Startersseminaries en bedrijfseconomische opleidingen voor niet-economisten aan de Vrije Universiteit Brussel 2008-2009
agenda
welkom – sonja haesen
‘ondernemen: why bother?' – marc goldchstein
het opleidingsaanbod – – – –
marc goldchstein startersseminaries/inleiding bedrijfsbeheer, entrepreneurship; technologische profielen praktijkonderdelen: projectenbeurs, studentenondernemingen
master bedrijfskunde – marc jegers
project ondersteuning door tti – sonja haesen 2
entrepreneurship: why bother
belgië: het minst ondernemende land van de wereld
gem report 2006 4
the innovation paradox
europe faces something of an innovation paradox. we are not innovation poor; we invest substantially in education, and r&d spending is increasing, yet that investment does not feed through into successful companies, new products and good jobs. – finnish prime minister matti vanhanen 20/10/2006
5
100% des gagnants ont joué 6
in de voetsporen van ernest solvay
ernest solvay
ontwikkelt en patenteert een procédé om op grote schaal natriumcarbonaat (soda-zout) aan te maken start solvay & cie met zijn broer in 1861 in 1900 is 95% van de wereldwijde soda productie volgens het ‘procéde solvay’ solvay in 2005: – – – – –
farmaceutica, chemie en plastics eur 8.6 miljard omzet 400 eenheden in meer dan 50 landen bijna 30.000 werknemers 160.000 klanten 8
redelijk eigenzinnig
in zijn fabrieken voert ernest solvay sociale maatregelen in vòòr deze verplicht zijn door de wet – – – –
sociale zekerheid pensionstelsel achturen werkdag betaald verlof
zijn ‘comité national de secours et d'alimentation’ speelt een belangrijke rol in de voedselbedeling gedurende wereldoorlog 1 ernest solvay strijdt als senator voor arbeidersrechten 9
conseils solvay
– albert einstein, paul langevin, max planck, ernest rutherford, marie curie, henri poincaré, louis de broglie. 10
Gerard Philips 1890
William Procter en James Gamble 1837
Werner Von Siemens 1847
Henri Ford 1903
11
the gates foundation
de bill & melinda gates foundation geeft jaarlijks evenveel ‘ontwikkelingshulp’ als 6,6 miljoen belgen – 1 miljard euro
12
pc’s sold, in 1000 units
13
the thoughts of chairman schumpeter
capitalism is an evolutionary process; capitalism never can be stationary. the fundamental impulse comes from the new consumers' goods, the new methods of production or transportation, the new markets, the new forms of industrial organization that capitalist enterprise creates. these incessantly revolutionize the economic structure from within, incessantly destroying the old one, incessantly creating a new one. creative destruction is the essential fact about capitalism. it is what capitalism consists in and what every capitalist concern has got to live in
14
het kan verkeren...
liège
a fin du 17iéme siècle liège est l'une des premières villes d'europe continentale à entrer dans la révolution industrielle. vers 1850, le complexe sidérurgique de cockerill à seraing est le plus grand du monde vers 1850 la wallonie est la première région industrielle du continent et la belgique est la deuxième puissance économique du monde derrière le royaume-uni. 16
the entrepreneurial context
respondents that said:
they knew an entrepreneur saw opportunities were confident they had the skills to implement a new business highest scores are 10 times more likely to be involved in entrepreneurship than lowest scores
17
vertrouwen in eigen kennis, vaardigheden en ervaring
18
vertouwen in goede opportuniteiten
19
succeeding your high tech startup
comparing the 20 fastest growing to the 20 slowest growing high tech startups in flanders –
14,0
12,0
10,0
prof. clarysse 8,0
average R&D experience
6,0
average commercial experience
4,0
2,0
0,0 Top 20
Low 20
20
ondernemerschap aanmoedigen
21
opleiding ondernemerschap aan de vrije universiteit brussel
het menu
inleiding tot bedrijfsbeheer starterseminaries entrepreneurship
technologische focus
– serie cursussen: ‘bedrijfseconomische aspecten van...’
biotechnologie fotonica micro-elektronica en ict nanotechnologie, chemie en materialen software (2009-2010)
praktijkprojecten
– projectenbeurs – ‘business plan’ projecten – studentenondernemingen
master bedrijfskunde
23
doelgroepen
studenten – economisten
handelsingenieurs tew
– andere studenten vub
vub en ehb personeelsleden derden
24
niet-economisten
Faculteit Ingenieurswetenschappen
– Bouwkunde – Elektronica en informatietechnologie – Fotonica – Chemie en Materialen – Werktuigkunde - elektrotechniek – Computerwetenschappen – Erasmus Mundus Master of Science In Photonics – Computer Sciences – Applied Computer Sciences
Faculteit Recht en Criminologie
– Master in de Criminologische wetenschappen
Faculteit Wetenschappen en Bioingenieurswetenschappen
– Bachelor in de Computerwetenschappen – Biologie – Chemie – Toegepaste Informatica – Bio-ingenieurswetenschppen: Cel- en genbiotechnologie – Bio-ingenieurswetenschappen: Chemie en bioprocestechnologie
Faculteit Lichamelijke Opvoeding en Kinesitherapie
– Bachelor en Master Lichamelijke opvoeding en bewegingswetenschappen 25
best practice
26
brugproject technologisch ondernemen
gefinancierd door vlaamse overheid en partner bedrijven: 6 manjaar+ werking, 500.000 euro handelsingenieurs opleiden in technologie en ondernemerschap technologische ingenieurs opleiden in bedrijfsbeheer en ondernemerschap sectoriële focus cross fertilisatie praktijkgericht strategische partnerships tussen vakgroepen ‘biotoop’ rond technologisch ondernemen
27
partner organisaties van project
28
onderwijsvernieuwingproject ‘technologisch ondernemen aan de VUB’ OVP-Fonds
– opgericht om continuïteit in onderwijsvernieuwing aan de Vrije Universiteit Brussel te garanderen. – projecttechnologisch ondernemen ten belope van 89.000 Euro gefinancierd door het OVP-fonds.
focus – verdere uitbouw van op de cursus ‘inleiding tot het bedrijfsbeheer’ – ontwikkeling projectgebaseerd onderwijs
29
best practice
making entrepreneurship education accessible to all students mixing students from economic and business studies with students from other faculties and with different backgrounds programmes and courses should be adapted to different target groups building interdisciplinary approaches creating teams for the development and exploitation of business ideas using experience-based teaching methods 30
inleiding tot het bedrijfsbeheer
inleiding tot het bedrijfsbeheer
voor niet-economisten – co-requisite: economie en bedrijfsleven
3sp zelfde inhoud voor starterseminaries
leerdoel – basis van bedrijfsbeheer en ondernemerschap bijbrengen aan niet-economisten
syllabus 32
algemeen overzicht
over industrieën en projecten – inzicht in industriële dynamieken – ‘tools’ om opportuniteiten te evalueren
basiskenis van bedrijfsbeheer – – – – –
financiën marketing management intellectual property rights human resources management
opstarten in de praktijk – schrijven business plan – steunmaatregelen 33
overzicht lesgevers
marc goldchstein – over industrieën en projecten – marketing – opstarten in de praktijk
elvira haezendonck – management 1 – management 2
diane breesch – finance 1: boekhouden – finance 2: boekhouden, financiële en cash planning – finance 3: selected topics, legale aspecten
hugo loosvelt – intellectuele eigendomsrechten
roland pepermans / leo verschueren – human resource management 34
business case enfocus uitgeschreven verhaal in syllabus case wordt gebruikt doorheen onderdelen marc goldchstein andere cases: voor de geïnteresseerden
– google – apple en microsoft
35
startersseminaries
startersseminaries
de startersseminaries hebben tot doel een basisopleiding te verschaffen in verschillende aspecten van ondernemerschap en bedrijfsbeheer – inhoud quasi zelfde als ‘inleiding bedrijfsbeheer’
doelpubliek
– personeel en studenten en alumni van de vrije universiteit brussel en van de erasmushogeschool brussel én derden.
'open les’
– de seminariereeks gaat van start met een ‘open les’ – op 7 oktober: aula qb gevolgd door drink & networking in foyer (vlakbij aula qb)
timing
– 11 sessies telkens op dinsdag van 18u15 tot 21u15 tijdens het eerste trimester van academiejaar 2008-2009 (!uitzondering: donderdag 13/11) 37
startersseminaries
plaats – vrije universiteit brussel campus etterbeek pleinlaan 2 – 1050 brussel – lokaal e.0.07 (ingang via gebouw d) (buiten ‘open les’)
prijs – 150 euro personeel vub/ehb: 100 euro studenten vub/ehb: 50 euro – inclusief broodje, af te halen bij opinio (eetcafé naast gebouw d) vanaf sessie 14/10. 38
planning maandag 15-18u week 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13
22-sept 29-sept 6-oct 13-oct 20-oct 27-oct 3-nov 10-nov 17-nov 24-nov 1-déc 8-déc 15-déc
inleiding tot het bedrijfsbeheer lokaal D008
lesgever
over industriële dynamieken project assessment finance 1: financieringsbronnen; boekhouden finance 2: boekhouden, financiële planning finance 3: selected topics, legale aspecten marketing
marc marc marc/diane diane diane marc
intellectuele eigendomsrechten management 1 management 2 human resource management business plans; opstarten in de praktijk en aan de vub
hugo loosvelt elvira elvira leo tbc marc/sonja haesen
dinsdag starterseminaries 18u15-21u15 lokaal E007 week 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13
23-sept 30-sept 7-oct 14-oct 21-oct 28-oct 4-nov do 13-nov 18-nov 25-nov 2-déc 9-déc 16-déc
open les; cases; over industriële dynamieken project assessment human resource management finance 1: financieringsbronnen; boekhouden finance 2: boekhouden, financiële planning finance 3: selected topics, legale aspecten intellectuele eigendomsrechten management 1 management 2 marketing business plans; opstarten in de praktijk en aan de vub
lesgever
marc marc roland marc/diane diane diane hugo loosvelt elvira elvira marc marc/sonja haesen
39
entrepreneurship
entrepreneurship verplicht voor hi keuze voor verschillende andere master opleidingen verdiepend mogelijkheid om op business project te werken
41
theory classes
industries, markets and life cycles project assessment entrepreneurial marketing team, hr aspects venture capital, entrepreneurial finance and legal patents and intellectual property rights corporate entrepreneurship government measures, starting up in practice ... 42
best practice
making entrepreneurship education accessible to all students mixing students from economic and business studies with students from other faculties and with different backgrounds programmes and courses should be adapted to different target groups building interdisciplinary approaches creating teams for the development and exploitation of business ideas using experience-based teaching methods 43
technologie profielen
doelstellingen bezig zijn met relevante zaken expertise opbouwen in functie van sterktes vub, partner vakgroepen in leefwereld van technologisch ingenieurs stappen profielen
– – – – –
biotechnologie fotonica micro-elektronica en ict nanotechnologie, chemie en materialen (volgend jaar: software) 45
sectoren
46
cursussen per profiel
bedrijfseconomische aspecten van... – 6sp voor hi
3sp samen met technologische ir 3sp extra voor team project
technologie cursussen – 6sp voor hi – kan deels gepersonaliseerd worden ifv team project
47
biotech
48
biotech
49
photonics
50
51
best practice
making entrepreneurship education accessible to all students mixing students from economic and business studies with students from other faculties and with different backgrounds programmes and courses should be adapted to different target groups building interdisciplinary approaches creating teams for the development and exploitation of business ideas using experience-based teaching methods 52
‘business plan’ en ‘studentenonderneming’
praktijkdelen
oo business plan
inhoud – het doel van dit praktijkcollege is het bijdragen tot het oplossen van een concrete 'business challenge' rond bepaalde projecten. – dit kan resulteren in het schrijven van (delen van) een business plan, het ontwikkelen van bepaalde management tools. het resultaat wordt door de groep studenten voorgesteld aan een panel. – dit gebeurt bij voorkeur in (interdisciplinaire) teams; deze teams worden samengesteld in functie van het project. de groep studenten bestaat in de regel uit twee tot vijf leden. – projecten kunnen op de 2 manieren aangebracht worden:
er worden projecten aangeleverd door het team 'technologisch ondernemen' van de vakgroep bedr, via de projectenbeurs. er kunnen projecten door de studenten worden aangebracht.
– dit vak bevat geen hoorcolleges
6sp, jaar oo 54
projectenbeurs
projectenbeurs
matchmaking event tussen business projecten en studenteams – projecten afkomstig van partner vakgroepen en -bedrijven
woensdag 1/10 17u-20u boven kultuurkaffee gebouw y’ dit jaar 9 projecten
agenda
– plenary session
each project presented in 7 minutes
– two break-out sessions of 25 minutes
more in-depth discussion of projects in small teams
– drinks for all 56
3d camera
daniel van nieuwenhove etro in de onderzoeksgroep etro werd een baanbrekende 3d camera technologie ontwikkeld. het nieuwe en unieke aan de technologie is dat met een enkele low-cost camera dieptebeelden van de omgeving kunnen worden geregistreerd, tegen 50 beelden per seconde. de 3d camera zorgt ervoor dat een machine inzicht verwerft in de werkelijke afmetingen, afstanden en bewegingen van en tot zijn omgeving, wat tot op heden slechts beperkt mogelijk was. de mogelijke markten en producten denkbaar met deze nieuwe camera zijn dan ook zeer uitgebreid. – gaming: met een 3d camera kan de computer elke beweging van de spelers volgen en interpreteren waardoor een nieuwe manier van gameplay zonder controller mogelijk wordt. – robots: deze camera biedt mogelijkheden voor robots om autonoom te werken. – ook in de automobiel-industrie, veiligheidsmonitoring, medische toepassingen, consumer electronics, voor blinden zijn er mogelijke toepassingen.
op basis van deze technologie is in 2009 een spin-off bedrijf gepland.
57
bekaert nv
product:
– bekaert owns technology to coat a steel wire with an optically active coating. optically active coatings are coatings that change color or emit light as a result of a certain stimulus. for example photochromic coatings change color after radiation with uv. electroluminescent coatings emit light with an electrical signal.
project:
– within a specific segment of the optically active coatings you scout different applications and make a prioritization. – depending on the timing and progression following topics could be included in the project:
market potential value chain market segmentation en targeting value curve en value proposition checking the value proposition en willingness to pay by “voice of the customer” interviews. cost structure / willingness to pay.
58
inpassing team projecten in curriculum
studiepunten voor team projecten – – – –
business plan: 6sp entrepreneurship: 3sp bedrijfseconomische aspecten van...: 3sp maximaal scenario (vnl hi): jaar 1 6sp, jaar 2 6sp
59
voorbeelden
mako: gepersonaliseerde t-shirts. publimat: placemats, o.a. voor studentenrestaurant personal style: gepersonaliseerde geschenken promoboom: sportevenementen voor ondernemingen, sportbeurs creadigit: websites luminad: elektronische reclame in het studentenrestaurant beats’r’us: muzieklabel indigo: starting career portal voor laatstejaarsstudenten
60
studentenondernemingen
studentenonderneming
wat is etc? – – –
financiert projecten van vub studenten – – – –
op basis van business plan tot max 6.000 euro, mediaan ca. 750 euro studenten dragen geen persoonlijk risico grootste deel van winst voor studenten
teams – –
entrepreneurial talent corporation (etc) kleine ‘holdingmaatschappij voor studentenondernemingen’, opgericht door vakgroep bedrijfseconomie ism p&v verzekeringen > 20 jaar operationeel, tientallen projecten
minstens één student tew of handelsingenieur, andere studenten welkom een ondernemersteam van minimum 2 studenten; 3 à 4 studenten is optimaal
begeleiding studentenondernemingen – –
door project team regelmatige rapportering aan raad van bestuur
62
voordelen van een studentenonderneming
the real thing – – – –
de kans om je eigen idee uit te werken omgaan en functioneren in een onzekere wereld multidisciplinair zelfstandig leren werken, onder begeleiding
een beschermende omgeving – zonder persoonlijk financieel risico – verzekeringen
enorm verrijkende ervaring – dit originele project vormt een troef op je cv
beloning – 6+6 sp – eventuele winst van de studentenonderneming – gecreëerd handelsfonds
63
voorbeelden
mako: gepersonaliseerde t-shirts. publimat: placemats, o.a. voor studentenrestaurant personal style: gepersonaliseerde geschenken promoboom: sportevenementen voor ondernemingen, sportbeurs creadigit: websites luminad: elektronische reclame in het studentenrestaurant beats’r’us: muzieklabel indigo: starting career portal voor laatstejaarsstudenten vizid: webhosting
64
contact
thomas crispeels –
[email protected] – 02/629.25.34 – lokaal 2c138
marc goldchstein –
[email protected] – 02/629.20.14 – lokaal 2c138
www.vub.ac.be/infoover/onderwijs/etc
65
samenvatting
het menu
inleiding tot bedrijfsbeheer – oo 3sp
starterseminaries
– idem in avondsessies, buiten curriculum
entrepreneurship – verdiepend – oo 6p
serie cursussen: ‘bedrijfseconomische aspecten van...’ – – – – –
biotechnologie fotonica micro-elektronica en ict nanotechnologie, chemie en materialen software (2009-2010)
praktijkprojecten
– projectenbeurs – ‘business plan’ projecten – studentenondernemingen
master bedrijfskunde
67
voor personeel & anderen
starterseminaries
alle cursussen in credit contract – – – –
economie en bedrijfsleven entrepreneurship business ec aspects... business plan
68
overzicht cursus
semest er
dag
uur
lokaal
inl bedrijfsbeheer
1
maandag
15 -18u
D008
startersseminaries
1
dinsdag
18u15-21u15
E007
entrepreneurship cases
1 1
donderdag dinsdag
14-17u 11 -13u
L2.210 E006
bedrijfsec aspecten biotech
1
donderdag
15-18u
D313
bedrijfsec aspecten fotonica
2
tbd
tbd
tbd
bedrijfsec aspecten micro-elektronica
2
tbd
tbd
tbd
bedrijfsec aspecten nanotech, chemie, materialen
2
tbd
tbd
tbd
69
marc jegers
master bedrijfskunde
cursussen Elementen van boekhouden Management Bedrijfsinformatica Financieel management (incl financiële analyse) Ondernemingsrecht Marketing Human Resources Management Masterproef Bedrijfskunde
71
einde
