Terugblik. Een portret van... Welkom in Milaan

nr

uro

Nieuwsblad van V&VN Urologie Verpleegkundigen

SY

va nd

ma

eN

O nd

WIN

samen met

je collega een reisje naar Milaan!

ni

n

De Vereniging van Urologie

GI E

A

Terugblik

Urologie Verpleegkundigen

LO N K OND

oe

Vrijdag 23 NOVEMBER 2012

in congrescentrum ‘CineMec’ in Ede van 09.00 tot 17.00 uur

aa

SI

alg

V O ORA

PO

it z o e ke n w a t wealle

U Mg van Urologie Verpleegkundigen n nigi ere eV ds st lan ko m I G ING er toe ed de

#ffu

M

F U T UR

Verpleegkundigen maakt

het dit jaar wederom mogelijk om het aankomende EAUN congres (in Milaan)

bij te wonen.........................................

op het FUTUROLOGIE symposium 2012

WAT JULLIE MOETEN DOEN OM TE WINNEN: Stuur ons een poster waarin

jij en je collega presenteren wat jullie hebben bijgedragen aan de urologie. De winnaars worden op het symposium bekend gemaakt.

MEER INFORMATIE: Kijk op de website

http://urologie.venvn.nl en stuur jullie poster voor

Noteer vrijdag 23 november in je agenda!

Sponsors van V&VN Urologie Verpleegkundigen: Astra Tech · Bard Benelux N.V. · B. Braun Medical B.V. · Coloplast · CombiCare

Eurocept pharmaceuticals · Goodlife · Hodes · Hollister BV · Hoogland Medical · Huikeshoven Medical · Laborie · Laprolan

Mathot · Medeco · Medical4You · MediReva · Minntech · MMS · PelviTec · Pohl Boskamp · Teleflex Medical B.V. · Urotex Medical bv

voor meer informatie en inschrijving.

Met vriendelijke groet, De congrescommissie van de V&VN Urologie Verpleegkundigen

Online inschrijven voor het FUTUROLOGIE symposium is mogelijk vanaf 1 september. Kijk op

2012

· Visie op de toekomst van de urologie · Technische noviteiten · Toekomst van de gezondheidszorg volgens zorgverzekeraar en overheid · Nieuwe diagnostische methoden binnen de urologie · Praktische sessies o.a. het maken van abstracts & posters en het verrichten van scopieën · Het gebruik van moderne media in de gezondheidszorg

Locatie Dit jaar vindt het symposium wederom plaats in het congrescentrum ‘CineMec’ in Ede. Deze locatie is goed bereikbaar met het openbaar vervoer alsmede met de auto en het beschikt over ruime parkeergelegenheid.

http://urologie.venvn.nl

Want de voorbereidingen voor het jaarlijkse V&VN urologie symposium zijn alweer in volle gang. Ditmaal is onze blik gericht op de toekomst, tijdens het FUTUROLOGIE SYMPOSIUM gaan we ontdekken hoe de toekomst van de urologie eruit zou kunnen gaan zien.

Een greep uit de onderwerpen:

14th International EAUN Meeting (16-18 March 2013) Abstract deadline: 1 December 2012 www.eaumilan2013.org/14th-eaun-meeting

1 november 2012 naar [email protected]

Een portret van... European Association of Urology Nurses

Jeannette Verkerk

Terug in de schoolbanken

Ervaringen met de opleiding UCS-verpleegkundige

Posterpresentaties Vanaf blz.16!

Welkom in Milaan

14th International EAUN Meeting

Afgestudeerde HAN master ANP Continentieverpleegkundige 2012

SYMPOSIUM 2 0 1 3 ember

n ov Z et vrijdag 29agenda!

al vast in je Ede et CineMec te Dan vindt in h a ts. symposium pla ons volgende g di oe t zo sp ie volg Meer informat ze website vi mogelijk a on en per post.

Urologie Verpleegkundigen

februari 2013

Lekt

15

U kunt op ons rekenen! Betrouwbaar en deskundig. Dat zijn de basiswaarden waardoor Mediq CombiCare groot geworden is. Zo heeft Mediq CombiCare het meest uitgebreide assortiment stoma-, wond-, continentieen retentiehulpmiddelen in Nederland. En door de nauwe banden met leveranciers weten we precies welke nieuwe producten en ontwikkelingen interessant zijn. Voor de begeleiding van materiaalgebruik en voor individuele vragen staan onze gespecialiseerd verpleegkundigen iedere dag paraat. Want bij Mediq CombiCare laten we onze klanten graag ervaren wat ieder mens graag ervaart: de natuurlijke vrijheid.

De voordelen van Mediq CombiCare Meer dan 8000 artikelen direct op voorraad Gratis Zorgadvieslijn voor professionals Mediq CombiCare Extranet, een bestel- en informatiecentrum speciaal voor de professional Ervaren en getrainde medewerkers Scholing op maat

Mediq CombiCare - Postbus 468 - 2800 AL Gouda - Zorgadvieslijn 0800 - 6 226 226 - E-mail: [email protected]

Mediq CombiCare

2

www.mediqcombicare.nl

Inhoudsopgave

4

Voorwoord

8

UCS-verpleegkundige

Door Jeannette Verkerk, voorzitter V&VN Urologie Verpleegkundigen ................................................................................................................................................

Terug in de schoolbanken - Ervaringen met de opleiding Door Monique Pagotto - van Gestel, urologie verpleegkundige ................................................................................................................................................

13

Een portret van... - Jeannette

Verkerk

14

Terugblik op het FUTUROLOGIE symposium 2012

16

Posterpresentatie: - De community oncologische urologie

18

Posterpresentatie: - Twenteriseren Testiscarcinomen

22

Posterpresentatie: - Het zorgpad loopt MiS

26

Welkom in Milaan - 14th International EAUN Meeting

30

Afgestudeerde HAN master ANP continentieverpleegkundige van het jaar 2012

Door Jeannette Verkerk, voorzitter V&VN Urologie Verpleegkundigen ................................................................................................................................................ Door José Theunissen - congrescommissie V&VN Urologie Verpleegkundigen ................................................................................................................................................ Door Charles Wiellersen, hoofdverpleegkundige verpleegafdeling Urologie ................................................................................................................................................ Door Ingrid Pasman en Ellen Willemsen ................................................................................................................................................ Door Monique Booy, verpleegkundig specialist ................................................................................................................................................ Door Kate Fitzpatrick, EAUN voorzitter ................................................................................................................................................

Bron: www.han.nl (bewerkt door redactie) ................................................................................................................................................

Urologie Verpleegkundigen

3

Voorwoord Door Jeannette Verkerk, voorzitter V&VN Urologie Verpleegkundigen en tevens werkzaam als adviseur Kwaliteit en Veiligheid in het Groene Hart Ziekenhuis in Gouda

Tijdens het symposium werd voor de tweede keer een prijs uitgereikt voor het beste project dat gepresenteerd werd Lees het met een poster. Helaas was een van de genomineerden ziek. Zij presenteert haar project ‘Het zorgpad loopt MiS’ in deze Lekturo. De andere genomineerde heeft een artikel over haar project geschreven.

Opleiding UCS-verpleegkundige De opleiding UCS-verpleegkundige is gestart in september 2012 en heeft de erkenning van een hbo-opleiding. De opleiding is een succes. Er zijn negen studenten begonnen aan hun studie. In deze Lekturo kun je lezen over de ervaringen van een van die studenten. In september 2013 willen we met een nieuwe groep starten. Daarom hopen we op veel aanmeldingen. Als je de opleiding op blz. 8 wilt gaan doen maar je ondervindt (financiële) belemmeringen, meld dit dan bij iemand van het bestuur. Ook voor opleidingsjaar 2013-2014 wordt namelijk een mogelijkheid tot financiële ondersteuning geboden.

EAUN congres Milaan Het volgende evenement is het jaarlijkse meerdaagse congres van de EAUN. Dat wordt deze keer in Milaan gehouden. Er is altijd een grote

Vertaling nieuwe richtlijn EAUN verblijfskatheters De nieuwe richtlijn van de EAUN over verblijfskatheters is vertaald in het Nederlands en wordt zeer binnenkort

Dit is alweer de tweede Lekturo waarvoor ik het voorwoord schrijf. Graag wil ik nogmaals benadrukken dat alle input van jullie als leden van harte welkom is. We vormen immers samen de vereniging. Dus: als je iets te vragen of op te merken hebt, stuur me via de website van V&VN Urologie Verpleegkundigen een mailtje. Voor nu wens ik je veel leesplezier met de eerste Lekturo van 2013.

Symposium 23 november vond in Cinemec in Ede het jaarlijks symposium plaats. Druk bezocht in zijn geheel, goed bezochte parallel sessies, boeiende onderwerpen en goede presentaties van de sprekers, een interessant skillslab, een indrukwekkende 3D presentatie over Robotchirurgie en de terechte nuancering dat er op landelijk niveau wel goed gekeken moet worden naar de efficiëntie van het aantal Da Vinci robots in de Nederlandse ziekenhuizen… Het moge duidelijk zijn: het symposium was wederom een groot succes.

kennis te nemen van de nieuwtjes die in Milaan gepresenteerd zijn. Op onze website vind je in de loop van het voorjaar een link naar dit symposium.

Hoe wordt de

opleiding UCS- e verpleegkundig ervaren?

Laat zien wat je wilt in je werk. Waar sta je voor als verpleegkundige? En hoe kun je als spil in het gehele zorgproces naast de patiënt staan? delegatie van Nederlandse verpleegkundigen aanwezig. Ik heb tijdens ons symposium enkele verpleegkundigen gesproken die naar Milaan gaan en natuurlijk zal onze prijswinnaar van de posterwedstrijd aanwezig zijn. Ik hoop veel van jullie daar tegen te komen. Op de website staat de link naar de website van de EAUN met alle informatie over het congres. Mocht je onverhoopt niet kunnen, dan is het post EAUN een mogelijkheid om toch

aan alle leden ter beschikking gesteld. Niet alleen aan onze leden, maar ook aan de leden van de continentie en stoma-afdeling en aan onze Belgische zustervereniging Urobel. De richtlijn is een groot document. We willen hiervan een handzame samenvatting maken. We hebben daarom tijdens de ledenvergadering een oproep gedaan om hieraan mee te werken. Deze oproep herhaal ik hier weer. Je kunt je aanmelden via [email protected].

Het bestuur van de V&VN Urologie Verpleegkundigen tijdens de ledenvergadering op het jaarlijks symposium Jeannette Verkerk, Ella Koeveringe, Anneke Meerkerk, René Ketelaar en Patricia Slappendel

Ontwikkelen urologische protocollen Tijdens de ledenvergadering hebben we een oproep gedaan voor het ontwikkelen van landelijk erkende urologische protocollen. Aan deze oproep hebben twee verpleegkundigen en een verpleegkundig specialist gehoor gegeven. De werkgroep start onder leiding van Anneke Meerkerk, zij is ook verpleegkundig specialist en zit in het bestuur. We hopen op onze volgende ledenvergadering in november een aantal protocollen te kunnen presenteren.

Drs. Sabine Uitslag sprak vol passie over de rol van de verpleegkundige in het gehele zorgproces

Spil in het zorgproces Drs. Sabine Uitslag riep tijdens het symposium op om vooral leiderschap te tonen. Laat zien wat je wilt in je werk. Dit vind ik ook van groot belang. Waar sta je voor als verpleegkundige? Wat is belangrijk in je werk? Hoe kun je als spil in het gehele zorgproces naast de patiënt staan? Prof. Debruyne, een gerenommeerd uroloog, gaf duidelijk aan dat urologen het belangrijk vinden tijdens het hele traject de regie te houden over de zorg van hun patiënten. Je kunt dat als verpleegkundige ook doen door in complexe zorgprocessen samen met de uroloog op te treden als casemanager. Binnen en buiten de urologie zijn hier genoeg voorbeelden van te vinden. Kortom: We moeten ons niet verschuilen achter leidinggevenden, achter regels van het ziekenhuis of achter artsen. We moeten samen de krachten bundelen en samen gaan staan voor ons vak. Dat kan op je eigen afdeling of via V&VN Urologie Verpleegkundigen maar ook door naar een symposium te gaan of een vervolgopleiding te volgen. 

Prof. Debruyne sprak over zijn toekomstvisie op de urologie en de zorg voor de patiënt

Voorwoord - door Jeannette Verkerk

5

N ie u w !

Curan intermitterende katheters Innovatieve oplossingen voor gebruikers en professionals

Veilig Comfortabel Betrouwbaar

Curan Catheters is a label of:

Bel of mail ons voor meer informatie en/of een proefpakket! Antwoordnummer 332 | 4000 VB Tiel | T. 0344 - 651 444 | [email protected] | www.curan.nl

Voorkom onnodige catheterisatie

De Biocon-700 blaasscanner met touchscreen Compact en compleet: • • • • • • •

realtime beelden voor lokalisatie van de blaas male, female en paediatric functie residubepaling (kleine volumes) snel en betrouwbaar scanresultaat opslag in unit en naar PC zeer eenvoudig te bedienen touchscreen kleurenscherm ingebouwde printer

!

NIEUW

Vraag naar meer informatie over de Biocon-700 en ons uitgebreide assortiment blaasscanners. NL T: +31 (0)317 61 38 42 BE T: +32 (0)32 18 22 92 E: [email protected] I: www.urotex.nl

6

Specialist in urodynamica, flowmetrie en blaasscanners

IALURIL , blaaswand bescherming die er voor gaat ®

Condoomcatheters

Voor meer mannen, meer comfort.

IALURIL zet maar liefst 2 stoffen tegelijk in om de beschermlaag van de blaaswand te helpen herstellen

Twee kunnen meer dan een

voor IALURIL

ialuril bevat tot 20 keer meer werkzame stof

(spreek uit JALURIL)

Meer zekerheid bestaat niet IALURIL, blaasspoelmiddel met de hoogste viscositeit

Dus ‘plakt’ het beter aan de blaaswand

Style 1 Style 3

Versterkte combinatie bij chronische cystitis en recidiverende urineweginfecties

Style 2 Hollandse hout 239 • 8244 GJ Lelystad www.goodlife-healthcare.nl • [email protected]

Hollandse hout 239 • 8244 GJ Lelystad • www.goodlife-healthcare.nl • [email protected]

100% Siliconen Hydrolloïde kleefzone

Rochester Medical B.V. introduceert de Aurora™ condoomcatheters met een unieke hydrocolloïde kleefzone. Deze geavanceerde technologie, bekend van de huidplaat van stomazakjes, houdt de huid sterk en gezond. Bent u urologieverpleegkundige die persoonlijk advies geeft bij mannen met incontinentie, vraag dan nu gratis de Aurora™ Advies Box aan! Stuur een e-mail met uw persoonsgegevens naar [email protected] of bel 024-6777800. rocm.nl

7

Terug in de schoolbanken

Ervaringen met de opleiding UCS-verpleegkundige Door Monique Pagotto - van Gestel, urologie verpleegkundige in het Atrium Medisch Centrum Parkstad

Ik ben Monique Pagotto - van Gestel, getrouwd en trotse moeder van een zoontje van 5 jaar en een dochtertje van 2 jaar. In 1991 ben ik gestart met mijn inservice-opleiding in het Atrium Medisch Centrum Parkstad waar ik na het behalen van mijn diploma als A-verpleegkundige in 1995 begonnen ben op de polikliniek/functieafdeling Urologie. Na het voltooien van de opleiding Incontinentie (SSSV in Bunnik) in 1996, draai ik naast mijn reguliere werkzaamheden op de poli één keer per week een zelfstandig (in)continentiespreekuur. In september 2012 ben ik begonnen met de opleiding UCS-verpleegkundige, voor mij een waardevolle aanvulling op het bestaande opleidingsaanbod. Waarom een opleiding? Tijdens mijn werk op zowel de continentiepoli als de polikliniek Urologie signaleerde ik enkele verbeterpunten rondom de zorg voor de urologische patiënt. Deze heb ik besproken met de urologen van onze maatschap Urologie. Zij wilden hier graag met mij over doorpraten. Daarna ben ik mij gaan oriënteren en kwam de opleiding UCS-verpleegkundige aan de Hogeschool Arnhem/Nijmegen (HAN) in beeld. Door fusieonderhandelingen met een nabijgelegen ziekenhuis was er op dat moment echter geen geld beschikbaar om mij deze opleiding te laten volgen. Via Lekturo had ik vernomen dat er ook de mogelijkheid bestond de opleiding UCS-

Het is niet meer zo dat de docent zijn verhaaltje houdt en jij maar braaf verpleegkundige gesponsord te mogen volgen. Met behulp van deze sponsoring ben ik afgelopen september aan de opleiding begonnen. Aansluiting opleiding op de praktijk De opleiding UCS-verpleegkundige bestaat uit aspecten van Urologie, Continentie en Stomazorg en sluit daardoor naadloos aan op mijn huidige en toekomstige werkzaamheden. Met behulp van de opleiding willen wij in het ziekenhuis graag drie kwaliteitsverbeterprojecten realiseren: 1. Patiënten worden vanuit de huisarts direct doorverwezen naar de continentie verpleegkundige. Zij is een soort ‘spin in het web’ van waaruit zij doorverwijst naar bijvoorbeeld de uroloog/gynaecoloog/bekkentherapeut en van waaruit zij ook het verdere verloop van de behandeling coördineert. 2. Mannen worden voorafgaand aan de radicale prostatectomieoperatie gezien door een continentieverpleegkundige en eventueel een bekkentherapeut en ná de operatie verder gevolgd door de continentieverpleegkundige. 3. Patiënten worden voorafgaand aan de cystectomie gezien door een stoma verpleegkundige. Deze coördineert ook de verdere pre- en postoperatieve (poliklinische)zorg.

8

Organisatie van de opleiding De opleiding zelf bestaat uit vier modules: Diagnosticeren, Zorgverlening en Begeleiding, Kwaliteitszorg en Professionalisering. Binnen 1 jaar heb je 17 lesdagen, daarnaast moet je zelf twee werkbezoeken plannen. Iedere module sluit je af met een moduleopdracht variërend van een kennistoets tot een kwaliteitsverbeterproject. Ondanks dat de opleiding dit jaar pas voor het eerst van start is gegaan en wij dus de eerste groep zijn, is alles goed geregeld. Bovendien zijn er voldoende (tussentijdse) evaluatiemomenten waarbij de opleiding bijgesteld kan worden. Voorafgaand aan de lessen kregen we thuis informatie opgestuurd

waarin precies beschreven stond wat de opleiding inhoudt en wat er van ons verwacht wordt. Daar was ook een lesplan bijgevoegd waarin het hele jaar al beschreven stond. Via een interne website word je van eventuele veranderingen op de hoogte gehouden. Op die site staat ook alle informatie over de lessen, doelstellingen en dergelijke beschreven. Na afloop van de les worden de uitwerkingen en presentaties toegevoegd zodat je deze altijd nog kunt nalezen. Wennen In het begin moest ik heel erg wennen om weer naar school te gaan en aan het uitwerken van opdrachten en casussen. Je volgt de lessen op school maar uiteraard wordt er ook zelfstudie en voorbereiding van de lessen van je verwacht. Het is niet meer zo dat de docent zijn verhaaltje houdt en jij maar braaf moet luisteren en daarna alles uit je hoofd moet knallen. Tijdens de lessen wordt er ook veel interactie van je verwacht. De afgelopen jaren heb ik geprobeerd mijn kennis en vaardigheden op peil te houden door het volgen van bij- en nascholingen en het bijwonen van congressen/ symposia op het gebied van continentie en urologie. De opleiding UCS-verpleegkundige is toch een stuk intensiever. Bovendien wordt er van je verwacht dat je op een andere manier met de verschillende onderwerpen ‘aan de gang gaat’. Gelukkig ben ik binnen onze groep niet de enige die daar in het begin aan moest wennen. Voor de meeste van ons zijn de schoolbanken toch al weer een tijd geleden! Waardevolle aanvulling Ik vind de opleiding UCS-verpleegkundige tot nu toe een waardevolle aanvulling op het opleidingsaanbod. De combinatie urologie-, continentie- en stomazorg komt bij veel collega’s voor, alleen was het voorheen niet mogelijk dit gecombi-

neerd in één opleiding te volgen. Tevens vind ik ook dat je goed merkt dat je een opleiding volgt waar het post-hbo-niveau wordt nagestreefd. Door de lessen en opdrachten word je echt gedwongen om op een andere manier naar je werk en je eigen functioneren te kijken. Je krijgt ook meer achtergrondinformatie over bijvoorbeeld klinisch redeneren, evidence based werken, intervisie, reflectie, management, DBC/ DOT en het opzetten van je eigen spreekuur. Mede doordat ik met de opleiding gestart ben, schrijf ik nu een business case over mijn visie over de toekomstige continentiepoli. Daarnaast start ik in januari 2013 in samenwerking met de huidige stomaverpleegkundige van de stomapolikliniek binnen ons ziekenhuis met de pre- en postoperatieve (poliklinische) zorg rondom patiënten die een cystectomie moeten ondergaan of reeds ondergaan hebben. 

moet luisteren en daarna alles uit je hoofd moet knallen. e De 1st UCS-klatesn dat

de studen Wij feliciteren eiende en om op een bo zij de kans krijg rdieping in te gaan met ve manier bezig onalisering. n stuk professi hun vak en ee ant, n een interess We wensen he zaam gezellig en leer schooljaar toe!

Lees het naschrift van de redactie op de volgende blz. 

Terug in de schoolbanken - door Monique Pagotto - van Gestel

9

Logo Full Color Groen: 60 cyaan 0 magenta 27,5 yellow 0 black

Altijd zorgzaam

Blauw: 100 cyaan 56 magenta 0 yellow 18,5 black

Topservice in hulpmiddelenzorg MediReva is een landelijk werkende leverancier met de hoogst mogelijke kwaliteit van hulpmiddelenzorg. Al sinds de oprichting in 1979 besteden wij veel aandacht aan het leveren van hoogwaardige service voor mensen die medische hulpmiddelen nodig hebben, in heel Nederland!

Onze service • • • • • • •

Uitgebreid servicepakket Samenwerking met zorgprofessionals Onze regioverpleegkundige altijd dicht bij u in de buurt Op werkdagen besteld voor 17u, de volgende dag geleverd 24 uur per dag bereikbaar voor noodgevallen Persoonlijke aandacht en zorg Eenvoudig en snel bestellen via internet

MediReva BestelApp U kunt nu ook met uw smartphone een bestelling plaatsen door middel van de MediReva BestelApp. U kunt de app vinden via de volgende link: www.medireva.nl/app.

Informatie Wilt u een bestelling plaatsen of heeft u een vraag? Neem dan contact met ons op. We zijn er tenslotte voor u! U kunt ons op werkdagen tussen 8.30 uur en 17.30 uur telefonisch bereiken via het gratis telefoonnummer

0800 - 0 201 201

10

Naschrift redactie - Terug in de schoolbanken De opleiding UCS-verpleegkundige is opgebouwd uit vier modules:

1. Klinisch handelen/diagnosticeren. Met behulp van casuïstiek kan dieper op anatomie, fysiologie en pathologie worden ingegaan. Centraal staan de rol en taken van specifiek de UCS-verpleegkundige. 2. Zorgverlening en begeleiding. Hier wordt ingegaan op het begeleiden van een patiënt met een UCS-aandoening en op gespreksvoering. 3. Kwaliteitszorg. Welke maatschappelijke, politieke en financiële ontwikkelingen zijn er en welke gevolgen heeft dat voor de zorgverlening/je dagelijkse praktijk, maar ook hoe zet je een eigen poli/spreekuur op? 4. Professionalisering. Hierbij staat de eigen rolontwikkeling centraal, zowel in directe patiëntenzorg alsook deskundigheidsbevordering aan collega’s, maar ook bijvoorbeeld binnen een beroepsvereniging. Zoals Monique al aangeeft, bestaat het jaar uit 17 lesdagen. Daarnaast wordt er ook voorbereidingstijd van je gevraagd en ook voor het uitwerken van enkele opdrachten, bijvoorbeeld het kwaliteitsverbeterproject, moet je echt even de tijd nemen. Groot voordeel is dat het kwaliteitsverbeterproject bij voorkeur op/rondom je eigen werkplek wordt uitgevoerd. De vraag die daarbij centraal staat, is: ‘Hoe kun je de patiëntenzorg anders organiseren zodat die kwalitatief beter is?’. Vaak ben je hier als verpleegkundige al over aan het nadenken; tijdens de opleiding krijg je tools en handreikingen om je gedachten om te zetten in realiteit. Om te starten aan de opleiding hoef je geen HBO-V te hebben gedaan. Ook een vervolgstudie/specialisatie is geen voorwaarde. Wel is het zo dat je dan een assessment moet doen om te toetsen of je tijdens de start van de opleiding al voldoende basis hebt om aansluiting te hebben met klasgenoten en lesinhoud. Daarnaast is het onder andere voor de uitvoering van verschillende opdrachten nodig om daadwerkelijk in het UCS-veld werkzaam te zijn. Indien je interesse hebt, vraag dan bij de HAN (Hogeschool Arnhem Nijmegen) informatie aan. Ook als de financiering van je opleiding nog niet 100% gerealiseerd is. De HAN kan helpen bemiddelen tussen verschillende financieringsbronnen! Vanuit alle drie de beroepsafdelingen (urologie, continentie en stoma) zijn toezeggingen een aanvraag daadkrachtig te ondersteunen. Zo stelt de V&VN Urologie Verpleegkundigen voor cursusjaar 2013-2014 weer financiën beschikbaar om studenten te ondersteunen als zij de opleiding niet betaald krijgen door de werkgever. 

www.han.nl

Terug in de schoolbanken - door Monique Pagotto - van Gestel

11

Hoogland Medical

zorgverlening met begrip

aterialen • Stoma m alen ntiemateri • Incontine ucten rgingsprod o rz e v d n o •W producten • Diabetes bestel via: ratis) 22 07 05 (g dical.nl • T. 0800 0 e hooglandm @ n e ll te s e •b 45 42 45 • F. (0412) al.nl glandmedic • www.hoo

Visit our website at:

www.uroplasty.com

12

een portret van... Een portret van...

Jeannette Verkerk

Deze keer een portret van de voorzitter. Jeannette Verkerk is sinds 2011 voorzitter van V&VN Urologie Verpleegkundigen en daarvoor al een jaar bestuurslid. “Ik ben lid van V&VN Urologie Verpleegkundigen sinds de oprichting van Uroned (de voorloper van V&VN Urologie Verpleegkundigen) in 1999 en ben altijd actief geweest binnen de vereniging. Zo heb ik in 2009 en 2011 een bijdrage geleverd aan het beroepsdeelprofiel en opleidingsprofiel. In maart 2013 zal ik een les gaan verzorgen bij de opleiding UCS-verpleegkundige. Tot 2008 heb ik negen jaar als zorgcoördinator gewerkt op de afdeling Urologie van het Groene Hart Ziekenhuis. Ik vind de urologie een boeiend en veelzijdig vakgebied. Met name de Urologische Oncologische Zorg boeit mij. Dat is ook de reden dat ik voorzitter geweest ben van de werkgroep ‘Richtlijn blaasinstillaties’. In 2009 heb ik de studie Verplegingswetenschappen afgerond. Op dit moment werk ik als adviseur Kwaliteit en Veiligheid in het Groene Hart Ziekenhuis in Gouda. In mijn werk houd ik me bezig met zorgpaden, de uitvraag van de kwaliteitsindicatoren voor externe en interne verantwoording, het veiligheidsmanagementsysteem en protocollen. Deze onderwerpen sluiten goed op elkaar aan. Ik ondersteun onder andere de urologie bij het verbeteren van de kwaliteit van de zorg door het ontwikkelen van zorgpaden. Wat levert de zorg die je doet op voor de patiënt? Wordt hij er beter van? Patiëntenparticipatie maakt het mogelijk om patiënten mee te laten denken over wat voor hen goede zorg betekent. Hierbij wordt het sturen op uitkomsten steeds belangrijker. Deze ontwikkeling speelt ook op landelijk niveau. Ik vind de ontwikkelingen in de urologie erg boeiend. De verpleegkundige Urologische Zorg moet mee in deze ontwikkelingen. Ik zie daar veel goede voorbeelden van tijdens ons jaarlijkse symposium en in de Lekturo. In de zorg en behandeling van de patiënten vind ik vooral de samenwerking met de uroloog en met andere disciplines een goede ontwikkeling. Daaruit blijkt dat het belang van de patiënt voorop staat. De patiënt als partner wordt ook steeds duidelijker in de zorg, bijvoorbeeld in de zorgpaden en de richtlijnontwikkeling.” Een portret van... - Jeannette Verkerk

13

Terugblik op het FUTUROLOGIE symposium van de V&VN Urologie Verpleegkundigen vrijdag 23 november 2012

Door José Theunissen, congrescommissie V&VN Urologie Verpleegkundigen en seniorverpleegkundige Poli Urologie

F U T UR S lg

Urologie Verple

egkundigen

nd

oe

WIN

de

O G I EO N D I

A

nin

K

ko m s

AN

toe

t

BER

S I U Mg van Urologie Verpleegkundigen

aa

OL

Vrijdag 23 NO VEM

2012 in congrescentrum ‘CineMec’ in Ede van 09.00 tot 17.00 uur

V OOR

aa

PO

lem

in enig Ver dse an erl ed

eal

N de

z o e ke n w at w

YM

va n

#ffuit

samen met

G ING

je collega een reisje naar Milaan! De Vereniging van Urologie Verpleegkundige n maakt het dit jaar wede rom mogelijk om het aanko mende EAUN congres (in Milaan) bij te wonen....... ........................... .......

WAT JULL IE MOE TEN DOE N OM TE WIN NEN:

Stuur ons een poster waarin jij en je collega presenteren wat jullie hebbe n bijgedragen aan de urologie. De winnaars worden op het symposium bekend gemaakt.

Ingrid en Ellen ontvangen bloemen voor 14th In hun posternominatie (16-18 MEE R INFO RMA TIE:

Noteer vrijdag 23 novem ber in je agenda!

eegkundigen

Op vrijdag 23 november vond in het Cinemec te Ede het FUTUROLOGIE symposium plaats met als thema: de toekomst van de urologie.

.

Urologie Verpl

Sponsors van V&VN Urologie Verplee gkundigen: Astra Eurocept pharm Tech · Bard Benelu aceuticals · Goodli x N.V. · B. Braun fe · Hodes · Hollist Medical B.V. · Colopla Mathot · Medec er BV · Hoogland o · Medical4You st · CombiCare Medical · Huikes · MediReva · Minnte hoven Medica ch · MMS · PelviTe l · Laborie · Laprol c · Pohl Boskam an p · Teleflex Medica l B.V. · Urotex Medica l bv

en inschrijving

missie van de V&VN

Online inschrijven voor het FUTU ROLO GIE symp osium is moge vanaf 1 septe lijk

Met vriendelijk e groet,

De congrescom

2012

tie

Dit jaar vindt het symposium wede rom plaats in het Deze locatie is goed bereikbaar congrescentrum met het openb ‘CineMec’ in Ede. beschikt over ruime aar vervoer alsme parkeergelegenhe de met de auto id. en het

. Kijk op http://urologmber ie.venvn.nl voor meer inform atie

Want de voorb ereidingen voor het jaarlijkse V&VN gang. Ditmaal is onze blik gerich urologie symp osium zijn alwee t op de toekomst, gaan we ontde r in volle tijdens het FUTU kken hoe de toeko ROLOGIE SYMP mst van de urolo OSIUM gie eruit zou kunne n gaan zien. de onderwerpen: · Visie op de toeko mst van de urolo gie · Technische novite iten · Toekomst van de gezondheid szorg volgens · Nieuwe diagn zorgverzekeraar ostische meth en overheid oden binnen de · Praktische sessie urologie s o.a. het make n van abstracts · Het gebruik van & posters en het moderne media verrichten van in de gezondheid scopieën szorg Loca

Een greep uit

Kijk op de webs ite http://urologie.ve nvn.nl en stuur jullie poste r voor 1 november 2012 naar info@urone d.nl

#ffuitzoekenwatweallemaalgaandoenindetoekomst! Onderwerpen Een keur aan sprekers vanuit de urologie, de overheid, de zorgverzekeraars en de patiëntenverenigingen gaven hun visie over belangrijke items als: • de centralisatie van de urologische zorg • kwaliteit en veiligheid • de opmars van fast-track poliklinieken • de nieuwste mogelijkheden binnen de nucleaire geneeskunde • de (on)betaalbaarheid van de zorg

Sponsoren Tevens kon men de stands van de sponsoren bezoeken met hun nieuwste producten en leuke gadgets. Via deze weg willen wij onze sponsoren wederom hartelijk danken voor hun bijdrage en inzet. Zonder hen zou ons jaarlijks urologie symposium niet mogelijk zijn.

Zorg met passie en aandacht Opvallend was het aantal sprekers die in hun betoog benadrukten dat ondanks de toekomstige veranderingen in de zorg het belangrijk blijft om met passie en persoonlijke aandacht de patiëntenzorg te blijven verlenen.

Posterpresentaties De ingestuurde posters voor de posterpresentatiewedstrijd konden worden bekeken en beoordeeld tijdens het symposium; helaas viel het aantal ingestuurde posters dit jaar tegen. De uiteindelijke winnaar, Charles Wiellersen werd beloond met twee tickets voor het EAUN congres in Milaan in maart 2013.

Lezingen en doe-sessies Het CineMec was natuurlijk de ideale plaats voor de 3D presentatie van dr. JeanPaul van Basten. Hij nam ons mee in een echte 3D film (met 3D bril) van de DaVinci robot bij een radicale prostatectomie. Verder was er een divers aanbod van doe-sessies waaruit de symposiumbezoeker zelf een keuze kon maken: o.a. het opzetten van een verpleegkundig onderzoek, multimedia in de zorg, praktische skills als het zelf maken van een echografie of het uitvoeren cystoscopie.

14

Al met al kunnen we terugkijken op een geslaagd symposium 2012.

M Abstract www.eau

Symposium 2013

vrijdag 29 november

Het komend jaar gaan we ons wederom inzetten om een professioneel, interessant en boeiend verpleegkundig urologisch symposium voor 2013 te organiseren. Wij nodigen eenieder uit het symposium 2013 te bezoeken en een zelf ontworpen poster in te sturen over een verpleegkundig initiatief. Wij zullen binnenkort op de website en in de vooraankondiging het thema van het komend symposium bekend maken. Foto’s kijken Voor een terugblik met nog meer foto’s van het FUTUROLOGIE symposium van 2012 kun je onze website bezoeken: http://urologie.venvn.nl 

geïnteresseerden en zorgverleners een platform biedt om via communities eenvoudig contacten te leggen en informatie te delen over de ziekte en zorg. MijnZorgnet.nl faciliteert de techniek; de deelnemers zorgen voor de inhoud.

Winnende posterw!on met

rsen Charles Wielle reis naar het de er zijn post in Milaan! EAUN congres

De lucht in De afdeling Urologie is in 2011 gestart met de voorbereidingen om het platform ‘de community oncologische urologie’ te starten. De community

De community oncologische urologie van het UMC St Radboud in Nijmegen Posterpresentatie van Charles Wiellersen,

hoofdverpleegkundige verpleegafdeling Urologie, UMC St Radboud

In april 2012 is de afdeling Urologie van het UMC St Radboud gestart met de community oncologische urologie. Letterlijk vertaald is dit een gemeenschap op het internet waar leden informatie uitwisselen over de oncologische urologie. De community is een voorbeeld van de manier waarop het UMC St Radboud en de afdeling Urologie op zoek gaan naar invulling van de centrale boodschap: de patiënt wordt partner van de zorgverlener in de behandeling van zijn of haar eigen ziekte. Patiënt als partner Wat is dat nu eigenlijk ‘de patiënt als partner’? Het UMC St Radboud en in het verlengde daarvan de afdeling Urologie zijn een zoektocht begonnen om antwoord te kunnen geven op twee kernvragen: 1. Hoe kan de communicatie met de patiënten verbeterd worden? Uitgangspunt is de gedachte dat de communicatie met patiënten beter is als zij meer betrokken worden bij de behandeling. 2. Hoe kunnen de zorgverleners en behandelaars gebruik maken van de ervaringen en het potentieel dat patiënten in zich hebben? Daarbij kon veel profijt getrokken worden uit de ervaringen die het ziekenhuis heeft opgedaan met MijnZorgnet.nl. Dit is een serviceprovider die patiënten,

16

moest ingericht worden en er moest een antwoord gevonden op vragen als: • Onderschrijven we de visie van de ‘patiënt als partner’? • Onderschrijven we de visie waarom we met de community starten? • Wie gaat de community beheren? • Gaan we allemaal actief mee doen met bijvoorbeeld het schrijven van blogs, het delen van informatie, het antwoord geven op vragen die collega zorgverleners en patiënten stellen, wie gaan er chatten? • Hoe maken we patiënten enthousiast? • Hoe laten we de patiënt en naasten zien dat ze echt zeggenschap hebben over hun behandeling en zorg, hoe zij vrij met medepatiënten kunnen communi ceren, hoe zij inzicht krijgen in hun medisch dossier en dat dit veilig kan? Het was een zoektocht, maar al snel bleek dat artsen, verpleegkundigen, leidinggevenden en bestuurders zich achter het concept schaarden waardoor in april 2012 de community de lucht in ging. Er is gestart met een open community oncologische urologie waarvan iedereen lid kan worden en twee gesloten communities: de communities prostaat- en blaaskanker. Op dit moment is ervoor gekozen om alleen patiënten van het UMC St Radboud toe te laten tot de gesloten communities. Digitaal medisch dossier Een grote en belangrijke toevoeging binnen de ontwikkeling van de communities was de toegankelijkheid van het digitaal medisch dossier. De patiënt heeft zijn eigen ‘Mijnzorg’ pagina. Na het inloggen komt hij als eerste op deze pagina. Deze pagina kan hij vullen door bijvoorbeeld dagboeken, pijnscores en plasdagboeken bij te houden maar ook vindt hij hier de toegang tot zijn persoonlijk Radbouddossier. Hierdoor kan de patiënt op elk willekeurig moment alleen of met zijn naasten het medisch dossier bekijken en vragen stellen aan zijn hoofdbehandelaar of verpleegkundig casemanager. Vanuit zijn persoonlijke pagina kan hij surfen naar de communities waar hij lid van is bijvoorbeeld ‘oncologisch urologie’ en of ‘prostaatkanker’. Inloggen in de community doet een patiënt of zorgverlener met zijn Digi-d of UZI-pas. Daarnaast moet je als patiënt separaat een inlogcode aanvragen om in je persoonlijk digitaal medisch dossier te kunnen.

Doen! De zoektocht naar de ‘patiënt als partner’ is nog lang niet afgelopen. Momenteel worden veel ervaringen opgedaan met zowel MijnZorgnet.nl als met de communities. • De communities hebben op dit moment ongeveer vijftig tot zestig leden per community. • Het aantal patiënten blijft wat achter, maar een gerichte campagne op zowel de polikliniek als de kliniek zal daar vermoedelijk verbetering in brengen. • Er wordt op dit moment één keer per twee weken geblogd door urologen en verpleegkundigen. • In de community zijn bestanden beschikbaar als ‘veel gestelde vragen’ en ‘informatiefolders’. • Nieuw is het twitteraccount @onco_uroloog waarbij de oncologi sche urologie ook te volgen is. Belangrijk is dat er op veel fronten geëxperimenteerd wordt.

DOEN!



De posterp resentatie-w edstrijd wer mede mogel d ijk gemaakt door:

De community oncologische urologie van het UMC St Radboud in Nijmegen - posterpresentatie van Charles Wiellersen

17

Twenteriseren Testiscarcinomen Posterpresentatie van Ingrid Pasman en Ellen Willemsen. De poster werd genomineerd voor de posterwedstrijd van het FUTUROLIE symposium op 23 november 2012

Kiemceltumoren van de testis zijn weinig frequent voorkomende tumoren met hoogcomplexe zorg. In het kader van de laagvolume discussie in Nederland is in Twente de behandeling van testistumoren ‘getwenteriseerd’. Dat wil zeggen dat op basis van de wens van patiënten en artsen een ziekenhuisoverstijgend zorgtraject werd ontwikkeld. Door gezamenlijk regionaal beleid te ontwikkelen en te coördineren, is de kwaliteit, samenhang en transparantie van de zorg op een hoger niveau gebracht. Laagvolume discussie en centralisatie Sinds een aantal jaren is de organisatie van de behandeling van weinig voorkomende tumoren en complexe oncologische zorg onderwerp van gesprek. Onderzoek wijst namelijk keer op keer uit dat hoe meer ervaring specialist en ziekenhuis met een bepaalde behandeling hebben, des te beter is het resultaat. Hiermee is wetenschappelijk het bewijs geleverd dat er een relatie bestaat tussen volume en kwaliteit. De Gezondheidsraad publiceerde al in 1993 een rapport waarin ze een voorstel deed tot taakverdeling in de oncologie. In dit rapport werden aanbevelingen gedaan voor concentratie van diagnostiek en behandeling van zeldzame tumoren en complexe multidisciplinaire oncologische zorg. De Gezondheidsraad stelde in haar rapport een indeling voor in drie categorieën: • Spreiding van de zorg. Diagnostiek en behandeling van patiëntengroepen met veel voorkomende tumorsoorten kan in vrijwel alle ziekenhuizen plaatsvinden. • Concentratie van de zorg. Bij patiënten met zeldzame tumoren en complexe behandelingen dient de diagnostiek en behandeling geconcentreerd te worden. • Taakverdeling van de zorg, met enige mate van concentratie. De benodigde mate van concentratie in deze tussengroep is zeer verschillend. Er bestaat ruimte voor regionale variatie in de wijze waarop de aan deze zorg gestelde voorwaarden worden geïmplementeerd. Met andere woorden: decentraal wat kan, centraal wat moet. Bij centralisatie van laagvolume behandeling worden kennis en expertise gebundeld. Dit resulteert in een verhoging van de kwaliteit van de geboden zorg, wat leidt tot juiste therapiekeus, betere overlevingskansen en verlaging van de kosten door minder complicaties. Tevens wordt daarbij eerder voldaan aan de opgestelde en vereiste kwaliteitscriteria. Inmiddels zijn om die reden meerdere ziekenhuisoverstijgende samenwerkingsverbanden ontwikkeld of in ontwikkeling, zowel op landelijk als op regionaal niveau. Afhankelijk van het volume en de complexiteit van een tumorsoort wordt daarbij gekozen voor een grotere (landelijke) of kleinere (bijvoorbeeld provinciale, regionale) schaalgrootte.

18

Kiemceltumoren van de testis: hoogcomplex, laagvolume Kiemceltumoren van de testis zijn in het algemeen snel groeiende, agressieve tumoren die primair uitzaaien naar de lymfeklieren ter hoogte van de nieren en hematogeen uitzaaien naar de longen. Toch behoren zij tot de kwaadaardige tumoren met de beste prognose. Ook bij aanwezige uitzaaiingen bedraagt de genezingskans in het algemeen 90 tot 95%. Dit is vooral te danken aan de introductie van nieuwe chemotherapieschema’s en aan de verbeterde chirurgische technieken voor het verwijderen van resttumoren na chemotherapie of het operatief verwijderen van retroperitoneale metastasen. Omdat de overlevingskans groter is bij een kleiner tumorvolume, is opsporing in een vroeg stadium en tijdige behandeling van eventueel aanwezige uitzaaiingen essentieel! Vanwege het weinig frequente voorkomen en de vereiste specialistische zorg wat betreft therapiekeuze, voorlichting, behandeling en follow-up, is centraliseren van de behandeling van testiscarcinomen van belang. Ook hier laten verschillende studies zien dat daarmee de beste resultaten worden bereikt. Patiënten uit de Ziekenhuisgroep Twente (ZGT) werden tot begin van dit jaar vanwege de specialistische zorg voor onder andere chemotherapie verwezen naar het Universitair Medisch Centrum Radboud in Nijmegen. Doorsturen was noodzakelijk omdat onderlinge afstemming tussen diverse specialisten in de regio ontbrak, de infrastructuur de uitwisseling van patiënten niet faciliteerde en de expertise in de regio tot voor kort niet was gebundeld. Dat alle voorzieningen wel in de regio aanwezig waren, bleek tijdens een bijeenkomst van de Twentse Urologen Kring waar ook specialisten van andere vakgroepen waren uitgenodigd. Dr. Erik Cornel, uroloog ZGT heeft daarna het initiatief genomen tot de start van het project.

Project Twenteriseren Testiscarcinomen In de notitie ‘Twenteriseren Testiscarcinomen’. Een pleidooi voor hoogwaardige zorg in de regio wordt in hoofdlijnen het doel en de uitwerking van het project beschreven. Het doel was op basis van de wens van patiënten en artsen een gezamenlijk regionaal beleid De en ziekenhuisan en overstijgend van Ingrid Pasm zorgtraject n werd Ellen Willemse te ontwikkelen om zo de kwaliteit, samenhang en transparantie van de zorg op een hoger niveau te brengen. Vanuit de ziekenhuizen in de regio, Ziekenhuisgroep Twente (ZGT) en het Medisch Spectrum Twente (MST), werd een multidisciplinaire werkgroep samengesteld. Ook zorgverzekeraar Menzis en de Vereniging van Zaadbalkanker werden nauw bij dit project betrokken.

p o s te r

Ingrid en Ellen ontvangen bloemen voor hun posternominatie

genomineerd!

Op basis van de landelijke richtlijn testiscarcinomen (november 2009) en kwaliteitscriteria van de Vereniging van zaadbalkanker werd een regionaal zorgpad ontwikkeld, waarin is beschreven wat aan diagnostiek en behandeling waar moet plaats vinden en door wie deze zorg wordt uitgevoerd. Tevens werd conform de IGZ-eis het hoofdbehandelaarschap beschreven. Omdat de orchiectomie een betrekkelijk eenvoudige ingreep is, kan deze door iedere uroloog in de regio worden uitgevoerd. In het kader van laagvolume, hoogcomplexe zorg wordt de patiënt daarna gezien door slechts enkele ‘dedicated’ specialisten uit de regio: de uroloog,radioloog, radiotherapeut en internist-oncoloog. Er bestaat een regionale multidisciplinaire oncologiebespreking waarin het

behandelplan van alle patiënten wordt besproken. De schriftelijke voorlichting is geüniformeerd en patiëntengegevens worden geregistreerd. De patiënteninformatie en de behandelresultaten zijn gepubliceerd en na te lezen op de website www.zgt.nl/zaadbalkanker. Door registratie, het gezamenlijk MDO en doordat de zorg wordt uitgevoerd door ‘dedicated’ specialisten bestaat er zicht op kwaliteit van de zorg voor patiënten met testistumoren en kan op alle fronten (logistiek en op individueel patiëntenniveau) worden bijgestuurd. De datagegevens kunnen wellicht in de toekomst bruikbaar zijn voor wetenschappelijk onderzoek.

Conclusie ‘Twenteriseren Testiscarcinomen’ heeft ertoe geleid dat de zorg voor deze patiëntengroep voor de regio behouden blijft. De patiënt is er bij gebaat als spelers in het veld van de gezondheidszorg de handen in één slaan. Een hoger volume en een betere kwaliteit door superspecialisatie. In het geval van ‘Twenteriseren Testiscarcinomen’ is deze superspecialisatie gespreid over de regio. De medisch specialist kan/ moet juist vanuit de inhoud hierin een leidende rol vervullen. Hierbij is zeker een ondersteunende taak weggelegd voor de oncologieverpleegkundige. 

Twenteriseren Testiscarcinomen - posterpresentatie van Ingrid Pasman en Ellen Willemsen

19

Actreen® Lite Mini Klein formaat - Maximaal gemak

Direct gebruiksklaar: • steriel en voorzien van glijmiddel • geen geknoei met water

NIEUW

B. Braun Medical B.V. | Postbus 659 | 5340 AR OSS Tel. 0412 67 25 04 | Fax 0412 67 24 91 | [email protected] | www.bbraun.nl

Vagblad continentiezorg 210 x 148 mm

Naamloos-2.indd 1

31-10-11 13:10

Gepan instill –

Effective GAG-replenishment

®

de Nr. 1 GAG-aanvullingstherapie1   

Snelle verbetering van de symptomen2 Eenvoudig toe te passen Vele jaren therapie-ervaring

For a colourful life www.gepan-instill.com

Geneesmiddelen sinds 1835

Gepan® instill: 40 ml steriele natriumchondroïtinesulfaatoplossing (0,2%) voor instillatie in de blaas; Medical Device ter tijdelijke aanvulling van de GAG-laag. Voor te schrijven door een arts. G. Pohl-Boskamp GmbH & Co. KG, Kieler Strasse 11, 25551 Hohenlockstedt, Duitsland

Pohl-Boskamp B.V. Polarisavenue 83e 2132 JH Hoofddorp Telefoon 023 568 5850 Telefax 023 568 5855 E-Mail [email protected] www.gepan-instill.com

1 2

Farminform 2011, The Netherlands Nordling J & van Ophoven A; ArzneimForsch/DrugRes 2008; 58: 328-335

20

SpeediCath® Compact De standaard voor elke vrouw Met het nieuwe label is SpeediCath® Compact voor vrouwen eenvoudiger te openen en daardoor makkelijker in het gebruik. • Discreet design • Afgestemd op de anatomie van de vrouw • Compact en praktisch • In te brengen zonder het gecoate gedeelte aan te raken

Nieuw! Easy opening

Stomazorg Urologie & continentiezorg Wond- en huidzorg

Coloplast ontwikkelt producten en diensten die het leven makkelijker maken voor mensen met een fysieke aandoening. We richten ons op stomazorg, urologie, continentiezorg en wond- en huidzorg. Daarbij werken we nauw samen met mensen die onze producten gebruiken. Dit helpt ons om producten te ontwikkelen en oplossingen te bieden die aansluiten op de persoonlijke behoeftes van onze klanten. Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Coloplast Customer Service, telefoonnummer: 033 - 454 44 45 Het Coloplast logo is een geregistreerd merk van Coloplast A/S. © 2013-01 All rights reserved Coloplast A/S, 3050 Humlebæk, Denmark.

Coloplast BV Postbus 1111 3800 BC Amersfoort E-mail: nl_CustomerService @coloplast.com Telefoon: 033 - 454 44 44 www.coloplast.nl

INC-1370-2•ADV.SCCF_Print.indd 1

08-01-13 14:42

VaPro hydrofiele intermitterende katheter: veilig & hygiënisch geregeld “VaPro geeft mij vrijheid” Peter, manager te Utrecht

Nu ook

in

Ch16!

VaPro katheters van Hollister onderscheiden zich door de gepatenteerde Vaporfiele techniek. Daardoor is een VaPro katheter altijd klaar voor gebruik en dat is uniek. Bovendien werkt de VaPro volgens het no-touch principe. De beschermende blauwe inbrengtip en de sleeve om de katheter zorgen ervoor dat u veilig en hygiënisch kunt katheteriseren.

De voordelen van VaPro: +

Klaar voor gebruik

+

Gepatenteerde hydrofiele techniek

+

No-Touch, dus hygiënisch

+

VaPro Plus gesloten systeem

+

Gebruiksvriendelijke verpakking

VRAAG NU EEN PROEFPAKKET AAN! Ga naar www.hollister.nl of bel 0800 52 30 352 en ontvang GRATIS een VaPro proefpakket. Voor meer info: [email protected]

21

Het zorgpad loopt MiS

Door Monique Booy, verpleegkundig specialist - Breda, 1 december 2012 Ook deze poster werd genomineerd voor de posterwedstrijd van het FUTUROLIE symposium op 23 november 2012

Ongeveer 16.000 mensen in Nederland hebben Multiple Sclerose (MS). MS is een chronische, progressieve aandoening van het centrale zenuwstelsel (Sanders, Zwanikken & Hupperts, 2005), waarbij zeer frequent blaasklachten optreden. Iets wat ik ook in mijn werksetting signaleer. Onder jongvolwassenen is MS de meest voorkomende neurologische ziekte met een prevalentie van 1 op 1000 (Lepori, 2005). Het optreden van blaasklachten heeft vaak een grote impact op hun leven. Heerings & Slettenaar (2005) hebben de blaasscreening voor MS-patiënten ontwikkeld en adviseren deze richtlijn aan te houden in de dagelijkse praktijk. Deze screening houdt in het afnemen van een mictieanamnese, een ultrasound Bladderscan voor het meten van een urineresidu en een urinesediment-onderzoek voor het bepalen van een urineweginfectie. In combinatie met recent verschenen literatuur, de Seze (2007) en Fowler (2009), heb ik in mijn afstudeerproject onderzocht welke aanpassingen er nodig zijn om de blaasscreening op te nemen in het huidige MS-zorgpad. Blaasstoornissen bij MS-patiënten Bij vrijwel alle MS-patiënten ontstaan blaasstoornissen als een gevolg van het MS-ziekteproces. De prevalentiecijfers lopen uiteen van 32% tot 96,8% (Sanders, Zwanikken & Hupperts, 2005). Gemiddeld zes jaar na het stellen van de diagnose ontstaan blaasstoornissen (de Sèze, Ruffion, Denys, Joseph, Perrouin-Verbe & GENULF, 2007). De meest voorkomende blaasstoornis is een incomplete blaaslediging met als oorzaak hyperreflexie en hypocontractiliteit van de blaas (Kirchhof & Fowler, 2000). Het is voor MS- patiënten van belang om in het huidige MS-zorgpad

Deze poster is ject van t afstudeerpro gebaseerd op he s ziekte niet as kon zij wegen la He . oy Bo ue te Moniq om haar poster het symposium rslag ve id re aanwezig zijn op eb uro een uitg kt Le ze de in arom presenteren, da eerproject. van haar afstud

postered!Nursing e d r e e in m o n e G vanc n de Master Ad de afsluiting va

22

roject is heeft Het afstudeerp ig specialist en t verpleegkund to P) AN (M g in ogie in het AmpPratice opleid likliniek neurol po de op 10 20 in leegkundiplaats gevonden edische en verp Breda, waar m in is hu en ek Zi sche hia n met de chroni zijn voor mense en ur ek re sp ge (MS). ultiple Sclerose aandoening M

de mictieanamnese aan te passen, omdat deze niet sensitief is voor het opsporen van een urineresidu of een urineweginfectie en geen inzicht biedt in het mictiepatroon en de vochtopname van de patiënt (Bemelmans, 1991). Door aantasting van het centrale zenuwstelsel ontstaat er een discrepantie tussen het opmerken van mictieklachten en de aanwezigheid van urineresidu en/of een urineweginfectie. Een urineresidu en zelfs overactiviteit van de blaas wordt door MS- patiënten niet of nauwelijks opgemerkt (Bemelmans, 1991). Het is echter belangrijk urineresidu te signaleren door blaasscreening, omdat er bij het niet goed ledigen van de blaas een bacteriële basis ontstaat voor een urineweginfectie (Sanders et. al, 2009). Daarbij kan urineresidu leiden tot recidiverende urineweginfecties (Wu & Baguley, 2005). Voor MS-patiënten is het voorkomen van complicaties zoals urineweginfecties van belang om toename (exacerbatie) van MS-klachten te voorkomen (Metz, MC Guinness&Harr, 1998). Doel van het project Bij MS-patiënten kunnen urineweginfecties invloed hebben op de ernst van blaasstoornissen maar ook op andere klachten zoals een toename van tintelingen, spasticiteit en van vermoeidheid (Halper & Holland, 2002). Hierdoor is het van belang dat er tijdens de spreekuren extra aandacht is voor deze symptomen. In de functie van verpleegkundig specialist is het coördineren van deze zorg een essentieel onderdeel van de dagelijkse werkzaamheden. Naar aanleiding van de feitelijke situatie en de bovengenoemde knelpunten is de volgende vraagstelling geformuleerd: Welke aanpassingen zijn nodig in het bestaande zorgpad voor MS-patiënten op het gebied van de mictieanamnese en verwijzing naar de uroloog en continentieverpleegkundige? De vraagstelling is onderverdeeld in de volgende deelvragen: 1. Wat zijn de knelpunten in de huidige mictieanamnese die aanpassing van het zorgpad vragen? 2. Wat zijn knelpunten in de huidige verwijzing naar uroloog en continentieverpleegkundige die aanpassing van het zorgpad vragen? 3. Wat is in de literatuur geschreven over zorgpaden voor MS-patiënten met daarin opgenomen de blaas screening, mictiedagboeken en multidisciplinaire samen werking met de uroloog en continentieverpleegkundige? 4. Welke wensen hebben MS-patiënten en betrokken hulpverleners ten aanzien van opname van de blaas screening in het zorgpad? 5. Hoe ziet het wenselijke zorgpad met blaasscreening, mictiedagboeken en multidisciplinaire samenwerking met de uroloog en continentverpleegkundige eruit? 6. Met welke factoren dient rekening te worden gehouden bij de implementatie van het zorgpad?

Posterpresentatie tijdens het FUTUROLOGIE symposium 2012

Het doel van het onderzoek is de zorg voor de MS-patiënt te verbeteren door het zorgpad uit te breiden met de mictieanamnese, de blaasscreening, mictiedagboeken en de multidisciplinaire samenwerking met de uroloog en continentieverpleegkundige. Resultaten Naast literatuuronderzoek is gebruik gemaakt van verschillende kwalitatieve methoden om data te verzamelen zoals de Claims Concerns en Issues en focusgroepinterviews met MS- patiënten. Om de oorzaken van het probleem helder te krijgen en te rangschikken op relevantie, zijn er verschillende analysemethoden ingezet: een stroomschema, een visgraat diagram en een Pareto-analyse. Ook is bij het verbeteren van het zorgpad de Claims Concerns en Issues en de focusgroep ingezet. Als voorbereiding op de implementatie heeft een pilot plaatsgevonden met de blaasscreening en een patiënteninterview met als onderwerp ervaringen met de blaasscreening. Uit het literatuuronderzoek blijkt dat het implementeren van de blaasscreening, het gebruik van mictiedagboeken en de samenwerking met de uroloog belangrijk is. De analyse van de huidige situatie heeft de volgende verbeteracties opgeleverd: 1. Toepassing van de blaasscreening tijdens het controle bezoek aan de neuroloog en verpleegkundig specialist. 2. Wijziging van de structuur van het controlebezoek aan de neuroloog en verpleegkundig specialist. Eerst controle bij verpleegkundig specialist daarna controle bij de neuroloog. 3. Het opzetten van het multidisciplinair overleg met de neuroloog, uroloog en de continentieverpleegkundige. 4. Behoefte aan scholing over Multiple Sclerose en neuro gene blaas voor de betrokken disciplines.  Het Zorgpad loopt MiS - posterpresentatie van Monique Booy

23

De contine n

annen rm

plossing vo o it eo

De slimme tip. Veilig en betrouwbaar.

Kijk op www.medeco.nl voor meer informatie. Of neem contact op met onze afdeling Customer Service (0186) 63 44 00, bereikbaar op werkdagen van 8.15 – 16.45 uur.

De slimme tip. Veilig en betrouwbaar.

0000 Adv. Lekturo.indd 1

28-06-12 10:18

maakt zorg beter Door de unieke bolvormige flexibele tip kiest de iQcath katheter altijd de weg van de minste weerstand, waardoor de kans op beschadigingen tot een minimum wordt gereduceerd.

We zijn voortdurend op zoek naar oplossingen voor een optimale zorgverlening. Zo heeft Medeco een uitgebreid assortiment met incontinentiemateriaal van de merken Curion® en Absorin® en leveren we speciale oplossingen voor specifieke gebruikersgroepen, zoals sporters en rolstoelgebruikers. Kijk op www.medeco.nl voor meer informatie. Of neem contact op met de gratis informatielijn van ons Customer Care Centre: 0800-022 82 82.

24

5. Het ontwikkelen van patiënteninformatiefolders over ‘Blaasscreening’ en blaasklachten bij Multiple Sclerose. Voor het wenselijke zorgpad geven MS-patiënten als behoefte aan dat zij voorafgaand aan het controlebezoek de mictieanamnese digitaal willen invullen. Bovendien wil de focusgroep blijven participeren bij de verdere ontwikkeling van het zorgpad. Uit de pilot ‘blaasscreening’, geëvalueerd met patiënteninterviews blijkt dat patiënten de ‘blaasscreening’ tijdens het controlebezoek aan de neuroloog en verpleegkundig specialist als positief ervaren. Het niet ontvangen van een patiënteninformatiefolder ervaren patiënten als een gemis. Conclusie De resultaten van het onderzoek laten zien dat de zorg voor MS-patiënten inderdaad kan worden verbeterd door het MSzorgpad uit te breiden met mictieanamnese, blaasscreening, mictiedagboeken en multidisciplinaire samenwerking met de uroloog en continentieverpleegkundige. Ook de ontwikkeling van patiënteninformatiefolders over blaasklachten, het digitaal kunnen invullen de mictieanamnese door MS-patiënten en het opzetten van de scholing voor betrokken hulpverleners om hun kennis over neurologische/urologisch klachten bij MSpatiënten te vergroten, zullen aan verdere verbetering van het MS-zorgpad bijdragen. Op basis van deze bevindingen is gekozen voor een implementatietraject om het zorgpad met de blaasscreening, mictiedagboeken en multidisciplinaire samenwerking met de uroloog en continentieverpleegkundige in te voeren. Hierin zijn de bevorderende en belemmerende factoren opgenomen evenals de implementatiestrategieën en de tijdsplanning. De meningen van de stakeholders, betrokken hulpverleners en de MS-patiënten hebben hiertoe bijgedragen. Er is voldoende draagvlak bij alle betrokkenen om het zorgpad aan te passen. Het is de taak van de verpleegkundig specialist om de implementatie te coördineren en te blijven evalueren met als doel dit draagvlak te behouden. Verdere aanbevelingen zijn het opzetten van een prospectieve studie naar blaasklachten, urineresidu en urineweginfecties bij de MS-patiënten van het Amphia Ziekenhuis Breda en het uitdragen van het zorgpad met de blaasscreening aan andere professionals en zorginstellingen. De uiterst positieve reacties van de MS-patiënten te kunnen participeren in de ontwikkeling van het zorgpad met daarin de Blaasscreening zijn erg motiverend geweest. Deze ervaringen en de visie van het Amphia Ziekenhuis om ‘zorg op maat’ te leveren, zijn aanleiding om in de toekomst patiënten te blijven betrekken bij verandering- en implementatieprocessen. 

Het Zorgpad loopt MiS - posterpresentatie van Monique Booy

25

Welkom in Milaan 14th International EAUN Meeting Door Kate Fitzpatrick - EAUN voorziter

Beste collaga’s, Het jaarlijkse internationale congres voor urologie verpleegkundigen in Milaan nadert snel (16-18 maart 2013) en het programma van de 14th International EAUN Meeting is rond. We denken er ook dit jaar weer in geslaagd te zijn een programma samen te stellen dat interessant is voor verpleegkundigen van alle specialisaties binnen de urologie en met verschillende niveaus. Er is bijvoorbeeld een workshop over Blaas installatie en er is een multi-focus workshop over Alternatieve benaderingen voor de verbetering van het dagelijks leven van urologie patiënten. Ook zijn er weer ESU cursussen, die dit jaar deels over de goedaardige en deels over de kwaadaardige aandoeningen van respectievelijk de prostaat en de blaas gaan en zowel vanuit het perspectief van de verpleegkundige als van de uroloog belicht worden. Net als vorig jaar zal bij de presentatie van de nieuwe guideline ‘Intermittent urethral catheterisation in adults’, niet alleen uitgelegd worden hoe de guideline tot stand is gekomen, maar ook wat de conclusies waren van het literatuuronderzoek, in een workshop die door de auteurs zelf wordt gegeven. De interactieve Nursing tools workshop in market place opstelling voor kleine groepen werd erg gewaardeerd vorig jaar en daarom is er dit jaar ook een workshop met deze opstelling, dit keer over Embarrassing issues in urology. De pschychosociale gevolgen van incontinentie, praten met patiënten over sexualiteit, erectiestoornissen en sexualiteit van vrouwen zijn de on-

26

derwerpen die zullen worden besproken. Er kunnen niet meer dan 4 groepen van 35 mensen aan deze workshop deelnemen, zodat het een intensieve educatieve ervaring kan opleveren. Dit jaar, voor het eerst, staan er diverse discussiesessies gepland, om enkele onderwerpen te noemen: een debat over Prostate cancer screening, een panel discussie over Bladder dysfunction en een ronde tafel discussie over Bone health op zondagmiddag. Verder zal Prof. Ch. Normand from Dublin komen spreken over Health economics op zaterdag en S.A. Madsen uit Kopenhagen houdt een lezing over the Gender aspect op de afdeling (zondag). Mis het niet! Speciaal voor de Nederlandse deelnemers is accreditatie aangevraagd voor het hele congres en verkregen bij het:

Accreditatiebureau Kwaliteitsregister V&V en Register Zorgprofessionals Categorie

Accreditatiepunten

Scholing Oncologie

20

Scholing Continentie Zorg

20

Scholing Urologie

20

...en bij het

Accreditatiebureau Verpleegkundig Specialisten Register: Categorie Scholing verpleegkundig specialist acute zorg bij somatische aandoeningen Scholing verpleegkundig specialist chronische zorg bij somatische aandoeningen Scholing verpleegkundig specialist intensieve zorg bij somatische aandoeningen Scholing verpleegkundig specialist preventieve zorg bij somatische aandoeningen

Accreditatiepunten 20 20 20 20

Tenslotte, voor een beperkt aantal deelnemers is het mogelijk te registreren voor een ESU-EAUN cursus over Cystoscopy met hands-on training in een 5 uur durende sessie op maandag. Het begint met een stevig stuk theorie en ’s middags kan er geoefend worden met de cystoscope. De cursus wordt door Olympus ondersteund met trainings apparatuur en tutors. Dit is een unieke kans om zo’n cursus te volgen. De kosten voor EAUN leden zijn zeer laag: €50,- excl. BTW. Jullie zijn ook van harte welkom op de Welkomstreceptie (gesponsord door Wellspect HealthCare) die zaterdag na de sessies voor de EAUN congreszaal plaatsvindt; een goede gelegenheid om bij te praten met collega’s uit binnen- en buitenland. En schrijf je ook in voor de populaire Urowalk en het diner dat we speciaal voor de EAUN deelnemers organiseren in restaurant MEMO in Milaan. Tijdens en na het diner zal er een band optreden en kan er gedanst worden. Wij zien in Milaan graag net zo veel of zelfs meer verpleegkundigen uit Nederland als vorig jaar in Parijs en net zo enthousiast als we gewend zijn! Welkom in Milaan - 14th International EAUN Meeting - door Kate Fitzpatrick

27

Hodes, kundig en betrokken in continentiezorg Merk onafhankelijk wij leveren producten van alle bekende leveranciers Digitaal bestelsysteem bestellingen en aanvragen plaatsen wanneer het ú uitkomt Trainingen en scholingen ondersteuning aan verpleegkundigen en verzorgenden in zorginstellingen over de problematiek en ontwikkelingen rondom continentiezorg Voor meer informatie, bezoek onze website www.hodes.nl, of neem geheel vrijblijvend contact op met één van onze verpleegkundig adviseurs.

Hazenkamp 62 6836 BA Arnhem Tel: 026 – 327 26 26 Fax: 026 – 327 00 78 [email protected] www.hodes.nl

28

29

Protocol ontwikkeld tijdens de Master Advanced Nursing Practice Mirjam Kappert startte met de ontwikkeling van een protocol voor patiënten met een verblijfskastuur en de namens het be VN theter al tijdens haar masteropleiding Advanced issie van de V& congressomm Nursing Practice aan de HAN. Ze signaleerde dat er leegkundigen Urologie Verp veel wetenschappelijke kennis voor handen is over katheters bij bepaalde klachten en behandelwijzen die daarbij aansluiten. Deze kennis werd door verpleegkundigen echter wisselend toegepast. Afstemming van deze zorg en het volgen van de stappen van het verpleegkundig proces maakt de zorg inzichtelijk en overdraagbaar. Het stroomschema helpt hierbij. In het stroomschema is het beste uit best practice en evidence based practice gecombineerd.

H a r t eli j k ! GEFELICITEERD

Afgestudeerde HAN master ANP continentieverpleegkundige 2012 Bron: www.han.nl (bewerkt door redactie)

Verpleegkundig specialist en HAN docent Mirjam Kappert is vrijdag 2 november door haar vakgenoten verkozen tot continentieverpleegkundige van het jaar 2012. Tijdens het Wellspect Healthcare urologie symposium in Scheveningen presenteerden 3 genomineerde vakgenoten hun projecten. De aanwezige verpleegkundigen en verpleegkundig specialisten uit het gehele land mochten tijdens de bijeenkomst hun stem uitbrengen. Betere zorg voor patiënten met verblijfskatheter Mirjam Kappert won deze titel met haar presentatie over het project ‘Zorg voor een vlotte doorstroming’. Zij ontwikkelde een stroomschema voor hulpverleners die verantwoordelijk zijn voor de zorg voor patiënten met een verblijfskatheter. Zo wordt de zorg efficiënter ingericht, wat kostenbesparend werkt en de kwaliteit van leven van de patiënt verbetert.

30

Inventarisatie: verblijfskatheter soms niet meer nodig Mirjam Kappert geeft aan dat het werken volgens de stappen van het verpleegkundig proces één van de belangrijkste winstpunten is. Niet meteen bij het horen van een probleem starten met handelen, maar eerst een goede inventarisatie maken van de voorgeschiedenis van de patiënt met een katheter, om de oorzaak weg te kunnen nemen in plaats van aan symptoombestrijding te doen. Een belangrijke vraag hierbij betreft de indicatie voor de katheter. Lang niet altijd bestaat de indicatie nog. Het verwijderen van de katheter kan dan de meeste efficiënte oplossing zijn! Het stroomschema wordt door veel collega-verpleegkundigen en door verschillende artsen toegepast. Ook is een katheterdagboek ontwikkeld, wat helpt om zorg snel een efficiënt over te dragen tussen bijvoorbeeld eerste en tweede lijn. Het stroomschema en dagboek zijn te vinden via: http://urologie.venvn.nl onder kopje protocollen en richtlijnen en wordt jaarlijks geactualiseerd. Over Verpleegkundig Specialist Mirjam Kappert Mirjam Kappert studeerde in 2009 cum laude af als verpleegkundig specialist. Op dit moment is ze als verpleegkundig specialist urologie werkzaam in het Slingeland Ziekenhuis in Doetinchem. Daarnaast is ze een zeer gewaardeerd en

betrokken docent bij HAN Masterprogramma’s en werkt ze mee aan de ontwikkeling en coördinatie van de nieuwe Opleiding UCS tot Urologie Continentie Stoma verpleegkundige aan HAN-VDO. 

W a a r zo

u ‘t d

2 9 n o ve m b e r

eze k

e

er

o ve r g a a n

tijdens ons jaarlijks sympo

sium

Colofon

Urologie Verpleegkundigen

Lekturo is het verenigingsblad van de V&VN Urologie Verpleegkundigen Lidmaatschap van V&VN Urologie Verpleegkundigen is mogelijk voor verpleegkundigen werkzaam binnen de urologie. De V&VN is de overkoepelende Beroepsvereniging van zorgprofessionals. Zij, die anderszins werkzaam zijn binnen de urologie, kunnen wel lid worden van de vereniging, echter zonder de mogelijkheid een bestuursfunctie te vervullen. Het lidmaatschap van de afdeling V&VN Urologie Verpleegkundigen bedraagt € 25,- per jaar en is persoonsgebonden; een afdeling of instelling kan geen lid zijn. Daarnaast moet men lid zijn van de V&VN, contributie daarvan wordt vastgesteld door de V&VN. Voor 2013 is dit € 67,50,Aan- en afmeldingen van een lidmaatschap lopen via de V&VN. Meer informatie vind je op de website www.venvn.nl Zie algemene voorwaarden lidmaatschap.

Contactinformatie V&VN V&VN algemeen T. (030) 291 90 50 Lidmaatschap van V&VN T. (030) 291 90 50 E. [email protected] www.venvn.nl Adres afdeling Urologie Verpleegkundigen V&VN t.a.v. afdeling Urologie Verpleegkundigen Postbus 8212 3502 RE Utrecht

Bestuur J. Verkerk, voorzitter E. van Koeveringe, secretaris R. Ketelaar, penningmeester P. Slappendel, lid A. Meerkerk, lid

Redactie Lekturo P. Slappendel S. Benneheij

Redactie adres Via adres V&VN Urologie Verpleegkundigen, o.v.v. Lekturo E-mail: [email protected] - o.v.v. Lekturo De redactie behoudt zich het recht voor ingezonden artikelen in te korten en te redigeren.

Tekstbewerking M. Gijsen

Grafische vormgeving Suzanne Benneheij - Ziraffa ART - [email protected]

SYMPOSIUM 2013

ember v o n 9 2 g a d ij r Z et v a!

Beeldmateriaal en fotografie Fotografie symposium - Ziraffa ART, Suzanne Benneheij Fotografie UCS-klas - Mirjam Kappert Fotografie op blz. 26 - Marco Vellinga Fotografie op blz. 27 - Foto Focus Jack Tillmanns

end alvast in je ag eMec te Ede in C t e h in t d in Dan v ts. mposium plaa y s e d n e lg o v s on lgt zo spoedig tie vo Meer informa nze website mogelijk via o en per post.

Drukwerk Houx Digiprint - www.houxdigiprint.nl

Advertentie verkoop E-mail: [email protected] - o.v.v. advertentieverkoop

31

samen zorgen sinds 1897

Onze zorg voor uw patiënt stomazorg continentiezorg wondzorg therapeutische elastische kousen medische bandages

mathot.nl

Als medisch speciaalzaak leveren wij al 115 jaar medische producten en zijn wij merkonafhankelijk. Onze producten leveren wij snel en discreet. Voor advies en begeleiding rondom de door ons geleverde producten staan onze klantenservice medewerkers en onze verpleegkundigen graag klaar. Naast het leveren van producten hebben wij aandacht voor belangrijke ontwikkelingen in de zorg en denken wij graag mee over het optimaliseren van het zorgproces. Ook op het gebied van continentiezorg, waarbij wij het belangrijk vinden dat de professionele zorg uit het ziekenhuis voortgezet wordt, is de mens-

gerichte benadering onmisbaar. Door jaren van ervaring en betrokkenheid weten we wat er speelt bij de patiënten en de zorgverleners thuis. Door hier adequaat op in te spelen met ons deskundig verpleegkundig team zijn wij in staat de kwaliteit van zorg te verbeteren. Dat is de service die u kunt verwachten van Mathot. Wij leveren professionele en gespecialiseerde producten ten behoeve van stoma-, continentie-, en wondverzorging bij mensen thuis. Mocht u nog vragen hebben, aarzel dan niet en neem contact met ons op, wij vertellen u graag meer over onze manier van werken.

0079X_Advert-UROLOGIE_160x110-02.indd 1

08-11-11 13:48

Care at home 1 Liquick Base veiligheidskatheter inclusief een geïntegreerd zakje met steriele zoutoplossing

WIJ GEVEN U EEN TIP… ZOEKT U: Een compleet systeem met een veilige katheter voorzien van een hydrofiele coating. Een zakje met steriele zoutoplossing geïntegreerd in de verpakking. Een unieke flexibele tip.

2 unieke flexibele, conische Ergothan-tip voor het makkelijk en atraumatisch inbrengen van de katheter 3 blauwe katheterhuls voor het veilig en hygiënisch inbrengen van de katheter

KIES DAN VOOR LIQUICK BASE.

Ergothan-tip: zeer flexibel en lage weerstand in de urinebuis

Maat: Charrière.................................................................

Lengte: ⃞ 40 cm ⃞ 30 cm ⃞ 20 cm

Dhr / Mevr ............................................................................................................................................. Adres ...................................................................................................................................................... Postcode-Plaats ..................................................................................................................................... Telefoon ................................................................................................................................................. Emailadres ............................................................................................................................................

ANTWOORDCOUPON Stuur dit formulier in een portvrije envelop naar : Teleflex Medical B.V. Antwoordnummer 1171 1200 VB Hilversum Tel.: 088-0021500 Fax: 088-0021510 [email protected]