Activiteitenverslag Vrije Universiteit Brussel

Activiteitenverslag Vrije Universiteit Brussel

Vrije Universiteit Brussel Redelijk eigenzinnig D

at onze academische gemeenschap karakter heeft, staat vast. En wat voor een. Een innovatief en vooruit strevend karakter. En kritisch ook. Wij zijn geen ja-knik kers. We denken en beslissen voor onszelf en durven afwijken van platgetreden paden. Die eigenschappen – wij noemen het troeven - leidden tot de slogan ‘Redelijk eigenzinnig’. We volgen onze eigen zin – soms tegen de stroom in – maar altijd geleid door de rede. Ook in maatschappelijke en ethische (onderzoeks)kwesties heeft de Vrije Universiteit Brussel de discussie altijd in die zin gevoerd en gevoed. Open van geest in plaats van narrow-minded. En toegankelijk voor iedereen. Onze hoofdstedelijke biotoop Brussel versterkt deze troeven nog. Weg van de kerktoren vind je hier diverse na tionaliteiten en culturen terug. Onze locatie verplicht ons over zuil-, taal- en andere grenzen heen te kijken. Brussel trekt immers de wereld aan. Kortom, studeren aan de Vrije Universiteit Brussel stimu leert je zelfstandigheid, verruimt je blik en ontwikkelt je kritische geest.

VOORUITSTREVEND Voor zijn op de anderen. Dat typeert onze universiteit. Inspraak voor studenten, studiebegeleiding in zelfstudiecentra, de oprichting van een eigen onderzoeksraad, de uitbouw van een professioneel docentenevaluatiesysteem, wetenschapscommunicatie naar het grote publiek. Allemaal initiatieven die andere universiteiten later overnamen.

TRENDSETTER IN NIEUWE OPLEIDINGEN Niet alleen ons onderzoek is maatschappelijk relevant. Het onderwijs dat we aanbieden moet kwalitatief zijn en inspelen op de noden in onze samenleving. Ook daarin zijn we een voorloper. Zo was de Vrije Universiteit Brussel de eerste universiteit in Vlaanderen die opleidingen als informatica, gerontologie, fotonica, biomedische wetenschappen en communicatiewetenschappen aanbood.

PIONIER INZAKE ETHISCHE KWESTIES Onze pioniersrol is nog het meest zichtbaar in ethische kwesties. Aan de Vrije Universiteit Brussel staat de mens en zijn/haar wil centraal. Van abortus en euthanasie over het oplossen van onvruchtbaarheid en het invullen van een kinderwens bij niet-hetero koppels tot het screenen van embryo’s op erfelijke ziektes. In al deze kwesties heeft de Vrije Universiteit Brussel de weg geëffend in Vlaanderen en zelfs Europa en de wereld.

INNOVATIEF Het kwalitatief hoogstaande onderzoek van de Vrije Universiteit Brussel leidde tot verschillende wetenschappelijke primeurs. Denken we maar aan de ICSI-bevruchtingstechniek voor mensen met vruchtbaarheidsproblemen. Of de identificatie van een unieke klasse van antilichamen van kamelen die later zou uitgroeien tot een onderzoeksdomein met belangrijke implicaties in de biotechnologie en in de medische wetenschappen. Maar ook in researchgebieden zoals diabetes, kanker, cardiologie, robotica, fotonica, elektrochemie, voedingstechnologie, multimedia, informatica, systeemontwerp, sociaal en maatschappelijk onderzoek, geschiedenis, meertaligheid en China-studies staat de Vrije Universiteit Brussel bekend als een belangrijke innovator.

Activiteitenverslag Vrije U n i v e r s i t e i t B r u s s e l

Redelijk eigenzinnig

STERKSTE STIJGER OP DE WERELDRANGLIJST VAN UNIVERSITEITEN We zijn dan wel een jonge universiteit, in ons bijna veertigjarig bestaan hebben we onszelf stevig op de wetenschappelijke kaart gezet. En meer dan dat. Niet voor niets was de Vrije Universiteit Brussel in 2006 de sterkste stijger op de universiteitsranglijst van The Times Higher Education Supplement.

ALUMNI MET EEN STERKE PERSOONLIJKHEID Heel wat van onze alumni delen het karakter van hún universiteit. Onze afgestudeerden durven het voortouw te nemen. Ja knikken? Neen. Afwijken van platgetreden paden? Zeker. Kritische vragen stellen? Meer dan ooit. Denk maar aan persoonlijkheden als Karel De Gucht (minister), Goedele Liekens (tv-persoonlijkheid), Yves Desmet (hoofdredacteur De Morgen), … We kunnen terecht fier zijn op onze alumni.

EREDOCTOREN DIE TEGEN DE STROOM IN ROEIEN Wat we appreciëren bij onze alumni, honoreren we ook bij voortrekkers en pioniers in de wijde wereld. De titel Doctor Honoris Causa van de Vrije Universiteit Brussel werd dan ook reeds uitgereikt aan volgende eminente personaliteiten: Nelson Mandela, Dario Fo, Willy Brandt, Sonia Gandhi, Hans Blix, Daniël Barenboim, Noam Chomsky, Peter Piot, … Allemaal moedige mensen die tegen heersende opvattingen ingaan en op zijn minst als ‘redelijk eigenzinnig’ bestempeld kunnen worden.



Identiteitskaart Stichtingsjaar

1969

Aantal faculteiten

8

Onderzoeksbudget

68 miljoen euro

Onderwijsbudget

46 miljoen euro

Aantal ALUMNI

39.016

Aantal campussen

2 (een te Jette en een te Etterbeek)

dagelijkse Studenten’flow’

16.000 *

Totale grondoppervlakte

59 hectare

Totaal m2 gebouwen

327.000 m2

Totaal m2 laboratoria

70.000 m2

Aantal aula’s en leslokalen

17 aula’s en 120 leslokalen

Aantal studentenkamers

1.300 studentenkamers in eigen beheer

* studenten Vrije Universiteit Brussel, Vesalius College, Centrum voor Volwassenenonderwijs en Instituut voor Permanente Vorming

Universitair Ziekenhuis van de Vrije Universiteit Brussel Aantal bedden

700

Aantal hospitalisaties

26.000 per jaar

Aantal dagconsultaties

335.000 per jaar

Aantal urgentiepatiënten (spoed)

55.000 per jaar

Aantal personeelsleden

2.875

Universitaire Associatie Brussel Aantal opleidingen

60 Bachelors 112 Masteropleidingen

Aantal studenten

13.503

Aantal personeelsleden

3.504



Inhoud


1

Identiteitskaart

4

Woordje van de rector

9

Vrije Universiteit Brussel in cijfers

10

Vrije Universiteit Brussel in de media

14

momenten uit 2006

18

Onderzoeksbeleid

26

Onderwijsbeleid

38

Studentenbeleid

48

Personeelsgegevens

54

Beknopte jaarrekening

58

bestuur & Partners

60

Nuttige Adressen

64



Woordje van de Rector De Vrije Universiteit Brussel kreeg bij haar oprichting in 1969 drie maatschappelijke opdrachten: hoger onderwijs vanuit een vrijzinnig-humanistische visie aanbieden, de Vlaamse aanwezigheid in Brussel versterken en een volwaardige en internationaal gerichte universiteit worden. Daar zijn we anno 2006 ruimschoots in geslaagd. Sterker nog, naast een universiteit bouwden we ook een hoog gewaardeerd Nederlandstalig universitair ziekenhuis uit. Ziekenhuis en universiteit zijn vandaag sterke regionale spelers in Brussel. Dit komt omdat we altijd geopteerd hebben voor hoge kwaliteit in onderwijs, onderzoek en maatschappelijk dienstbetoon. Dat weerspiegelt zich onder meer in positieve rankings, goede visitatierapporten, lovende woorden van diverse onderwijs- en onderzoekscommissies en een grote slagkracht in competities voor binnen- en buitenlandse onderzoeksprojecten. Vandaag staan universiteiten echter voor een nieuwe uitdaging: de concurrentie met Europa en de wereld aangaan. Dit kan door versnippering van onderwijs- en onderzoeksmiddelen in Vlaanderen tegen te gaan. Met andere woorden, door samenwerking met andere instellingen op het vlak van onderwijs en onderzoek. In 2006 voerden we in dit verband uitgebreide en constructieve gesprekken met de Universiteit Gent. De intentie tot strategische alliantie tussen de Universiteit Gent en de Vrije Universiteit Brussel werd zopas bekrachtigd. Ze zal in de volgende maanden verder uitgewerkt worden. Deze samenwerking biedt beide universiteiten perspectieven. De aanwezigheid in zowel Vlaanderen als Brussel, de complementariteit van elkaars onderzoeksgroepen en ziekenhuis, de mogelijkheid tot het organiseren van gemeenschappelijke en op elkaar afgestemde opleidingstrajecten en de ruimere mogelijkheden tot marktsegmentatie (doelgroepenbeleid) maakt dat we ons totaalaanbod maximaliseren. De samenwerking gebeurt met respect voor elkaars identiteit en sluit samenwerking met andere universiteiten niet uit. Dit initiatief past perfect in een Europese visie van “joint” masters (onderwijs) en Networks of Excellence (onderzoek). De Universiteit Gent en de Vrije Universiteit Brussel plaatsen zich dankzij de strategische alliantie sterk op de kaart van deze belangrijke Europese netwerken.

Benjamin Van Camp Rector Vrije Universiteit Brussel



Vrije Universiteit Brussel in cijfers Studenten De Vrije Universiteit Brussel telt 8.894 studenten. De instroom van nieuwe generatiestudenten (dit zijn studenten die nog niet eerder aan een hogeronderwijsinstelling hebben gestudeerd) bedroeg 1.368. Het slaagpercentage van eerstejaarsstudenten bedraagt 50%. Vrouwelijke studenten slagen in hun eerste jaar vaker (57%) dan mannelijke (44%). Bijna driekwart van de studenten komt uit Brussel, Vlaams-Brabant en Antwerpen. Het aantal vrouwelijke studenten is in de meerderheid (53%).

Personeel HERKOMST STUDENTEN Europese Unie 4%

buiten EU 8%

administratief en technisch personeel 35%

vrouw 35%

man 65%

academisch personeel 65% België 88%

West-Vlaanderen 6% Oost-Vlaanderen 12%

De Vrije Universiteit Brussel telt 2.582 personeelsleden. Dit staat gelijk aan 1.495 voltijdse plaatsen, want 44% van het academisch en 40% van het administratief en technisch personeel werkt deeltijds. De Vrije Universiteit Brussel financiert 52% van haar personeelsleden met overheidsgeld (werking), 48% wordt betaald via andere financieringsbronnen (onder meer onderzoeksgelden). 65% van de 2.582 personeelsleden valt onder de categorie academisch personeel. Kijken we specifiek naar de groep professoren dan zien we dat een op vijf professoren een vrouw is. Bij de (veelal jonge) onderzoekers is de man/vrouw verhouding evenwichtiger, respectievelijk 55% en 45%. Van deze groep onderzoekers is bijna 80% jonger dan 34 jaar. 53% van de professoren is 50 jaar of ouder.

Limburg 9% Vlaams-Brabant en Brussel 56%

10

Antwerpen 17%

11



Onderzoek In 2006 bedroeg het onderzoeksbudget van de Vrije Universiteit Brussel 67.608.908 euro, 9% meer dan vorig jaar. Vooral de inkomsten uit Europese onderzoeksprojecten namen sterk toe door de start van het zevende kaderprogramma van de EU. In 2006 was de Vrije Universiteit Brussel de snelst stijgende universiteit in de wereldwijde ranking van The Times Higher Education Supplement. De Vrije Universiteit Brussel staat in Vlaanderen als eerste na de KULeuven vermeld. De universiteitenranglijst die Le Vif/L’Express onlangs publiceerde, bevestigt eveneens deze tweede plaats. Beide rankings kijken meer naar de kwaliteit dan naar de grootte van de instelling (kwantiteit). De helft van het resultaat in The Times Higher Education Supplement-ranking is bijvoorbeeld gebaseerd op een rondvraag bij zo’n 3.700 academici in de wereld die de top-30 van universiteiten in hun vakgebied moesten opstellen. En daar stond de Vrije Universiteit Brussel veelvuldig tussen. Ook de jonge generatie staat klaar. Dat blijkt uit de hoge scores die onderzoekers van de Vrije Universiteit Brussel halen bij de competitie om de IWT-gelden (Instituut voor de Aanmoediging van Innovatie door Wetenschap en Technologie). De dossiers die hiervoor worden ingediend worden gescreend door externen, veelal mensen uit de industrie. Al twee jaar op rij noteert de Vrije Universiteit Brussel het hoogste slagingspercentage in deze competitie. Dat wil zeggen dat de projecten van onze onderzoekers het vaakst weerhouden worden door de IWT-commissie voor financiering. IN 2006 GING BIJNA 68 MILJOEN EURO NAAR ONDERZOEK

IN 2006 GING 46 MILJOEN EURO NAAR ONDERWIJS Eigen onderzoeksmiddelen 22%

Vlaamse overheidsmiddelen voor fundamenteel onderzoek 17%

Lonen academisch personeel betaald met overheidsgelden 83%

Werkingsgeld voor de faculteiten en centrale onderwijsdiensten 13%

Centrale bibliotheek 5%

Projectfinanciering door overheden 42%

Inkomsten uit samenwerking met privésector 19%

ONDERZOEKSMIDDELEN NEMEN STERK TOE

Onderwijs

onderzoeksmiddelen in miljoen euro

80

De Vrije Universiteit Brussel participeert in twee Europese Erasmus Mundusopleidingen. Omdat de Europese Unie ernaar streeft van de Erasmus Mundus Masters echte topmasters te maken, worden strenge criteria gehanteerd tijdens de selectieprocedure. Slechts 17% van alle door Europa ingediende voorstellen werd weerhouden, waaronder dus de Master of Science in Photonics en de Master na Master in Economics of International Trade and European Integration van de Vrije Universiteit Brussel. Verder werd de faculteit Ingenieurswetenschappen als enige Vlaamse faculteit opgenomen in het “Top Industrial Managers Europe”netwerk (T.I.M.E). Dit netwerk verenigt ingenieursfaculteiten van Europese universiteiten. In totaal biedt de Vrije Universiteit Brussel 132 opleidingen aan, waarvan 27 Engelstalig. Daarnaast werden in 2006 59 (kortlopende) postacademische vormingen voor professionals ingericht.

70 60 50 40 30 20 10 0 2001

12

2002

2003

2004

2005

2006

13



Vrije Universiteit Brussel in de media De grote hartspecialist komt naar Jette “Dit is een meervoudige uitdaging. Ik krijg de uitzonderlijke kans om te starten met een geheel nieuw team. Allemaal mensen met wilskracht en de neuzen staan in dezelfde richting. De ligging van de Vrije Universiteit Brussel is ook aantrekkelijk. Met Brussel zit je in het hart van Europa. (…) De Vrije Universiteit Brussel was het afgelopen jaar de snelste stijger op de wereldranking van de universiteiten. Ik denk dat we hier nu genoeg grijze materie samenbrengen om alles tot een ontploffing te brengen!”, aldus cardioloog Pedro Brugada.

China in de wereld China is het alomtegenwoordige succesverhaal in de economische berichtgeving van de jaren 2000. Maar bijna nooit hoor je de vragen stellen die Gustaaf Geeraerts en Jonathan Holslag in hun boek Macht of mythe? Achter de schermen van het Chinese groeimirakel beantwoorden. Als de blinde vlekken dan toch ingekleurd worden, verdwijnt de jasmijngeur en maneschijn, en keert de realiteit met haar fricties, bedreigingen en historisch gewicht terug – ook voor China. MO, 14 november 2006

De Morgen, 23 december 2006

Jong, arm en dik

We moeten elkaar helpen

De Westerse economie blijft haar consumptiegewoonten exporteren naar de ontwikkelingslanden, zegt professor Daniël Pipeleers van de Vrije Universiteit Brussel. “Men is bezig diabetes, samen met de flatscreens, in te voeren in die landen.”

Ooit was Close The Gap een minionderneming van enkele Brusselse studenten die oude computers opknappen en schenken aan Afrika. Gisteren ontving de Zuid-Afrikaanse Nobelprijswinnaar Desmund Tutu het 30.000ste exemplaar. Het Nieuwsblad, 17 november 2006

MO, 14 november 2006

Belgen helderen fenomeen hiv-immune prostituees op Wij maken het warmer Vlaanderen herbergt enkele klimaatwetenschappers die top onderzoek uitvoeren en een abonnement lijken te hebben op bijdragen aan de grote vakbladen Nature en Science. Geograaf Philippe Huybrechts van de Vrije Universiteit Brussel exploreert de mogelijkheden die ijs biedt om klimaatschommelingen in kaart te brengen.

Afrikaanse prostituees die onbeschermd seks hebben met seropositieve mannen en toch niet besmet raken met hiv fascineren aidsexperts al jaren. Onderzoekers van het Tropisch Instituut en de Vrije Universiteit Brussel helderen het fenomeen stilaan op. “Het aangeboren immuunsysteem is belangrijk.” De Morgen, 6 november 2006

Knack, 15 november 2006

14

15



Sperma uit stamcellen De Vrije Universiteit Brussel is een onderzoek gestart waardoor wetenschappers binnenkort zelf kunstmatig sperma kunnen maken. Ze doen dat door stamcellen van embryo’s uit te laten groeien tot zaadcellen. Wordt de man overbodig? “Als de technologie er ooit komt, zal ze eerder hulp bieden daar waar de man faalt. Maar meer dan dat zal het nooit zijn. En voor de voortplanting zijn er nog altijd eenvoudigere manieren dan in een labo stamcellen te laten groeien”, aldus professor Tournaye.

Eerste ‘saviour baby’ redt broertje

FM Brussel, 12 juli 2006

Ik heb het licht gezien

Verschil tussen mens en chimpansee: één enkel gen Het grootste verschil tussen een mens en een chimpansee is één gemuteerd gen. Dat blijkt uit Amerikaans onderzoek waaraan ook een team Belgische onderzoekers van de Vrije Universiteit Brussel deelnam. Het Laatste Nieuws, 18 augustus 2006

Tarik Fraihi, filosoof, docent en auteur: “Na mijn secundair onderwijs veranderde alles. Gelovigen zouden zeggen ‘ik heb het licht gezien’. Ik begon mijn studies filosofie aan de Vrije Universiteit Brussel. (…) Dat was werkelijk een revelatie. Tot dan had ik als belangrijkste opdracht gekregen om netjes binnen de lijnen te lopen. Vanaf nu was de opdracht om het omgekeerde te doen, om kritisch te denken.”

Een baby die begin vorig jaar ‘op bestelling’ in het ziekenhuis van de Vrije Universiteit Brussel is gemaakt, heeft haar broertje bijna zeker van een dodelijke immuunziekte genezen. Een primeur voor België. Het Nieuwsblad, 12 april 2006

Nieuwe baronnen Benjamin Van Camp, de rector van de Vrije Universiteit Brussel, wordt baron. Rector Van Camp is vooral opgevallen door zijn oproep tot samenwerking over de filosofische grens en de taalgrens heen.

De Standaard, 4 december 2006 Het Laatste Nieuws, 18 juli 2006

Context van vrijdenkers Reporter, regisseur en programmamaker Désiré Naessens, broer van Pascale Naessens: “Er werd op school alleen over de universiteiten van Gent en Leuven gesproken, maar ik had twaalf jaar katholiek college achter de rug. Ik had het wel gezien. Ik wilde weleens in een totaal andere omgeving terechtkomen, waar men op een hele andere manier naar de wereld keek. Ik ben toen naar de Vrije Universiteit Brussel gegaan, heb een tijdje in Brussel gewoond en bewoog me in een context van vrijdenkers”. TV Gids, 28 februari 2006

16

17


Momenten uit 2006

Momenten uit 2006 Mede-oprichter Vrije Universiteit Brussel overleden Op 8 januari 2006 overleed Prof. Dr. Emeritus Frans De Pauw. Hij was één van de oprichters van de Vrije Universiteit Brussel, medeoprichter van het Universitair Ziekenhuis Brussel en onder andere decaan van de faculteit Recht en Criminologie. Frans De Pauw stierf op 76-jarige leeftijd.

Eredoctoraat voor Sonia Gandhi De Indiase politica Sonia Gandhi kreeg omwille van haar uitzonderlijke verdiensten op 11 november 2006 een eredoctoraat. Gandhi is in India voorzitster van de regerende Congrespartij en daarmee de machtigste vrouw van het land. Als verdedigster van de fundamenten van een seculiere staat en vechter tegen armoede belichaamt ze voor een deel de erfenis van Mahatma Gandhi. Ze heeft een diep geloof in een multiculturele en verdraagzame samenleving met integere politici.

Koning Albert II bezoekt de Vrije Universiteit Brussel

Rectoraatsgebouw als architecturale parel In het kader van de Open Monumentendagen publiceerde de Vrije Universiteit Brussel een boekje over het rectoraats- en administratiegebouw dat in 1971 werd ontworpen door architect Renaat Braem. “Omdat de architectuur en het uitzonderlijke karakter van dit gebouw uitdrukking geven aan de normen en waarden waar de Vrije Universiteit Brussel voor staat”, aldus rector Benjamin Van Camp.

Op 7 maart 2006 bracht Z.K.H. Albert II een bezoek aan de Vrije Universiteit Brussel. Verschillende professoren en onderzoekers informeerden de koning over een vijftal onderzoeksprojecten waarbij multiculturaliteit en meertaligheid centraal staan. Nadien kreeg Koning Albert II een rondleiding in het laboratorium met demonstraties over stappende robots, artificiële spieren, virtuele aanwezigheid en emotieherkenning uit spraak. Dat de vorst een grote belangstelling toonde voor de onderwijs- en onderzoeksprojecten van de Vrije Universiteit Brussel bleek uit zijn boodschap uitgesproken op de Nationale feestdag van 21 juli 2006. Daarin verwees hij expliciet naar één van de onderzoeksprojecten rond meertaligheid.

Trefcentrum Y’ ingrijpend gerenoveerd De culturele ontmoetingsplaats van de Vrije Universiteit Brussel werd met de steun van de Vlaamse Gemeenschap en de Vlaamse Gemeenschapscommissie grondig gerenoveerd. Op 22 mei 2006 heropende het Trefcentrum Y’ zijn deuren. Een van de opvallendste vernieuwingen betreft de tentoonstellingsruimte, die groter en zichtbaarder werd. Het Trefcentrum Y’ herbergt het KultuurKaffee, de GalerY’ (waar ruimte is voor tentoonstellingen, creatieve ateliers enzovoort) en de administratie van de Dienst Cultuur.

De publicatie vertelt het verhaal van het ‘Gebouw M’ en haar architect en is geïllustreerd met veel foto’s en originele schetsen en ontwerpen. Het boekje, waarvan een Nederlandse, een Franse en Engelse uitgave werden gepubliceerd, is ook online beschikbaar op www.vub.ac.be/downloads/GebouwM-NL.pdf. De universiteit heeft ondertussen een aanvraag tot bescherming van het gebouw ingediend.

18

19


Momenten uit 2006

Op vrijdag 29 september werd de volledig vernieuwde atletiekpiste, samen met een nieuw rugbyveld, officieel ingehuldigd in aanwezigheid van onder andere Bert Anciaux, Vlaams minister van Cultuur, Jeugd, Sport en Brussel. De inhuldiging was de kers op de taart van het moderniseringsproject van de sportinfrastructuur op campus Etterbeek dat in juni 2004 van start ging. De kosten voor dit project, zowat 4 miljoen euro, werden gedeeld door de Vrije Universiteit Brussel, de Vlaamse regering, de Vlaamse Gemeenschapscommissie, de Vlaamse Rugbybond en Sportopolis als privépartner. In september vorig jaar werd het eerste deel van dit omvangrijke project al in gebruik genomen: een hypermoderne indoor infrastructuur met fitness- en aerobicsruimte, kiné-praktijk, vergaderzalen en kleedkamers voor de buitensporten.

SXC©aprilapril

Nieuwe atletiekpiste en rugbyveld POSTGRADUATE CONTEMPORARY CHINA STUDIES The postgraduate in Contemporary China Studies teaches you about contemporary China in all its constituting segments: economy, law, domestic politics, international relations, society, culture and language. This training is an excellent basis for those wishing to work and live in China. Generally speaking, the postgraduate in Contemporary China Studies is a valuable asset for anyone involved with what is going on in China. Networking sessions and the possibility to take an internship or conduct a research project enables the participants to gain professional experience.

Target groups

WHAT IS

BICCS?

The and • Bachelors or masters aiming at a China related career wishing to Chintherefore a rienengineers, often with expe upgrade their regular degree with knowledge on contemporary China: ces of governm Euro psychologists, undsociologists, economists, lawyers, sinologists, political scientists, enta erstandin pean ’s most acute prob l delegations g and substant bachelors in management, marketing, communication, tourism… sound and com lem in ial resu insight. panies dealing lts we do Far too confront comtheir • Students in whatever discipline are allowed to follow some during not modulesand often dele with China: us too lopment succeed in gras panies return the lack gations master education. penniless in Chin ping the of a good a. The decision from thei come back underlyi without s be base r Chinese • Professionals who wish to broaden or reorient their career in adChinapivo related tal que ng econ any stion is: omic on. adve That is field. what shou , societal and nture. Ofte why the n polit ld one’s Renmin crystalli Univ underst ical deveze ersity of andings of Contem their long and China and fruitful to thos porary China collabora and the Vrije Added value Universit Studies” e tion in eit in the esta China’s who are look blishmen Brussel decided ing with: Brussels, internal • Comprehensive training. Every aspect of contemporary China is dealt t of a joint and exte for in-depth an academic to institute language, culture, marketing, human resources management, economics,rnal internadevelopm analyses and that offe “Institute a deep ents. tional relations, politics, society, art and law. rs answ er und ers erstand ing of • Recognizing the importance of experience. An integral part of the training consists of a 16 weeks long internship or research project. In order to make this possible, some courses involve self study. According to a student’s personal interest and the availability of trainee posts, the internship can take place in Belgium, Europe or China. As an alternative for the internship, students may opt for a research project.

GUIDE CHINA STUDY

• Networking. Networking is a key element for making business BICCsuccessful. S stan Therefore the postgraduate includes some networking sessions, enhancing ds thefor relevance Our focu DUA student’s value on TES the labour market. GRA s is on POST it dete contemp rmines • Graduates will be able to:S and expl orary Chin underst a. Hist ING SEMINAR ains toda anding, MOV ory is p understand contemporary China trends. our rese y’s Hands-o arch aims society. BICC only dealt RSES with in COU n know by inpu p reflect on S striv GUAGEthe future developments of China ledge tran at anticipa case t from LAN ting prob es for insig practitio sfer: cour p retrieve and analyse specialist literature ht and lems and ners. ses of acad importa BICCS has emic qual p conduct research on contemporary China the disp ity are enri nt osal of ched S Lect a broad urers, STUDIE RY CHINA expertise of their both academic OF CONTEMPORA s and prac specialis INSTITUTE ELS the mos ation. As BRUSS titioners t recent knowledg a result, our train, are carefully selected e and insig ings are on the BICCS is continuo hts. a unique usly enri basis ched by meeting platform At BICC S there P.R.China is a mut European University ual l – Renmin and teac researchers. This exchange of siteit Brusse the pers hing activ offers a Vrije Univer VISION pectives very rich ities of EXPERIENCE between the Insti and nuan Chinese KNOWLEDGE tute. BICCS hold ced base NG and for the s a mul UNDERSTANDI research tidiscipli nary appr The BICC S oach, resu business teaching staff lting in , consists a broad from havi management, of spec view on law, ialists in ng a oneChina polit sided viewsociology and cultural ical science, econ . BICCS ackn science. This prev omics, owledges ents us the impo That’s why rtance of a good 10. diplomat we provide vario network s, experien chambers of us networking sessi com ced prac relations titioners merce, employe ons with gove with Chin rnment and orga rs fede form an authoriti ratio nisation interesti a. And last but es, s prom ns, sector spec ng netw not least ialists, ork. : the cour oting the se participa commercial nts them selves

2007-2008

1.

20 JAAR

WETENSCHAPSCOMMUNICATIE Al twintig jaar werkt de Vrije Universiteit Brussel projecten uit rond wetenschapscommunicatie. Met initiatieven als de Wetenschapsweek en de Wetenschapswinkel, (reizende) tentoonstellingen en diverse onderwijsprojecten voor leerlingen uit het secundair onderwijs loopt de Vrije Universiteit Brussel inzake wetenschapscommunicatie voorop in Vlaanderen. De bijdragen worden geapprecieerd. Zo werd de ‘Wetenschapsweek’ door heel Vlaanderen opgepikt en ook het meest recente project, de Wetenschapswinkel, vindt veel navolging.

20

Eerste postgraduaten China-studies gestart Om jonge professionals en studenten de kans te geven hun diploma aan te vullen met kennis over China, startte de Vrije Universiteit Brussel met de postgraduaten ‘Contemporary Studies’ en ‘China Business Development’. De opleidingen worden uitgewerkt door het Brussels Institute of Contemporary China Studies (BICCS), een samenwerkingsverband van de Vrije Universiteit Brussel met de Renmin University of China (Peking). Vanaf september 2007 wordt het opleidingsaanbod uitgebreid met de postgraduaten ‘Chinese Law’ en ‘Contemporary Chinese Art’. Ook de zogenaamde Moving Seminars, eveneens georganiseerd door BICCS, schoten in 2006 uit de startblokken. Deze seminars voorzien in een drietal opleidingsmomenten in Brussel, aangevuld met een achtdaagse praktijkervaring in China. BICCS wil zakenlui op die manier helpen bij een geslaagde marktintroductie, productpromotie, contractvorming en/of het zich daadwerkelijk vestigen in China.

Internationaal colloquium over het platform in de kunsten Eind 2006 (1-2 december) zette de Universitaire Associatie Brussel, samen met haar partners uit het culturele landschap van de hoofdstad (Bozar, de Munt, Wiels en het Koninklijk Filmarchief van België), het Platform ‘Doctoraat in de Kunsten’ op de sporen. Dat gebeurde met een drukbezocht internationaal colloquium dat zich boog over de betekenis en de noodzakelijkheid van een toenadering tussen de academische wereld en de wereld van de kunsten. De invoering van de bachelormasterstructuur op de kunstacademies maakt het voor kunstenaars immers mogelijk om een wetenschappelijke doctorsgraad te behalen. Bekende kunstenaars, zoals Daniel Buren, Mogens Rukov, Peter Delpeut, Frank Madlener, Luciano Fabro, Peter Greenaway, Helmut Lachenmann, Luc Tuymans en Wim Henderickx formuleerden in het Brussels Hoofdstedelijk Parlement hun visie op deze problematiek.

21


Momenten uit 2006

Milieu op de eerste plaats

Grootste hotspot van België Op de campus van de Vrije Universiteit Brussel werd in december 2006 het grootste draadloze internetnetwerk van België in gebruik genomen. Meer dan tienduizend studenten en academici kunnen op de campussen (gelegen in Etterbeek/Elsene) van de Vrije Universiteit Brussel en de Université Libre de Bruxelles gratis draadloos internetten. Het netwerk bestrijkt ruim een vierkante kilometer. Om de bezoekers van de campus draadloos te laten e-mailen en surfen, zijn 78 antennes geplaatst. Het hele project kostte 720.000 euro en werd gefinancierd door het Brussels Hoofdstedelijk Gewest.

Ruim 400 bibliotheken werken met Vubis-software Het bibliotheeksysteem Vubis, waarmee bibliotheekcatalogi worden geautomatiseerd, werd in januari 2006 in gebruik genomen door de University of Nairobi (UONBI, Kenia). De Vubissoftware, door de Vrije Universiteit Brussel ontwikkeld, wordt nu reeds in 400 bibliotheken gebruikt; 260 in België, 100 in Nederland, maar ook bibliotheken in Frankrijk, het Verenigd Koninkrijk, de Verenigde Staten van Amerika, Malta, Roemenië, Zwitserland, Denemarken en nu dus ook Kenia gebruiken het Vubis-softwaresysteem.

22

Een grootschalige interne enquête wees uit dat de personeelsleden van de Vrije Universiteit Brussel milieubewust denken. 55% van de respondenten is overtuigd zelf een actieve bijdrage te kunnen leveren aan een beter milieu. Het aantal medewerkers dat beweert reeds consequent milieuvriendelijk te werken, is echter een stuk lager, namelijk 26%. Dit verschil tussen houding en gedrag gaat de Vrije Universiteit Brussel nu aanpakken. Ze richt, als eerste universiteit in Vlaanderen, ‘EcoTeams op het Werk’ op. Daardoor krijgen medewerkers meer begrip voor de maatregelen, waardoor een breder draagvlak ontstaat voor alle aspecten van interne milieuzorg.

150 jaar Vlaamse studenten in Brussel Tientallen vooraanstaande Vlamingen studeerden in Brussel. Ofwel als Vlaamse minderheid aan de Université Libre de Bruxelles (zoals Herman Decroo, Louis Tobback, Leo Apostel, Lodewijck De Raet, Cesar De Paepe, August Vermeylen, Julius Hoste) of als pionier aan de jonge Vrije Universiteit Brussel (zoals Karel De Gucht, Patrick Dewael, Norbert De Batselier en Bert Anciaux). In mei 2006 was het precies 150 jaar geleden dat de eerste Vlaamse studentenkring, het ‘Nederduitsch Taalminnend Genootschap Schild en Vriend’ in Brussel het levenslicht zag. Die verjaardag werd gevierd met een grote overzichtstentoonstelling over 150 jaar Vlaamse studenten in Brussel.

Universitair Ziekenhuis start met kinderpsychiatrie Het Universitair Ziekenhuis van de Vrije Universiteit Brussel krijgt een afdeling kinder- en jongerenpsychiatrie, de eerste Nederlandstalige afdeling in Brussel. In 2006 werd begonnen met de voorbereidingen voor de bouw van een nieuwe vleugel. Eind 2008 opent de nieuwe afdeling die voor 60% gesubsidieerd wordt door de Vlaamse overheid.

23


Onderzoeksbeleid

2006 bekeken door … de vicerector onderzoek PROJECTEN DIE WERDEN AFGEROND:

UITDAGINGEN VOOR VOLGEND JAAR:

• Het interne verdelingmodel voor de onderzoeksmiddelen. Dit model kreeg in 2004 van een Nederlands expertteam lof wegens zijn helderheid. Het zorgt voor een evenwichtige middelenverdeling tussen de humane wetenschappen, de basis-, natuur- en toegepaste wetenschappen, en de biomedische wetenschappen. Het werd in 2006 een eerste maal getoetst aan zijn initiële doelstellingen, namelijk een gelijke slagkracht geven aan de drie onderzoeksgebieden in functie van hun onderzoeksprestaties. Het werkt prima. • De inbedding van het universitair onderzoek in de Brusselse regio. Het volume vergroot gestadig en de types onderzoek werden gediversifieerd. Zowel economische, sociale, culturele, institutionele, gezondheidszorg, infrastructurele als organisatorische projecten zijn lopende. • De interne kwaliteitsbewaking van het onderzoek gebaseerd op onderzoeksdisciplines. We hebben hiervoor een matuur systeem dat leidt tot concrete remediëringsplannen. Het model wordt nu ook in de wetenschappelijke literatuur over onderzoeksmanagement bekend gemaakt. • CROSSTALKS, het industrie-universiteitsnetwerk van de Vrije Universiteit Brussel dat zijn redelijk eigenzinnig format gevonden heeft. De (internationale) uitstraling van zijn publicaties neemt toe en de erkenning in brede socio-economische en overheidskringen is een feit. • Drie onderzoekszwaartepunten en twee groeiers in zake strategisch basisonderzoek. Dankzij strategisch gekozen investeringen op basis van road maps steunt het IOF (Industrieel OnderzoeksFonds) nu vijf kweekvijvers voor technologie/kennis transfer.

• Verdere uitbouw van onderzoekszwaartepunten zonder afbreuk te doen aan het eigen initiatief van de vorser. • Verhoging van het grote maar stagnerend aantal doctoraten in de wetenschappen. • Inkorting van de gemiddelde duur van het doctoraat in sommige disciplines, vooral in de humane wetenschappen, zonder kwaliteitsverlies. • Verhoging van het grote maar stagnerend aantal publicaties en citaties in de biomedische weten schappen. • Ontwikkeling en acceptatie van een betere methodiek bij de evaluatie van het individuele onderzoeks dossier voor aanstellingen en bevorderingen.

PROJECTEN DIE WERDEN OPGESTART:

OPVALLENDSTE BEVINDINGEN: • De vlotheid waarmee we de afgelopen jaren nieuwe onderzoeksbronnen, via zowel bedrijven als Europese projecten, wisten aan te boren. • De continue stijging van de onderzoeksgelden die we in competitie met anderen verwerven. • Het sterk verbeterde begeleidingsproces van de doctorandi. • De hoge impact van ons onderzoek in de wetenschappelijke wereld, de maatschappij en het innovatieproces. • Het enthousiasme bij de initiatieven die kunst en wetenschap samenbrengen.

• De gewenste schaalvergroting en bundeling van de onderzoekskrachten in grotere gehelen begint zich te manifesteren in de meeste faculteiten. • Twee multidisciplinaire platformen werden gestart in samenwerking met de Erasmus Hogeschool. Het Brussels Stadsplatform wenst bruggen te leggen tussen “De geleefde stad”, “De gebouwde stad” en “Het ontwerp van de publieke ruimte”. Het stadsplatform brengt de wetenschappelijke expertise in stedenbouw en ruimtelijke planning, criminologie, stadsgeschiedenis en overheidsmanagement, … samen. Het Kunstenplatform legt de brug tussen artistiek en wetenschappelijk onderzoek en tracht artistieke excellentie te verzoenen met het doctoraat in de kunsten volgens een eigen Brussels model. • Mobiliteit in de Europese en Mondiale onderzoeksruimte wordt belangrijker, zowel voor het persoonlijk onderzoeksdossier als voor de onderzoeksfaam van de instelling. We kondigen vacatures voor senior vorsers aan op internationale websites. De beoordeling van onderzoekers en onderzoeksprojecten gebeurt nog meer dan in het verleden door buitenlandse collega-onderzoekers. We trekken extra middelen uit voor de mobiliteit van onze jonge vorsers. Op excellentieniveau hebben we een mooi palet van internationale kandidaten aangetrokken die deelnemen aan de Odysseus competitie (een initiatief van Minister Moerman voor het aantrekken van buitenlandse topvorsers).

24

25


Onderzoeksbeleid

Onderzoeksbeleid Accent op strategisch basisonderzoek Op 14 maart 2006 werd het onderzoeksbeleidsplan voor de komende vijf jaar (2006-2011) goedgekeurd door de Raad van Bestuur. Het onderzoeksmanagement van een universiteit heeft als opdracht alle onderzoekstypes, gaande van fundamentele wetenschappelijke ontdekkingen tot en met de ontwikkeling en economische implementatie ervan, op een specifieke wijze te ondersteunen. De Vrije Universiteit Brussel doet dit overigens naar behoren. Dat bleek uit een doorlichting van Nederlandse experts in 2004, in opdracht van de Vlaamse Interuniversitaire Raad (VLIR). De externe commissie prees de Vrije Universiteit Brussel voor de kwaliteit van haar onderzoeksmanagement. Vooral de heldere structuur viel hen daarbij op, alsook de aandacht voor talentontwikkeling en de evenwichtige verdeling van de onderzoeksgelden. Wetenschappelijk onderzoek kan grofweg ingedeeld worden in drie types. De ondersteuning van het fundamenteel onderzoek en de interface naar de bedrijfswereld zijn volgens het R&D-departement van de Vrije Universiteit Brussel al goed uitgebouwd. De ondersteuning van het derde type onderzoek, het strategisch basisonderzoek, staat volop in de steigers. Dit onderzoekstype wint de laatste jaren meer en meer terrein. Strategisch basisonderzoek richt zich op het uitbouwen van een wetenschappelijke of technologische capaciteit met op lange termijn economische en/of maatschappelijke toepassingen als doelstelling. Het zal de komende vijf jaar dan ook optimaal onderbouwd worden.

Aanwezig in belangrijke EU-onderzoeksprojecten De Vrije Universiteit Brussel participeert in heel wat belangrijke Europese en internationale onderzoeksinitiatieven. In 2006 waren nog negen van de 58 onderzoeksprojecten uit het vijfde kaderprogramma waaraan de Vrije Universiteit Brussel meewerkte, lopende. Het merendeel van deze projecten is ondertussen dus voltooid. De Vrije Universiteit Brussel participeerde in het vijfde kaderprogramma – een meerjarenprogramma voor onderzoek dat de Europese Unie financiert – voor een totaal bedrag van ruim 10 miljoen euro. In het zesde kaderprogramma wist de Vrije Universiteit Brussel, met een participatie in 64 projecten, opnieuw een prominente plaats te veroveren. Temeer daar ongeveer de helft van deze 64 projecten bestaat uit felbegeerde Networks of Excellence (10) en Integrated Projects (20). In twee Europese topprojecten, namelijk fotonica en diabetes, neemt de Vrije Universiteit Brussel het coördinatorschap op zich. Dit betekent dat het onderzoekszwaartepunt op de Vrije Universiteit Brussel ligt. De Vrije Universiteit Brussel neemt ook deel aan drie trainingsnetwerken in het kader van de Marie Curie-acties.

Brusselse wijken onder de loep In opdracht van het Brussels Gewest voert de Vrije Universiteit Brussel een onderzoek naar de verschillende wijken in het gewest. Samen met enkele andere onderzoeksteams brengt de Vrije Universiteit Brussel meer dan 100 Brusselse wijken in kaart. Ze beoordelen de wijken ook op basis van indicatoren zoals de graad van kansarmoede, werkloosheid of rijkdom. FM Brussel, 4 oktober 2006

ONDERZOEKSMIDDELEN GESTEGEN MET 9%

In 2006 bedroeg het onderzoeks budget van de Vrije Universiteit Brussel 67.608.908 euro, 9% meer dan vorig jaar. Vooral de geldstroom uit Europese onderzoeksprojecten nam sterk toe.

80 onderzoeksmiddelen in miljoen euro

Bijna 68 miljoen euro onderzoeksgeld, ofwel een stijging van 9%

70 60 50 40 30 20 10 0 2001

26

2002

2003

2004

2005

2006

27


Onderzoeksbeleid

Miljoenencontract Het biotechnologiebedrijf Ablynx tekent een contract voor onderzoek naar geneesmiddelen voor de ziekte van Alzheimer met de Duitse farmareus Boehringer Ingelheim. Het contract is meer dan 192 miljoen euro waard. Ablynx ontwikkelt en doet onderzoek naar zogenaamde ‘nanobodies’, een nieuwe klasse geneesmiddelen op basis van antilichamen van kameelachtige dieren zoals lama’s. De eerste stappen voor die technologie werden gezet aan de Vrije Universiteit Brussel. Het onderzoek werd later voorgezet aan het Vlaamse biotechinstituut VIB, waarvan Ablynx een spin-off is. De Tijd, 8 januari 2007

Onderzoeksprijzen voor kankerimmuuntherapie en fotonica

Steun voor potentiële groeiers Vorig jaar werden de onderzoeksgelden van het Industrieel Onderzoeksfonds (IOF), dat de Vlaamse regering in 2004 oprichtte voor toepassingsgericht onderzoek met economische finaliteit, toegekend aan drie labo’s van excellentieniveau: Toegepaste Natuurkunde en Fotonica (TONA), Elektronica en Informatica (ETRO) en de onderzoeksgroep rond Industriële Microbiologie en Voedingsbiotechnologie (IMDO). Hiermee kiest de Vrije Universiteit Brussel resoluut voor de uitbouw van zwaartepunten. De drie groepen krijgen een langetermijnfinanciering (5 jaar) die hun excellentie op wereldvlak moet ondersteunen. In 2006 werd een nieuwe oproep gelanceerd. Ditmaal om ‘groeiers’ de kans op IOF-financiering te geven. Het gaat hier om groepen die nog niet het niveau van een IOF-zwaartepunt hebben bereikt, maar wel duidelijk het potentieel daartoe hebben. Het toekennen van een extra financiering moet hen hierbij helpen. Verschillende ‘groeiers’ dienden een aanvraag in. De aanvragen werden onder meer voorgelegd aan externe experten. Twee groepen werden weerhouden voor financiering als groeier: de vakgroep Mechanica van Materialen en Constructies en de onderzoeksgroep van professor Johan Deconinck van de vakgroep Elektrotechniek - Energietechniek. Zij ontvangen gedurende vijf jaar 100.000 euro per jaar uit het Industrieel Onderzoeksfonds (IOF).

Drievierde van de spin-offbedrijven houdt stand De Vrije Universiteit Brussel telt 16 actieve spin-offs en participeert in IICB en ICAB NV, twee incubators in de nabijheid van haar campussen. De Vrije Universiteit Brussel lanceert spin-offs van hoge kwaliteit. Drievierde van de in de afgelopen jaren opgerichte bedrijven houdt stand. Een aantal nieuwe spinoffbedrijven zijn in voorbereiding.

28

De onderzoeksraad van de Vrije Universiteit Brussel beheert een aantal prijzen, waaronder de Prijs Ignace Vanderschueren voor het beste doctoraatsonderzoek en de Prijs Roger Van Geen ter bekroning van een onderzoekscarrière. Dr. Aude Bonehill van het laboratorium voor Moleculaire en Cellulaire Therapie ontving de prijs Ignace Vanderschueren 2006 voor haar onderzoek naar kankerimmuuntherapie. Dit doctoraatsonderzoek levert een bijdrage in de zoektocht naar de volgende generatie van kankertherapieën. Prof. dr. Hugo Thienpont van de vakgroep Toegepaste Natuurkunde en Fotonica ontving de Prijs Roger van Geen 2006. Deze prijs, die zesjaarlijks wordt toegekend, bekroont de onderzoekscarrière van een vorser aan de Vrije Universiteit Brussel.

Samenwerking met Universiteit Gent voor reproductieve geneeskunde en genetica De Vrije Universiteit Brussel gaat nauwer samenwerken met de UGent op het vlak van reproductieve geneeskunde en genetica. Beide universiteiten gaan samen een netwerk opzetten voor genetische diagnose van embryo’s. Heel concreet zullen patiënten hun vruchtbaarheidsbehandeling kunnen laten uitvoeren in Gent, maar hun zogenaamde pre-implantatie genetische diagnose (PGD) in Brussel. Het voordeel voor de patiënt is dat die zich niet meer moet verplaatsen en in één instelling kan blijven. Normaal behoort PGD niet tot het standaard behandelingspakket van ieder IVF-centrum. De Vrije Universiteit Brussel beschikt op dat vlak over een instelling met wereldfaam, die nu al jaarlijks zo’n 700 PGD cycli voltooit. Er is ook intentie om samen te werken op het niveau van stamcellen. Terwijl het Brusselse stamcelcentrum ervaring heeft in de technologie en meer bepaald in het verkrijgen van unieke stamcellijnen, beschikt Gent over de nodige expertise in de technologie van de nucleaire transfer.

29


Onderzoeksbeleid

IN 2006 WERDEN 114 DOCTORATEN AFGEROND

Ruim duizend doctoraten in voorbereiding

100 80 60 voltooide doctoraten

We zijn vooral bezig met slapen en eten

In 2006 rondden 114 onderzoekers hun wetenschappelijk proefschrift succesvol af. Vooral in de faculteiten Wetenschappen, Geneeskunde & Farmacie en Ingenieurswetenschappen wordt veel doctoraatsonderzoek verricht. En dit vooral in domeinen als de biotechnologie, elektronica en informatieverwerking, artificiële intelligentie, reproductieve geneeskunde, menselijke genetica, fotonica, diabetesonderzoek en milieuvriendelijke en fijnchemie. In 2003 werd aan de Vrije Universiteit Brussel een volledig vernieuwd doctoraatsreglement van kracht. In totaal zijn 1.002 doctoraatsproefschriften vandaag in voorbereiding. Er zijn 58% mannen en 42% vrouwen onder onze doctorandi.

120

40 20 0

De Vlaming is bijna de helft van de tijd bezig met lichaamsverzorging in de ruime zin van het woord: slapen, eten, drinken en zich wassen. Dat blijkt uit een grootschalig onderzoek van de Vrije Universiteit Brussel. Sociologen onderzochten acht jaar lang hoe de Vlamingen de 24 uur in een dag van minuut tot minuut besteden.

2001

2002

2003

2004

2005

2006

VRT-nieuws, 29 november 2006 WETENSCHAPPELIJKE PUBLICATIES GEREGISTREERD IN REDNET

Aantal geregistreerde wetenschappelijke publicaties gestegen met 11%

Jongeren en wetenschap. Dat is al twintig jaar lang een belangrijk thema voor de Vrije Universiteit Brussel. Indertijd introduceerde de Vrije Universiteit Brussel de Wetenschapsweek. In oktober 2006 ging de tiende editie door. Ook startte de cel Wetenschapscommunicatie in de jaren negentig met een aantal jongerenprojecten. Projecten als Stimulus, ComiX-files, Virtueel Museum enzovoort werden voor leerlingen uit het secundair onderwijs uitgewerkt en met succes gelanceerd. Het meest recente project, de Wetenschapswinkel, vindt wederom veel navolging. De twintigste verjaardag van de “Cel wetenschapscommunicatie” werd gevierd met twee themadagen. Tijdens de eerste dag stond het thema ‘Jongeren en Wetenschap anno 2012’ centraal. Minister Fientje Moerman en Minister Frank Vandenbroucke bespraken de strategieën, opportuniteiten en knelpunten op het vlak van jongerencommunicatie. Tijdens de tweede themadag onder de noemer ‘Interlandse dag Wetenschaps winkels’ werden Nederlandse en Belgische Wetenschapswinkels samengebracht om elkaar te inspireren. De publicatie ‘Twintig jaar wetenschapscommunicatie aan de Vrije Universiteit Brussel’ is te raadplegen via www.vub.ac.be/wetenschapscommunicatie. In 2006 werden ook nog een aantal nieuwe projecten opgestart. Pi is een wetenschapstraject voor jongeren tussen 12 en 19 jaar dat tracht het bezoek aan wetenschappelijke musea te stimuleren via exclusieve verwendagen. In oktober 2006 startte dit pilootproject in samenwerking met Klasse. Vier maanden later telt Pi al 1.000 leden. Verder werd het eerste poolproject Poleposition 1 afgesloten in Tour&Taxis. Meer dan 700 jongeren en leerkrachten werkten er aan mee. Aan het project Stimulus werd een nieuwe educatieve module voor de eerste graad van het secundair onderwijs toegevoegd: de Stimulusgsm.

30

2.500 2.000 1.500 1.000 publicaties

Voorloper inzake wetenschapscommunicatie

De wetenschappelijke publicaties van onze onderzoekers worden geregistreerd in REDNET, een databank van het departement Research & Development van de Vrije Universiteit Brussel. Het aantal wetenschappelijke artikels in gerenommeerde tijdschriften liep in 2006 op tot 2.799. Elf procent meer dan vorig jaar. Aangezien niet alle vorsers hun wetenschappelijke publicaties ingeven in REDNET ligt het effectieve aantal wetenschappelijke publicaties naar alle waarschijnlijkheid hoger.

3.000

500 0

2004

2005

2006

Kwaliteitszorg via disciplinegewijze evaluaties De Vrije Universiteit Brussel hecht veel belang aan kwaliteit. Niet alleen van haar opleidingen maar ook van haar wetenschappelijk onderzoek. Sinds 1997 worden systematisch onderzoeksdisciplines geëvalueerd. Dit gebeurt door peer reviews. Vakgenoten met internationale faam lichten het onderzoek binnen een bepaald domein door. In 2006 werd de doorlichting van de disciplines ‘Engineering’ en ‘Politieke en Sociale Wetenschappen’ afgerond. De onderzoeksteams van de Vrije Universiteit Brussel in deze disciplines behaalden over het algemeen een goede score. Quoteringen als ‘excellent’ en ‘high’ kwamen veelvuldig voor. In het verleden werden biotechnologie, rechten, informatica, economie, scheikunde, farmacie en letteren & wijsbegeerte al onder de loep genomen. In 2007 worden ‘Mathematics’ en ‘Physics & Geosciences’ afgerond.

31


Onderzoeksbeleid

Advies voor de Bundesliga De bvba Double Pass, een spin-off van de Vrije Universiteit Brussel, heeft een contract afgesloten met de Deutsche Fusball Liga en de Deutscher Fussball-Bund. Het bedrijf krijgt de opdracht om de opleidingscentra van de Bundesliga-clubs, zoals Hamburg SV, Bayern München of Werder Bremen, door te lichten en verder te professionaliseren. Brussel Deze Week, 5 oktober 2006

Stijgende vraag naar ‘crosstalking’ Crosstalks, het universiteits- en industrienetwerk van de Vrije Universiteit Brussel, bouwt sinds eind 2003 een unieke en thematisch gestuurde netwerking uit. Aan de hand van congressen, science & industry lunches, informele brainstormsessies en aantrekkelijke publicaties worden de onderwerpen vanuit verschillende perspectieven uitgediept. Ze krijgen een nieuwe aanzet tot verder onderzoek of discussie. Onlangs verscheen het tweede Crosstalksboek: ‘Brave New Interfaces’. Dit boek biedt een aparte kijk op de manier waarop allerhande interfaces bepalen hoe we leven, werken, spelen, liefhebben, denken en bewegen. De verdeling van ‘Brave New Interfaces’ gebeurt niet alleen vanuit de academische wereld maar ook via Europese culturele platformen zoals het Centre Pompidou, le Palais de Tokyo en de Biennale van Venetië. Dit verbreedt de impact ervan. In parallel werkt Crosstalks verder aan de uitbouw van ‘The Future of Medication’. Met dit meerjaren project zoekt Crosstalks naar toegevoegde waarde in de gezondheidszorg, vanuit de geneesmiddelenindustrie en vanuit alle belanghebbende partners. De grote uitdaging is een meer efficiënte en transparante gezondheidszorg. Meer info: http:// crosstalks.vub.ac.be.

Journalisten citeren veelvuldig onze onderzoekers Journalisten doen dagelijks een beroep op de wetenschappelijke kennis van onze onderzoekers. In 2006 werd de Vrije Universiteit Brussel vermeld in ruim 4.000 kranten- en tijdschriftenartikels in de zogenaamde populaire media1. De Vrije Universiteit Brussel was het meest aanwezig in De Standaard, De Morgen, Het Laatste Nieuws en Het Nieuwsblad. In 2006 was de Vrije Universiteit Brussel 289 keer aanwezig in de audiovisuele media2. 1 Uit het Franstalige en Nederlandstalige landsgedeelte 2 Alleen de aanwezigheden in journaals worden geteld

32

Nieuw platform rond grootstedelijke problematiek Naast het Platform Doctoraat in de Kunsten startte de Universitaire Associatie Brussel met een Brussels Stadsplatform. Om elkaar te versterken, werden alle onderwijs- en onderzoeksactiviteiten aangaande grootsteden verenigd in een platform. De wetenschappelijke expertise van dit Brussels Stadsplatform beslaat een breed domein. Onderzoekers en docenten uit studiegebieden als stedenbouw en ruimtelijke planning, stadsgeschiedenis, overheidsmanagement, criminologie, stedelijke transformatieprocessen en stedelijk beleid werken dankzij het platform samen en wisselen informatie uit. Daarnaast organiseert het platform studiedagen en workshops rond de grootstedelijke problematiek. Het Brussels Stadsplatform staat dan ook sterk inzake maatschappelijke dienstverlening naar grootsteden in het algemeen en naar Brussel in het bijzonder.

Internationale onderzoekssamenwerking focust op China Het Bijzonder Onderzoeksfonds (BOF) stimuleert de internationale samenwerking tussen Vlaamse onderzoekers en onderzoekers uit andere landen. Het Bijzonder Onderzoeksfonds reserveert hiervoor middelen en doet tweejaarlijks een oproep per groep van prioritaire partnerlanden. In 2006 werd evenwel geen nieuwe oproep gelanceerd. De financiering voor internationale onderzoekssamenwerking via het Bijzonder Onderzoeksfonds wordt namelijk hervormd. In afwachting hiervan werd een beperkt deel van de Bijzonder Onderzoeksfonds-gelden, 150.000 euro, besteed aan een verlenging van de samenwerkingsprojecten met China. Het resterende geld is overgeheveld naar 2007.

33


Onderzoeksbeleid

Redelijk Eigenzinnig Op het moment dat ik voel dat te veel mensen over iets hetzelfde denken, is mijn reflex: is dat wel zo? En dan ga ik verder zoeken: is er geen andere invalshoek aan dit verhaal? (…) Hoe dat komt? Een combinatie van mijn slecht karakter en mijn opleiding aan de Vrije Universiteit Brussel zeker? Yves Desmet, politiek hoofdredacteur De Morgen

Al twee jaar op rij hoogste slagingspercentage in IWT-competitie

Belangrijke partner inzake ontwikkelingssamenwerking

Alle Vlaamse universiteiten proberen in aanmerking te komen voor de onderzoeksgelden van het Instituut voor de Aanmoediging van Innovatie door Wetenschap en Technologie (IWT). Ze doen dit aan de hand van projectvoorstellen. Deze voorstellen worden gescreend door mensen uit de industrie en leden van andere onderzoeksinstellingen. De jonge onderzoekers moeten hun projectvoorstel ook mondeling verdedigen voor een jury. Al twee jaar op rij noteert de Vrije Universiteit Brussel het hoogste slagingspercentage in deze competitie. Dat wil zeggen dat de projecten van onze onderzoekers het vaakst weerhouden worden door de IWT-commissie voor financiering; in bijna de helft van de gevallen (47,3%). De slaagpercentages van de andere Vlaamse universiteiten liggen lager (KULeuven 43%, UGent 36% en UA 26%). Qua kwaliteit van de kandidaat onderzoekers eindigt de Vrije Universiteit Brussel bovenaan, op een gedeelde plaats met de KULeuven. Tot slot blijken de Vrije Universiteit Brussel en de KULeuven de enige universiteiten te zijn waarbij geen enkele discipline een slaagpercentage behaalt dat 10% lager is dan het globaal slaagpercentage. De projectvoorstellen van de Vrije Universiteit Brussel situeren zich vooral in de disciplines apotheker, arts, bio-ingenieur, burgerlijk ingenieur, biotechnologie, natuurkunde, biomedische wetenschappen, scheikunde, biochemie, informatica en biologie.

De Vrije Universiteit Brussel heeft in het kader van de door de Vlaamse Interuniversitaire Raad (VLIR) gestimuleerde ontwikkelingssamenwerking een 10-jarige samenwerkingsovereenkomst met universiteiten in Vietnam (Hanoï Universiteit voor Technologie), Cuba (Unversidad Central Marta Abreu de las Villas) en Kenia (University of Naïrobi en Moï University). De Vrije Universiteit Brussel ontving in 2006 ruim 750.000 euro van de VLIR-UOS (entiteit voor universitaire ontwikkelingssamenwerking) voor haar aandeel in vijf masteropleidingen die actuele onderwerpen van de ontwikkelingsproblematiek behandelen. Het betreft de masters Human Ecology, Ecological Marine Management, Molecular Biology, Water Resources Engineering en Physical Land Resources. Dit is één derde van het totale VLIR-UOS-budget voor internationale cursusprogramma’s. Aandacht gaat ook naar het opleiden van academici uit ontwikkelingslanden en bijgevolg toekomstige kaders die noodzakelijk zijn voor de ontwikkeling van een samenleving. 80 studenten van de Vrije Universiteit Brussel, afkomstig uit ontwikkelingslanden, ontvingen een VLIR-UOS-beurs waarmee ze konden deelnemen aan bovenstaande opleidingen en andere trainingsprogramma’s. Voor 347 andere aan de Vrije Universiteit Brussel ingeschreven studenten uit ontwikkelingslanden, ontving de Vrije Universiteit Brussel 1.059.185,66 euro van het budget opleidingskosten van de VLIR-UOS, ofwel bijna 30% van het totaal budget dat VLIR-UOS over de Vlaamse universiteiten verdeelt. Los van de VLIR-UOS-budgetten werkt de Vrije Universiteit Brussel intensief samen met de Renmin University (China). Met deze universiteit wordt samengewerkt in het kader van de Joint Master in EU-studies en de uitbouw van een Institute of Contemporary China Studies in Brussel. Met North Western Polytechnic University (NWPU) werd een gezamenlijke onderzoeksgroep over audio-visuele signaalverwerking opgestart in 2006. Het China Scholarship Council, een departement van het Chinese Ministerie van Onderwijs, heeft met de Vrije Universiteit Brussel een samenwerkingsakkoord waarbij Chinese doctoraatsstudenten aan de Vrije Universiteit Brussel worden opgeleid en een doctoraatsdiploma kunnen behalen. In 2006 zijn de eerste 10 Chinese doctoraatsstudenten met hun onderzoek gestart.

Risicokapitaalfonds erkend door het Vlaams innovatiefonds In 2006 werd het risicokapitaalfonds van de Vrije Universiteit Brussel erkend als partnerfonds van Vinnof, het Vlaams innovatiefonds. Het Vlaams innovatiefonds werd opgericht door Minister Fientje Moerman en verstrekt risicokapitaal aan innovatieve ondernemers in Vlaanderen. In 2002 richtte de Vrije Universiteit Brussel met privépartners een risicokapitaalfonds op voor spin-offbedrijven. Kapitaal wordt verstrekt door de Vrije Universiteit Brussel, GIMB via Brustart, Ethias Leven, Fortis Private Equity en KBC Private Equity. BI3, zo heet het Brusselse risicokapitaalfonds, nam participaties in vier onderzoeksbedrijven. BI3 is bezig met de voorbereidingen voor een participatie in nieuwe spin-offdossiers. I3 in de naam BI3 staat voor de drie fasen die een spin-offbedrijf kenmerken: imagination, innovation en incubation. http://www.vub. ac.be/infovoor/bedrijven/startkapitaalfonds.html

Redelijk Eigenzinnig In het dorp waar ik opgroeide voelde ik mij als een kikker in een emmer. Door aan de Vrije Universiteit Brussel te gaan studeren, kon ik over de rand van die emmer kijken, er uit springen en een heel nieuwe wereld ontdekken. Goedele Liekens, mediafiguur

34

35


Onderwijsbeleid

2006 bekeken door … de vicerector onderwijs PROJECT DAT WERD AFGEROND: Binnen alle faculteiten zijn de afgelopen jaren initiatieven genomen op het vlak van onderwijsvernieuwing. Hierdoor namen onder meer de actieve leermethoden toe: groepswerk, projectwerk en opdrachten waarbij studenten gebruik maken van het teleleerplatform. Het leidde ook tot aanvullende evaluatietechnieken, zoals peer-assessment en portfolio’s. In februari lichtte een aantal specialisten, in opdracht van de Minister van Onderwijs, onze onderwijsvernieuwingsprojecten door. Zij waren onder de indruk. Vooral de gedrevenheid waarmee de projecten werden uitgewerkt, viel hen op. Ook Europees neemt de Vrije Universiteit Brussel het voortouw op het vlak van onderwijsvernieuwing. In drie Europese projecten is de Vrije Universiteit Brussel zelfs hoofdcontractant. De commissie van de Minister van Onderwijs had overigens ook lovende woorden voor onze bachelor- en masterhervormingen.

PROJECT DAT WERD OPGESTART: Onderwijsprojecten die onze inbedding in Brussel ten volle benutten, plezieren mij. Het project ‘Campus Opera’ werd in 2006 opgestart in samenwerking met de Koninklijke Muntschouwburg. Het ‘Kunsten platform’ en het doctoraat in de Kunsten dat samen met BOZAR vorm krijgt, is hier een ander voorbeeld van. Het brugproject onderwijs-economie, ‘Technologisch Ondernemen’ genaamd, waarvoor de overheid en de bedrijfswereld 500.000 euro vrijmaakten, bewijst dan weer dat we met ons onderwijs inspelen op de maatschappelijke noden.

OPVALLENDSTE BEVINDING: De vlucht die het gebruik van ons teleleerplatform neemt. In 2006 logden studenten en docenten 840.000 keer in, een stijging van 35% vergeleken met vorig jaar. En ruim 12 miljoen keer werd een pagina van het platform bekeken.

UITDAGING VOOR VOLGEND JAAR: Dat blijft natuurlijk de optimalisering van ons onderwijsaanbod en dit in samenwerking met onze partners binnen en buiten het Brusselse hogeronderwijslandschap.

36

37


Onderwijsbeleid

Onderwijsbeleid Dokters en verplegers volgen samen les Interprofessioneel onderwijs of studenten uit verwante studierichtingen samen les laten volgen, verbetert de samenwerking tussen de verschillende beroepen. Studenten geneeskunde en kinesitherapie van de Vrije Universiteit Brussel en studenten verpleegkunde, voedings- en dieetkunde van de Erasmushogeschool Brussel, kregen samen les op campus Jette. “Interprofessioneel medisch onderwijs speelt in op de toegenomen complexiteit van het omgaan met en het behandelen van patiënten”. De resultaten van dit project werden gepubliceerd in het wetenschappelijk tijdschrift ‘Medical Education’. HR Magazine, 19 september 2006

500.000 euro om ondernemersgeest aan te wakkeren Wetenschappelijke kennis wordt nog te weinig omgezet in innovatieve producten die de economie ten goede komen. Het onderwijsproject ‘Technologisch Ondernemen’ wil hier wat aan doen. De Vlaamse regering, Bank Degroof, ETC, Ethias, Fundus, IBM Belgium, WTCM (Agoria), Yakult alsook de Participatiemaatschappij Vlaanderen maakten 500.000 euro vrij voor dit project. Studenten burgerlijk ingenieur en bio-ingenieur van de Vrije Universiteit Brussel worden tijdens hun opleiding wegwijs gemaakt in het bedrijfsgebeuren. Ze leren hoe een businessplan te schrijven, een financiering rond te krijgen en een marktstrategie te ontwikkelen. Het onderwijsproject gaat zelfs nog een stapje verder: alle ondernemersvaardigheden worden afgestemd op specifieke hoogtechnologische sectoren, zoals biotechnologie, fotonica, micro-elektronica en informatie- en communicatietechnologie. Deze sectoriële expertise wordt aangebracht door de onderzoeksafdelingen van de Vrije Universiteit Brussel en bedrijven. Burgerlijk ingenieurs en bio-ingenieurs zijn niet de enige doelgroep van dit project. Ook de studenten handelsingenieur (Solvay) kunnen kiezen voor een of meerdere technologische sectoren. Het project brengt burgerlijk ingenieurs, bio-ingenieurs en handelsingenieurs zoveel mogelijk samen. De Vrije Universiteit Brussel speelt hiermee in op de conclusies van het boek ‘Durven groeien in Vlaanderen’ van het Steunpunt Ondernemerschap, Ondernemingen en Innovatie. Het project startte in 2006 en loopt over een periode van drie jaar.

38

Participatie in twee Europese Erasmus Mundusopleidingen Erasmus Mundus is een samenwerkings- en mobiliteitsprogramma van de Europese Unie. Het wil de positie van de EU als ‘Centre of Excellence’ voor hoger onderwijs veilig stellen en uitbouwen. Dit gebeurt aan de hand van Joint Erasmus Mundus Master Courses die georganiseerd worden door een consortium van Europese universiteiten. Omdat de EU ernaar streeft van de Erasmus Mundus Masters echte topmasters te maken, worden heel strenge criteria gehanteerd tijdens de selectieprocedure. Slechts 21 van de 120 ingediende voorstellen werden weerhouden, waaronder de Master of Science in Photonics en de Master na Master in Economics of International Trade and European Integration van de Vrije Universiteit Brussel.

Lustrumeditie van de Dag van de Onderwijsvernieuwing Vijf jaar geleden lanceerde de Vrije Universiteit Brussel een beleidsplan om haar onderwijsconcept te vernieuwen. Ze ging op zoek naar nieuwe leer- en begeleidingsvormen. Het accent kwam te liggen op het ontwikkelen van inzicht, zelfstandigheid en probleemoplossende vaardigheden bij de student en minder op memoriseren en ex-cathedraonderwijs. Informatie- en communicatietechnologieën zijn hierbij een belangrijk hulpmiddel. Maar integratie van ICT in het onderwijs vergt niet alleen creativiteit, maar ook volharding. En dus wisselt het personeel van de Vrije Universiteit Brussel en de Erasmushogeschool Brussel al vijf jaar lang tijdens de Dag van de Onderwijsvernieuwing informatie uit over hun innovatieve leerprojecten. Ze doen inspiratie op en leren van elkaars bevindingen. Op 6 juni 2006 vond in het Paleis der Academiën de lustrumeditie plaats. Naast de traditionele aandacht voor vernieuwende onderwijsprojecten, was er ook een debat over hoe het hoger onderwijs van de Universitaire Associatie Brussel er in 2012 zou moeten uitzien. Immers, de studentenpopulatie waaiert meer en meer uit, internationalisering en e-learning winnen aan belang en ook de arbeidsmarkt evolueert sterk. Zo’n 180 docenten en administratieve medewerkers schreven zich in voor deze vijfde Dag van de Onderwijsvernieuwing.

39


Onderwijsbeleid

Samenwerkingsovereenkomsten met onderwijsinstellingen De Vrije Universiteit Brussel en de UGent besloten in 2006 de ‘master in de ingenieurswetenschappen: biomedische ingenieurstechnieken’, in navolging van de Nederlandstalige ‘master in de ingenieurs wetenschappen: fotonica’, samen in te richten. Voor de Erasmus Mundus versie van de opleiding fotonica werken de Vrije Universiteit Brussel en de UGent samen met de University of Saint Andrews (UK), HeriotWatt University (UK) en de Kungliga Tekniska Högskolan (Zweden). De Erasmus Mundus Master Photonics ging in 2006 van start. Met de Ecole Centrale de Lille werd een overeenkomst afgesloten die onder meer bi-diplomering in de opleidingen ingenieurswetenschappen mogelijk maakt. De bewegings- en revalidatiewetenschappen sloten in 2006 een overeenkomst met de Hogeschool van Antwerpen voor meer samenwerking op het vlak van onderwijs, onderzoek en maatschappelijke dienstverlening. Een soortgelijke overeenkomst werd door de Vrije Universiteit Brussel afgesloten met het Paleis voor Schone Kunsten. Verder kwamen er in 2006 nieuwe akkoorden tot stand met voornamelijk de Université Libre de Bruxelles. Deze afspraken richten zich vooral op de uitwisseling van opleidingsonderdelen in de bachelorjaren van de opleidingen geschiedenis, taal-en letterkunde en communicatiewetenschappen. Dit houdt in dat de Vrije Universiteit Brussel opleidingsonderdelen openstelt voor studenten van de Université Libre de Bruxelles en andersom.

Simuleren om te leren De Vrije Universiteit Brussel werkt al zo’n vijftien jaar met simulatiepatiënten. Ze treden met de student-arts in een rollenspel, ze voeren een toneeltje van een zieke patiënt op. “Pas afgestudeerde artsen werden vroeger meteen voor de leeuwen gegooid. Vandaag worden ze beter voorbereid op hun latere job. Met behulp van oefenpoppen, uitgebreide stages en simulatiepatiënten.”

Eerste afgestudeerde masters in de Verpleeg- en vroedkunde De Vrije Universiteit Brussel leverde in 2006 haar eerste lichting afgestudeerden ‘Master in de Verpleegkunde en de Vroedkunde’ af. Zestien studenten voltooiden de academische opleiding. Deze hoger opgeleide verpleegkundigen kunnen de specialisten beter bijstaan en fungeren als tussenpersoon tussen de ‘gewone’ verpleegkundige en de arts/specialist. De opleiding Master in de Verpleeg- en Vroedkunde wordt gezamenlijk door de Vrije Universiteit Brussel en de Erasmushogeschool Brussel georganiseerd.

De Tijd, 2 maart 2006

Vruchtbare samenwerking met Academisch Medisch Centrum te Amsterdam In 2006 sloot de Vrije Universiteit Brussel een samenwerkingsakkoord met het Academisch Medisch Centrum van de Universiteit van Amsterdam. Dit akkoord maakt de uitwisseling van studenten en academisch personeel tussen beide instellingen mogelijk. Voortaan kunnen Amsterdamse coassistenten (d.w.z. stagiairs Geneeskunde) in Brussel stage lopen en kunnen Brusselse studenten Biomedische wetenschappen naar Amsterdam gaan om er te werken rond hun masterproef. Het academisch personeel wordt zoveel mogelijk gemotiveerd om onderzoek, onderwijs, diensten of advies uit te wisselen. Op het vlak van assistentenuitwisseling werd al een tijdje samengewerkt tussen de diensten pediatrie van de beide ziekenhuizen (AMC en UZ-Brussel). Dankzij deze positieve ervaringen kon het samenwerkingsakkoord tot stand komen.

40

Doctoraat in de Kunsten gestart Studenten met een masterdiploma audiovisuele en beeldende kunsten of muziek- en podiumkunsten kunnen zich sinds het academiejaar 2005-2006 aan de Vrije Universiteit Brussel inschrijven voor een Doctoraat in de Kunsten. In Nederland, Scandinavië en de Verenigde Staten bestaat het Doctoraat in de Kunsten al langer. Lesgeven aan een (kunst)hogeschool zal in de toekomst ook de titel van doctor vereisen. Dit doctoraat komt bovendien tegemoet aan de ‘wetenschappelijke ontplooiingswensen’ van kunstenaars zelf. Muzikant Barthold Kuijken was de eerste die zich inschreef.

41


Onderwijsbeleid

Redelijk Eigenzinnig In het beroepsleven zijn, naast kennis en vaardigheden, nog twee dingen zeer belangrijk: een teamplayer kunnen zijn en je plan kunnen trekken. Eigenschappen die in grote mate bij afgestudeerden van de Vrije Universiteit Brussel aanwezig zijn. Ze lopen niet gemakkelijk vast. Ze laten zich niet afschrikken door moeilijke situaties of confrontaties. Op de één of andere manier weten afgestudeerden van de Vrije Universiteit Brussel de boel te dynamiseren en weer vlot te trekken. Mark Vandersmissen, manager-auditor bij Interne Audit van de Vlaamse Gemeenschap

Gebruik teleleerplatform PointCarré met 35% gestegen In 2006 telde het platform PointCarré ruim 10.000 gebruikers. Het aantal gebruikers zit hiermee aan zijn plafond (de Vrije Universiteit Brussel telt bijna 9.000 studenten en bijna 800 docenten). De mate waarin de gebruikers het teleleerplatform benutten, zit wel nog in stijgende lijn. In 2006 logde men 840.000 keer in, een stijging van 35% vergeleken met vorig jaar. Er werden 12 miljoen pagina’s en 30 miljoen objecten bekeken. De digitaal-didactische ondersteuning die PointCarré de universiteitsstudenten bij hun lessen biedt, wordt dus geapprecieerd. Op het teleleerplatform vinden studenten cursusmateriaal, samenvattingen, nagekeken taken enzovoort terug. De e-leeromgeving bevat, naast een teleleerplatform, ook een e-portfolio. Het e-portfolio helpt studenten bij het in kaart brengen van hun eigen leerproces en het verzamelen van hun leerresultaten.

Faculteit Ingenieurswetenschappen lid van prestigieus T.I.M.E.-netwerk Op voordracht van de Université Libre de Bruxelles (ULB) en zeven andere Europese universiteiten, is de faculteit Ingenieurswetenschappen van de Vrije Universiteit Brussel lid geworden van het “Top Industrial Managers Europe”-netwerk (T.I.M.E.). Dit prestigieuze netwerk verenigt ingenieursfaculteiten van Europese universiteiten. Het heeft tot doel samen onderzoeksprojecten en joint masteropleidingsprogramma’s op touw te zetten. De faculteit Ingenieurswetenschappen zet zo haar koers richting ‘internationalisering’ verder. De faculteit Ingenieurswetenschappen van de Vrije Universiteit Brussel is de enige Vlaamse faculteit die is opgenomen in dit netwerk.

42

Nieuw systeem voor het analyseren van meerkeuzetoetsen De zoektocht van het OnderwijsServiceCentrum naar optimale systemen voor de verwerking van multiple choicetoetsen, leidde aan het begin van het academiejaar 2005-2006 tot de aanschaf van nieuwe apparatuur en software. Met het nieuwe systeem helpt het OnderwijsServiceCentrum docenten bij het scannen van papieren meerkeuze-examens, het herkennen en verbeteren van gescande gegevens en het quoteren, analyseren en rapporteren van de resultaten. De analyse van de resultaten gebeurt door software die werd ontwikkeld aan de Technische Universiteit Delft. Deze analysesoftware (genaamd Sonate) biedt docenten geavanceerde instrumenten voor item- en toetsanalyse. Van januari tot en met september 2006 werden zo’n 6.000 meerkeuzetoetsen volgens de nieuwe procedure verwerkt.

Project Campus Opera met de Koninklijke Muntschouwburg De Koninklijke Muntschouwburg en de Vrije Universiteit Brussel ondertekenden op 28 november 2006 een samenwerkingsovereenkomst met betrekking tot het project “Campus Opera”. In het opleidingsonderdeel “Bijzondere onderwerpen uit de muziekgeschiedenis”, een keuzevak in het laatste jaar Kunstwetenschappen en Archeologie, wordt een module “Campus Opera” ingebouwd. De module bestaat uit een algemene inleiding tot de opera, een inleiding tot de geprogrammeerde operaproducties van de Koninklijke Muntschouwburg en het bijwonen van deze producties.

Postacademische vorming voor ruim 2.400 professionals De Vrije Universiteit Brussel centraliseert al haar bijscholingsprogramma’s voor professionals onder de noemer ‘levenslang leren’. Een deel van de bijscholingsprogramma’s legt zich twee jaar lang toe op een welbepaald thema. Het thema “Veiligheid als maatschappelijk gegeven” werd in 2006 afgerond. In 2007 start een nieuwe tweejarige bijscholingscyclus met ‘Diversiteit als maatschappelijk gegeven’ als thema. In 2006 kwamen 2.451 cursisten hun licht opsteken via het Instituut voor Postacademische Vorming van de Vrije Universiteit Brussel (iPAVUB). IPAVUB bood in 2006 in totaal 59 postacademische vormingen aan.

43


Onderwijsbeleid

Gouden studenten Twintig jaar geleden pakte de Vrije Universiteit Brussel uit met een aangepast studietraject voor topsporters. Pionierswerk van een vader die zijn zwemmende zoon liever niet naar Amerika zag vertrekken. Ondertussen doen topsporters het buitengewoon goed aan de universiteit. De Vrije Universiteit Brussel heeft door de jaren een sterke sportreputatie opgebouwd. Brussel Deze Week, 6 april 2006

Secretary general van Europees universiteitennetwerk Het UNICA-netwerk – een veertigtal Europese hoofdstedelijke universiteiten uit meer dan 30 landen met een gezamenlijk studentenaantal van bijna 2 miljoen – is voor de Vrije Universiteit Brussel een geprivilegieerd platform voor institutionele samenwerking. In 2006 werd op de Algemene Vergadering van UNICA het mandaat van Kris Dejonckheere (Vrije Universiteit Brussel) als secretary general van UNICA met vijf jaar verlengd. In 2006 werd het UNICA Bologna Laboratory - gelanceerd om nuttige informatie over het Bolognaproces binnen de universiteiten uit te wisselen - verder uitgebouwd. Zo werd een ‘Manual on Joint Degrees’ samengesteld. De Vrije Universiteit Brussel heeft in functie van haar onderzoek en onderwijs met 33 universiteiten een cultureel akkoord afgesloten. Met 211 universiteiten in 30 Europese landen heeft de Vrije Universiteit Brussel dan weer een Erasmus bilateraal akkoord om studenten en personeelsleden de mogelijkheid te bieden tijdelijk aan een andere universiteit te studeren of te werken.

Engelstalige bacheloropleidingen via Vesalius College De Engelstalige undergraduate school van de Vrije Universiteit Brussel – Vesalius College – werd in 2004 door de Vlaamse regering erkend als geregistreerde instelling. Hierdoor mag Vesalius College voortaan driejarige Engelstalige bacheloropleidingen aanbieden: Business Studies, Communication Studies en International Affairs. Ze telt een 400-tal studenten van 70 verschillende nationaliteiten.

Vrije Universiteit Brussel biedt 132 opleidingen aan Tijdens het academiejaar 2005-2006 bood de Vrije Universiteit Brussel 28 bacheloropleidingen, 62 masteropleidingen en 42 master-na-masteropleidingen aan, alsook een leraren opleiding. 18% van de masteropleidingen en 38% van de master-na-masteropleidingen is Engelstalig. Het Instituut voor Postacademische Vorming van de Vrije Universiteit Brussel (iPAVUB) bood in 2006 in totaal 59 postacademische vormingen voor professionals aan. Door het Vesalius College werden 3 vierjarige ‘Bachelors with honors’ ingericht.

Ruim 46 miljoen euro voor onderwijs In 2006 besteedde de Vrije Universiteit Brussel 46.405.473 euro aan haar onderwijsopdracht. 6 miljoen hiervan diende als werkingsgeld voor de faculteiten en centrale onderwijsdiensten, alsook voor multimediale voorzieningen en ondersteuning voor het opstarten van gezamelijke opleidingen met de Erasmushogeschool Brussel. 1,6 miljoen euro ging naar de Centrale Bibliotheek. Het merendeel, ruim 38 miljoen euro, werd gebruikt om de lonen van het onderwijzend personeel mee te betalen.

44

Redelijk Eigenzinnig Ik ben assertief. Ik kleur ook graag buiten de lijntjes. Mijn kritische ingesteldheid en eigen zinnigheid werden gescherpt aan de Vrije Universiteit Brussel. Tom Himpe, senior strategist bij Naked Communications, een internationaal strategisch communicatiebureau.

45


Studentenbeleid

2006 bekeken door … de vicerector studentenbeleid PROJECT DAT WERD AFGEROND: De Kieswijzer werd volledig vernieuwd. Dat lijkt een detail, maar de impact van dit hulpmiddel dat leerlingen helpt kiezen uit de grote waaier aan opleidingen, is indrukwekkend. Tientallen scholen en Centra voor Leerlingenbegeleiding doen een beroep op dit door ons ontwikkelde werkboek.

PROJECT DAT WERD OPGESTART: Om de student nog beter van dienst te kunnen zijn, zullen we de studentenadministratie gebruiksvriendelijker maken. De student zal in de toekomst beroep kunnen doen op een e-loket en veel beter kunnen zien wat zijn administratieve situatie is. Verworven diploma’s en credits, een studentenrekening waarin terug te vinden is wat hij heeft betaald en nog moet betalen, ondersteuning van trajectkeuzes,… Ook voor de docenten en medewerkers betrokken bij de studenten- en onderwijsadministratie moet dit nieuwe systeem leiden tot administratieve vereenvoudiging en transparantie, met als doel de studenten nog beter te kunnen verder helpen. Hiervoor dienen we de volledige gegevensstroom - te beginnen bij de geïnteresseerde scholier die via de website een kijkje neemt, over het inschrijven van die student en het kiezen van cursussen, de opvolging van de financiën, het beheer van de onderwijscurricula, examens en resultaten tot de planning van uurroosters, deliberaties en het opvolgen van alumni – in kaart te brengen. De dienst Studentenbeleid is een belangrijke schakel voor het welslagen van dit ambitieuze project.

OPVALLENDSTE BEVINDING: De toenemende studentenpopulatie op onze campussen. Met onze bachelor- en masteropleidingen in dag- en avondonderwijs, de kortlopende bijscholingsprogramma’s, de taalopleidingen van het Centrum voor Volwassenenonderwijs en de Engelstalige opleidingen van Vesalius College vertoeven er dagelijks zo wat 16.000 studenten op onze campussen. Een heus kenniscentrum in het hartje van Brussel.

UITDAGING VOOR VOLGEND JAAR: De alumniwerking verder zetten. Al 150 jaar lang studeren er Vlamingen in Brussel en de Vrije Universiteit Brussel alleen telt al 39.000 alumni. Dat moeten allemaal ambassadeurs van Brussel en onze universiteit worden.

46

47


Studentenbeleid

Studentenbeleid Studentenaantal gestegen met 4%

Vrouwelijke studenten zijn in de meerderheid Het totaal aantal studenten bestaat uit 47% mannen en 53% uit vrouwen. Een uitgesproken ‘vrouwelijke’ faculteit is Psychologie en Educatiewetenschappen (79% van de studenten is vrouw). Een uitgesproken ‘mannelijke’ faculteit is Ingenieurswetenschappen (74% van de studenten is man).

VERDELING VAN DE STUDENTEN OVER DE VERSCHILLENDE FACULTEITEN

De Vrije Universiteit Brussel telde in het academiejaar 2005-2006 in totaal 8.894 studenten. Een stijging van 4% ten opzichte van vorig jaar. De instroom van generatiestudenten (dit zijn studenten die nog niet eerder hoger onderwijs hebben gevolgd) bedroeg 1.368. Van de 8.894 studenten is 88% Belg, 4% afkomstig uit de Europese Unie en 8% komt van buiten de EU. In de bachelor- en masteropleidingen (eerste en tweede cyclus) is de verhouding Belgische t.o.v. buitenlandse studenten 97% t.o.v. 3%. In de master-na-masteropleidingen (derde cyclus) is deze verhouding respectievelijk 40% t.o.v. 60%. Herkomst Vlaamse studenten per provincie: 17% uit Antwerpen, 56% uit Vlaams-Brabant en Brussel, 9% uit Limburg, 12% uit Oost-Vlaanderen en 6% uit West-Vlaanderen. Een kleine minderheid van de generatiestudenten, namelijk 4%, volgt een academische opleiding als deeltijds student. De opleidingen psychologie, rechten, communicatiewetenschappen en criminologie noteerden het hoogste aantal nieuwe generatiestudenten in het academiejaar 2005-2006.

Letteren en Wijsbegeerte Recht en Criminologie Economische, Politieke en Sociale wetenschappen en Solvay Business School Psychologie en Educatiewetenschappen Wetenschappen Geneeskunde en Farmacie

Vrouwen Mannen

Lichamelijke Opvoeding en Kinesitherapie Ingenieurswetenschappen 0%

Toenemende studentenstroom op de campussen De bijscholingsprogramma’s van het Instituut voor Postacademische Vorming van de Vrije Universiteit Brussel trokken 2.451 cursisten aan. Deze studenten – veelal professionals – worden niet meegeteld in het totaal aantal studenten aan de Vrije Universiteit Brussel. Het programma ‘Werken en Studeren’ – dat in 2006 negen masteropleidingen in avondonderwijs aanbood – telde 704 werkstudenten. De derde cyclusopleidingen (master na masters, voortgezette academische opleidingen en doctoraten) die de Vrije Universiteit Brussel in 2006 al dan niet in avondonderwijs aanbood, lokten 2.038 studenten naar de Vrije Universiteit Brussel. De lerarenopleiding telde 434 ingeschreven studenten. Daarnaast huisvest de Vrije Universiteit Brussel ook het Centrum voor Volwassenenonderwijs van de Kamer voor Handel en Nijverheid van Brussel. In 2006 namen 6.112 cursisten deel aan één van de zeven taalopleidingen die dit Centrum voor Volwassenenonderwijs in dag-, avond- en weekendonderwijs aanbiedt.

48

5%

10%

15%

20%

VERDELING INGESCHREVEN STUDENTEN NAAR LEEFTIJD 38 t/m 42 jaar 2% 33 t/m 37 jaar 5%

Ouder dan 42 jaar 3%

28 t/m 32 jaar 13%

18 t/m 22 jaar 42%

23 t/m 27 jaar 35%

49


Studentenbeleid

Helft van de eerstejaarsstudenten slaagt 50% van eerste generatiestudenten slaagt in het eerste bachelorjaar (1ste + 2de zittijd). Het slaagpercentage ligt bij de vrouwelijke studenten hoger (57%) dan bij de mannelijke studenten (44%). Percentage geslaagden (1ste + 2de zittijd) totaal aantal eerstejaarsstudenten: 50% SLAAGCIJFERS GENERATIESTUDENTEN BEKEKEN PER BACHELOROPLEIDING

Studenten van verschillende nationaliteiten en gezindten

Agogische Wetenschappen Biologie Bio-ingenieurswetenschappen Biomedische Wetenschappen Chemie Communicatiewetenschappen Computerwetenschappen (Informatica) Criminologische Wetenschappen Economische Wetenschappen Toegepaste Economische Wetenschappen Farmaceutische Wetenschappen Fysica Geneeskunde Geografie Geschiedenis Handelsingenieur Ingenieurswetenschappen Ingenieurswetenschappen: architectuur Kunstwetenschappen en Archeologie Lichamelijke opvoeding en bewegingswetenschappen Politieke Wetenschappen Psychologie Rechten Revalidatiewetenschappen en kinesitherapie Sociologie Taal- en Letterkunde: twee talen Wijsbegeerte en Moraalwetenschappen Wiskunde

Een universiteit is bij uitstek een omgeving met veel talen en culturen dankzij de vele buitenlandse wetenschappers en studenten. Als vrijzinnig-humanistische universiteit staat de Vrije Universiteit Brussel open voor alle gezindten en nationaliteiten en biedt speciale onderwijsmodules voor werkenden, topsporters, mensen in een handicapsituatie, enz. In 2006 telde de Vrije Universiteit Brussel: 102 verschillende nationaliteiten, 704 geregistreerde werkstudenten, 54 topsporters, 107 geregistreerde studenten in een handicapsituatie.

Aangepast tuchtreglement voor studenten Op de Raad van Bestuur van 14 maart 2006 werd een nieuw tuchtreglement goedgekeurd. Dit reglement vervangt het meer dan vijftig jaar oude vorige reglement. Het document informeert studenten over feiten die tot tuchtsancties aanleiding kunnen geven, hoe het onderzoek naar die feiten verloopt, wie in een tuchtcommissie zetelt, welke sancties er zijn en de mogelijkheden om in beroep te gaan. Kortom, het informeert studenten over hun rechten en plichten aangaande het onderwijsgebeuren en het leven op de campus. Het nieuwe tuchtreglement gaat in vanaf academiejaar 2006-2007. Het document passeerde eveneens langs de Studentenraad van de Vrije Universiteit Brussel.

100

Ik laat mij vaak leiden door mijn gevoel Ik ben slordig

in d e wijs k ie s w ij z e r Je

Ik wil graag alles weten Ik ben erg beïnvloedbaar Ik ben snel afgeleid

bent 15

Ik doe vaak dingen zonder erbij na te denken

Ik neem makkelijk beslissingen Ik hou mij aan afspraken

een to

w er k en

f en ef

doe-in

strumen

Waarv oor ka n je de kies Wijzer zoal ge Bijvoor beeld br

t

uiken?

Gebruik de achterzijde van deze pagina voor commentaar.

VUB-Stu-werk.

indd 1

20-10-2006 13:59:30 VUB-Weg

wijs.indd

WELKE BEROE PEN LIGGEN MIJ?

om op Maar ook explora tie te gaa een stap om zicht te n in krij of wil verder en heb gen op je per de jungle van je soo je onomst nagaan in wel vooral behoef nlijke talente studiemogelijkh otelijk eden en vast? We ke mate jou te aan het gro n en grenzen. beroep w arg ndig Of mis dden dat en. schien je er baa umenten hou onderzoeken sta je al van t bij heb t snijden t alles . Staat je voorkeuren , BEWAREN nog eens goed na je keuze ree te trekken ds ?

Ik sta graag in de kijker

VUB-bewaren.indd 1

ficiënt

EN?

Ik ben vlug gekrenkt

ouder

WEET IK ALLES OVER WERK

Weet ik alles over werken? Welke beroepen liggen mij?

Ik voel mij gauw verantwoordelijk Ik gedraag mij spontaan

jaar of

en je zit Want de in het secund air ond KiesWij laat je erwijs? de opleidi zer wijst je Dan is de overee nstemme ngen en ber weg naar een deze KiesWij zer net n. Boeiend oepen ont verstan wat je dek dig ? Ja, ma nodig ar ook ken die het me e studie- en heb belangr ber ijk: het est met je wen oepskeuze. t. gaat om Hij je toekomsen en talente n st. Meer dan actief geb een leesboek is instellin ruik van ma de KiesWijzer akt. Doo gen voo een wer je eige r vragen r hoger kboek. n Van lijsten maar een meningen te onderwijs. Doo in te vull jou wordt verwac toe r te pra en. Doo tof en ht dat je ten efficiën tsen aan die r er heel t doe-ins van and met mense contact op te n uit eren. Gee nem trument . n saaie het beroepslev en met lectuur , deze en. Door KiesWij zer,

Ik ben altijd opgewekt

3

20-10-2006

Wat na het secundair onderwijs?

VUB-Cover.indd 1

50

weg

Ik ben vlot in de omgang

wer ken

In 2006 richtte de Vrije Universiteit Brussel diverse infomomenten samen met de Erasmushogeschool Brussel in. Op onderwijsbeurzen in Vlaanderen (SID-in) en Nederland staan beide instellingen naast elkaar en tijdens infodagen en campusbezoeken worden bussen ingelegd naar elkaars instelling. Dit geeft de toekomstige student zicht op de brede waaier aan bachelor- en masteropleidingen die de Universitaire Associatie Brussel inricht. Ook de verschillende communicatie-acties naar de laatstejaarsstudenten secundair onderwijs en hun leerkrachten worden onderling afgetoetst.

Ik heb veel verbeelding

De Vrije Universiteit Brussel heeft een handig hulpmiddel ontwikkeld om leerlingen uit het laatste jaar secundair onderwijs te helpen kiezen uit de hoeveelheid opleidingen: de Kieswijzer. Dit werkboek werd in 2006 volledig geactualiseerd. Met de Kieswijzer maken jongeren niet alleen kennis met studiemogelijkheden en beroepen, maar ook met hun persoonlijke talenten en grenzen. Ook Centra voor Leerlingenbegeleiding en scholen secundair onderwijs maken veelvuldig gebruik van de Kieswijzer.

stu der en

Samenwerking met Erasmushogeschool Brussel inzake studentenwerving

keuze

80

- en b eroep s

60

studie

40

WELKE OPLEID INGEN LIGGEN MIJ?

20

Datum (dag/maand/jaar):

Weet ik alles over verder studeren? Welke Ik sta altijd met beide voeten op de grond opleidingen liggen mij?

mini-portret van jezelf

% geslaagden 0

st u d er en

Naam invuller:

WEET IK ALLES OVER VERDER STUDE REN?

Volledig geactualiseerde Kieswijzer

WEGWIJS

13:51:48

20-10-20

06 13:5 0:37

20-10-2006 13:58:47

51


Studentenbeleid

Dagmenu studentenrestaurant bedraagt ongeveer 4 euro Dagelijks biedt het studentenrestaurant van de Vrije Universiteit Brussel zeven maaltijdvariëteiten aan: twee dagmenu’s (soep, hoofdschotel, dessert), een vegetarisch, pasta- en wokgerecht, een light-menu en een koude schotel. Daarnaast is er een uitgebreide saladbar. Het aantal warme maaltijden verstrekt aan studenten en personeelsleden steeg lichtjes ten opzichte van vorig jaar, respectievelijk 5% en 3%. In totaal consumeerden personeel en studenten het afgelopen jaar zo’n 168.000 warme maaltijden. In 2006 bezochten bijna 9.400 externe bezoekers het studentenrestaurant. De cafetaria-omzet (broodjes en gebak) van het studentenrestaurant steeg met 4%. De inkomsten via cateringactiviteiten (recepties en koffiebreaks) namen met 6% toe. Deze omzetstijging is grotendeels toe te schrijven aan de toename van het aantal groepen (bijvoorbeeld tijdens grote congressen) die een beroep doen op de cateringservice van het studentenrestaurant. Het nieuwe free-flowconcept leent zich er immers perfect toe om vele mensen op te vangen en op korte tijd te bedienen.

Gemiddelde huurprijs studentenkamer bedraagt 156 euro per maand

AANTAL WARME MAALTIJDEN VERSTREKT AAN STUDENTEN NEEMT TOE

De Vrije Universiteit Brussel heeft 1.296 studentenkamers verspreid over vijf studentenhuizen in eigen beheer. De gemiddelde huurprijs van deze kamers bedraagt 156 euro per maand (inclusief kosten). Al deze kamers zijn voorzien van kabel- en internetaansluiting. Verscheidene kamers zijn aangepast voor studenten met een handicap. Een duizendtal studentenkamers van de Vrije Universiteit Brussel wordt volledig vernieuwd. Een project van bijna 11 miljoen euro. Op campus Jette is de renovatie gestart in januari 2006. Het studentenhuis “Nieuwelaan” (campus Etterbeek) wordt gerenoveerd vanaf juli 2007. Verder beheert de Vrije Universiteit Brussel in samenwerking met de vzw Quartier Latin ongeveer 4.000 privé-kamers. De gemiddelde huurprijs van deze studentenkamers bedraagt 242 euro per maand (inclusief kosten).

75% via VZW Quartier Latin

aan personeelsleden Vrije Universiteit Brussel

59 %

36 %

aan externe bezoekers

Al twee eeuwen op150.000 een studentenhoofd

HET STUDENTENRESTAURANT SERVEERDE 177.057 WARME MAALTIJDEN 150.000

120.000

Op 21 november, één dag na de 90.000 Sint-Verhaegenviering, opende de dienst Cultuur van de Vrije 60.000 Universiteit Brussel een tentoonstelling over de geschiedenis van de studentikoze hoofddeksels.30.000 Die wil duidelijk maken dat er achter 0 de studentenklak niet alleen vuildoenerij, maar ook een lange, rijke traditie schuilt. Brussel Deze Week, 23 november 2006

2003

Aantal geserveerde warme maaltijden

25% van de Vrije Universiteit Brussel

aan studenten Vrije Universiteit Brussel en Erasmushogeschool Brussel

Aantal geserveerde warme maaltijden

IN TOTAAL ZIJN ER BIJNA 5.300 STUDENTENKAMERS BESCHIKBAAR VIA DE DIENST HUISVESTING

5%

120.000

2004

90.000

60.000

30.000

0

2005 2003

2006 2004

2005

2006

Aantal warme maaltijden geserveerd aan studenten Aantal warme maaltijden geserveerd aan studenten Aantal warme maaltijden geserveerd aan personeelsleden Aantal warme maaltijden geserveerd aan personeelsleden Aantal warme maaltijden geserveerd aan externe bezoekers Aantal warme maaltijden geserveerd aan externe bezoekers

52

53


Pe r s o n e e l s g e g e v e n s

Personeelsgegevens

Verdeling van het academisch personeel over de faculteiten Verdeling van de 1.155 voltijdse equivalenten academisch personeel over de 8 faculteiten: Letteren en Wijsbegeerte Recht en Criminologie Wetenschappen Geneeskunde en Farmacie

Aantal personeelsleden 2006 In totaal telt de Vrije Universiteit Brussel 2.582 personeelsleden. Dit staat gelijk aan 1.495 voltijdse plaatsen, want 44% van het academisch en 40% van het administratief en technisch personeel werkt deeltijds. Van de 2.582 tewerkgestelde personeelsleden vallen 1.680 onder de categorie academisch personeel. 29% zijn professoren, 18% zijn assistenten (belast met een onderzoeks- en onderwijsopdracht) en 53% is bijzonder wetenschappelijk personeel (onderzoekers niet belast met een onderwijsopdracht). 902 personen zijn aangesteld als administratief en technisch personeel, een daling van 2% ten opzichte van 2005.

Ingenieurswetenschappen Economische, Politieke en Sociale Wetenschappen en en Solvay Business School

Betaald met overheidsmiddelen (werking Vrije Universiteit Brussel)

Psychologie en Educatiewetenschappen Lichamelijke Opvoeding en Kinesitherapie

Andere financieringsbronnen

Academisch personeel in diensten als ITO, IES, zelfstudiecentra enz.

% 0

5

10

15

20

25

Financiering van de personeelsleden De Vrije Universiteit Brussel financiert 52% van haar 2.582 personeelsleden met overheidsgelden (werking), 48% wordt betaald via andere financieringsbronnen (o.m. onderzoeksgelden). Vooral het academisch personeel (meer specifiek de wetenschappelijke medewerkers en doctoraatsbursalen) wordt meer en meer gefinancierd middels andere gelden dan die van de werking.

Man/vrouw-verdeling Het academisch personeel (professoren, assistenten en onderzoekers) van de Vrije Universiteit Brussel bestaat voor 65% uit mannen en 35% vrouwen. Het aandeel vrouwen onder het academisch personeel is sinds 2000 gestegen met 14%. Wanneer we specifiek naar de groep professoren kijken (het zogenaamde zelfstandig academisch personeel) dan bedraagt het aandeel vrouwen hierin 21%. Bij de groep bijzonder academisch personeel (veelal jonge vorsers) is de man/vrouw-verdeling veel evenwichtiger: 45% vrouwen en 55% mannen. Het administratief en technisch personeel bestaat voor 40% uit mannen en 60% vrouwen.

42% van het administratief en technisch personeel werkt in een faculteit Van de 755 voltijdse equivalente administratief en technisch personeel werkt 42% in de faculteiten en 58% in administratieve en logistieke diensten. De verdeling van het administratief en technisch personeel (in voltijdse plaatsen) over de 8 faculteiten is als volgt: Letteren en Wijsbegeerte Recht en Criminologie Wetenschappen Geneeskunde en Farmacie Ingenieurswetenschappen Economische, Politieke en Sociale Wetenschappen en Solvay Business School


Psychologie en Educatiewetenschappen Lichamelijke Opvoeding en Kinesitherapie


Personeel in diensten als bibliotheek, zelfstudiecentra enz.

% 0

54

3

6

9

12

15

55


Pe r s o n e e l s g e g e v e n s

58% van het administratief en technisch personeel werkt in een dienst

Instroom vanuit de eigen universiteit 69% van de professoren heeft een diploma van de Vrije Universiteit Brussel, 31% is afgestudeerd aan een andere universitaire instelling. 84% van de assistenten komt van de Vrije Universiteit Brussel, 16% heeft aan een andere universiteit gestudeerd.

Diensten Directie-Generaal Dienst Personeel Financieel beheer en administratie Technische diensten Facility Management ICT-diensten Studenten- en personeelsvoorzieningen Diensten van de Rector Diensten van de vicerector onderwijs


Diensten van de vicerector onderzoek Diensten van de vicerector studentenbeleid


Secretariaat van de Raad Voorzitterschap

% 0

56

2

4

6

8

10

Aantal jonge vorsers in 6 jaar gestegen met 70%

Helft van de professoren is 50 jaar of ouder

Het aantal jonge vorsers, veelal aangesteld op onderzoeksprojecten, is sinds 2000 gestegen met 70%. Deze groep bijzonder wetenschappelijk personeel situeert zich vooral in de leeftijdsgroep 24 tot 35 jaar (81%) en is exclusief met onderzoek bezig (90% van hun dagtaak). Bijna de helft van deze groep onderzoekers is vrouw.

53% van de professoren is 50 jaar of ouder. De mandaatassis tenten (belast met een 60% onderzoeks- en 40% onderwijsopdracht) en onderzoekers (bijzonder academisch personeel, exclusief bezig met onderzoek) zijn veelal jonger dan 35 jaar, respectievelijk 86% en 78%. Onder het administratief en technisch personeel is 33% 50 jaar of ouder. 25% is 34 jaar of jonger.

Universitair Ziekenhuis Brussel

Aantal gastprofessoren

Het Universitair Ziekenhuis van de Vrije Universiteit Brussel telt 2.875 personeelsleden, waarvan 60% medisch personeel en 40% niet-medisch personeel. De totale personeelsbezetting is overwegend vrouwelijk (72% tegenover 28% mannen), alleen in de categorie geneesheren zijn de mannen in de meerderheid (54% tegenover 46% vrouwen).

Het aantal gastprofessoren, dit zijn externe docenten die gedurende een bepaalde periode hun kennis overbrengen aan onze studenten en onderzoekers middels lessen en lezingen, steeg met 55% ten opzichte van 2003 (door de invoering van de categorie onderwijsprofessoren). Vorig jaar was de Vrije Universiteit Brussel gastheer voor 150 externe professoren, in 2006 verbleven 154 gastprofessoren aan de Vrije Universiteit Brussel.

57




Werking

Investeringen

Sociale Sector

BOF

Andere onderzoeksmiddelen

Patrimonium

Voor Orde

TOTAAL

47.708.890,61

22.779.307,71

4.099.963,01

81.140.185,66

3.308.000,00

1.980.000,00

11.513.800,00

28.853.854,14

44.073,99

126.839.913,79

Intern. Organismen

3.862.811,64

3.862.811,64

Privésector

5.550.447,49

1.447.426,49

6.997.873,98

Rechten, Royalties, Overhead

194.507,52

2.202.846,05

2.397.353,57

Inschr. en Examengelden

4.203.000,78

4.203.000,78

Financiële Inkomsten

198.665,08

118.620,36

4.583.292,14

4.900.577,58

Onroerende Goederen

655.947,28

2.398.719,31

799.957,11

3.854.623,70

Diversen

1.840.285,48

5.008.953,12

1.011.397,96

9.519.039,98

17.379.676,54

TOTAAL

81.140.185,66

6.002.897,84

Jaarrekening 2006 in vergelijking met 2005 (in duizenden euro)

Gecum. saldo 2005

23.002.810,11 17.736.716,54

24.646.598,50 8.401.471,65 148.375.758,13 Inkomsten boekjaar

Inkomsten lopend jaar

2006

127.960.931,14

126.839.913,79

79.603.837,35

81.140.185,66

Investeringen

3.006.000,00

3.308.000,00

Sociale Sector

1.951.000,00

1.980.000,00

Bijzonder Onderzoeksfonds

12.562.600,00

11.513.800,00

Andere Onderzoeksfondsen

30.793.616,01

28.853.854,14

43.877,78

44.073,99

2.103.923,48

3.862.811,64

14.425.180,60

6.997.873,98

Rechten, Royalties, Overhead

2.336.771,43

2.397.353,57

Inschrijving en Examengelden

2.425.511,60

4.203.000,78

Financiële Inkomsten

19.315.349,33

4.900.577,58

Onroerende Goederen

8.934.012,43

3.854.623,70

15.312.751,63

17.379.676,54

Overheidsuitkeringen

Overheidsuitkeringen

Uitgaven lopend jaar

9.506.292,79 11.513.800,00 39.473.018,75

21.308.136,06 1.491.500,48 170.435.831,58

Werking

Voor Orde Internationale Organismen Private sector

Diversen

Personeel

61.346.107,45

0

3.787.265,56

5.298.751,04

21.356.245,86

10.591.619,90

102.918,79

102.482.908,60

Werking en Uitrusting

18.407.720,97

2.702.795,17

4.797.494,48

3.591.995,56

16.481.429,44

7.566.410,77

147.484,24

53.695.330,63

79.753.828,42

2.702.795,17

8.584.760,04

8.890.746,60 37.837.675,30

18.158.030,67

TOTAAL

2005

250.403,03 156.178.239,23

TOTAAL

192.814.431,64

170.435.831,58

Uitgaven boekjaar

Interne overschrijvingen

Personeel

Inkomsten

3.304.077,00

200.000,00

867.996,00

1.381.660,00

5.753.733,00

Uitgaven

1.581.660,00

124.000,00

2.189.077,00

1.850.196,00

8.800,00

5.753.733,00

TOTAAL

1.722.417,00

76.000,00

867.996,00

-807.417,00

0,00

-1.850.196,00

-8.800,00

0,00

3.108.774,24

3.376.102,67

1.789.528,75

1.815.636,40

1.635.343,45

1.299.909,39

1.232.297,45

14.257.592,35

50.817.664,85

26.155.410,38

5.889.491,76

24.818.446,51

19.372.059,99

25.946.507,89

9.633.769,10

162.633.350,48

Saldo 2006 Gecum. saldo 2006

58

Werking en Uitrusting TOTAAL

SALDO

103.451.012,40

102.482.908,60

51.004.557,05

53.695.330,63

154.455.569,45

156.178.239,23

38.358.862,19

14.257.592,35

59


Pa r t n e r s & B e s t u u r

Partners & Bestuur

Onderwijspartners

Raad van Bestuur Vrije Universiteit Brussel

- Associatiepartner Erasmushogeschool Brussel bestaande uit de departementen: - Rits - Koninklijk Conservatorium Brussel - Horteco - Hotel en Toerisme - Toegepaste Taalkunde - Gezondheidszorg - Lerarenopleiding - Sociaal-agogisch werk - Industriële wetenschappen & technologie - Communicatie

Voorzitter: Eddy VAN GELDER Ondervoorzitter: Michaël DOOMS Rector: Benjamin VAN CAMP Vicerector Onderwijs: Rosette S’JEGERS Vicerector Onderzoek: Jan CORNELIS Vicerector Studentenbeleid: Michel MAGITS (met raadgevende stem) + Faculteitsdecanen: Jean-Paul VAN BENDEGEM, Letteren en Wijsbegeerte Hélène CASMAN, Recht en Criminologie Theo D’HONDT, Wetenschappen Yvette MICHOTTE, Geneeskunde en Farmacie Rudolph WILLEM, Ingenieurswetenschappen Gustaaf GEERAERTS, Economische, Sociale en Politieke Wetenschappen en Solvay Business School Roland PEPERMANS, Psychologie en Educatiewetenschappen Paul DE KNOP, Lichamelijke Opvoeding en Kinesitherapie

- Université Libre de Bruxelles (Franstalige zusteruniversiteit) - Vesalius College (Engelstalige under-graduate school) - UNICA (netwerk van Europese hoofdstedelijke universiteiten) - Centrum voor Volwassenenonderwijs (van de Kamer voor Handel en Nijverheid van Brussel) - University of Kent - Hogeschool Limburg - Provinciale Hogeschool Limburg - Koninklijke Militaire School - Hoger Instituut voor Readaptatiewetenschappen - Institutioneel samenwerkingsakkoord met 41 universiteiten in de wereld - Studenten- en personeelsuitwisselingsakkoord met 180 universiteiten - Vijf scholengroepen van het gemeenschapsonderwijs (37.953 leerlingen) - Paleis voor Schone Kunsten (BOZAR) - Koninklijke muntschouwburg - Vlaams Instituut voor het Onroerend Erfgoed - Faculteit voor Vergelijkende Godsdienstwetenschappen - Instituut voor Europese Studies

60

+ Afgevaardigden van het Zelfstandig Academisch Personeel: Rudolf DE SMET, Letteren en Wijsbegeerte Wilfried RAUWS, Recht en Criminologie Robert FINSY, Wetenschappen Guy EBINGER, Geneeskunde en Farmacie Philippe LATAIRE, Ingenieurswetenschappen Ignace GLORIEUX, Economische, Sociale en Politieke Wetenschappen en Solvay Business School Willem ELIAS, Psychologie en Educatiewetenschappen William DUQUET, Lichamelijke Opvoeding en Kinesitherapie + Afgevaardigden van het Assisterend Academisch Personeel: Wim VANOBBERGHEN, Letteren en Wijsbegeerte Mark DELANOTE, Recht en Criminologie Maarten PEETERS, Wetenschappen Bert THYS, Geneeskunde en Farmacie Bram VANDERBORGHT, Ingenieurswetenschappen Gwendoline HOTTON, Psychologie en Educatiewetenschappen Peter DERIEMAEKER, Lichamelijke Opvoeding en Kinesitherapie

61


Pa r t n e r s & B e s t u u r

+ Afgevaardigden van de Studenten: Bert VAN DER AUWERA, Letteren en Wijsbegeerte Chris SCHIJNS, Recht en Criminologie Deborah BOTTERMAN, Wetenschappen Sander MAES, Geneeskunde en Farmacie Vincent GINIS, Ingenieurswetenschappen Jelle WOUTERS, Economische, Sociale en Politieke Wetenschappen en Solvay Business School Lora GEYPEN, Psychologie en Educatiewetenschappen Manu VERBEKE, Lichamelijke Opvoeding en Kinesitherapie + Afgevaardigden van het Administratief en Technisch Personeel: Jean AELBRECHT, Johan D’HONDT, Rita HEBBELINCK + Afgevaardigde van het Academisch Personeel van de Centrale Diensten: Michael WHITBURN + Afgevaardigde van de Oudstudentenbond: Bjorn DEMEULENAERE + Gecoöpteerde leden: Vic ANCIAUX, Fred ERDMAN, Sven GATZ, Koen PELLERIAUX, Henk VAN HELLEM + Afgevaardigde van het niet-academisch personeel UZ Brussel: Freddy JACOBS

62

Raad van Bestuur Universitaire Associatie Brussel Benjamin VAN CAMP, Rector Vrije Universiteit Brussel Frank ROOS, Algemeen Directeur Erasmushogeschool Brussel + Gecoöpteerden Jean-Luc VANRAES, Voorzitter, Raymond ENGELEN, Martine DE ROUCK, Guido VISSERS + Leden van de Vrije Universiteit Brussel Rosette S’JEGERS, Jan CORNELIS, Hélène CASMAN, Philippe LATAIRE, Christiane VAN DEN BRANDEN, Benjamin DE CLEEN, Björn VERRELST, Vanessa DE COCK, Rita HEBBELINCK, Bert VAN DER AUWERA en Vincent GINIS + Leden van de Erasmushogeschool Brussel Lode PLAS, Francis VANDER MYNSBRUGGE, Luc VAN DE VELDE en Peter THEUNISSEN Algemeen Coördinator Anne BEYERS

Studentenraad Bert VAN DER AUWERA, Voorzitter

Secretaris van de Raad: Nadina PEETERS

Afdeling Onderwijs en Bestuur: 8 studenten (1 per faculteit - worden rechtstreeks verkozen voor de Raad van Bestuur) 8 studenten (1 per faculteit - worden rechtstreeks verkozen voor de Onderwijsraad)

Commissaris van de Vlaamse Regering: Johan DHONDT

Afdeling Studentenvoorzieningen: 8 studenten (over alle faculteiten heen verkozen)

Afgevaardigde van Financiën: Jan VERMANDER

Raadgevers: Michel MAGITS, Vicerector Studentenbeleid Jim VAN LEEMPUT, Algemeen Directeur Verantwoordelijken diensten studentenvoorzieningen Voorzitters BSG, VO en studentenpublicaties

63


Nuttige adressen

Nuttige adressen

Colofon

Vrije Universiteit Brussel

Vesalius College

Verantwoordelijke uitgever

Campus Etterbeek Pleinlaan 2 1050 Brussel Tel: 02/629 21 11

Triomflaan 32 1160 Brussel Tel: 02/629 28 21 Fax: 02/629 36 37 E-mail: [email protected]

Prof. Dr. Benjamin Van Camp Rector Vrije Universiteit Brussel

Campus Jette Laarbeeklaan 103 1090 Brussel Tel: 02/477 41 10 Website: www.vub.ac.be Universitair Ziekenhuis Laarbeeklaan 101 1090 Brussel Tel: 02/477 41 11 Fax: 02/477 58 00 Website: www.uzbrussel.ac.be

ULB Campus Solbosch F.D. Rooseveltlaan 50 1050 Brussel Tel: 02/650 21 11 E-mail: [email protected] Website: www.ulb.ac.be

Erasmushogeschool Brussel Nijverheidskaai 170 1070 Brussel Tel: 02/523 37 37 Fax: 02/523 37 57 E-mail: [email protected] Website: www.ehb.be

Universitaire Associatie Brussel Pleinlaan 2 1050 Brussel Tel: 02/629 12 96 Fax: 02/629 36 50 E-mail: [email protected] Website: http://www.vub.ac.be/associatie/

64

t

Realisatie Vrije Universiteit Brussel Dienst interne en externe communicatie Pleinlaan 2 1050 Brussel Tel: 02/629 21 34 Fax: 02/629 12 10

Opmaak

Het denken mag zich nooit onderwerpen. Noch aan een dogma, noch aan een partij, noch aan een hartstocht, noch aan een belang, noch aan een vooroordeel, noch aan om het even wat, maar uitsluitend aan de feiten zelf. Want zich onderwerpen betekent het einde van alle denken. Lijfspreuk van de Vrije Universiteit Brussel, van Henri Poincaré

Wenst u op de hoogte te blijven van het reilen en zeilen aan de Vrije Universiteit Brussel?

Kunstmaan.be

Abonneer u dan gratis op de elektronische nieuwsbrief en het informatieblad Akademos door een e-mail te sturen naar [email protected]

Eindrealisatie

Surf ook eens naar onze website www.vub.ac.be

Livo Sales & Services

Activiteitenverslag V r i j e U n i v e r s i t e i t B r u s s e l

www.vub.ac.be

Activiteitenverslag Vrije Universiteit Brussel

Recommend Documents