Traditioneel parket op vloerkoeling.
Traditioneel parket op vloerkoeling. De consument wordt steeds meer op zijn wenken bediend als het gaat om meer comfort in en rondom het huis. Veel nieuwbouw wordt tegenwoordig voorzien van vloerverwarming. Relatief nieuw is vloerkoeling. Steeds vaker wordt een nieuwbouw huis opgeleverd met zowel vloerverwarming als vloerkoeling. Van vloerverwarming, in combinatie met parket, is op dit moment veel duidelijk en vormt deze combinatie, mits er volgens duidelijke richtlijnen wordt gewerkt, geen probleem meer. Parket op vloerkoeling is op dit moment (door zijn onbekendheid) nog niet goed ingeburgerd. Parketfabriek Lieverdink wil met deze handleiding u en uw consument een leidraad geven, die er zorg voor draagt de risico’s, die deze combinatie met zich mee kan brengen, tot een minimum te beperken.
VLOERKOELING Wat is vloerkoeling precies? Vloerkoeling is een systeem wat er voor zorgt dat gedurende een warme periode (bijvoorbeeld de zomer) de betonvloer c.q. vloerconstructie niet opwarmt en/of zelfs iets koelt, waardoor de ruimtetemperatuur in huis behaaglijk blijft. Hoe werkt vloerkoeling precies? Vloerkoeling werkt omgekeerd als vloerverwarming. Het leidingensysteem in de vloerconstructie wordt gevuld met water met een minimum temperatuur van 18°C. Tijdens warme periodes van het jaar kan, indien gewenst, de vloer hierdoor worden gekoeld. Het enigszins koele water zorgt voor een afkoeling van de vloerconstructie. Doordat de vloerconstructie koeler is dan de ruimtetemperatuur zal de ruimte behaaglijker aanvoelen. Belangrijk te vermelden is, dat de temperatuur van het water wat de vloer koelt niet persé echt koud hoeft te zijn om de ruimtetemperatuur enige graden te doen verlagen. Meestal is enige graden beneden de ruimtetemperatuur voldoende! Denk hierbij aan de werking van een soort aircosysteem! Wat voor soorten vloerkoeling zijn er? Er is maar 1 soort vloerkoeling bekend, deze wordt gerealiseerd door relatief koud water door kunststof leidingen, die opgenomen zijn in de vloerconstructie, te laten stromen. Meestal zijn deze leidingen bedacht om tevens als vloerverwarming te dienen. Belangrijk te weten is dat er fabrikanten zijn die adviseren om het water tot 15°C te koelen. Dit soort systemen zijn niet geschikt om parketvloeren op te leggen, mogelijk ontstaat er dan condensvorming bij hogere zomertemperaturen.
Waar moet ik op letten als ik vloerverwarming heb gecombineerd met vloerkoeling? Bij vloerkoeling kan vanwege condensgevaar niet met een onbeperkt lage watertemperatuur gewerkt worden. De watertemperatuur mag slechts enkele graden beneden de ruimtetemperatuur liggen en moet daarbij bewaakt worden door een beveiliging tegen condensatie. Hierdoor is de te realiseren koelcapaciteit gering. Om toch een optimaal effect van de vloerkoeling te krijgen, wordt in de regel een dichte verlegging van de vloerleidingen geadviseerd, waardoor tegelijkertijd een overcapaciteit voor vloerverwarming wordt geïnstalleerd. Deze overcapaciteit kan geregeld worden door het verlagen van de temperatuur van het warme water. De keuze van de juiste regelunit is hierbij van groot belang. Kan er parket gelegd worden op een combinatie van vloerverwarming en vloerkoeling? Zowel bij vloerverwarming als vloerkoeling moet gelet worden op het gedrag van het parket door de opwarming en afkoeling. Vooral het afstaan van vocht door het verhogen van de temperatuur en het opnemen van vocht door het verlagen van de temperatuur moet binnen de grenzen blijven, er kan anders schade aan het parket ontstaan. Daarom mag de temperatuur van de vloer ook niet onbeperkt verhoogd of verlaagd worden, voor parket worden maximale en minimale waardes geadviseerd. Wat zijn de maximale en minimale waardes voor parket op vloerverwarming en vloerkoeling? De maximale en minimale waardes hangen grotendeels af van de verlegging van de leidingen. Worden de leidingen verder van elkaar gelegd zijn zullen de waardes anders zijn dan wanneer de leidingen dicht bij elkaar worden gelegd. Over het algemeen mag de maximale warmte van het leidingwater voor vloerverwarming mag niet hoger zijn dan 40°C. De minimale watertemperatuur voor vloerkoeling mag niet lager zijn dan 18° C Is vloerkoeling nodig? In ons klimaat is een verwarmde woonruimte geen overbodige luxe en eigenlijk een must. Koeling echter is nog steeds een luxe ter verbetering van ons comfort. Vloerkoeling is daarom niet nodig, maar komt wel steeds vaker voor. Vooral bij duurzame installaties met warmtepompen wordt de koeling gebruikt om energie te winnen en op te slaan, zodat deze energie ’s winters weer gewonnen kan worden om nuttig gebruikt te worden voor verwarming. Is vloerkoeling uit te schakelen? Natuurlijk is iedere installatie uit te schakelen wanneer er geen behoefte is aan warmte of koude. Echter bij duurzame installaties als hierboven beschreven is dat niet wenselijk, omdat het uitschakelen van de koeling ten koste gaat van het rendement van de totale installatie.
VLOERKOELING IN RELATIE TOT PARKET Is er een vochtscherm nodig als ik parket neem op vloerkoeling? Wanneer een vloerverwarming - en vloerkoelinstallatie goed zijn ontworpen zullen er geen extremere temperaturen in de vloer optreden dan zonder deze installatie. Met andere woorden, een verwarmde vloer wordt niet warmer dan een vloer waar de zon op schijnt en een gekoelde vloer wordt niet kouder dan een onverwarmde vloer in de winter. Alleen is op het moment van verwarmen en koelen de luchtvochtigheid mogelijk anders dan in een normale situatie het geval zal zijn. Dit kan leiden tot een interactie aan de bovenzijde van het parket in de vorming van condens. Hoewel condensvorming in dit geval tot de bovenkant van het parket beperkt blijft, is ons advies om zowel bij vloerverwarming als vloerkoeling een vochtscherm (als voorzorg) aan te brengen. Zijn er controlemaatregelen te nemen om problemen te voorkomen? Om de juiste controlemaatregelen te kunnen nemen zullen eerst de problemen goed in kaart moeten worden gebracht. De te verwachten problemen zijn veelal terug te voeren op een onjuist ontworpen of niet correct functionerende installatie. Een juist ontwerp met gedegen en eerlijke informatie naar de eindgebruiker is daarbij een eerste vereiste. Hierbij is het gewenst dat de parketleverancier zijn eisen, betreffende de maximale en minimale vloertemperatuur, duidelijk kenbaar maakt aan de ontwerper van het vloersysteem. Maximaal 28 °C en minimaal 20 °C zijn de uitgangspunten! Verdere controle zal zich dan toespitsen op het voorkomen van het onjuist functioneren van de installatie. Hiertoe zal een goede regelunit met de benodigde beveiligingen tegen te hoge en lage watertemperaturen geplaatst moeten worden. Wat wordt er bedoeld met “het dauwpunt”? Het dauwpunt is hetzelfde als het condenspunt. Dat is het punt van een bepaalde temperatuur waarbij het vocht uit de lucht gaat condenseren. Dit dauwpunt is in grote mate afhankelijk van de luchtvochtigheid. In vochtige lucht zal sneller condens optreden dan in droge lucht. Een temperatuur beneden het dauwpunt kan plaatselijk voor condens zorgen, denk bijvoorbeeld aan een koude fles uit de koelkast die in een verwarmde ruimte geplaatst wordt. De fles zal beslaan. Er zal zich een laagje vocht op afzetten (condens). Hetzelfde kan gebeuren wanneer de watertemperatuur van de vloerkoeling te laag is. Het vloeroppervlak wordt te koud in verhouding met de ruimtetemperatuur. Er zal condensvorming optreden. Naarmate de relatieve luchtvochtigheid hoger wordt in de ruimte is condensvorming sneller te verwachten.
Wat is de minimumtemperatuur die geadviseerd wordt? Om condens op of in de vloer te voorkomen zal de minimale watertemperatuur worden bepaald c.q. afhankelijk zijn van de luchtvochtigheid en warmte op dat moment. Deze temperatuur kan dus van moment tot moment variëren, in ons klimaat ongeveer tussen 16° en 19°C. Wij adviseren in de regel een minimale watertemperatuur van 18°C te hanteren, zodat we aan de veilige kant zitten voor het geval dat de luchtvochtigheid plotseling sterk toeneemt (bijvoorbeeld bij een snel naderende onweersbui). Om alle risico’s uit te sluiten kunt u overgaan tot het aanschaffen van betrouwbare regelapparatuur, zodat de watertemperatuur automatisch boven de condensgrens gehouden wordt. Wat zijn de consequenties i.v.m condensvorming op leidingen in de dekvloer? Condensvorming op de installatie hoeft niet schadelijk te zijn als de installatie is opgebouwd uit kunststof of corrosievaste (roestvaste) materialen. Condens die op de leidingen in de vloer optreedt kan daar echter wel schade veroorzaken, wanneer dit condens in aanraking kan komen met onbehandeld wapeningsstaal. Ook kan condensvorming in de vloer een forse uitzetting van de constructie geven, wat tot bouwkundige schade aan de omringende wanden kan leiden. Tevens is een afwerkvloer van anhydriet (gipsgebonden gietvloer) vochtgevoelig en zal bij langdurige condensvorming zijn sterkte verliezen en gaan verzepen. De parketvloer kan dan loskomen van de vloer, daarom moet condensvorming te allen tijde worden voorkomen! Wat is condensbewaking? Condensbewaking is er op gericht om condensvorming in de vloer te voorkomen. Omdat de vloeroppervlaktetemperatuur altijd hoger is dan de temperatuur van het water in de gekoelde leiding kan er zo nooit condens in of op het parket ontstaan. Mocht dit wel het geval zijn, dan staat de koeling veel te koud afgesteld (fout ontwerp of niet goed functionerende installatie!) en bestaat de kans dat de vloerconstructie intussen verzadigd is van vocht. Hoe werkt condensbewaking precies? Condensbewaking kan op diverse manieren worden toegepast. De meest eenvoudige manier is het plaatsen van een sensor op het koudste deel van de installatie, die bij het detecteren van condensvorming (weerstandsmeting wordt beïnvloed door een condensatiefilm op de sensor) de koeling uitschakelt of de primaire toevoer van gekoeld water in de installatie afsluit. Een meer gecompliceerde regelaar berekent het dauwpunt (=100% vochtigheid) en schakelt de installatie uit voordat het dauwpunt bereikt wordt (bijvoorbeeld bij 95% vochtigheid).
Dus condensbewaking is eigenlijk een must! In principe worden er door een goede condensbewaking veel problemen voorkomen. Wij adviseren dan ook, wanneer u overweegt parket aan te schaffen in het geval van vloerverwarming en vloerkoeling, zich goed te laten informeren of er gebruik wordt gemaakt van condensbewaking. Helaas zijn niet alle vloerkoeling systemen voorzien van condensbewaking. Andere externe bewakingsystemen zullen dan nodig zijn om condensproblemen te voorkomen. Waar moet ik verder aan denken wanneer ik parket wil op vloerkoeling? Wanneer het parket geplaatst wordt op een vloerverwarming - en/of vloerkoelinstallatie moet de warmteweerstand van de totale parketopbouw inclusief onderla(a)g(en) beneden de maximaal gestelde waarde (Rc waarde) blijven, om de uitwisseling van energie met de installatie niet teveel te belemmeren. Deze waarde wordt bij installaties met vloerverwarming- en/of vloerkoeling meestal gesteld op maximaal Rc= 0,13M² K/W. Wat is de invloed van vloerkoeling op de luchtvochtigheid in de kamer? De meeste airco - installaties zullen de lucht niet alleen koelen maar ook ontvochtigen. Het positieve effect van deze ontvochtiging is dat we gemakkelijker kunnen zweten of zelfs zweten zonder dat we dat in de gaten hebben. Het negatieve effect is dat we daardoor ongemerkt veel vocht verliezen en kunnen uitdrogen als we onvoldoende drinken. Vloerkoeling daarentegen verandert niets aan de absolute luchtvochtigheid. Wel zal de luchttemperatuur (als gevolg van het gekoelde oppervlak) afnemen, waardoor de luchtvochtigheid relatief iets zal toenemen. Omdat we door de koeling voldoende energie kunnen uitstralen is er geen behoefte om te gaan zweten en wordt de hogere luchtvochtigheid niet als negatief ervaren. Gelden de eisen voor vloerverwarming, zoals bijv. warmteweerstand, ook bij vloerkoeling, om toch enig rendement te krijgen? Voor vloerverwarming en – koeling gelden dezelfde randvoorwaarden. Zie voor de meest gestelde vragen en antwoorden over parket en vloerkoeling. www.lieverdink.nl/www.wth.nl
RESUME Wanneer u gebruik maakt van een goed beheersbare vloerkoeling met een niet te lage temperatuur, zult u in de meeste gevallen geen problemen ondervinden. Het belangrijkste is een goed ontwerp van de installatie en de juiste keuze van maximale en minimale watertemperaturen. Verder is een goede bewaking op deze temperaturen nodig, zodat ongewenste afwijkingen uitgesloten zijn. Een dergelijke voorwaarde is altijd nodig, niet alleen wanneer er vast parket op de vloer wordt toegepast. Belangrijk is de ruimtetemperatuur binnen de comfortabele grenzen te houden. Daardoor zal een zo hoog mogelijk opwekkingsrendement van het totale systeem worden verkregen. Bij vloerkoeling is het belangrijk de watertemperatuur niet te kritisch te kiezen en een goede condensbewaking toe te passen. Ook dit geldt altijd, niet alleen bij toepassing van parket. Een gedegen en eerlijke informatie naar de eindgebruiker over wat er van de installatie verwacht mag worden is een eerste vereiste!
Bron: - WTH U kunt geen rechten ontlenen aan onze samenvatting van gegevens over vloerkoeling.
www.lieverdink.nl
