week 12 – 16 maart 2015 – opdrachten niveau C strategie: voorspellen
Tekst lezen en voorspellen 1. De leesstrategie die deze week centraal staat, is voorspellen. Lees de uitleg.
Om een tekst goed te kunnen begrijpen, is het handig om voor het lezen te voorspellen wat het onderwerp van de tekst is en wat de tekst je over het onderwerp gaat vertellen. Door te voorspellen activeer je je voorkennis: wat je al weet over het onderwerp. Daar horen bijvoorbeeld ook de woorden bij, die bij dat onderwerp horen. Op die manier snap je de tekst sneller en beter. Om te voorspellen kijk je naar: •
de titel van de tekst
•
het plaatje of de plaatjes bij de tekst
•
de tussenkopjes van de tekst
•
de bron van de tekst
Na het lezen controleer je je voorspelling. Klopte het wat je dacht dat er in de tekst zou staan? Wat stond er nog meer in de tekst, waar je van tevoren nog niet aan had gedacht?
2.
Werk in tweetallen. Bekijk samen de titel, het plaatje en de bronvermelding bij de tekst (onderaan de tekst, bij ‘Naar’). Wat is het algemene onderwerp van de tekst? schrijf het onderwerp van de tekst hieronder op, in maximaal vijf woorden. ____________________________________________________________________
3.
Lees de uitleg.
Een tekst gaat altijd over een hoofdonderwerp, maar ook over deelonderwerpen. Dit zijn onderwerpen die met het hoofdonderwerp te maken hebben. Voordat een schrijver een tekst gaat schrijven, bedenkt hij of zij over welke deelonderwerpen de tekst zal gaan. De schrijver bedenkt dan ook op welke deelvragen de tekst antwoord moet geven.
4.
a. Lees samen eerst de inleiding van de tekst. b. De rest van de tekst bestaat uit vier stukjes tekst. Bekijk in tweetallen eerst het tussenkopje van een stukje tekst, voordat je dat stukje gaat lezen. Voorspel samen: op welke deelvraag of deelvragen gaat dit stukje tekst antwoord geven? Schrijf die deelvraag/vragen op. c. Controleer na het lezen van dit stukje tekst jullie voorspelling. Gaf het stukje tekst inderdaad antwoord op jullie deelvraag/vragen? Wat stond er nog meer in het stukje tekst? pagina 1 van 5 pagina 1 van 5
week 12 – 16 maart 2015 – opdrachten niveau C strategie: voorspellen
Tussenkopje: Eclips Wij denken dat dit stukje tekst op de volgende deelvraag/deelvragen antwoord gaat geven: ___________________________________________________________________ ___________________________________________________________________ Na het lezen: Onze voorspelling klopte: wel/niet (omcirkelen) Dit stond er nog meer in het stukje tekst: ___________________________________________________________________ Tussenkopje: Waar te zien? Wij denken dat dit stukje tekst op de volgende deelvraag/deelvragen antwoord gaat geven: ___________________________________________________________________ ___________________________________________________________________ Na het lezen: Onze voorspelling klopte: wel/niet (omcirkelen) Dit stond er nog meer in het stukje tekst: ___________________________________________________________________ ___________________________________________________________________ Tussenkopje: Spectaculair Wij denken dat dit stukje tekst op de volgende deelvraag/deelvragen antwoord gaat geven: ___________________________________________________________________ ___________________________________________________________________ Na het lezen: Onze voorspelling klopte: wel/niet (omcirkelen) Dit stond er nog meer in het stukje tekst: ___________________________________________________________________ ___________________________________________________________________
pagina 2 van 5 pagina 2 van 5
week 12 – 16 maart 2015 – opdrachten niveau C strategie: voorspellen
Tussenkopje: Stroomuitval Wij denken dat dit stukje tekst op de volgende deelvraag/deelvragen antwoord gaat geven: ___________________________________________________________________ ___________________________________________________________________ Na het lezen: Onze voorspelling klopte: wel/niet (omcirkelen) Dit stond er nog meer in het stukje tekst: ___________________________________________________________________ ___________________________________________________________________
Een weetjesschema invullen 1.
Lees de uitleg.
In de tekst heb je veel kunnen lezen over de zonsverduistering die op 20 maart plaats gaat vinden. Waarschijnlijk heb je na het lezen van de tekst een hoop nieuwe dingen geleerd; allemaal weetjes. Deze weetjes zijn niet alleen leuk en interessant om te weten, maar ook reuze handig. Ze breiden namelijk jouw voorkennis over dit onderwerp uit! Zo snap je andere teksten die over dit onderwerp gaan sneller en beter. 2.
Zoek de weetjes in de tekst en vul ze in in het weetjesschema. Van ieder weetje vind je in het schema een kernwoord. Zoek het weetje erbij. Let op: soms passen meerdere weetjes bij een kernwoord! Vul zelf ook nog een weetje in.
weetjesschema Kernwoord
Weetje
de eclips
11 augustus 1999
400 keer
pagina 3 van 5 pagina 3 van 5
week 12 – 16 maart 2015 – opdrachten niveau C strategie: voorspellen
81%
totale eclipszone
de corona
op het verkeerde been gezet
het netvlies
34 duizend megawatt
mijn weetje: ______________________
Vragen over de tekst beantwoorden 1. Hoe lang duurt de zonsverduistering in Nederland? ___________________________________________________________________ 2. Waarom blijft het in Nederland tijdens de zonsverduistering slechts schemerdonker? ___________________________________________________________________ 3. Wat betekent geleidelijk (r. 24)? ___________________________________________________________________
pagina 4 van 5 pagina 4 van 5
week 12 – 16 maart 2015 – opdrachten niveau C strategie: voorspellen
4. Een zonsverduistering kun je vooral beleven door ernaar te kijken. In de tekst staan dan ook meerdere woorden die met kijken/zien te maken hebben. Lees de tekst nog eens door en schrijf alle woorden die met kijken/zien/observeren te maken hebben hieronder op: ___________________________________________________________________ ___________________________________________________________________ 5.
Ga jij naar de zonsverduistering kijken? Waar ga je kijken? ___________________________________________________________________
Na regen komt zonneschijn De zon en de maan spelen een belangrijke rol in het leven van de mens. Het is dan ook niet voor niets dat ze ook regelmatig in onze taal opduiken, bijvoorbeeld in de vorm van uitdrukkingen.
Je gaat, samen met je klas, het spel pictionary spelen. Jullie klas wordt verdeeld in twee teams. Je leraar heeft een aantal kaartjes met uitdrukkingen waarin de zon of de maan voorkomen. Uit elk team probeert iemand de uitdrukkingen op het bord uit te tekenen. Let op: je mag geen cijfers en letters gebruiken! Elk team krijgt maximaal 1 minuut om de uitdrukking te raden. Hebben jullie het niet geraden? Dan mag het andere team het proberen. Het team dat de meeste uitdrukkingen goed heeft geraden, wint!
pagina 5 van 5 pagina 5 van 5
