30-9-2013
LEIDING GEVEN AAN EEN BEHANDELTEAM Multitasking als uitdaging Willem de Haas
© Willem de Haas
Externe functie van een team • Team heeft functie/bestaansrecht in de moederorganisatie (doelen zijn extern) • Hierarchische gelaagdheid/beleidsnivau’s gelaagdheid/beleidsnivau’s • Altijd parallelprocessen • Je autonomie als team is beperkt • Binnen financiele /organisatorische grenzen • ‘Het systeem’ niet provoceren
www.dehaasgroepsdynamica.nl
Interne functie van een team • Je team heeft een interne organisatie • Interne doelgerichtheid • Collectieve doel maakt interne samenwerking nodig • Logische taakorganisatie helpt
www.dehaasgroepsdynamica.nl
www.dehaasgroepsdynamica.nl
Teamleider als duizendpoot • • • • • • • • • •
Organisatiewonder Relatiekunstenaar Taalvirtuoos Doelgericht en inspirerend Leiderschap (missie) Expertise en visie doelgroep Persoonlijk kwaliteiten en valkuilen Ondernemerschap: marktgericht ontwikkelen vernieuwen Grote geheel: hierarchie en parallelprocessen Denken, waarnemen en handelen vanuit metaniveau Inhoudelijk leidinggeven = multitasking&totaalproduct www.dehaasgroepsdynamica.nl
Beleidsniveau’s • Operationeel (behandeling) • Tactisch (teamniveau) • Strategisch (sectorniveau bijv zorgpad organisatie) • Institutioneel (divisie ggz of -kentalis)
www.dehaasgroepsdynamica.nl
Wat willen we bereiken • Kennis organisatiekunde • Flinke toolbox aan vaardigheden in leidinggeven en teamprocessen sturen • Inzicht in je eigen kwaliteiten en valkuilen
www.dehaasgroepsdynamica.nl
1
30-9-2013
Hoe gaan we dat doen • Literatuur lezen en ‘verwerken’ • Heel veel oefenen • Elkaar helpen met feedback over houding en leidinggeven • Gestructureerde werkwijze per dag
www.dehaasgroepsdynamica.nl
Wat verwachten we van jullie • • • • •
Jezelf inbrengen en op elkaar reageren Theorie lezen, bevragen, discussie Oefenen hier en op werk Casuistiek en vragen Reflecteren over je eigen en andermans leerproces • Toets & certificaat www.dehaasgroepsdynamica.nl
Spelregels • • • • •
Dat je er bent Respectvol met elkaar omgaan Positieve en opbouwend kritische feedback Telefoons uit Vertrouwelijkheid
www.dehaasgroepsdynamica.nl
Taakorganisatie van een team • De doelgroep die het van jouw team moet hebben • Kern doelen van de teambehandeling • Missionstatement vooraf • Met welke aanpak/werkwijze bereik je je doel (de weg erheen, strategie/systemen) • Welke taken moeten de patienten doen
www.dehaasgroepsdynamica.nl
www.dehaasgroepsdynamica.nl
www.dehaasgroepsdynamica.nl
Het gaat om de individuele patient • Hoe vertaal je team/afdelingsdoel naar individuele doelen (primair proces) • Hoe vertaal je je aanpak naar ther. milieu • Hoe vertaal je je aanpak naar therapeutische organisatie
www.dehaasgroepsdynamica.nl
2
30-9-2013
Kracht van de teamleider • • • • • •
Missie Persoonlijke overtuiging/belief Inhoud/expertise Normen en waarden/overtuiging Organisatiekracht Persoon met kracht
www.dehaasgroepsdynamica.nl
www.dehaasgroepsdynamica.nl
Leiderschap in een Team
Leiderschapstechnieken
• Belang van visie: een leider moet de weg kunnen wijzen/richting geven en overtuigen • Commitment : je team inspireren/meekrijgen • Ontwikkeling/ondernemerschap • Expertise als invloedfactor in visie en leiderschap • De persoonlijke factor bij leiderschap: motivatie en ‘personality’
1. Organisatie techniek 2. Gesprekstechniek 3. Relatie- of houdingstechniek
www.dehaasgroepsdynamica.nl
www.dehaasgroepsdynamica.nl
Leiding geven aan professionals
Interactie
• Leiding geven aan professionals; de interactionele kant van leiding geven • Het belang van de wederkerige samenwerkingsrelatie, dienend leiderschap • Leiding geven aan hoogopgeleide professionals: afhankelijkheid verdragen en gebruiken • Volgen is ook leiding geven www.dehaasgroepsdynamica.nl
www.dehaasgroepsdynamica.nl
• Bron van interactie zijn de karakters en het ‘verplichte’ samenzijn • Karakter, rol, rollen, interactie • Non-verbale interactie essentieel in team • Houding (toon, gedrag) is een van de meest invloedrijke middelen voor de leider • Leidinggeven is je bewust mengen in de interactie, interacties ‘manipuleren’ • Altijd (denken) vanuit metapositie www.dehaasgroepsdynamica.nl
3
30-9-2013
Macht en gezag
Hulpmodel Roos van Leary • Interactiewetten RvL • Strategisch (afwisselend) leidinggeven; houding als sturingsinstrument
• • • • •
www.dehaasgroepsdynamica.nl
Macht, autoriteit, onttroning en gezag Leidersrol als vehikel voor beinvloeding Leidersrol: Bevoegdheid en mandaat Leidersrol is rol op metaniveau Neem die rol
www.dehaasgroepsdynamica.nl
Daar komen met je team waar je naar toe wilt: samen resultaat bereiken Altijd dankzij multitasking
www.dehaasgroepsdynamica.nl
www.dehaasgroepsdynamica.nl
Missie en organisatiekunde
Teamleiderschap
• Missie (ik wil wat) • Duidelijke doelen • Heldere consequente organisatie (doelen, werkwijze (gangbare systemen gebruiken: creatief zijn), verwachtingen (je moet voldoende vragen van je teamleden) • Dit heb je in de hand (maar kan ook zoeken zijn) • Boost
www.dehaasgroepsdynamica.nl
www.dehaasgroepsdynamica.nl
• • • • • • • • • •
Persoon, persoonlijk leiderschap, ik wil iets Dienend leiderschap, mijn team(lid) wil iets Taalvirtuoos (vaardigheid, juiste woorden) Relatie-, houdingskunstenaar, speler Invloed door combinatie-expertise Invloed door bevoegdheid en mandaat Invloed door groepsrol en mandaat Profiteren van je professionals Leiderschap op teamniveau is anders dan op CEO level Dit heb je een beetje in de hand www.dehaasgroepsdynamica.nl
4
30-9-2013
processen • • • • • • •
Dit heb je niet zo in de hand Maar kun je benutten Processen eerst toelaten, containen Vervolgens sturen (belonen, negeren, verbinden met de teamdoelen) Cohesie in moeilijke omstandigheden Normen (prettige gezamelijke waarden, cultuur) Rollen, personen, profiteer daarvan www.dehaasgroepsdynamica.nl
Processen nader bekeken • • • •
Cohesie is een behoefte van een team Vertrouwensnetwerk Balans tussen gelijkheid en verschillen Een team kan niet zonder normen (=iets anders dan regels) • Normen=waarden =opvattingen over het team • Cultuur =gestolde normen en waarden • Vanmiddag: rollen in het team
www.dehaasgroepsdynamica.nl
Rollen en personen in een team • • • • • •
Rol, persoon, persoonlijkheid Rol ontstaat uit dubbele dynamiek Rol heeft functie voor team Rol heeft functie voor persoon (je kwaliteiten tonen en benutten) Human capital Teamrollen: taakleider, emotionele-leider, deviant, bliksemafleider • Mag het een beetje persoonlijk zijn in het team
www.dehaasgroepsdynamica.nl
www.dehaasgroepsdynamica.nl
5