Thuis met uw Suprapubische Katheter
Wat is een katheter? Een katheter is een holle, soepele buis waarmee urine uit de blaas wordt afgevoerd. Aan het uiteinde van de katheter zit een ballonnetje. Om de voorkomen dat de katheter loskomt wordt dit ballonnetje met steriel water gevuld binnenin de blaas. Naarmate de blaas zich vult wordt de urine via de katheter afgevoerd naar een opvangzak. U kunt dus niet normaal plassen wanneer u een katheter heeft. Wat is een suprapubische katheter? Dit is een katheter die via een kleine incisie (+ een sneetje) in de buikwand, net boven het schaambeen, ingebracht wordt door een arts tijdens een korte ingreep in het ziekenhuis.
suprapubische katheter bij een vrouw
Waarom heb ik een suprapubische katheter nodig? Er zijn diverse redenen waarom een suprapubische katheter geschikter is voor u dan een katheter in de plasbuis. Het kan aangenamer zijn, gemakkelijker te verzorgen en geeft minder infecties. Sommige mensen hebben na een ingreep een suprapubische katheter om te meten hoeveel urine ze produceren. Indien u seksueel actief bent, is een suprapubische katheter gemakkelijker bij het vrijen. Moet ik de katheter laten vervangen? Ja. Een suprapubische katheter wordt doorgaans om de 6 tot 12 weken vervangen (bij sommige mensen vaker). De eerste keer wordt een katheter in het ziekenhuis vervangen. Nadien kan uw huisarts of wijkverpleegkundige dit doen, hetzij thuis, hetzij tijdens een consultatie.
Hoe verzorg ik een suprapubische katheter? Een katheter levert doorgaans geen problemen op indien u geen infecties oploopt. De volgende eenvoudige regels helpen u infecties te voorkomen: Was dagelijks de huid rondom de incisie waar de katheter is ingebracht met water. Droog hierna zorgvuldig af. Gebruik nooit talkpoeder of crème. Was de handen voor en na het loskoppelen of vervangen van een opvangzak en ook na elke stoelgang. Probeer elke dag een douche te nemen. (Hierbij kunt u uw beenzak aanhouden) Rondom het steekgaatje hoeft geen verband te worden aangebracht tenzij er wondvocht uitlekt. Het steekgaatje rond de katheter kan rood, soms gezwollen zijn. Dis is normaal en is meestal geen ontsteking. Plak de katheter vast op de buik. Let er op dat de katheter niet trekt. Zorg er ook voor dat de katheter niet afknikt. Draag loszittende kleding. Te strakke kleding kan de urinestroom onderbreken. Drink veel Voor een goede afvloeiing van urine via de katheter dient u minstens anderhalve liter per dag te drinken ( dit is 6 á 9 glazen) Bij voorkeur water of vruchtensap. Vooral veenbessensap/ cranberrysap helpt het verstoppen van de katheter te voorkomen. Beweging Wandelen of een andere vorm van regelmatige dagelijkse beweging bevordert de werking van de darmen. Note: een volle darm kan op de katheter drukken en het afvloeien van de urine verhinderen. Kan ik nog vrijen? Ja. Met een suprapubische katheter vormt dit geen probleem. De katheter kan op de buik vastgeplakt worden. Indien uw katheter u hindert tijdens het vrijen, aarzel dan niet uw verpleegkundige op huisarts te raadplegen. Wat gebeurt er indien er urine lekt? Af en toe kan er urine lekken via de plasbuis waardoor u normaal plast. Dit is waarschijnlijk te wijten aan een blaasspasme. Ga steeds na of er geen knik in de katheter zit en of deze niet verstopt is (indien dit het geval is bevat de opvangzak geen urine). Zorg ervoor dat de slang tussen de katheter en de opvangzak goed zit en let erop dat de opvangzak zich lager dan uw blaas bevindt. Indien urine via de incisie lekt, neem dan contact op met uw verpleegkundige.
Welk soort opvangzak heb ik nodig? U heeft twee soorten zakken nodig: een beenzak en een bedzak. De beenzak draagt u overdag onder uw kleding. `s Nachts koppelt u de bedzak ( met een veel grotere inhoud) aan uw beenzak om alle urine uit de blaas op te vangen, zonder dat u op hoeft te staan om de beenzak leeg te maken. De katheter en de beenzak vormen een gesloten afvoersysteem. Dit gesloten systeem voorkomt dat bacteriën in de beenzak of in de katheter terechtkomen. Hierdoor vermindert de kans op infecties. De beenzak mag alleen van de katheter losgekoppeld worden indien u deze wilt vervangen. Het behoud van dit gesloten systeem is uiterst belangrijk . Sommige patiënten kunnen een katheterventiel gebruiken. Uw verpleegkundige kan u hierover meer uitleg geven. Hoe draag ik een beenzak? De beenzak wordt bevestigd aan het boven/onderbeen met behulp van beenbandjes. U kunt de opvangzak ook in een bevestigingskous plaatsen. U kiest zelf wat voor u het meest comfortabel is. Fixeer uw katheter met een Statlock fixatiepleister om tractie aan uw katheter te voorkomen. U vermijd tevens het afzakken van uw beenzak als deze zich vult met urine. Beenzakken zijn beschikbaar in drie verschillende inhoudsmaten: 350 ml, 500ml of 750 ml. Aan de beenzak zit een verbindingsslang voor de katheter. Deze is in drie verschillende lengtes verkrijgbaar. U heeft de keuze tussen beenzak met een rechtstreekse verbinding en beenzakken met een slanglengte van 10cm of 30 cm. De verpleegkundige zal u helpen de meest geschikte beenzak te kiezen. Hoe moet ik mijn beenzak legen? 1. Was uw handen voor en na het legen en droog deze zorgvuldig. 2. Open de aftapkraan door de grijze hendel naar benden te duwen. 3. Laat de urine in het toilet of opvangkan aflopen. 4. Sluit de aftapkraan door de grijze hendel naar boven te duwen. 5. maak het flexibele slangetje schoon met lauw water. Hoe moet ik mijn opvangzak doorkoppelen? 1. Was de handen voor en na het aansluiten en droog deze zorgvuldig. 2. Leeg de beenzak, maar laat een beetje urine achter in de zak. ( om vacuüm te voorkomen) 3. Verwijder het beschermdopje en plaats deze op de aftapkraan van de bedzak 4. Duw de connector van de slang van de bedzak aan het flexibele slangetje van de beenzak. 5. Laat de aftapkraan in open positie staan wanneer deze is aangesloten op de bedzak.
6. Hang de bedzak aan de haakjes van de bedhanger, of maak gebruik van een vloerstandaard. 7. Controleer of de aftapkraan van de bedzak gesloten is.
Plaats de opvangzak onder het niveau van de blaas Hoe ontkoppel ik mijn bedzak? 1. Sluit de aftapkraan van de beenzak, voordat u de bedzak afkoppelt. 2. Haal de bedzak van de bedhanger of vloerstandaard en leeg deze in het toilet. 3. Spoel de bedzak onder de kraam met lauw water door.( heeft de urine een sterke geur en een donkere kleur, gebruik dan een mengsel van lauw water en een scheutje azijn). 4. Plaats het beschermdopje terug op de connector aan de bovenkant van de slang van de bedzak. 5. De bedzak kan een week gebruikt worden. 6. Gooi de bedzak, na een week, in de daarvoor bestemde afvalbak. Hoe wissel ik de beenzak? 1. Was de handen voor en na de wisseling en droog deze zorgvuldig. 2. Open de verpakking en haal de beenzak eruit. 3. Bevestig de beenbandjes door de openingen van de beenzak indien u deze gebruikt in plaats van een bevestigingskous. 4. De stroeve kan, de antisliplaag, komt op het been. 5. Verwijder de beschermdop en leg de beenzak in de verpakking, zodat deze schoon blijft. 6. Gebruik de beschermdop om de gebruikte beenzak af te sluiten. 7. Pak met de hand de katheter vast en knik deze tussen duim en vinger, zodat er geen urine uit kan lopen. Desinfecteer het aansluitpunt van de katheter met alcohol. 8. Pak met de andere hand de schone beenzak en sluit deze aan de katheter. 9. Bevestig de beenzak op het been zoals u dat gewend bent. 10. Gooi de gebruikte beenzak in een daarvoor bestemde afvalbak. Wanneer moet ik hulp inroepen? Indien de katheter eruit valt. Dit is een spoedgeval gezien de katheter binnen twee uur vervangen moet worden. Indien u zich onwel voelt, pijn, koorts en buikpijn heeft. Indien er gedurende 2 á 3 uur geen urinelozing is. Indien er een bloeding is. (Bij het vervangen van de katheter is licht bloedverlies normaal rond de plaats waar deze is ingebracht).
Is er iets speciaals wat ik moet weten? Ja. Houd steeds een reservekatheter bij de hand. Verwijder de katheter nooit zelf. Neem contact op met de huisarts of wijkverpleegkundige indien er problemen zijn. Zij kunnen u verder helpen.
