Techniekpact
regio Stedendriehoek 2014 - 2016
In opdracht van Platform Techniek Stedendriehoek en onder auspiciën van de Strategische Board Stedendriehoek
Bijdrage Stedendriehoek aan het Techniekpact Landsdeel Oost
Inhoud 1. Inleiding 2. Kaders 3. Waar staan we nu in de Stedendriehoek? 4. Wat willen we bereiken?
2
Techniekpact
regio Stedendriehoek 2014 - 2016
3 5 7 10
1. Inleiding Het kabinet heeft in 2013 het ‘Techniekpact’ afgesloten met het bedrijfsleven, onderwijs en werknemersorganisaties. Dit verbond heeft als doel de aansluiting van het onderwijs op de arbeidsmarkt te verbeteren, met name binnen die sectoren waar techniek een hoofdrol speelt. Het uiteindelijke resultaat hiervan is het tekort aan technisch personeel terug te dringen. De voorspelling is dat er op middellange termijn landelijk 30.000 extra technisch geschoolde mensen jaarlijks nodig zijn om de arbeidsmarkt goed te kunnen bedienen. Het Techniekpact zet om deze reden voor 2020 in op drie actielijnen: Kiezen voor techniek, Leren in de techniek en Werken in de techniek. Een van de uitgangspunten van het Techniekpact is dat de implementatie van deze ‘Doe-agenda’ binnen regio’s en sectoren doorslaggevend is voor het succes. Dit uitgangspunt vertaalt de Stedendriehoek graag naar een concrete regionale aanpak. In de regionale vertaling van het nationale Techniekpact, genaamd ‘Techniekpact Stedendriehoek’, werken onderwijsinstellingen, ondernemingen en overheden samen zodat het bedrijfsleven in de Stedendriehoek over goed opgeleid technisch personeel beschikt en leerlingen die zich willen bekwamen in de techniek goed gefaciliteerd worden. Techniekpact Stedendriehoek is geen nieuwe organisatie, het is een projectenprogramma met een duidelijk begin en eind. Ondernemers zien op arbeidsmarktgebied door de bomen het bos nu al niet meer. Binnen dit programma worden lopende activiteiten en nieuwe initiatieven ingebed in bestaande structuren. Verdere versnippering op arbeidsmarktgebied wordt daarmee tegengegaan. In deze opzet wordt waar mogelijk ook ingespeeld op het economisch beleid van de provincies Gelderland en Overijssel wat betreft de Human Capital Agenda en de topsectoren in Oost Nederland. Wat de verschillende partijen bindt die achter dit plan staan, te weten: het regionaal VMBO, MBO, HBO, VNO-NCW Stedendriehoek, Kamer van Koophandel Oost Nederland en Platform Techniek Stedendriehoek, is dat zij allen de urgentie voelen dat er op het gebied van arbeidsmarkt en techniek nog meer moet gebeuren en dat de regio een uitstekend vertrekpunt is om dit op te pakken, wat een pleidooi voor maatwerk is. Voor een deel is de landelijke problematiek een-op-een te vertalen naar de regio Stedendriehoek, voor een deel moet de aanpak specifiek zijn en leiden tot projecten met concrete acties en duidelijke resultaten. Genoemde partijen worden heel duidelijk gesteund vanuit de regio door de Strategisch Board Stedendriehoek die de arbeidsmarkt en alles wat daarmee samenhangt al enige tijd geleden tot een van haar programmalijnen heeft benoemd. Daarnaast is er het Akkoord van Beekbergen. Dit omvat die afspraken die Ondernemers, Overheid en Onderwijs & Onderzoek binnen de Stedendriehoek met elkaar maken om in de periode 2013-2015 uitvoering te geven aan de Strategische Agenda Stedendriehoek op het thema onderwijs & arbeidsmarkt. Het doel van de samenwerking tussen deze partijen is om een duurzaam gezonde arbeidsmarkt te creëren. Hierbij worden versnippering en doublures tegengegaan door een projectgerichte aanpak. In dit akkoord is het Techniekpact Stedendriehoek al tot topprioriteit benoemd. Ondanks eerdere maatregelen hiertoe dient de betrokkenheid van het bedrijfsleven bij het beroepsonderwijs verhoogd te worden en zal het onderwijs nog meer moeten inspelen op de behoeften van het bedrijfsleven. Verder dient de paradox - werknemers met een technische achtergrond hebben geen werk of dreigen dat te verliezen terwijl de vraag naar technici in 3
Techniekpact
regio Stedendriehoek 2014 - 2016
bepaalde sectoren het aanbod overtreft - aangepakt te worden. Een dergelijke situatie is in de huidige economische omstandigheden niet meer houdbaar. Dit is met name van belang voor regionale overheden die participeren in het Techniekpact Stedendriehoek. In de volgende hoofdstukken wordt het kader geschetst waarbinnen dit plan moet opereren, daarnaast wordt beschreven wat de huidige positie is van de regio op het gebied van technisch personeel, vervolgens wordt aangegeven waar we uit willen komen en welke activiteiten daarvoor nodig zijn. Ten slotte wordt een overzicht gegeven van de benodigde middelen om het Techniekpact Stedendriehoek uit te kunnen voeren.
4
Techniekpact
regio Stedendriehoek 2014 - 2016
2. Kaders Landelijk Op nationaal niveau wordt voor de komende jaren een grote vraag naar technisch geschoolde mensen verwacht. Tot 2020 zullen jaarlijks 70.000 werknemers met een technisch profiel met pensioen gaan. Daarnaast is er nog de autonome groei van bedrijven waardoor er een extra beroep op technisch personeel gaat komen van ca. 30.000 per jaar. Onderwijsinstellingen, werkgevers, werknemers, regio’s en Rijk willen de kansen die hier mee samen hangen pakken. Dit onder de titel ‘Nationaal Techniekpact 2020’. Zoals bekend zal de arbeidsmarkt voor technici behoorlijk gespannen blijven de komende jaren. Naar 2020 zet het Techniekpact in op de drie actielijnen: • Kiezen voor techniek: meer leerlingen kiezen voor een techniekopleiding. • Leren in de techniek: meer leerlingen en studenten met een technische opleiding gaan ook aan de slag in een technische baan. • Werken in de techniek: mensen die werken in de techniek blijven behouden voor de techniek en mensen met een technische achtergrond die langs de kant staan worden elders in de techniek ingezet. Uitgangspunt hierbij is dat voor iedere actielijn een toename van jaarlijks 15.000 extra mensen bereikt wordt. Landsdeel Oost Landsdeel Oost (Gelderland, Overijssel) voert een actief human capital beleid, waarin de focus op technische topsectoren ligt (HTSM, Kunststoffen/Chemie, Health, Cleantech en Agro-Food). Landsdeel Oost levert een bijdrage aan de doelen van het landelijke Techniekpact via uitvoering van regionale techniekpacten en de daaraan verbonden uitvoeringsorganisaties. Ondersteunend hiervoor zijn het uitvoeringsprogramma Human Capital provincie Overijssel 2012 – 2015 en de Human Capital Agenda Gelderse Topsectoren 2013-2015. Wat betreft de drie lijnen ‘Kiezen voor techniek’, ‘Leren in de techniek’ en ‘Werken in techniek’ wordt het volgende nagestreefd binnen landsdeel Oost: Kiezen voor technieK • Scholen hebben een samenwerkingsverband met regionale bedrijfsleven. Eind 2016 is 50% van deze samenwerkingsverbanden geformaliseerd in Technet of Jet Net. • Eind 2016 maakt 50% van de basis- en middelbare scholen in regio Oost gebruik van het landelijke techniekcurriculum en andere concepten als Technasia en Techniekcolleges. • Verhoging van de techniekinstroom MBO en HBO in 2020. Leren in de technieK • Landsdeel Oost wil onderscheidend zijn in excellent techniekonderwijs. Doorlopende leerlijnen voor topsectoren en pps-en tussen regionale bedrijven en onderwijs zijn volop in ontwikkeling. • Eind 2020 zijn er minimaal 4 Centra voor Innovatie Vakmanschap en minimaal 4 Centres of Expertise in Regio Oost. WerKen in de technieK • 250 scholings- en omscholingstrajecten worden in een periode van 4 jaar gerealiseerd voor technisch personeel op alle niveaus. Dit in samenwerking met kenniscentra in de techniek. • Landsdeel Oost zet in op werven en binden van internationale kenniswerkers middels ondersteuning van een expatcenter. Eind 2016 maakt 50% van de bedrijven in de high tech gebruik van de diensten van een expatcenter. 5
Techniekpact
regio Stedendriehoek 2014 - 2016
Regionaal Sinds 2006 wordt er in de regio Stedendriehoek al samengewerkt tussen overheden, onderwijsinstellingen en bedrijven op het gebied van arbeidsmarkt. De Stedendriehoek kent al veel goede voorbeelden van activiteiten als concretisering van dit beleid. Dit blijkt mede uit diverse overlegstructuren die er bestaan op het gebied van technologiecompetenties en de lange traditie m.b.t. tot het organiseren door het bedrijfsleven van projecten en samen-werking. We onderscheiden in de regio Stedendriehoek de volgende overlegstructuren: • Platform Techniek Stedendriehoek. • Technetkringen Apeldoorn – Deventer – Epe/Vaasen – Zutphen geïnitieerd vanuit TechniekTalent.nu. • Lokaal Platform Installatie- & Elektrotechniek Stedendriehoek. • Servicepunt Techniek Stedendriehoek. • Jet-Net kringen. • Samenwerking met de O & O Fondsen: - OTIB; - Fundeon; - OOM; - Innovam. Platform Techniek Stedendriehoek (PTS3H) verdient het om nog specifiek beschreven te worden aangezien deze organisatie als uitvloeisel van het Technocentrum IJssel Vecht Veluwe, al diverse activiteiten ontplooid heeft om de zichtbaarheid van de techniek te bevorderen en de instroom in de techniek te vergroten. In de praktijk pakt het platform haar traditionele activiteiten als het organiseren van de Week van de Techniek”, ‘Tour de Technique’ en de ‘Docentenstages’ in verschillende plaatsen van de Stedendriehoek op. Daarnaast biedt het ondersteuning aan de onlangs opgerichte Technicampus en het te ontwikkelen kenniscentrum voor R&D-activiteiten in de Stedendriehoek. Platform Techniek StedendrieHoek (PTS3H) Voorzitter Pieter Mulder
Bedrijfsleven
6
Techniekpact
regio Stedendriehoek 2014 - 2016
Onderwijsinstellingen
Ondersteuning
Bouw / Charissa Verhoef
Bouwend Ned, afdeling Apeldoorn Deventer - Zutphen
HBO (Saxion/PABO) / Marianne Laarman
VNO NCW / Christiaan Lorist
Installatie- Elektrotechniek / Ger Vinke - Dick Veldhuizen
Lokaal Platform Installatie& Elektrotechniek Stedendriehoek
MBO (ROC Aventus) / Ton van Vugth
Projectleider / Jan Haverkamp
Metaal / Jan Duits
Diverse metaalbedrijven in de Stedendriehoek
VMBO / Fred Meijer
Financieel management / Gijs Huisman
Voertuigentechniek / (Vacature)
Under construction
Grafi - Media / Harrie Koning
Under construction
Procestechnologie / Hans Rijpstra
Under construction
Primair Onderwijs / Nicolette van Zanten
3. Waar staan we nu in de Stedendriehoek? Oorzaken toekomstig tekort personeel ‘Het verkrijgen van gekwalificeerd technisch personeel bepaalt de toekomst van mijn bedrijf’ is een veelgehoorde uitspraak van ondernemers in de Stedendriehoek. Als we dit wat breder trekken betekent dit dat de toekomstige regionale welvaart sterk beïnvloedt wordt door de beschikbaarheid van personeel met de juiste technische opleiding. Analoog aan landelijke ontwikkelingen zal het regionale tekort aan werknemers met technische vaardigheden toenemen. Hiervoor is een aantal algemene oorzaken aan te wijzen: • Oudere werknemers die met pensioen gaan of om andere redenen de arbeidsmarkt verlaten. • Te weinig jongeren die een technische opleiding kiezen. • Jongeren die na een technische opleiding een niet-technische baan nemen of snel overstappen. daarnaast spelen in de Stedendriehoek nog enkele regiospecifieke redenen: • Het MKB met behoefte aan technisch geschoolde werknemers is binnen de regio Stedendriehoek relatief groot in aantal. Het percentage aan maakindustrie ligt 1,5% hoger in de regio dan landelijk. • Er zijn weinig grote bekende bedrijven die potentiële technische werknemers aanspreken, er zal dus een extra inspanning moeten worden gedaan om technisch personeel naar het regionaal technisch MKB te leiden. • De regio heeft wat betreft maakindustrie of bedrijven met een technische basis geen specifiek ‘gezicht’, zoals bv. zoals De Vallei met Food Valley heeft of regio Twente met haar high tech imago. Wel hebben we een breed ontwikkelde maakindustrie waar de innovatiebehoefte extra kansen biedt voor technisch personeel en interessante verbindingen kunnen worden gelegd, bv. tussen food en verpakking, creatieve sector en productiebedrijven en cleantech met food en verpakkingsindustrie. • Uit onder meer de Stedendriehoek Index blijkt dat het aantal technische bedrijven relatief groot is t.o.v. het landelijke gemiddelde; de vraag naar technisch geschoolde arbeidskrachten is dus groot t.o.v. niet technische sectoren. • Er is behoefte aan meer hoger onderwijs. Dit blijkt ook uit het onderzoek wat recentelijk in de regio heeft plaatsgevonden onder het technisch bedrijfsleven.* Bron: . . . . . • Er is relatief weinig hoger technisch onderwijs. Jongeren die buiten de regio een opleiding volgen en daar gaan wonen, keren niet altijd terug naar de Stedendriehoek en er komen nauwelijks jongeren van buiten die zich blijvend vestigen. Uit onderstaande diagram (afbeelding 1) blijkt dat het huidig aanbod in de Stedendriehoek van technisch afgestudeerden op MBO-niveau (vaak de meest gewilde groep) lager is dan de vervangingsvraag.
Afbeelding 1: Staafdiagram vraag-aanbodbalans technisch mbo Stedendriehoek. Bron: roA, cBS, etiL (2011).
7
Techniekpact
regio Stedendriehoek 2014 - 2016
1) Deelnemers PTS3H zijn: - Branches: bouw, metaal, elektrotechniek, installatietechniek, procestechniek en grafi-media - Onderwijsinstellingen: PO, VMBO, MBO, HBO,, MBO en HBO - Ondersteunend: VNO-NCW en Kamer van Koophandel
Beroepsgericht VMBO, krimpt Het technisch VMBO-onderwijs staat onder druk. In de afgelopen 5 jaar is het technisch VMBO-b/k/g in de regio onverminderd doorgekrompen met 29%. De basisberoepsgerichte leerweg in algemene zin is geslonken met 22%. Kadergericht is 10% geslonken. Gelijktijdig was er groei zichtbaar in de theoretisch en gemengde leerweg (+5%) en de HAVO (+18%) (zie afbeelding 2). Het aantal leerlingen en studenten loopt ondanks programma’s omtrent bv. imagoverbetering en instroombevordering dus terug. De krimp speelt op alle technische programma’s van het VMBO. De dalende leerlingenaantallen maken het bijzonder lastig voor individuele scholen om de programma’s in stand te houden. Het vmbo is verder de belangrijkste toeleverancier van het MBO. De daling van het VMBO zet zich voort in het MBO. Ook hier gaat de opleidingsinfrastructuur knellen en zullen soms lastige keuzes gemaakt moeten worden. Ontwikkelingen sectoren in het VMBO - leerjaar 4 - Stedendriehoek
Afbeelding 2: Ontwikkelingen sectoren in het VMBO – leerjaar 4 – Stedendriehoek. Bron: duo (2012). AVO-isering zet onverminderd door In het Algemeen Voortgezet Onderwijs (AVO) is verder een duidelijke verschuiving waarneembaar tussen het vmbo en keuze voor het HAVO/VWO. Ouders willen het ‘beste’ voor hun kind en vinden het belangrijk dat hun kind zo hoog mogelijk insteekt qua niveau, liefst met HBOambitie. Hierdoor daalt het aantal leerlingen met name aan de onderkant van het vmbo (de basis beroeps-gerichte leerweg en in iets mindere mate de kader beroepsgerichte leerweg). Hoewel de bevolkingsprognoses voor de regio Stedendriehoek op de langere termijn (>10 jaar) goed zijn, laten de trendprognoses voor de komende jaren een somber beeld zien. De krimp in de basisberoepsgerichte leerweg daalt verder met -15% t.o.v. 2010. De kadergerichte leerweg zakt in dezelfde periode terug met 3%. Beide leerwegen verliezen terrein aan de verdergaande avo-isering (VMBO-T +7%, HAVO +12%). Zie afbeelding 3.
8 2
Techniekpact
regio Stedendriehoek 2014 - 2016
3
Website met facts en figures over de regio Stedendriehoek en een nieuwe digitale tool waarmee allerlei gegevens over de regio Stedendriehoek opgehaald kunnen worden. De zo ontsloten facts en figures geven informatie op tal van gebieden, zoals arbeidsmarkt. Naast statistische gegevens geeft de Stedendriehoekindex ook een analyse van de verzamelde gegevens. Dit door ze onder andere te benchmarken met andere regio’s en te vergelijken met landelijke cijfers. Bron: Newcom Research & Consultancy: ‘Nieuwe Hogeschool in Apeldoorn?’, 2010.
Verhouding leerjaar 4 - VMBO - HAVO/VWO - Regio Stedendriehoek
Afbeelding 3: Verhouding leerjaar 4 VMBO t.o.v. HAVO/VWO Stedendriehoek. Bron: duo (2012). Instroom MBO-techniek verder onder druk Als belangrijkste toeleverancier van het MBO, zet de daling van het VMBO zich verder door in het MBO. In de regio Stedendriehoek is de totale populatie (incl. zij-instroom e.d.) binnen de MBO-sector techniek met 25% teruggelopen in de afgelopen 3 jaar. Mbo-opleidingen binnen elektrotechniek en werktuigbouwkunde liepen zelfs gemiddeld terug met 27% over dezelfde periode. Zie hieronder als voorbeelden de ontwikkeling op twee MBO’s in de Stedendriehoek (afbeelding 4).
Ontwikkeling MBO - Aventus en Hoornbeeck - 2007-2011
Afbeelding 4: Ontwikkeling MBO-techniek Aventus en Hoornbeeck. Bron: duo (2012). 9
Techniekpact
regio Stedendriehoek 2014 - 2016
4. Wat willen we bereiken? Algemeen Via Techniekpact Stedendriehoek steven we naar een situatie waarbij leerlingen kiezen voor techniek, een goed technisch vak leren en uiteindelijk gaan werken bij ondernemingen in de regio, zonder al te snel naar een niet-technisch vak over te stappen. Bottom-line is dat het regionaal bedrijfsleven op middellange termijn makkelijk aan haar technisch personeel komt. Om deze situatie te bereiken moet nog wel wat werk verzet worden. Op dit moment wordt er een Arbeidsmarktonderzoek uitgevoerd in de Stedendriehoek (Laurant – onderzoek). De resultaten van dit onderzoek zal inzicht geven in de verwachte tekorten van technische geschoolden, verdeeld over verschillende niveaus, in de regio Stedendriehoek. Eind september zijn de onderzoeksresultaten bekend en zullen deze bekend worden gemaakt. De ambitie met betrekking tot onderwijs-arbeidsmarkt is dat in 2020 alle vactures voor technisch personeel in de regio kunnen worden ingevuld. Relevante meetindicatoren hiervoor zijn het aantal techniekscholieren op het voortgezet onderwijs (VMBO, HAVO EN VWO), de instroom van studenten aan techniekopleidingen en het aantal afgestudeerden daarvan (MBO, HBO en WO). Om dat te bereiken zijn voor de Stedendriehoek de ambities gekwantificeerd in onderstaande ambities: Extra focus op leerlingen PO en VO en instroom MBO De Stedendriehoek heeft relatief weinig technische opleidingen op HBO-niveau en geen op academisch niveau. Om deze reden zetten we het programma Techniekpact Stedendriehoek vooral in op leerlingen op de lagere school om, afhankelijk van het niveau, voor techniek te kiezen zodat: • De keuze in zo groot mogelijke mate valt op het VMBO. • Er een sterkere instroom is van leerlingen in het MBO. • Leerlingen die in het HBO en WO terecht komen zo veel mogelijk kiezen voor bèta-pakketten (ook al komt een deel niet terug naar de regio). Specifieke doelstellingen en resultaten 2020 De regio Stedendriehoek wil zich sterk maken voor het binden, boeien en ontwikkelen van technische mensen die hun loopbaan vinden in de techniek. Ondernemers, onderwijs en overheid in de techniek hebben hiervoor een gezamenlijke regiovisie ontwikkeld. Deze gaat om de gehele (onderwijs)loopbaan van personen die werkzaam zijn in de techniek. Hieronder worden de speerpunten van Techniekpact Stedendriehoek toegelicht. Deze speerpuntenmix is gericht op duurzame inzetbaarheid van personen en continue instroom van technisch talent, te beginnen na het primaire onderwijs. Binnen Techniekpact Stedendriehoek worden de volgende doelstellingen en resultaten nagestreefd: KIEzEn VOOR TEcHnIEK doelstelling: • Het optimaliseren van de hoeveelheid leerlingen in het technisch beroepsonderwijs: de samenwerkingspartners werken aan instroombevordering in het (v)mbo door: - Aanspreken van nieuwe (avo) doelgroepen. - Actief relatiebeheer voortgezet onderwijs. - Actieve aandacht voor arbeidsmarktgericht leerloopbaanoriëntatie. - Aantrekkelijk korte routes vmbo-mbo-hbo (ook voor werkenden).
10
Techniekpact
regio Stedendriehoek 2014 - 2016
resultaat: • Alle jongeren in groep 7 en 8 van het basisonderwijs hebben op jaarbasis 40 uur besteed aan oriëntatie en begeleiding gericht op technische opleiding en beroepen. Hierbinnen vallen minimaal twee bedrijfsbezoeken. • Het aantal jongeren dat onderwijs in de technasia volgt is verdubbeld t.o.v. 2013. • 30% van de jongeren in het VMBO kiest voor het technisch profiel in de bovenbouw. De score in leerjaar 4, exclusief Theoretische Leerweg is 14 % in 2011 (abs. 363). Inclusief Theoretische ontwikkeling is dit 59% (abs. 1.586). Bron: duo, 2012.
• 35% van de jongen kiest voor een technische beroepsopleiding in het MBO en HBO. Op het MBO zijn in 2011-20112 1.637 studenten in een technische studierichting afgestudeerd in de regio Stedendriehoek. • 10% meer jongeren kiest voor een bèta-gerelateerde opleiding in het WO. Gerelateerde projecten: Week van de Techniek, Technodiscovery, Techniekmiddagen, Tour de Technique. LEREn In DE TEcHnIEK doelstellingen • Het optimaliseren van de kwaliteit van het technisch onderwijs; met een beperkt aantal brede opleidingen wordt de kwaliteit van (BOL)opleidingen vergroot en vindt een bundeling van BBL-opleidingen plaats door: - Betere benutting kennisinfrastructuur bedrijven. - Concentratie van opleidingsactiviteiten. - Splitsing BOL en BBL opleidingen. - Bredere opleidingen voor duurzame inzetbaarheid en flexibiliteit. - Activiteitenbundeling door netwerkvorming. - Versterking beroepscomponenten. 11
Techniekpact
regio Stedendriehoek 2014 - 2016
• Het vergroten van de actualiteitswaarde van het technisch beroepsonderwijs door het nastreven van de implementatie van excellentie en innovatie door: - Bedrijven van adoptatieprogramma’s (mix van stage, programmaontwikkeling en docentschappen). - Kennisoverdracht voor duurzame technologie binnen technische installaties. - Valorisatieprogramma’s. - Low-end: kennis van bedrijven vertalen naar onderwijsprogramma’s. - High-end: ontwikkelen R&D-centra teneinde kruisbestuiving tussen individuele MKB-Bedrijven en studenten te genereren, samen werken zij aan productontwikkeling. • Het versterken van de aansluiting tussen MBO en HBO door trends en ontwikkelingen in economie en onderwijs te detecteren en passende nieuwe concepten voor te ontwikkelen en implementeren door: - Een sterk programmatische samenhang in de vorm van liefst verkorte routes. - Het faciliteren van werkend-leren programma’s. resultaat: • Het percentage jongeren dat na het starten van een technische opleiding voortijdig stopt en aan het werk gaat zonder diploma of een opleiding voor een andere beroepssector volgt, wordt gereduceerd met 30% t.o.v. 2013. In het jaar 2011-2012 zijn binnen het technisch voortgezet en middelbaar beroepsonderwijs in de regio Stedendriehoek 191 voortijdige schoolverlaters geregistreerd oftewel 7,1% van alle leerlingen (BBL 1,2,3,4 en BOL 3,4). Bron: VSV-verkenner, Ministerie van Onderwijs en Wetenschappen 2013. Dit betreft voorlopige cijfers. Gerelateerde projecten: Technodiscovery, Techniekmiddagen, Ondersteuning aan bestaande PO Docenten bij Technieklessen, Tour de Technique, Technasium, Technicampus (incl. R&D Centrum), Pre-Stepping, Week van de Stage, Engineeringopleiding. Binnen de Technicampus zal Aventus onder de naam Bedrijfschool Techniek de theoriecomponent verzorgen voor alle leerlingen die het BBL traject volgen. WERKEn In DE TEcHnIEK doelstelling: • Jongeren met een technische vakopleiding kiezen voor een technisch beroep. • Profilering op thema’s en concentratie opleidingsactiviteiten van het (v)mbo door: - Uitbouw en groei BBL in Deventer rondom Techniekcampus. - Uitbouw en groei Apeldoorn BOL 4 rondom thema Clean Technology. - Uitbouw en groei (Green) Engineering opleidingen AOC’s. - Bovenregionale vorming van kennisknooppunten in Oost Nederland. resultaat: • 75% van de jongeren met een diploma voor een technische beroepsopleiding gaat aan het werk in een technisch beroep dan wel kiest voor een technische of betavervolg-opleiding (mbogHBO of HBOgWO).
12
Techniekpact
regio Stedendriehoek 2014 - 2016
Gerelateerde projecten: Technodiscovery, Techniekmiddagen, Ondersteuning aan bestaande PO Docenten bij Technieklessen, Technicampus (incl. R&D Centrum), Professionalisering VMBO- & MBO docenten, Meester – Gezelverbinding en Week van de Stage. Daarnaast zal Aventus starten met het CleanTech Centre. Hierin zullen onderwijs, overheid en ondernemers gezamenlijk Clean Technology op de kaart zetten. Op de volgende pagina is overzicht weergegeven van alle geplande projecten en lopende activiteiten die nog verdere ondersteuning behoeven.
13
Techniekpact
regio Stedendriehoek 2014 - 2016
Projectenoverzicht Impuls Techniek Programmalijnen Ontdekken Oriënteren
Ontdekken Opleiden
Onderzoeken Ontwerpen
KIEzEn VOOR TEcHnIEK
LEREn In DE TEcHnIEK
WERKEn In DE TEcHnIEK
t gerich op
Primair onderwijs
Week van de Techniek Techno Discovery Techniekmiddagen Ondersteuning aan bestaande PO docenten bij Technieklessen
t gerich op
Voortgezet onderwijs
Techno Discovery Technasium
t gerich op
Beroeps onderwijs
Tour de Technique Technicampus R & D centrum Professionalisering VMBO & MBO Docenten MeesterGezelverbinding
Pre- Stepping Week van Stage Engineering-opleiding 14
Techniekpact
regio Stedendriehoek 2014 - 2016
Korte omschrijving van activiteiten uit de Programmamatrix - Week van de Techniek Basisschoolleerlingen groep 7 worden uitgenodigd op een locatie waar zij op diverse manieren in contact worden gebracht met techniek. Aan het einde van het bezoek ontvangt elke leerling een gereedschapskoffertje met daarin een couponvel en een plattegrond. Op de aansluitende zaterdag houden een 5 – tal technische bedrijven een Open dag waarbij de leerlingen een coupon kunnen inleveren en dan een echt stuk gereedschap ontvangen die zij dan kunnen opbergen in hun gereedschapskoffer. Leerlingen gaan vaak met ouders, verzorgers, broertjes, zusjes en vriendjes langs de bedrijven. Op deze manier genereren we een enorme traffic bij de deelnemende bedrijven die op deze manier zichzelf op de kaart kunnen zetten en techniek onder de aandacht kunnen brengen bij de jeugd, maar ook bij ouders en verzorgers. Voor meer informatie: www.weekvandetechniek.com Betrokken partijen bij de organisatie en realisatie: • PO, VMBO, MBO, HBO en WO onderwijsinstellingen • Bedrijfsleven • Platform Techniek Stedendriehoek - Technodiscovery Stedendriehoek Op een bepaalde vaste locatie in de Stedendriehoek wordt een ruimte gecreëerd waar groep 7 – 8 van het Primair onderwijs en leerlingen van klas 1 – 2 van het Voortgezet onderwijs actief bezig kunnen zijn met verschillende technieken. Bij inschrijving kunnen de groepen gebruik van deze ruimte. Naast begeleiding van diverse vrijwilligers zullen PABO studenten zich nauw bezig gaan houden met de lesbrieven en begeleiding van de bezoekende leerlingen. Voor meer informatie: www.technodiscovery.nl Betrokken partijen bij de organisatie en realisatie: • PO, VMBO, MBO, HBO onderwijsinstellingen • Bedrijfsleven • Platform Techniek Stedendriehoek • Opleidingsfonds OTIB - Techniekmiddagen Deze activiteit is gericht op leerlingen van groep 6 en 7 van het Primair onderwijs die iets “hebben” met techniek. Zij worden bij een VMBO onderwijsinstelling uitgenodigd en nemen 4 aansluitende dinsdagmiddagen deel aan een “Techniek-carrousel”. In de “Techniek-carrousel” bezoeken de bezoekende leerlingen 4 techniekafdelingen van een VMBO onderwijsinstelling en maken daar een technisch werkstuk. De begeleiding binnen het VMBO wordt gedaan door 3e- en 4e jaars leerlingen van het VMBO. Betrokken partijen bij de organisatie en realisatie: • PO, VMBO en HBO onderwijsinstellingen • Platform Techniek Stedendriehoek - Ondersteuning aan bestaande PO docenten bij Technieklessen Vanaf aankomend schooljaar is techniek een verplicht vak binnen de PABO opleiding. Echter, de bestaande Primair onderwijsdocenten zijn minder begaan met techniek. Deze docenten bieden wij de mogelijkheid aan VMBO techniekdocenten uit te nodigen om technieklessen te geven dan wel de technieklessen te ondersteunen. Betrokken partijen bij de organisatie en realisatie: • PO en VMBO onderwijsinstellingen • Platform Techniek Stedendriehoek 15
Techniekpact
regio Stedendriehoek 2014 - 2016
- Technasium Het Technasium is een onderwijsstroom in Nederland voor vwo en havo. Centraal in deze onderwijsvorm staan de bètavakken. Zoals een gymnasium een vwo is met het examenvak Grieks en/of Latijn, zo is een Technasium een vwo of havo met het examenvak Onderzoeken en Ontwerpen. Met dit vak kan begonnen worden in de eerste klas of de vierde klas. Aanbevolen wordt om 4-6 uren per week "Onderzoeken en Ontwerpen" te geven, maar de scholen hebben hierin enige vrijheid. Binnen de Stedendriehoek is er op dit moment 1 Technasium: Veluws College Walterbosch in Apeldoorn. Deze school helpen wij bij het zoeken naar opdrachten binnen het bedrijfsleven en helpen wij bij het verkrijgen van materialen om proefopstellingen te maken. Daarnaast zijn we bezig het Technasium te realiseren binnen het Staring College in Lochem. Betrokken partijen bij de organisatie en realisatie: • HAVO / VWO onderwijsinstellingen • Bedrijfsleven • Platform Techniek Stedendriehoek - Tour de Technique Deze activiteit is gericht op 2e jaars VMBO leerlingen. Deze staan voor een studiekeuze en door het laten bezoeken van diverse technische bedrijven en/of locaties waar techniek een belangrijke rol speelt kunnen deze leerlingen techniek in de praktijk waarnemen. Doelstelling is dat deze leerlingen een beter en positiever beeld krijgen van techniek en voor een technische studie kiezen. Betrokken partijen bij de organisatie en realisatie: • VMBO onderwijsinstellingen • Opleidingsfonds OTIB • Bedrijfsleven • Platform Techniek Stedendriehoek - Technicampus In de Stedendriehoek wordt een gebouw ingericht waar BBL-leerlingen hun theorie component van hun studie kunnen volgen. Op dit moment wordt de theorie-component vaak gegeven op locaties binnen bedrijven of in minder goed te bereiken locaties. Op dit moment wordt een oude drukkerij in Deventer verbouwt tot onderwijsinstelling en kunnen de leerlingen die een BBL-traject volgen daar na de vakantie hun opleiding vervolgen. Voor meer informatie: www.technicampus.nl Betrokken partijen bij de organisatie en realisatie: • VMBO, MBO, HBO en WO onderwijsinstellingen • Gemeentes in de Stedendriehoek • Bedrijfsleven • Platform Techniek Stedendriehoek - R&D centrum Onderdeel van de Technicampus is het R&D Centrum. Binnen de technische bedrijven in de Stedendriehoek wordt gezocht naar R & D opdrachten die door het R & D Centrum uitgevoerd zouden kunnen worden. De te onderzoeken opdrachten van de bedrijven zullen door WO en HBO studenten worden uitgevoerd. Hiervoor is ruimte binnen de Technicampus vrij gemaakt / gehouden. Indien er proefmodellen / proefopstellingen gemaakt moeten worden kan dit gerealiseerd worden door de BBL leerlingen. Hierdoor ontstaat er een doorlopende leerlijn en samenwerking tussen MBO – HBO en WO studenten / leerlingen. 16
Techniekpact
regio Stedendriehoek 2014 - 2016
Betrokken partijen bij de organisatie en realisatie: • VMBO, MBO, HBO en WO onderwijsinstellingen • Gemeentes in de Stedendriehoek • Bedrijfsleven • Platform Techniek Stedendriehoek - Professionalisering VMBO- & MBO Docenten Doelstelling van deze activiteit is deskundigheidsbevordering van bestaande VMBO- en MBO techniekdocenten door ze “stage te laten lopen” bij bedrijven. Techniekdocenten gaan voor een periode van in totaal 10 dagen daadwerkelijk werken bij een bedrijf naar keuze. Hierdoor komen zij in aanraking met de laatste stand van zaken mbt technische ontwikkelingen en ondervinden aan den lijve de bedrijfscultuur. De bedrijven kunnen op hun beurt kennis opdoen van welke technieken op dit moment gedoceerd worden. Betrokken partijen bij de organisatie en realisatie: • VMBO en MBO onderwijsinstellingen • Opleidingsfonds OTIB • Bedrijfsleven • Platform Techniek Stedendriehoek
MG
project
- Meester – Gezelverbinding Het doel van deze constructie is kennisoverdracht van de “Meester” op de “Gezel”. Idee is om “oud” medewerkers van technische bedrijven te koppelen aan personen die het BBL – traject volgen. Dat kunnen leerlingen zijn die de BBL-opleiding volgen via het reguliere ROC traject, maar ook personen die een bij- en/of omscholing willen volgen. Deze laatste groep kunnen personen zijn die op dit moment werkloos zijn en een andere werksituatie voor zichzelf willen creëren, maar ook personen die op dit moment een “switch” in hun carrière willen maken. Deze activiteit heeft veel betrokkenheid met het Actieplan Jeugdwerkloosheid en zou dus een in te zetten activiteit kunnen zijn om de jeugdwerkloosheid terug te dringen Betrokken partijen bij de organisatie en realisatie: • VMBO en MBO onderwijsinstellingen • Bedrijfsleven • Platform Techniek Stedendriehoek • UWV • Gemeentes in de Stedendriehoek - Pre – Stepping Doelstelling: Minder uitval van VMBO leerlingen in het eerste studiejaar aan het MBO. Leerling die na het VMBO onderwijs een vervolgopleiding willen gaan volgen aan het MBO komen vaak in de problemen. De problemen die ontstaan hebben vooral te maken met de het nieuwe manier van leren en het hogere, meer zelfstandige niveau van studeren, maar ook de nieuwe huisvesting. Om deze overgang van VMBO > MBO beter te laten verlopen , waarmee dus wordt gestreefd naar minder studie uitval, worden deze leerlingen opgenomen in een Pre-Stepping traject. Hierbij worden deze leerlingen voor de zomervakantie voor een periode van ongeveer 3 weken “aan de hand” meegenomen naar het nieuwe studiejaar aan een MBO onderwijsinstelling. Betrokken partijen bij de organisatie en realisatie: • VMBO en MBO onderwijsinstellingen • Platform Techniek Stedendriehoek
17
Techniekpact
regio Stedendriehoek 2014 - 2016
- Week van de Stage Binnen de Stedendriehoek wordt er een “Week van de Stage” geïntroduceerd waarbij het generen van goede en leerzame stageplekken wordt gestimuleerd. De bedoeling is geschikte stageplekken te vinden en/of te creëren voor MBO-, HBO- en WO studenten. Betrokken partijen bij de organisatie en realisatie: • MBO, HBO en WO onderwijsinstellingen • Bedrijfsleven • Platform Techniek Stedendriehoek - Engineering opleiding Binnen Aventus sector Techniek & Mobiel, de MBO onderwijsinstelling in de Stedendriehoek, wordt de Engineering opleiding geïntroduceerd. Deze 4-jarige BOL opleiding geeft studenten de mogelijkheid een niveau 4 te behalen en daarmee de mogelijkheid door te studeren naar het HBO. Betrokken partijen bij de organisatie en realisatie: • MBO onderwijsinstellingen • Bedrijfsleven • Platform Techniek Stedendriehoek
18
Techniekpact
regio Stedendriehoek 2014 - 2016