Jaarverslag 2010
Inhoud Personalia
2
Bericht van de Raad van Commissarissen
3
Directieverslag
5
Jaarrekening Balans per 31 december 2010
17 18
Winst- en verliesrekening over 2010
20
Overzicht totaalresultaat
22
Kasstroomoverzicht 2010
23
Toelichting
24
Overige gegevens
47
1
Personalia Raad van Commissarissen Chr.S.A. Schonewille, voorzitter C.J. Harland G.H.M. ten Brincke (tot 7 juni 2010) W.H. Steenpoorte (vanaf 1 december 2010) Directie L.A.A. Bechtold, voorzitter N.J.M. Barendse
2
Bericht van de Raad van Commissarissen Samenstelling van de Raad van Commissarissen De Raad van Commissarissen van de Verenigde Assurantiebedrijven Nederland N.V. (VAN) bestaat uit drie leden. Bij de aanvang van het verslagjaar werd zij gevormd door de heren Chr.S.A. Schonewille (voorzitter), C.J. Harland en G.H.M. ten Brincke. De heer Ten Brincke is in het verslagjaar teruggetreden als lid van de Raad. Wij zijn de heer Ten Brincke erkentelijk voor zijn bijdrage aan het werk van de Raad en voor zijn betrokkenheid bij de organisatie. De heer Ten Brincke vervulde een zetel in de Raad van Commissarissen die in de statuten van de VAN staat beschreven als ‘bij voorkeur’ ingevuld door een lid van het Sectorbestuur Schade van het Verbond van Verzekeraars, zulks met het oog op de samenhang met binnen het Verbond geconstateerde leemtes in verzekeringsbehoeften die door de VAN zouden kunnen worden ingevuld. Na een interim periode tijdens welke mevrouw J.P.M. Hillebrand-Tijhuis benoemd was tot lid van de Raad van Commissarissen, is in de vacature voorzien door de benoeming van de heer W.H. Steenpoorte. De heer Steenpoorte is lid van het Sectorbestuur Schade van het Verbond van Verzekeraars. Gezien de omvang van de organisatie en de Raad van Commissarissen kent de VAN geen afzonderlijke commissies, zoals auditcommissie, benoemingscommissie, risicocommissie en/of remuneratiecommissie. De Raad van Commissarissen heeft de taken van een auditcommissie zelf uitgevoerd. Hierbij is gesproken met de accountant over zijn controlewerkzaamheden, het accountantsrapport en het jaarverslag. De Raad van Commissarissen heeft gedurende het boekjaar de beloning van de directie vastgesteld, alsmede de directie beoordeeld op haar taakuitoefening. Vergaderingen van de Raad van Commissarissen De Raad van Commissarissen vergaderde in het verslagjaar driemaal, waarvan eenmaal zonder de directie. In deze vergadering heeft de Raad zowel het eigen functioneren als dat van de directie beoordeeld. De andere twee vergaderingen vonden plaats in aanwezigheid van de directie. In de vergaderingen werden onder andere behandeld het jaarverslag over 2009, het accountantsrapport over 2009, het jaarrapport van de compliance officer, de tussentijdse cijfers, het beleggingsbeleid, Solvency II implementatie en de strategische uitgangspunten en de begroting voor 2011. Voorts is in deze vergaderingen gesproken over verdere intensivering van de samenwerking met het Waarborgfonds Motorverkeer en het Nederlands Bureau der Motorrijtuigverzekeraars. Jaarrekening De Raad van Commissarissen heeft de jaarrekening 2010 in de vergadering van 12 mei 2011 besproken. Op grond van eigen onderzoek en de verklaring van de accountant, het kantoor KPMG Accountants N.V. dat de jaarrekening heeft gecontroleerd, is de jaarrekening door ons goedgekeurd. Het voorstel van de directie met betrekking tot de resultaatbestemming wordt door de Raad overgenomen. Wij adviseren de Algemene Vergadering van Aandeelhouders de jaarrekening conform de opstelling van de directie vast te stellen. De Raad is de directie en medewerkers erkentelijk voor de behaalde resultaten, waarbij benadrukt wordt dat de Verenigde Assurantiebedrijven Nederland N.V. (VAN) mede beoordeeld dient te worden naar de wijze waarop de vennootschap zich kwijt van haar maatschappelijke taken. De Raad constateert met tevredenheid dat de VAN in die zin steeds beter zichtbaar wordt, terwijl dat gebeurt met inachtneming van de eisen die aan een verzekeringsmaatschappij mogen worden gesteld. Rijswijk, 12 mei 2011 Chr.S.A. Schonewille, voorzitter C.J. Harland W.H. Steenpoorte
3
'We weten als geen ander wat er fout kan gaan' 14.02 uur: verkoper gaat akkoord met bod 14.05 uur: klant gebeld en gefeliciteerd 14.07 uur: klant wil snel tekenen 14.13 uur: toch inspectie aangeraden 15.14 uur: afspraak met inspecteur gemaakt
BAVAM
Lodie van Duijse, manager BAVAM: ‘We bieden dienstverlening die
BAVAM verzekert de beroepsaansprakelijkheid van
verder gaat dan premies incasseren en schade vergoeden. We adviseren
tussenpersonen en makelaars in onroerend goed. De
onze klanten bijvoorbeeld bij dreigende conflicten: hoe kunnen ze die
beroepsaansprakelijkheidsverzekering van BAVAM biedt
voorkomen? Zo houden ze de relatie met hun klanten goed en blijft de
tussenpersonen en makelaars een zeer uitgebreide
schade beperkt.’
dekking bij vermogensschade die is ontstaan als gevolg van een fout bij de uitoefening van hun beroep. Dat doet
‘Doordat wij in zestig jaar een enorme expertise hebben opgebouwd,
BAVAM al sinds 1965. De BAVAM-polis is een begrip
weten wij als geen ander wat er fout kan gaan en hoe je dat ziet aan-
onder financiële dienstverleners. Het polisbeheer, de
komen. Ons team bestaat uit gespecialiseerde generalisten.
acceptaties, de mutaties en de schadebehandeling zijn
We zijn gespecialiseerd in financieel dienstverleners, maar we moeten
in handen van een team van specialisten, dat bestaat uit
meepraten over alle mogelijke producten die zij afsluiten.
acht juristen en vier medewerkers polisbeheer. Zij zijn
Van pensioenregeling tot aansprakelijkheidsverzekering.’
volledig thuis in de verzekeringswereld en kennen de doelgroep door en door.
‘De markt verandert. Tussenpersonen bieden bijvoorbeeld steeds vaker verzekeringen aan die verder gaan dan alleen het uitkeren van een
De juristen van BAVAM voeren namens verzekerden
schadevergoeding. Wij veranderen met de markt mee door nieuwe
juridisch verweer naar eisers, het Klachteninstituut
oplossingen te bedenken voor onze klanten. Het liefst lopen we vooruit
Financiële Dienstverlening (KiFiD) of rechters. Daarnaast
op de markt, zodat we een antwoord gereed hebben zodra onze klanten
proberen zij te voorkomen dat verzekerden te maken
ons bellen met vragen.’
krijgen met situaties waarin ze beticht worden van het maken van een beroepsfout. Dat betekent in de praktijk dat BAVAM niet alleen vragen van verzekerden beantwoordt maar ook proactief ondersteuning biedt. Zo houdt BAVAM verzekerden via de website en een nieuwsbrief op de hoogte van actuele ontwikkelingen die van invloed kunnen zijn op hun beroepsaansprakelijkheid of bedrijfsvoering. Daarnaast ontwikkelt BAVAM documenten en modellen die verzekerden na een eenvoudige aanpassing kunnen gebruiken voor hun onderneming.
Meer informatie: www.bavam.nl
Directieverslag De verzekeringsmarkt De verzekeringsmarkt is op een niet eerder vertoonde schaal in beweging gekomen. Misschien moet wel gesproken worden van ‘op drift geraakt’. De financiële markten lijken zich voorzichtig te herstellen van de kredietcrisis, maar op het optimisme zit nadrukkelijk nog een handrem. Het financiële landschap is, nu het stof geleidelijk weer is neergedaald, fundamenteel van karakter veranderd. Hierna willen wij een aantal van die fundamentele veranderingen de revue laten passeren, mede met het oog op het belang ervan voor de VAN. Reputatie van de verzekeringsmarkt Als onderdeel van de totale financiële markt staat ook de reputatie van de verzekeringsbranche onder druk. Het is een fact of life, maar niettemin teleurstellend, dat de gehele verzekeringsmarkt in het beklaagdenbankje is terechtgekomen door affaires met graaiende bestuurders en woekerpolissen, terwijl dat zeker niet het beeld is dat opgeld doet bij alle in Nederland actieve verzekeraars. Er wordt branchebreed hard gewerkt aan herstel van vertrouwen, waarbij verzekeraars het risico lopen over elkaar heen struikelend bezig te zijn met ‘het goed doen van de dingen’, daarbij ‘het doen van de goede dingen’ uit het oog verliezend. Verzekeringen laten zich, net als belastingen, niet leuker maken dan ze zijn. Maar de markt kan wel laten zien dat de verzekeringsbranche onmisbaar is voor een bloeiende economie en een leefbare maatschappij. De rol van de VAN ligt in het ontwikkelen en aanbieden van verzekeringsoplossingen, waar de reguliere markt het laat afweten. Bijvoorbeeld voor particulieren met een bijzonder en afwijkend risicoprofiel. Of door het bundelen van verzekeringskennis en -capaciteit om de verzekering van zeer omvangrijke risico’s of innovatieve technieken mogelijk te maken. Veranderend distributielandschap Het werd al jaren aangekondigd: het traditionele, fijnmazige distributienetwerk van zelfstandige financieel adviseurs was toe aan een ‘shake out’. Maar kennelijk was er de kredietcrisis voor nodig om dat proces met een schok in beweging te zetten. De ontwikkelingen dwingen de financieel adviseur zich te heroriënteren op zijn positie en zijn verhouding met de verzekeraars. De inzet van moderne communicatie- en verkoopmethoden spelen daarbij een cruciale rol. De VAN, die zowel met de financieel adviseur in die hoedanigheid samenwerkt (Rialto), als zijn beroepsaansprakelijkheid verzekert (Bavam) volgt deze ontwikkelingen op de voet. Met name voor niet ruim voorhanden of adviesgevoelige diensten is een goede en breed toegankelijke distributie van het grootste belang. Als dat met de vernieuwingsdrift van vandaag verloren zou gaan lijkt ons dat geen goede ontwikkeling. Vast staat echter wel dat de ingezette verandering op hoofdlijnen niet meer te stuiten is. Het spreekt dan ook voor zich dat de verandering in de bedrijfsvoering van haar klanten gevolgen dient te hebben voor de inschatting door Bavam van de risico’s van de beroepsaansprakelijkheid. Voor Rialto zijn gevolgen voor de wijze van distributie van verzekeringen evenmin ondenkbaar. De opkomst van internetverzekeraars zet de ontwikkeling van de distributie extra onder druk. Dit leidt voor verzekeringen, die niet als adviesgevoelig gezien worden, tot een heftige slag om marktaandeel, met name in de markt voor autoverzekeringen. Deze markt met een hoge prijselasticiteit is zeer gevoelig voor de ontwikkelingen in de branche. Dat heeft er inmiddels ook toe geleid dat de Nederlandsche Bank een waarschuwing heeft doen uitgaan omdat een structureel te laag premieniveau voor deze verzekeringen werd waargenomen. Toezicht Vrijwel algemeen is men de mening toegedaan dat in de aanloop naar de kredietcrisis het toezicht op de financiële markten gefaald heeft. Maar een echte diepgravende analyse naar de oorzaak van dit falen heeft nog niet plaats gehad. Dat is opmerkelijk, omdat veel van wat nu als ongewenst of zelfs als ‘misstand’ gezien wordt, in het verleden een functie gehad heeft. Wat in ieder geval geconstateerd kan worden is dat de regelgeving op het gebied van het toezicht op financiële instellingen gemoderniseerd en verzwaard wordt. Maar ook hier dreigt het risico van doorslaan in de ijver om wat gebeurd is voor de toekomst onmogelijk te maken. Toezichthouders zijn er terecht op uit om een cultuur tegen te gaan, waarin alles is toegestaan wat niet uitdrukkelijk is verboden. Maar de praktijk van ‘afvinklijstjes’ en exoneratieverklaringen zal lastig te doorbreken zijn. Als gevolg van zwaardere eisen en de wijze waarop het toezicht in de praktijk zal worden gebracht, is het gevaar groot dat de aandacht wordt afgeleid van de samenhang tussen de regels en zich verplaatst naar afzonderlijke details.
5
‘Omdat we geen toegang hebben tot top secrets vergaren we de kennis zelf’ 5.30 uur: onmogelijk vroeg opgestaan 6.07 uur: precies op tijd voor de trein 6.56 uur: het is al druk op het vliegveld 7.13 uur: inchecken viel gelukkig mee 8.06 uur: in de rij voor het boarden
Nederlandse Herverzekeringsmaatschappij voor
Niek Bos, manager Nederlandse Herverzekeringsmaatschappij voor
Terrorismeschade (NHT)
Terrorismeschade (NHT): ‘De terrorismerapporten van nationale veilig-
Terrorisme balanceert op de grens van verzekerbaarheid.
heidsdiensten blijven voor verzekeraars gesloten. Maar om terrorisme
De potentiële schadeomvang, het cumulatierisico en de
te kunnen verzekeren moet je over kennis beschikken. Wat is de kans op
mogelijkheid van een serie gebeurtenissen binnen een
een aanslag? Met welke omvang moeten we rekening houden? Omdat we
relatief korte periode maken het voor de verzekerings-
geen toegang hebben tot top secrets vergaren we die kennis zelf.’
branche onmogelijk om alle schade te dekken zonder de eigen continuïteit in gevaar te brengen. Om die reden
‘We hebben geen onderzoekers in dienst, maar verzamelen en inter-
heeft de verzekeringsbranche een oplossing ontwikkeld
preteren onderzoeksresultaten uit binnen- en buitenland. Soms geven
waarin de continuïteit van de branche in balans is met het
we zelf opdracht tot een onderzoek. Eind 2009 heeft het COT Instituut
belang van verzekerden: een gelimiteerde dekking voor
voor Veiligheids- en Crisismanagement bijvoorbeeld voor ons in kaart
schade door terrorisme. Om deze dekking in de polis en
gebracht welke trends zichtbaar zijn in het terrorisme.’
de herverzekeringsdekking via de NHT op elkaar te laten aansluiten, beperken verzekeraars de dekking voor
‘We kijken ook over de grens. In juni 2010 organiseerde de Organisatie
terrorismerisico in de polis tot de maximumcapaciteit van
voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO) een congres
de NHT: 1 miljard euro per kalenderjaar voor de gehele
over terrorismeverzekering. Naar aanleiding daarvan wordt een inter-
verzekeringsbranche.
nationale denktank opgericht. Hoe gaat men in andere landen met
De NHT is in 2003 opgericht door het Verbond van
veel kennis te kunnen uitwisselen.’
terrorismerisico’s om? Wat kunnen we leren? We verwachten daar Verzekeraars. Aan de NHT nemen ruim 250 verzekeringsmaatschappijen deel, meer dan 93% van alle maatschappijen die actief zijn in Nederland (gemeten naar bruto premie-inkomen). De NHT heeft een coördinerende en toezichthoudende rol bij de afhandeling van claims als gevolg van terrorisme. De NHT werkt achter de schermen en heeft dus geen direct contact met verzekerden: de behandeling van claims is in handen van verzekeraars en assurantieadviseurs.
Meer informatie: www.terrorismeverzekerd.nl
De Verenigde Assurantiebedrijven Nederland in de samenleving De VAN heeft tot doel het creëren en aanbieden van verzekeringsoplossingen waaraan een maatschappelijke behoefte bestaat terwijl de ‘reguliere’ verzekeringsmarkt niet of nauwelijks in die behoefte voorziet. In het verslagjaar heeft de VAN, naast de al bestaande portefeuille, op diverse manieren hieraan invulling gegeven, zoals de volgende voorbeelden laten zien. Overstroming Het afgelopen jaar is – en in het lopende jaar wordt nog – het vraagstuk van een brede verzekering tegen de gevolgen van overstromingsschade onderzocht. In tegenstelling tot eerdere initiatieven uit de verzekeringsbranche is het onderzoek nu mede gericht op een minimale betrokkenheid van de overheid bij een verzekeringsaanpak en wordt ook het idee van een verplichte solidariteit losgelaten. Het onderzoek vordert gestaag, maar het is allerminst zeker dat het ook tot resultaat gaat leiden. Intussen onderzoeken wij ook de mogelijkheid om, al dan niet vooruitlopend op een bredere aanpak, kleinschalige projecten tegen het risico van overstroming te verzekeren. Notarissen Op grond van meerdere signalen van kennelijke schaarste uit de wereld van het notariaat is de mogelijkheid van een verzekering tegen de risico’s van beroepsaansprakelijkheid voor notarissen onderzocht. Hoewel de VAN zeker een aantrekkelijke propositie had kunnen doen, is uiteindelijk afgezien van de introductie omdat de markt inmiddels al op diverse manieren in de dekkingsbehoefte voorzag. Bijzondere zorginstellingen Voor instellingen die voorzien in speciale vormen van zorg, zoals tbs-klinieken, is een aansprakelijkheidsverzekering ontwikkeld ten behoeve van de patiënten. De verzekering geeft ook dekking voor extramurale situaties, zodat de kliniek kan blijven werken aan de re-integratie van (ex)patiënten in de samenleving. Autosportevenementen De VAN voorziet onder het label Rialto steeds meer in de verzekering van allerlei uiteenlopende auto- en motorsportevenementen. Afhankelijk van de behoefte wordt zowel de aansprakelijkheid van de organisatie als die van individuele deelnemers verzekerd. In het laatste geval wordt een verzekering vaak ook voorzien van een ongevallendekking voor de eigen risico’s. In het afgelopen jaar ontwikkelden we onder meer een verzekering voor de nog jonge, opkomende driftsport. Met deze en andere activiteiten levert de VAN ook een inspanning als het gaat om herstel van vertrouwen in de verzekeringsbranche als geheel. Wij stellen de klant centraal bij de invulling van bijzondere, afwijkende verzekeringsbehoeften. Dat is alleen mogelijk als wij kunnen beschikken over medewerkers met een meer dan gemiddelde deskundigheid en betrokkenheid bij de klant en diens behoeften. Eerder al gaven wij daarvan blijk door de integriteitscode, die voor alle medewerkers van de VAN geldt. In het verslagjaar voerden we ook een assessmentprocedure in die ons meer zekerheid moet bieden over de maatschappelijke betrokkenheid en oplossingsgerichtheid van nieuwe medewerkers, terwijl zittende medewerkers waar nodig op deze eigenschappen verder worden ontwikkeld. Het uiteenlopende karakter van de ‘productontwikkelactiviteiten’ van de VAN stelt bijzondere eisen aan de verzekeringstechnische vakbekwaamheid van onze medewerkers. Veel aandacht ging – en gaat – uit naar opleidingen. Daarbij hebben wij moeten constateren dat het opleidingsaanbod in Nederland ten dele niet meer voorziet in de behoefte van de VAN. In het verslagjaar is een eerste aanzet gedaan om daar zelf in te gaan voorzien.
7
‘Onverzekerde milieuschade wordt afgewenteld op de maatschappij’ 4.12 uur: de voorspelde storm steekt op 4.37 uur: het asbestdak rammelt 5.09 uur: de storm op zijn hoogtepunt 5.26 uur: het dak kraakt maar houdt stand 5.58 uur: de wind gaat liggen
De Nederlandse Milieupool
Niek Bos, manager van de Nederlandse Milieupool: ‘Bij een grote milieu-
Vroeger dekten een aansprakelijkheidsverzekering en
ramp zijn de kosten niet meer te dragen door individuele ondernemers.
brandverzekering automatisch ook milieuschade. Nu dat
Onverzekerde milieuschade wordt afgewenteld op de maatschappij.
niet meer bij alle verzekeringsmaatschappijen het geval
Daarom is het van belang dat ondernemers bij hun verzekeraar terecht
is, kunnen ondernemers via hun tussenpersoon bij een
kunnen voor een milieuschadeverzekering. Dankzij de Milieupool kun-
groot aantal verzekeringsmaatschappijen een door de
nen die polissen worden herverzekerd, zodat verzekeraars hun risico’s
Nederlandse Milieupool ontwikkelde MilieuSchade-
kunnen spreiden.’
Verzekering afsluiten. Deze verzekering dekt tegen een lage premie de financiële gevolgen van milieuschade.
‘Daarnaast ondersteunen we verzekeraars met kennis over wetgeving,
De premie wordt vastgesteld aan de hand van concrete,
milieurisico’s en vergunningen. We beantwoorden bijvoorbeeld vragen
duidelijk aanwijsbare criteria, zoals de aard van de activi-
over acceptatie en schadebehandeling. En we stellen offertes op. Dat
teiten, de hoeveelheid gevaarlijke stoffen en de wijze van
doen we op basis van risicomodellen die we in samenwerking met onder
opslag. Daarnaast heeft de Milieupool een Tankpolis
andere chemisch specialisten hebben opgesteld.’
ontwikkeld, waarmee eigenaren of gebruikers van ondergrondse tanks de risico’s verzekeren die samenhangen met de opslag van vloeibare brandstoffen.
‘We volgen de ontwikkelingen in de markt op de voet. We werken bijvoorbeeld aan een nieuw product naar aanleiding van de nieuwe Europese richtlijn voor milieuaansprakelijkheid. En we hebben veel contact met
De Nederlandse Milieupool fungeert daarnaast als kennis-
buitenlandse herverzekeringpools. Sommige landen lopen voorop.
centrum voor de 17 aangesloten verzekeringsmaatschap-
Wij helpen om die kennis te vertalen naar de Nederlandse branche.’
pijen. De Milieupool maakt kennis van milieuschade zo goed mogelijk toegankelijk voor de verzekeringsmarkt en vertaalt deze kennis in concrete verzekeringsconcepten die de aangesloten maatschappijen aan hun relaties kunnen aanbieden. Ook andere verzekeraars kunnen bij de Milieupool terecht voor informatie. Aangesloten verzekeraars en tussenpersonen die door een verzekeraar zijn gemachtigd, kunnen rechtstreeks inloggen op het risicobeoordeling- en offertesysteem van de Nederlandse Milieupool.
Meer informatie: www.milieupool.nl
Governance De VAN biedt verzekeringsoplossingen die naar de aard of de omvang van het te verzekeren risico niet of nauwelijks door de reguliere Nederlandse verzekeringsmarkt worden aangeboden. Daarbij beperkt de VAN haar aanbod tot schadeverzekeringen. Naast het leveren van verzekeringsdiensten wordt door de VAN ook voorzien in oplossingen via het managen van pools ten behoeve van de Nederlandse verzekeringsmarkt. De bestuursstructuur van de VAN bestaat uit drie organen: de Algemene Vergadering van Aandeelhouders, Raad van Commissarissen en de Directie. Daarnaast legt de organisatie als manager verantwoording af aan de Besturen/Raden van Commissarissen van de organisaties waarmee managementcontracten zijn afgesloten. De instellingen waarmee managementcontracten zijn afgesloten zijn: -
Nederlandse Milieupool
-
Atoompool
-
Nederlandse Herverzekeringsmaatschappij voor Terrorismeschaden (NHT)
-
DAP Holding (DAP)
Daarnaast heeft VAN samen met Stichting Waarborgfonds Motorverkeer en Nederlands Bureau der Motorrijtuigverzekeraars alle facilitaire diensten ondergebracht in de Coöperatieve Vereniging 3P Service u.a. (3P Service). Door 3P Service worden diensten verleend in het kader van huisvesting, ICT, Compliance en Riskmanagement, Fraudebestrijding, Financiën, P&O en Secretariaat. Het bestuur van 3P Service wordt gevormd door de directie van de leden. Schematisch ziet de governancestructuur er als volgt uit:
Aandeelhouders VAN
Raad van Commissarissen
Waarborgfonds Motorverkeer
RvC
RvC
Bestuur
Bestuur
RvC
Nederlandse Herverzekeringsmaatschappij voor Terrorismeschaden
B.V. Bureau van de Nederlandse Pool voor verzekering van Atoomrisico’s
Nederlandse Milieupool (NMP)
Bavampool (run-off)
DAP Holding N.V. (run-off)
BAVAM
Management Pools
Nederlands Bureau der Motorrijtuigverzekeraars
VAN
Coöperatieve vereniging 3P Service
Rialto Verzekeringen
9
‘Het is onze plicht om zelf een risico-inschatting te maken’ 23.01 uur: opgewerkt uranium geladen 23.17 uur: veiligheidsprocedures gecheckt 23.20 uur: motor gestart 2.11 uur: bestemming bereikt 2.53 uur: lading gelost
De Nederlandse Atoompool
Niek Bos, manager van de Nederlandse Atoompool: ‘De Wet aansprake-
Veertig jaar geleden werden overal ter wereld nationale
lijkheid kernongevallen (WAKO) verplicht exploitanten van kerninstalla-
atoompools opgericht. Deze pools hadden als doel vol-
ties om een aansprakelijkheidsverzekering af te sluiten voor een bedrag
doende capaciteit te verzamelen om atoomrisico’s te kun-
van minimaal € 340 miljoen. De capaciteit van Nederlandse verzekeraars
nen verzekeren. De Nederlandse Atoompool is in 1958
schiet daarvoor te kort. Daarom is de Atoompool herverzekerd bij
opgericht en vertegenwoordigt op dit moment 16 verzeke-
buitenlandse verzekeraars.’
raars. Wereldwijd zijn er ongeveer dertig pools actief. Een atoompool verzekert atoomrisico’s binnen de eigen lands-
‘Omgekeerd herverzekeren wij delen van buitenlandse atoompools.
grenzen en treedt op als herverzekeraar voor buiten-
Dankzij die samenwerking gebruiken we de wereldwijde capaciteit zo
landse atoompools. Het is verzekeraars binnen een pool
goed mogelijk om alle risico’s te dekken. Nederland is weliswaar een
niet toegestaan om hun aandeel te herverzekeren. Als ge-
kleine speler, maar het is belangrijk dat we blijven meedoen. Met de
heel kan een pool wel optreden als herverzekeraar voor
nieuwe WAKO wordt de minimale aansprakelijkheid waarschijnlijk
een andere atoompool.
verdubbeld. Dat maakt de wereldwijde capaciteit nog belangrijker.’
De verdragen van Parijs en Wenen vormden begin jaren
‘Ook de inspectie van kerninstallaties heeft een internationaal karakter.
zestig aanleiding voor de internationale organisatie van
Elke centrale wordt namens de betrokken atoompools beoordeeld door
atoomrisicoverzekeringen. Deze verdragen wezen de
een internationaal inspectieapparaat. Het is van belang dat dat regel-
kernexploitant aan als aansprakelijke voor alle schade die
matig gebeurt. Niet alleen om de kans op schade te voorkomen, maar
veroorzaakt wordt door zijn installaties. De Nederlandse
ook omdat we als verzekeraars de plicht hebben om zelf een risico-
Atoompool is een vereniging, de aangesloten verzeke-
inschatting te maken.’
raars zijn deelnemers. De vereniging is de enige aandeelhouder van de B.V. Bureau van de Nederlandse Pool voor Verzekering van Atoomrisico’s. Dit bureau heeft een volmacht om atoomrisico’s te tekenen tot de limiet die per verzekeraar is vastgesteld. De directie van het bureau wordt gevoerd door de VAN.
Algemene Vergadering van Aandeelhouders Aandeelhouders kunnen, op basis van de statuten, slechts zijn verzekeringsondernemingen toegelaten tot de uitoefening van het verzekeringsbedrijf in Nederland, of ondernemingen waarvan het vermogen grotendeels bestaat uit aandelen in bedoelde verzekeringsondernemingen. Ten minste eenmaal per jaar wordt een Algemene Vergadering van Aandeelhouders gehouden. Hier worden besluiten genomen over zaken zoals de vaststelling van het jaarverslag, goedkeuring van dividenduitkering en benoemingen van leden van de Raad van Commissarissen en de Directie. Zo nodig kan de Raad van Commissarissen of de Directie een Buitengewone Algemene Vergadering van Aandeelhouders bijeenroepen. Op de vergadering geeft elk aandeel recht op het uitbrengen van één stem. Raad van Commissarissen De Raad van Commissarissen heeft tot taak toezicht te houden op het beleid van de directie en op de algemene gang van zaken. Zij staat de directie met raad terzijde. Bij de vervulling van hun taak richten de commissarissen zich naar het belang van de VAN. Leden worden op voordracht van de Raad van Commissarissen benoemd door de Algemene Vergadering van Aandeelhouders. Zij hebben een zittingsperiode van 4 jaar. De commissarissen treden periodiek af volgens een door de Raad vast te stellen rooster. Aftredende commissarissen kunnen tweemaal herkozen worden. Directie De directie is belast met de dagelijkse leiding van de vennootschap. De leden van de directie worden op voordracht van de Raad van Commissarissen benoemd door de Algemene Vergadering van Aandeelhouders. De voordracht geschiedt aan de hand van een door de Raad van Commissarissen op te stellen profielschets van het directieteam. Ieder lid van het directieteam dient over daarin passende en aan de andere directieleden complementaire competenties en vaardigheden te beschikken.
Op 11 maart 2011 vond een aardbeving plaats met een zwaarte van 9.0 op de schaal van Richter. De aardbeving en de daarop volgende tsunami hebben ernstige schade veroorzaakt onder meer aan de nucleaire installatie van Fukushima Daiichi. Deze installatie omvat 6 units en is eigendom van The Tokyo Electric Power Co. (TEPCO). De Atoompool heeft een aandeel in de nucleaire aansprakelijkheidsverzekering van deze centrale. De lopende aansprakelijkheidspolissen hebben in de voorwaarden een uitsluiting voor schade veroorzaakt door aardbeving, vulkanische uitbarsting en vloedgolf (tsunami). Naar verwachting zal deze gebeurtenis niet leiden tot een claim op de polis.
11
‘We onderzoeken elke aanvraag, zeggen nooit op voorhand nee’ 15.10 uur: tractor rijdt de arena in 15.12 uur: sleepwagen wordt gekoppeld 15.18 uur: de motor met 3.000 pk buldert 15.19 uur: vol gas, vlam uit de pijp 15.19 uur: eindstreep bereikt: full pull!
Rialto Verzekeringen
Huub Flipsen, manager Rialto Verzekeringen: ‘We richten ons op mensen
Rialto is bekend geworden met motorrijtuigenverzeke-
met bijzondere risico’s. Andere verzekeraars hebben daar geen antwoord
ringen voor doelgroepen die elders niet terecht kunnen,
op omdat ze de kennis niet in huis hebben. Of omdat een aanvraag niet in
zoals jonge eigenaars van snelle sportwagens of auto-
hun proces past. Wat dat betreft zijn veel verzekeringsmaatschappijen
mobilisten die in het verleden een rijontzegging hebben
net fabrieken. Wij nemen elke aanvraag serieus in behandeling en doen
gehad. Inmiddels heeft Rialto zo veel ervaring met
zo nodig onderzoek.’
bijzondere risico’s dat het productenpakket zich niet meer beperkt tot verkeersrisico’s. Rialto verzekert bijvoorbeeld
‘We zeggen nooit op voorhand nee, of het nu gaat om de aansprakelijk-
ook woonhuizen, inboedels en aansprakelijkheid voor
heid van geestelijk gehandicapten of een schadeverzekering voor het
particulieren.
European Championship Tractorpulling. Nadat we onderzoek hebben gedaan, gaan we met elke klant in gesprek. We bespreken bijvoorbeeld
Rialto heeft zich ontwikkeld tot verzekeraar van risico’s
of het wel om een risico gaat dat je moet verzekeren. Daar zijn we heel
waarvoor nog geen standaardverzekering bestaat. Vaak
reëel in.’
gaat het om een passie die zonder verzekering onmogelijk zou zijn, zoals een bloemencorso of een wedstrijd tractor-
‘We beschikken over veel deskundigheid, op het gebied van onder meer
pulling. Als er nog geen oplossing bestaat, onderzoekt
verzekeringstechniek, aansprakelijkheid en wetgeving. Daarnaast hebben
Rialto altijd de mogelijkheid om een risico toch te verze-
we ervaring met de meest uiteenlopende risico’s.
keren. Daar hebben niet alleen verzekerden belang bij,
En niet te vergeten: onze mensen beschikken over veel creativiteit.
maar ook de samenleving. Passies laten zich namelijk
Wij durven van gebaande paden af te stappen.’
niet eenvoudig wegstoppen. Dan kunnen ze maar beter verzekerd zijn. Rialto is voor het overige een normale verzekeringsmaatschappij die, zoals alle andere ondernemingen, financieel gezond moet zijn. Ook al zijn de acceptatienormen ruimer en heeft Rialto een maatschappelijke taak te vervullen, zorgvuldige risicocalculaties en een verantwoord herverzekeringsbeleid liggen aan de basis van de bedrijfsvoering.
Meer informatie: www.rialto.nl
Risicomanagement De VAN loopt als verzekeringsmaatschappij risico’s die inherent zijn aan het verzekeringsbedrijf, inclusief verzekeringstechnische risico’s en risico’s die worden veroorzaakt door de wijze waarop VAN is georganiseerd en processen worden beheerst (operationele risico’s). De directie van de VAN is verantwoordelijk voor de opzet en werking van de interne risicobeheersings- en controlesystemen. Deze systemen hebben ten doel de belangrijkste risico’s waaraan VAN is blootgesteld zo goed mogelijk te beheersen, de realisatie van operationele en financiële doelstellingen mogelijk te maken en de naleving van wet- en regelgeving te waarborgen. De VAN is in 2010 gestart met de opzet van een risicomanagementraamwerk en de bijbehorende organisatie. Hiertoe is in 2010 de functie medewerker risicobeheer in het leven geroepen en is een project opgestart om risicomanagement in de organisatie te verankeren en te bewaken. De medewerker risicobeheer rapporteert rechtstreeks aan de directie. Het proces wordt gekenmerkt door een tweeledige aanpak: topdown en bottom-up. In de topdown benadering zijn (vanaf 2008 en jaarlijks bijgewerkt) aan de hand van het door DNB opgestelde FIRMprotocol op het niveau van de vennootschap op hoofdlijnen in kaart gebracht aan welke risico’s de VAN onderhevig is en op welke wijze deze risico’s worden beheerst. In dat kader wordt nu ook gewerkt aan het formuleren en vastleggen van de risicobereidheid. Daarnaast is en wordt bottom-up geanalyseerd welke risico’s op afdelingsniveau kunnen worden geïdentificeerd, welke beheersmaatregelen daarop worden toegepast en welke (aanvullende) maatregelen nodig zijn om te komen tot een beheerste bedrijfsvoering. Dit proces wordt in 2011 afgerond. Binnen het risicomanagementraamwerk onderkent de VAN financiële risico’s en niet-financiële risico’s. De financiële risico’s worden nader behandeld in de jaarrekening op pagina 30. De niet-financiële risico’s die de VAN onderkent en die van wezenlijke invloed kunnen zijn op de bedrijfsresultaten, het vermogen en de reputatie van de onderneming concentreren zich op de kwetsbaarheid van het team en incidenten in de operationele sfeer (bijv. ICT). Wij hebben reeds tal van maatregelen genomen om deze risico’s beheersbaar te maken en te houden (opleiding, beloningssystematiek en in de IT-sfeer calamiteitenplan en uitwijkfaciliteiten), maar incidenten kunnen nooit helemaal worden uitgesloten. Zij kunnen gevolgen hebben voor de resultaten en de reputatie van de VAN. Daarnaast loopt de VAN risico’s als gevolg van juridische procedures. Op dit moment lopen er geen andere juridische procedures tegen de VAN dan die in het kader van schadebehandeling, waarvoor binnen de technische voorziening voor nog te betalen schaden adequate voorzieningen zijn getroffen.
13
Solvency II In 2010 heeft VAN actieve invulling gegeven aan de voorbereiding voor de implementatie van Solvency II. In het kader hiervan is medio 2010 een gap-analyse opgesteld om zichtbaar te maken waaraan de VAN in de aanloop naar de implementatie moest voldoen. Op basis van deze analyse is een implementatieplan opgesteld. Als onderdeel van de voorbereiding op Solvency II heeft de VAN meegedaan aan de kwantitatieve impactstudie QIS-5 van DNB. Uit deze QIS-5 studie, die is gebaseerd op de balans per ultimo 2009, kwam naar voren dat de vereiste solvabiliteit voor de VAN onder Solvency II fors zal toenemen. De vereiste solvabiliteit bedraagt op basis van deze QIS-5 studie € 12,5 miljoen (onder Solvency I: € 5,8 miljoen). Het beschikbare vermogen van de VAN is ruim voldoende om ook aan de nieuwe solvabiliteitseisen te voldoen. Voor 2011 zijn de volgende zaken van belang in het kader van de voorbereiding op de implementatie: -
afronding opzet en verankering risicomanagement;
-
inrichten en implementeren van de verplichte actuariële en internal audit functie;
-
opstellen en uitrollen van de “Own Risk and Solvency Assessment” (ORSA);
-
analyse van rapportagevereisten onder Solvency II.
‘Mensen minder kwetsbaar maken’ ‘Mensen die betrapt worden met een wietplantage op zolder, kunnen vanwege hun strafblad niet meer terecht bij reguliere verzekeraars. Onderzoek laat zien dat de meeste thuiskwekers een plantage beginnen vanwege financiële problemen. Een passende verzekering is een van de manieren om deze mensen minder kwetsbaar te maken. Als we niets doen, spelen we ze in handen van criminelen.’ Leo Bechtold, directeur van de VAN
14
Resultaten De resultaten van de VAN over 2010 kunnen in vergelijking met 2009 kernachtig worden samengevat met de woorden: alles is afgenomen, behalve de winst. Het bruto premie-inkomen nam met 11,2% af tot € 18,6 miljoen. De teruggang betrof de twee belangrijkste branches voor de VAN, de verzekering van motorrijtuigen en van beroepsaansprakelijkheid. De oorzaken zijn echter heel verschillend. De financiële crisis heeft zoals eerder gememoreerd mede geleid tot veranderingen in de positie van de financieel adviseur. Deze veranderingen en lagere transacties hebben geleid tot een forse teruggang in het premie-inkomen van de beroepsaansprakelijkheidsverzekeringen. Hiervoor maakten wij al melding van de hevige concurrentie in autoverzekeringen die zich inmiddels ook uitstrekt tot de traditioneel als ‘slecht’ bestempelde risico’s. De netto schadelast nam met ruim de helft (55,6%) af tot € 4,2 miljoen. Dit was het resultaat van lagere bruto schaden (€ 8,2 miljoen, een afname met 16,3%) en een vrijval op de schadevoorziening. De bedrijfskosten namen met 9,7% af tot € 6,4 miljoen. De belangrijkste post daarbinnen, de beheers- en personeelskosten vertoonden een daling tot € 6,0 miljoen (- 10,3%). Daarmee blijft de VAN een ‘dure’ maatschappij. Niet echter zo duur als deze cijfers op het eerste gezicht zouden doen geloven. Een deel van de kosten van de VAN worden doorbelast aan instellingen die management en bedrijfsvoering aan de VAN hebben uitbesteed. Het betreft de Nederlandse Herverzekeringsmaatschappij voor Terrorismeschade, de Atoompool, de Nederlandse Milieupool en de DAP Holding N.V. (in run off). De totale doorbelaste kosten bedroegen in 2010 € 1,0 miljoen (2009: € 1,4 miljoen).
De resultaten op beleggingen waren over de hele lijn lager, hetgeen per saldo leidde tot een afname met 63,5% tot € 1,7 miljoen. De lagere resultaten op beleggingen worden mede beïnvloed door het verlagen van het risicoprofiel van de beleggingsportefeuille. Uiteindelijk heeft dit geleid tot een positief resultaat van € 4,4 miljoen vóór belastingen (+ 16,0% t.o.v. 2009). Het resultaat na belastingen bedraagt € 3,3 miljoen. Door alle medewerkers van de VAN en de met ons samenwerkende organisaties is hard gewerkt om dit resultaat tot stand te brengen. Wij zijn ieder erkentelijk voor haar of zijn bijdrage.
‘Veel gaat toevallig goed’ ‘Ik rijd al dertig jaar schadevrij, maar dat is niet alleen mijn verdienste. Het is ook te danken aan bijvoorbeeld weersomstandigheden en mijn medeweggebruikers. Veel gaat toevallig goed. Dat geldt ook in het groot. We bouwen kerncentrales, fabrieken en waterkeringen met inachtneming van alle regels. Maar daarmee nemen we de kans op schade niet weg. En de gevolgen als het misgaat blijven even groot.’ Leo Bechtold, directeur van de VAN
15
Vooruitzichten De ingezette activiteiten met betrekking tot het risico management zullen in de loop van dit jaar worden afgerond, zodat de organisatie jaarlijks kan rapporteren over haar risicobeleid en de toetsing ervan. De noodzaak meer in opleidingen en kennismanagement te investeren zal dit jaar nieuwe impulsen krijgen. Als zich situaties van maatschappelijk ongewenste onverzekerbaarheid voordoen zal de VAN initiatieven ontwikkelen om tot oplossingen te komen. Wij streven naar een intensivering van de samenwerking met het Waarborgfonds Motorverkeer en het Nederlands Bureau der Motorrijtuigverzekeraars. Daarmee zou het draagvlak voor de voornemens van de VAN aan kracht kunnen winnen. Met dat al verwachten wij voor de resultaten voor 2011 geen grote wijzigingen waar het premie-inkomen betreft. De premieomzet in de twee traditionele branches van de VAN zal onder druk blijven staan. De ontwikkelingen in nieuwe diensten zal de teruggang moeten compenseren. De druk op de omzet leidt ook tot aandacht voor de bedrijfskosten. Grote investeringen worden niet voorzien. Het resultaat in 2011 zal, hoewel nog steeds positief, mede door bovenstaande ontwikkelingen lager uitvallen. Rijswijk, 12 mei 2011
L.A.A. Bechtold N.J.M. Barendse
‘De krant lezen met een andere bril’ ‘Wij lezen de krant met een andere bril. We stellen ons voortdurend dezelfde vraag: is er behoefte aan een verzekeringsoplossing? Elke maatschappelijke of technologische ontwikkeling kan daarvoor aanleiding geven. Het risico op overstromingen neemt bijvoorbeeld toe, maar in Nederland kun je je daar niet tegen verzekeren. Wij onderzoeken die mogelijkheid samen met wetenschappers en in overleg met de overheid.’ Leo Bechtold, directeur van de VAN
16
Jaarrekening 2010
Balans per 31 december 2010 Na voorstel tot resultaatbestemming (x € 1.000)
31 december 2010
31 december 2009
ACTIVA BELEGGINGEN Andere deelnemingen Overige financiële beleggingen Depots bij verzekeraars
59
59
52.808
46.792
-
71 52.867
46.922
VORDERINGEN Vorderingen uit directe verzekering Vorderingen uit herverzekering Vennootschapsbelasting Overige vorderingen
1.239
1.206
862
744
38
963
585
1.025 2.724
3.938
OVERIGE ACTIVA Materiële vaste activa
225
304
Liquide middelen
809
2.122 1.034
2.426
OVERLOPENDE ACTIVA Lopende rente Overige overlopende activa
18
720
525
48
44 768
569
57.393
53.855
31 december 2010
31 december 2009
PASSIVA EIGEN VERMOGEN Gestort en opgevraagd kapitaal Herwaarderingsreserve Overige reserves Onverdeelde winst
3.019
3.019
956
529
18.102
15.130
3.286
2.972 25.363
21.650
TECHNISCHE VOORZIENINGEN Voor niet-verdiende premies -
bruto
-
herverzekeringsdeel
1.494
1.742
-300
-320 1.194
1.422
Voor te betalen schaden -
bruto
-
herverzekeringsdeel
53.941
61.540
-32.297
-39.312 21.644
22.228
VOORZIENINGEN Voor pensioenen
8
18
Voor belastingen
901
744
DEPOTS VAN HERVERZEKERAARS
909
762
1.260
1.715
SCHULDEN Schulden uit directe verzekering Schulden uit herverzekering Overige schulden
OVERLOPENDE PASSIVA
50
47
729
715
2.256
2.367 3.035
3.129
3.988
2.949
57.393
53.855
19
Winst- en verliesrekening over 2010 (x € 1.000)
2010
2009
TECHNISCHE REKENING SCHADEVERZEKERING VERDIENDE PREMIES EIGEN REKENING Brutopremies
18.619
20.956
Uitgaande herverzekeringspremies
-6.601
-7.061
Wijziging voorziening niet-verdiende premies eigen rekening -
bruto
302
420
-
aandeel herverzekeraars
-20
51
TOEGEREKENDE OPBRENGST UIT BELEGGINGEN OVERIGE TECHNISCHE BATEN EIGEN REKENING
12.300
14.366
710
1.934
1.037
1.379
SCHADEN EIGEN REKENING Bruto Aandeel herverzekeraars
-8.157
-9.742
3.363
4.252
Wijziging voorziening voor te betalen schaden -
bruto
-
aandeel herverzekeraars
7.599
-1.928
-7.015
-2.060 -4.210
-9.478
BEDRIJFSKOSTEN Acquisitiekosten Wijziging overlopende acquisitiekosten Beheers- en personeelskosten Provisie en winstdeling ontvangen van herverzekeraars
Resultaat technische rekening schadeverzekering
20
-1.571
-1.673
-54
-89
-5.964
-6.646
1.145
1.268 -6.444
-7.140
3.393
1.061
2010
2009
Resultaat technische rekening schadeverzekering
3.393
1.061
Opbrengsten uit beleggingen
1.289
2.334
43
1.109
Niet-gerealiseerd resultaat uit beleggingen
459
1.279
Beleggingslasten
-94
-71
-710
-1.934
NIET TECHNISCHE REKENING
Gerealiseerd resultaat beleggingen
Toegerekende opbrengsten uit beleggingen overgeboekt naar technische rekening schadeverzekering Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening vóór belastingen Belastingen resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening Resultaat na belastingen
4.380
3.778
-1.094
-806
3.286
2.972
21
Overzicht totaalresultaat (x € 1.000)
Resultaat na belastingen Herwaardering beleggingen Totaalresultaat
22
2010
2009
3.286
2.972
427
-26
3.713
2.946
Kasstroomoverzicht 2010 (x € 1.000)
2010
2009
Kasstroom uit operationele activiteiten Resultaat na belastingen
3.286
2.972
-1.044
-2.374
Aanpassingen voor: Koersresultaat beleggingen Mutatie herwaarderingsreserve Mutatie technische voorzieningen eigen rekening Mutatie voorzieningen Mutatie depots van herverzekeraars
427
-26
-812
3.517
147
417
-455
-496
Afschrijving bedrijfsmiddelen
79
74
Mutatie kortlopende schulden
-94
-1.713
Mutatie overlopende passiva
1.039
463
Mutatie vorderingen
1.214
-682
-199
24
Mutatie overlopende activa Totaal kasstroom uit operationele activiteiten
3.588
2.176
Kasstroom uit investerings- en beleggingsactiviteiten Investeringen en aankopen -
Overige beleggingen
-17.915
-20.401
-
depots van verzekeraars
-
-31
-
Materiële vaste activa
-
-115
Desinvesteringen, aflossingen en verkopen -
Deelnemingen
-
Overige beleggingen
-
depots van verzekeraars
-
Materiële vaste activa
-
-
12.943
22.751
71
-
-
-
Totaal kasstroom uit investerings- en beleggingsactiviteiten
-4.901
2.204
Kasstroom uit financieringsactiviteiten Betaalde dividenden Totaal kasstroom uit financieringsactiviteiten Mutatie liquide middelen Stand liquide middelen per 1 januari Stand liquide middelen per 31 december
-
-3.000 -
-3.000
-1.313
1.380
2.122
742
809
2.122
23
Toelichting
1.
Algemene informatie
1.1. Onderneming
Verenigde Assurantiebedrijven Nederland N.V. (hierna VAN) is een naamloze vennootschap met statutaire zetel te Rijswijk. De VAN heeft een vergunning voor het uitoefenen van het schadeverzekeringsbedrijf in Nederland. Tevens treedt de VAN op als managementbedrijf voor B.V. Bureau van de Nederlandse Pool voor Verzekering van Atoomrisico’s (hierna Atoompool) en voor de Nederlandse Herverzekeringsmaatschappij voor Terrorismeschaden N.V. (hierna NHT). Ook levert de VAN facilitaire ondersteuning aan het run-off proces van DAP Holding N.V. (hierna DAP) 1.2.
Grondslagen van waardering en bepaling resultaat
De jaarrekening is opgesteld volgens de wettelijke bepalingen van Titel 9 Boek 2 van het Burgerlijk Wetboek. De grondslagen die worden toegepast voor de waardering van activa en passiva en de resultaatbepaling zijn gebaseerd op historische kosten, tenzij in de toelichting anders aangegeven. De rapporteringsvaluta van de jaarrekening van de VAN is de euro (€). Alle gegevens luiden in duizenden euro’s. 1.3.
Gebruik van schattingen en veronderstellingen bij de opstelling van de financiële overzichten
De opstelling van de jaarrekening vereist dat de VAN schattingen en veronderstellingen maakt die van invloed zijn op de gerapporteerde activa en verplichtingen en de gerapporteerde baten en lasten over de verslagperiode. Het betreft met name het vaststellen van de verzekeringstechnische voorzieningen en het vaststellen van de voorziening op debiteuren. Hierbij worden de situaties beoordeeld, gebaseerd op beschikbare financiële gegevens en informatie. Hoewel deze schattingen met betrekking tot actuele gebeurtenissen en handelingen naar beste weten van het management worden gemaakt, kunnen de feitelijke uitkomsten afwijken van die schattingen. De schattingen en onderliggende veronderstellingen worden voortdurend beoordeeld. Herzieningen van schattingen worden opgenomen in de periode waarin de schatting wordt herzien en in toekomstige perioden waarvoor de herziening gevolgen heeft. Voor een nadere uiteenzetting van deze waarderingsgrondslagen wordt verwezen naar de betreffende toelichting op de jaarrekening en naar de onderstaande informatie. 1.4.
Verzekeringscontracten
Verzekeringscontracten zijn die verzekeringspolissen die een significant verzekeringsrisico dragen. Als een algemene richtlijn merkt de VAN een verzekeringsrisico aan als significant indien de mogelijkheid bestaat dat zij naar aanleiding van het zich voordoen van een verzekerde gebeurtenis uitkeringen moet doen die aanzienlijk hoger liggen dan de betaalde premie. 1.4.1. Schadeverzekeringen De schadeverzekeringen die de VAN afgeeft zijn die verzekeringscontracten die niet in verband met het leven of overlijden van verzekerden een dekking geven. Deze contracten kennen grotendeels een kortere periode waarin gebeurtenissen zijn verzekerd. De schadeverzekeringscontracten van de VAN zijn in de productgroepen motorrijtuigen (voornamelijk wettelijke aansprakelijkheid), brand, aansprakelijkheid en overige onder te verdelen. Met aansprakelijkheidsverzekeringen voor motorrijtuigen, beroepsaansprakelijkheid en particulieren verzekeren klanten van de VAN zich tegen het risico dat zij als gevolg van hun onrechtmatig of nalatig handelen derden schade berokkenen. Met brand- en (casco)motorrijtuigverzekeringen verzekeren onze klanten zich voornamelijk tegen schade aan hun (on)roerende zaken of voor de waarde van (on)roerende zaken die verloren zijn gegaan. 1.4.2. Inkomende herverzekeringen In het kader van milieu aansprakelijkheidsrisico’s treedt de VAN ten behoeve van een aantal Nederlandse verzekeraars op als herverzekeraar voor de door deze verzekeraars afgesloten verzekeringen.
24
2.
Kasstroomoverzicht
Het kasstroomoverzicht wordt opgesteld volgens de indirecte methode waarbij onderscheid wordt gemaakt tussen kasstromen uit operationele-, investerings- en beleggings- en financieringsactiviteiten. Bij de kasstroom uit operationele activiteiten wordt het resultaat na belastingen gecorrigeerd voor baten en lasten die niet hebben geresulteerd in ontvangsten en uitgaven in hetzelfde boekjaar en voor mutatie´s in voorzieningen en overlopende posten. In het kader van het kasstroomoverzicht bestaan liquide middelen uit kasgelden en bij banken op rekening-courant beschikbare gelden. Bij uitkering van eerder als schuld opgenomen dividend, wordt het uitgekeerde dividend afzonderlijk verantwoord als kasstroom uit financieringsactiviteiten en niet in de mutatie kortlopende schulden zoals opgenomen onder kasstroom uit operationele activiteiten. 3.
Balans
3.1.
Andere deelnemingen
De VAN heeft in de deelneming slechts een gering belang en kan hierin geen invloed van betekenis uitoefenen. De deelneming is gewaardeerd tegen aanschafwaarde. 3.2.
Overige financiële beleggingen
De aandelen bestaan uit participaties in beleggingsinstellingen. Voor de participaties in beleggingsinstellingen geldt dat de in deze beleggingsinstellingen opgenomen beleggingen worden gewaardeerd tegen de ultimo boekjaar laatst bekende koers indien deze beleggingen een beursnotering hebben. Indien de beleggingen geen beursnotering kennen vindt waardering plaats op de ultimo boekjaar berekende intrinsieke waarde. De intrinsieke waarde wordt ontleend aan de op lokale grondslagen gebaseerde opgaven van de desbetreffende fundmanagers. Ongerealiseerde herwaarderingen worden opgenomen in de herwaarderingreserve, tenzij sprake is van een waardering onder de kostprijs. Dit wordt voor elk fonds afzonderlijk bepaald. Bij verkoop wordt het gerealiseerde resultaat, zijnde het verschil tussen de opbrengstwaarde en de kostprijs, van de herwaarderingsreserve overgeboekt naar het resultaat. Waardepapieren met een vaste of van de rentestand afhankelijke rente worden gewaardeerd tegen marktwaarde. Het verschil tussen de marktwaarde en de geamortiseerde kostprijs, de ongerealiseerde herwaardering, wordt opgenomen in de herwaarderingreserve, tenzij sprake is van een waardering onder de geamortiseerde kostprijs. Bij verkoop wordt het gerealiseerde resultaat, zijnde het verschil tussen de opbrengstwaarde en de geamortiseerde kostprijs, van de herwaarderingsreserve overgeboekt naar het resultaat. Vorderingen uit andere leningen worden gewaardeerd op nominale waarde onder aftrek van een, op individuele beoordeling gebaseerde, voorziening voor oninbaarheid. De deposito’s bij kredietinstellingen betreffen alle in de vorm van op deposito uitgezette gelden, gewaardeerd op nominale waarde. 3.3.
Depots bij verzekeraars
Deze post betreft de niet ter vrije beschikking staande vorderingen in het kader van een herverzekeringsovereenkomst op de cedenten uit hoofde van door deze cedenten tot zekerheid van het nakomen van de verplichtingen van de herverzekeraar ingehouden bedragen. 3.4.
Vorderingen uit directe verzekering
De vorderingen worden gewaardeerd tegen nominale waarde onder aftrek van een voorziening voor oninbaarheid. Voorzieningen worden bepaald op basis van individuele beoordeling van de inbaarheid van vorderingen.
25
3.5.
Herverzekeringscontracten
Door de VAN afgesloten contracten met herverzekeraars uit hoofde waarvan de VAN wordt gecompenseerd voor schadebetalingen op een of meer door de VAN uitgegeven verzekeringscontracten, worden aangemerkt als uitgaande herverzekeringscontracten (uitgaande herverzekering). Door de VAN afgesloten verzekeringscontracten waarbij de contracthouder een andere verzekeraar is, worden aangemerkt als ontvangen herverzekeringscontracten (inkomende herverzekering) en verantwoord als een verzekeringscontract. Herverzekeringspremies, provisies, uitkeringen en schaden zowel als technische voorzieningen voor herverzekeringscontracten worden op dezelfde wijze verantwoord als de directe verzekeringen waarvoor de herverzekeringen zijn afgesloten. Het aandeel van herverzekeraars in de technische voorzieningen vanwege herverzekeringscontracten en de uitkeringen waartoe de VAN uit hoofde van haar herverzekeringscontracten gerechtigd is, worden opgenomen als activa uit herverzekering (herverzekeringsdeel). Deze activa bestaan uit kortlopende vorderingen op herverzekeraars (gepresenteerd onder de vorderingen) en vorderingen op langere termijn (gepresenteerd onder herverzekeringsdeel in de technische voorzieningen). Deze vorderingen zijn afhankelijk van de verwachte claims en uitkeringen die voortvloeien uit de desbetreffende herverzekerde verzekeringscontracten. De waardering van door en aan herverzekeraars verschuldigde bedragen geschiedt in overeenstemming met de voorwaarden van ieder herverzekeringscontract. Het aandeel van herverzekeraars in de technische voorziening wordt per individuele claim bepaald, gebaseerd op dezelfde waarderingsgrondslagen als gehanteerd worden voor de bruto voorziening voor nog te betalen schaden. Met kredietrisico wordt geen rekening gehouden. Verplichtingen uit herverzekering betreffen voornamelijk te betalen premies voor herverzekeringscontracten. Deze premies worden als last opgenomen over de periode waarin zij verschuldigd zijn. De vorderingen uit hoofde van herverzekeringscontracten worden op balansdatum beoordeeld op eventuele bijzondere waardeverminderingen. 3.6.
Materiële vaste activa
De materiële vaste activa worden gewaardeerd op verkrijgings- of vervaardigingsprijs, verminderd met lineair berekende afschrijvingen, gebaseerd op de geschatte economische levensduur. Periodiek wordt beoordeeld of de materiële vaste activa een bijzondere waardevermindering hebben ondergaan. Indien de boekwaarde van een materieel vast actief duurzaam hoger is dan de opbrengstwaarde, wordt deze onmiddellijk afgeboekt tot de opbrengstwaarde. 3.7.
Liquide Middelen
Onder liquide middelen zijn begrepen de direct opeisbare tegoeden bij de banken. 3.8.
Eigen vermogen
Financiële instrumenten die op grond van de economische realiteit worden aangemerkt als eigen vermogensinstrumenten worden gepresenteerd onder het eigen vermogen. Uitkeringen aan houders van deze instrumenten worden in mindering van het eigen vermogen gebracht als onderdeel van de bestemming van het resultaat. Financiële instrumenten die op grond van de economische realiteit worden aangemerkt als een financiële verplichting, worden gepresenteerd onder schulden. Rente, dividend, baten en lasten met betrekking tot deze financiële instrumenten worden in de winst- en verliesrekening verantwoord als kosten of opbrengsten. 3.9.
Technische voorzieningen
3.9.1. Voor niet-verdiende premies Schadeverzekering De voorziening voor niet-verdiende premies is berekend naar evenredigheid van de nog niet verstreken risicotermijnen. De voorziening is gelijk aan de niet-verdiende bruto premies onder aftrek van vooruitbetaalde herverzekeringspremies (herverzekeringsdeel). De acquisitiekosten worden naar rato op de bruto premie in mindering gebracht.
26
Inkomende herverzekering Voor de inkomende herverzekeringscontracten wordt geen rekening gehouden met de nog niet verstreken risicotermijnen. De door cedenten opgegeven geboekte netto premie over het boekjaar wordt als opbrengst in het boekjaar verantwoord. 3.9.2. Voor te betalen schaden Schadeverzekering Voorzieningen voor te betalen schaden betreffen de geaccumuleerde schattingen van de uiteindelijke schaden en omvatten een voorziening voor reeds voorgevallen, maar nog niet gemelde schaden. De voorzieningen geven de schatting weer van de toekomstige uitkeringen en schadebehandelingskosten voor gemelde en nog niet gemelde schadeclaims met betrekking tot verzekerde gebeurtenissen die zich hebben voorgedaan. Verwachte subrogatie wordt afzonderlijk op de balans onder de vorderingen uit directe verzekering opgenomen. De voorziening voor te betalen schaden is bestemd voor de per balansdatum nog niet afgewikkelde schaden van het boekjaar en de voorgaande jaren. De vaststelling geschiedt stelselmatig post voor post, dan wel op basis van statistische gegevens, rekening houdende met nog niet gemelde schadegevallen. Bij de bepaling van de voorziening is tevens rekening gehouden met nog te maken schadebehandelingskosten. De schadevoorziening voor de beroepsaansprakelijkheidsverzekeringen voor tussenpersonen en makelaars onroerende zaken wordt voor de schadelast binnen het eigen behoud actuarieel bepaald. Op basis van historische uitkeringspatronen wordt een verwachtingswaarde berekend, die wordt verhoogd met een zogenaamde volatiliteitsbuffer in verband met inherente onzekerheid rondom de schatting van toekomstige uitkeringen (risicomarge). Voor schaden die het eigen behoud te boven gaan wordt op post voor postbasis een aanvullende voorziening getroffen. Bovenop deze voorzieningen is een voorziening voor schadebehandeling gevormd. Het vaststellen van een voorziening gaat gepaard met onzekerheden, waarbij onderbouwde schattingen en beoordelingen moeten worden gemaakt. De schadevoorzieningen worden, conform hetgeen gebruikelijk is in de branche, niet contant gemaakt. Wijzigingen in schattingen worden in het resultaat opgenomen in de periode waarin de schattingen zijn aangepast. Verplichtingen voor niet-betaalde schaden worden in het geval van individuele gevallen die zijn gemeld, geschat aan de hand van de schadevaststelling. In het geval van reeds voorgevallen maar nog niet gemelde schaden, worden de verplichtingen geschat op basis van statistische analyses. Statistische analyses worden ook gebruikt om de uiteindelijk verwachte kosten te schatten van complexere claims die door zowel in- als externe factoren (zoals schadebehandelingsprocedures, inflatie, veranderingen in wet- en regelgeving, gerechtelijke uitspraken, historie en trends) kunnen worden beïnvloed. Uitkeringen worden als last opgenomen wanneer ze worden gedaan. Inkomende herverzekering De aangehouden voorzieningen voor te betalen schaden voor milieuschadeverzekeringen worden vastgesteld aan de hand van opgaven van cedenten. De voorzieningen worden niet contant gemaakt. Een voorziening voor schadebehandelingskosten wordt niet getroffen omdat de schadebehandeling door en voor rekening van de cedenten plaats vindt. 3.10. Overige voorzieningen
3.10.1.Pensioenen De pensioentoezeggingen zijn gebaseerd op een geïndexeerd middelloonregeling en toegezegd pensioen. De pensioenregeling is een garantiecontract ondergebracht bij een verzekeraar. Toegekende pensioenaanspraken worden door middel van jaarlijkse premiebetaling aan de verzekeraar afgefinancieerd. Voor zover de verschuldigde premies op balansdatum nog niet zijn voldaan, wordt hiervoor een verplichting opgenomen. Jaarlijks wordt door de verzekeraar de overrente over de premiereserve vastgesteld. De overrente wordt bepaald aan de hand van een rendement op een fictieve portefeuille van beleggingen in vastrentende waarden. Het contract met de verzekeraar biedt ook de mogelijkheid om voor ten hoogste 20% van de premiereserve en 15% van de geschatte prolongatiepremie te beleggen in beleggingsfondsen. Het rendement op de beleggingen in fondsen wordt toegevoegd c.q. onttrokken (indien negatief) aan de overrente.
27
Indien een negatief rendement op het in zakelijke waarden (beleggingsfondsen) belegde deel van de premiereserve tot gevolg heeft dat de overrente in enig jaar negatief is, wordt deze negatieve overrente, gedurende de contractsduur, in volgende jaren gecompenseerd met eventueel dan gerealiseerde positieve overrente. De jaarlijks beschikbare overrente wordt toegevoegd aan een bij de verzekeraar aangehouden depot. Dit depot kan uitsluitend worden aangewend ter financiering van de herziening (waaronder indexering) van de verzekerde pensioenen. Jaarlijkse indexering van de pensioenen vindt slechts plaats voor zover hiervoor voldoende middelen in het depot aanwezig zijn. Indien het depot onvoldoende middelen bevat wordt jaarlijks door de directie een besluit genomen of en in welke mate indexatie van de opgebouwde rechten plaats vindt. 3.10.2.
Belastingen
Voor tijdelijke verschillen tussen de fiscale boekwaarde van activa en verplichtingen en de boekwaarde volgens deze jaarrekening worden latente belastingvorderingen en –verplichtingen gevormd. Hierbij wordt uitgegaan van de belastingtarieven die gelden per balansdatum. De latente belastingen worden gewaardeerd op nominale waarde. De belangrijkste tijdelijke verschillen vloeien voort uit de herwaardering van beleggingen en fiscale faciliteiten (egalisatiereserve). De over de winst verschuldigde belasting wordt opgenomen in de periode waarin de winsten ontstaan, gebaseerd op de geldende fiscale wetgeving. Latente belastingen met betrekking tot de herwaardering van beleggingen, waarvan waardeveranderingen direct ten laste of ten gunste van het eigen vermogen worden gebracht, worden ook ten gunste of ten laste van het eigen vermogen gebracht en worden hierna samen met de uitgestelde waardeveranderingen opgenomen in de winst- en verliesrekening. 3.11. Depots van herverzekeraars
Depots van herverzekeraars hebben betrekking op met poolmaatschappijen af te rekenen verplichtingen met een looptijd langer dan één jaar. Deze schulden zijn niet rentedragend. 3.12. Schulden uit directe verzekering
Schulden uit directe verzekering hebben betrekking op nog aan tussenpersonen uit te keren provisies en premies. 3.13. Schulden uit herverzekering
Schulden uit herverzekering hebben betrekking op nog aan herverzekeraars verschuldigde premies uit hoofde van de herverzekeringscontracten. Zie ook onderdeel 3.5 van deze toelichting. 3.14. Overige schulden en overlopende passiva
De overige schulden en overlopende passiva betreffen voornamelijk het eigen risicodepot van polishouders alsmede door verzekerden vooruitbetaalde verzekeringspremies. Het eigen risicodepot van polishouders heeft betrekking op het door verzekerden reeds afgestorte eigen risicodepot bij motorrijtuigverzekeringen. Over de depotgelden wordt geen rente vergoed. De depotgelden worden gerestitueerd bij beëindiging van de polis. 4.
Winst- en verliesrekening
4.1.
Verdiende premies eigen rekening
De brutopremie wordt als opbrengst geboekt op het moment dat deze in rekening wordt gebracht. De voorziening voor niet-verdiende premies geeft het deel van de geboekte premies weer dat betrekking heeft op de niet verstreken risicotermijnen. Deze voorziening voor niet-verdiende premies wordt separaat voor ieder verzekeringscontract bepaald op basis van een dagelijkse pro-rata methode. Uitgaande herverzekeringspremies worden verantwoord als een last in overeenstemming met de vorm van herverzekeringsdekkingen die zijn ontvangen. Een gedeelte van de uitgaande herverzekeringspremies wordt opgenomen als een vooruitbetaling.
28
De aan verzekerden in rekening gebrachte polis- en administratiekosten worden als opbrengst geboekt op het moment dat deze in rekening worden gebracht. De opbrengsten uit inkomende herverzekering met betrekking tot de milieuschadeverzekeringen worden verantwoord aan de hand van de opgaven door cedenten. Met een voorziening voor niet-verdiende premies wordt geen rekening gehouden. 4.2.
Toegerekende opbrengst uit beleggingen
De toegerekende opbrengst uit beleggingen heeft betrekking op het gedeelte van de opbrengsten uit beleggingen dat wordt toegerekend aan het resultaat technische rekening schadeverzekering in verband met de liquiditeiten en beleggingen die als dekking voor de technische voorzieningen worden aangehouden. De toerekening vindt plaats op basis van de verhouding tussen het gemiddelde van de technische voorzieningen en het balanstotaal per primo en ultimo van het boekjaar. 4.3.
Overige technische baten eigen rekening
De overige technische baten eigen rekening hebben betrekking op ontvangen vergoedingen en commissies voor beheersen personeelskosten in het kader van het beheren van de verzekeringspool voor de beroepsaansprakelijkheidsverzekeringen van assurantietussenpersonen en makelaars in onroerend goed (BAVAM), het managen van de Atoompool en de NHT en de run-off van DAP Holding. De opbrengsten worden verantwoord in dezelfde periode als ook de doorbelaste kosten als last worden verantwoord. 4.4.
Schaden eigen rekening
De schaden eigen rekening betreft de uitkeringen voor geleden schaden en de kosten van derden voor het vaststellen van de schaden, ontvangen herverzekeringsuitkeringen alsmede de mutatie in de technische voorziening voor te betalen schaden. 4.5.
Bedrijfskosten
4.5.1. Acquisitiekosten De acquisitiekosten zijn de vergoedingen die aan assurantietussenpersonen worden verstrekt voor het opnemen van posten in de portefeuille. De acquisitiekosten worden aan de kosten toegerekend naar evenredigheid van de verstreken termijn van de afgegeven dekking. In de voorziening voor niet-verdiende premies zijn op de niet-verdiende bruto premie de acquisitiekosten in mindering gebracht. De mutatie op de in de voorziening niet-verdiende premie opgenomen acquisitiekosten wordt in de resultatenrekening verantwoord als “wijziging overlopende acquisitiekosten”. 4.5.2. Beheers- en personeelskosten Hieronder worden de personeels-, kantoor-, huisvesting-, automatiserings- en andere bedrijfskosten verantwoord. Onder de personeelskosten vallen onder andere salarissen, sociale lasten en pensioenlasten. De kosten voor de behandeling van schaden worden niet toegerekend aan de schadelast eigen rekening maar blijven onderdeel van de beheersen personeelskosten. 4.5.3. Provisie en winstdeling ontvangen van herverzekeraars Betreft de van herverzekeraars ontvangen commissie in het kader van de afgesloten herverzekeringscontracten. 4.6.
Opbrengsten, lasten en niet gerealiseerde resultaten uit beleggingen
Het resultaat uit beleggingen bestaat uit rente, dividend, herwaarderingen en de kosten in verband met het aanhouden van de beleggingen en de uitgevoerde transacties. 4.7.
Belastingen
De belastingen worden berekend over het resultaat rekening houdend met fiscale voorschriften en faciliteiten.
29
Risicobeheer
1
Risicoprofiel
VAN is door de verzekeringsbranche opgericht voor het verzekeren c.q. managen van bijzondere risico’s. Om de financiële risico’s voor de VAN beheersbaar te maken zijn deze risico’s voor een belangrijk deel door middel van herverzekeringscontracten afgedekt. Herverzekering vindt plaats bij zowel professionele herverzekeraars als bij pools van Nederlandse verzekeraars. 2
Verzekeringsrisico
2.1
Samenstelling verzekeringsportefeuille
Binnen de verzekeringsportefeuille ligt de nadruk op Motorrijtuigen en Aansprakelijkheid. Binnen de branche Motorrijtuig wordt dekking geboden aan verzekerden die naar aard van het risico veelal niet door andere verzekeraars worden geaccepteerd. Binnen de branche Aansprakelijkheid wordt specifiek dekking geboden aan assurantietussenpersonen en makelaars in onroerend goed ten aanzien van hun beroepsaansprakelijkheid. Deze beroepsaansprakelijkheidsverzekering houdt een risico van concentratieschade in op het moment dat één of meer handelingen, die universeel binnen deze groep worden uitgevoerd, als onrechtmatig wordt beschouwd.
30
2.2
Ontwikkeling schadeverloop 2008 tot en met 2010
(in duizenden euro’s) Technische
Na herverzekering
Betalingen
Technische
Per saldo
voorzieningen
voorzieningen
vrijval/
voor te betalen
voor te betalen
toevoegingen
schaden per
schaden per
1 januari
31 december
2010 Schadejaren: 2006 en eerder
4.884
388
3.618
878
2007
3.333
520
1.469
1.344
2008
3.459
603
2.807
49
2009
6.868
1.398
4.248
1.222
18.544
3.493
Totaal t/m 2009
2.909
12.142
2010
1.885
4.878
Totaal Netto
4.794
17.020
Schadebehandelingskosten
4.624
Voorziening netto
21.644
2009 Schadejaren: 2005 en eerder
5.187
489
3.800
2006
1.248
112
1.084
52
2007
3.802
566
3.333
-97
2008
5.898
2.225
3.459
214
16.135
1.067
Totaal t/m 2008
3.392
11.676
2009
2.098
6.868
Totaal Netto
5.490
18.544
Schadebehandelingskosten
898
3.684
Voorziening netto
22.228
2008 Schadejaren: 2004 en eerder
6.193
805
4.791
597
2005
2.628
180
396
2.052
2006
2.124
205
1.248
671
2007
5.914
1.080
3.802
1.032
16.859
4.352
2.270
10.237
2008
Totaal t/m 2007
1.994
5.898
Totaal Netto
4.264
16.135
Schadebehandelingskosten Voorziening netto
2.105 18.240
De toename van de schadebehandelingskosten over de jaren houdt verband met het beëindigen van de herverzekering van de risico’s uit beroepsaansprakelijkheid via de BAVAM-pool. Vanaf tekenjaar 2007 komen de kosten voor schadebehandeling niet meer voor rekening van de pool maar voor rekening van de VAN. Het netto uitloopresultaat verdeeld naar de belangrijkste branches geeft voor deze jaren het volgende beeld:
Wettelijke aansprakelijkheid Motorrijtuigen
2010
2009
2008
2.447
1.570
4.468
Algemene aansprakelijkheid
668
-158
-220
Overige branches
712
-346
104
3.827
1.066
4.352
Toereikendheidstoets Samenstelling
Voor de samenstelling van de homogene groepen is gekeken naar de aard van het risico (langlopende claims/kortlopend) en naar de doelgroepen (particulieren/bedrijven). Deze onderverdeling leidt er toe dat per productgroep die gevoerd wordt een toereikendheidstoets over de aangehouden voorziening premies en voorziening schaden wordt gegeven. Vaststelling voorzieningen Voorziening premies
Schadeverzekering De voorziening voor niet-verdiende premies is berekend naar evenredigheid van de nog niet verstreken risicotermijnen. De voorziening is gelijk aan de niet-verdiende bruto premies onder aftrek van vooruitbetaalde herverzekeringspremies (herverzekeringsdeel). De acquisitiekosten worden naar rato op de bruto premie in mindering gebracht. Inkomende herverzekering Voor de inkomende herverzekeringscontracten wordt geen rekening gehouden met de nog niet verstreken risicotermijnen. De door cedenten opgegeven geboekte netto premie over het boekjaar wordt als opbrengst in het boekjaar verantwoord. Voorziening schade
Schadeverzekering Voorzieningen voor te betalen schaden betreffen de geaccumuleerde schattingen van de uiteindelijke schaden en omvatten een voorziening voor reeds voorgevallen, maar nog niet gemelde schaden. De voorzieningen geven de schatting weer van de toekomstige uitkeringen en schadebehandelingskosten voor gemelde en nog niet gemelde schadeclaims met betrekking tot verzekerde gebeurtenissen die zich hebben voorgedaan. Verwachte subrogatie wordt afzonderlijk op de balans onder de vorderingen uit directe verzekering opgenomen. De voorziening voor te betalen schaden is bestemd voor de per balansdatum nog niet afgewikkelde schaden van het boekjaar en de voorgaande jaren. De vaststelling geschiedt stelselmatig post voor post, dan wel op basis van statistische gegevens, rekening houdende met nog niet gemelde schadegevallen. Bij de bepaling van de voorziening is tevens rekening gehouden met nog te maken schadebehandelingskosten. De schadevoorziening voor de beroepsaansprakelijkheidsverzekeringen voor tussenpersonen en makelaars onroerende zaken wordt voor de schadelast binnen het eigen behoud actuarieel bepaald. Voor schaden die het eigen behoud te boven gaan op post voor postbasis een aanvullende voorziening wordt getroffen. Bovenop deze voorzieningen is een voorziening voor schadebehandeling gevormd. Het vaststellen van een voorziening gaat gepaard met onzekerheden, waarbij onderbouwde schattingen en beoordelingen moeten worden gemaakt. De schadevoorzieningen worden, conform hetgeen gebruikelijk is in de branche, niet contant gemaakt. Wijzigingen in schattingen worden in het resultaat opgenomen in de periode waarin de schattingen zijn aangepast.
32
Verplichtingen voor niet-betaalde schaden worden in het geval van individuele gevallen die zijn gemeld, geschat aan de hand van de schadevaststelling. In het geval van reeds voorgevallen maar nog niet gemelde schaden, worden de verplichtingen geschat op basis van statistische analyses. Statistische analyses worden ook gebruikt om de uiteindelijk verwachte kosten te schatten van complexere claims die door zowel in- als externe factoren (zoals schadebehandelingsprocedures, inflatie, veranderingen in wet- en regelgeving, gerechtelijke uitspraken, historie en trends) kunnen worden beïnvloed. Uitkeringen worden als last opgenomen wanneer ze worden gedaan. Inkomende herverzekering De aangehouden voorzieningen voor te betalen schaden voor milieuschadeverzekeringen worden vastgesteld aan de hand van opgaven van cedenten. De voorzieningen worden niet contant gemaakt. Een voorziening voor schadebehandelingskosten wordt niet getroffen omdat de schadebehandeling door en voor rekening van de cedenten plaats vindt. Toetsing Voorziening Premies
De VAN kent geen producten waarbij de premie ontoereikend is ten opzichte van de schadelast. Voorziening Schade
Wij hebben onze voorzieningen op kwalitatieve wijze op toereikendheid getoetst. Hierbij zijn wijzigingen in waarderingsmethodiek en de uitloop in de afgelopen 5 jaar geëvalueerd. Op basis van de historische uitloopresultaten zijn wij van mening dat de opgenomen voorzieningen toereikend zijn. 2.3
Frauderisico’s
Onrechtmatig claimgedrag van polishouders heeft betrekking op het risico dat polishouders onterecht een schade claimen, of de omvang van een schade overdrijven. Door de diverse afdelingen waaronder Acceptatie en Schadebehandeling wordt gelet op indicatoren in aanvraagformulieren c.q. schademeldingen die op mogelijke fraude kunnen duiden. De behandeling van deze dossiers wordt vervolgens overgedragen aan de afzonderlijke afdeling Speciale Zaken. 2.4
Herverzekering
Het eigen behoud is afgestemd op de omvang van het vermogen van de VAN en de gewenste risicotolerantie. in duizenden euro’s
2006
2007
2008
2009
2010
Dekking Motor WA en casco
per risico
350
350
350
350
350
Beroepsaansprakelijkheid
per risico
-
350
375
375
375
Milieuschadeverzekering
per risico
-
-
312
-
325
Particuliere aansprakelijkheid
per risico
50
50
200
200
200
Brand
per risico per jaar
-
-
-
-
-
350
350
585
685
680
De risico’s uit de beroepsaansprakelijkheidsverzekering zijn tot en met 2006 voor 100% afgedekt door een pool van Nederlandse verzekeraars, waarbij door de pool de schaden boven 750 zijn herverzekerd bij een grote buitenlandse herverzekeraar. Ultimo 2006 is deze pool beëindigd. De VAN heeft de premies en risico’s in 2010 voor 40% (2009: 40%) gecedeerd aan een aantal Nederlandse verzekeraars. Voor individuele schaden boven het eigen aandeel van 375 zijn herverzekeringsovereenkomsten afgesloten met professionele herverzekeraars. De risico´s van milieuschadenverzekering zijn via inkomende herverzekeringscontracten overgenomen van een aantal Nederlandse verzekeraars. Deze risico’s worden vervolgens gecedeerd aan een pool van Nederlandse verzekeraars en professionele herverzekeraars. In 2010 waren de risico’s voor 87% gecedeerd (2009: 100%). De risico´s van de brandverzekeringen waren tot en met 2005 voor 97,5% gecedeerd aan een tweetal pools van Nederlandse verzekeraars. Deze pools zijn ultimo 2005 opgeheven waarna voor deze verzekeringen een stoploss herverzekeringscontract is afgesloten met professionele herverzekeraars.
33
De professionele herverzekeraars die meedraaien in het herverzekeringsprogramma voor de door de VAN afgegeven dekkingen worden geselecteerd op basis van financiële sterkte en continuïteit, gezien het lange termijnkarakter van de schadeafwikkeling. Het risico van terrorisme is herverzekerd bij de NHT. 3
Marktrisico
Het marktrisico voor VAN ontstaat doordat bij veranderingen in de financiële markten de waardeveranderingen van de beleggingen (aandelen, vastrentend) niet gelijk loopt met die van de verplichtingen. 3.1 Renterisico
De renterisico’s voor de VAN zijn beperkt. De technische voorzieningen worden niet contant gemaakt en in de schuldenpositie’s zijn, uitgezonderd in depot gestorte gelden door NMP-poolmaatschappijen en herverzekeraars (540), geen schulden opgenomen waarvoor rentevergoedingen worden verstrekt. Het renterisico komt tot uiting in mutaties in de resultatenrekening indien door wijzigingen in de marktrente de marktwaarde van de vastrentende activa onder de aanschafwaarde komt te liggen. 2010
2009
Marktwaarde
31.398
21.403
Aanschafwaarde
30.728
20.679
De rentegevoeligheid kan worden gemeten door middel van de duration. De duration in de beleggingen in vastrentende waarden ligt op 3,8 (2009: 5,0). 3.2
Prijsrisico
De aandelenbeleggingen van VAN hebben ultimo 2010 een waarde van € 5,9 miljoen (2009: € 9,8 miljoen). De aandelenbeleggingen in vastrentende waarden zijn in 2010 verkocht. Met de opbrengst hiervan zijn staatsobligaties aangekocht.
Beleggingsfondsen in aandelen Beleggingsfondsen in vastrentende waarden
5.852
4.950
-
4.863
5.852
9.813
Deze beleggingsfondsen in aandelen zijn gespreid over een drietal fondsen, waarvan een mondiaal aandelenfonds met 60% (2009: 60%) het grootste deel van de totale portefeuille bevat. Daarnaast zijn gelden belegd in een hoog dividendfonds (24% (2009: 25%)) en een fonds dat belegt in emerging markets (16% (2009:15%)). 3.3
Liquiditeitsrisico
Door de VAN worden voor het opvangen van volatiliteit in schadeuitkeringen liquiditeiten in de vorm van korte termijn deposito´s aangehouden. Verder wordt de duratie van de beleggingen periodiek getoetst en afgestemd met de duratie van de verplichtingen uit hoofde van de verzekeringsverplichtingen. 4
Kredietrisico
VAN kent verschillende verschijningsvormen van kredietrisico. Het kredietrisico in de beleggingsportefeuille, vorderingen op herverzekeraars en de vorderingen op tussenpersonen zijn hiervan de belangrijkste.
34
4.1
Kredietrisico binnen de beleggingsportefeuille
Het kredietrisico binnen de vastrentende beleggingsportefeuille van VAN is het risico dat een emittent van een obligatie of een debiteur van een onderhandse lening niet meer aan zijn verplichtingen kan voldoen. De strategische omvang van de diverse kredietwaardigheidscategorieën binnen de vastrentende portefeuille is vastgelegd in mandaten voor de vermogensbeheerder. Periodiek wordt gecontroleerd en gerapporteerd of de vermogensbeheerder zich aan de mandaten heeft gehouden. De vastrentende beleggingsportefeuille geeft op balansdatum (tegen marktwaarde) de volgende verdeling: in duizenden euro’s Staatsobligaties Corporates Overig
2010
2009
30.024
18.123
1.374
3.028
-
252
31.398
21.403
De portefeuille is gespreid in stukken en fondsen waarbij geen enkele debiteur een belang van meer dan 2% in het totaal van beleggingen inneemt. Toegestane uitzonderingen op deze regel betreffen beleggingen in leningen aan, door de markt als top-kredietwaardig beschouwde, landen. 4.2
Kredietrisico vorderingen op herverzekeraars
De VAN maakt in ruime mate gebruik van herverzekeraars teneinde de financiële gevolgen van geaccepteerde verzekeringstechnische risico’s voor de VAN beheersbaar te houden. Bij herverzekering wordt gebruik gemaakt van pools van Nederlandse verzekeraars (BAVAM-pool en Milieupool) en van professionele herverzekeraars. Ten aanzien van de professionele herverzekeraars maakt de VAN gebruik van een vaste groep gerenommeerde herverzekeraars met een minimale rating van A-. De Nederlandse verzekeraars die in de pools vertegenwoordigd zijn staan allen onder toezicht van De Nederlandsche Bank en de Autoriteit Financiële Markten. Door de directie is het kredietrisico van deze verzekeraars beoordeeld en geconcludeerd dat een voorziening voor oninbaarheid niet getroffen behoeft te worden. De posities in vorderingen en schulden aan herverzekeraars kan als volgt over beide groepen worden verdeeld: 2010 Pools
Vorderingen uit herverzekering
Professionele
Totaal
2009 Pools
Professionele
herverzeke-
herverzeke-
raars
raars
Totaal
163
699
862
285
459
744
-
300
300
-
320
320
te betalen schaden
23.305
8.992
32.297
26.866
12.446
39.312
Depots van herverzekeraars
-1.171
-89
-1.260
-1.506
-209
-1.715
Schulden uit herverzekering
-127
-602
-729
-157
-558
-715
22.170
9.300
31.470
25.488
12.458
37.946
Technische voorziening voor niet-verdiende premies en lopende risico’s Technische voorziening voor
35
5
Solvabiliteit
Wettelijke richtlijnen vereisen dat verzekeringsmaatschappijen een minimale solvabiliteitsmarge aanhouden. De VAN streeft, gezien de beperkte omvang van de onderneming, de kleine portefeuilles en de grote inherente risico’s naar een aanwezige solvabiliteit van ten minste 300% van de minimale solvabiliteitsmarge. Per 31 december 2010 bedraagt de aanwezige solvabiliteit 450% (2009: 373%).
Aanwezig Vereist Overschot
36
2010
2009
25.363
21.650
5.644
5.797
19.719
15.853
Toelichting op de balans
Beleggingen Andere deelnemingen
De andere deelnemingen bestaat uit een belang in Centrale Expertise Dienst Holding B.V. (2,3%). Overige financiële beleggingen 31 december
Aankopen
Verkopen Herwaardingen
31 december
2009
Aandelen
2010
9.813
355
5.073
757
5.852
21.403
17.560
7.852
287
31.398
-
-
-
-
-
Deposito´s bij Kredietinstellingen
15.576
-
18
-
15.558
Totaal
46.792
17.915
12.943
1.044
52.808
Waardepapieren met een vaste of van de rentestand afhankelijke rente Vorderingen uit andere leningen
De aandelen bestaan uit beleggingsfondsen. Deze beleggingsfondsen beleggen enerzijds in aandelen en anderzijds in obligatie- en bedrijfsleningen. Zie hoofdstuk 3.2 voor een nadere toelichting. De aanschafwaarde bedraagt 6.488 (2009: 11.474). De geamortiseerde aanschafwaarde van de waardepapieren met een vaste of van de rentestand afhankelijke rente bedraagt 30.728 (2009: 20.963). De bruto vorderingen uit andere leningen (ultimo 2010: 123 (2009: 176)) betreffen twee leningen aan tussenpersonen waarbij als zekerheid het pandrecht op de assurantieportefeuilles van deze tussenpersonen is verkregen. De vorderingen zijn geheel voor oninbaarheid voorzien. Vorderingen De resterende looptijd van de vorderingen bedraagt minder dan één jaar. Vorderingen uit directe verzekering
2010
2009
Verzekeringnemers (incl. regres)
654
552
Tussenpersonen
585
654
1.239
1.206
De op de vorderingen in mindering gebrachte voorziening voor mogelijke oninbaarheid bedraagt 1.586 (2009: 1.599). Overige vorderingen
In de overige vorderingen zit het rekening courantsaldo met het facilitair bedrijf 3P Service begrepen 449 (2009: 712). Dit saldo heeft betrekking op gelden die door de VAN aan 3P Service beschikbaar zijn gesteld in het kader van de door 3P Service te verrichten diensten. Het saldo is in principe direct opvraagbaar en zal in de komende jaren worden verrekend met door 3P Service gemaakte kosten en worden ontvangen. Er zijn geen afspraken tussen de VAN en 3P Service over de periode waarin het saldo wordt verrekend en/of over rentevergoedingen. De overige vorderingen betreffen daarnaast de nog af te rekenen doorbelaste kosten aan de ondernemingen waarvoor de VAN het management voert.
37
Overige activa Materiële vaste activa Inventaris
Bedrijfsauto’s
Computers
Totaal
2010
2009
2010
2009
2010
2009
2010
2009
Stand per 1 januari
-
1
162
133
142
129
304
263
Investeringen
-
-
-
58
-
57
-
115
Afschrijvingen
-
-1
-37
-29
-42
-44
-79
-74
Desinvesteringen
-
-
-
-
-
-
-
-
Stand per 31 december
-
-
125
162
100
142
225
304
Cumulatieve aanschafwaarde
-
-
208
208
367
367
575
575
Cumulatieve afschrijvingen
-
-
-83
-46
-267
-225
-350
-271
Stand per 31 december
-
-
125
162
100
142
225
304
5
5
5
5
5
5
Afschrijvingstermijn in jaren (economische levensduur)
Na de verhuizing per 1 mei 2008 zijn delen van de inventaris en computers buiten gebruik gesteld en derhalve gedesinvesteerd. De boekwaarde was nihil. Liquide middelen
Het saldo aan liquide middelen staat ter vrije beschikking van de VAN. Overlopende activa Overige overlopende activa
Vooruitbetaalde kosten Overige
38
2010
2009
41
39
7
5
48
44
Eigen vermogen Gestort en
Herwaarde-
Overige
Onverdeeld
opgevraagd
ringsreserve
reserves
resultaat
Totaal
3.019
858
10.503
4.567
18.947 -303
kapitaal
Stand per 1 januari 2008 Ongerealiseerde herwaarderingen op beleggingen
-
-303
-
-
Resultaatbestemming 2007
-
-
4.567
-4.567
-
Resultaat na belastingen 2008
-
-
-
3.060
3.060
-
-3.000
-3.000
Dividenduitkering Stand per 31 december 2008
3.019
555
15.070
60
18.704
Stand per 31 december 2008
3.019
555
15.070
60
18.704 -26
Ongerealiseerde herwaarderingen op beleggingen
-
-26
-
-
Resultaatbestemming 2008
-
-
60
-60
-
Resultaat na belastingen 2009
-
-
-
2.972
2.972
Stand per 31 december 2009
3.019
529
15.130
2.972
21.650
Stand per 31 december 2009
3.019
529
15.130
2.972
21.650
Ongerealiseerde herwaarderingen op beleggingen
-
427
-
Resultaatbestemming 2009
-
-
2.972
-2.972
-
Resultaat na belastingen 2010
-
-
-
3.286
3.286
3.019
956
18.102
3.286
25.363
Stand per 31 december 2010
427
Het maatschappelijk kapitaal bedraagt € 5 miljoen waarbij de waarde per aandeel € 1 bedraagt. Hiervan zijn 3.018.522 aandelen geplaatst en volgestort. De aandelen staan op naam. Aandeelhouders kunnen slechts zijn verzekeringsondernemingen, toegelaten tot de uitoefening van het verzekeringsbedrijf in Nederland, of ondernemingen waarvan het vermogen grotendeels bestaat uit aandelen in bedoelde verzekeringsondernemingen. Er zijn geen aandelen waaraan bijzondere rechten zijn toegekend. In de Algemene Vergadering van Aandeelhouders van 7 juni 2010 is besloten het resultaat over 2009 geheel toe te voegen aan de Overige Reserves.
39
Technische voorzieningen Voor niet-verdiende premies
2009
2010 bruto
herver-
netto
bruto
zekering
Motorrijtuigverzekering
herver-
netto
zekering
1.068
-103
965
1.367
-126
-
-
-
-
-
-
Brand en andere schaden aan goederen
218
-67
151
217
-60
157
Algemene aansprakelijkheid
130
-129
1
136
-133
3
78
-1
77
22
-1
21
1.494
-300
1.194
1.742
-320
1.422
Zee, transport en luchtvaart
Overige branches
1.241
De bruto niet-verdiende premie is opgenomen onder aftrek van de aan de niet-verdiende premie toe te rekenen acquisitiekosten van 339 (2009: 393). bruto
2010 Saldo 1 januari Toevoegingen gedurende het jaar Toegevoegd aan het resultaat Saldo 31 december
herverzekering
2009
2010
2009
1.742
2.162
-320
-269
18.619
20.956
-6.602
-7.148
-18.867
-21.376
6.622
7.097
1.494
1.742
-300
-320
Voor te betalen schaden
2010 bruto
herver-
netto
2009 bruto
zekering
Motorrijtuigverzekering
12.347
-3.363
herver-
netto
zekering
8.984
15.118
-4.305
10.813
Zee, transport en luchtvaart
1.344
-812
532
1.941
-1.313
628
Brand en andere schaden aan goederen
1.068
-882
186
1.674
-1.143
531
39.073
-27.240
11.833
42.723
-32.551
10.172
109
-
109
84
-
84
53.941
-32.297
21.644
61.540
-39.312
22.228
Algemene aansprakelijkheid Overige branches
In de bruto voorziening voor te betalen schaden is een opslag voor interne schadebehandelingskosten opgenomen van 10.778 (2009: 10.142). Een deel van de interne schadebehandelingskosten komt voor rekening van herverzekeraars. De netto voorziening voor interne schadebehandelingskosten bedraagt 4.699 (2009: 3.684).
40
bruto
Saldo 1 januari
herverzekering
2010
2009
2010
2009
61.540
59.612
-39.312
-41.372 4.087
Uitgekeerde schaden, voorgaande periode
-6.068
-7.479
3.175
Uitgekeerde schaden, huidige periode
-2.089
-2.263
188
165
8.083
16.228
-1.913
-5.543
Toegevoegd aan het resultaat
-7.525
-4.558
5.565
3.351
Saldo 31 december
53.941
61.540
-32.297
-39.312
Gemelde schaden, huidige periode
Voorzieningen Voor pensioenen
Betreft de voorziening voor nog openstaande verplichtingen uit een overgangsregeling voor vroegpensioen. De resterende looptijd van de voorziening bedraagt minder dan 1 jaar. Voor belastingen
2010
2009
Latente belasting met betrekking tot: Herwaardering beleggingen
318
181
Fiscale egalisatiereserve
583
563
901
744
Depots van herverzekeraars Dit betreft schulden aan poolmaatschappijen met een looptijd langer dan een jaar. De schuld aan NMP-poolmaatschappijen en herverzekeraars is rentedragend. De andere depots zijn niet rentedragend. BAVAM-poolmaatschappijen
30
125
NMP-poolmaatschappijen en herverzekeraars
540
876
DAP-poolmaatschappijen
690
714
1.260
1.715
1.615
1.816
Belastingen en premies sociale verzekeringen
103
107
Overige schulden
538
444
2.256
2.367
Schulden Dit betreft schulden met een looptijd korter dan 1 jaar. Overige schulden Eigen risico depots polishouders
41
Overlopende passiva
Vooruitontvangen verzekeringspremies Overig
2010
2009
3.576
2.023
412
926
3.988
2.949
NIET UIT DE BALANS BLIJKENDE VERPLICHTINGEN Voorwaardelijke verplichtingen Deelname aan de Nederlandse Herverzekeringsmaatschappij voor Terrorismeschaden N.V.
Met ingang van 1 juli 2003 neemt de VAN deel in de Nederlandse Herverzekeringsmaatschappij voor Terrorismeschaden N.V. (NHT). Door de NHT wordt het risico voor terrorismeschaden overgenomen van de deelnemende verzekeraars. Binnen de NHT is het risico deels verdeeld onder alle deelnemende verzekeringsmaatschappijen (1e layer van € 400 miljoen) en het restant bij professionele herverzekeraars en de Nederlandse Staat. Het aandeel in de 1e layer waarvoor de VAN garant staat bedraagt 131. Verstrekte garanties De VAN heeft per 31 december 2010, in het kader van de schadebehandeling van beroepsaansprakelijkheidsschaden, voor in totaal 613 (2009: 613) aan garanties afgegeven ten behoeve van derden.
42
Toelichting op de winst- en verliesrekening (bedragen x € 1.000)
Geboekte brutopremies De brutopremies worden uitsluitend in Nederland gerealiseerd. Brutoschaden De interne schadebehandelingskosten waaronder begrepen de personeelskosten van de schadebehandelaars alsmede de aan de schadebehandeling toe te rekenen beheerskosten worden verantwoord onder de Beheers- en personeelskosten zoals opgenomen onder de Bedrijfskosten. De behandeling van schaden behorende tot het label Rialto Verzekeringen is uitbesteed. Technische rekening verdeeld naar schadeverzekering en inkomende herverzekering 2010 Schade-
Inkomende
verzekering
herver-
Totaal
2009 Schade-
Inkomende
verzekering
herver-
zekering
Geboekte brutopremies
18.064
Bruto verdiende premie Bruto schaden
Totaal
zekering
555
18.619
20.388
568
18.312
555
-421
-136
20.956
18.867
20.808
568
21.376
-557
-11.632
-38
-11.670
Bruto bedrijfskosten
-7.204
-331
-7.535
-7.968
-440
-8.408
Saldo herverzekeringsbaten en -lasten
-8.767
-362
-9.129
-3.076
-474
-3.550
Toegerekende opbrengst beleggingen
710
-
710
1.934
-
1.934
Overige technische baten
703
334
1.037
964
415
1.379
3.333
60
3.393
1.030
31
1.061
43
Brancheoverzicht Motorrijtuig-
Zee,
verzekering
transport
wettelijke aansprake-
Brand en
Algemene
Overige
andere aansprake-
branches
en schaden aan
Totaal
lijkheid
luchtvaart
goederen
2010
2010
2010
2010
2010
2010
Geboekte brutopremies
6.938
-
1.156
10.062
463
18.619
Bruto verdiende premie
7.237
-
1.154
10.011
465
18.867
-669
581
30
-308
-191
-557
lijkheid
Bruto schaden Bruto bedrijfskosten Saldo herverzekeringsbaten en -lasten Toegerekende opbrengst beleggingen Overige technische baten
Geboekte brutopremies Bruto verdiende premie
-3.813
-205
-682
-2.645
-190
-7.535
-783
-494
-855
-6.997
-
-9.129
336
18
16
336
4
710
-
29
415
593
-
1.037
2.308
-71
78
990
88
3.393
2009
2009
2009
2009
2009
2009
8.030
2
1.123
11.394
407
20.956
8.247
2
1.094
11.362
671
21.376
Bruto schaden
-2.955
90
-757
-7.822
-226
-11.670
Bruto bedrijfskosten
-4.951
-106
-695
-2.408
-248
-8.408
-902
-137
-552
-1.960
1
-3.550
Saldo herverzekeringsbaten en -lasten Toegerekende opbrengst beleggingen Overige technische baten
Bedrijfskosten Acquisitiekosten
De betaalde provisie bedraagt 1.625 (2009: 1.762)
44
1.096
51
43
738
6
1.934
-
207
415
757
-
1.379
535
107
-452
667
204
1.061
Beheers- en personeelskosten
Salarissen (incl. kosten gedetacheerden) Sociale lasten Pensioenlast Doorbelaste personeelskosten 3P Service Overige personeelskosten Totaal personeelskosten
2010
2009
1.717
1.731
215
159
615
711
1.216
1.305
178
475
3.941
4.381
Huisvestingskosten
359
321
Kantoorkosten
593
599
Automatiseringskosten
685
853
Afschrijvingen Algemene kosten
74
68
312
424
5.964
6.646
Het aantal werknemers, uitgedrukt in volledige dienstverbanden, bedraagt ultimo 2010 28,3 (2009: 30,9). De beheers- en personeelskosten namen ten opzichte van 2009 af. De kosten 2009 werden beïnvloed door een aantal incidentele posten welke zich in 2010 niet, of niet in die mate, hebben voorgedaan. De beloning (inclusief pensioenkosten en sociale lasten) van de directie bedraagt 282 (2009: 306). De gezamenlijke bezoldiging van de Raad van Commissarissen bedraagt nihil. De VAN droeg in 2010 voor 41% (2009: 43%) bij in de kosten van het facilitair bedrijf Coöperatieve Vereniging 3P Service u.a. Deze doorbelastingen betreffen naast personeelskosten ook de andere kosten. De doorbelastingen zijn hierbij meegenomen in de posten huisvestingskosten, kantoorkosten, automatiseringskosten en algemene kosten. Onder de algemene kosten is 124 (2009: 94) opgenomen voor accountantskosten. Hiervan betreft 118 (2009: 94) de controle van de jaarrekening en 6 (2009: nihil) betreft overige adviezen.
45
Niet technische rekening 2010
2009
Opbrengst uit beleggingen Interest beleggingen
866
1.047
Opbrengst deelnemingen
105
424
Dividend
296
833
22
30
1.289
2.334
43
1.109
459
1.279
Interest overig
Gerealiseerd resultaat uit beleggingen Koersresultaat Niet gerealiseerd resultaat uit beleggingen Koersresultaat Beleggingslasten Intrest depots herverzekeraars
-28
-
Kosten effecten
-66
-71
-94
-71
1.697
4.651
Resultaat beleggingen Toegerekende opbrengsten uit beleggingen De opbrengsten zijn als volgt in de winst- en verliesrekening verwerkt: Toegerekende opbrengst technische rekening
710
1.934
Toegerekende opbrengst aan eigen vermogen en overige voorzieningen
987
2.717
1.697
4.651
Belastingen De over het resultaat van het boekjaar berekende vennootschapsbelasting bedraagt 1.094. De effectieve belastingdruk bedraagt 25,0% (2009: 21,3%). Het nominale tarief bedraagt 25,5% (2009: 25,5%). De lagere effectieve belastingdruk wordt in 2010 en 2009 veroorzaakt door de van vennootschapsbelasting vrijgestelde beleggingsopbrengsten (dividend).
Rijswijk, 12 mei 2011 De directie
De Raad van Commissarissen
L.A.A. Bechtold, voorzitter
Chr.S.A. Schonewille, voorzitter
N.J.M. Barendse
C.J. Harland W.H. Steenpoorte
46
Overige gegevens
5.1
Resultaatbestemming
Statutaire bepalingen inzake de resultaatbestemming
Artikel 31 31.1 De directie is bevoegd, onder goedkeuring van de Raad van Commissarissen, een deel van de winst te reserveren. 31.2 De winst, die na toepassing van lid 1 resteert, staat ter beschikking van de algemene vergadering. 31.3 Uitkeringen kunnen slechts plaats hebben tot ten hoogste het uitkeerbare deel van het eigen vermogen. 31.4 Uitkering van de winst geschiedt na de vaststelling van de jaarrekening waaruit blijkt dat zij geoorloofd is. 31.5 De algemene vergadering kan besluiten tot uitkering van interim-dividend mits aan het vereiste van het derde lid is voldaan blijkens een tussentijdse vermogensopstelling overeenkomstig het in de wet bepaalde. 31.6 De algemene vergadering kan met inachtneming van het dienaangaande in lid 3 bepaalde besluiten tot uitkeringen op de aandelen ten laste van een reserve die niet krachtens de wet moet worden aangehouden. Voorstel tot resultaatbestemming
De directie heeft met instemming van de Raad van Commissarissen besloten om het voorstel aan de Algemene Vergadering van Aandeelhouders voor te leggen om het resultaat over 2010 toe te voegen aan de overige reserves van de vennootschap. Vooruitlopend op het besluit van de Algemene Vergadering van Aandeelhouders is dit besluit verwerkt in de jaarrekening. 5.2
Controleverklaring van de onafhankelijke accountant
Aan: directie, commissarissen en aandeelhouders van Verenigde Assurantiebedrijven Nederland N.V. Verklaring betreffende de jaarrekening
Wij hebben de in dit rapport op pagina 17 tot en met 46 opgenomen jaarrekening 2010 van Verenigde Assurantiebedrijven Nederland N.V. te Rijswijk gecontroleerd. Deze jaarrekening bestaat uit de balans per 31 december 2010 en de winst-enverliesrekening over 2010 met de toelichting, waarin zijn opgenomen een overzicht van de gehanteerde grondslagen voor financiële verslaggeving en andere toelichtingen. Verantwoordelijkheid van het bestuur
Het bestuur van de vennootschap is verantwoordelijk voor het opmaken van de jaarrekening die het vermogen en het resultaat getrouw dient weer te geven, alsmede voor het opstellen van het jaarverslag, beide in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 van het in Nederland geldende Burgerlijk Wetboek (BW). Het bestuur is tevens verantwoordelijk voor een zodanige interne beheersing als het noodzakelijk acht om het opmaken van de jaarrekening mogelijk te maken zonder afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten. Verantwoordelijkheid van de accountant
Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de jaarrekening op basis van onze controle. Wij hebben onze controle verricht in overeenstemming met Nederlands recht, waaronder de Nederlandse controlestandaarden. Dit vereist dat wij voldoen aan de voor ons geldende ethische voorschriften en dat wij onze controle zodanig plannen en uitvoeren dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat. Een controle omvat het uitvoeren van werkzaamheden ter verkrijging van controle-informatie over de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. De geselecteerde werkzaamheden zijn afhankelijk van de door de accountant toegepaste oordeelsvorming, met inbegrip van het inschatten van de risico’s dat de jaarrekening een afwijking van materieel belang als gevolg van fraude of fouten. Bij het maken van deze risico-inschattingen neemt de accountant de interne beheersing in aanmerking die relevant is voor het opmaken van de jaarrekening en het getrouwe beeld daarvan, gericht op het opzetten van controlewerkzaamheden die passend zijn in de omstandigheden. De risico-inschattingen hebben echter niet tot doel een oordeel tot uitdrukking te brengen over de effectiviteit van de interne beheersing van de entiteit. Een controle omvat tevens het evalueren van de geschiktheid van de gebruikte grondslagen voor financiële verslaggeving en de redelijkheid van de door het bestuur van de entiteit gemaakte schattingen, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening.
47
Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is om een onderbouwing van ons oordeel te bieden.
Verantwoordelijkheid van de accountant Oordeel
Naar ons oordeel geeft de jaarrekening een getrouw beeld van de grootte en de samenstelling van het vermogen van Verenigde Assurantiebedrijven Nederland N.V. per 31 december 2010 en van het resultaat over 2010 in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 BW. Verklaring betreffende overige bij of krachtens de wet gestelde eisen
Ingevolge artikel 2:393 lid 5 onder e en f BW vermelden wij dat ons geen tekortkomingen zijn gebleken naar aanleiding van het onderzoek of het jaarverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, overeenkomstig Titel 9 Boek 2 BW is opgesteld, en of de in artikel 2:392 lid 1 onder b tot en met h BW vereiste gegevens zijn toegevoegd. Tevens vermelden wij dat het jaarverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, verenigbaar is met de jaarrekening zoals vereist in artikel 2:391 lid 4 BW. Amstelveen, 12 mei 2011
KPMG ACCOUNTANTS N.V.
F.J.J. Glorie RA
Colofon Vormgeving: Ton Wienbelt, Den Haag Themateksten: Marcel Uljee, Amersfoort Druk: Quantes, Rijswijk
48
Handelskade 49 Postbus 1074 2280 CB Rijswijk
