STUDIEGIDS SLO 2014-2015
1
Inhoudstafel Inhoudstafel .................................................................................................................................................. 2 Inleiding ............................................................................................................................................................ 3 ECTS-fiche module
DCA ................................................................................................................. 4
ECTS-fiche module
DCP ................................................................................................................. 8
ECTS-fiche module
DCO ............................................................................................................. 12
ECTS-fiche module
STAGE ........................................................................................................ 16
ECTS-fiche module
PPC ............................................................................................................... 21
ECTS-fiche module
GRM ............................................................................................................. 25
ECTS-fiche module:
BEG.............................................................................................................. 28
ECTS-fiche module
OMA ............................................................................................................. 32
ECTS-fiche module:
LEV............................................................................................................... 35
Toolshops...................................................................................................................................................... 38 Bijlage: Basiscompetenties opleidingsprofiel leraar SO ............................................ 40
2
Inleiding Op de volgende pagina’s vind je de ECTS-fiches per module van de SLO. De ECTS-fiches worden per leerlijn gegeven. Nadien volgt een overzicht van de toolshops die dit schooljaar zullen worden aangeboden. Dat wil zeggen dat de opbouw er als volgt uit ziet:
didactische leerlijn: DCA, DCP, DCO, DCS
ondersteunende leerlijn: PPC, GRM, BEG
omkaderende leerlijn: OMA, LEV
overzicht toolshops
Binnen het modeltraject komen alle modules binnen vier semesters aan bod. Hieronder een overzicht:
Semester 1: DCA, PPC, OMA
Semester 2: DCP, COO
Semester 3: DCO, GRM, BEG
Semester 4: DCS, LEV
Indien je een individueel leertraject volgt wijk je uiteraard van bovenstaand overzicht af. Het is belangrijk te weten dat je verplicht bent één vakdidactische toolshop per schooljaar te volgen. Als dat om een of andere reden niet mogelijk is, dien je contact op te nemen met de opleidingscoördinator. Verder dien je ontvangen toolshopattesten (die krijg je na inschrijving en deelname) te bewaren om tijdens DCS mee in je stagebundel te steken. Achteraan vinden jullie tenslotte als bijlage de basiscompetenties terug zoals omschreven in het opleidingsprofiel voor de leraar SO.
3
ECTS-fiche module Afstudeerrichting Code Schooljaar Niveau Aantal studiepunten Totaal aantal contacturen Totaal aantal uren afstandsonderwijs Totaal studietijd Deliberatie Vrijstelling Overdracht behaalde credits Onderwijstaal Vakverantwoordelijke
DCA Specifieke Lerarenopleiding DC1 Didactische Competentie Algemeen 2014-2015 Specifieke Lerarenopleiding 6 60 20 150-180 niet mogelijk niet mogelijk mogelijk Nederlands J.Boekaerts
Korte omschrijving De cursus Didactische Competentie Algemeen bevat een inleiding in de wetenschappelijke studie van het onderwijsleerproces in het algemeen en vormt zo de basis voor het ontwikkelen van vaardigheden die nodig zijn bij het uitvoeren van onderwijsleerprocessen. De lectoren helpen de cursisten om hun didactisch handelen doelgericht voor te bereiden. Zodoende bieden zij een kader waarbinnen op een zinvolle manier het eigen didactisch handelen kan worden gestuurd en geëvalueerd. De cursisten bestuderen de verschillende componenten van het didactisch proces. Aan de hand van het didactisch model van Van Gelder verwerven de cursisten inzicht in de verschillende aspecten van het lesgeven zoals het bestuderen van leerplannen, inschatten van de beginsituatie, het formuleren en classificeren van doelstellingen, het doelgericht hanteren van didactische werkvormen, het gepast evalueren van het leerproces en het beschouwen van het mens – en maatschappijbeeld dat het didactisch handelen mee bepaalt. Vereiste begincompetenties Algemene toelatingsvoorwaarden SLO: competenties gerealiseerd in het secundair onderwijs. Bij het begin van de module verwachten we dat je 1. je vlot kan uitdrukken –schriftelijk en mondeling- in Standaardnederlands;
4
2. beschikt over voldoende domeinspecifieke kennis, vaardigheden en expertise; 3. gebruik kan maken van een tekstverwerkingsprogramma. Competentie gerichte leerdoelen Aan het einde van de module kan je 1. het didactisch model van Van Gelder toelichten door de onderlinge verbanden aan te tonen; 2. het meest recente leerplan en je eigen vakkennis hanteren om leerinhouden voor een lesfragment te bepalen; 3. leerinhoud op methodisch-didactisch verantwoorde wijze uitwerken met behulp van doelstellingen en werkvormen, rekening houdende met een al dan niet realistische beginsituatie; 4. op een verantwoorde manier een evaluatie-instrument ontwerpen; 5. na lesobservatie in een stageschool reflecteren, aan de hand van het didactisch model van Van Gelder, over de verschillende aspecten van de didactiek die werden waargenomen tijdens de observatie; 6. zinvol en zo objectief mogelijk reflecteren over het eigen handelen. Doelstellingen 1 Contactonderwijs Observatieopdracht Intervisie Microteaching Geïntegreerde opdracht Schriftelijk Examen
2
3
4
5
6
Beroepshoudingen die je nastreeft tijdens deze module B1 Beslissingsvermogen B2 Relationele gerichtheid B3 Kritische ingesteldheid B4 Leergierigheid B5 Organisatievermogen B6 Zin voor samenwerking B7 Verantwoordelijkheidszin B8 Flexibiliteit Leerinhouden 1. 2. 3. 4.
Inleiding tot de didactiek Doelstellingen formuleren en classificeren Hanteren van didactische werkvormen Inschatten van de didactische beginsituatie
5
5. Hanteren van evaluatie-instrumenten 6. Inzicht verwerven in twee polaire visies op onderwijs Studiemateriaal Handboek ‘Leren en onderwijzen. Inleiding tot de algemene didactiek’ van Standaert et al. (2012) aangevuld met teksten, presentaties, doelstellingen en feedback bij taken en opdrachten. Een aantal van de documenten die gebruikt worden tijdens deze module worden ter beschikking gesteld op het elektronisch leerplatform Smartschool.
Werkvormen Contactonderwijs Mogelijke werkvormen tijdens de les: doceren, klassengesprek, onderwijsleergesprek, probleemgerichte discussie, stellingenspel, groepswerk, taken en opdrachten, demonstreren, debat, didactisch groepswerk, zelfontdekkingsmethode, dramatische werkvormen, observaties, peer-evaluaties en feedback, zelfreflectie, activerende werkvormen, microteaching, toolshop en verplichte deelname aan dag van de vakdidactiek. Afstandsonderwijs Microteaching, observatieopdracht en geïntegreerde opdracht
Evaluatie Vereiste aanwezigheid 80% van de contacturen Gespreide evaluatie Schriftelijke en/of mondelinge opdrachten doorheen de module over de leerinhouden van de module. Dit telt mee voor 55 % van het totaal. Het indienen van alle opdrachten is vereist om aan het examen te mogen deelnemen. Examen Mondeling/schriftelijk examen op het einde van het semester over de leerinhouden van de module. Dit examen telt mee voor 45 % van het totaal. Taalgebruik 10% van het totaal voor deze module
6
Als (toekomstig) leerkracht is het belangrijk dat je de vooropgestelde deadlines respecteert bij de verschillende taken en opdrachten. Het indienen van een opdracht tot 7 weekdagen na de deadline leidt tot 50% puntenverlies. Als je een opdracht indient na deze termijn verlies je de kans op een evaluatie van je opdracht en kan je hier geen punten meer voor krijgen. Vergeet niet dat je enkel kan deelnemen aan het examen van deze module als je alle opdrachten indiende. Daarenboven moet je geslaagd zijn voor het geheel van de opdrachten en voor het examen om het credit voor deze module te kunnen verwerven.
7
ECTS-fiche module Afstudeerrichting Code Schooljaar Niveau Aantal studiepunten Totaal aantal contacturen Totaal aantal uren afstandsonderwijs Totaal studietijd Deliberatie Vrijstelling Overdracht behaalde credits Onderwijstaal Vakverantwoordelijke
DCP Specifieke Lerarenopleiding DC2 2014-2015 Specifieke Lerarenopleiding 10 90 - 4,5 uur per week 30 - 1,5 uur per week 175 – 210 uren Niet mogelijk Niet mogelijk Mogelijk Nederlands K. Vermeulen
Korte omschrijving Op een ervaringsgerichte manier leren de cursisten naast de klassieke ook nieuwe media efficiënt en doelgericht gebruiken. Een aantal oefenmomenten zorgen ervoor dat bij de cursisten leer- en ontwikkelingsprocessen op gang worden gebracht met betrekking tot het didactisch handelen. Via het verwerken van de verschillende didactische principes (ASA, GAS, aanschouwelijkheid, motivatie, activatie, integratie, geleidelijkheid, beperking, herhaling en vastzetting) in het structuurschema voor lesvoorbereidingen, komen de cursisten tot hun eerste volledige lesvoorbereidingen die ze voor hun medecursisten in een microteachingomgeving uitvoeren. Daarnaast wordt geleerd om zichzelf (self-assessment) en medecursisten (peer-assessment) te evalueren aan de hand van vooropgestelde criteria. Vereiste basiscompetenties Algemene toelatingsvoorwaarden SLO: competentie gerealiseerd in het secundair onderwijs. Bij het begin van deze module verwachten we dat je 1. je vlot kan uitdrukken – schriftelijke en mondeling – in Standaardnederlands; 2. beschikt over voldoende domeinspecifieke kennis, vaardigheden en expertise; 3. gebruik kan maken van een tekstverwerkingsprogramma; 4. het didactisch model van Van Gelder kan toelichten door de onderlinge
8
5. 6.
7. 8.
9.
verbanden aan te tonen; het meest recente leerplan en je eigen vakkennis kan hanteren om leerinhouden voor een lesfragment te bepalen; leerinhoud op methodisch-didactisch verantwoorde wijze kan uitwerken met behulp van doelstellingen en werkvormen, rekening houdende met een al dan niet realistische beginsituatie; op een verantwoorde manier een evaluatie-instrument kan ontwerpen; na lesobservatie in een stageschool kan reflecteren, aan de hand van het didactisch model van Van Gelder, over de verschillende aspecten van de didactiek die werden waargenomen tijdens de observatie; zinvol en zo objectief mogelijk kan reflecteren over het eigen handelen.
Competentie gerichte leerdoelen Aan het einde van de module kan je 1. de onderdelen van het didactisch model van Van Gelder hanteren bij het uitwerken van uitgebreide lesvoorbereidingen; 2. het meest recente leerplan en je eigen vakkennis hanteren om leerinhouden te bepalen voor een lesfragment; 3. leerinhouden op een verantwoorde wijze uitwerken met behulp van doelstellingen, werkvormen, methodisch-didactische basisprincipes en media, rekening houdende met een al dan niet realistische beginsituatie; 4. op een verantwoorde manier een evaluatie-instrument ontwerpen aansluitend bij het lesfragment van 40/50 minuten; 5. na lesobservaties in een stageschool reflecteren over leerinhoud, didactische werkvormen, methodisch-didactische principes en mediagebruik; 6. zinvol en zo objectief mogelijk reflecteren over het eigen handelen in een onderwijscontext; 7. je functioneren als leerkracht objectief beoordelen aan de hand van de attitudeschaal. Doelstelling 1 2 3 4 5 6 7 Contactonderwijs Afstandsonderwijs /gecombineerd x x x x x x x onderwijs. Lesfragment 10’ Lesfragment 20’ Lesfragment 40’ (50’) Observatieopdracht Attitudeschaal
9
Beroepshoudingen die je nastreeft tijdens deze module B1 B2 B3 B4 B5 B6 B7 B8
Beslissingsvermogen Relationele gerichtheid Kritische ingesteldheid Leergierigheid Organisatievermogen Zin voor samenwerking Verantwoordelijkheidszin Flexibiliteit
Leerinhouden 1. Methodisch didactische principes. 2. De theoretische les: lesverloop en structuurschema. 3. Media in het lesgebeuren. 4. Het schoolbord. 5. De overheadprojector. 6. Didactische kaarten en platen. 7. Het schoolboek. 8. Audiovisuele media. 9. De PowerPointpresentatie. 10.De beamer. 11.Het uitvoeren van een lesfragment van 10 minuten met gebruik de OHP of een PowerPointpresentatie. 12.Het uitvoeren van een lesfragment van 20 minuten met gebruik van een bordschema. 13.Het uitvoeren van een lesfragment van 40/50 minuten met geïntegreerd gebruik van onderwijsmedia. 14.Het ontwerpen van een cursus. 15.Het ontwerpen van een toets aansluitend bij het lesfragment van 40/50 minuten. 16.Het uitvoeren van een observatieopdracht (twee lesmomenten) in een stageschool. 17. Attitudebeoordeling. Studiemateriaal Er wordt gebruik gemaakt van de cursus Didactische Competentie Praktijkinitiatie. Het elektronische leerplatform Smartschool wordt intens gehanteerd als communicatie-, informatie- en evaluatieplatform. Werkvormen Contactonderwijs Observatiestage, doceren, demonstreren, vertellen, klassengesprek, onderwijsleergesprek, leergesprek, probleemgerichte discussie, didactisch
10
groepswerk, microteaching, zelfstudiepakket, taken en opdrachten, brainstorm, creatieve werkvormen, zelfreflectie. Afstandsonderwijs Voorbereiding van de drie lesfragmenten, analyse van de gehanteerde methodisch-didactische principes en werkvormen die aan bod komen in de les van 20 en 40 /50 minuten, het maken van een cursus, observatie van twee lesmomenten in een school secundair onderwijs, attitudebeoordeling,… Evaluatie Vereiste aanwezigheid 80% van de contacturen. Permanente evaluatie Schriftelijke en/of mondelinge opdrachten doorheen de module over de leerinhouden van de module. Dit telt mee voor 100 % van het totaal. Het indienen van alle opdrachten is vereist om te kunnen slagen voor het vak DCP. De puntenverdeling: oefenles van 40/50 minuten: 35 punten (29,2% van het puntentotaal) lesfragment bordschema / bordschrift: 20 punten (16,7% van het puntentotaal) lesfragment transparant / PowerPointpresentatie / Prezi: 15 punten (12,5% van het puntentotaal) het maken van een cursus: 15 punten (12,5% van het puntentotaal) het ontwerpen van een toets: 10 punten (8,3 procent van het puntentotaal) observaties in een stageschool en observatieverslagen: 25 punten (20,8% van het puntentotaal) Examen Er wordt voor het vak DCP geen mondeling/schriftelijk examen op het einde van het semester georganiseerd over de leerinhouden van de module. Taalgebruik 10% van het totaal van deze module. Als (toekomstig) leerkracht is het belangrijk dat je de vooropgestelde deadlines respecteert bij de verschillende taken en opdrachten. Het indienen van een opdracht tot 7 weekdagen na de deadline leidt tot 50% puntenverlies. Als je een opdracht indient na deze termijn verlies je de kans op een evaluatie van je opdracht en kan je hier geen punten meer voor krijgen. Vergeet niet dat je enkel kan slagen voor deze module als je alle opdrachten indiende. Daarenboven moet je geslaagd zijn voor het geheel van de opdrachten om het credit voor deze module te kunnen verwerven.
11
ECTS-fiche module Afstudeerrichting Code Schooljaar Niveau Aantal studiepunten Totaal aantal contacturen Totaal aantal uren afstandsonderwijs Totaal studietijd Deliberatie Vrijstelling Overdracht behaalde credits Onderwijstaal Vakverantwoordelijke
DCO Specifieke Lerarenopleiding DC3 2014-2015 Specifieke Lerarenopleiding 10 75% 25% 175-200 niet mogelijk niet mogelijk mogelijk Nederlands P.Verhoeven
Korte omschrijving De eenheid Didactische Competentie Oefenlessen biedt de cursisten de mogelijkheid om de leerinhouden van de Didactische Competentie Algemeen concreet op het eigen vakgebied toe te passen en de praktijkervaring opgedaan bij Didactische Competentie Praktijkinitiatie verder uit te diepen en te verfijnen. De lessen worden volledig opgevat als praktijklessen, voorafgaand aan de stage. Tijdens deze oefenlessen wordt voorbereid op het daadwerkelijke lesgeven, het ontwerpen, realiseren en evalueren van krachtige leeromgevingen. Centraal staat dus het maken van een lesvoorbereiding, het uitvoeren van een les en het reflecteren hierover. Cursisten krijgen de kans om de verschillende aspecten van de taak van de leraar te toetsen in drie zelf gegeven lessen (zowel een theorie- als een praktijkles). Het formuleren van doelstellingen, opstellen van lesvoorbereidingen, kiezen van werkvormen en het toepassen van methodisch-didactische basisprincipes op een zelfgekozen leerinhoud worden met een kritisch oog bekeken. Ook effectieve gedragingen als helderheid van presentatie, taakgerichtheid, interactie en onder meer enthousiasme worden geobserveerd en achteraf besproken. Na elke gegeven les worden de collega-cursisten op een constructieve wijze betrokken in een feedbackgesprek. Vereiste begincompetenties Algemene toelatingsvoorwaarden SLO: competenties gerealiseerd in het secundair onderwijs. Bij het begin van de module verwachten we dat je
12
1 2 3 4
je vlot kan uitdrukken – schriftelijk en mondeling – in Standaardnederlands; beschikt over voldoende domeinspecifieke kennis, vaardigheden en expertise; gebruik kan maken van een tekstverwerkingsprogramma; de onderdelen van het didactisch model van Van Gelder kan hanteren bij het uitwerken van uitgebreide lesvoorbereidingen; 5 het meest recente leerplan en je eigen vakkennis kan hanteren om leerinhouden te bepalen voor een lesfragment; 6 leerinhouden op een verantwoorde wijze kan uitwerken met behulp van doelstellingen, werkvormen, methodisch-didactische basisprincipes en media, rekening houdende met een al dan niet realistische beginsituatie; 7 op een verantwoorde manier een evaluatie-instrument kan ontwerpen aansluitend bij een uitgewerkt lesfragment; 8 na lesobservaties kan reflecteren over leerinhoud, didactische werkvormen, methodisch-didactische principes en mediagebruik; 9 zinvol en zo objectief mogelijk kan reflecteren over het eigen handelen in een onderwijscontext; 10 je functioneren als leerkracht objectief kan beoordelen aan de hand van de attitudeschaal. Competentie gerichte leerdoelen Aan het einde van de module kan je 1 de elementen van het didactisch model van Van Gelder hanteren bij het uitwerken van uitgebreide lesvoorbereidingen; 2 het meest recente leerplan en je eigen vakkennis hanteren om leerinhouden voor eigen lessen te bepalen; 3 het meest recente leerplan voor het eigen vakdomein kritisch analyseren vanuit je eigen vakkennis en expertise, en vanuit je rol als leerkracht; 4 leerinhouden op verantwoorde wijze uitwerken met behulp van doelstellingen, werkvormen, methodisch-didactische basisprincipes en media, rekening houdende met een zo realistisch mogelijke beginsituatie; 5 bij het lesgeven de principes van klasmanagement kunnen toepassen; 6 op een verantwoorde manier een evaluatie-instrument ontwerpen en gebruiken aansluitend bij een les; 7 na het observeren van en deelnemen aan lessen gegeven door medecursisten reflecteren over leerinhoud, didactische werkvormen, methodisch-didactische principes en mediagebruik; 8 aan de hand van de reflectiecyclus van Korthagen, zinvol en zo objectief mogelijk reflecteren over het eigen handelen in een onderwijscontext; 9 je functioneren als leerkracht objectief beoordelen aan de hand van de attitudeschaal.
13
Doelstellingen 3 oefenlessen 3 zelfreflecties Evaluatie-instrument Leerplanstudie Attitudeschaal
1
2
3
4
5
6
7
8
9
Beroepshoudingen die je nastreeft tijdens deze module B1 B2 B3 B4 B5 B6 B7 B8
Beslissingsvermogen Relationele gerichtheid Kritische ingesteldheid Leergierigheid Organisatievermogen Zin voor samenwerking Verantwoordelijkheidszin Flexibiliteit
Leerinhouden 1 2 2 3 4
Herhaling leerinhoud DCA en DCP Het maken van een praktijklesvoorbereiding Theorie in praktijk omzetten Kritisch reflecteren over het eigen functioneren binnen een onderwijscontext. Deelnemen aan de toolshop
Studiemateriaal Er wordt gebruik gemaakt van de cursus Didactische Competentie Oefenlessen. Het elektronisch leerplatform wordt gehanteerd voor de evaluatie van taken en lessen. Cursisten maken gebruik van zelf gevonden didactisch materiaal m.b.t. hun eigen vakgebied voor hun oefenlessen. Werkvormen Contactonderwijs Doceren, onderwijsleergesprek, oefenlessen, discussie, audiovisuele fragmenten, oefeningen,… Afstandsonderwijs Leerplanstudie, voorbereiden van oefenlessen, zelfreflectie,…
14
Evaluatie Vereiste aanwezigheid 80% van de contacturen Gespreide evaluatie Schriftelijke en/of mondelinge opdrachten doorheen de module over de leerinhouden van de module. Dit telt mee voor 100 % van het totaal. Het indienen van alle opdrachten is vereist om aan het examen te mogen deelnemen. Taalgebruik 10% van het totaal voor deze module. Als (toekomstig) leerkracht is het belangrijk dat je de vooropgestelde deadlines respecteert bij de verschillende taken en opdrachten. Het indienen van een opdracht tot 7 weekdagen na de deadline leidt tot 50% puntenverlies. Als je een opdracht indient na deze termijn verlies je de kans op een evaluatie van je opdracht en kan je hier geen punten meer voor krijgen. Vergeet niet dat je enkel kan slagen voor deze module als je alle opdrachten indiende. Daarenboven moet je geslaagd zijn voor het geheel van de opdrachten om het credit voor deze module te kunnen verwerven.
15
ECTS-fiche module Afstudeerrichting Code Schooljaar Niveau Aantal studiepunten Totaal aantal contacturen Totaal aantal uren afstandsonderwijs Totaal studietijd Deliberatie Vrijstelling Overdracht behaalde credits Onderwijstaal Vakverantwoordelijke
STAGE Specifieke Lerarenopleiding DC4 2014-2015 Specifieke Lerarenopleiding 7 0 80 175-210 uren niet mogelijk niet mogelijk mogelijk Nederlands P.Verhoeven
Korte omschrijving Tijdens de module stage zal de cursist alles wat hij heeft geleerd binnen de didactische leerlijn (didactische competentie algemeen, didactische competentie praktijkinitiatie en didactische competentie oefenlessen) verder in praktijk gaan brengen binnen de realistische onderwijscontext van een stageschool. De cursist zal daarvoor zowel de leerinhouden vanuit de didactische leerlijn, als vanuit de ondersteunende en omkaderende leerlijn op geïntegreerde wijze moeten toepassen binnen een concrete klassituaties. De cursist zal met andere woorden het beroep van leerkracht tijdens de stageperiode concreet uitoefenen. Vereiste begincompetenties Algemene toelatingsvoorwaarden SLO: competenties gerealiseerd in het secundair onderwijs. Bij het begin van de module verwachten we dat je 1 je vlot kan uitdrukken – schriftelijk en mondeling – in Standaardnederlands; 2 beschikt over voldoende domeinspecifieke kennis, vaardigheden en expertise; 3 gebruik kan maken van een tekstverwerkingsprogramma; 4 de elementen uit het didactisch model van Van Gelder kan hanteren bij het uitwerken van uitgebreide lesvoorbereidingen; 5 het meest recente leerplan en je eigen vakkennis kan hanteren om leerinhouden voor lessen te bepalen; 6 het meest recente leerplan voor het eigen vakdomein kritisch kan analyseren vanuit je eigen vakkennis en expertise, en vanuit je rol als leerkracht;
16
7 leerinhouden op verantwoorde wijze kan uitwerken met behulp van doelstellingen, werkvormen, methodisch-didactische basisprincipes en media, rekening houdende met een zo realistisch mogelijk beginsituatie; 8 bij het lesgeven de principes van klasmanagement kan toepassen; 9 op een verantwoorde manier een evaluatie-instrument kan ontwerpen en gebruiken aansluitend bij een les; 10 na het observeren van en deelnemen aan lessen gegeven door medecursisten kan reflecteren over leerinhoud, didactische werkvormen, methodischdidactische principes en mediagebruik; 11 aan de hand van de reflectiecyclus van Korthagen, zinvol en zo objectief mogelijk kan reflecteren over het eigen handelen in een onderwijscontext; 12 je functioneren als leerkracht objectief kan beoordelen aan de hand van de attitudeschaal. Competentie gerichte leerdoelen Aan het einde van de module kan je 1 de elementen van het didactisch model van Van Gelder hanteren bij het uitwerken van uitgebreide lesvoorbereidingen; 2 het meest recente leerplan en je eigen vakkennis hanteren om leerinhouden voor lessen te bepalen; 3 een realistisch jaarplan opstellen gebaseerd op: de jaarkalender van de stageschool, het meest recente leerplan, een concrete stageklas en een concreet vak; 4 een persoonlijke en kritische visie formuleren bij het opgestelde jaarplan; 5 leerinhouden op verantwoorde uitwerken met behulp van doelstellingen, werkvormen, methodisch-didactische basisprincipes en media, rekening houdende met een realistische beginsituatie; 6 bij het lesgeven de principes van klasmanagement toepassen binnen de stagecontext; 7 op een verantwoorde manier een evaluatie-instrument ontwerpen, gebruiken en analyseren bij een les; 8 aan de hand van het didactisch model van Van Gelder geobserveerde lessen analyseren om het eigen didactisch handelen te optimaliseren; 9 reflecteren over een schoolcultuur op basis van deelname aan en/of observatie van het dagelijks reilen en zeilen in de stageschool; 10 na elke stageles een korte reflectie verwoorden over het eigen didactisch handelen; 11 je functioneren als leerkracht objectief beoordelen aan de hand van de attitudeschaal.
17
Doelstellingen 1 Observatiestage Doestage Evaluatieinstrument Buitenklasactiviteit Jaarplanstudie Attitudeschaal en zelfreflectie
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
Beroepshoudingen die je nastreeft tijdens deze module B1 B2 B3 B4 B5 B6 B7 B8
Beslissingsvermogen Relationele gerichtheid Kritische ingesteldheid Leergierigheid Organisatievermogen Zin voor samenwerking Verantwoordelijkheidszin Flexibiliteit
Leerinhouden De cursist: - geeft 20/24 uren effectieve doestage; - volgt 6 uren observatiestage; - maakt een evaluatieopdracht: neemt een evaluatie af en verwerkt deze volledig (bepalen mediaan en gemiddelde, interpreteren resultaten en opmaken foutenanalyse); - neemt deel aan een buitenklasactiviteit: brengt hiervan uitgebreid verslag uit (doelstellingen, pedagogisch nut, organisatie, taakverdeling, persoonlijke ervaring, leerpunten en aandachtspunten, schoolcultuur); - maakt een jaarplanstudie: maakt een realistisch jaarplan op gebaseerd de jaarkalender van de stageschool, het meest recente leerplan, een concrete stageklas en een concreet vak; - neemt deel aan de stagebijeenkomsten, intervisiemomenten en lesbesprekingen met de stagebegeleider; - doet aan kritische en uitgebreide zelfevaluatie a.d.h.v. de attitudeschaal en een korte terugblik na iedere gegeven les; - neemt deel aan de toolshop.
18
Studiemateriaal Er wordt gebruik gemaakt van een stagebundel die uitgedeeld wordt tijdens de eerste stagebijeenkomst, en ook op het elektronisch leerplatform wordt geplaatst. De cursist kan voor de samenstelling van de stagelessen buigen op al het cursusmateriaal uit de drie verschillende leerlijnen. Via het elektronisch leerplatform worden ook alle nodige lesdocumenten verspreid: contracten en overeenkomsten, reglementen, lessenroosters, opdrachtsjablonen,…. De cursisten posten hier ook de identificatiegegevens en het lessenrooster van de stageschool op. Werkvormen Contactonderwijs De stagebegeleider begeleidt en volgt de cursist op voor, tijdens en na de stagelessen. Op school, maar ook via e-mail en via het elektronisch leerplatform houden stagebegeleider en cursist contact met elkaar. Minstens 2 stagelessen worden door de stagebegeleider bijgewoond, gevolgd door een evaluatiegesprek op de stageschool of op het opleidingsinstituut. Op aanvraag van de cursist kunnen extra contactmomenten worden ingelast. De cursist neemt ook deel aan twee intervisiemomenten. Daarbuiten zijn er vaste stagebijeenkomsten waarop de cursist verplicht aanwezig moet zijn. Deze data worden in het begin van het semester medegedeeld en worden ook vermeld in de stagebundel en op het elektronisch leerplatform. Wat werkvormen betreft wordt de cursist geacht aan methode pluriformiteit te doen en dus een waaier aan werkvormen toe te passen tijdens hun stagelessen. Afhankelijk van de doelstellingen, de beginsituatie en de eigen voorkeur en/of stijl kunnen ze kiezen uit doceren, demonstreren, vertellen, didactisch groepswerk, onderwijsleergesprek, leergesprek, probleemgerichte discussie, microteaching, zelfstudiepakket, taken en opdrachten, brainstorm, zelfreflectie,… Afstandsonderwijs Niet van toepassing Evaluatie Vereiste aanwezigheid 80% van de contacturen
Gespreide evaluatie
19
Schriftelijke en/of mondelinge opdrachten doorheen de module over de leerinhouden van de module. Dit telt mee voor 100 % van het totaal. Het indienen van alle opdrachten is vereist om aan het examen te mogen deelnemen. Taalgebruik 10% van het totaal voor deze module. Als (toekomstig) leerkracht is het belangrijk dat je de vooropgestelde deadlines respecteert bij de verschillende taken en opdrachten. Het indienen van een opdracht tot 7 weekdagen na de deadline leidt tot 50% puntenverlies. Als je een opdracht indient na deze termijn verlies je de kans op een evaluatie van je opdracht en kan je hier geen punten meer voor krijgen. Vergeet niet dat je enkel kan slagen voor deze module als je alle opdrachten indiende. Daarenboven moet je geslaagd zijn voor elk onderdeel van de module om het credit voor deze module te kunnen verwerven.
20
ECTS-fiche module Afstudeerrichting Code Schooljaar Niveau Aantal studiepunten Totaal aantal contacturen Totaal aantal uren afstandsonderwijs Totaal studietijd Deliberatie Vrijstelling Overdracht behaalde credits Onderwijstaal Vakverantwoordelijke
PPC Specifieke Lerarenopleiding PPC1 2014-2015 Specifieke Lerarenopleiding 6 60 20 150-180 mogelijk mogelijk mogelijk Nederlands T. Bracké
Korte omschrijving De cursus Psycho-Pedagogische Competentie geeft cursisten vanuit een wetenschappelijk psychologische invalshoek inzicht in verschillende onderwerpen, zoals leerpsychologie, ontwikkelingspsychologische kennis met speciale aandacht voor de adolescentie, motivatie van leerlingen en leerkrachten, de werking van het geheugen, leerstoornissen en de eindtermen leren leren. Telkens wordt de link gelegd met de concrete school- en klaspraktijk en het eigen pedagogische handelen van de leerkracht. Vereiste begincompetenties Algemene toelatingsvoorwaarden SLO: competenties gerealiseerd in het secundair onderwijs. Bij het begin van de module verwachten we dat je 1. je vlot kan uitdrukken –schriftelijk en mondeling- in Standaardnederlands; 2. gebruik kan maken van een tekstverwerkingsprogramma. Competentie gerichte leerdoelen Aan het einde van de module kan je 1. de verschillende leertheorieën toepassen op de concrete onderwijspraktijk;
21
2. de verschillende kenmerken van leren toelichten aan de hand van zelf gekozen voorbeelden; 3. de kennis over de verschillende leervoorwaarden en leer- en ontwikkelingsstoornissen geïntegreerd hanteren binnen de klaspraktijk; 4. vanuit inzicht in de eigen leerstijl en leermethodes een visie ontwikkelen over leren leren; 5. leren leren nastreven in de klaspraktijk; 6. vanuit ontwikkelingspsychologisch oogpunt de klaspraktijk doelmatig ondersteunen; 7. op een kritische wijze een bronnenstudie uitvoeren met betrekking tot de psychologische ontwikkeling van adolescenten om leerlingen adequaat te kunnen ondersteunen in hun leerproces. Doelstellingen 1 Contactonderwijs
2
3
4
5
6
7
Boekanalyse 2 examenvragen Examen Beroepshoudingen die je nastreeft tijdens deze module B1 B2 B3 B4 B5 B6 B7 B8
Beslissingsvermogen Relationele gerichtheid Kritische ingesteldheid Leergierigheid Organisatievermogen Zin voor samenwerking Verantwoordelijkheidszin Flexibiliteit
Leerinhouden Inleidend hoofdstuk: het werk van een leerkracht werkt! - Wat werkt op school? - Psychologie als gedragswetenschap Deel 1: leren - Wat is leren? - Leertheorieën: * Behaviorisme * Cognitivisme * Constructivisme * Connectivisme
22
- Leervoorwaarden: * Intelligentie * Motivatie * Geheugen * Krachtige leeromgeving - Leren leren: * Leren leren * Theorieën rond leerstijlen * Probleemoplossend leren * Informatieverwerking * Regulering van het leerproces Deel 2: ontwikkeling - Ontwikkelingspsychologie: * Algemene ontwikkelingspsychologie * Piaget * Adolescentiepsychologie - Leer- en ontwikkelingsstoornissen: * Dyslexie * AD(H)D * Autismespectrumstoornis Studiemateriaal Cursus PPC. Het gebruik van het elektronisch leerplatform is onontbeerlijk. Werkvormen Contactonderwijs Doceren, onderwijsleergesprek, debat, oefeningen, discussie, beeldfragmenten,… Afstandsonderwijs Opdracht rond boekanalyse. Evaluatie Vereiste aanwezigheid 80% van de contacturen Gespreide evaluatie Schriftelijke opdrachten doorheen de module over de leerinhouden van de module. Dit telt mee voor 40 % van het totaal. Het indienen van alle opdrachten is vereist om aan het examen te mogen deelnemen.
23
Examen Schriftelijk examen op het einde van het semester over de leerinhouden van de module. Dit examen telt mee voor 60 % van het totaal. Taalgebruik 10% van het totaal voor deze module. Als (toekomstige) leerkracht is het belangrijk dat je vooropgestelde deadlines bij de verschillende taken en opdrachten respecteert. Het indienen van een taak tot 7 dagen na de deadline leidt tot 50% puntenverlies. Als je een opdracht indient na deze termijn, verlies je de kans op een evaluatie van je opdracht en kan je hier geen punten meer voor krijgen. Vergeet niet dat je niet kan deelnemen aan het examen van deze module als je niet aan alle opdrachten van deze module hebt deelgenomen. Daarenboven moet je geslaagd zijn voor het geheel van de opdrachten en het examen om het credit voor deze module te kunnen verwerven.
24
ECTS-fiche module Afstudeerrichting Code Schooljaar Niveau Aantal studiepunten Totaal aantal contacturen Totaal aantal uren afstandsonderwijs Totaal studietijd Deliberatie Vrijstelling Overdracht behaalde credits Onderwijstaal Vakverantwoordelijke
GRM Specifieke Lerarenopleiding POC3 2014-2015 Specifieke Lerarenopleiding 3 75% 25% 80 mogelijk niet mogelijk mogelijk Nederlands A. Govaert
Korte omschrijving In deze module gaan we op zoek naar het reilen en zeilen van een klas als groep, zowel in het dagelijks klasgebeuren als in moeilijkere en probleemsituaties. We gaan kijken welke de beste basishouding is als leerkracht en in hoeverre we daar als leerkracht aan voldoen. Zelfkennis is hierbij belangrijk. Er worden voldoende tips gegeven om het verloop van je lessen zo vlot mogelijk te organiseren. Er wordt ook gekeken hoe je moet omgaan met probleemsituaties en conflicten. Via oefeningen en beeldmateriaal worden deze inzichten ook omgezet in praktische vaardigheden. Vereiste begincompetenties Algemene toelatingsvoorwaarden SLO: competenties gerealiseerd in het secundair onderwijs. Bij het begin van de module verwachten we dat je 1. je vlot kan uitdrukken –schriftelijk en mondeling- in Standaardnederlands; 2. gebruik kan maken van een tekstverwerkingsprogramma. Competentie gerichte leerdoelen Aan het einde van de module kan je
25
1. een efficiënte werkroutine installeren aangepast aan een specifieke klasgroep; 2. de principes van goed klasmanagement toepassen in de lespraktijk; 3. de inzichten van groepsdynamiek toepassen op een concrete klasgroep om te komen tot een zo krachtig mogelijke leeromgeving; 4. verschillende leiderschapsstijlen hanteren afgestemd op het competentieniveau van je leerlingen; 5. de principes voor een duidelijke ordehandhaving en regelhantering toepassen op concrete klassen; 6. een waaier aan remediëringstechnieken toepassen om in te grijpen bij ongewenst gedrag; 7. de schoolcultuur van een bepaalde school doorlichten 8. een positieve verbondenheid scheppen met een klasgroep gebaseerd op bekwaamheids- en pedagogisch gezag om te komen tot een krachtige leeromgeving; 9. tijdens een observatie de theorie toepassen op een klas- en schoolsituatie. Doelstellingen TV-klasse of 10 tien geboden Lesconcept kennismaking en vakafspraken Observatiestage Examen
1
2
3
4
5
6
7
8
9
Beroepshoudingen die je nastreeft tijdens deze module B1 B2 B3 B4 B5 B6 B7 B8
Beslissingsvermogen Relationele gerichtheid Kritische ingesteldheid Leergierigheid Organisatievermogen Zin voor samenwerking Verantwoordelijkheidszin Flexibiliteit
Leerinhouden 1. klasmanagement: een veilige en gestructureerde leeromgeving vormen, een efficiënt werksysteem ontwikkelen beheersen van efficiënt klasmanagement; 2. groepsmanagement: handelen op basis van inzicht in groepsprocessen, groepsdynamiek en groepsstructuur, sociometrische technieken; 3. leiderschapsstijlen: volgens Lippit & White, situationeel leidinggeven volgens Hersey en Blanchard, Roos van Leary; 4. Betrokkenheid en verbondenheid
26
5. Ordehandhaving 6. Remediëringstechnieken 7. Schoolcultuur Studiemateriaal Er wordt gebruik gemaakt van een cursus. Het elektronisch leerplatform Smartschool wordt gehanteerd voor de evaluatie van de taken en opdrachten. Werkvormen Contactonderwijs Doceren, onderwijsleergesprek, debat, oefeningen, discussie, beeldfragmenten, groepswerk, artikels, casusbesprekingen, … Afstandsonderwijs Indienen van taken en zelfstandig verwerken van de leerstof Evaluatie Vereiste aanwezigheid 80% van de contacturen Gespreide evaluatie Schriftelijke opdrachten doorheen de module over de leerinhouden van de module. Dit telt mee voor 62,5% van het totaal. Het indienen van alle opdrachten is vereist om aan het examen te mogen deelnemen. Mondeling Examen Dit examen telt mee voor 37,5 % van het totaal. Taalgebruik 10% van het totaal voor deze module. Als (toekomstige) leerkracht is het belangrijk dat je vooropgestelde deadlines bij de verschillende taken en opdrachten respecteert. Het indienen van een taak tot 7 dagen na de deadline leidt tot 50% puntenverlies. Als je een opdracht indient na deze termijn, verlies je de kans op een evaluatie van je opdracht en kan je hier geen punten meer voor krijgen. Vergeet niet dat je niet kan deelnemen aan het examen van deze module als je niet aan alle opdrachten van deze module hebt deelgenomen. Daarenboven moet je geslaagd zijn voor het geheel van de opdrachten en het examen om het credit voor deze module te kunnen verwerven.
27
ECTS-fiche module: Afstudeerrichting Code Schooljaar Niveau Aantal studiepunten Totaal aantal contacturen Totaal aantal uren afstandsonderwijs Totaal studietijd Deliberatie Vrijstelling Overdracht behaalde credits Onderwijstaal Vakverantwoordelijke
BEG Specifieke Lerarenopleiding POC2 2014-2015 Specifieke Lerarenopleiding 4 75 % 25 % 100-120 uren mogelijk mogelijk mogelijk Nederlands S. Beirens
Korte omschrijving Begeleiding is een vak dat bij de studenten de nodige competenties ontwikkelt i.v.m. de ondersteuning van het welzijn van leerlingen, en dat in de meest brede zin van het woord. Het brengt de studenten een ruimere kennis bij van adolescenten als specifieke leeftijdsgroep (hoe werkt het puberbrein?), geeft meer inzicht in bijvoorbeeld leerlinggericht werken en het zelfbeeld en ontwikkelt de nodige competenties om signaalgedrag van leerlingen (i.v.m. bijvoorbeeld drugs, faalangst, pesten, geweld en agressie, …) op te vangen en daar adequaat op te reageren, zowel individueel als leerkracht, teamlid binnen een lerarenteam, gesprekspartner met ouders/verzorgers, alsook met externen. Vereiste begincompetenties Bij het begin van deze module kan je: 1. jezelf vlot uitdrukken – schriftelijk en mondeling – in Standaardnederlands; 2. gebruik maken van een tekstverwerkingsprogramma
28
Competentie gerichte leerdoelen Aan het einde van de module BEG kan je 1 op een leerlinggerichte wijze omgaan met leerlingen 2 werken aan de globale persoonlijkheidsontwikkeling van je leerlingen 3 omgaan met de verschillen in zelfbeeld tussen leerlingen 4 je manier van lesgeven concreet afstemmen op jongeren van de huidige generatie 5 in je omgang met jongeren actief rekening houden met de manier waarop het adolescentenbrein zich ontwikkelt 6 positief communiceren met leerlingen en in het bijzonder met leerlingen die een probleem hebben en om ondersteuning vragen 7 de signalen herkennen van oorzaken voor mogelijke problemen, zijnde faalangst, geweld en agressie, verslaving, pesten, seksuele geaardheid, echtscheiding en nieuwe gezinsvormen, verdriet en rouw, kansarmoede, automutilatie en zelfdoding 8 op basis van veldonderzoek doorverwijzen naar de geschikte hulpinstanties bij een probleem 9 duidelijk inschatten wanneer je een leerling dient te doorverwijzen 10 zelfstandig onderzoeksvragen i.v.m. de bovengenoemde thema’s onderbouwd beantwoorden Doelstellingen
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
contactonderwijs gecombineerd onderwijs schrijfopdrachten hulpinstantie presentatie thema observatieverslag examen
Beroepshoudingen B1 B2 B3 B4 B5 B6 B7 B8
beslissingsvermogen relationele gerichtheid Kritische ingesteldheid Leergierigheid Organisatievermogen Zin voor samenwerking Verantwoordelijkheidszin Flexibiliteit
29
Leerinhouden 1. Globale persoonlijkheidsvorming 2. Leerlinggericht werken 3. Het zelfbeeld 4. Faalangst 5. Geweld en agressie 6. Drugs 7. Nieuwe gezinsvormen 8. CLB 9. Pesten 10.Holebi 11.Kansarmoede 12.Rouw en verdriet 13.Zelfmutilatie 14.Zelfdoding Studiemateriaal Cursus wordt ter beschikking gesteld Elektronisch leerplatform Werkvormen Contactonderwijs Groepswerk, discussie, doceren, onderwijsleergesprek, audiovisuele fragmenten, artikels, oefeningen, rollenspel, cases,… Afstandsonderwijs Het schrijven van papers over specifieke onderwerpen die werden onderzocht en uitgediept, het onderzoeken van een instantie. Evaluatie Vereiste aanwezigheid 80% van de contacturen Permanente evaluatie Schriftelijke en/of mondelinge opdrachten doorheen de module over de leerinhouden van de module. Dit telt mee voor 100 % van het totaal. Examen Geen examen op het einde van het semester over de leerinhouden van de module.
30
Als (toekomstig) leerkracht is het belangrijk dat je de vooropgestelde deadlines respecteert bij de verschillende taken en opdrachten. Het indienen van een opdracht tot 7 weekdagen na de deadline leidt tot 50% puntenverlies. Als je een opdracht indient na deze termijn verlies je de kans op een evaluatie van je opdracht en kan je hier geen punten meer voor krijgen. Daarenboven moet je geslaagd zijn voor het geheel van de opdrachten om het credit voor deze module te kunnen verwerven.
31
ECTS-fiche module Afstudeerrichting Code Schooljaar Niveau Aantal studiepunten Totaal aantal contacturen Totaal aantal uren afstandsonderwijs Totaal studietijd Deliberatie Vrijstelling Overdracht behaalde credits Onderwijstaal Vakverantwoordelijke
OMA Specifieke Lerarenopleiding MBC2 2014-2015 Specifieke Lerarenopleiding 3 20 20 80-90 mogelijk mogelijk mogelijk Nederlands C. Ari
Korte omschrijving De cursist leert vanuit de eigen leerinhouden inzicht verwerven in het beleid, de structuur en de organisatie van het onderwijs. Hij/zij bouwt een referentiekader op en kan dit gebruiken met betrekking tot onderwijskundige thema’s en ontwikkelingen, gesitueerd binnen de maatschappelijke context. Vereiste begincompetenties Algemene toelatingsvoorwaarden SLO: competenties gerealiseerd in het secundair onderwijs. Bij het begin van de module verwachten we dat je 1. je vlot kan uitdrukken –schriftelijk en mondeling- in Standaardnederlands; 2. gebruik kan maken van een tekstverwerkingsprogramma; 3. in staat bent om zelfstandig informatie te verwerken. Competentie gerichte leerdoelen Aan het einde van de module kan je: 1. je eigen bekwaamheidsbewijzen en bijbehorende onderwijsbevoegdheid in kaart brengen; 2. zelf een kritische mening vormen over actuele onderwerpen met betrekking tot onderwijsthema’s; 3. het onderwijs situeren binnen het Belgisch politieke landschap; 4. de nodige onderwijsterminologie correct hanteren;
32
5. het Vlaamse onderwijslandschap in kaart brengen; 6. een salarisbrief van het Agentschap van Onderwijsdiensten analyseren; 7. de eigen onderwijsadministratie beheren bij de start van een loopbaan als leerkracht; 8. zinvol schriftelijk verslag uitbrengen over de onderwijsbeleidsdag in het kader van de vakoverschrijdende eindtermen; 9. de mogelijkheden situeren om als leerkracht aan internationalisering te doen, en dit zowel individueel als in de hoedanigheid van begeleider van een groep leerlingen.
Doelstellingen Contactonderwijs
1
2
3
4
5
6
7
8
9
Afstandsonderwijs Onderzoek naar bekwaamheidsbewijzen Onderwijsbeleidsdag Deelname online forum Examen Beroepshoudingen die je nastreeft tijdens deze module B1 B2 B3 B4 B5 B6 B7 B8
Beslissingsvermogen Relationele gerichtheid Kritische ingesteldheid Leergierigheid Organisatievermogen Zin voor samenwerking Verantwoordelijkheidszin Flexibiliteit
Leerinhouden H1 H2 H3 H4 H5 H6 H7
Belgische staatstructuur Ministerie van Onderwijs en Vorming Onderwijslandschap en kwalificatiestructuur Onderwijsorganisatie Akov Internationalisering Personeel
33
Studiemateriaal Eigen cursus “Onderwijs en Maatschappij” aangevuld met teksten en zelfstudiemateriaal. Een aantal van de documenten die gebruikt worden tijdens deze module worden ter beschikking gesteld op het elektronisch leerplatform. Werkvormen Contactonderwijs Doceren, onderwijsleergesprek, debat, oefeningen, discussie, beeldfragmenten, stellingenspel, groepswerk, taken en opdrachten. Verplichte deelname aan de onderwijsbeleidsdag op het TNA. Afstandsonderwijs Via Smartschool wordt een zelfstudiepakket aangeboden. De inhoud van dit zelfstudiepakket is de leerstof die je moet kennen voor het mondeling examen aan het einde van de module. Evaluatie Vereiste aanwezigheid 80% van de contacturen Gespreide evaluatie Schriftelijke en/of mondelinge opdrachten doorheen de module over de leerinhouden van de module. Dit telt mee voor 60 % van het totaal. Het indienen van alle opdrachten is vereist om aan het examen te mogen deelnemen. Examen Mondeling examen op het einde van het semester over de leerinhouden van de module. Dit examen telt mee voor 40 % van het totaal. Taalgebruik 10% van het totaal voor deze module. Als (toekomstige) leerkracht is het belangrijk dat je vooropgestelde deadlines bij de verschillende taken en opdrachten respecteert. Het indienen van een taak tot 7 dagen na de deadline leidt tot 50% puntenverlies. Als je een opdracht indient na deze termijn, verlies je de kans op een evaluatie van je opdracht en kan je hier geen punten meer voor krijgen. Vergeet niet dat je niet kan deelnemen aan het examen van deze module als je niet aan alle opdrachten van deze module hebt deelgenomen. Daarenboven moet je geslaagd zijn voor het geheel van de opdrachten en het examen om het credit voor deze module te kunnen behalen.
34
ECTS-fiche module:
LEV
Afstudeerrichting Code
Specifieke Lerarenopleiding MBC2 – Leerkracht en verantwoordelijkheden Schooljaar 2014-2015 Niveau Specifieke Lerarenopleiding Aantal studiepunten 4 Totaal aantal contacturen 40 lestijden Totaal aantal uren afstandsonderwijs 0 Totaal studietijd 90 – 120 uren Deliberatie Mogelijk Vrijstelling Niet mogelijk Overdracht behaalde credits Mogelijk Onderwijstaal Nederlands Vakverantwoordelijke P. Pelckmans
Korte omschrijving Het kerndoel van deze module is te leren reflecteren – vanuit een breed maatschappelijk kader – over het beroep van leraar. Je leert hoe je je kan informeren over jouw rechtspositie in dit beroep en de rechtspositie van je leerlingen en wat de wettelijke en reglementaire verantwoordelijkheden en verplichtingen zijn. Vereiste begincompetenties Bij het begin van deze module kan je: 1. jezelf vlot uitdrukken –schriftelijk en mondeling – in Standaardnederlands; 2. gebruikmaken van een tekstverwerkingsprogramma; 3. zelfstandig informatie verwerken. Competentie gerichte leerdoelen Aan het einde van deze module kan je: 1. verwoorden wat volgens jou essentiële aspecten zijn van een mogelijke onderwijsdeontologie; 2. de taak van de Commissie Zorgvuldig Bestuur beschrijven; 3. bij een gevalstudie een simulatie geven van de werking van de Commissie Zorgvuldig bestuur; 4. het pedagogisch project van je eigen (stage)school kritisch doorlichten; 5. de verschillende administratieve fasen van je onderwijsloopbaan toelichten;
35
6. de plichten van de leerkracht toelichten; 7. bij een gevalstudie een gemotiveerde beslissing formuleren alsof je de tuchtmacht vertegenwoordigt; 8. een doorlichtingsverslag naar waarde inschatten; 9. de eigen aansprakelijkheid als leerkracht duidelijk omschrijven; 10. de onderdelen van een schoolreglement exemplificeren; 11. de mogelijkheden van thuisonderwijs onderzoeken; 12. de bevoegdheden, de basisprincipes en de motiveringsplicht van een delibererende klassenraad illustreren met een eigen voorbeeld; 13. de mogelijkheden toelichten van een beroepsprocedure na een delibererende klassenraad; 14. verwoorden wanneer je school of jij als leerkracht rekening moet houden met auteursrechten; 15. de basisprincipes van EHBO toepassen in een noodsituatie; 16. de privacywetgeving binnen een onderwijscontext illustreren met een voorbeeld. Doelst. Contactonderwijs
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10 11 12 13 14 15 16
Examen
Beroepshoudingen B1 B2 B3 B4 B5 B6 B7 B8
beslissingsvermogen relationele gerichtheid Kritische ingesteldheid Leergierigheid Organisatievermogen Zin voor samenwerking Verantwoordelijkheidszin Flexibiliteit
Leerinhouden 1. 2. 3. 4. 5. 6.
Onderwijsdeontologie Zorgvuldig bestuur Het pedagogisch project Onderwijsloopbaan Plichten van de leraar Onderwijsinspectie
36
7. Aansprakelijkheid van de leerkracht 8. Rechten en plichten van de leerling 9. Leerplicht – schoolplicht 10. Deliberatiereglement 11. Auteursrechten in het onderwijs Studiemateriaal Eigen cursus “Leerkracht en verantwoordelijkheden” aangevuld met teksten en zelfstudiemateriaal. Een aantal van de documenten die gebruikt worden tijdens deze module worden ter beschikking gesteld op het elektronisch leerplatform. Werkvormen Contactonderwijs Mogelijke werkvormen tijdens de les: doceren, klassengesprek, onderwijsleergesprek, probleemgerichte discussie, stellingenspel, groepswerk, taken en opdrachten. Evaluatie Vereiste aanwezigheid 80% van de contacturen Examen Schriftelijk examen op het einde van het semester over de leerinhouden van de module. Dit examen telt mee voor 100% van het totaal. Je moet geslaagd zijn voor het examen om het credit voor deze module te kunnen verwerven.
37
Toolshops Ook dit schooljaar worden binnen de SLO een aantal toolshops ingericht. Op woensdag 3 december en zaterdag 6 december 2014 richten we de Dag van de Vakdidactiek in. Hieronder een overzicht: Woensdag 3 december 2014 19:00 tot 22:00 Vakdidactische toolshop
Vakdeskundige
Wetenschappen BSO (vakoverschrijdend)
Maarten Ferny Wouter De Schepper en Toon Hermans Katelijne Verlackt Isabelle Ramael I.s.m. het Huis van het Nederlands Anouk Rottiers en Katrien Heirbaut Hugo Saelen Nancy Konings Ben de Vleeschauwer
Gebarentaal Verpleegkunde Nederlands aan anderstaligen Voeding en verzorging Wiskunde Haartooi Werken met PPT en enthousiasme (vakoverschrijdend) Zaterdag 6 december 2014 10:00 tot 13:00 Vakdidactische toolshop
Vakdeskundige
Stemgebruik (vakoverschrijdend) Handel Vreemdetalendidactiek Lassen Verpleegkunde
Piet Ceuppens Marleen Anthonissen Kristel Mees Hunfred Cogen Jef Geuens
Verdere informatie in verband met het tijdstip, duur en plaats (lokaal) van de toolshop wordt tijdig meegedeeld via het elektronisch leerplatform.
38
Verder worden binnen de afzonderlijke modules ook toolshops ingericht. Hieronder een overzicht: Module
Onderwerp
Deskundige
AG Stedelijk onderwijs Antwerpen
Frederik Picard
GON-begeleiding
Dyslexie
Anke De Decker, Toke Michielsen Informatiecentrum AD(H)D Karlijn Aerden
Roos Van Leary Klasmanagement
Sascha Luyckx Wen Geerts
Stemgebruik
Thomas Moore Hogeschool, departement Logopedie-Audiologie
OMA
PPC
ADHD
GRM
COO
De concrete data waarop de toolshops binnen de module doorgaan worden tijdig meegedeeld door de vakleerkracht en op het elektronisch leerplatform.
39
GRM
X
X
X
Didactische leerlijn
10
Didactische competentie stage
BEG
9
Didactische competentie oefenlessen
COO
8
Didactische competentie praktijkinitiatie
LEV
7
Didactische competentie algemeen
6
Psycho-pedagogische competentie
5
Groepsmanagement
4
Begeleiding
OMA
3
Communicatie en overleg
2
Leerkracht en verantwoordelijkheden
BASISCOMPETENTIES OMSCHREVEN IN OPLEIDINGSPROFIEL VOOR DE LERAAR SO
1
Onderwijs en maatschappij
CODERING OPLEIDINGSPROFIEL
VERANTWOORDELIJKHEIDSDOMEINEN
Omkaderende leerlijn
Ondersteunende leerlijn
Bijlage: Basiscompetenties opleidingsprofiel leraar SO
PPC
DCA
DCP
DCO
DCS
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
1.1
De beginsituatie van de leerlingen en de leerlingengroep achterhalen.
1.2
Doelstellingen kiezen en formuleren.
1.3
De leerinhouden selecteren/leerervaringen selecteren.
1.4
De leerinhouden/leerervaringen structureren en vertalen in opdrachten.
1.5
Een aangepaste methodische aanpak en groeperingsvormen bepalen.
X
X X
X
Integratie
t.a.v. de lerende
1 DE LERAAR ALS BEGELEIDER VAN LEER- EN ONTWIKKELINGSPROCESSEN
40
In teamverband leermiddelen kiezen en aanpassen.
1.7
Een adequate leeromgeving realiseren.
1.8
Observatie/evaluatie voorbereiden.
X
OMA 1.9
Proces en product evalueren.
1.10
In overleg met collega’s deelnemen aan zorgverbredingsinitiatieven en die laten aansluiten bij de totaalbenadering van de school.
1.11
Leer- en ontwikkelingsprocessen adequaat begeleiden in Standaardnederlands.
1.12
Omgaan met de diversiteit van de leergroep.
1.13
Leer- en ontwikkelingsprocessen vanuit vakoverschrijdende invalshoek opzetten.
LEV
COO
X
BEG
X X
GRM X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
DCA
DCP
DCO
X
X
X
X
X
X
X
X
PPC X
DCS
X
X
X
X
X
Integratie
1.6
X
Samen met het schoolteam een positief leefklimaat creëren voor de leerlingen in klasverband en op school.
X
X
2.2
De emancipatie van de leerlingen bevorderen.
X
X
2.3
Door attitudevorming leerlingen op individuele ontplooiing en maatschappelijke participatie voorbereiden.
X
X
X
2.4
Actuele maatschappelijke ontwikkelingen hanteren in een pedagogische context.
X
X
2.5
Adequaat omgaan met leerlingen in sociaal-emotionele probleemsituaties en met leerlingen met gedragsmoeilijkheden.
X
2.6
Het fysieke en geestelijke welzijn van de leerlingen bevorderen.
X
2.7
Strategieën inzetten om te communiceren met anderstalige leerlingen.
X
X
X X
X
X X
X
X X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
Integratie
2.1
X
3.1
Domeinspecifieke kennis en vaardigheden beheersen, verbreden en verdiepen.
3.2
De verworven domeinspecifieke kennis en vaardigheid aanwenden.
3.3
Het eigen onderwijsaanbod situeren en integreren in het geheel van het onderwijsaanbod.
X
X
X
X
Integraie
3 DE LERAAR ALS INHOUDELIJK EXPERT
4 DE LERAAR ALS ORGANISATOR 4.1
Een gestructureerd werkklimaat bevorderen.
X
X
X
X
X
4.2
Een soepel en efficiënt les- en/of dagverloop creëren, passend in een tijdsplanning.
X
X
X
X
X
4.3
Op correcte wijze administratieve taken uitvoeren
X
X
X
X
X
Integrati e
t.a.v. de lerende
2 DE LERAAR ALS OPVOEDER
41
4.4
Een stimulerende en werkbare klasruimte creëren, rekening houdend met de veiligheid van de leerlingen.
X
X
X
X
X
X
X
COO
BEG
GRM
X
X
X
X
X
X
X
X
DCA
DCP
DCO
DCS
X
X
X
x
5 DE LERAAR ALS INNOVATOR/ONDERZOEKER 5.1
Vernieuwende elementen aanwenden en aanbrengen.
X OMA
5.2
Kennisnemen van resultaten van onderwijsonderzoek relevant voor de eigen praktijk.
X
5.3
Het eigen functioneren ter discussie stellen en bijsturen.
X
X LEV
X
X
PPC X
X
X
X
6 DE LERAAR ALS PARTNER VAN OUDERS/VERZORGERS 6.1
Zich informeren over en discreet omgaan met gegevens over de leerling.
6.2
Met ouders/verzorgers communiceren over het kind in de school op basis van overleg met collega’s/externen
X
6.3
In overleg met het team, communiceren met ouders/verzorgers over het klas- en schoolgebeuren, rekening houdend met de diversiteit van de ouders.
6.4
Met ouders/verzorgers een gesprek voeren over opvoeding en onderwijs.
X
6.5
In Standaardnederlands adequaat in interactie treden met ouders/verzorgers.
X
6.6
De leerkracht kan strategieën ontwikkelen om te communiceren met anderstalige ouders.
X
X
X
X
X
X
X
Integratie
X X
X
7 DE LERAAR ALS PARTNER VAN EEN SCHOOLTEAM Overleggen en samenwerken in schoolteam.
7.2
Binnen het team over een taakverdeling overleggen en afspraken naleven.
X
X X
7.3
De eigen pedagogisch-didactische opdracht en aanpak in teamverband bespreekbaar maken.
X
7.4
Zich documenteren over de rechtszekerheid van de leraar en de leerlingen.
7.5
In Standaarnederlands adequaat in interactie treden met alle leden van het schoolteam.
X
X
X X X
X
X
X
X
X X
X
X
X
X
X
Integratie
7.1
8 DE LERAAR ALS PARTNER VAN EXTERNEN Met hulp van collega’s contacten leggen, communiceren en samenwerken met externe diensten die onderwijsbetrokken initiatieven aanbieden.
8.2
Met hulp van collega’s de nodige relaties met organisaties initiëren, uitbouwen en onderzoeken.
8.3
Met het oog op gelijke onderwijskansen en in overleg met collega’s, contacten leggen, communiceren en samenwerken met de brede sociaalculturele sector.
X X
X
X
X
X
Integratie
8.1
42
8.4
In Standaardnederlands adequaat in interactie treden met medewerkers van onderwijsbetrokken initiatieven en van stage- of tewerkstellingsplaatsen.
X
OMA
LEV
X
X
COO
BEG
GRM
PPC
DCA
DCP
X
X
X
DCO
DCS
X
X
9.1
Deelnemen aan het maatschappelijk debat over onderwijskundige thema’s.
X
X
X
9.2
Dialogeren over zijn beroep en zijn plaats in de samenleving.
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
Integratie
9 DE LERAAR ALS LID VAN DE ONDERWIJSGEMEENSCHAP
Attitudes
10.1
A1 A2 A3 A4 A5 A6 A7 A8
Actuele thema’s en ontwikkelingen onderscheiden en kritisch benaderen rond de volgende domeinen: - sociaal politiek - sociaal-economisch - levensbeschouwelijk - cultureel-wetenschappelijk Beslissingsvermogen Relationele gerichtheid Kritische ingesteldheid Leergierigheid Organisatievermogen Zin voor samenwerking Verantwoordelijkheidszin Flexibiliteit
X
X
X
X
Integratie
t.a.v. de maatschappij
10 DE LERAAR ALS CULTUURPARTICIPANT
43