Jaarverslag
2004
Inhoudsopgave
Algemeen
4
Aanbieding en ondertekening
5
Verslag van de directie Inleiding en samenvatting Vennootschap, bestuur en vennootschapsorganen Maatschappelijke context Ontwikkelingen m.b.t. drinkwater voor huishoudens Ontwikkelingen in de markt voor industrie- en afvalwater Personeel en organisatie Financiën Vooruitzichten
9 12 13 16 18 20 22 25
Jaarrekening 2004 Geconsolideerde balans per 31-12-2004 Geconsolideerde winst- en verliesrekening over 2004 Kasstroomoverzicht Algemene toelichting en grondslagen van waardering en resultaatbepaling Toelichting op de geconsolideerde balans Toelichting op de geconsolideerde winst- en verliesrekening Vennootschappelijke balans per 31-12-2004 Vennootschappelijke winst- en verliesrekening over 2004 Toelichting op de vennootschappelijke balans
29 30 31 32 33 39 41 42 43
Overige gegevens Winstbestemming Accountantsverklaring
47 47
Aanvullende gegevens Kengetallen Toelichting kengetallen
48 48
Bijlagen Bijlage 1 Distributiegebied Evides Bijlage 2 Organisatiestructuur Bijlage 3 Overzicht vennootschappelijke structuur
51 52 53
Evides Waterbedrijf | Jaarverslag 2004
3
Algemeen
Evides N.V.
Statutaire directie
Hoofdkantoor Zuiderparkweg 300 3085 BW Rotterdam
ir. G. Vogelesang ir. H.J.L de Kraa (MBa)
m.i.v. 9 mei 2005: Schaardijk 150 3063 NH Rotterdam
Secretaris ing. J.C. van Zandbergen
Postbus 59999 3008 RA Rotterdam
Ondernemingsraad
m.i.v. 9 mei 2005: Postbus 4472 3006 AL Rotterdam Telefoon Telefax
per 31 december 2004 Voorzitter mevrouw drs. G.J.C. van Meijel
010-2935000 010-2935980
Postrekening 228710 Bankrekening Bank Nederlandse Gemeenten 28.50.42.394 Handelsregister Kamer van Koophandel Rotterdam 24170650 Internetadres: www.evides.nl
Aandeelhouders per 31 december 2004 B.V. Gemeenschappelijk Bezit Evides DELTA N.V.
(50%) (50%)
Raad van Commissarissen per 31 december 2004 Voorzitter mr. G.H.N.L. van Woerkom
4
Evides Waterbedrijf | Jaarverslag 2004
Directeur (directie voorzitter) Directeur
Leden R.P. Binnendijk ir. J. Haijkens mevrouw M.W. Lubbi ir. D. Luteijn mr. drs. A.J.G. Poppelaars M.W. van Sluis RA
Secretaris ing. M.A.J. Joosten
Leden M.A. van Diesen W.M. Dolislager M.C. Heij ing. A. Karreman D. Korbee G.J. Opperman ing. P. de Pagter A.M.H. Samijn J.J. Rijkers
Aanbieding en ondertekening
Aan de Algemene Vergadering van Aandeelhouders Overeenkomstig de artikelen 26 en 27 lid 2 van de statuten bieden wij u hierbij het door ons opgemaakte jaarverslag over 2004 aan en leggen wij u ter vaststelling de door ons opgemaakte jaarrekening over 2004 voor. Rotterdam, 27 april 2005
Statutaire Directie, ir. G. Vogelesang, voorzitter
ir. H.J.L. de Kraa (MBa)
Aan de Algemene Vergadering van Aandeelhouders Bericht van de Raad van Commissarissen Het jaar 2004 was een bijzonder jaar. Het was het jaar waarin Evides door een gelijkwaardige fusie van Waterbedrijf Europoort en DELTA Water Bedrijf tot stand kwam. Het jaar waarin de bestuursorganen van WBE en DWB hun werkzaamheden beëindigden. Het jaar waarin de onderneming Evides voortvarend en succesvol werd ingericht. En het jaar waarin de nieuwe bestuursorganen van Evides - het statutair bestuur, de RvC, de AVA als ook de Ondernemingsraad - op een nieuwe leest werden geschoeid. De RvC wil allen die bij deze grote veranderingen betrokken waren bedanken voor hun inspanningen en flexibiliteit in deze bijzondere en intensieve periode. Een bijzonder woord van dank geldt het voltallige personeel van Evides dat alle nieuwe beleidslijnen met betrokkenheid en enthousiasme in activiteiten heeft omgezet. Overeenkomstig artikel 26 tot en met 28 van de statuten heeft de RvC kennis genomen van het door de statutaire directie opgestelde jaarverslag over het boekjaar 2004 met de jaarrekening en de bijbehorende toelichting. Tevens heeft de RvC kennis genomen van de bevindingen van accountant PricewaterhouseCoopers met betrekking tot de jaarrekeningcontrole. Op grond daarvan stelt zij de Algemene Vergadering van Aandeelhouders voor om zonder voorbehoud het jaarverslag 2004 goed te keuren en de jaarrekening 2004 vast te stellen. Het advies van de RvC met betrekking tot het reserveren van een deel van de behaalde winst komt tot uitdrukking in het hoofdstuk “Overige gegevens/winstbestemming”. Rotterdam, 27 april 2005
De Raad van Commissarissen, mr. G.H.N.L. van Woerkom, voorzitter R.P. Binnendijk, lid ir. J. Haijkens, lid mevrouw M.W. Lubbi, lid ir. D. Luteijn, lid mr. drs. A.J.G. Poppelaars, lid M.W. van Sluis RA, lid
Evides Waterbedrijf | Jaarverslag 2004
5
6
Evides Waterbedrijf | Jaarverslag 2004
Verslag van de directie
Evides Waterbedrijf | Jaarverslag 2004
7
De fusie is een feit | De ondertekening van de fusiedocumenten in Rhoon op 29 juni 2004.
8
Evides Waterbedrijf | Jaarverslag 2004
Verslag van de directie
Inleiding en samenvatting Per 1 januari 2004 heeft N.V. Waterbedrijf Europoort (WBE) de bedrijfsvoering van N.V. Waterwinningbedrijf Brabantse Biesbosch (WBB) op zich genomen. De aandeelhouders van WBB (DELTA N.V, Brabant Water N.V. en WBE) spraken af dat WBE de komende 15 jaar de exploitatie op zich neemt en het volledige personeel in dienst neemt. De synergie komt ten goede aan de aandeelhouders die tevens afnemers zijn.
Nieuwe onderneming Evides opgericht Op 29 juni 2004 werden de akten getekend waarmee Evides N.V. tot stand werd gebracht. De nieuwe onderneming komt voort uit de fusie van het in Rotterdam gevestigde N.V. Waterbedrijf Europoort en het in Middelburg gevestigde DELTA Water Bedrijf B.V. (DWB). De fusie was in 2003 voorbereid en het was aanvankelijk de bedoelding om al per 1 januari 2004 van start te gaan. De besluitvormingsprocedure kon echter pas in het voorjaar van 2004 worden afgerond. Op 22 maart respectievelijk 29 maart 2004 keurden de aandeelhouders van DELTA N.V (eigenaar van DWB) en WBE het fusiebesluit goed, nadat eerder de ondernemingsraden van beide bedrijven hadden geadviseerd de fusie tot stand te brengen. Op 2 april 2004 tekenden de directies van WBE en DWB de fusieovereenkomst, waarna beide bedrijven zich samen als Evides naar de buitenwereld presenteerden. In financiële zin wordt aan de fusie met terugwerkende kracht tot 1 januari 2004 invulling gegeven.
en omzet de tweede plaats in Nederland. Het industriewater wordt voor 42% gewonnen uit de rivier de Maas, voor 33% uit het Brielse Meer, voor 14% uit Rijn en Elbe en voor 11% uit kleinere lokale bronnen. Het industriewater wordt veelal ter plaatse door middel van specifieke installaties tot het gewenste niveau gezuiverd. In het industriewatersegment is Evides één van de sterkste spelers in noordwest Europa.
Missie en ambitie van Evides Als monopolist levert Evides drinkwater aan huishoudens met de wettelijk voorgeschreven kwaliteit, leveringszekerheid en service tegen aanvaardbare, marktconforme kosten. Evides wil een goede werkgever zijn, door medewerkers niet alleen goede arbeidsomstandigheden maar ook een uitdagende werkomgeving te bieden. Als speler op de vrije markt van levering van industriewater en diensten op het gebied van afvalwater- en rioolwaterzuivering wil Evides zich profileren als een betrouwbare, deskundige en commercieel opererende onderneming en als zodanig door de industrie aanvaard worden als een aantrekkelijke partner voor alle watergerelateerde activiteiten. Om de (drinkwater)missie nog beter te kunnen vervullen streeft Evides verdere schaalvergroting in de watersector na. Bij voorkeur door samen te gaan met nabijgelegen waterbedrijven. Om de (industrie- en afvalwater)missie nog beter te kunnen vervullen streeft Evides geleidelijke groei in noordwest Europa na, met projecten die tenminste een marktconforme marge opleveren tegen een acceptabel bedrijfsrisico.
Schets van Evides Evides is een waterbedrijf dat: - 156,8 miljoen m3 drinkwater levert in het zuidelijk deel van de provincie Zuid-Holland, in de hele provincie Zeeland en in het uiterste westen van de provincie Brabant; - 77, 7 miljoen m3 industriewater van diverse kwaliteiten levert aan een 60-tal grote industrieën in het voorzieningsgebied en in Duitsland (Stade, Hamburg); - het afvalwater zuivert van Schiphol en van bedrijvencomplexen in het Sloe-gebied (Vlissingen) en in Delfzijl (in voorbereiding); - in joint venture verband (details zie deelnemingen) de rioolwaterzuivering verzorgt in de Haagse agglomeratie door middel van de zuiveringsinstallaties Houtrust van 1,7 miljoen inwoners equivalenten (i.e.) en Harnaschpolder van 1,3 miljoen i.e (in aanbouw).
Implementatie van de fusie In het verslagjaar is de inrichting van de nieuwe onderneming op veel terreinen voortvarend aangepakt. Het gaat daarbij onder meer om het in elkaar passen en stroomlijnen van de organisatiestructuren, het versterken van het management, het harmoniseren van administratieve systemen, ICT-oplossingen en tariefstructuren, het invoeren van een nieuwe huisstijl en niet te vergeten het bijsturen van de bedrijfscultuur, waarin naast stabiliteit en degelijkheid ook elementen als ondernemen en commercie tot ontplooiing moeten komen. Hoewel nog niet op alle fronten afgerond, kan worden geconcludeerd dat het implementatietraject tot dusverre snel en succesvol is verlopen.
Vestiging hoofdkantoor en dependance
Bij de fusieonderhandelingen was afgesproken het hoofdkantoor te vestigen op de as Rotterdam-Dordrecht, daarmee onderstrepend dat Evides in alle opzichten een nieuwe onderneming is. Gegeven de ambitie om op afzienbare termijn deel te gaan uitmaken van een groter geheel is uiteindelijk besloten Het drinkwater wordt voor 80% bereid uit de rivier de Maas, het hoofdkantoor te vestigen op het terrein van de bestaande voor 16% uit grondwater en voor 4% uit duinwater. In het drink- productielocatie Kralingen (te Rotterdam) in een semi permawatersegment bezet Evides, gemeten naar aansluitingen, afzet nente nieuwbouw met voldoende representatieve uitstraling.
Evides Waterbedrijf | Jaarverslag 2004
9
Doordat de investering voor deze nieuwbouw niet hoger is dan een 4-jaars huurcontract voor vergelijkbare kantoorruimte in de regio, vormt dit hoofdkantoor geen belemmering voor verdere schaalvergroting. Het nieuwe hoofdkantoor zal begin mei 2005 in gebruik worden genomen. Bepaalde technische stafdiensten (ca. 40 fte) zijn in september 2004 verhuisd van het DELTA kantoor te Middelburg naar de Evides-dependance in het nieuwe kantoor van het Waterschap Zeeuwse Eilanden eveneens te Middelburg. Zodoende hadden alle medewerkers van het nieuwgevormde Evides rond de zomer al een nieuwe werkplek gevonden.
Speerpunten drinkwater Evides en het waterbedrijf van Antwerpen hebben afgesproken om een koppelleiding aan te leggen tussen de netten van beide bedrijven. Deze koppeling zal de leveringszekerheid in het zuidwestelijk deel van het voorzieningsgebied van Evides aanmerkelijk verbeteren. Dat leveringszekerheid een factor van belang is bleek in de zomer van 2004 toen de productielocatie te Ossendrecht door brand voor enige maanden uitviel. Sinds 1996 werkt Evides stapsgewijs aan de totale renovatie van de installaties op de productielocatie Berenplaat. Begin 2004 is de bouw gestart voor de uitbreiding van het zuiveringsproces met een (hoofd)desinfectie met ultra violet licht, een filtratie over actief kool en een (na)desinfectie met chloordioxide. Uiterlijk 31 december 2005 zal de installatie in gebruik worden genomen. In 2008 zullen alle woningen in het verzorgingsgebied van Evides van een watermeter zijn voorzien. Het bemeteringsproject loopt op schema; van de 370.000 te plaatsen meters zijn er inmiddels ruim 220.000 meters geplaatst.
Speerpunten industrie- en afvalwater Het Hoogheemraadschap van Delfland heeft de uitbreiding van de afvalwaterzuiveringscapaciteit voor de Haagse regio, in de vorm van een publiek/private samenwerking, uitbesteed aan het consortium Delfluent. Delfluent, waarin Evides voor 40% deelneemt, heeft zowel de bouw als de exploitatie van dit project verworven. De exploitatiemaatschappij “Delfluent Services”, een vennootschap waarin Evides voor 50% deelneemt, heeft voor 30 jaar de exploitatie van de bestaande awzi Houtrust te Den Haag (nu nog 1,7 miljoen i.e.) ter hand genomen. De bouw van een tweede awzi Harnaschpolder te Schipluiden door de bouwmaatschappij van Delfluent (waarin Evides niet rechtstreeks participeert) is thans in volle gang. Na inbedrijfstelling medio 2006 zal Delfluent Services ook deze awzi voor 30 jaar exploiteren. Op 1 januari 2008 zal Harnaschpolder opgeleverd en volledig operationeel zijn. Nadat awzi Harnaschpolder volledig in bedrijf is zal awzi Houtrust worden gerenoveerd (gereed eind 2008).
10
Evides Waterbedrijf | Jaarverslag 2004
In 2004 heeft Evides de exploitatie van de afvalwaterzuiveringsinstallatie van de luchthaven Schiphol voor 15 jaar overgenomen. Evides gaat voor Air Liquide een grote deminplant (gedemineraliseerd water is puur H2O) ontwerpen, bouwen en gedurende minimaal 15 jaar exploiteren. Deze installatie, die op het terrein van Shell Pernis wordt gebouwd, maakt deel uit van een warmtekrachtcentrale van 200 MW die door derden ten behoeve van Shell en ENECO wordt gebouwd. In het verslagjaar zijn de voorbereidingen getroffen voor de bouw en het beheer van een afvalwaterzuiveringsinstallatie voor een bedrijvencomplex in Delfzijl.
Bedrijfsresultaat en tariefstelling Het boekjaar 2004 werd afgesloten met een positief saldo van € 62,7 miljoen. Aan het eind van het verslagjaar keerde Evides aan zijn aandeelhouders (DELTA en Gemeenschappelijk Bezit Evides (GBE)) een dividend over het boekjaar 2003 uit van € 34 miljoen, nadat in 2003 reeds een interim-dividend over 2003 van € 10 miljoen was uitgekeerd. Nadat per 1-1-2004 door WBE en DWB, vooruitlopend op de fusie, al stappen waren gezet op weg naar harmonisatie van de tarieven, heeft Evides de tarieven in het hele voorzieningsgebied per 1 januari 2005 - zonder grote ingrepen - volledig geharmoniseerd. Omdat de fusie op financieel gebied direct al een succes is gebleken, werd besloten om per 1 januari 2005 het tarief per kubieke meter niet te verhogen. Ook voor de inflatie wordt geen correctie in rekening gebracht. Per saldo blijven de kosten voor een gemiddeld gezin gelijk.
Huisvesting | Artist impression van het nieuwe hoofdkantoor.
Evides Waterbedrijf | Jaarverslag 2004
11
Vennootschap, bestuur en vennootschapsorganen Vennootschap Evides is een “gewone vennootschap” waarvan de aandelen direct of indirect in publieke handen zijn en waarbij de zeggenschap maximaal bij de aandeelhouders berust. Evides is tot stand gekomen door een fusie tussen WBE en DWB op basis van gelijkwaardigheid. Dat betekent dat de ene helft van de Evides-aandelen in handen is van een houdstermaatschappij met de naam “Gemeenschappelijk Bezit Evides B.V.” (GBE), waarin de gemeenten die eigenaar waren van het voormalige WBE zich hebben verenigd. Hun onderlinge verhouding bleef ongewijzigd. De andere helft van de Evidesaandelen is in handen van DELTA N.V., de voormalige eigenaar van DWB. Met DELTA N.V. zijn dienstverleningsovereenkomsten gesloten voor het factureren en incasseren van de waternota’s van de voormalige DELTA klanten (looptijd tot 2008), voor het beheer van de waternetten in Zeeland (looptijd tot 2012) en een kortlopende overeenkomst voor stafdiensten (looptijd tot 2006).
Bestuur Op 28 januari 2004 besloot de RvC van WBE om de heer G. Vogelesang met ingang van 1 april 2004 tot statutair bestuurder van WBE te benoemen. Bij de oprichting van Evides (29 juni 2004) werden, door de op dat moment acterende aandeelhouders, de heren G. Vogelesang en H.J.L. de Kraa (tot dat moment directeur van DELTA N.V. en bestuurder van DWB) tot statutaire bestuurders van Evides benoemd. De AVA van Evides benoemde vervolgens op 9 december 2004 de heer Vogelesang tot voorzitter van de statutaire directie. De heer J.J. de Jong, bedrijfsdirecteur van WBE, ging met ingang van 1 december 2004 met vervroegd pensioen. De heer J.A. Verheijden, bedrijfsdirecteur van WBE, wijdde zich in het verslagjaar volledig aan zijn functie van directeur RIWAMaas. Besloten is om met ingang van februari 2005 een managementstructuur te introduceren waarin naast de statutaire directie ook sprake zal zijn van een Managementteam, dat (uiteindelijk) zal bestaan uit de managers van de afdelingen Bestuursondersteuning, Financiën, Personeel, Industriewater en Productie drinkwater.
Raad van Commissarissen In het verslagjaar heeft de RvC van WBE nog vier keer vergaderd over onderwerpen die de fusie betreffen. In juni is de raad collectief afgetreden. Bij de oprichting van Evides (29 juni 2004) benoemden, de op
12
Evides Waterbedrijf | Jaarverslag 2004
dat moment acterende aandeelhouders, de volgende leden van de nieuwe RvC: - Onafhankelijk voorzitter: de heer G.H.N.L. van Woerkom - Commissaris op voordracht GBE: de heren M.W. van Sluis en R.P. Binnendijk - Commissaris op voordracht DELTA: de heren D. Luteijn en A.J.G. Poppelaars Met ingang van 1 september 2004 completeerde de AVA van Evides de RvC door het benoemen van de volgende leden: - Commissaris op voordracht OR: mevrouw M.W. Lubbi en de heer J. Haijkens De RvC van Evides vergaderde vier keer over onderwerpen die de inrichting en koers van de nieuwe vennootschap betreffen. Het door directie en management in augustus 2004 opgestelde Ondernemingsplan 2005 diende daarbij als leidraad.
Algemene Vergadering van Aandeelhouders De AVA van WBE vergaderde twee keer over voor de fusie te nemen besluiten. Bij de oprichting van Evides kwam de AVA van WBE van rechtswege te vervallen. De AVA van Evides vergaderde éénmaal over onderwerpen die de inrichting en koers van Evides betreffen, zoals het Ondernemingsplan 2005 en de tarieven.
Ondernemingsraad De OR van WBE, later Evides vergaderde 7 keer met inbreng van personeel van WBB (Biesbosch) en DWB. Het overleg had vooral betrekking op de benoeming van de directie en de adviesrol in het fusieproces. Begin oktober vonden reguliere OR-verkiezingen plaats, waarna de nieuwe Evides-OR op 15 oktober van start ging. De betrokkenheid van het personeel bij het werk van de OR is hoog getuige de opkomst van ruim 72%. Het feit dat voor het eerst digitaal, vanaf de werkplek kon worden gestemd heeft daaraan ook bijgedragen. De nieuwe OR telt 11 leden, van wie er 9 door de vakorganisaties zijn voorgedragen en 2 via een “vrije lijst” zijn gekozen. Er traden 6 nieuwe leden aan, waaronder de voorzitter. In november wisselden directie, management en OR in een workshop van gedachten over het ondernemingsplan 2005, waarin de visie en aanpak van de directie beschreven staan. Ook de visie en werkwijze van de nieuwe OR kwam op zeer constructieve wijze aan bod. De nieuwe OR vergaderde 2 keer over een breed scala aan onderwerpen die de inrichting, koers en regelgeving binnen Evides betreffen. Speciale aandacht was er voor verdere schaalvergroting (fusies) het opstellen van een privacyreglement, de huisvesting van het hoofdkantoor, de heroriëntatie op de ICTstructuur en voor het plan om (onder andere in verband met de gewenste verjonging) eenmalig vervroegde uittreding vanaf 57 jaar te stimuleren.
Accountant Het ontstaan van Evides was een natuurlijk moment om aan enkele grote accountantskantoren een offerte te vragen voor het uitvoeren van de controle op de jaarrekening. Na een afweging van de aanbiedingen heeft de AVA uiteindelijk besloten om PricewaterhouseCoopers als accountant van Evides aan te stellen, met als eerste opdracht de controle van de jaarrekening 2004.
Corporate Governance Het bestuur en de RvC hebben besloten om de Corporate Governance Code, die in december 2003 door de Commissie Tabaksblat is gepresenteerd, te zullen toepassen en uit te leggen waar van deze code wordt afgeweken. Hoewel de code alleen voor beursgenoteerde ondernemingen verplicht is, ziet Evides toegevoegde waarde in het toepassen van de code bij het transparant maken van controlemechanismen en de relaties tussen de verschillende bestuursorganen. Inmiddels zijn een remuneratiecommissie en een auditcommissie, als vaste commissies van de RvC, ingesteld en is de samenspraak tussen de RvC en de externe accountant geïntensiveerd. Er zijn afspraken gemaakt om in de loop van 2005 aandacht te zullen besteden aan de versterking van interne risicobeheersings- en controlesystemen. Tevens zullen in 2005 geleidelijk alle betreffende reglementen aan de richtlijnen van de code worden aangepast.
Maatschappelijke context Schaalvergroting Evides voorziet dat de watersector in Nederland binnen enkele jaren door (verdere) schaalvergroting nog uit ten hoogste 5 waterbedrijven zal bestaan. Een dergelijke schaalgrootte maakt het mogelijk de dienstverlening aan de klant op een hoger peil te brengen, de leveringszekerheid te verbeteren en de kosten laag te houden door grotere doelmatigheid. Dergelijke grote bedrijven kunnen zich bovendien beter instellen op veranderende marktomstandigheden en op het, op termijn, functioneren in een vrijere Europese watermarkt. Evides wil in deze ontwikkeling actief participeren door met aantrekkelijke partners te spreken over samenwerking of samengaan. Aantrekkelijke partners zijn bedrijven die grenzen aan het leveringsgebied van Evides, omdat zodoende de grootste synergie valt te behalen. Maar ook samenwerking met bedrijven met een gelijk bronnenbeleid, in een geografische eenheid (randstadbedrijf) of met gelijke opvattingen over bedrijfsvoering is interessant. Concreet is Evides in 2004 in overleg getreden met het waterbedrijf N.V. Hydron Zuid-Holland (HZH) gevestigd te Gouda, dat zich eerder had losgemaakt van het Hydron samenwerkingsverband met de waterbedrijven van Midden Nederland en Flevoland. Inzet van Evides bij de besprekingen was de mogelijkheden te onderzoeken om tot samengaan van beide bedrijven door fusie of overname te komen. Doordat beide bedrijven aan elkaar grenzen ziet Evides mogelijkheden tot verhoging van de leveringszekerheid en kostenbesparing op het bedrijfsmiddelenbeheer door een efficiënte benutting van de gecombineerde productiecapaciteit in combinatie met een doorkoppeling van de netten. Verder kan significant kostenvoordeel worden behaald op het gebied van onder andere inkoop, R&D, ICT, meteropname, facturatie, laboratoriumactiviteiten en leveringszekerheid. De synergievoordelen zouden uiteindelijk zowel aan de afnemers van HZH als van Evides ten goede komen. In 2005 worden de besprekingen voortgezet.
Waterketen Begin 2004 heeft het kabinet het standpunt ingenomen dat men op een termijn van 5 jaar streeft naar “waterketenbedrijven” die in één hand de levering van drinkwater, de inzameling van huishoudelijk afvalwater (= riolering) en de zuivering van het ingezamelde huishoudelijke afvalwater verzorgen. Op weg daarheen zouden huishoudens al in 2005 een gecombineerde nota voor drinkwater, riolering en afvalwaterzuivering moeten krijgen, met een tarief gebaseerd op het gemeten drinkwatergebruik. De Nederlandse waterbedrijven zijn in meerderheid voorstander van de vorming van waterketenbedrijven op termijn.
Evides Waterbedrijf | Jaarverslag 2004
13
Delfluent | Bouw Harnaschpolder
14
Evides Waterbedrijf | Jaarverslag 2004
Evides gaat sinds jaren samenwerkingsverbanden in de waterketen aan waar synergie te vinden is, voornamelijk op het vlak van de zuivering van rioolwater en industrieel afvalwater. Een grootscheeps fusieproces van waterbedrijven, gemeentelijke rioolbeheerders, zuiveringsschappen en waterschappen is uiterst complex en onzeker. Aan de haalbaarheid kan dan ook met recht worden getwijfeld. Zolang het Rijk de samenvoeging in de waterketen niet dwingend voorschrijft – en men heeft daar geen plannen voor – gaat Evides voort op de weg van samenwerking met lokale spelers in de waterketen met behoud van ieders autonomie. Daarbij focust Evides vooral op zijn kernactiviteiten. Een goed voorbeeld is het Harnaschpolderproject.
Liberalisering In 2004 is het overheidseigendom voor waterleidingbedrijven definitief in wetgeving verankerd, in die zin dat drinkwater uitsluitend mag worden geleverd door bestaande waterleidingbedrijven, mits de zeggenschap daarover uitsluitend wordt uitgeoefend door gekwalificeerde Nederlandse rechtspersonen, zijnde de staat, provincies, gemeenten, waterschappen en gemeenschappelijke regelingen. Daarmee is privatisering, zoals in de energiesector is doorgevoerd, niet meer aan de orde. Dat neemt niet weg dat het bedrijf nu te maken krijgt met de uitstraling van privatisering in andere sectoren, daar waar het gaat om een kritischer houding van zowel consumenten als industriële klanten ten opzichte van aan hen verleende diensten. De activiteiten van Evides zijn nu zo gevarieerd dat de juridische structuur van de vennootschap moet worden heroverwogen, waarover elders in dit verslag meer. Aan de passage in de nieuwe Waterleidingwet ligt een wetsvoorstel ten grondslag waarin wordt geregeld dat de aandelen van waterleidingbedrijven voor 100% in overheidshanden blijven. Sinds 2002 voerde WBE - middels een juridische procedure oppositie tegen dit voorstel, omdat het de vrijheid van aandeelhouders om over hun eigendom te beschikken beperkt. De directie van Evides is van mening dat inmiddels “het drinkwatermonopolie in overheidshanden” zodanig gemeengoed is geworden dat de juridische procedure door de tijd is achterhaald. De juridische procedure tegen de Staat der Nederlanden is dan ook in het najaar van 2004 met instemming van de aandeelhouders beëindigd.
Brancheontwikkeling Onder invloed van het proces van schaalvergroting in de watersector ontwikkelt de brancheorganisatie VEWIN zich tot een belangenbehartiger die direct voeling houdt met de aangesloten bedrijven over hun positie. Daarnaast blijft er een rol als spreekbuis van de sector en een coördinerende rol op het gebied van normalisering, benchmark en beleidsvoorbereiding
van sectorbrede problematiek, zoals beveiliging. In het verslagjaar heeft Evides niet deelgenomen aan de VEWIN- benchmark, omdat door de fusie prioriteiten tijdelijk waren verlegd. In 2005 zal Evides weer aan de benchmark (over 2004) deelnemen. Voor het KIWA, waar het research en development programma voor de sector wordt uitgevoerd, geldt dat Evides zijn invloed op de onderzoekslijnen uitoefent zodat de resultaten van het bedrijfstakonderzoek optimaal bruikbaar zijn en “waar voor het geld” opleveren. In het samenwerkingsverband RIWA-Maas werken de Nederlandse en Belgische waterbedrijven die Maaswater als grondstof gebruiken samen aan het beschermen van hun gemeenschappelijke bron. RIWA-Maas verzamelt kwaliteitsgegevens, laat onderzoek verrichten en beïnvloedt de publieke opinie en de politieke besluitvorming over thema’s die de drinkwatervoorziening in het stroomgebied raken. In de beïnvloeding richt RIWA-Maas zich vooral op de Internationale Maascommissie die een belangrijke rol heeft bij de uitvoering van de Europese Kaderrichtlijn Water.
Ruimtelijke ordening Het Rijk besloot in 2000 om met ingang van 1 januari 2005 het beheer van de Haringvlietsluizen zodanig te wijzigen dat de sluizen ook bij vloed beperkt open blijven (kierstand). Op langere termijn wil men de sluizen voor een derde deel open zetten (getemd getij). Evides en zijn rechtsvoorgangers zijn betrokken bij het in beeld brengen van de consequenties van deze maatregelen (verzilting) en de wijze waarop compensatie plaats zou vinden. In het verslagjaar heeft de “Stuurgroep realisatie De Kier” aan de ministeries van Verkeer en Waterstaat (V&W) en Landbouw Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) geadviseerd over hoe aan de belangrijke randvoorwaarde “behoud van functionaliteit van innamepunten voor drinkwater” zal worden voldaan. Met betrekking tot de drinkwatervoorziening op GoereeOverflakkee, waar het innamepunt Stellendam diende te worden verplaatst, stelt men thans een compensatie voor in de vorm van een open kanaal in het kader van “integrale zoetwatervoorziening en natuurontwikkeling”. Deze oplossing is inferieur aan de door Evides gewenste pijpleiding van Stellendam naar Den Bommel. Evides kan dan ook slechts met deze oplossing instemmen indien de betrokken ministeries en provincies schriftelijke garanties afgeven dat Evides - als de nood aan de man komt – de ruimte krijgt om, als dat nodig is, extra water aan de duinen te onttrekken en de medewerking van Rijkswaterstaat krijgt voor verziltingbeperkende maatregelen. Daarnaast wil Evides zijn recht op compensatie behouden in het geval dat de ruwwaterkwaliteit structureel zou verslechteren. Bovengenoemd geschil zal in 2005 verder de aandacht krijgen.
Evides Waterbedrijf | Jaarverslag 2004
15
Ontwikkelingen m.b.t. drinkwater voor huishoudens
Putten, Albrandswaard en de Hoeksche Waard stromen.
De leveringszekerheid Betalen naar gebruik In 2008 zullen alle woningen in het verzorgingsgebied van Evides (een enkele uitzondering daargelaten) van een watermeter met terugstroombeveiliging zijn voorzien. Om dat te bereiken moeten in een periode van 9 jaar ongeveer 370.000 meters worden geplaatst. Eind 2004 waren er, in het kader van het bemeteringsproject, ruim 220.000 meters aangebracht. Het project verloopt daarmee volgens het geplande schema. Het meest bewerkelijke deel, de oude Rotterdamse binnenstad, is nagenoeg achter de rug en de aandacht is nu voornamelijk gericht op Capelle aan den IJssel, Albrandswaard en Dordrecht. Evides streeft naar 100% bemetering. In oude binnensteden is dat niet eenvoudig te bereiken. Daarom wordt per wijk veel aandacht besteed aan de laatste 2 à 3% van de adressen die moeilijk bemeterbaar blijken.
De smaak van water De smaak van het drinkwater dat Evides levert wordt door de afnemers nogal verschillend gewaardeerd. Dat houdt verband met de technologie die op de verschillende zuiveringsbedrijven wordt gebruikt. Op een aantal zuiveringsbedrijven wordt water gedesinfecteerd met behulp van ozon. Dat levert uitstekend drinkwater op met een neutrale smaak. Op het zuiveringsbedrijf Berenplaat bij Spijkenisse wordt nog water met behulp van chloor gedesinfecteerd. Dat levert prima drinkwater op dat echter een uitgesproken smaak heeft. Om aan de vraag van het publiek om lekkerder water tegemoet te komen en om te kunnen blijven voldoen aan de scherpere normen die de Rijksoverheid met ingang van 1 januari 2006 heeft aangekondigd, is begin 2004 gestart met de uitbreiding van de zuiveringsinstallaties. Dit project vormt het sluitstuk van een grootscheepse renovatie en modernisering van de bestaande installaties waaraan al enige jaren wordt gewerkt. De uitbreiding van de zuivering omvat hoofd-desinfectie met ultra violet licht, uitgebreide filtratie over actief kool en nadesinfectie met chloordioxide. Proefnemingen hebben aangetoond dat deze nieuwe technologie uitstekend drinkwater zal opleveren met een prima, neutrale smaak. De bouw verloopt voorspoedig en zal naar verwachting medio 2005 gereed zijn. In het voorjaar en de zomer zijn de ruwbouw van leidingwerk, kelders en gebouwen uitgevoerd. Op 16 juli 2004 was het hoogste punt bereikt. In oktober/november zijn de stalen actief kool tanks geplaatst en in januari 2005 zijn de eerste uvreactoren geïnstalleerd.
In het grootste deel van het voorzieningsgebied van Evides ligt een vermaast leidingnet in de grond en zijn er - voor nood koppelingen met de leidingnetten van buurbedrijven. Op die manier is de levering van drinkwater veiliggesteld ook als er een zuiveringseenheid of een transportleiding onklaar zou raken. In het zuidwestelijk gebied van Evides is sprake van een eilandstructuur, weinig lokale bronnen en zeer lange aanvoerleidingen (tot maar liefst 110 km. lengte). Deze situatie vraagt om (nood)koppelingen met buurgebieden. In Zeeuws Vlaanderen is dat in het verleden reeds gebeurd door onder andere een koppelleiding naar Gent en Knokke. Al 10 jaar werd er gekeken naar een koppelleiding tussen het net van Evides en het net van het waterbedrijf van Antwerpen. Inmiddels is een intentieverklaring ondertekend waarin beide bedrijven uitspreken mee te willen werken aan een dergelijke koppeling. Voorlopig is de leiding alleen bedoeld om de leveringszekerheid vooral in het Evides gebied te vergroten, maar het is niet uitgesloten dat de leiding op termijn ook andere gebruiksmogelijkheden zal bieden. De aanleg is voorzien in 2005.
Communicatie Voor een bedrijf als Evides, dat “kleinverbruik” niet zelf factureert, en dus geen periodieke “briefwisseling” met deze klanten voert, is het niet eenvoudig om met hen in contact te komen. Dat contact is nodig omdat de klanten het recht hebben te weten hoe de drinkwatervoorziening functioneert en zich een gefundeerd oordeel kan vormen of het waterbedrijf zijn vertrouwen waard is. Andersom is Evides er trots op dat zijn product goed, veilig, leveringszeker en vooral ook goedkoop is en dat er geen reden is te vrezen dat het in de toekomst anders zal zijn. Rond de fusiedatum heeft Evides een campagne in de lokale media gevoerd om de nieuwe naam en het logo onder de aandacht van de klanten te brengen. Zodra de uitbreiding van de zuiveringsinstallatie van Berenplaat klaar is zal Evides een campagne starten om het product drinkwater te promoten.
Kwaliteit van dienstverlening
Het is vanzelfsprekend dat er altijd voldoende en goed drinkwater uit de kraan komt. Dit beeld wordt verstoord door onderbrekingen van de levering (bijvoorbeeld als gevolg van lekkages) en door kwaliteitsproblemen (bijvoorbeeld als gevolg van spuiprogramma’s waarbij kortstondig roest in het drinkwater voorkomt). Evides besteedt veel aandacht aan het op eenduidige wijze registreren van informatie die de centrale meldkamer over klachten en storingen ontvangt en over het proces van klachtafhandeling zelf. In 2004 daalde het aantal storingen, dat wil zeggen het aantal Na een uitgebreide testfase zal het nieuwe water voor 1 januari door Evides uitgevoerde reparaties aan leidingen, afsluiters en 2006 uit de kranen in onder meer Rotterdam-Zuid, Voorne watermeters, van 7.397 naar 5.316.
16
Evides Waterbedrijf | Jaarverslag 2004
Berenplaat | Plaatsen van actief koolfilter
Evides Waterbedrijf | Jaarverslag 2004
17
Het aantal klachten, dat wil zeggen het aantal door klanten gemelde verstoringen van druk of kwaliteit steeg van 757 naar 1.002. Daarbij dient aangetekend te worden dat één gebeurtenis die door bijvoorbeeld 10 mensen wordt gemeld als 10 klachten wordt geregistreerd. De ontvangen klachten die niet op de werkzaamheden van Evides konden worden teruggevoerd, bijvoorbeeld omdat de verstoring in de binneninstallatie optrad, zijn hier niet meegeteld. Naast deze cijfers, die vooral voor de bedrijfsvoering van belang zijn, is er behoefte aan een objectieve maatstaf die de hinder die de klant van verstoringen ondervindt in een getal uitdrukt, waarmee de prestaties van waterbedrijven onderling te vergelijken zijn en waarmee trends te bepalen zijn. Een dergelijke maatstaf is te vinden in de “ondermaatse klantminuten”, dat wil zeggen de tijd die een klant gemiddeld per jaar verstoken blijft van drinkwater van de juiste druk of kwaliteit. Begin 2004 is WBE gestart met het vastleggen van de benodigde gegevens, zodat vanaf september in een landelijk proefproject kon worden deelgenomen. In het voorjaar van 2005 wordt de proef afgerond. Dan zal ook duidelijk worden of deze maatstaf bruikbaar is om in de VEWIN-benchmark te worden opgenomen. Voorts heeft Evides in 2004 door een extern bureau een onderzoek naar de telefonische bereikbaarheid van de meldkamer, waar ook de gesprekken voor het algemene telefoonnummer van Evides binnenkomen, laten uitvoeren. Daaruit bleek dat 75% van de telefonische oproepen binnen 20 seconden werd beantwoord. Dat is een goede score. Bovendien bleken de klanten overwegend tevreden over de wijze waarop hun vraag werd beantwoord en afgehandeld.
Consumentenklankbordgroep Bij de fusie is de consumentenklankbordgroep in ongewijzigde vorm in de structuur van Evides opgenomen. Voor enkele leden was de zittingstermijn in 2004 verstreken. Evides is bezig de opengevallen plaatsen op te vullen met kandidaten vanuit Zeeland, zodat de groep opnieuw een breed maatschappelijk draagvlak zal bezitten. In het verslagjaar kwam de consumentenklankbordgroep tweemaal bijeen. In de vergaderingen is vooral aandacht besteed aan de stand van zaken met betrekking tot de uitbreiding van de zuivering op de locatie Berenplaat en aan de fusie die tot de vorming van Evides heeft geleid.
Ontwikkelingen in de markt voor industrie- en afvalwater Visie Door de fusie van twee op zichzelf al krachtige spelers op de markt van levering van industriewater en zuivering van industrieel afvalwater en rioolwater, is Evides een van de sterke spelers in noordwest Europa geworden. Evides heeft de ambitie, de organisatie en de middelen om het industrie- en afvalwatersegment gestaag verder uit te bouwen. Bewust van de roots als nutsbedrijf, zal Evides die groei gestalte geven middels projecten die enerzijds een voldoende, marktconforme winstmarge opleveren en anderzijds niet meer dan beperkte en overzienbare bedrijfsrisico’s met zich meebrengen.
Harnaschpolder Als onderdeel van het consortium Delfluent is in december 2003 Delfluent Services B.V. opgericht, een vennootschap waarin Evides voor 50% deelneemt. Delfluent Services heeft in het verslagjaar de bedrijfsvoering van de bestaande awzi Houtrust te Den Haag ter hand genomen en zal, zodra de nieuwe awzi Harnaschpolder te Schipluiden is afgebouwd ook deze voor 30 jaar in exploitatie nemen. Met Publiek Private Samenwerking is Delfland het eerste waterschap dat een deel van haar afvalwaterzuiveringsactiviteiten heeft uitbesteed aan het bedrijfsleven. Kostenbesparing en efficiency zijn de argumenten die voor deze keus de doorslag hebben gegeven. Evides bewijst met dit project zich uitstekend te kunnen bewegen in een wereld die door marktconformiteit en kostenbewustzijn wordt gedomineerd. De bouw van de gigantische awzi Harnaschpolder is sinds medio 2004 in volle gang. Inmiddels ligt het ondergrondse leidingwerk op het bouwterrein op zijn plaats en is de ruwbouw van tanks en reservoirs al ver gevorderd. Medio 2006 zal de awzi met een nog beperkte capaciteit in gebruik worden genomen. De volledige oplevering staat gepland voor eind 2007. Het personeel van Houtrust en Harnaschpolder is in dienst van Delfluent Services B.V. In 2004 heeft Evides de exploitatie van de afvalwaterzuiveringsinstallatie van de luchthaven Schiphol voor 15 jaar overgenomen.
Shell/Air Liquide Op 15 juni 2004 tekende WBE een intentieverklaring met contractpartij Air Liquide, waarin in principe werd overeengekomen dat WBE/Evides een deminplant zal ontwerpen, bouwen en gedurende 15 jaar volledig zal exploiteren. Het gaat om een deminplant voor Air Liquide (op het terrein van Shell Pernis), die deel uitmaakt van een groter geheel. In het kader van een emissie reductie doelstelling kwamen Air Liquide en Shell overeen om een warmtekrachtcentrale van 200 MW te bouwen, evenals een deminplant die stoom en deminwater aan Shell zal leveren.
18
Evides Waterbedrijf | Jaarverslag 2004
De rol van Evides in dit project is niet alleen van belang voor de huidige en toekomstige groei van het industriewatersegment, maar het betekent tevens dat de bestaande industriewaterlevering aan Shell (industriewater is grondstof voor de deminplant) voor een periode van 15 jaar verzekerd is. De deminplant wordt uitgerust met de (klassieke) ionenwisseling technologie en zal een maximale capaciteit van circa 1.000 m3 per uur hebben (ofwel 7 miljoen m3 per jaar). Dat is vergelijkbaar met de installaties bij DOW Stade. Evides investeert circa € 20 miljoen in het project. Naar verwachting zal het definitieve contract in het voorjaar van 2005 worden getekend, zodat de bouw begin 2006 kan starten. De installaties kunnen dan in 2007 worden opgeleverd en kan de levering een aanvang nemen. In het verslagjaar zijn de voorbereidingen getroffen voor de bouw en het beheer van een afvalwaterzuiveringsinstallatie voor een bedrijvencomplex in Delfzijl.
N.V. Waterwinningbedrijf Brabantse Biesbosch (WBB) Het Maaswater, dat via de spaarbekkens van de WBB naar de zuiveringsinstallaties van Evides stroomt, vormt de voornaamste bron voor de drinkwatervoorziening in het leveringsgebied van Evides. WBB is voor 60% in handen van Evides en voor 40% in handen van Brabant Water. Evides is veruit de grootste afnemer (96%) en verzorgt de exploitatie van WBB tegen een marktconform contract. Aqualab B.V. Dit gecertificeerde laboratorium voert wateranalyses uit tegen marktconforme tarieven en voorwaarden ten behoeve van aandeelhouders en externe klanten. Aqualab is voor 80% in handen van Evides en voor 20% in handen van WBB. Indirect zijn de eigendomsverhoudingen dus 92% Evides en 8% Brabant Water.
KIWA N.V. Via dit instituut heeft Evides toegang tot de research en De vennootschappelijke structuur van Evides per 31-12-2004 is development met betrekking tot drink- en ander water dat de in een bijlage weergegeven, waarbij in de linker kolom de deel- branche aan KIWA in opdracht heeft gegeven. Evides heeft een aandelenpositie van 6,7%. nemingen zijn benoemd die vanuit Waterbedrijf Europoort zijn ingebracht en in de rechter kolom de deelnemingen die vanuit Reststoffenunie B.V. DWB zijn ingebracht. De reststoffenunie speelt een rol bij het milieutechnisch en In het navolgende worden de deelnemingen kort omschreven. bedrijfseconomisch optimaal hergebruiken en verwerken van reststoffen. Evides heeft een aandelenpositie van 14,4%. DWB-Newco B.V. Bij de fusie door DELTA N.V opgericht als tijdelijke vehikel voor Brielse Meer water B.V. (BMw) de afsplitsing en overdracht van zijn watergerelateerde activa. Het water uit het Brielse Meer, dat via BMw beschikbaar is, DWB Newco is volledig eigenaar van DWB en DELTA Stade vormt een belangrijke bron voor de industriewatervoorziening in Wasserbetrieb GmbH. het Rotterdamse havengebied. Bij de fusie heeft Evides het volledig eigendom van DWB BMw is een 50/50 joint venture van Evides en Mainport Newco overgenomen. Holding Rotterdam (dochter van het Havenbedrijf Rotterdam). Het is de bedoeling dat DWB Newco, te zijner tijd, binnen de vennootschappelijke structuur van Evides zal worden “wegDelfluent B.V. en Delfluent Services B.V. gefuseerd”. Het consortium Delfluent B.V. heeft van het Hoogheemraadschap van Delfland het DBFO-contract (ontwerpen, bouwen, DELTA Waterbedrijf B.V. (DWB) financieren en exploiteren) verworven voor de bouw van de DWB heeft de volgende dochters, die alle uiteindelijk volledig nieuwe awzi Harnaschpolder, het aanpassen van de bestaande eigendom van Evides zijn. awzi Houtrust en het exploiteren van beide awzi’s met bijbeDELTA Drinkwaterbedrijf B.V. horende transportstelsels. Levert drinkwater aan de gebonden klanten in Zeeland, Delfluent is eigendom van Evides (40%), Veolia Water (40%), Goeree-Overflakkee en de Brabantse Wal en bezit 7 pompHeijmans/Strukton (10%) en RABO bank (10%). stations en diverse opjagers in genoemd gebied. Delfluent Services B.V. beheert voor 30 jaar, tegen marktconforme tarieven, de awzi’s Houtrust en Harnaschpolder. Delfluent DELTA Afvalwater Bedrijf B.V. Services is een 50/50 joint venture van Evides en Veolia Water. Bedient de klanten die aangesloten zijn bij de awzi Sloe en de awzi Schiphol. Tevens werd met de waterbedrijven van Groningen en Drenthe DELTA Terneuzen Water B.V. en Evides een overeenkomst voorbereid, waarin de drie bedrijLevert industriewater aan Dow Terneuzen via lokale installaties. ven afspreken hun krachten te zullen bundelen met betrekking tot het verwerven en exploiteren van projecten op de markt van DELTA Stade Wasserbetrieb GmbH. proces- en afvalwater in de noordelijke provincies. Levert industriewater aan Dow Stade via lokale installaties.
Deelnemingen van Evides
Evides Waterbedrijf | Jaarverslag 2004
19
Personeel en organisatie Personeelssterkte Aan het eind van 2003 waren bij WBE 441 medewerkers in vaste dienst. Per 1 januari 2004 werd dit aantal met 45 verhoogd door de instroom van het voltallige personeel van WBB. Bij de fusie op 29 juni kwam de personeelssterkte van Evides op 573 medewerkers, van wie 488 afkomstig van WBE en 85 afkomstig van DWB. Aan het eind van 2004 had Evides 568 medewerkers in vaste dienst (gecorrigeerd voor deeltijd 544,6 voltijdequivalenten). De fusiepartners WBE en DWB waaruit Evides is gevormd waren beide gezonde ondernemingen met een personeelsbezetting die goed op de werkzaamheden was afgestemd. De gemiddelde leeftijd bij WBE was hoog, mede als gevolg van fusies en reorganisaties in het verleden, die zonder gedwongen ontslagen werden doorgevoerd. Opengevallen plaatsen werden consequent intern vervuld met vergrijzing als gevolg. Met de fusie is binnen Evides toch onvermijdelijk een situatie van boventalligheid ontstaan. De (commerciële) ambities van het bedrijf en de wens de bedrijfscultuur daarop te laten aansluiten verdragen zich bovendien slecht met een vergrijzend personeelsbestand. Daarom is besloten om de personeelsvoorziening van bijna € 7 miljoen, die in het kader van de fusie was gereserveerd om de noodzakelijke wijzigingen in de organisatie te kunnen doorvoeren, in te zetten voor reductie van boventalligheid en instroom van jonge medewerkers. In dit verband is aan alle medewerkers die 57 jaar of ouder zijn de mogelijkheid geboden om in het jaar 2005 hun dienstverband te beëindigen. Aan het eind van 2004 hadden een vijftigtal medewerkers te kennen gegeven van deze mogelijkheid gebruik te willen maken. Het voornemen is om hiervan een twintigtal vacatures uit de markt of intern te vervullen en een tiental traineeplaatsen te creëren.
Arbeidsvoorwaarden Bij de fusie is er om praktische redenen voor gekozen om Evides dezelfde arbeidsvoorwaarden mee te geven als WBE had, inclusief de B3-status (continueren pensioen bij ABP en verzekering bij IZA). Dat betekende dat de instroom van het personeel vanuit WBE geruisloos verliep. Het personeel dat vanuit DWB instroomde kreeg wel met gewijzigde arbeidsvoorwaarden te maken. Om de effecten van deze wijzigingen waar nodig te compenseren was door DWB een Sociaal Plan opgesteld. De Raam CAO was afgesloten voor de periode 1 juni 2003 tot 31 mei 2004. De organisaties van werkgevers en werknemers waren overeengekomen om in die periode gemeenschappelijk
20
Evides Waterbedrijf | Jaarverslag 2004
een project uit te voeren met als doel in de hele bedrijfstak te komen tot een marktconform en uniform systeem van waardering en beloning. De uitkomsten daarvan zouden inzet zijn voor de onderhandelingen over de nieuwe CAO. Het is uniek dat in deze sector werkgevers en werknemers samenwerken aan een drastische ingreep in het salarisgebouw, teneinde ervoor te zorgen dat de sector zichzelf op langere termijn niet uit de markt prijst. Even uniek is het dat de onderhandelaars van werkgevers en werknemers tot 2x toe een principeakkoord over een nieuwe CAO hebben bereikt en dat deze akkoorden tot 2x toe door de leden zijn afgewezen. Tot op heden is er echter nog geen nieuw akkoord.
Organisatiewijzigingen Bij samengaan van WBE en DWB tot Evides diende in de aanvangsfase de organisatiestructuren van beide bedrijven in elkaar te worden gepast en geharmoniseerd en klaar te worden gemaakt om aan de ambities van het nieuwe bedrijf te kunnen voldoen. Het meest in het oog springt de vorming van de afdeling Industriewater, waarvoor een nieuwe manager uit de markt werd aangetrokken. Deze afdeling bezit de expertise op het gebied van commercie, technologie en asset management om nieuwe projecten op het gebied van industrie- en afvalwater te acquireren en eenmaal verworven projecten effectief te exploiteren. Ook de stafafdelingen rond de directie ondergingen grote veranderingen. Zo wordt de directie voortaan op strategisch en beleidsmatig terrein ondersteund door de afdeling Bestuursondersteuning waarvoor eveneens een manager uit de markt werd aangetrokken. Voor ondersteuning op het vlak van technisch beleid heeft de directie voortaan de beschikking over een Stafbureau Productie en een Stafbureau Netten. Een aantal voornemens over in de komende periode uit te voeren organisatieveranderingen zijn al in voorbereidende werkzaamheden omgezet. Het betreft onder meer een nieuwe visie op de overwaking van netten en productie-installaties en het voornemen de ICT-structuur drastisch te vereenvoudigen, wat ook zijn weerslag zal hebben op de afdeling die het ICTbeheer uitvoert.
Ziekteverzuim Ook in 2004 lag het ziekteverzuim weer laag en wel op 4,35% (WBE en DWB in 2003: 4,5%).
Personeel | Evides-medewerkers tijdens zomertoertocht.
Evides Waterbedrijf | Jaarverslag 2004
21
Financiën
worden voor maatwerkinstallaties per installatie contracten aangegaan. Het betreft hier arrangementen voor grotere afnemers, met contracttermijnen van meer dan tien jaar.
Algemeen Aan de fusie tussen WBE en DWB is financieel met terugwerkende kracht per 1 januari 2004 invulling gegeven. In het kader van de jaarrekening zijn met betrekking tot de waarderingsgrondslagen en de grondslagen voor de resultaatbepaling actuele keuzes gemaakt. In de “Algemene toelichting en grondslagen van waardering en resultaatbepaling” staan de grondslagen nader beschreven. Gegeven de in het hoofdstuk “Deelnemingen van Evides” aangegeven getrapte meerderheidsbelangen, belangen van Evides in andere vennootschappen, is er sprake van een geconsolideerde jaarrekening. De consolidatie op Evidesniveau betreft de vooralsnog tijdelijke vennootschap DWBNewCo met een viertal onderliggende 100% deelnemingen, en de 40% deelneming in Aqualab B.V., die samengevoegd met het ook 40% belang van voormalig WBE, op Evidesniveau als een meerderheidsdeelneming naar voren komt. Naar verwachting zal in het tweede kwartaal van 2005 de nieuwe vennootschappelijke herstructurering van Evides een feit zijn.
Resultaat In het jaar 2004 is een netto resultaat behaald van € 62,7 miljoen. Dit is € 5,3 miljoen minder dan het in 2003 gerealiseerde proforma resultaat, zijnde de optelling van de resultatenrekeningen van de beide fusiebedrijven in 2003. De verschillen tussen de twee achtereenvolgende jaarresultaten betreffen: (x € 1 miljoen) minder opbrengsten meer inkoopwaarde omzet meer personeelskosten minder overige bedrijfskosten minder afschrijvingen minder rentelasten
effect op resultaat - 7,4 - 0,2 - 6,4 + 4,2 + 4,1 + 0,4
per saldo minder resultaat
- 5,3
De verschillen worden hieronder nader toegelicht:
Afzet In 2004 werd 156,8 miljoen m3 drinkwater afgezet. Dit is ten opzichte van 2003 een daling van 0,6 miljoen m3. Het afzetverschil wordt voornamelijk veroorzaakt door het in vergelijking met 2003 tegenvallende zomerweer. De afzet van industriewater betreft een reeks van verschillende producten, zoals industriewater (drinkwaterkwaliteit), industriewater, destiwater, demiwater, en spaarbekkenwater. De totale afzet bedraagt in 2004 77,7 miljoen m3, dat is 3,6 miljoen m3 meer dan in 2003. Behoudens de afzet van spaarbekkenwater is de omzet van alle producten gestegen. De afzetstijging van destiwater stijgt circa 13% als gevolg van een hoger verbruik bij 3 afnemers en een niet begroot verbruik bij één afnemer. De afzet stijging van de overige producten varieert tussen de 3 en 4%.
Tarieven De huishoudelijke tarieven zijn met ingang van 2004 reeds ten dele geharmoniseerd. In de verzorgingsgebieden van voormalig WBE respectievelijk voormalig DWB werden de onderstaande tarieven vastgesteld: - vastrecht € 62,88; m3 tarief € 1,001 (t.o.v. 2003: + 1,5% op m3 tarief); - vastrecht € 50,28; m3 tarief € 1,100 (t.o.v. 2003: + 14,0% op vastrecht). De industriële watertarieven betreffen per producttype overeengekomen tarieven. De contracttermijnen variëren van vijf tot tien jaar. Met mogelijke opties tot verdere verlenging. Daarnaast
22
Evides Waterbedrijf | Jaarverslag 2004
Minder opbrengsten (€ 7,4 miljoen) Een groot deel (44%) van de omzet van Evides komt via de facturerings- en incasso overeenkomst met ENECO tot stand. Uit voorgaande jaren (2001-2003) is in de jaarrekening 2004 een nagekomen negatieve omzet vanuit ENECO verrekend. Het negatieve effect op het aanvankelijke resultaat bedraagt per saldo € 4,9 miljoen. Andere invloeden op de omzet waren: - de ten opzichte van 2003 tegenvallende zomer; - de toenemende omzet van afvalwater door de overname van afvalwaterinstallatie Schiphol; - meer werk voor derden. Meer inkoopwaarde omzet (€ 0,2 miljoen) Het verschil is ontstaan door hogere energiekosten, en meer inkoop van destiwater. Meer personeelskosten (€ 6,4 miljoen) Dit verschil hangt samen met: - hogere salariskosten, sociale lasten en pensioenpremies, vooral door overgang WBB-personeel per 1 januari 2004 naar Evides (€ 3,5 miljoen); - hogere dotaties personeelsvoorzieningen (€ 6,6 miljoen); - lagere kosten tijdelijk personeel (€ -2,3 miljoen); - meer geactiveerde personeelskosten naar investeringen (€ -1,4 miljoen).
Minder overige bedrijfskosten (€ 4,2 miljoen) - vrijval voorzieningen voormalig DWB (€ -9,0 miljoen); - meer kosten in verband met fusie (PR en externe adviezen € 0,8 miljoen); - meer kosten beheersoverkomsten (€ 0,5 miljoen); - vanaf begin 2004 exploitatiekosten van overgenomen afvalwaterzuiveringsinstallatie Schiphol (€ 0,5 miljoen); - meer kosten onderhoud infrastructuur met name bij Rijnmond Noord (€ 3,0 miljoen). Minder afschrijvingen (€ 4,1 miljoen) - meer afschrijvingen inzake afvalwater en industriewater, als gevolg overname Schiphol, verzwaring Biesbosch-leiding en versnelde afschrijvingen IW-objecten (€ 1 miljoen); - minder afschrijvingen op immaterieel actief voormalig WBE door verstrijken afschrijvingstermijn per ultimo 2003 (€ 3,9 miljoen); - minder afschrijving op aansluitleidingen (€ 0,3 miljoen). Minder rentelasten (€ 0,4 miljoen) De marktrente is momenteel nog steeds laag. Zeker ook in relatie tot leningen die na 5 of 10 jaar worden afgelost. De herfinanciering met goedkopere leningen leidt ertoe dat de rentekosten dalen. In 2004 zijn een aantal leningen met een relatief hoog rentepercentage afgelost. In totaal betrof deze aflossing circa € 25 miljoen. In de tweede helft van 2004 is een nieuwe roll over lening van € 110 miljoen aangetrokken tegen een percentage van 2,4%. Met deze lening is de dividenduitkering aan de voormalige aandeelhouders van WBE gefinancierd.
Investeringen De uitkomsten m.b.t. de als investering aangemerkte projecten zijn eind 2004: (x € 1 miljoen) Opgeleverd Onder handen werk Totaal
Vermogensverhouding Evides kent een gebonden klanten markt met bijbehorend monopolie en een concurrerende markt van industriële afnemers. Het aandeel van de industriële waterafzet bedraagt ruim 77,7 miljoen m3 dat is ruim 30% van de totale waterafzet. De omvang van het concurrerend marktaandeel voor industriële waterklanten beïnvloedt het door Evides na te streven solvabiliteitspercentage. Bij de start van Evides is als doelstelling een percentage van minimaal 35% gekozen. Na winstbestemming bedraagt het eigen vermogen percentage 38%. Financiering Aanvullend op het eigen vermogen wordt voor de bedrijfsfinanciering geld via de kapitaal- en geldmarkt aangetrokken. Het vreemde vermogen bestanddeel bedraagt per einde van het verslag jaar € 504,2 miljoen. Dat is 58,5% van het balanstotaal. Het aandeel kort vreemd vermogen is € 181,2 miljoen, het lang vreemd vermogen bedraagt € 323,0 miljoen, inclusief de voorzieningen. De voorzieningen betreffen een bedrag van € 41,9 of wel 4,9% van het balanstotaal. Op grond van de winst van € 62,7 miljoen en de € 60,0 miljoen afschrijvingen komt de cashflow uit op € 122,7 miljoen. Voor (her-) financiering is in 2004 € 144,0 miljoen aan nieuw vreemd vermogen aangetrokken. Afgelost werd in totaal € 42,3 miljoen. Door deze mutaties is het vreemd vermogen met € 101,7 miljoen toegenomen. In 2004 is voor lang geld gemiddeld 3,4% rente betaald, voor kort geld gemiddeld 2,3%. Het gemiddelde rentepercentage over 2004 bedraagt 3,0%.
91,7 59,3 151,0
In 2003 werd € 65,0 miljoen aan investeringen opgeleverd.
Evides Waterbedrijf | Jaarverslag 2004
23
Industriewater | Maatwerkinstallaties.
24
Evides Waterbedrijf | Jaarverslag 2004
Vooruitzichten
Schaalvergroting door samengaan met naastliggende waterbedrijven is een van de speerpunten van het beleid van Evides. Schaalvergroting biedt alle betrokken partijen synergievoordelen op het vlak van leveringszekerheid, gemeenschappelijk gebruik van facturerings- en andere systemen, alsmede op het vlak van professionalisering, serviceverlening en belangenbehartiging. Uiteindelijk laat deze synergie zich vertalen in kostenreductie en lagere tarieven voor de klant. In het verslagjaar zijn met diverse waterbedrijven in de regio gesprekken gevoerd om de mogelijkheden van samengaan af te tasten. In 2005 zullen deze gesprekken worden voortgezet.
of al dan niet sprake is van kruissubsidie tussen de segmenten drinkwater en industriewater. De markt voor industriewater zal in de komende jaren groei laten zien als gevolg van intensivering van de industriële activiteit in West-Europa en de toenemende inzet van industriewater in de voedingsmiddelenindustrie. De niche-markt voor gedemineraliseerd water biedt voor een specialist als Evides IW aantrekkelijke groeikansen, indien industrieën het beleid voortzetten om dergelijke installaties off balance te financieren en bij bouw en exploitatie expertise in te kopen. Voor de markt van afvalwaterbehandeling geldt hetzelfde. De bewezen kennis van Evides IW op het vlak van bedrijfseconomie, technologie en bedrijfsvoering stelt industrieën in staat deze niet-kernactiviteit bij een specialist als Evides IW in te kopen.
Groeiambitie op de markt van industrie- en afvalwater
Vennootschappelijke herstructurering
Evides richt zich op groei, die bij de huidige bedrijfsomvang, vooral zal worden bereikt in het industriële marktsegment. De afdeling Industriewater (IW), die binnen Evides de commerciële activiteiten ontplooit neemt 33% van de totale afzet van het bedrijf voor zijn rekening. In de Nederlandse waterwereld vertegenwoordigt dat een marktaandeel van circa 75%.
In het verslagjaar is besloten om in 2005 een onderzoek te laten uitvoeren naar de mogelijkheden om de juridische structuur van de vennootschap zodanig opnieuw vorm te geven dat tenminste de drinkwateractiviteiten van de industrie- en afvalwateractiviteiten worden gescheiden. Een dergelijke herstructurering is nodig omdat de nieuwe Drinkwaterwet (die in 2006 aan de Tweede Kamer zal worden aangeboden) een transparante scheiding tussen drinkwater- en industriewateractiviteiten vermeldt. Een transparantie die ook Evides ten behoeve van de eigen aandeelhouders wenst te bereiken. Het tweede argument is dat de door Evides gewenste schaalvergroting vraagt om een vennootschappelijke structuur waarin aandeelhouders van verschillende signatuur zich kunnen aansluiten. De huidige juridische verwevenheid van drink- en industriewater vormt daarvoor een beletsel.
Schaalvergroting
De “thuismarkt” van Evides IW kent grote industriële conglomeraties in de delta’s van Rijnmond en Westerschelde. IW levert proceswater en zuivert afvalwater op basis van maatwerk- of DBFO-contracten en vervult daarmee in toenemende mate de rol van all-in waterpartner voor de industrie. IW ziet tevens goede groeikansen voor haar producten en kennis buiten de thuismarkt, al dan niet in samenwerking met andere, lokale partijen of op uitnodiging van reeds bestaande klanten. In 2004 werd aan industriële afnemers 77,7 miljoen m3 afgezet, verdeeld over: - industriewater (drinkwater) 24,5 miljoen m3 - industriewater 32,2 miljoen m3 - gedestilleerd water 7,7 miljoen m3 - gedemineraliseerd water 12,4 miljoen m3 - spaarbekkenwater 0,9 miljoen m3 Deze leveringen vertegenwoordigen een omzet van € 59,3 miljoen en een aandeel van € 8,0 miljoen in het operationeel resultaat van Evides. Alle product-markt-combinaties (zowel commodity- als maatwerkleveringen en inclusief de activiteiten met betrekking tot afvalwaterzuivering) hebben daaraan positief bijgedragen, met uitzondering van de levering van landbouwwater die door de hoge piekfactor ongunstig afsteekt. Om transparantie te bewerkstelligen op het punt van toerekening van zowel directe- als indirecte kosten aan drinkwater en/of industriewater, respectievelijk aan de product-marktcombinaties van IW onderling, heeft Evides een model van kostenverbijzondering opgesteld en ter toetsing aan de accountant voorgelegd. Uit dit model komt glashelder naar voren welke activiteiten positief aan het bedrijfsresultaat bijdragen en
Bedrijfscultuur Evides is een ambitieus bedrijf, zowel op de drinkwatermarkt waar het actief naar schaalvergroting streeft als op de markt van industrie- en afvalwater waar het in competitie en volledig commercieel voor zijn positie moet strijden. Om dat succesvol te kunnen doen is de bedrijfscultuur van waaruit medewerkers hun rol spelen medebepalend. Evenals dat in 2004 het geval was zal de directie in 2005 gericht sturen op het paralleltrekken van de bedrijfscultuur aan de ambities van de organisatie. Vanuit een situatie met een beperkte externe mobiliteit en een hoge gemiddelde leeftijd kent de huidige cultuur nog ambtelijke, bureaucratische trekken die moeten worden omgebogen in de richting van ondernemerschap. Begin 2005 wordt een HRM manager aangetrokken die, vanuit een positie in het managementteam, onder meer de taak krijgt de bedrijfscultuur actief te beïnvloeden.
Evides Waterbedrijf | Jaarverslag 2004
25
Infrastructuur Eind 2005 zal de renovatie en uitbreiding van de productielocatie Berenplaat worden afgerond. Dan zal het drinkwater in het hele voorzieningsgebied van Evides het predikaat uitstekend krijgen.
Financiën Naar verwachting zal de afzet van zowel drinkwater als industriewater in 2005 stabiel blijven of een lichte stijging te zien geven. Het investeringsprogramma voor drinkwater bedraagt de komende 5 jaar in totaal € 257 miljoen. In 2005 zal € 86 miljoen worden geïnvesteerd, waarvan € 17,4 miljoen ten behoeve van het bemeteringstraject en € 35 miljoen ten behoeve van de laatste fase van de renovatie van de productielocatie Berenplaat. De overige investeringsprojecten betreffen kleinere uitbreidingen van de infrastructuur en projecten inzake grootschalig onderhoud. Het voor 2005 geraamde bedrag aan investeringen voor industriewater is € 15 miljoen. Het betreft projecten voor afvalwater, industriewater en maatwerkinstallaties.
26
Evides Waterbedrijf | Jaarverslag 2004
Jaarrekening 2004
Evides Waterbedrijf | Jaarverslag 2004
27
28
Evides Waterbedrijf | Jaarverslag 2004
Geconsolideerde balans per 31-12-2004 (voor winstverdeling)
(x € 1 miljoen)
Ref.
Openingsbalans per 1 januari 2004
31 december 2004
ACTIVA Vaste activa Immateriële vaste activa Materiële vaste activa Financiële vaste activa Totaal vaste activa Vlottende activa Voorraden Vorderingen Liquide middelen Totaal vlottende activa
5.1 5.2 5.3
4,4 768,2 11,0
4,8 742,4 9,1 783,6
6.1 6.2
3,2 67,7 7,8
Totaal activa
756,3
2,8 63,2 2,4 78,7
68,4
862,3
824,7
PASSIVA Eigen vermogen Aandelenkapitaal Agio reserve Algemene reserve Wettelijke reserve Onverdeeld resultaat Totaal eigen vermogen
7.1 7.2 7.3 7.4 7.5
Voorzieningen Personeelsvoorzieningen Overige voorzieningen Totaal voorzieningen
8.1 8.2
Langlopende schulden Kortlopende schulden
9 10
Totaal passiva
0,2 83,9 210,0 1,4 62,7
83,9 0 286,6 1,0 68,0 358,2
18,8 23,1
439,5
11,9 29,9 41,9
41,8
281,1 181,1
179,4 164,0
862,3
824,7
Evides Waterbedrijf | Jaarverslag 2004
29
Geconsolideerde winst- en verliesrekening over 2004
(x € 1 miljoen)
Ref. OMZET Water Werk voor derden Totaal omzet
31 december 2003*
257,4 12,1
268,6 8,3 269,5
INKOOPWAARDE OMZET Grond- en hulpstoffen Kostprijs werk voor derden Totaal inkoopwaarde omzet Toegevoegde waarde BEDRIJFSKOSTEN Personeelskosten Overige bedrijfskosten Afschrijvingen Totaal bedrijfskosten
31 december 2004
36,9 5,6
276,9
37,8 4,5 42,5 227,0
11.1 11.2
42,7 51,1 60,0
BEDRIJFSRESULTAAT
FINANCIËLE BATEN EN LASTEN Rentelasten en -baten Resultaat op deelnemeing 12 Totaal financiële baten en lasten
42,3 234,6
36,4 55,3 64,1 153,8
155,8
73,2
78,8
9,0 1,3
10,8 -0,1 10,3
10,7
Resultaat voor belastingen Vennootschapsbelasting
62,9 0,2
68,2 0,2
NETTO RESULTAAT
62,7
68,0
* Cijfers 2003 zijn pro-formacijfers; zie algemene toelichting.
30
Evides Waterbedrijf | Jaarverslag 2004
Kasstroomoverzicht (volgens de indirecte methode)
(x € 1.000)
31 december 2004 Kasstroom uit operationele activiteiten Bedrijfsresultaat (inclusief buitengwone resultaten) Aanpassingen voor: Afschrijvingen Mutaties voorzieningen Veranderingen werkkapitaal: Mutatie vorderingen/overlopende activa Mutatie voorraden Mutatie kortlopende schulden Kasstroom uit bedrijfsoperaties Financiële baten en lasten Resultaat deelnemingen
73.177 59.951 2.385 -4.446 -407 17.075 12.222 147.735 -11.810 1.339 -10.471 137.264
Kasstroom uit operationele activiteiten Kasstroom uit investeringsactiviteiten Verwerving financiële vaste activa Investeringen in materiële vaste activa Desinvesteringen materiele vaste activa Kasstroom uit investeringsactiviteiten Kasstroom uit financieringsactiviteiten Aandelenkapitaal/reserves Betaald dividend Ontvangsten uit langlopende schulden Aflossingen langlopende schulden Wijziging belang derden Kasstroom uit financieringsactiviteiten Afname/toename geldmiddelen
-1.682 -87.209 1.857 -87.034
-2.493 -144.000 144.000 -42.287 -24 -44.804 5.426
Evides Waterbedrijf | Jaarverslag 2004
31
Algemene toelichting en grondslagen van waardering en resultaatbepaling 1 Algemeen
2 Waarderingsgrondslagen
De fusie tussen voormalig WBE en DWB is op basis van gelijkwaardigheid tot stand gekomen. Omdat aan de voorwaarden uit de richtlijnen voor de jaarverslaggeving is voldaan, is de fusie aan te merken als een ”pooling of interest”. Bij de totstandkoming van Evides zijn de grondslagen van waardering zoals toegepast bij de afzonderlijke bedrijven geharmoniseerd. De stelselwijziging is verwerkt als rechtstreekse vermogensmutatie en verwerkt in de openingsbalans. De vergelijkende cijfers in de winst- en verliesrekening betroffen pro-formacijfers die voor het deel inzake DWB-Newco B.V. en haar 100% deelnemingen zijn ontleend aan de onderliggende administraties. Op deze administraties heeft geen zelfstandige accountantscontrole plaatsgevonden. Aangezien het effect van de stelselwijziging op de vergelijkende cijfers redelijkerwijs niet goed te bepalen is, en relatief beperkt van omvang zal zijn is dit effect achterwege gelaten. Voor zover in het vervolg geen nadere uiteenzetting is opgenomen, worden activa en passiva opgenomen voor hun nominale waarde.
2.1 Immateriële vaste activa De op de balans opgenomen immateriële vaste activa worden in ruim vijftien jaar lineair afgeschreven. Deze termijn is gelijk aan de contractduur.
De jaarrekening is opgesteld in overeenstemming met in Nederland algemeen aanvaarde verslaggevingregels. In de consolidatie worden opgenomen de financiële gegevens van Evides N.V. en haar groepsmaatschappijen. Groepsmaatschappijen zijn rechtspersonen waarin Evides direct of indirect beslissende zeggenschap kan uitoefenen doordat zij beschikt over de meerderheid van de stemrechten of enig andere wijze de financiële en operationele activiteiten kan beheersen. De groepsmaatschappijen worden voor 100% in de consolidatie betrokken. Het aandeel van derden in het geconsolideerde vermogen en in het geconsolideerde resultaat wordt afzonderlijk vermeld. Deelnemingen in joint ventures worden gezien het ontbreken van overwegende zeggenschap niet mee geconsolideerd. Intercompany-transacties, intercompany-winsten en onderlinge vorderingen en schulden tussen groepsmaatschappijen worden geëlimineerd. Ongerealiseerde verliezen op intercompany-transacties worden ook geëlimineerd, tenzij er sprake is van een bijzondere waardevermindering. Aangezien de winst- en verliesrekening over 2004 van Evides is verwerkt in de geconsolideerde jaarrekening, is volstaan met weergave van een beknopte winst- en verliesrekening in overeenstemming met artikel 2:402 BW. De in de consolidatie begrepen vennootschappen zijn DWBNewco B.V. en haar 100% deelnemingen. 1.1 Belastingen De vennootschap is behoudens een in het buitenland gevestigde B.V. in het marktsegment van industriewater, vrijgesteld van vennootschapsbelasting.
32
Evides Waterbedrijf | Jaarverslag 2004
2.2 Materiële vaste activa In het kader van harmonisatie is de activering van aansluitingen bij DWB-Newco geschoond voor de kosten van vervanging en zijn de nieuwe aansluitingen als actief op de balans blijven staan. De aanleg van aansluitingen van voormalig WBE kennen een kostendekkend tarief. Mede door de tariefharmonisatie met ingang van 1 januari 2005 is de verwachting dat voortaan Evidesbreed de aanleg van aansluitingen kostendekkend zijn en activering niet meer zal voorkomen. De jaarlijkse afschrijvingen worden berekend met behulp van een vast percentage van de aanschafwaarde dat is gebaseerd op de verwachte levensduur. Afschrijving vangt aan op 1 januari van het boekjaar volgend op ingebruikname van het activum. Projecten met een projectbedrag > _ € 10 miljoen en een looptijd van minimaal 2 jaar worden geacht naar rato van de voortgang van het project te zijn gereedgekomen, en vangt de afschrijving van het deelbedrag aan op 1 januari van het volgend jaar. In de verkrijgings- of vervaardigingsprijs zijn de door het eigen personeel bestede en in geld gewaardeerde arbeidsuren opgenomen. 2.3 Financiële vaste activa De deelnemingen in N.V. Waterwinningbedrijf Brabantse Biesbosch, Brielse Meer water B.V., Delfluent B.V. en Delfluent Services B.V. worden conform de bepaling van artikel 389 lid 3 gewaardeerd op de zichtbare eigen vermogenswaarde. Het niet uitgekeerde gedeelte van het aan Evides toekomende aandeel in de resultaten van de deelneming wordt in een wettelijke reserve opgenomen. De overige hieronder begrepen aandelen en obligaties zijn tegen verkrijgingsprijs of lagere marktwaarde opgenomen. 2.4 Voorraden De magazijnvoorraden bestaan uit materiaal dat is gewaardeerd tegen vaste verrekenprijzen, gebaseerd op de laatst bekende inkoopprijzen. De waardering van de post werk in uitvoering vindt plaats tegen de direct daaraan toe te rekenen kosten, verminderd met de als voorschot gefactureerde bedragen. 2.5 Vorderingen De vorderingen zijn opgenomen voor de nominale waarde onder aftrek van een voorziening voor oninbaarheid.
2.6 Voorzieningen De voorzieningen zijn samengesteld uit personeelsvoorzieningen en overige voorzieningen. De personeelsvoorzieningen inzake toekomstige wachtgelduitkeringen en werkgeversbijdrage IZA-premies voor actieven en gepensioneerden zijn gewaardeerd op basis van de contante waarde van de verplichtingen. De voorziening voor reorganisatie is opgenomen voor de nominale waarde. De overige voorzieningen zijn gewaardeerd tegen nominale waarde.
4 Toelichting op het geconsolideerde kasstroomoverzicht Het kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de indirecte methode. De geldmiddelen in het kasstroomoverzicht bestaan uit de liquide middelen en het bankkrediet opgenomen onder de kortlopende schulden. Ontvangen en betaalde rente, ontvangen dividenden en winstbelastingen zijn opgenomen onder de kasstroom uit operationele activiteiten. Betaalde dividenden zijn opgenomen onder de kasstroom uit financieringsactiviteiten. Investeringen in deelnemingen worden verwerkt tegen de verkrijgingsprijs onder aftrek van binnen de geacquireerde onderneming aanwezige geldmiddelen.
3 Grondslagen voor de resultatenbepaling 3.1 Omzet De omzet betreft de wateropbrengsten en de aan derden geleverde goederen en diensten. De wateropbrengsten bevatten voor het onbemeterde verbruik de vaste abonnementsbedragen berekend op basis van het oppervlaktetarief in Rotterdam e.o. en een vast bedrag per woning in Dordrecht. De afrekening met bemeterde kleinverbruikers vindt plaats volgens het jaaropname-systeem, waarbij de opname gespreid over het gehele jaar plaatsvindt. Voor het bemeterde verbruik bestaan de opbrengsten uit vastrecht en het afzetvolume vermenigvuldigd met de m3-prijs. Voor wat betreft werk voor derden wordt het resultaat genomen in het jaar van gereedkomen van het betreffende werk. 3.2 Afschrijvingen De afschrijvingstermijnen zijn gebaseerd op de verwachte levensduren, waarbij de activa lineair worden afgeschreven. Op gronden wordt niet afgeschreven. 3.3 Kosten De kosten worden toegerekend aan de periode waarop zij betrekking hebben. 3.4 Pensioenen Er is sprake van een toegezegd-pensioenregeling, in geval van een tekort bij het bedrijfstakpensioenfonds bestaat geen verplichting tot het voldoen van aanvullende bijdragen anders dan hogere toekomstige premies.
Evides Waterbedrijf | Jaarverslag 2004
33
Toelichting op de geconsolideerde balans
5 Vaste activa 5.1 Immateriële vaste activa Het immateriële vaste actief hangt samen met de overname in 2003 van het 50% deel van DELTA Terneuzen Water B.V. (DTW). Daarmee werd DTW een 100% dochter van Evides. Het opgenomen bedrag is de goodwill behorend bij de vastgestelde waardering. Het betreffende bedrag wordt over de contractduur van ruim 15 jaar afgeschreven.
Overzicht verloop van de boekwaarde in 2004 en de aanschafwaarde per 31 december (x € 1.000) 31-12-2004 01-01-2004 Boekwaarde per 01-01-2004 4.773 8.927 Afschrijvingen 388 4.154
In de afschrijvingen van 2003 is de laatste afschrijving opgenomen betreffende schadeloosstellingen in het kader van het ontstaan van WBE in de periode 1992-1994.
Boekwaarde per 31-12-2004 Cumulatieve afschrijvingen
4.385 710
4.773 26.431
Aanschafwaarde per 31-12-2004
5.095
31.204
5.2 Materiële vaste activa Overzicht verloop van de boekwaarde in 2004 en de aanschafwaarde per 31 december (x € 1.000) Terreinen Gebouwen enz. Buizennet Installaties Boekwaarde 01-01-2004 98.565 488.984 125.767 Investeringen + 9.856 + 28.558 + 40.304 Desinvesteringen/overig - 1.701 - 35 - 6.626 Afschrijvingen - 7.621 - 31.747 - 15.145
Overige vaste bedrijfsmiddelen 10.905 +12.976 + 131 - 5.067
Totaal 724.221 + 91.694 - 8.231 - 59.580
Boekwaarde per 31-12-2004 Cumulatieve afschrijvingen
99.099 117.485
485.760 420.251
144.300 115.513
18.945 39.063
748.104 692.312
Aanschafwaarde per 31-12-2004
216.584
906.011
259.813
58.008
1.440.416
NB Op de balans is € 20,1 miljoen (in 2003 € 18,2 miljoen) aan onderhanden investeringen opgenomen.
Er is voor een bedrag van € 39,2 miljoen (vorig jaar eveneens € 39,2 miljoen) aan verplichtingen aangegaan. Deze zijn in tegenstelling tot vorig jaar niet in de balans opgenomen aangezien nog geen goederen en factuur zijn ontvangen. De afschrijvingstermijnen in kader industriewater van DWBNewco zijn geharmoniseerd. Dit betreft een schattingswijziging die verwerkt wordt over de resterende levensduur vanaf 1 januari 2004. Als gevolg hiervan is de afschrijvingslast 2004 € 1,0 miljoen hoger dan volgens de oude methodiek.
34
Evides Waterbedrijf | Jaarverslag 2004
Evides heeft haar markt voor waterproducten gesplitst in twee segmenten t.w. de gebonden markt en de concurrerende markt. De geldende afschrijvingspercentages zijn:
Soort activa 1. Terreinen, Gebouwen enz - Grond - Afgekochte erfpacht - Terreinvoorziening - Gebouwen - Spaarbekkens - Kunstwerken 2. Buizennet 3. Installaties 4. Overige vaste bedrijfsmiddelen - Informatietechnologie - Procesautomatisering - Schepen - Overige (voertuigen, - gereedschappen, etc)
Gebonden markt %
Concurrerende markt %
0 2 31⁄3 21⁄2 21⁄2 2 31⁄3 62⁄3
0 10 10 10 10 10 10 10
20/331⁄3 20 31⁄3 20
20/331⁄3 20 20
6 Vlottende activa
5.3 Financiële vaste activa
6.1 Voorraden Het verloop van de boekwaarde (incl. vorderingen) gedurende 2004 is als volgt: (x € 1.000) Boekwaarde per 31-12-2003 9.313 Af: stelselwijziging N.V. WBB -186 Boekwaarde per 1-1-2004 9.127 Bij: aandeel in resultaat Brielse Meer water B.V. 93 Delfluent Service B.V.* 790 Delfluent B.V.* 552 Af: aandeel in resultaat N.V. WBB - 96 1.339 Bij: investering Delfluent B.V. 538 Af: waardevermindering Eurutil Holding B.V. -9 529 1.868 Boekwaarde per 31-12-2004
(x € 1.000) De samenstelling van de voorraden is als volgt: Magazijnvoorraden Werk in uitvoering Totaal
31-12-2004
01-01-2004
1.718 1.529
1.828 1.012
3.247
2.840
6.2 Vorderingen (x € 1.000) 31-12-2004 Debiteuren en overige vorderingen 38.660* Belasting 15 Te factureren omzet 149 Vooruitbetalingen/overlopende activa 28.807 Totaal
67.631
01-01-2004 33.260 1.460 4.745 23.717 63.182
* Na aftrek voorziening debiteuren (dynamische methode) van € 858.
10.995
* Op basis van concept jaarrekening 2004.
Hiervan heeft betrekking op: ( x € 1.000) deelnemingen gewaardeerd volgens de vermogensmutatiemethode aandelen en obligaties gewaardeerd op kostprijs of lagere marktwaarde
10.644
Onder de overlopende activa is een post ad € 1,4 miljoen begrepen, waarvan € 0,5 miljoen een resterende looptijd van langer dan één jaar heeft. Dit betreft de vooruitbetaling samenhangend met de in de jaren 1995, 1996 en 1999 overgesloten leningen o/g en die over de duur van de oorspronkelijke leningperiode ten laste van het resultaat wordt gebracht.
351
10.995
De vennootschap houdt de volgende aandelen in andere vennootschappen, die zijn gewaardeerd op basis van de vermogensmutatie methode: Vennootschap
Vestigingsplaats
N.V. WBB* Delfluent B.V. Delfluent Services B.V. Brielse Meer water B.V.
Werkendam Zoetermeer Den Haag Rotterdam
Deelnemingspercentage 60 40 50 50
* Aangezien in N.V. WBB geen overwegende zeggenschap bestaat, is deze deelneming niet mee geconsolideerd.
Evides Waterbedrijf | Jaarverslag 2004
35
7 Eigen vermogen
De stelselwijziging betreft hoofdzakelijk de voorziening inzake IZA-premies. Gekozen is voor een voorziening niet alleen gebaseerd op postactieven maar ook op basis van actieve medewerkers van Evides.
7.1 Aandelenkapitaal Het maatschappelijk kapitaal is € 250.000 groot waarvan € 155.400 is geplaatst en gestort. De waarde per aandeel is € 0,05. Het geplaatst en gestort aandelenkapitaal is als volgt over de aandeelhouders verdeeld (bedragen in €): B.V. Gemeenschappelijke Bezit Evides 77.700 DELTA N.V. 77.700 Totaal
155.400
7.4 Reserve deelnemingen Reserve deelnemingen Stand 1 januari 2004 Bij: Dotatie wettelijke reserve
(x € 1.000) 1.033 369
Stand 31 december 2004
In 2004 is in het kader van de fusie het aandelenkapitaal afgestempeld voor een bedrag van € 83.857.000. Daarnaast zijn nieuwe aandelen uitgegeven aan DELTA N.V. en bestaande overgedragen aan DELTA N.V. op basis waarvan gelijkwaardigheid bestaat tussen de twee aandeelhouders. Aandelenkapitaal Stand 1 januari 2004 Af: Mutatie naar agioreserve Bij: Uitgifte nieuwe aandelen Saldo mutaties
(x € 1.000) 83.949 -83.857 63 -83.794
Stand 31 december 2004
155
7.2 Agioreserve Agioreserve Stand 1 januari 2004 Bij: Mutatie van aandelenkapitaal
(x € 1.000) 0 83.857
Stand 31 december 2004
83.857
7.3 Algemene reserve Algemene reserve Stand 1 januari 2004 herzien
(x € 1.000) 286.566
Bij : Resultaten (consolidatiekring) boekjaar 2003 67.983 Af: Interimdividend - 144.000 Af: Dotatie wettelijke reserve - 369 Af: Correctie uitgifte nieuwe aandelen - 63 Af: Correctie t.b.v. waardering Aqualab - 71 Saldo mutaties
- 76.520
Stand 31 december 2004
210.046
36
Evides Waterbedrijf | Jaarverslag 2004
1.402
7.5 Onverdeeld resultaat Onverdeeld resultaat Stand 1 januari 2004 herzien Af: Resultaten (consolidatiekring) boekjaar 2003 Bij: Resultaat Evides N.V. 2004 Saldo mutaties Stand 31 december 2004
(x € 1.000) 67.983 - 67.983 62.707 - 5.276 62.707
8 Voorzieningen 8.1 Personeelsvoorzieningen De mutaties in de personeelsvoorzieningen in 2004 zijn als volgt: (x € 1.000)
Stand per 01-01-2004 Aanspr. IZA-premie actieven en gepensioneerden 9.053 Aanspraken wachtgeld 602 Voorziening reorganisatie 2.216 Totaal personeelsvoorzieningen
11.871
Aanspraken personeel De aanspraken voor IZA-premie en wachtgeld hebben betrekking op de contante waarde van verplichtingen die voortvloeien uit de CAO voor waterleidingbedrijven, vanuit overheidswege opgelegde verplichtingen en van fusiepartners overgenomen verplichtingen.
Toevoegingen 2.983 74 4.661
Onttrekkingen 576 146 31
Stand per 31-12-2004 11.460 530 6.846
7.718
753
18.836
Voorziening reorganisatie Deze voorziening betreft toekomstige kosten van personeel waarvan de formatieplaatsen als gevolg van reorganisatie zijn komen te vervallen. Het betreft kosten in verband met afgesproken regelingen in het kader van vervroegd uittreden. Anders dan in de vergelijking tussen het pro-formaresultaat 2003 en het resultaat 2004, is in deze post het dotatiebedrag zonder stelselwijziging opgenomen.
8.2 Overige voorzieningen Het verloop van de balanspost overige voorzieningen 2004 is in onderstaand overzicht weergegeven. (x € 1.000) Voorziening bodemsanering Voorziening claims Voorziening kwaliteit en risico Voorziening reststoffen zuiveringsproces Overige voorzieningen Totaal overige voorzieningen
Stand per 01-01-2004 1.653 0 2.694 18.151 7.377
Toevoegingen 0 2.500 0 1.134 0
Onttrekkingen/vrijval 1.236 0 2.169 0 7.045
Stand per 31-12-2004 417 2.500 525 19.285 332
29.875
3.634
10.450
23.059
Voorziening bodemsanering Deze voorziening dient ter dekking van de kosten, samenhangend met maatregelen tot sanering van bodemverontreiniging. Voorziening claims Deze voorziening hangt samen met mogelijke claims in het kader van een tariefdiscussie. Voorziening kwaliteit en risico De voorziening hangt samen met beveiligingsmaatregelen van drinkwaterlocaties.
Voorziening reststoffen zuiveringsproces De voorziening heeft betrekking op de geschatte kosten voor afvoer en verwerking van het uit het zuiveringsproces voortkomend slib op de productielocatie Berenplaat dat zich sinds de ingebruikneming van dit bedrijf in 1966 heeft gevormd. In afwachting van een door vergunningen mogelijk gemaakte oplossing voor deponie op de productielocatie, en daarmee al dan niet verplichte afvoer van het slib, blijft de voorziening gehandhaafd. Overige voorzieningen De voorziening is gericht op een afnemer die momenteel minder afneemt dan contractueel overeengekomen, maar het recht heeft om op later tijdstip de achterstand in te lopen. Deze inloop wordt deels uit de voorziening onttrokken.
Evides Waterbedrijf | Jaarverslag 2004
37
9 Langlopende schulden
Niet uit balans blijkende verplichtingen
De samenstelling van de langlopende schulden, inclusief kortlopend deel, is als volgt:
Er bestaan huurverplichtingen ter zake van huisvesting en leaseverplichtingen ten aanzien van maatwerkinstallaties. Met WBB is een overeenkomst tot 2039 van toepassing voor afname van voorgezuiverd water. Evides heeft in 2009 een stortingsplicht richting Delfluent van € 18,0 miljoen in het kader van de financiering van de afvalwaterzuiveringsinstallatie Harnaschpolder. Met DELTA, Openbaar Nutsbedrijf Schiedam (ONS), Westland Energiebedrijf (WEB) en ENECO bestaan dienstverleningsovereenkomsten met resterende looptijden van 2 3⁄4 tot en met 5 jaar. Naar KIWA bestaat een verplichting inzake jaarlijkse bijdragen in onderzoekskosten voor een bedrag van € 0,7 miljoen per jaar tot en met 2011. Er loopt tussen DELTA N.V. een discussie met het waterschap inzake de hoogte van de precarioheffing. DELTA N.V. betaalt tot dusver jaarlijks € 0,25 miljoen. Na afwikkeling van het geschil zal mogelijk een gedeeltelijke restitutie dan wel een bijbetaling aan de orde zijn.
(bedragen x € 1.000) % Schuld per 31-12-2004 2-< 3 171.622 * 4-< 5 76.706 5-< 6 22.000 ** 6-< 7 3.223 ** 7-< 8 0 8-< 9 272 9 - < 10 4.976 Overig 2.275 Totaal
Af te lossen in 2005 21.215 12.908 3.000 303 0 91 730 163
01-01-2004
38.410
179.360
281.074
47.840 79.613 24.000 19.309 91 3.398 2.671 2.438
* De gepresenteerde schulden zijn inclusief roll over leningen met variabele rentepercentages per kwartaal/per jaar. ** Opgenomen is een langlopende lening van DELTA N.V. van € 10 miljoen en € 1 miljoen tegen respectievelijk 5,2% en 6,2%.
Financiële instrumenten In het verslagjaar is voor € 144 miljoen aan nieuw vreemd vermogen aangetrokken. De schulden met een resterende looptijd langer dan vijf jaar bedragen € 88,6 miljoen (in 2003: € 45,4 miljoen). Voor bovenstaande leningen zijn geen zekerheden gesteld. Over 2004 bedraagt het gemiddelde, over de langlopende leningen verschuldigde rentepercentage 3,5% (in 2003: 4,5%).
10 Kortlopende schulden Deze post is als volgt te specificeren: (x € 1.000) Schulden met betrekking tot personeel Belastingen en premies Overig Dividend aandeelhouder Overige schulden Kasgeldleningen Banken Crediteuren Overlopende passiva Te betalen rente/aflossingen Overig te betalen bedragen Totaal
38
Evides Waterbedrijf | Jaarverslag 2004
31-12-2004
01-01-2004
1.866 3.402 4.250
795 2.534 0
90.000 41.028 25.674
73.000 44.186 25.220
2.593 12.309
7.929 10.383
181.122
164.047
Evides financiert haar vaste activa en een deel van de vlottende activa met eigen vermogen, voorzieningen en langlopende schulden, deels met een variabele rente. Het resterende deel van de vlottende activa wordt gefinancierd met kortlopende schulden, waaronder bankkrediet met een variabele rente. Evides heeft geen gebruik gemaakt van financiële instrumenten om het renterisico af te dekken. Het kredietrisico m.b.t. leveringen aan kleinverbruikers is contractueel afgedekt via de incasso-overeenkomsten. Van de overige leveringen en dienstverlening is sprake van een laag risico. Gelet op de korte doorlooptijd van de liquide middelen, vorderingen en kortlopende schulden zijn de boekwaarden nagenoeg gelijk aan de marktwaarden. Voor de langlopende schulden geldt dat de marktwaarde niet substantieel afwijkt van de boekwaarde.
Verbonden partijen Als verbonden partijen (als bedoeld in RJ 330) zijn aan te merken: 1. Aandeelhouders (gemeenten en provincies vertegenwoordigd door DELTA N.V. en B.V. GBE, dan wel natuurlijke personen die gemachtigd zijn de betreffende gemeenten en provincie te vertegenwoordigen in de Algemene Vergadering van Aandeelhouders); 2. Statutaire directeuren. Transacties met verbonden partijen zijn tegen marktconforme tarieven verwerkt.
Toelichting op de geconsolideerde winst- en verliesrekening
11 Bedrijfskosten
11.2 Afschrijvingen
11.1 Personeelskosten De personeelssterkte (omgerekend naar voltijdbanen) ultimo 2004 is als volgt: 31-12-2004 544,6
(in aantallen) Evides Totaal
544,6
(x € 1.000) Immateriële vaste activa Materiële vaste activa
31-12-2004 388 59.563
31-12-2003 4.156 59.964
59.951
64.120
Totaal
De afschrijvingslasten zijn gebaseerd op de afschrijvingspercentages, zoals deze zijn weergegeven op blz. 34.
Het gemiddelde aantal personeelsleden in 2004 bedraagt 507,1.
12 Financiële baten en lasten
De specificatie van de personeelskosten is als volgt: (x € 1.000) Salarissen Sociale lasten Pensioenpremies Dotaties personeelsvoorziening Tijdelijk personeel
31-12-2004 26.918 1.865 4.160 7.691 6.310
31-12-2003 24.352 1.808 3.306 1.149 8.658
Subtotaal Geactiveerde uren eigen personeel
46.944 -4.198
39.273 -2.831
Totaal
42.746
36.442
Het bij “geactiveerde uren eigen personeel” genoemde bedrag betreft de loonkosten samenhangend met de inzet van eigen personeel op investeringsactiviteiten.
(x € 1.000) Rentelasten Rente langlopende leningen Overige rentelasten Rentebaten Ontvangen rente
31-12-2004
31-12-2003
8.557 3.547
10.158 2.633
460
2.230
Subtotaal rentelasten en -baten
8.966
10.791
Resultaat deelnemingen en overige financiële vaste activa
1.339
-115
10.305
10.676
Totaal
In de personeelskosten is een bedrag van € 100.000 (voorgaand jaar € 100.000) opgenomen voor bezoldiging van commissarissen. In de eerste helft van 2004 was er sprake van een eenhoofdige statutaire directie, per 1 juli is de directie uitgebreid tot 2 personen. De vaste bezoldiging van de statutaire directie bedroeg over 2004 in totaal € 214.816. Daarboven is een bonusstructuur overeengekomen met een maximum van 30%, gebaseerd op de volgende criteria: - behalen van een gedefinieerd bedrijfsresultaat; - implementeren van de nieuwe organisatie en de gewenste bedrijfscultuur; - werken aan schaalvergroting op het drinkwater- en het industriewater marktsegment; - stroomlijnen van bedrijfsprocessen; en - persoonlijk functioneren. De hoogte van de bonus wordt in het jaar volgend op het verslagjaar bepaald en uitgekeerd. Beide statutaire directeuren hebben een overeenkomst tot maart 2009.
Evides Waterbedrijf | Jaarverslag 2004
39
40
Evides Waterbedrijf | Jaarverslag 2004
Vennootschappelijke balans per 31-12-2004 (voor winstverdeling)
(x € 1 miljoen)
Ref.
Openingsbalans per 1 januari 2004
31 december 2004
ACTIVA Vaste activa Materiële vaste activa Financiële vaste activa Totaal vaste activa
1
580,3 235,0
547,9 203,3 815,3
Vlottende activa Voorraden Vorderingen Totaal vlottende activa
3,1 18,1
Totaal activa
751,2
2,8 38,0 21,2
40,8
836,5
792,0
PASSIVA Eigen vermogen Aandelenkapitaal Agio reserve Algemene reserve Wettelijke reserve Onverdeeld resultaat Totaal eigen vermogen Voorzieningen Personeelsvoorzieningen Overige voorzieningen Totaal voorzieningen
2 3
0,2 83,9 210,0 1,4 62,7
83,9 0,0 286,6 1,0 68,0 358,2
18,6 22,2
439,5
11,6 19,8 40,8
31,4
Langlopende schulden Kortlopende schulden
267,8 169,7
165,9 155,2
Totaal passiva
836,5
792,0
Evides Waterbedrijf | Jaarverslag 2004
41
Vennootschappelijke winst- en verliesrekening over 2004
(x € 1.000)
31 december 2004
31 december 2003
Resultaat uit eigen bedrijfsvoering Resultaat deelnemingen
31.193 31.514
48.810 19.173
Resultaat na belasting
62.707
67.983
42
Evides Waterbedrijf | Jaarverslag 2004
Toelichting op de vennootschappelijke balans
Aangezien de enkelvoudige balans Evides N.V. sec betreft, welke is opgenomen in de geconsolideerde balans, verwijzen wij hiernaar. Uitsluitend de specifieke posten inzake de vennootschappelijke balans worden hier toegelicht. Hieronder worden alleen de aansluitingen toegelicht tussen de standen zoals bekend uit de Jaarrekening 2003 voormalig WBE en de openingsbalans zoals deze is opgenomen in deze jaarrekening. 1 Financiële vaste activa Financiële vaste activa verloop overzicht vanuit enkelvoudige consolidatie package WBE. (x € 1.000) Boekwaarde per 31-12-2003 Inbreng DBW-Newco B.V. per 01-01-2004 Af: stelselwijziging N.V. WBB DBW-Newco B.V. Aqualab B.V.
(x € 1.000) 159.469
Algemene reserve Stand 1 januari 2004 Bij: Inbreng eigen vermogen
197.502
Af: Resultaten boekjaar 2003
- 67.789
Af: Correctie dotatie wettelijke reserve 2003
- 194
Af: Stelselwijzigingen deelnemingen
- 422
Af: Stelselwijzigingen inzake voorziening IZA
- 2.000
Saldo mutaties
127.097
Stand 1 januari 2004 herzien
286.566
6.259 197.431
3 Onverdeeld resultaat - 105 - 193 - 124
Stand per 01-01-2004 (herzien) Bij: aandeel in resultaat DBW-Newco B.V. Aqualab B.V. Brielse Meer water B.V. Delfluent Service B.V. * Delfluent B.V. * Af: aandeel in resultaat N.V. WBB
2 Algemene reserve
(x € 1.000) -
Onverdeeld resultaat Stand 1 januari 2004 197.009
Bij: Resultaten boekjaar 2003*
203.268
Stand 1 januari herzien
67.983 67.983
* inclusief aan wettelijke reserve gedoteerde resultaat 2003 30.788 12 93 403 276
Voor nadere toelichting van het eigen vermogen verwijzen wij naar de geconsolideerde balans.
Rotterdam, 27 april 2005
- 58 31.514
Bij: investering Delfluent B.V. Af: waardevermindering Eurutil Holding B.V.
Statutaire Directie, ir. G. Vogelesang , voorzitter ir. H.J.L. de Kraa (MBa)
269 -9 260 31.774
Boekwaarde per 31-12-2004 * op basis van concept jaarrekening 2004
235.042
De Raad van Commissarissen, mr. G.H.N.L. van Woerkom, voorzitter ir. J. Haijkens, lid ir. D. Luteijn, lid M.W. van Sluis RA, lid R.P. Binnendijk, lid mevrouw M.W. Lubbi, lid mr. drs. A.J.G. Poppelaars, lid
Evides Waterbedrijf | Jaarverslag 2004
43
44
Evides Waterbedrijf | Jaarverslag 2004
Overige gegevens
Evides Waterbedrijf | Jaarverslag 2004
45
46
Evides Waterbedrijf | Jaarverslag 2004
Overige gegevens
Winstbestemming
Accountantsverklaring
Statutaire bepalingen (artikel 28 van de Statuten)
Aan de Raad van Commissarissen en de Algemene Vergadering van Aandeelhouders van Evides N.V.
lid 1
De Raad van Bestuur stelt voor welk gedeelte van de winst die in het boekjaar is behaald zal worden gereserveerd. Na voorafgaand advies van de Raad van Commissarissen besluit vervolgens de Algemene Vergadering van Aandeelhouders welk gedeelte van de winst zal worden gereserveerd. De daarna overblijvende winst staat ter beschikking van de Algemene Vergadering van Aandeelhouders.
Winstbestemming (bedragen x € 1.000) De winst over het boekjaar 2004 bedraagt:
62.707
Voorgesteld wordt om, overeenkomstig hetgeen terzake is opgenomen in het door de AVA vastgestelde Ondernemingsplan Evides 2005, het voordelig saldo als volgt te bestemmen: - Dotatie aan wettelijke reserve niet uitgekeerde winst deelnemingen 1.435 - Versterking van het eigen vermogen door middel van toevoeging aan de algemene reserve van 30.636 - Winst ter beschikking van de aandeelhouders 30.636 62.707
Opdracht Ingevolge uw opdracht hebben wij de in dit verslag opgenomen jaarrekening 2004 van Evides N.V. te Rotterdam gecontroleerd. Op de in de winst- en verliesrekening opgenomen vergelijkende pro-formacijfers 2003 is geen accountantscontrole toegepast. Derhalve zijn de in de winst- en verliesrekening ter vergelijking opgenomen bedragen niet gecontroleerd. De jaarrekening is opgesteld onder verantwoordelijkheid van het bestuur van de vennootschap. Het is onze verantwoordelijkheid een accountantsverklaring inzake de jaarrekening te verstrekken.
Werkzaamheden Onze controle is verricht overeenkomstig in Nederland algemeen aanvaarde richtlijnen met betrekking tot controleopdrachten. Volgens deze richtlijnen dient onze controle zodanig te worden gepland en uitgevoerd, dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen onjuistheden van materieel belang bevat. Een controle omvat onder meer een onderzoek door middel van deelwaarnemingen van informatie ter onderbouwing van de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. Tevens omvat een controle een beoordeling van de grondslagen voor financiële verslaggeving die bij het opmaken van de jaarrekening zijn toegepast en van belangrijke schattingen die het bestuur van de vennootschap daarbij heeft gemaakt, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening. Wij zijn van mening dat onze controle een deugdelijke grondslag vormt voor ons oordeel.
Oordeel Wij zijn van oordeel dat de jaarrekening een getrouw beeld geeft van de grootte en de samenstelling van het vermogen op 31 december 2004 en van het resultaat over 2004 in overeenstemming met in Nederland algemeen aanvaarde grondslagen voor financiële verslaggeving en voldoet aan de wettelijke bepalingen inzake de jaarrekening zoals opgenomen in Titel 9 Boek 2 BW. Rotterdam, 27 april 2005
PricewaterhouseCoopers Accountants N.V.
Evides Waterbedrijf | Jaarverslag 2004
47
Aanvullende gegevens
Kengetallen
Financieel 1. Liquiditeitsratio 2. Solvabiliteitsratio 3. Gemiddelde krediettermijn debiteuren 4. Netto werkkapitaal 5. Rentabiliteit totaal vermogen 6. Cashflow 7. Cashflowratio 8. Interne financieringsratio 9. Inkoop reinwater 10. Afzet drinkwater 11. Afzet industriewater 12. Afzet afvalwater 13. Omzet
Eenheid
2004
2003*
% % dgn. € miljoen % € miljoen % x1 miljoen m3 miljoen m3 miljoen m3 v.e € miljoen
43,5 41,5 52,2 - 102,4 8,3 122,7 24,3 0,7 6,6 156,8 77,7 85 269,5
41,7 53,3 44,5 - 95,6 9,5 132,1 34,3 0,5 7,1 157,4 74,2 41 276,9
x1 x1 km km km x1 x1
967.530 779.005 2.935 9.572 48 11.982 606
959.792 714.555 2.923 9.506 48 11.845 980
x1 x € 1.000
544 60,6
Bedrijfsmiddelen 14. Aantal verbruikersadressen 15. Aantal watermeters 16. Lengte transportleidingen 17. Lengte distributieleidingen 18. Lengte destileidingen 19. Aantal storingen 20. Aantal kwalitatieve klachten Personeel 21. Aantal personeelsleden (ultimo jaar) 22. Gemiddelde loonkosten per personeelslid
* Cijfers 2003 zijn pro-formacijfers, zie algemene toelichting.
Toelichting kengetallen 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8.
48
Liquiditeitsratio Solvabiliteitsratio Gemiddelde krediettermijn debiteuren Netto werkkapitaal Rentabiliteit totaal vermogen Cashflow Cashflowratio Interne financieringsratio
Evides Waterbedrijf | Jaarverslag 2004
= = = = = = = =
(vlottende activa: vlottende passiva) x 100% (eigen vermogen: totaal vermogen) x 100% (debiteuren + te factureren omzet: omzet) 365 dagen vlottende activa - vlottende passiva (winst + interest : totale vermogen) x 100% winst + afschrijvingen (cashflow: vreemd vermogen) x 100% investeringen: cashflow
Bijlagen
Evides Waterbedrijf | Jaarverslag 2004
49
50
Evides Waterbedrijf | Jaarverslag 2004
Bijlage 1 Distributiegebied Evides Distributiegebied Evides Het distributiegebied is als volgt verdeeld.
Rijnmond Noord Capelle aan den IJssel, Delft, Den Haag (alleen Wateringse Veld), Maassluis, Midden-Delfland, Rotterdam-Noord (inclusief Hoek van Holland), Schiedam, Vlaardingen en Westland.
Rijnmond Zuid Albrandswaard, Barendrecht, Bernisse, Binnenmaas, Brielle, Cromstrijen, Dordrecht, ´s-Gravendeel, Hellevoetsluis, Korendijk, Oud-Beijerland, Rotterdam-Zuid (inclusief havens), Rozenburg, Spijkenisse, Strijen, Westvoorne, en Zwijndrecht (alleen voormalig Heerjansdam).
Zeeland Bergen op Zoom (alleen Halsteren en Lepelstraat), Borsele, Dirksland, Goedereede, Goes, Hulst, Kapelle, Middelburg, Middelharnis, Noord Beveland, Oostflakkee, Reimerswaal, Schouwen-Duiveland, Sluis, Terneuzen, Tholen, Veere, Vlissingen en Woensdrecht.
Evides Waterbedrijf | Jaarverslag 2004
51
Bijlage 2 Organisatiestructuur Organisatiestructuur per 31 december 2004
Directie
Bestuursondersteuning
Project Bemetering
Stafbureau Productie
BCC/Producten
Personeel en Organisatie
Stafbureau Netten
Productie Rijnmond
Nieuwbouw
Financieel Economische Zaken
Netbeheer Rijnmond Noord
Productie Biesdrecht
Industriewater
Inkoop en Logistiek
Netbeheer Rijnmond Zuid
Productie Zuid
Informatie- en Communicatietechnologie
Netbeheer Zeeland
52
Evides Waterbedrijf | Jaarverslag 2004
Business Development
Exploitatie
Bijlage 3 Overzicht vennootschappelijke structuur Overzicht vennootschappelijke structuur Evides N.V. per 31-12-2004 BV Gemeenschappelijk Bezit Evides
DELTA NV
(50%)
(50%)
Evides NV
NV WBB (40%)
*
Delfluent BV (20%)
DWB-Newco BV (100%)
Reststoffenunie BV (15%)
Delfluent Services BV (25%)
DELTA Water Bedrijf BV (100%)
Aqualab BV (40%)
Brielse Meer water BV (50%)
Kiwa NV (4,4%)
= commerciële activiteiten = drinkwaterbedrijf
DELTA Stade Wasserbetrieb GmbH (100%)
DELTA Terneuzen Water BV (100%)
DELTA Afvalwater BV (100%)
Delfluent BV (20%)
DELTA Drinkwater BV (100%)
Kiwa N.V. (2.,3%)
Delfluent Services BV (25%)
Aqualab BV (40%)
NV WBB (20%)
*
Reststoffenunie B.V. (2,7%)
* NV WBB heeft een 20% deelneming in Aqualab.
Evides Waterbedrijf | Jaarverslag 2004
53
Colofon Redactie: Fotografie: Vormgeving: Drukwerk:
Evides N.V. Evides, DELTA en Van Dongen AV Frank’A Concept & Vormgeving, Gouda Tromp Drukkerij, Rotterdam
© 2005 Evides N.V.
54
Evides Waterbedrijf | Jaarverslag 2004
Evides N.V. Postbus 4472 3006 AL Rotterdam