 85,80 104,00 118,00 168,00 198,00 16,10 10,20 23,00 19,80 14,10

Hefboom 2,86 3,24 2,46 3,60 7,61 5,02 1,48 1,94 2,07 2,30 4,48 7,34 2,28 4,06 8,47 5,86 5,86 3,80 3,94 4,08 2,70 2,61 5,26 2,96 3,78 1,63 3,86 5,19 7,10 3,71 6,98 3,97 5,75 3,83 2,53 3,62 2,64 2,40 2,75 5,16 7,66 4,65 2,90 7,47 4,63 3,56 1,95 4,74 8,61 3,49 2,16 2,78 2,04 3,58 2,06 5,11 6,71 8,30 4,01 3,12 4,36 1,96 1,28 6,34 2,13 2,06 3,57 5,38

Fin.Niv

Ref.

Ratio

Bied

Laat

212,97 225,67 6,18 7,44 34,10 31,46 65,45 59,23 12,27 13,42 19,99 22,21 36,77 31,86 41,90 39,37 55,53 59,93 42,69 10,47 8,73 18,81 16,16 10,52 11,68 25,61 19,99 32,75 34,87 51,23 46,12 7,27 8,03 12,13 13,43 2,11 1,81 11,25 12,28 34,53 37,24 51,87 57,40 20,24 18,41 29,51 34,83 14,23 15,93 22,94 26,11 19,50 14,68 36,27 40,93 60,11 63,62 83,13 92,72 90,14 102,30 197,46 233,27 14,60 9,20 25,55 22,04 13,04

325,33 325,45 9,974 10,01 39,70 39,65 39,65 39,65 23,635 23,635 25,645 25,70 25,635 25,635 46,415 46,415 46,39 46,39 56,00 14,00 14,00 14,00 14,00 16,475 16,475 16,475 16,475 41,25 41,27 41,275 41,275 9,599 9,584 9,584 9,604 2,754 2,759 19,34 19,34 42,195 42,205 42,20 42,19 22,91 22,955 22,92 22,935 18,30 18,235 18,295 18,295 28,45 28,48 28,47 28,45 74,00 74,00 74,00 74,00 132,00 132,00 131,00 131,00 17,00 17,00 17,00 17,00 15,925

10,00 10,00 10,00 10,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 10,00 10,00 10,00 10,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 10,00 10,00 10,00 10,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 10,00 10,00 10,00 10,00 1,00 1,00 1,00 1,00 10,00 1,00 1,00 10,00 1,00 1,00 1,00 1,00 10,00 10,00 10,00 10,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00

8,54 7,57 4,49 6,57 20,09 15,19 11,31 10,16 5,78 3,50 11,04 6,13 1,34 13,40 2,36 3,68 3,81 1,77 5,88 4,77 9,14 3,53 2,32 1,56 2,54 3,83 8,04 7,02 7,63 5,08 9,70 15,07 1,19 4,09 2,36 4,62 7,79 10,20 5,73 10,87 8,19 6,55 13,84 3,14 2,21 5,00 7,73 2,13 6,08 6,25 3,53 2,90

-86,90 -77,20 -46,40 -67,20 -202,50 -153,40 -113,90 -102,40 -58,60 -35,80 -111,20 -62,10 -13,60 -135,20 -25,60 -38,80 -40,10 -19,70 -60,00 -48,90 -92,60 -36,50 -23,50 -15,90 -25,70 -38,60 -81,60 -71,40 -77,30 -51,80 -98,00 -151,70 -12,10 -41,40 -24,10 -47,30 -79,00 -107,00 -62,30 -12,00 -111,20 -84,40 -68,00 -140,90 -32,40 -23,10 -51,00 -78,30 -22,30 -61,80 -63,50 -37,30 -29,70





Turbo’s Nokia sneeuwt onder

Naam France Telecom Turbo Long France Telecom Turbo Short France Telecom Turbo Short Freeport-McMoRan Turbo Long Freeport-McMoRan Turbo Long Freeport-McMoRan Turbo Short Freeport-McMoRan Turbo Short Fugro Turbo Long Fugro Turbo Long Fugro Turbo Short Fugro Turbo Short Gazprom ADR Turbo Long Gazprom ADR Turbo Long Gazprom ADR Turbo Short Gazprom ADR Turbo Short General Electric Turbo Long General Electric Turbo Long General Electric Turbo Short General Motors Turbo Long General Motors Turbo Long General Motors Turbo Short Genmab Turbo Long Genmab Turbo Long Genmab Turbo Short Glaxosmithkline Turbo Long Glaxosmithkline Turbo Long Glaxosmithkline Turbo Short Glaxosmithkline Turbo Short Goldman Sachs Group Turbo Short Goldman Sachs Turbo Long Goldman Sachs Turbo Long Goldman Sachs Turbo Short Goldman Sachs Turbo Short Google Turbo Long Google Turbo Long Google Turbo Short Google Turbo Short Heijmans Turbo Long Heijmans Turbo Long Heijmans Turbo Short Heijmans Turbo Short Heineken Turbo Long Heineken Turbo Long Heineken Turbo Short Heineken Turbo Short IBM Turbo Long IBM Turbo Long IBM Turbo Short IBM Turbo Short Imtech Turbo Long Imtech Turbo Long Imtech Turbo Short Imtech Turbo Short InBev Turbo Long InBev Turbo Long InBev Turbo Short InBev Turbo Short ING Turbo Long ING Turbo Long ING Turbo Short ING Turbo Short Intel Turbo Long Intel Turbo Long Intel Turbo Short Intel Turbo Short KPN Turbo Long KPN Turbo Long KPN Turbo Short


Stoploss 15,40 18,10 20,60 101,10 110,00 128,30 147,60 55,10 59,00 64,00 62,80 17,80 18,50 31,60 28,00 14,30 16,00 21,90 30,05 32,58 42,46 56,00 48,00 80,00 11,00 12,00 15,00 19,00 186,00 142,00 150,00 276,00 242,00 497,70 526,90 658,20 638,60 11,49 13,07 18,64 22,56 33,40 35,60 40,80 46,50 116,50 128,20 167,40 188,90 24,10 26,10 30,10 34,10 39,10 41,30 54,00 49,90 6,70 7,10 8,90 8,40 18,90 20,20 28,30 23,90 9,60 10,50 12,40

Hefboom 9,54 4,24 2,46 4,75 6,98 4,45 2,45 5,40 7,80 6,23 7,24 2,55 2,72 2,98 5,38 3,31 4,56 3,14 3,54 4,51 3,91 4,14 2,68 2,76 4,42 6,81 2,83 1,30 5,85 4,17 5,11 1,37 1,90 3,55 4,18 3,50 4,02 2,90 3,93 2,11 1,29 6,34 9,92 4,98 2,71 3,77 5,23 4,36 2,59 4,32 5,94 4,00 2,39 6,35 9,19 2,74 3,84 5,54 7,77 3,51 4,77 5,26 7,37 2,03 3,83 4,82 7,90 4,70

Fin.Niv

Ref.

Ratio

Bied

Laat

14,34 19,63 22,35 92,02 100,04 142,43 163,89 50,11 53,62 71,19 69,81 16,18 16,81 35,13 31,18 12,97 14,51 24,33 27,35 29,65 47,14 50,42 41,56 89,19 9,812 10,806 16,767 21,961 201,12 131,41 139,26 298,18 262,11 433,28 458,71 773,61 750,64 10,00 11,38 21,92 26,53 31,05 33,14 44,14 50,33 108,48 119,36 180,83 204,04 21,40 23,15 34,43 39,06 36,36 38,45 58,43 53,95 6,22 6,60 9,65 9,08 17,16 18,33 31,47 26,58 8,88 9,78 13,46

15,925 15,93 15,93 116,00 117,00 116,00 116,00 61,33 61,37 61,37 61,33 26,40 26,40 26,30 26,40 19,00 19,00 19,00 38,00 38,00 38,00 65,70 65,70 65,05 12,00 12,00 12,00 12,00 172,00 173,00 172,00 173,00 173,00 602,10 602,28 601,87 602,17 14,93 14,93 14,92 14,92 36,485 36,435 36,485 36,485 147,31 147,31 147,31 147,34 27,13 27,13 27,165 27,165 42,75 42,75 42,72 42,72 7,431 7,432 7,431 7,431 21,13 21,13 21,12 21,13 11,12 11,12 11,12

1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 10,00 10,00 10,00 10,00 10,00 10,00 10,00 10,00 10,00 1,00 1,00 10,00 10,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00

1,62 3,66 6,38 18,49 13,04 19,87 36,22 11,13 8,22 9,41 8,62 7,74 7,26 6,64 3,64 4,17 3,05 4,38 7,92 6,18 7,16 2,06 3,24 3,14 3,17 2,00 5,06 11,19 2,17 3,14 2,51 9,55 6,79 12,80 10,87 13,04 11,25 4,95 3,57 1,16 5,41 3,32 7,71 13,90 29,35 21,12 25,40 43,01 5,66 3,92 7,36 11,99 6,43 4,34 15,61 11,14 1,22 2,21 1,64 2,97 1,98 7,82 4,08 2,21 1,32 2,36

-16,90 -37,10 -64,30 -187,10 -132,40 -200,70 -364,20 -112,30 -83,20 -95,10 -87,20 -78,40 -73,60 -67,40 -37,40 -42,70 -31,50 -44,80 -81,20 -63,80 -73,60 -25,60 -37,40 -46,40 -33,20 -21,50 -52,10 -113,40 -22,30 -31,90 -25,60 -96,10 -68,50 -129,00 -109,70 -131,40 -113,50 -50,20 -36,40 -11,70 -54,90 -34,00 -77,90 -139,80 -296,50 -214,20 -257,00 -433,10 -57,40 -40,00 -74,40 -120,70 -65,50 -44,60 -157,30 -112,60 -12,30 -22,20 -16,50 -30,70 -22,80 -79,20 -43,80 -22,50 -13,60 -24,00


In al het marketinggeweld van Apple, HTC en Samsung sneeuwen de producten van die andere telefoonmaker, Nokia, een beetje onder. Wat niet helpt is het imago van Nokia in de Verenigde Staten. Volgens de Nederlandse Finlandsite is de Finse producent van mobiele telefoons de twijfelachtige eer ten deel gevallen in de top 15 te mogen staan van de meest gehate bedrijven in de Verenigde Staten. Deze lijst is gebaseerd op interviews met consumenten en werknemers alsmede op koersen en commentaren in de media. Foto: Nokia

Aandelen

Volgens de opstellers van de lijst heeft Nokia veel van zijn reputatie verloren als gevolg van klachten van consumenten en slechte ontwerpen. Ook de gebruiksvriendelijkheid van de Nokia-toestellen liet veel te wensen over. Maar misschien heeft de populariteit van het merk ook een beetje met de doelgroep van Nokia te maken. De meerderheid van Nokiagebruikers in Nederland is ouder dan veertig. Dat concludeert Telecompaper op basis van eigen onderzoek onder 14.000 mensen. Jongeren gebruiken vooral Samsungs en BlackBerry’s. De groep gebruikers van Nokia loopt doorgaans niet voorop wat betreft innovatie en gadgets. Daarvoor lijkt Nokia terug te moeten naar jeugdigere gebruikers.


43



Turbo’s Fortuinlijk RDS

Aandelen

Het Amerikaanse zakenblad Fortune heeft ook zijn favorieten voor 2011. Royal Dutch Shell noemt het blad een van de beste beleggingen voor 2011. Volgens Fortune biedt RDS alles wat het hartje van de conservatieve belegger begeert: weinig schuld, een jaarlijkse cashflow van 28 miljard dollar, een dividendrendement van 5,5% dat hoger is dan Exxon Mobil (2,5%) en Chevron (3,6%) en de koerswinstverhouding van 8,3 is een koopje vergeleken met het sectorgemiddelde van 9,1, aldus het blad. Fortune noemt ook de geografische spreiding van Shell een pluspunt. Veel olie en gas zit in politiek instabiele landen, met veel onrust en corruptie. Shell concentreert zich op stabiele landen als Australië, Canada en de VS, “waarschijnlijk omdat het de vingers heeft gebrand in Nigeria”, aldus Fortune. (bron: Beurs.nl 28 december 2010) Maar niet alleen Fortune is fan van het olieconcern. Meer analisten verwachten dat het goed zal gaan met RDS de komende tijd. Opvallend is dat RDS zelf verwacht dit jaar meer gas dan olie te produceren. Maar kijk eens naar de hoge gasprijs. Dat lijkt minstens even aantrekkelijk, als boren naar olie. Koers Royal Dutch Shell 13 januari 2006 – 12 januari 2011 35 30 25 20 15 10 5 0

01.06

01.07

01.08

01.09

01.10 01.11


44

Naam KPN Turbo Short L Oreal Turbo Long L Oreal Turbo Long L Oreal Turbo Short L Oreal Turbo Short LogicaCMG Turbo Long LogicaCMG Turbo Long LogicaCMG Turbo Short LogicaCMG Turbo Short Logitech Turbo Long Logitech Turbo Long Logitech Turbo Short Logitech Turbo Short LVMH Turbo Long LVMH Turbo Long LVMH Turbo Short LVMH Turbo Short Michelin Turbo Long Michelin Turbo Long Michelin Turbo Short Michelin Turbo Short Microsoft Turbo Long Microsoft Turbo Long Microsoft Turbo Long Microsoft Turbo Short Microsoft Turbo Short Motorola Turbo Long Nestle Turbo Long Nestle Turbo Long Nestle Turbo Short Nestle Turbo Short Nokia Turbo Long Nokia Turbo Long Nokia Turbo Short Nokia Turbo Short Nutreco Turbo Long Nutreco Turbo Long Nutreco Turbo Short Nutreco Turbo Short Oracle Turbo Long Oracle Turbo Long Oracle Turbo Short Pernod-Ricard Turbo Long Pernod-Ricard Turbo Long Pernod-Ricard Turbo Short Pernod-Ricard Turbo Short Petrobras ADR Turbo Long Petrobras ADR Turbo Long Petrobras ADR Turbo Short Petrobras ADR Turbo Short PetroChina ADR Turbo Long PetroChina ADR Turbo Long PetroChina ADR Turbo Short PetroChina ADR Turbo Short Peugeot Turbo Long Peugeot Turbo Long Peugeot Turbo Short Peugeot Turbo Short Pfizer Turbo Long Pfizer Turbo Long Pfizer Turbo Short Pfizer Turbo Short Philips Turbo Long Philips Turbo Long Philips Turbo Short Philips Turbo Short Porsche Turbo Long Porsche Turbo Long


Stoploss 13,00 78,12 81,31 92,57 95,84 1,07 2,10 1,80 16,52 15,00 22,49 27,50 96,40 109,60 129,20 155,20 50,05 47,49 64,86 58,39 22,00 17,40 20,00 37,00 31,10 20,90 45,90 49,40 58,10 66,90 6,60 7,20 10,80 8,80 46,30 51,80 63,80 68,70 19,60 17,50 34,00 62,60 67,50 78,00 73,00 33,30 35,60 44,50 38,50 106,20 115,50 150,80 165,80 23,10 26,60 35,30 40,00 14,70 16,10 23,70 20,10 18,10 19,80 25,00 24,00 55,00 60,00

Hefboom 3,75 6,67 8,71 5,73 4,64 1,63 2,46 2,11 3,48 7,63 4,74 2,21 1,29 3,58 5,57 6,79 2,55 6,57 5,09 3,36 5,99 3,73 2,35 2,99 2,29 4,83 1,90 4,57 6,26 6,58 3,08 3,84 5,11 1,93 4,25 4,43 7,50 4,10 2,94 2,31 2,03 4,70 5,98 9,72 4,89 7,77 5,57 7,98 2,69 5,30 3,75 4,96 3,56 2,46 3,53 5,66 3,66 2,27 3,92 5,44 2,11 3,90 3,58 4,68 6,26 8,84 3,83 4,89

Fin.Niv

Ref.

Ratio

Bied

Laat

14,06 72,78 75,76 100,01 103,55 2,34 2,04 15,01 13,65 24,97 30,52 89,78 102,05 139,68 167,69 46,41 44,04 70,46 63,42 20,49 16,12 18,59 40,04 33,62 19,36 42,73 45,98 62,85 72,28 5,99 6,51 12,08 9,81 43,07 48,21 68,94 74,29 17,77 15,89 37,77 58,24 62,77 84,30 78,96 30,01 32,00 50,00 43,33 96,60 105,09 167,44 184,05 21,48 24,70 38,20 43,24 13,38 14,65 26,35 22,40 16,86 18,38 27,02 25,93 51,13 55,00

11,125 84,28 84,28 84,28 84,32 1,618 1,61 1,61 1,61 17,00 17,00 17,00 17,00 118,75 118,75 118,70 118,75 54,46 54,54 54,53 54,54 28,00 28,00 28,00 28,00 28,00 39,52 54,10 54,10 54,10 54,10 8,125 8,125 8,125 8,125 55,45 55,42 55,45 55,42 31,00 31,00 31,00 68,49 68,46 68,50 68,42 37,00 37,00 37,00 37,00 131,00 131,00 131,00 131,00 30,29 30,29 30,23 30,27 18,00 18,00 18,00 18,00 23,26 23,26 23,275 23,275 67,86 67,66

1,00 10,00 10,00 10,00 10,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 10,00 10,00 1,00 10,00 10,00 10,00 10,00 10,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 7,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 10,00 10,00 10,00 10,00 1,00 1,00 1,00 1,00 10,00 10,00 10,00 10,00 10,00 10,00 10,00 10,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 10,00 10,00

2,96 1,15 1,57 1,93 1,77 2,83 6,11 10,51 2,90 1,68 20,87 4,89 1,04 1,61 5,52 8,92 7,04 9,19 4,30 2,14 9,03 6,48 6,85 14,30 2,13 1,57 3,95 1,68 12,36 7,28 13,56 18,86 10,15 11,59 4,97 1,01 1,60 1,02 5,47 3,96 10,23 5,15 2,62 1,97 2,73 4,00 1,31 3,37 2,39 6,29 3,41 6,40 4,89 3,76 2,67 1,67 1,30

-30,00 -11,60 -16,00 -19,40 -18,20 -28,80 -61,60 -105,60 -30,60 -18,40 -210,30 -50,50 -10,60 -16,30 -60,20 -90,20 -71,40 -92,90 -44,00 -22,60 -91,20 -65,70 -69,40 -143,90 -21,50 -16,60 -39,70 -17,00 -124,60 -73,80 -136,60 -189,60 -102,50 -116,90 -50,70 -10,30 -16,20 -10,40 -55,20 -40,10 -102,80 -52,00 -26,70 -20,20 -27,80 -40,50 -13,20 -34,70 -24,90 -65,90 -35,10 -64,40 -49,30 -38,00 -27,10 -17,00 -13,30





Turbo’s Naam Porsche Turbo Short Porsche Turbo Short Randstad Turbo Long Randstad Turbo Long Randstad Turbo Short Randstad Turbo Short Reed Elsevier Turbo Long Reed Elsevier Turbo Long Reed Elsevier Turbo Short Reed Elsevier Turbo Short Renault Turbo Long Renault Turbo Long Renault Turbo Short Renault Turbo Short Rio Tinto Turbo Long Rio Tinto Turbo Long Rio Tinto Turbo Short Rio Tinto Turbo Short Royal Dutch Shell Turbo Long Royal Dutch Shell Turbo Long Royal Dutch Shell Turbo Short Royal Dutch Shell Turbo Short Samsung GDR Turbo Long Samsung GDR Turbo Long Samsung GDR Turbo Short Samsung GDR Turbo Short SAP Turbo Long SAP Turbo Long SAP Turbo Short SAP Turbo Short SBM Offshore Turbo Long SBM Offshore Turbo Long SBM Offshore Turbo Short SBM Offshore Turbo Short Siemens Turbo Long Siemens Turbo Long Siemens Turbo Short Siemens Turbo Short SNS REAAL Turbo Long SNS REAAL Turbo Long Societe Generale Turbo Long Societe Generale Turbo Long Societe Generale Turbo Short TNT Turbo Long TNT Turbo Long TNT Turbo Short TNT Turbo Short TomTom Turbo Long TomTom Turbo Long TomTom Turbo Short TomTom Turbo Short Total Turbo Long Total Turbo Long Total Turbo Short Total Turbo Short Toyota ADR Turbo Long Toyota ADR Turbo Long Toyota ADR Turbo Short Toyota ADR Turbo Short Unilever Turbo Long Unilever Turbo Long Unilever Turbo Short Unilever Turbo Short US Steel Turbo Long USG People Turbo Long USG People Turbo Long USG People Turbo Short USG People Turbo Short


Stoploss 87,00 100,00 32,70 35,90 44,30 49,60 7,80 8,40 10,80 12,80 34,20 38,60 49,90 54,90 34,50 39,70 53,50 58,00 22,60 23,70 27,30 26,30 349,00 390,00 462,40 508,70 33,40 29,50 43,60 40,90 13,10 14,60 20,00 22,50 76,40 86,00 105,40 97,80 2,40 3,00 33,30 29,00 77,10 14,80 16,60 24,00 28,00 6,60 7,20 9,30 12,70 35,40 32,30 46,30 57,10 68,70 75,00 87,70 107,40 21,70 22,70 25,20 26,60 37,16 11,40 12,40 17,20 20,60

Hefboom 2,57 1,68 3,93 5,53 4,10 2,56 4,21 5,83 3,91 2,07 3,32 4,78 4,65 2,97 3,61 5,93 3,27 2,40 5,79 7,51 5,93 7,98 4,23 6,87 5,14 3,18 4,82 3,31 3,62 5,01 3,18 4,22 3,38 2,19 4,77 9,15 3,67 5,50 2,62 4,46 3,31 2,55 1,01 3,40 4,86 2,87 1,75 3,55 4,57 2,34 1,07 4,93 3,66 4,50 1,98 4,53 6,76 4,44 2,00 6,58 9,00 6,36 4,53 2,25 3,09 3,77 4,62 2,18

Fin.Niv

Ref.

Ratio

Bied

Laat

94,71 108,89 29,70 32,63 49,23 55,07 7,19 7,81 11,74 13,86 31,81 35,94 53,95 59,39 32,113 36,916 57,808 62,663 21,01 22,01 29,53 28,43 324,73 362,81 499,77 550,00 30,40 26,78 48,42 45,49 11,88 13,21 22,24 25,00 71,00 80,00 114,00 105,76 2,16 2,68 30,31 26,36 85,62 13,75 15,46 26,03 30,31 5,72 6,21 11,01 15,01 32,92 30,03 50,12 61,73 62,45 68,27 97,37 119,22 20,15 21,12 27,31 28,82 32,92 10,57 11,47 18,61 22,33

67,88 67,90 40,035 40,22 40,035 40,035 9,327 9,327 9,327 9,327 45,425 45,425 45,49 45,49 44,00 44,00 44,00 44,00 25,085 25,165 25,085 25,085 418,00 419,30 418,00 419,30 37,68 37,70 37,70 37,70 17,04 17,03 17,04 17,04 90,00 90,00 90,00 90,00 3,25 3,26 42,255 42,285 42,255 19,15 19,15 19,17 19,15 7,74 7,742 7,74 7,742 40,825 40,805 40,805 40,805 80,00 80,00 80,00 80,00 23,295 23,405 23,295 23,295 58,68 15,365 15,365 15,365 15,365

10,00 10,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 10,00 10,00 10,00 10,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 10,00 10,00 10,00 10,00 1,00 1,00 10,00 9,48 8,87 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 10,00 1,00 1,00 1,00 1,00

2,69 4,11 10,38 7,77 9,11 14,95 2,14 1,51 2,42 4,53 13,47 9,36 8,66 14,10 14,24 8,57 19,21 21,55 4,12 3,17 4,40 3,30 7,26 4,38 5,91 9,67 7,41 11,00 10,64 7,72 5,09 3,85 5,23 7,94 1,92 1,02 2,38 1,62 1,10 1,22 1,70 4,87 5,43 3,71 6,80 11,07 2,01 1,53 3,27 7,27 7,99 10,86 9,20 20,82 12,88 8,48 13,19 29,82 3,23 2,30 3,95 5,45 1,96 4,81 3,90 3,14 6,86

-27,20 -41,40 -104,80 -78,70 -92,10 -150,50 -21,80 -15,50 -24,60 -45,70 -135,70 -94,60 -87,60 -142,00 -144,40 -87,70 -194,10 -217,50 -41,40 -32,00 -44,20 -33,20 -75,60 -46,80 -62,10 -99,70 -75,00 -110,90 -107,30 -78,10 -51,60 -39,20 -53,00 -80,40 -19,30 -10,30 -23,90 -16,30 -11,30 -12,70 -17,50 -49,20 -55,10 -37,90 -68,80 -111,50 -20,50 -15,70 -33,30 -73,30 -80,40 -109,10 -92,50 -208,70 -133,80 -89,80 -136,90 -303,20 -32,80 -23,50 -40,00 -55,00 -19,90 -49,10 -40,00 -32,40 -69,60


Foto: TNT Post

TNT

Aandelen

Beursfonds TNT heeft roerige maanden achter de rug. Ontevreden postbodes staakten in december, waardoor de kerstpostbezorging – het hoogtepunt van het jaar – ernstig werd gehinderd. Op de beurs behoort TNT tot de favorieten. Analisten van ING presenteerden in de eerste week van het jaar hun lijstje met toppers voor 2011. TNT staat daar ook tussen. Bij TNT ziet ING een significant opwaarts potentieel in het geval van nieuwe overnamespeculatie. De express-tak zou afzonderlijk meer waard zijn dan de huidige marktwaarde van heel TNT. Als de aandeelhoudersvergadering in mei instemt, kan een splitsing in juni realiteit zijn. Tot die tijd is het aandeel onderhevig aan de nodige speculatie. Koopt TNT een onderdeel van het Britse Royal Mail, kijkt het naar verdere groei in Frankrijk? Zeker is dat kredietbeoordelaar Moody’s zijn waardering voor de schulden van TNT vorige maand heeft verlaagd van A3 naar Baa1. De splitsingsplannen geven het bedrijf een minder aantrekkelijk profiel, aldus Moody’s.


45



Turbo’s Wolters goed gepositioneerd

Aandelen

Foto: appolicious.com

Naam Volkswagen Turbo Long Volkswagen Turbo Long Volkswagen Turbo Long Volkswagen Turbo Short Vopak Turbo Long Vopak Turbo Long Vopak Turbo Short Vopak Turbo Short Wolters Kluwer Turbo Long Wolters Kluwer Turbo Long Wolters Kluwer Turbo Short Wolters Kluwer Turbo Short

ISIN NL0009625276 NL0009336866 NL0009335058 NL0009257617 NL0009553726 NL0009599083 NL0009563063 NL0009628445 NL0009263342 NL0009563899 NL0006215865 NL0009404599

Stoploss 85,20 60,40 44,20 122,10 30,20 33,20 40,90 45,00 13,80 14,80 17,50 22,30

Hefboom 2,86 1,84 1,49 4,29 3,65 4,96 3,68 2,51 4,02 5,17 8,35 2,33

Fin.Niv

Ref.

Ratio

Bied

Laat

75,84 53,74 39,34 139,51 26,85 29,52 46,75 51,43 12,79 13,72 18,93 24,16

111,20 111,05 111,20 111,05 36,18 36,18 36,18 36,18 17,00 17,00 17,045 17,045

10,00 9,94 9,94 9,94 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00

3,57 5,78 7,28 2,84 9,38 6,70 10,54 15,22 4,20 3,28 1,89 7,13

-36,10 -58,40 -73,20 -28,80 -94,40 -67,60 -106,00 -152,80 -42,60 -33,40 -19,50 -71,90


Indices Naam

De analisten van Royal Bank of Scotland hebben het advies voor Wolters Kluwer verhoogd naar buy van hold. Het fonds is volgens de bank goed geplaatst voor een versnelde groei in de periode 2011-2012. De bank voorziet daarbij een groei van de winst per aandeel met 3% in 2011 en 8% in 2012. Tevens voorziet de bank in 2012 voor het concern een autonome omzetgroei van 4%. Het koersdoel wordt verhoogd naar euro 20,00 van euro 16,50, vanwege een sterkere dollar ten opzichte van de euro, zo bracht Dow Jones Nieuwsdienst begin januari naar buiten. Koers Wolters Kluwer

13 januari 2006 – 12 januari 2011 25 20 15 10 5 0

01.06

01.07

01.08

01.09

01.10 01.11


46

AEX ® Turbo Long AEX ® Turbo Long AEX ® Turbo Short AEX ® Turbo Short AMX Turbo Long AMX Turbo Long AMX Turbo Short AMX Turbo Short AScX ® Turbo Long AScX ® Turbo Long AScX ® Turbo Short AScX Turbo Short® ASX 200 (Australië) Turbo Long ASX 200 (Australië) Turbo Long ASX 200 (Australië) Turbo Short ASX 200 (Australië) Turbo Short Bel 20 ® Turbo Long Bel 20 ® Turbo Long Bel 20 ® Turbo Short Bel 20 ® Turbo Short Bovespa (Brazilië) Turbo Long Bovespa (Brazilië) Turbo Long Bovespa (Brazilië) Turbo Short Bovespa (Brazilië) Turbo Short BRIC Turbo Long BRIC Turbo Long BRIC Turbo Short BRIC Turbo Short CAC 40 ® Turbo Long CAC 40 ® Turbo Long CAC 40 ® Turbo Short CAC 40 ® Turbo Short CECE (Oost-Europa) Turbo Long CECE (Oost-Europa) Turbo Long CECE (Oost-Europa) Turbo Short CECE (Oost-Europa) Turbo Short DAX ® Turbo Long DAX ® Turbo Long DAX ® Turbo Short DAX ® Turbo Short DJ Transport Turbo Long DJ Transport Turbo Long DJ Transport Turbo Short DJ Transport Turbo Short Dow Jones Turbo Long Dow Jones Turbo Long Dow Jones Turbo Short Dow Jones Turbo Short Eco Turbo Long Eco Turbo Long

ISIN

Stoploss

Hefboom

Fin.Niv

Ref.

Ratio

Bied

Laat

NL0009667195 NL0009665371 NL0009678051 NL0006344301 NL0009677053 NL0009664077 NL0006096745 NL0009663640 NL0009178334 NL0009264480 NL0009264571 NL0009179431 NL0009256064 NL0009173632 NL0009264563 NL0009176858 NL0009677061 NL0009663160 NL0006346397 NL0006344905 NL0009176098 NL0009072008 NL0009256379 NL0006273534 NL0009628130 NL0009339654 NL0009264597 NL0009628072 NL0009678945 NL0009664101 NL0009536960 NL0009678994 NL0009563758 NL0009264498 NL0009428028 NL0006343584 NL0009663145 NL0009664135 NL0009678044 NL0009679000 NL0009335694 NL0009566652 NL0009436989 NL0009676998 NL0009663152 NL0009678036 NL0000380053 NL0006102170 NL0009490101 NL0009071984

349,00 345,00 361,00 364,00 611,00 579,00 658,00 710,00 372,00 419,00 573,00 539,00 4.200,00 3.630,00 6.490,00 5.630,00 2.520,00 2.430,00 2.710,00 2.850,00 59.905,00 56.564,00 81.837,00 88.133,00 431,00 387,00 532,00 612,00 3.800,00 3.750,00 4.030,00 3.990,00 1.860,00 1.660,00 2.660,00 2.180,00 6.660,00 6.760,00 7.170,00 7.070,00 3.270,00 4.020,00 5.340,00 5.760,00 10.970,00 11.200,00 13.200,00 12.120,00 73,50 66,90

17,34 14,53 23,77 20,62 10,19 6,95 12,58 6,07 3,14 4,34 5,11 8,04 6,42 3,68 2,20 3,83 12,49 8,74 17,08 8,77 4,24 3,58 3,17 2,42 5,15 3,58 5,93 2,92 16,76 14,63 14,85 17,44 5,54 3,69 2,95 10,03 13,47 16,57 16,38 22,01 2,38 3,50 5,89 3,93 11,63 14,79 5,95 13,93 4,43 3,35

338,69 334,70 372,92 375,66 581,63 552,20 692,42 747,26 351,12 395,60 610,01 573,55 4.001,32 3.457,75 6.838,42 5.929,64 2.442,65 2.351,84 2.796,20 2.943,05 54.859,48 51.799,56 91.389,52 98.335,32 400,98 359,18 574,93 661,34 3.680,00 3.646,15 4.158,44 4.120,00 1.753,02 1.560,67 2.832,73 2.324,45 6.467,00 6.564,00 7.398,00 7.290,00 2.970,82 3.653,98 5.930,55 6.395,67 10.659,00 10.873,00 13.599,00 12.478,00 66,90 60,84

355,77 355,66 355,72 355,72 644,57 644,58 644,57 644,51 512,00 512,00 512,00 512,00 4731,00 4730,00 4731,00 4732,00 2623,92 2624,40 2623,92 2623,92 70969,00 70934,00 70950,00 70950,00 497,00 497,00 497,00 497,00 3883,67 3883,67 3882,29 3883,67 2137,00 2137,00 2140,00 2139,00 6904,23 6904,23 6902,51 6902,51 5145,00 5142,00 5142,00 5144,00 11672,03 11673,09 11674,27 11672,03 84,64 84,58

10,00 10,00 10,00 10,00 10,00 10,00 10,00 10,00 10,00 10,00 10,00 10,00 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00 1.000,00 1.000,00 1.000,00 1.000,00 10,00 10,00 10,00 10,00 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00 10,00 10,00 100,00 10,00 100,00 100,00 100,00 100,00 10,00 10,00

1,75 2,15 1,69 1,96 6,27 9,21 4,79 10,27 15,97 11,52 9,72 6,07 5,47 9,59 15,95 9,05 1,81 2,73 1,66 3,13 7,27 8,67 9,24 12,42 9,41 13,59 7,78 16,42 2,14 2,48 2,67 2,26 3,84 5,76 6,93 1,85 4,52 3,55 4,82 3,74 165,19 113,03 5,99 95,18 7,78 6,15 14,50 6,00 1,78 2,38

-17,60 -21,60 -17,00 -19,70 -64,50 -93,90 -49,70 -104,50 -162,70 -118,20 -100,20 -63,70 -56,70 -97,90 -161,50 -92,50 -19,00 -28,20 -17,50 -32,20 -78,60 -92,60 -98,30 -130,10 -98,10 -139,90 -81,80 -168,20 -21,60 -25,00 -26,90 -22,80 -39,40 -58,60 -70,80 -20,00 -45,50 -35,80 -48,70 -37,90 -1655,00 -1133,30 -62,90 -954,80 -78,30 -62,40 -145,50 -60,50 -19,30 -25,30





Turbo’s BRIC 2.0

Indices Naam EURO STOXX 50 Turbo Long EURO STOXX 50 ® Turbo Long EURO STOXX 50 ® Turbo Short EURO STOXX 50 ® Turbo Short European Automobiles Turbo Long European Automobiles Turbo Long European Automobiles Turbo Short European Automobiles Turbo Short European Banks Turbo Long European Banks Turbo Long European Banks Turbo Short European Banks Turbo Short European Chemicals Turbo Long European Chemicals Turbo Long European Chemicals Turbo Short European Chemicals Turbo Short European Health Care Turbo Long European Health Care Turbo Long European Health care Turbo Short European Health care Turbo Short European Oil & Gas Turbo Long European Oil & Gas Turbo Long European Oil & Gas Turbo Short European Retail Turbo Long European Retail Turbo Long European Retail Turbo Short European Retail Turbo Short European Technology Turbo Long European Technology Turbo Long European Technology Turbo Short European Technology Turbo Short European Utilities Turbo Long European Utilities Turbo Long European Utilities Turbo Short European Utilities Turbo Short FTSE™ 100 Turbo Long FTSE™ 100 Turbo Long FTSE™ 100 Turbo Short FTSE™ 100 Turbo Short Hang Seng Turbo Long Hang Seng Turbo Long Hang Seng Turbo Short Hang Seng Turbo Short Homebuilding Index Turbo Long Homebuilding Index Turbo Long Homebuilding Index Turbo Short Homebuilding Index Turbo Short Homebuilding Index Turbo Short HSCEI (China) Turbo Long HSCEI (China) Turbo Long HSCEI (China) Turbo Short HSCEI (China) Turbo Short IBEX Turbo Long IBEX Turbo Long IBEX Turbo Short IBEX Turbo Short IBEX Turbo Short India Turbo Long India Turbo Long India Turbo Short India Turbo Short NASDAQ Turbo Long NASDAQ Turbo Long NASDAQ Turbo Short NASDAQ Turbo Short Nikkei Turbo Long Nikkei Turbo Long Nikkei Turbo Short ®

ISIN

Stoploss

Hefboom

Fin.Niv

Ref.

Ratio

Bied

Laat

NL0009553775 NL0009677129 NL0009622224 NL0006344962 NL0009563766 NL0009653690 NL0000878189 NL0000878171 NL0009072164 NL0009172170 NL0006280695 NL0006469025 NL0009262831 NL0009563774 NL0009262864 NL0009599430 NL0009333160 NL0009563782 NL0000878213 NL0009560259 NL0009517895 NL0009677020 NL0009173087 NL0009333178 NL0009558386 NL0006102097 NL0006096695 NL0009332766 NL0009667120 NL0006445405 NL0009337963 NL0009072065 NL0009335660 NL0006518938 NL0006526394 NL0009332808 NL0009172477 NL0006092876 NL0006092884 NL0009172675 NL0009337591 NL0006093353 NL0006093361 NL0009068899 NL0009175686 NL0009482306 NL0006345985 NL0006094930 NL0009477694 NL0009563790 NL0006095515 NL0006102188 NL0009488022 NL0009663624 NL0000872067 NL0009360312 NL0009629146 NL0009563808 NL0009667187 NL0009340165 NL0009677004 NL0009667161 NL0009667179 NL0006060725 NL0009671544 NL0009071224 NL0009599364 NL0009438845

2.540,00 2.640,00 3.080,00 2.970,00 262,00 301,00 470,00 429,00 149,00 165,00 300,00 238,00 394,00 453,00 593,00 682,00 332,00 361,00 445,00 498,00 269,00 301,00 397,00 227,00 250,00 301,00 337,00 175,00 192,00 232,00 267,00 251,00 269,00 391,00 334,00 4.160,00 3.350,00 6.210,00 6.610,00 14.510,00 17.110,00 32.690,00 28.850,00 173,00 199,00 291,00 342,00 389,00 10.820,00 11.760,00 17.100,00 14.970,00 8.770,00 9.510,00 15.280,00 11.270,00 10.560,00 1.127,00 1.190,00 1.432,00 1.332,00 2.000,00 2.100,00 2.330,00 2.430,00 8.260,00 8.780,00 10.800,00

7,44 9,94 8,36 12,31 3,34 5,16 2,50 3,56 3,42 4,63 1,86 4,47 3,01 4,35 8,02 3,42 4,92 7,59 5,00 2,94 3,76 5,65 4,50 4,52 7,01 6,03 3,29 4,11 5,96 7,52 3,30 4,02 5,15 3,21 8,21 3,05 2,17 15,15 7,40 2,33 3,06 2,12 3,34 2,48 3,17 4,02 2,16 1,49 4,15 5,94 2,25 3,77 7,12 14,67 1,69 5,72 9,95 5,58 7,61 3,48 5,04 6,22 8,60 9,22 6,34 4,14 5,18 13,17

2.467,00 2.563,00 3.177,00 3.068,00 249,11 286,39 494,49 452,30 144,28 159,70 309,27 245,17 375,07 431,35 624,45 718,20 316,16 344,18 468,65 523,95 256,17 286,86 417,57 215,98 237,64 317,24 355,29 166,30 182,97 244,52 281,88 238,91 256,25 411,62 351,88 4.043,29 3.250,25 6.400,64 6.817,75 13.703,72 16.157,74 34.739,31 30.665,53 159,89 183,93 316,93 372,44 422,95 10.028,56 10.897,31 18.575,89 16.257,39 8.515,88 9.229,78 15.732,46 11.602,84 10.867,57 1.025,11 1.082,77 1.590,48 1.480,00 1.883,00 1.983,00 2.479,00 2.588,00 7.937,00 8.439,00 11.227,00

2815,91 2815,91 2815,91 2815,91 355,42 355,52 355,42 355,53 203,04 203,06 203,14 203,05 559,23 559,26 559,39 559,24 393,59 393,58 393,53 393,49 345,48 345,41 345,42 274,70 274,77 274,76 274,81 218,02 218,09 218,02 218,08 315,91 315,92 315,86 315,89 6025,00 6024,00 6024,34 6024,84 23803,00 23807,00 23803,00 23807,00 261,51 261,48 261,47 261,44 261,46 13009,00 13007,00 13009,00 12990,00 9714,70 9714,70 9712,80 9712,80 9712,80 1246,00 1246,00 1245,00 1245,00 2249,77 2250,04 2249,16 2249,77 10475,00 10475,00 10475,00

100,00 100,00 100,00 100,00 10,00 10,00 10,00 10,00 10,00 10,00 10,00 10,00 10,00 10,00 10,00 10,00 10,00 10,00 10,00 10,00 10,00 10,00 10,00 10,00 10,00 10,00 10,00 10,00 10,00 10,00 10,00 10,00 10,00 10,00 10,00 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00 1,00 1,00 1,00

3,54 2,59 3,56 2,46 10,63 6,91 13,91 9,68 5,85 4,31 10,57 4,16 18,42 12,79 6,51 15,90 7,75 4,94 7,50 13,03 8,94 5,87 7,20 5,88 3,72 4,24 8,05 5,17 3,51 2,65 6,38 7,70 5,97 9,58 3,59 23,35 32,71 4,43 9,34 9,88 7,47 10,70 6,71 1,23 2,91 1,99 5,44 3,19 12,12 4,98 60,05 18,75 11,40 1,68 1,24 2,62 1,78 2,82 2,06 1,69 2,53 23,17 18,58 6,83

-35,80 -26,30 -36,00 -25,00 -107,30 -70,10 -140,10 -97,80 -60,00 -44,60 -108,20 -44,10 -186,70 -130,40 -67,60 -161,50 -80,50 -52,40 -78,00 -133,30 -92,90 -62,20 -75,50 -61,30 -39,70 -44,90 -83,00 -53,50 -36,90 -28,30 -65,60 -79,00 -61,70 -97,80 -37,90 -234,10 -327,70 -44,90 -94,00 -100,50 -76,40 -108,70 -68,80 -12,80 -30,80 -21,60 -56,10 -33,60 -123,00 -51,60 -602,30 -189,30 -115,80 -17,30 -12,90 -26,70 -18,30 -28,70 -21,10 -17,20 -25,80 -233,20 -187,30 -69,80


Nu snelle economische groei niet meer voorbehouden is aan de BRIC-landen, gaan ze naar uitbreiding kijken. Jim O’Neill , CEO van Goldman Sachs Asset Management en bedenker van de term BRIC zegt hierover op IEXProfs.nl (29 december 2010): “Ik was niet van plan om tijdens de kerstvakantie iets te schrijven, maar er is wat interessant nieuws voorbij gekomen. Volgens Bloomberg vorige week, zou Zuid-Afrika wel eens uitgenodigd kunnen worden om aan te schuiven bij de jaarlijkse bijeenkomst van BRIC-leiders in 2011. Veel mensen vragen me wat ik hiervan vind. Mijn visie is, in het kort, de volgende: Mijn felicitaties aan Zuid-Afrika als het waar is. Het is een mooi kerstcadeau. Hoewel het natuurlijk goed nieuws voor Zuid-Afrika is, is het me niet duidelijk waarom de BRIC-landen hiermee akkoord zouden zijn gegaan.

Zuid-Afrika ziet zichzelf terecht als een belangrijke opkomende natie en dat verklaart hun motieven. Bovendien rechtvaardigen de historische handelsrelaties met Brazilië en India hun wens om lid te zijn van iedere club waar die relaties ter sprake komen. En natuurlijk verklaart ook de snelgroeiende handel tussen China en Afrika – inclusief Zuid-Afrika – die motieven voor een belangrijk deel.”


47



Turbo’s Angola groeit snelst

Indices

Niet zoals misschien verwacht de Chinese economie, maar die van Angola was de snelst groeiende ter wereld van het afgelopen decennium. Maar liefst zes van de tien snelst groeiende economieën liggen in Afrika, zo blijkt uit een analyse van de groeicijfers in de afgelopen tien jaar door het Britse weekblad The Economist. Angola kende de afgelopen tien jaar een jaarlijkse gemiddelde groei van 11,1 procent. De Afrikaanse landen groeien over het algemeen nu harder dan de Aziatische. Dit komt overigens mede doordat ze van een heel laag niveau komen, waardoor ze percentueel gezien meer groeien.

Naam Nikkei Turbo Short NYSE Arca Biotech Turbo Long NYSE Arca Biotech Turbo Long NYSE Arca Biotech Turbo Short NYSE Arca Biotech Turbo Short RDX (Rusland) Turbo Long RDX (Rusland) Turbo Long RDX (Rusland) Turbo Short RDX (Rusland) Turbo Short S&P 500 ® Turbo Long S&P 500 ® Turbo Long S&P 500 ® Turbo Short S&P 500 ® Turbo Short S&P® Banks Turbo Long S&P® Banks Turbo Long Shenzhen (China) Turbo Long Shenzhen (China) Turbo Long SMI Turbo Long SMI Turbo Long SMI Turbo Short SMI Turbo Short SOX Turbo Long SOX Turbo Long SOX Turbo Short Turkey Titans Turbo Long Turkey Titans Turbo Long Turkey Titans Turbo Short Turkey Titans Turbo Short Vastgoed Turbo Long Vastgoed Turbo Long Vastgoed Turbo Short Vastgoed Turbo Short VIX Future Turbo Long VIX Future Turbo Long Water Turbo Long Water Turbo Long Water Turbo Short Zuid-Afrika Turbo Long Zuid-Afrika Turbo Long Zuid-Afrika Turbo Short

ISIN

Stoploss

Hefboom

Fin.Niv

Ref.

Ratio

Bied

Laat

NL0009599463 NL0009566629 NL0009677046 NL0009337492 NL0009676964 NL0009563816 NL0009667153 NL0000174894 NL0006343113 NL0009677111 NL0009678978 NL0006274920 NL0006280083 NL0009072230 NL0009177336 NL0006518912 NL0006517864 NL0009335868 NL0009667146 NL0009336346 NL0009339241 NL0009175694 NL0009262856 NL0009264175 NL0009337955 NL0009565845 NL0009257674 NL0009595362 NL0009518612 NL0009677103 NL0000380673 NL0000874295 NL0009563717 NL0009663319 NL0009490135 NL0009677095 NL0009532167 NL0009335884 NL0009335876 NL0006160020

10.460,00 1.106,00 1.200,00 1.485,00 1.707,00 1.259,00 1.400,00 2.356,00 1.782,00 1.200,00 1.250,00 1.320,00 1.280,00 91,70 110,30 241,00 207,00 5.930,00 6.250,00 7.200,00 7.770,00 264,00 296,00 430,00 544,00 608,00 783,00 907,00 222,00 250,00 391,00 340,00 17,70 15,20 128,70 145,00 176,50 22.770,00 18.510,00 36.830,00

23,19 5,05 7,71 4,50 2,47 3,05 3,96 1,85 5,97 11,63 21,20 12,55 23,85 2,23 3,00 4,74 3,19 8,67 14,78 7,07 4,31 2,43 2,90 7,39 3,59 5,17 4,60 2,44 3,78 5,83 2,25 3,90 5,82 3,31 3,57 5,33 7,06 3,65 2,44 2,26

10.880,00 1.044,21 1.132,47 1.578,32 1.815,24 1.145,55 1.274,58 2.616,66 1.978,69 1.161,00 1.210,00 1.365,00 1.317,00 85,28 102,60 209,36 179,55 5.760,21 6.069,38 7.418,24 8.006,32 245,00 275,00 465,00 506,69 566,69 846,70 981,29 211,76 238,26 411,82 358,22 16,07 13,77 121,51 136,82 187,60 20.784,90 16.893,05 41.001,61

10478,00 1301,00 1301,00 1302,00 1301,00 1703,00 1705,00 1705,00 1705,00 1268,36 1268,33 1267,99 1268,63 152,00 152,00 813,00 813,00 6494,48 6492,20 6494,48 6492,20 414,00 413,90 413,98 702,00 702,00 702,00 702,00 286,00 286,00 286,00 286,00 19,00 19,00 166,00 166,00 166,00 28539,00 28529,00 28539,00

1,00 10,00 10,00 10,00 10,00 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00 10,00 10,00 10,00 10,00 100,00 100,00 100,00 100,00 10,00 10,00 10,00 10,00 10,00 10,00 10,00 10,00 10,00 10,00 10,00 10,00 10,00 10,00 10,00 10,00 100,00 100,00 100,00

3,97 19,56 12,83 20,99 39,09 5,54 4,27 9,09 2,71 5,08 3,77 5,75 6,06 5,83 3,42 7,03 11,83 12,70 10,57 3,88 9,58 6,65 7,08 13,71 7,46 4,81 12,49 7,13 3,46 2,29 1,66 8,76 13,14 14,08

-41,20 -199,60 -132,30 -213,90 -394,90 -56,20 -43,50 -91,70 -27,90 -52,30 -39,20 -59,90 -34,40 -71,90 -118,50 -130,00 -108,70 -41,80 -98,80 -69,50 -73,80 -140,10 -76,10 -49,60 -126,40 -72,80 -35,60 -23,90 -17,60 -88,60 -132,40 -141,80


Grondstoffen Naam

Top-10 1. Angola, 2. China, 3. Myanmar, 4. Nigeria 5. Ethiopië, 6. Kazachstan, 7. Tsjaad 8. Mozambique 9. Cambodja, 10. Rwanda

11,1 10,5 10,3 8,9 8,4 8,2 7,9 7,9 7,6 7,6

Bron: Telegraaf, 6 janari 2011 De tien grootste groeiers van de afgelopen tien jaar. (alleen landen met meer dan tien miljoen inwoners), gemiddelde groei BNP per jaar in percentages.

48

Brent Crude Oil Future Turbo Long Brent Crude Oil Future Turbo Long Brent Crude Oil Future Turbo Short Brent Crude Oil Future Turbo Short Cacao Future Turbo Long Cacao Future Turbo Long Cacao Future Turbo Short Cacao Future Turbo Short Goud Turbo Long Goud Turbo Long Goud Turbo Short Goud Turbo Short GSCI Turbo Long GSCI Turbo Long GSCI Turbo Short Katoen Future Turbo Long Katoen Future Turbo Long Katoen Future Turbo Short Katoen Future Turbo Short Koffie Future Turbo Long Koffie Future Turbo Long Koffie Future Turbo Short

ISIN NL0009678838 NL0009664002 NL0006470189 NL0009678846 NL0009677582 NL0009175520 NL0009540954 NL0009556778 NL0009631167 NL0009662758 NL0009595297 NL0009665298 NL0009503002 NL0009502996 NL0009532175 NL0009678267 NL0009677590 NL0009625425 NL0009677616 NL0009626274 NL0009677608 NL0009678275

Stoploss 92,00 89,20 98,69 102,00 1.868,00 1.652,00 2.339,00 2.148,00 1.347,00 1.356,00 1.440,00 1.430,00 303,00 353,00 497,00 130,00 130,10 169,60 299,00 190,45 215,00 255,00

Hefboom

Fin.Niv

Ref.

Ratio

Bied

Laat

18,96 12,43 9,92 7,18 9,36 4,77 3,12 4,76 21,98 25,85 15,95 18,15 2,46 3,27 6,48 6,21 6,22 3,43 2,49 4,17 6,90 5,09

88,46 85,88 102,67 106,26 1.730,23 1.530,98 2.540,51 2.332,15 1.321,65 1.331,01 1.468,59 1.458,10 282,22 328,75 536,99 120,34 120,49 184,22 324,765 176,548 199,214 277,088

93,18 92,87 92,99 93,17 1933,00 1935,00 1936,00 1936,00 1367,75 1364,975 1367,75 1367,75 470,64 470,63 470,56 143,44 143,44 143,39 232,75 232,70 232,75 232,75

1,00 1,00 1,00 1,00 100,00 100,00 100,00 100,00 10,00 10,00 10,00 10,00 100,00 100,00 100,00 -

3,67 5,30 7,55 9,81 2,39 4,64 7,20 4,75 3,27 2,54 7,85 7,05 1,43 1,08 1,76 1,75 3,14 6,95 4,15 2,58 3,31

-37,10 -53,40 -76,00 -98,70 -24,50 -47,00 -72,60 -48,10 -33,20 -25,90 -79,00 -71,00 -14,60 -11,10 -17,90 -17,80 -31,70 -70,00 -42,00 -26,30 -33,60





Turbo’s Koperrecord

Grondstoffen Naam

Koffie Future Turbo Short Koper Future Turbo Long Koper Future Turbo Long Koper Future Turbo Short Koper Future Turbo Short Magere Varkens Future Turbo Long Magere Varkens Future Turbo Long Magere Varkens Future Turbo Short Magere Varkens Future Turbo Short Mais Future Turbo Long Mais Future Turbo Long Mais Future Turbo Short Mais Future Turbo Short Natural Gas Future Turbo Long Natural Gas Future Turbo Long Natural Gas Future Turbo Short Natural Gas Future Turbo Short Nikkel Future Turbo Long Nikkel Future Turbo Long Nikkel Future Turbo Short NYSE Arca Gold Bugs Turbo Long NYSE Arca Gold Bugs Turbo Long NYSE Arca Gold Bugs Turbo Short NYSE Arca Gold Bugs Turbo Short NYSE Arca Oil Turbo Long NYSE Arca Oil Turbo Long NYSE Arca Oil Turbo Short NYSE Arca Oil Turbo Short Palladium Turbo Long Palladium Turbo Long Palladium Turbo Short Palladium Turbo Short Palmolie Future Turbo Long Palmolie Future Turbo Long Palmolie Future Turbo Short Palmolie Future Turbo Short Platina Turbo Long Platina Turbo Long Platina Turbo Short Platina Turbo Short RICI ® Enhanced sm Metals Turbo Long RICI ® Enhanced sm Turbo Long RICI ® Enhanced sm Turbo Long RICI ® Enhanced sm Turbo Short RICI ® Enhanced sm Turbo Short Rijst Future Turbo Long Rijst Future Turbo Long Rijst Future Turbo Short Rijst Future Turbo Short Runderen Future Turbo Long Runderen Future Turbo Long Runderen Future Turbo Short Runderen Future Turbo Short Sinaasappelsap Future Turbo Long Sinaasappelsap Future Turbo Long Sinaasappelsap Future Turbo Short Sojabonen Future Turbo Long Sojabonen Future Turbo Long Sojabonen Future Turbo Short Sojabonen Future Turbo Short Suiker Future Turbo Long Suiker Future Turbo Long Suiker Future Turbo Short Suiker Future Turbo Short Tarwe Future Turbo Long Tarwe Future Turbo Long Tarwe Future Turbo Short Tarwe Future Turbo Short

ISIN

Stoploss

NL0009560416 280,68 NL0009668938 8.454,00 NL0009678911 9.020,00 NL0009678895 10.000,00 NL0009623065 9.634,00 NL0009177633 56,40 NL0009177625 61,50 NL0006525255 110,40 NL0009071760 92,60 NL0009677624 565,00 NL0009678283 596,00 NL0009598523 730,00 NL0009598515 681,00 NL0009657600 3,83 NL0009590769 3,31 NL0009334093 7,38 NL0009339449 6,23 NL0009537166 20.350,00 NL0009678929 23.000,00 NL0009404797 33.810,00 NL0009563733 442,00 NL0009664085 500,00 NL0009262872 680,00 NL0009628080 850,00 NL0009628767 1.030,00 NL0009563741 918,00 NL0009259241 1.239,00 NL0009261130 1.388,00 NL0009663392 681,00 NL0009677368 715,00 NL0009664341 825,00 NL0009678770 804,00 NL0009668920 3.300,00 NL0009678879 3.645,00 NL0009678887 4.157,00 NL0009598697 3.950,00 NL0009595198 1.607,00 NL0009678788 1.707,00 NL0009261288 1.962,00 NL0009653641 1.760,00 NL0009262773 4.630,00 NL0009678952 4.500,00 NL0009678960 5.000,00 NL0006469660 4.989,00 NL0006469678 5.712,00 NL0009540913 10,70 NL0009622703 12,60 NL0009336379 16,70 NL0009630490 15,20 NL0006524910 69,10 NL0009262153 78,90 NL0006340747 120,70 NL0009175561 110,90 NL0009264779 136,00 NL0009626282 146,30 NL0006219099 188,90 NL0009622729 1.134,00 NL0009677632 1.243,00 NL0006215691 1.476,00 NL0009626290 1.655,00 NL0009668987 26,00 NL0009677640 28,50 NL0009598598 34,88 NL0009626316 39,92 NL0009533108 645,00 NL0009677665 699,00 NL0009533926 954,00 NL0009540897 856,00

Hefboom

Fin.Niv

Ref.

Ratio

Bied

Laat

3,16 5,38 7,59 5,42 7,14 2,98 3,65 1,77 3,18 7,41 11,27 3,10 4,29 3,81 2,75 1,21 1,83 3,44 5,05 1,60 3,85 6,13 2,44 1,32 4,92 3,44 10,90 4,50 4,91 6,12 5,48 6,48 4,94 8,38 5,22 7,61 7,70 13,17 5,40 13,36 3,07 5,20 9,90 14,42 5,99 3,29 5,91 3,46 5,66 2,46 3,11 4,15 7,10 3,87 4,97 4,48 4,07 5,78 4,88 2,85 4,54 6,81 4,35 2,45 3,94 5,25 2,69 4,33

304,737 7.693,83 8.200,00 11.112,00 10.693,21 52,00 57,00 120,00 101,00 523,378 551,184 793,401 739,647 3,42 2,96 8,38 7,08 17.713,95 20.000,00 39.738,42 402,00 455,00 756,00 944,00 972,39 866,18 1.316,74 1.475,02 619,28 650,57 915,76 894,00 3.058,85 3.375,00 4.519,00 4.289,56 1.531,62 1.625,00 2.063,75 1.851,84 4.309,73 4.285,00 4.761,00 5.243,01 6.001,63 10,02 11,89 17,80 16,24 64,00 73,00 131,00 120,00 125,99 135,62 205,19 1.031,79 1.130,82 1.638,16 1.837,04 24,10 26,40 37,88 43,34 586,00 635,00 1.060,00 950,00

232,65 9409,00 9450,00 9448,00 9409,00 77,00 77,00 77,00 77,00 602,00 602,00 602,00 602,00 4,60 4,60 4,60 4,60 24609,00 24780,00 24609,00 540,57 540,48 540,55 541,40 1215,00 1215,00 1214,00 1215,00 755,245 757,745 753,745 757,745 3830,00 3830,00 3830,00 3830,00 1716,245 1716,245 1716,245 1716,995 6324,00 5230,00 5230,00 4999,00 5209,00 13,91 13,91 13,91 13,91 106,00 106,00 106,00 106,00 168,25 168,25 168,25 1362,75 1362,75 1362,75 1362,75 31,20 31,20 31,00 31,00 777,00 777,00 777,00 777,00

100,00 100,00 100,00 100,00 1,00 1,00 1,00 1,00 100,00 100,00 1.000,00 10,00 10,00 10,00 10,00 10,00 10,00 10,00 10,00 10,00 10,00 10,00 10,00 10,00 10,00 10,00 10,00 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00 1,00 1,00 1,00 1,00 -

5,53 13,00 9,45 12,60 9,73 1,90 1,54 3,24 1,78 5,77 3,63 14,34 10,23 1,22 2,87 1,88 52,23 36,28 11,48 10,61 6,63 16,43 30,68 18,44 26,49 7,79 19,77 10,38 7,66 12,34 10,59 18,26 10,55 17,25 11,61 1,40 2,65 15,27 7,15 3,53 1,85 5,88 2,96 1,54 2,95 1,78 3,22 2,53 1,88 1,07 3,18 2,43 2,70 24,88 17,30 20,64 35,77 5,53 3,78 5,29 9,45 14,09 10,36 21,12 12,73

-55,80 -133,00 -97,50 -129,00 -100,30 -19,70 -16,10 -33,10 -18,50 -61,70 -40,30 -147,40 -106,30 -12,50 -29,00 -19,10 -542,30 -382,80 -117,30 -108,10 -68,30 -166,30 -308,80 -189,40 -269,90 -82,90 -202,70 -106,80 -79,60 -126,40 -108,90 -190,10 -113,00 -180,00 -123,60 -14,40 -26,90 -157,70 -77,50 -41,30 -24,50 -64,80 -32,10 -17,90 -30,50 -18,80 -32,90 -26,00 -19,50 -11,40 -33,20 -25,70 -28,40 -254,80 -179,00 -212,40 -363,70 -55,90 -38,40 -53,50 -95,10 -149,90 -112,60 -220,20 -136,30


Na goud en zilver is koper de nieuwe ster van de edelmetalen. Dat blijkt ook wel uit het feit dat koperdieven het spoor plunderen, waardoor er op sommige plekken geen treinen kunnen rijden in Nederland. Eind december 2010 bereikte de prijs van koper een nieuw record van 7.211 euro per ton. Dat had volgens grondstoffenhandelaren te maken met een afgezwakte dollar en leveringsproblemen vanuit de Collahuasi-kopermijn in Chili, de op twee na grootste ter wereld.De prijs van het veel in de bouw en de halfgeleiderindustrie gebruikte metaal, wordt al tijden opgedreven door een sterke vraag uit China. De Chinese overheid kondigde recent een renteverhoging aan om de groei af te remmen en de inflatie te beteugelen. Toch geloven analisten niet dat dit veel invloed zal hebben op de koperprijs wegens de aanhoudende sterke vraag. “Daardoor zullen de liquiditeiten wel wat afnemen en dat zal mogelijk de vraag beïnvloeden. Maar om de koperprijs te sturen en de inflatie te beteugelen zal China zwaardere maatregelen moeten nemen’’, zei een analist van Commerzbank. Bron: IEXProfs.nl 29 december 2010 Koers Koper future

13 januari 2006 – 12 januari 2011 12.000 10.000 8.000 6.000 4.000 2.000 0

01.06

01.07

01.08

01.09

01.10 01.11



49



Turbo’s Foto: wikimedia

Lage rentes staatsobligaties

Obligaties Naam

De populariteit van obligaties de afgelopen tijd zorgt ervoor dat de rendementen op staatspapier de afgelopen maanden flink is gedaald. Althans, op papier van kredietwaardige staten zoals Nederland. Het Agentschap van de Generale Thesaurie (Ministerie van Financiën) kondigde recent de uitgifte aan van een driejarige staatslening met een rente van 1%. IEX-columnist Marcel Tak hoopt dat particuliere beleggers dit “buitenkansje” links laten liggen. “Het rentepercentage is niet eens voldoende om de vermogensrendementsheffing van 1,2% mee te voldoen. En dan heb ik het nog niet over de inflatie van inmiddels meer dan 2%. In reële termen levert de belegger op deze staatslening procenten per jaar in.” (januari 2011) Beleggers die een hoger rendement eisen, hebben hun speelveld de afgelopen maanden verschoven naar overheden van zuidelijke Europese landen. Vanwege de onzekerheid over de financiële gezondheid van die landen, zijn de rendementen op staatspapier nog wel om over naar huis te schrijven. Met het bijbehorende risico natuurlijk.

50

Bobl Future Turbo Long Bobl Future Turbo Long Bobl Future Turbo Short Bobl Future Turbo Short Bund Future Turbo Long Bund Future Turbo Long Bund Future Turbo Short Bund Future Turbo Short BUXL Future Turbo Long BUXL Future Turbo Long BUXL Future Turbo Short BUXL Future Turbo Short GBL Turbo Long GBL Turbo Long GBL Turbo Short GBL Turbo Short Italiaanse Obligatiefuture (10 jaars) Turbo Long Italiaanse Obligatiefuture (10 jaars) Turbo Long Italiaanse Obligatiefuture (10 jaars) Turbo Short Italiaanse Obligatiefuture (10 jaars) Turbo Short JGB Future Turbo Long JGB Future Turbo Long JGB Future Turbo Short JGB Future Turbo Short Schatz Future Turbo Long Schatz Future Turbo Long Schatz Future Turbo Short Schatz Future Turbo Short T-Bond Future Turbo Long T-Bond Future Turbo Long T-Bond Future Turbo Short

ISIN NL0009451988 NL0009262260 NL0009444660 NL0009537828 NL0009262252 NL0009600311 NL0009662725 NL0009537810 NL0009452010 NL0009452002 NL0009662741 NL0009662733 NL0009071521 NL0009442961 NL0009333095 NL0006281032 NL0009678382 NL0009660950 NL0009661578 NL0009661560 NL0000072585 NL0006345555 NL0009338144 NL0009598655 NL0000848224 NL0006520231 NL0009338151 NL0009535848 NL0009452036 NL0009179555 NL0009545656

Stoploss 116,30 111,80 122,40 125,50 119,00 115,90 128,50 132,40 103,60 98,60 114,00 119,20 47,60 53,40 66,80 74,10 95,00 103,54 118,34 113,35 130,90 136,20 145,20 153,60 104,70 107,00 112,30 111,20 115,20 108,40 135,00

Hefboom

Fin.Niv

Ref.

Ratio

Bied

Laat

19,29 11,24 16,51 11,41 13,42 10,12 24,23 13,67 12,76 8,13 12,63 7,77 3,11 4,17 8,16 4,09 5,47 9,21 7,72 12,27 10,58 17,29 14,48 7,64 17,29 25,43 19,55 24,13 13,77 7,84 6,42

112,924 108,496 126,196 129,422 116,671 113,616 131,167 135,186 100,551 95,689 117,525 122,914 44,33 49,67 72,25 80,12 90,50 98,65 124,51 119,26 127,008 132,147 149,76 158,444 102,821 104,839 114,612 113,557 111,84 105,215 139,193

118,87 118,87 118,87 118,87 125,82 125,82 125,82 125,82 108,52 108,52 108,52 108,52 64,61 64,61 64,61 64,61 110,40 110,40 110,40 110,40 140,00 140,00 140,00 140,00 108,965 108,965 108,965 108,965 120,50 120,50 120,50

1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 10,00 10,00 10,00 10,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00

5,95 10,37 7,36 10,58 9,19 12,24 5,33 9,34 7,99 12,85 9,06 14,44 20,37 15,03 7,66 15,53 1,99 1,18 1,40 12,07 7,34 8,78 16,73 6,15 4,13 5,65 4,60 6,56 11,54 14,21

-59,70 -103,90 -73,80 -106,00 -92,10 -122,60 -53,50 -93,60 -80,90 -129,50 -92,10 -145,90 -205,10 -151,70 -78,00 -156,70 -20,10 -12,00 -14,20 -121,50 -74,20 -88,60 -168,10 -61,70 -41,50 -56,70 -46,20 -66,60 -116,40 -143,10


Valuta Naam Dollar Index Turbo Long Dollar Index Turbo Long Dollar Index Turbo Short EUR/CHF Turbo Long EUR/CHF Turbo Long EUR/CHF Turbo Short EUR/CHF Turbo Short EUR/GBP Turbo Long EUR/GBP Turbo Long EUR/GBP Turbo Short EUR/GBP Turbo Short EUR/JPY Turbo Long EUR/JPY Turbo Long EUR/JPY Turbo Short EUR/JPY Turbo Short EUR/RUB Turbo Long EUR/RUB Turbo Long EUR/RUB Turbo Short EUR/RUB Turbo Short EUR/USD Turbo Long EUR/USD Turbo Long EUR/USD Turbo Short EUR/USD Turbo Short

ISIN NL0009261189 NL0009261197 NL0009261213 NL0009491646 NL0009498708 NL0009490887 NL0009669886 NL0009567502 NL0006268476 NL0009334499 NL0009623347 NL0009590629 NL0006472136 NL0009595412 NL0009483775 NL0006476210 NL0006476202 NL0009173590 NL0009334572 NL0009563923 NL0009678002 NL0009657519 NL0009657501

Stoploss 73,90 69,80 88,20 1,192 1,133 1,384 1,338 107,40 103,20 120,90 115,10 31,47 34,33 52,35 46,17 1,293 1,304 1,366 1,353

Hefboom

Fin.Niv

Ref.

Ratio

Bied

Laat

8,77 6,10 7,33 13,61 8,38 8,34 12,02 21,98 12,41 12,02 9,22 29,15 13,89 7,58 12,94 3,88 5,26 3,08 5,92 21,83 25,97 20,00 24,88

71,78 67,77 90,94 1,169 1,111 1,411 1,364 105,348 101,24 123,255 117,305 30,615 33,402 53,969 47,597 1,269 1,278 1,393 1,38

80,00 80,00 80,00 1,261 1,261 1,261 1,261 109,00 109,32 109,00 109,00 41,00 41,00 41,00 41,00 1,328 1,328 1,328 1,328

1,00 1,00 1,00 -

6,46 9,49 8,14 7,68 12,26 11,34 7,48 3,93 7,46 8,84 11,37 3,62 7,38 12,76 7,32 2,52 1,84 3,19 1,63 3,50 2,86 5,85 4,90

-69,60 -99,90 -83,40 -77,30 -123,10 -113,90 -75,30 -39,60 -74,90 -88,70 -114,00 -36,60 -74,20 -128,00 -73,60 -25,80 -19,00 -32,50 -16,90 -35,30 -28,90 -58,80 -49,30


Beleggingsfondsen Naam Delta Deelnemingen Fonds Turbo Long Delta Deelnemingen Fonds Turbo Long

ISIN NL0009056282 NL0009061373

Stoploss 28,00 33,00

Hefboom 1,95 2,33

Fin.Niv

Ref.

Ratio

Bied

Laat

24,74 28,76

49,03 49,00

1,00 1,00

24,18 20,15

-250,80 -210,50



Disclaimer/Colofon Chapeau


Disclaimer Dit document is opgesteld door The Royal Bank of Scotland N.V. of haar dochtervennootschappen of groepsondernemingen (‘’RBS’’). Dit document dient uitsluitend voor informatiedoeleinden en strekt ter informering over de voornaamste karakteristieken van de effecten beschreven in dit document. Het is niet bedoeld om een uitputtende opsomming te bevatten van alle mogelijke risico’s verbonden aan, of de karakteristieken van de hierin beschreven effecten. Dit document is niet opgesteld of bedoeld en maakt geen onderdeel uit van een aanbieding of een uitnodiging tot het doen van een aanbieding. Ook is het geen uitnodiging of aanbeveling tot het aangaan van een transactie of een officiële of informele bevestiging van voorwaarden. Dit document dient niet als vervanging van advies gegeven door een bank of financiële adviseur voorafgaand aan het aangaan van een derivatentransactie en vormt geen aanbiedingsdocument of prospectus. Het is ook niet bedoeld om als basis te dienen voor een evaluatie van transacties in effecten of financiële belangen beschreven in dit document. Potentiële beleggers wordt daarom aangeraden voorafgaand aan het aangaan van een belegging in de effecten adequate informatie over de aard van deze producten en de daaraan verbonden risico’s in te winnen. Een aanbieding of een uitnodiging tot het doen van een aanbieding, uitnodiging of aanbeveling tot het aangaan van een transactie zal uitsluitend worden gedaan op basis van een aanbiedingsdocument of, indien toepasselijk, een prospectus welke kosteloos verkrijgbaar is via www.rbs.nl/markets. U kunt ook bellen op 0900-MARKETS (0900-6275387, lokaal tarief), een e-mail sturen naar [email protected] of per post aanvragen via RBS Markets NL, Gustav Mahlerlaan 10,1082 PP Amsterdam. De aanschaf van effecten brengt bepaalde risico’s met zich mee, zoals marktrisico’s, kredietrisico’s en liquiditeitsrisico’s. Beleggers dienen zich ervan te vergewissen dat zij de aard van al deze risico’s begrijpen voordat zij een beleggingsbeslissing met betrekking tot de effecten nemen. Beleggers dienen zorgvuldig af te wegen of de effecten geschikt voor hen zijn gezien hun ervaring, doelstellingen, financiële positie en andere relevante omstandigheden. In geval van twijfel, dienen beleggers voorafgaand aan het maken van een beleggingsbeslissing professioneel advies in te winnen dat relevant en specifiek is voor de beoogde beleggingsbeslissing. In de structurering, uitgifte en verkoop van de effecten treedt RBS niet op in een fiduciaire of adviserende rol. Alle informatie in dit document is gebaseerd op informatie afkomstig van RBS en van andere instellingen die als betrouwbaar gelden. RBS geeft in dit document een getrouwe reproductie van dergelijke informatie, echter RBS biedt geen garantie voor de juistheid van de getoonde gegevens verkregen van derden. Geen garantie of zekerheid in welke vorm ook, expliciet of impliciet, wordt gegeven met betrekking tot de volledigheid en juistheid van de informatie opgenomen in dit document. RBS accepteert geen enkele verplichting om enige informatie opgenomen in dit document te herzien of te corrigeren. Geen handelen of nalaten van RBS of haar directeuren, werknemers, agenten of andere vertegenwoordigers met betrekking tot de informatie opgenomen in dit document vormt, of wordt geacht te vormen, een verplichting of garantie van RBS of enig ander persoon. Dit document bevat voorbeelden welke gebaseerd zijn op scenario-analyse en backtesting. Dit betekent dat de gegeven voorbeelden gebaseerd zijn op veronderstellingen en niet indicatief zijn voor toekomstige resultaten van het product. Indicatieve prijzen of analyses in dit document zijn te goeder trouw opgesteld, uitgekozen en beoordeeld en derhalve wordt geen garantie gegeven ten aanzien van de juistheid, volledigheid en redelijkheid van deze prijsopgaven of analyses. Onverminderd de juridische verantwoordelijkheid voor informatievoorziening, accepteert RBS geen enkele vorm van aansprakelijkheid voor kosten, schade en claims ontstaan uit, of in verband met, een belegging in effecten beschreven in dit document. Een ieder die een effect of een ander financieel belang genoemd in dit document verkrijgt wordt uitsluitend gebonden aan de voorwaarden opgenomen in het definitieve aanbiedingsdocument of, indien toepasselijk, prospectus dat in verband hiermee wordt uitgegeven en uitsluitend op basis daarvan worden inschrijvingen voor effecten of andere financiële belangen gedaan. Onverminderd de juridische verantwoordelijkheid voor informatievoorziening, accepteert RBS geen enkele vorm van aansprakelijkheid voor kosten, schade en claims ontstaan uit, of in verband met, een belegging in effecten beschreven in dit document. RBS en/of haar dochtervennootschappen of groepsvennootschappen, verbonden vennootschappen, werknemers of klanten kunnen een belang in financiële instrumenten hebben zoals de effecten beschreven in dit document of daaraan gerelateerde financiële instrumenten. Een dergelijk belang kan omvatten het handelen, aanhouden, onderhouden van een markt in zulke instrumenten als ook het verschaffen van bank-, krediet- en andere financiële diensten aan een vennootschap of de uitgevende instelling van de effecten en financiële instrumenten beschreven in dit document. RBS treedt met betrekking tot een transactie, de effecten of andere verplichtingen beschreven in dit document, niet op als financiële adviseur of in een fiduciaire rol. RBS geeft met betrekking tot geen enkele jurisdictie een garantie of advies over fiscale, juridische en boekhoudkundige zaken. Dit document is niet bedoeld voor de distributie of het gebruik door enig persoon of entiteit in een jurisdictie of land waarin een dergelijke distributie of gebruik in strijd is met locale weten regelgeving. De informatie opgenomen in dit document is eigendom van RBS en is verstrekt op verzoek van een geselecteerd aantal ontvangers en mag niet (geheel of gedeeltelijk) worden verstrekt of anderszins gedistribueerd aan een andere derde partij zonder de schriftelijke toestemming van RBS. Verenigde Staten van Amerika: Dit document is uitsluitend bestemd voor verstrekking aan “major institutional investors” zoals gedefinieerd in “Rule 15a-6” van de Amerikaanse Exchange Act van 1934, zoals van tijd tot tijd gewijzigd (de “Exchange Act”) en mag niet worden verstrekt aan andere Amerikaanse ingezetenen. Elke Amerikaanse “major institutional investor” die deze informatie ontvangt en komt door het ontvangst ervan overeen dat hij de informatie in dit document niet zal verstrekken of anderszins distribueren aan anderen. Amerikaanse ingezetenen die deze informatie hebben ontvangen en meer informatie willen ontvangen of een transactie in de effecten beschreven in dit document willen aangaan, kunnen contact opnemen met een vertegenwoordiger van RBS Securities Inc. via 600 Washington Boulevard, Stamford, CT, USA of bellen met +1 203 897 2700. RBS Securities Inc. is geregistreerd als broker-dealer bij de Amerikaanse Securities and Exchange Commission op grond van de Exchange Act en aangesloten bij de Amerikaanse “Securities Investor Protection Corporation (SIPC)” en de Amerikaanse “Financial Industry Regulatory Authority (FINRA)”. De effecten zoals hierin beschreven zijn en zullen niet worden geregistreerd zoals bedoeld in de de Amerikaanse Securities Act van 1933, zoals van tijd tot tijd gewijzigd (de “Securities Act”) en mogen niet worden aangeboden of verkocht in de Verenigde Staten van Amerika, tenzij aan “qualified institutional buyers” (gekwalificeerde institutionele beleggers) in lijn met “Rule 144A” of op grond van een andere vrijstelling van of het niet van toepassing zijn van de registratieverplichting van de Securities Act. De aanbieding of verkoop van de effecten of transacties in de effecten kunnen verder beperkt worden door toepasselijke weten regelgeving van de Verenigde Staten of van haar afzonderlijke staten. Potentiële beleggers dienen zichzelf daarom op de hoogte te stellen van juridische beperkingen bij het aangaan van transacties naleven. The Royal Bank of Scotland N.V. staat in Nederland onder toezicht van De Nederlandsche Bank en de Autoriteit Financiële Markten. The Royal Bank of Scotland plc staat in het Verenigd Koninkrijk onder toezicht van Financial Services Authority. Behalve in landen waarin dit wettelijk is vereist is de inhoud van dit document is niet beoordeeld door toezichthouders in de landen waarin dit document wordt verstrekt. © The Royal Bank of Scotland plc. Alle rechten, behalve indien expliciet toegekend, worden voorbehouden. Reproductie in welke vorm ook van de inhoud van dit document is zonder voorafgaande schriftelijke toestemming verboden tenzij voor persoonlijk gebruik. Dit document bevat merken van The Royal Bank of Scotland Group plc en andere vennootschappen binnen de RBS groep. De merken omvatten onder andere het logo van The Royal Bank of Scotland en de merknamen The Royal Bank of Scotland en RBS. Voor informatie over de merken van The Royal Bank of Scotland Group plc of een van haar groepsvennootschappen kunt u contact opnemen met The Royal Bank of Scotland plc, via haar hoofdkantoor op 36 St Andrew Square, Edinburgh EH2 2YB geregistreerd in Scotland onder nummer 90312. Jim Rogers, James Beeland Rogers Jr, Rogers, Rogers International Commodity Index, RICI, RICI Enhanced Index zijn (geregistreerde) merknamen van Beeland Interests Inc. Beeland Interest Inc is eigendom van James Beeland Rogers Jr. De namen Jim Rogers en James Beeland Rogers Jr. zijn intellectueel eigendom van James Beeland Rogers Jr. Alle intellectuele eigendomsrechten met betrekking tot de indices genoemd in dit magazine behoren toe aan de relevante Index sponsoren (de “Index Sponsoren”). De relevante Index Sponsoren, Beeland Interest Inc en James Beeland Rogers Jr. zijn op generlei wijze betrokken bij de totstandkoming of verkoop van de producten genoemd in dit magazine, noch wordt door hen enig advies tot aankoop van deze producten gegeven. RBS is met een ieder van Technische Analyse Consultancy B.V. (BTAC), IEX Media B.V. (IEX), de in dit document geïnterviewde personen en/of de aan hen gelieerde ondernemingen (de Personen) een samenwerkingsverband aangegaan waarin de Personen zijn overeengekomen in ruil voor een financiële vergoeding bepaalde promotionele activiteiten en diensten te verrichten met betrekking tot producten van RBS. RBS heeft echter geen enkele betrokkenheid bij, op welke manier dan ook, invloed op, zeggenschap over of inspraak in de totstandkoming, volledigheid, juistheid en geschiktheid voor welke doeleinden dan ook en aanvaardt geen enkele aansprakelijkheid in verband met de technische analysen, standpunten en/of aanbevelingen van de Personen. Noch heeft RBS enige betrokkenheid bij, op welke manier dan ook, invloed op, zeggenschap over of inspraak in de diensten, activiteiten, beleggings- en/of andere adviezen, aanbevelingen, promoties, aanbiedingen, koop, verkoop, werving, selectie, abonnering en/of informatie, in welke vorm dan ook, door of namens de Personen (de Diensten). RBS is niet verantwoordelijk voor de volledigheid, juistheid en geschiktheid, voor welke doeleinden dan ook, en aanvaardt geen enkele aansprakelijkheid voor de Diensten, de technische analyses, standpunten en/of aanbevelingen van de Personen. Het onderdeel technische analyse wordt verzorgd door BTAC en uitgebracht door RBS. Nico Bakker is bestuurder van BTAC en is een onafhankelijk analist. RBS betaalt een vergoeding voor de technische analyses van BTAC. Columns en overzichtsartikelen opgenomen in dit document worden verzorgd door Pieter Kort, Fleur van Dalsem, Arend Jan Kamp en Peter van Kleef, Lizanne Schipper, Jasperien van Weerdt en uitgebracht door RBS. Pieter Kort, Fleur van Dalsem, Arend Jan Kamp en Peter van Kleef zijn als columnisten in loondienst bij en Lizanne Schipper en Jasperien van Weerdt werkt in opdracht van IEX of aan haar gelieerde onderneming. Hun beloning is niet afhankelijk van de prestaties van RBS en wordt niet beïnvloed door hun standpunten en aanbevelingen opgenomen in dit document. De technische analyses van BTAC en de teksten van Pieter Kort, Fleur van Dalsem, Arend Jan Kamp en Peter van Kleef zijn niet bedoeld als individueel beleggingsadvies of als aanbeveling tot het doen van bepaalde beleggingen. Dit marketing document is niet opgesteld in overeenstemming met de juridische vereisten opgenomen in Europese Richtlijn 2004/39/EC die van toepassing zijn op de promotie van onafhankelijke research. Juridische beperkingen op grond van deze richtlijn zijn derhalve voorafgaand aan de distributie van dit document niet van toepassing op RBS indien handelend in de financiële instrumenten genoemd in dit document.

Colofon Bron tabellen: Royal Obligaties, Certificaten en Turbo‘s: RBS, 7 januari 2011 The Royal Bank of Scotland N.V. Postbus 12925 1100 AX Amsterdam Nederland

Hoofdredactie: Jean-Paul van Oudheusden, Erik Mauritz, Pieter Kort Eindredactie: Laura Iseger Medewerkers aan dit nummer: Nico Bakker, Fleur van Dalsem, Arend Jan Kamp, Peter van Kleef, Kornelia Lindschinger, Erik Mauritz, Martine Rommen, Lizanne Schipper, Jasperien van Weerdt

Vormgeving en productie: LAD-fc, LINKING ADVERTISING, Maria Trippler, Michi Gehrmann, www.LAD-fc.com Art director: John Fell Fotos: dreamstime, fotolia, iStockphoto, Shutterstock, Thinkstock, Veer Verschijning: 10 maal per jaar Abonneren: Via www.rbs.nl/markets kan een gratis abonnement op RBS Markets Magazine worden aangevraagd Informatie over de producten van RBS Markets Internet: www.rbs.nl/markets Email: [email protected] Telefoon: 0900 MARKETS (0900 6275387)


51

Educatie Chapeau


Beleggen in producten op grondstoffenfutures BS biedt een groot aantal producten aan waarmee zij het mogelijk maakt te beleggen in grondstoffen, R zoals Certificaten en Turbo’s op RICI® -indices en Turbo’s op individuele grondstoffen. Hoe zitten die producten in elkaar en hoe werken grondstoffenfutures? pende partij meer kosten moet maken om de olie op te slaan en de kopende partij deze kosten bespaart en daarom bereid is meer te betalen. De futureprijs kan als gevolg van vraag en aanbod echter hoger of lager zijn dan de spotprijs. Wanneer bijvoorbeeld veel bedrijven vooraf de prijs die zij voor olie betalen vast willen leggen om zich in te dekken tegen een mogelijke prijsstijging van olie en het aantal partijen dat op termijn wil verkopen beperkt is, kan dit leiden tot een prijsstijging van de future. De futureprijs kan dus afwijken van de spotprijs, en bewegen ten opzichte van de spotprijs als gevolg van veranderingen in bijvoorbeeld opslagkosten, vraag en aanbod. Naar mate de afloopdatum dichterbij komt zal de prijs van de future zich steeds meer richting de spotprijs bewegen. Immers, op de afloopdatum geeft de future in feite ook aan wat de prijs is waartegen olie op dat moment verhandeld kan worden en is het contract in principe gelijk aan de spotprijs.

RBS biedt veel verschillende producten aan waarmee het mogelijk is om te beleggen in grondstoffen. Denk aan Certificaten en Turbo’s op RICI ® indices of Turbo’s op individuele grondstoffen. Voor Turbo’s en Certificaten op grondstoffen (met uitzondering van edelmetalen) wordt gebruik gemaakt van futures als onderliggende waarde. Een future het een termijncontract; in feite is het een afspraak tussen kopers en verkopers om op een bepaalde datum in de toekomst, tegen een vooraf vastgestelde prijs de grondstof te verhandelen. Het koersverloop van deze futures kan afwijken van de spotkoers, de prijs waartegen de grondstof daadwerkelijk wordt verhandeld. Wanneer u belegt in producten op grondstoffen is het belangrijk dat u begrijpt wat de gevolgen hiervan kunnen zijn voor uw belegging. Verschil in prijsontwikkeling tussen de spotprijs en de future Stel, olie wordt nu verhandeld tegen een prijs van 80 dollar per vat. Wat zegt dit over de prijs van een future op olie die volgende maand afloopt? Dit is afhankelijk van een aantal factoren, zoals de kosten voor opslag van olie en het aanbod en de vraag voor olie die over een maand wordt geleverd. Stel dat een iemand nu olie wil verkopen en de opslagkosten voor een vat olie voor een maand 1 dollar per vat bedragen. Het is mogelijk dat deze persoon nu minimaal 81 dollar per vat wil ontvangen, zodat zijn opbrengsten in totaal 80 dollar bedragen, wat gelijk is aan de prijs waartegen olie wordt verhandeld. Stijgende opslagkosten zorgen ervoor dat de futureprijs hoger wordt dan de spotprijs, omdat de verko-

52

Beleggen in koper met futures

Wat is het gevolg? • Als de prijs van de future hoger ligt dan de spotkoers spreken we van ‘contango’. Een contangosituatie heeft een negatief effect op de waardeontwikkeling van een Turbo Long of Certificaat en een positief effect op de waardeontwikkeling van een Turbo Short. • Als de prijs van de future lager ligt dan de spotkoers spreken we van backwardation. Backwardation heeft een positief effect op de waardeontwikkeling van een Turbo Long of een Certificaat en een negatief effect op de waardeontwikkeling van een Turbo Short.


Chapeau Educatie


Voor Turbo’s op olie en de meeste andere Turbo’s op grondstoffen wordt in principe het kortst lopende futurecontract gebruikt als onderliggende waarde. De prijs van de Turbo beweegt dus mee met de prijs van deze future. Iedere maand rollen we voordat de future wordt beëindigd door naar een nieuwe future met een langere looptijd. Dit bekent dat we de oude future die bijna de afloopdatum heeft bereikt vervangen met een langer lopende future. Om te voorkomen dat de waarde van de Turbo verandert op het moment van doorrollen, wordt het financieringsniveau van de Turbo aangepast met het verschil tussen de prijs van de oude en de nieuwe future. Stel dat de prijs van een future op olie die over een maand afloopt telkens een dollar duurder is dan de spotprijs. De spotprijs, de prijs waartegen olie daadwerkelijk wordt verhandeld, is 80 dollar en blijft constant. Gedurende de looptijd van een maand zal de koers van de future zich richting de spotprijs bewegen. In tabel 1 vindt u een voorbeeld van een dergelijke situatie. Na een maand is de prijs van de februari future gedaald tot 80 dollar, waarmee deze gelijk is aan de spotprijs. Wanneer we nu opnieuw de waarde van de Turbo berekenen door van de koers van de

future het financieringsniveau af te trekken en de uitkomst te delen door de EUR/USD wisselkoers, komen we uit op een waarde van 15,20 euro per Turbo. De waarde van de Turbo is dus met 80 eurocent gedaald ten opzichte van het begin van de maand. Er wordt begin februari opnieuw doorgerold, naar de maart future. Het financieringsniveau van de Turbo wordt aangepast met het verschil tussen de prijs van de februari en de maart future. Door het financieringsniveau omhoog aan te passen naar 62, blijft de waarde van de Turbo zowel voor als na het doorrollen 15,20 euro. Ditzelfde principe herhaalt zich in de hieropvolgende maanden. De spotkoers blijft gelijk, maar als er sprake van contango, dan daalt de waarde van de Turbo Long. Betekent dit dat het niet interessant is om te beleggen in Turbo’s Long op olie wanneer de futuresprijs hoger is dan de spotprijs? Zeker niet. Ook wanneer er sprake is van contango kan het interessant zijn te beleggen in Turbo’s Long op olie. Het is wel van belang er rekening mee te houden dat u in feite het contango-effect goed moet maken. Wat gebeurt er wanneer de prijs van de future juist lager is dan de spotprijs? In de bovenstaande voorbeelden zagen

we dat het contango-effect op termijn een negatieve uitwerking heeft op de waarde van een Turbo Long. Het is echter ook mogelijk dat de waarde van de future lager is dan de spotprijs en gedurende de looptijd stijgt richting de spotprijs (backwardation). In tabel 2 vindt u een voorbeeld van een dergelijke situatie. De waarde van de future stijgt iedere maand met 1 dollar terwijl de spotprijs gelijk blijft. De Turbo Long beweegt mee met de stijgende future en stijgt iedere maand met 1 dollar in waarde. Wanneer er sprake is van backwardation is het mogelijk dat u rendement maakt terwijl de spotkoers niet stijgt. Martine Rommen De hierboven beschreven voorbeelden zijn gebaseerd op aannames en geven geen betrouwbare indicatie voor het koersverloop van Turbo’s op de Brent Crude Oil future. Er is geen rekening gehouden met de spread die u betaalt (het verschil tussen de bieden laatprijs) en de financieringskosten. De financieringskosten voor Turbo’s op futures bedragen 2% op jaarbasis over het financieringsniveau voor zowel Turbo’s Long als Turbo’s Short. Om de voorbeelden zo eenvoudig mogelijk te houden zijn we er hierboven vanuit gegaan dat er wordt doorgerold op het moment dat de waarde van de future en de spotkoers gelijk zijn aan elkaar. In praktijk zal er echter worden doorgerold voordat de future de afloopdatum heeft bereikt. Op de website van RBS (www.rbs.nl/markets) vindt u terug wat op dit moment de onderliggende future is op de productpagina van een Turbo onder “huidige future”.

Tabel 1

Tabel 2

Waarde Turbo Long op de Brent Crude Oil future bij een gelijk blijvende spotkoers en contango

Waarde Turbo Long op de Brent Crude Oil future bij een gelijk blijvende spotkoers en backwardation

Januari

Februari

Maart

April

Spotprijs

80

80

80

80

Oude future

80

80

80

80

Nieuwe future

81

81

81

81

1

1

1

1

Financieringsniveau oud

60

61

62

63

Waarde Turbo USD

20

19

18

Waarde Turbo EUR*

16

15,2

14,4

Financieringsniveau nieuw

61

62

63

Waarde Turbo USD

20

19

Waarde Turbo EUR

16

15,2

Verschil

Januari

Februari

Maart

April

Spotprijs

80

80

80

80

Oude future

80

80

80

80

Nieuwe future

79

79

79

79

1

1

1

1

Financieringsniveau oud

60

59

58

57

17

Waarde Turbo USD

20

21

22

23

13,6

Waarde Turbo EUR*

16

16,8

17,6

18,4

64

Financieringsniveau nieuw

59

58

57

56

18

17

Waarde Turbo USD

20

21

22

23

14,4

13,6

Waarde Turbo EUR

16

16,8

17,6

18,4

Verschil

* De waarde in euro’s is vervolgens te berekenen door de waarde in dollars te delen door de EUR/USD wisselkoers. In dit voorbeeld hanteren we een EUR/USD wisselkoers van 1,25, zodat de waarde 16 euro is.


53

Lezersvragen


Stel ons uw vraag RBS geeft antwoord eeft u ook een beleggingsvraag voor de experts van RBS? Mailt u dan naar [email protected] onder H vermelding van ‘Magazine’. Deze keer behandelen we een aantal veel gestelde vragen over beleggen in Turbo’s op edelmetalen (goud, zilver, platina en palladium). website www.rbs.nl/markets en in de definitieve voorwaarden en het prospectus.

Martine Rommen

Worden voor Turbo’s op edelmetalen ook futures gebruikt als onderliggende waarde voor de Turbo’s? Nee, in tegenstelling tot de meeste Turbo’s op grondstoffen is voor Turbo’s op edelmetalen niet de futureprijs, maar de spotprijs de onderliggende waarde. De spotprijs is de prijs waartegen de grondstof nu wordt verhandeld. Voor Turbo’s op edelmetalen kan RBS de spotprijs hanteren als onderliggende waarde omdat zij haar positie kan afdekken door deze edelmetalen te aan- en verkopen via de Londen Bullion Market Association. Op basis van welke koers wordt voor Turbo’s op edelmetalen bepaald of een Turbo het stop loss-niveau heeft bereikt? Dit verschilt per Turbo. Turbo’s op edelmetalen kunnen het stop loss-niveau bereiken op basis van de bied-, laat- of midprijs (het gemiddelde van de bieden de laatprijs). Welke prijs gehanteerd wordt om te bepalen of het stop loss-niveau is bereikt, wordt weergegeven bovenaan de productpagina van de Turbo op de

54

Voor Turbo’s op edelmetalen uitgegeven na 1 januari 2011 wordt bij Turbo’s Long gekeken naar de laatprijs op Reuters om te bepalen of het stop loss-niveau is bereikt en bij Turbo’s Short op edelmetalen naar de biedprijs. Bij Turbo’s op edelmetalen uitgegeven voor 1 januari 2011 is in de meeste gevallen de biedprijs bepalend geweest voor Turbo’s Long en de laatprijs voor Turbo’s Short en in sommige gevallen de midprijs. Waarom hanteert RBS voor Turbo’s op edelmetalen niet de koers waarop wordt gehandeld om te bepalen of het stop loss-niveau is bereikt, zoals bij aandelen? Edelmetalen worden niet via een beurs, maar tussen banken verhandeld. Doorgaans worden wel de bieden laatprijzen van deze banken gepubliceerd, maar niet de koersen waar daadwerkelijk op gehandeld is. Is het beter te beleggen in Turbo’s Long (Short) die worden beëindigd op basis van de laatprijs (biedprijs)? In het algemeen geldt dat wanneer bij een Turbo Long wordt gekeken naar de biedprijs het stop loss-niveau eerder wordt bereikt, maar de restwaarde in de meeste gevallen groter zal zijn dan wanneer de laatprijs wordt gebruikt. Bij een Turbo Short zal wanneer gekeken wordt naar de laatprijs het stop loss-niveau eerder worden bereikt, waarbij de restwaarde over het algemeen hoger zal zijn dan wanneer de biedprijs was gebruikt. Op

verzoek van klanten is per 1 januari 2011 gekozen voor de laatprijs bij Turbo’s Long en de biedprijs bij Turbo’s Short omdat de meeste klanten er de voorkeur aan geven de kans op het bereiken van het stop loss-niveau te verkleinen ten koste van een mogelijk hogere restwaarde. Is het mogelijk dat Reuters andere prijzen laat zien voor edelmetalen dan andere dataleveranciers zoals Bloomberg? Ja, dit is mogelijk. Edelmetalen worden niet op één centrale beurs verhandeld. Verschillende banken geven doorlopend bieden laatprijzen af voor edelmetalen. Een selectie hiervan wordt getoond op de Reuters-code die RBS gebruikt als onderliggende waarde. Het is goed mogelijk dat een andere dataleverancier een iets andere selectie laat zien, waardoor de prijzen niet overeenkomen met de prijzen die in Reuters getoond worden. Over het algemeen zijn de verschillen klein, maar bij het bepalen of een Turbo het stop loss-niveau heeft bereikt is het dus mogelijk dat de Turbo op basis van de prijzen in Reuters wel het stop loss-niveau heeft bereikt, terwijl dit bij een andere dataleverancier niet terug te zien is. Kan een Turbo op edelmetalen ook ’s nachts het stop loss-niveau bereiken? Ja, voor de Turbo’s op edelmetalen geldt dat deze ook ’s nachts het stop lossniveau kunnen bereiken. Wanneer het stop loss-niveau wordt bereikt zal RBS in principe direct beginnen met het sluiten van de positie, ook ‘s nachts. Op deze wijze wordt het risico dat u geen of een lagere restwaarde terugkrijgt beperkt.


Nu l ie ob m

24 uur per dag - 5 dagen per week 0 transactiekosten

k oo

24 x 5 x 0

Marketindex, de nieuwe formule voor actieve beleggers. Met marketindex gaan de bedenkers van de Turbo’s weer een stap verder voor de actieve belegger. Wilt u 24* uur per dag, 5 dagen per week, zonder transactiekosten handelen? Het online handelsplatform marketindex stelt u daartoe in staat. Zo kunt u gemakkelijk beleggen in AEX®, goud, olie, de euro/dollar en meer. Stap nu in de wereld van de professionele belegger en ervaar deze nieuwe beleggingswereld. Open nu een gratis demorekening op www.rbs.nl/marketindex. * Euro/dollar, goud en olie minimaal van maandag 02:30 uur tot vrijdag 23:00 uur; AEX® maandag tot en met vrijdag van 08:00-22:00 uur.

Ga naar www.rbs.nl/marketindex of bel 020 655 1422 (lokaal tarief)

De waarde van uw belegging kan fluctueren. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst. Ga naar www.rbs.nl/markets voor de brochure, het basisprospectus en de definitieve voorwaarden. © The Royal Bank of Scotland plc. Alle rechten, behalve indien expliciet toegekend, worden voorbehouden. Reproductie in welke vorm dan ook van de inhoud van dit document is zonder voorafgaande schriftelijke toestemming verboden tenzij voor persoonlijk gebruik. AEX® en AEX-Index® zijn geregistreerde merknamen van Euronext N.V. of haar dochterondernemingen en worden gebruikt met toestemming van Euronext Indices B.V. Euronext N.V. en Euronext Indices B.V. zijn op generlei wijze betrokken bij marketindex, noch wordt door hen enig advies gegeven over producten die verkrijgbaar zijn via marketindex.

Slim inspelen op de honger naar Goud? Zet een RBS Turbo op goud TM

Goud is hot. Als ‘safe haven’. Maar ook als bescherming tegen inflatie. De goudprijs breekt op dit moment dan ook record na record. Wilt u ook inspelen op de prijs van goud? Maar dan met een extra versnelling?

1200

Prijs per troy ounce in $

300

600

900

Goudprijs

‘05

2006

2007

2008

2009

2010

Tijd

Bron: Bloomberg

Beleg dan met een RBS Turbo op goud, een slim beleggingsproduct met een transparante prijsvorming dat al in 2004 door ons team op de markt is gebracht. Met RBS Turbo’s maakt u gebruik van een hefboom, waardoor het Turborendement een veelvoud is van het rendement op goud. Door de ingebouwde stoploss verliest u nooit meer dan uw inleg. Bovendien kunt u met RBS Turbo’s niet alleen profiteren van stijgingen. Zo kunt u met een RBS Turbo Short profiteren van een daling van de goudprijs. Beleg slim, beleg Turbo.

Ga naar www.rbs.nl/markets of bel 0900-MARKETS (lokaal tarief)

De waarde van uw belegging kan fluctueren. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst. Ga naar www.rbs.nl/markets voor de brochure, het basisprospectus en de definitieve voorwaarden. © The Royal Bank of Scotland plc. Alle rechten, behalve indien expliciet toegekend, worden voorbehouden. Reproductie in welke vorm dan ook van de inhoud van dit document is zonder voorafgaande schriftelijke toestemming verboden tenzij voor persoonlijk gebruik.

RBS MARKETS MAGAZINE

Recommend Documents