STAGE+SCHOLIER=SUCCES Maatschappelijke stages in de amateurkunst

STAGE+SCHOLIER=SUCCES Maatschappelijke stages in de amateurkunst

STAGE+SCHOLIER=SUCCES 1. STAGE+ Een geschenk uit de buurt ...................................................................................................04 Wat is een maatschappelijke stage? ...................................................................................06 Een stage organiseren .........................................................................................................07 Voorbereiden ..........................................................................................................................07 Contact bij vragen .................................................................................................................09

Waarom een maatschappelijke stagiair bij uw organisatie?

+ Stagiairs nemen u werk uit handen: podium opbouwen, gasten ontvangen, enzovoort + K lussen die altijd blijven liggen, worden nu gedaan. Bijvoorbeeld het bijhouden van de site, Facebook of Twitter + U kweekt belangstelling voor uw vereniging bij de nieuwe generatie en bij hun ouders en vrienden

2. Ervaringen op stage Andere jongeren bereiken.................................................................................................... 10 Die dirigent is echt een leuke vent...................................................................................... 12 Dat leerlingen iets ondernemen dat er toe doet............................................................... 14 Muziek en Brabantse gezelligheid....................................................................................... 18 Tentje bouwen, stage doen................................................................................................... 20 Praktijkvoorbeelden van stageopdrachten in de amateurkunst................................... 22

+ Jongeren brengen frisse ideeën en kennis met zich mee + U kunt de jongeren al vroeg enthousiast maken voor dans, muziek, zang, beeldende en andere kunsten

COLOFON

+ A ls u de stage goed organiseert, levert het altijd meer op dan de tijd die u aan begeleiding erin steekt. Bijvoorbeeld door jongeren in te zetten bij activiteiten waar ze goed in zijn, of door de taak goed af te bakenen

Dit is een uitgave van Kunstfactor en Kunstconnectie

+ Stagiairs van nu zijn de leden of vrijwilligers van de toekomst!

Coördinatie: Plannenbureau voor de Kunstensector Tekst Irene Bloemink Ontwerp Autobahn Fotografie Daan Paans Drukwerk Platform P September 2011

2

Kunstfactor is het landelijk sectorinstituut voor de amateurkunst. Kunstconnectie is de branchevereniging voor kunsteducatie en kunstbeoefening.

STAGEMAKELAAR? Een stagemakelaar is een persoon of organisatie die stages bemiddelt tussen scholen en stageaanbieders: een schakel tussen vraag en aanbod dus. Soms is dat een vrijwilligerscentrale, die al bemiddelt tussen klussen en vrijwilligers.

Lees meer in deze brochure!

3

EEN GESCHENK UIT DE BUURT ‘Mensen van mijn leeftijd en zelfs nog jonger staan op de podia. Dat maakt het zo leuk. Je creëert met jonge mensen iets: de acteurs, de organisatie, de vrijwilligers. Samen maak je het festival bijzonder.’ Zo enthousiast als Roos (16) over het Tweetaktfestival is, kunnen jongeren ook over uw organisatie worden. Door een maatschappelijke stage bij u te lopen. Bijna de helft van de middelbare scholieren vindt het leuk om hun stage bij een organisatie voor (amateur)kunst of kunsteducatie te vervullen. Zinvol Er is altijd wel iets zinvols te doen: gasten ontvangen, podium opbouwen, decor schilderen, de techniek bedienen, noem maar op. Vraag de jongeren eens een filmpje te maken van een voorstelling, misschien wel een making of samen te stellen van een expositie of uitvoering. Mooi voor op uw site. En de leerlingen doen ervaring op, waarvan het resultaat vast weer op Hyves en Facebook verschijnt. Betrokken Zo kunt u ze op jonge leeftijd kennis laten maken met dans, zang, muziek, beeldende kunst of de organisatie erachter. U kunt ze leren ‘hoe het werkt’ in de wereld van de amateurkunst. Wat je allemaal kan bereiken, gewoon door dingen zelf te ondernemen. En als ze zelf meegewerkt hebben aan een voorstelling, expositie of uitvoering, raken ze betrokken bij uw vereniging.

4

Enthousiast Wie weet worden de scholieren zo enthousiast dat ze mee willen doen, lid willen worden of vrijwillige willen blijven. Of vrijwilliger. Misschien wordt hun broertje, zusje of vriend de volgende stagiair. Uw vereniging of organisatie komt duidelijker in beeld bij de volgende generatie. Dat is mooi meegenomen als er in uw organisatie behoefte is aan nieuwe vrijwilligers.

‘De jongeren krijgen een kijkje in een wereld die ze misschien nog niet kennen’

Razendsnel De jongeren brengen hun frisse ideeën en nieuwe media mee. Via Hyves, Facebook en Twitter weten hun klasgenoten, vrienden en vriendinnen razendsnel hoe leuk het is bij uw vereniging. Ze nodigen hun familie en vrienden uit voor voorstellingen en presentaties. Misschien had u voorheen wel te weinig tijd voor deze social media. De inzet van de stagiair is dan mooi meegenomen. Deze brochure Deze brochure vertelt hoe uw vereniging of kunstencentrum zo’n maatschappelijke stage ten volle kan benutten. Hoe kunt u die zonder veel gedoe organiseren? Hoe maakt u tijd voor de begeleiding? Waar kunt u stagiairs het beste voor inzetten? Wat zijn ervaringen van andere verenigingen? Welke tips hebben zij voor u? Kunstfactor en Kunstconnectie hebben het allemaal voor u op een rijtje gezet. Met veel voorbeelden, ter inspiratie.

5

WAT IS EEN MAATSCHAPPELIJKE STAGE? Van VMBO tot gymnasium, alle middelbare scholieren moeten vanaf september 2011 een maatschappelijke stage lopen: zich inzetten voor een sociaal of cultureel doel. Ouderen helpen in een bejaardentehuis, een sporttoernooi organiseren of meehelpen met een popfestival of theatervoorstelling, het kan overal. De gedachte is dat jongeren ervaren wat het is om zich belangeloos ergens voor in te zetten en daar een positief gevoel aan overhouden. Het is fijn om iets voor iemand te doen! Een maatschappelijke stage is niet bedoeld om vakkennis te vergroten, zoals een stage binnen de opleiding, maar om kennis te maken met vrijwilligerswerk. En tegelijk krijgen ze een kijkje in een wereld die ze misschien nog niet kennen. Alle leerlingen lopen 30 uur stage, of ze nu op het vwo, havo of VMBO zitten. Ze willen graag Als culturele instelling bent u in het voordeel: u kunt leerlingen een leuke stage bieden. Spelen in een musical voor de buurt, meehelpen met organiseren van het Sinterklaasfeest, of met de publiciteit van de theatervoorstelling. Het is niet voor niets dat bijna de helft van de scholieren aangeeft graag stage te lopen bij een instelling voor (amateur)kunst.

‘Als culturele instelling bent u in het voordeel: u kunt leerlingen een leuke stage bieden’ Begeleiden: weten wat ze kunnen Natuurlijk kost het begeleiden van een stagiair tijd. Bedenk daarom van tevoren ook wat een maatschappelijke stage moet opleveren. Laat jongeren doen waar ze goed in zijn, bijvoorbeeld andere jongeren enthousiast maken voor uw organisatie of activiteit, een (beeld) verslag maken. Dan ziet u meteen wat jongeren ervan vinden. Daar kunt u direct uw voordeel mee doen. Jongeren zijn ook goed in concrete, afgebakende taken: podium opbouwen, gasten ontvangen, allemaal activiteiten die ze zelfstandig kunnen ondernemen. Minder goed zijn jongeren in het behouden van het overzicht. Coördineren doet u dus zelf. Meer tips over de begeleiding vindt u in het overzicht op de volgende pagina’s.

EEN STAGE ORGANISEREN 1. VOORBEREIDEN

2. STAGIAIR VINDEN

+ B epaal de inhoud van de stage: waar

+ Z ijn er jongeren in uw omgeving die

heeft uw organisatie behoefte aan? Wat is voor uw vereniging zinvol? En wat is leuk en leerzaam voor de jongeren? En krijgen ze ook verantwoordelijkheid? Leiding bij een muziekkamp is leuk, papierprikken op een festival klinkt meer als een straf… + Wat voor soort stage is het? Een door-

lopende klus, zodat er altijd scholieren nodig zijn, of hulp bij de een jaarlijks terugkerend evenement? Stel vast hoeveel uur u de hulp van de jongere nodig heeft. + H eeft uw organisatie doeners nodig of

denkers? Of een mix van jongeren in schooltype en leeftijd? + M aak een duidelijke stageomschrijving

op papier, dan ziet u meteen of de taak concreet genoeg is; de vrijwilligerscentrale of stagemakelaar kan u met een omschrijving helpen.

+ I s er een school in de buurt waar u

contact mee kunt leggen? Een vaste relatie biedt voordelen; je leert de contactpersoon bij de school kennen, wie weet komt er in de toekomst nog meer uit voort. + M eld de stageplek aan bij de stagema-

kelaar of vrijwilligerscentrale bij u in de buurt. Die publiceert de stageomschrijving. Scholen en leerlingen kunnen reageren. Bij de stagemakelaar of vrijwilligerscentrale kunt u ook ondersteuning krijgen bij het formuleren van een stageomschrijving. + S preek vooraf een keer af met de

stagiair(s). Dan heeft u meer zekerheid dat de klus door de juiste stagiair wordt gedaan.

+ S tel vast wie binnen de vereniging

aanspreekpunt wordt. Wie kan er goed met jongeren optrekken en kent de vereniging goed? + M aak er tijd voor vrij; als u krap zit

in de tijd kan de vrijwilligerscentrale helpen bij het vinden van een extra vrijwilliger om lopende taken uit te voeren. 6

hun maatschappelijke stage bij u willen doen? Wie weet melden ze zich vanzelf via leden of cursisten, of na een oproep in de nieuwsbrief of op de site.

+ S luit een stagecontract af; het hoeft niet,

maar op deze manier zijn de afspraken voor iedereen duidelijk. De school is hiervoor verantwoordelijk. Komt de school er niet mee, dan vindt u een voorbeeld op de site van Kunstfactor.

7

3. AAN DE SLAG

4. BEGELEIDEN

5. EVALUEREN

+ Weet iedereen binnen de organisatie dat

+ J ongeren zijn snel en weten veel, maar

+ B edank de stagiair na af loop: een

de stagiair komt? Informeer! + Z org voor een hartelijk welkom, zodat

de scholier zich thuis voelt. + L eg aan het begin de taken (nog eens)

goed uit; een informatiemap met een plattegrond, taakomschrijving, huisregels of werkrooster kan helpen.

het zijn geen volwassenen. Zo’n stage is best spannend, al willen ze dat natuurlijk niet laten merken. Zorg daarom voor een open werksfeer; positief en ongedwongen, maar niet vrijblijvend. Leg uit dat vragen stellen altijd mag.

8

+ M aak gebruik van de frisse blik van de

jongeren. Hoe kijken zij tegen uw organisatie of activiteit aan?

+ G eef aan bij wie de stagiair terecht kan

voor vragen en ondersteuning. + B edenk wat de jongere nodig heeft: hoe

Voorbeelden van formulieren van een stageovereenkomst en een evaluatieformulier vindt u op kunstfactor.nl

schouderklopje, presentje, gratis kaartje, T-shirt, wat dan ook, het wordt zeker gewaardeerd.

jonger hoe meer aandacht ze behoeven, hoe hoger het opleidingsniveau hoe zelfstandiger ze kunnen werken; bij groepen is altijd begeleiding ter plekke nodig, soms kan de school die leveren. + B ij sommige stages is het handig om de

stagiairs in groepjes te laten werken. Dan zoeken ze sneller oplossingen bij elkaar en hoeven ze niet steeds naar de begeleider met hun vraag. + M aak duidelijk hoe zinvol het is wat de

stagiair doet, dat de inzet gewaardeerd wordt.

+ Vraag wat de jongere goed en minder

goed vond gaan en waarom. Wat kan er beter? U kunt er uw voordeel mee doen bij de volgende stage. Een voorbeeld van een evaluatieformulier vindt u op de site van Kunstfactor. + U kunt de jongere, behalve complimenten,

ook tips en suggesties voor de toekomst geven; + Was de stagiair echt goed? Wie weet wil

hij of zij wel vrijwilliger worden. Vragen dus!

CONTACT? Vragen? Op www.kunstfactor.nl/mas vindt u algemene informatie, praktijkvoorbeelden en veelgestelde vragen over maatschappelijke stages. Is uw vraag nog niet beantwoord? Neem dan contact op met Kunstfactor: maatschappelijkestages@ kunstfactor.nl

+ Toon belangstelling: even vragen of het

goed gaat, een complimentje, een schouderklopje, het helpt allemaal. + U w enthousiasme slaat altijd over op de

jongere!

En natuurlijk kunt u ook bij de stagemakelaar of vrijwilligerscentrale terecht. Weet u niet wie dat bij u in de buurt doet? Kunstfactor heeft het overzicht.

9

STAGE+ MUZIEK SCHOOL WATERLAND

‘Andere jongeren bereiken’ + Esther Dam, Muziekschool Waterland, Purmerend en Björn Tolboom, havo 3

Sinds het begin van de maatschappelijke stages creëert de Muziekschool Waterland regelmatig stageplekken. ‘De jongeren zien hoe het werkt en worden enthousiast. Met hun inzet wordt de muziekschool bekender onder de doelgroep die we willen bereiken.’ ‘Vroeger had ik hier gitaarles, ik kende de muziekschool dus al. En mijn moeder werkt hier ook. Dus het contact was zo gelegd.’ Björn Tolboom houdt een uurtje in de week de Hyvespagina van de muziekschool bij. ‘Makkelijk.’ Hij laat het even zien. ‘Je haalt gewoon wat van de agenda van de site en zet het op Hyves.’ Moeiteloos schakelt hij tussen de pagina’s. ‘En natuurlijk maak ik het leuker. Ik stop er smilies bij en andere tags en pas de tekst wat aan. Want het moet wel leuk zijn voor mijn klasgenoten.’

10

Gericht op jongeren ‘Dat is precies waarom we hiervoor een maatschappelijke stageplek hebben gecreëerd’, reageert begeleider Esther Dam. Ze doet personeel en organisatie bij de muziekschool en een dag in de week de pr. ‘Ik houd de site bij, maar Hyves is een ander verhaal. Dat is zo gericht op jongeren. Die laten we dus door een jongere aanpassen. Die weet veel beter wat werkt en wat niet. Je moet goed weten waar je de jongeren voor inzet.’ Klik-klak ‘Het is sowieso deel van onze filosofie. We willen in de samenleving staan. We doen ook community-art-projecten of maken muziek met verstandelijk gehandicapten. Dus toen de maatschappelijke stages kwamen, zijn we daar meteen op ingesprongen. Bijvoorbeeld door de scholieren in te zetten bij de kunst- en cultuurmarkt. Dan kan je achter je stand blijven staan, maar je kunt ook jongeren de straat op sturen om te folderen. Onze koren hebben als thema kikkers, dus we hadden de jongeren van die klik-klakkikkers meegegeven om uit te delen. De hele middag hoorde je dat geklik in het centrum.’ Open dag ‘Bij een Open Dag heb ik ook geholpen’, vult Björn aan. ‘Dan komen mensen kijken welk

instrument ze leuk vinden, workshops volgen en zo. Wij moesten mensen de juiste ruimte wijzen en folders geven. Daar leer je best wel wat van. Zoals dat je mensen niet moet dwingen zo’n folder aan te nemen, maar juist vrijwillig laten accepteren. Dat soort dingen. Eigenlijk leer je het gewoon door het te doen’, zegt hij relaxed. Drumstel ‘En als de leerlingen een drumstel of een gitaar zien, willen ze die ook wel eens uitproberen’, vult Esther aan. ‘Op zo’n dag mag dat natuurlijk.’ Ondertussen lopen er nu zo’n tien scholieren hun maatschappelijke stage. Björn zit al lang aan zijn uren, maar hij blijft nog wel even helpen, knikt hij. ‘Het is leuk werk en lekker rustig, zo achter de pc.’ Vrijwilligerscentrale En wat gebeurt er als Björn ermee ophoudt? ‘Dan gaan we gewoon weer naar de vrijwilligerscentrale en zetten we daar een vacature uit’, legt Esther uit. ‘De centrale benadert de scholen en wij krijgen altijd wel reacties. Ik heb daar ook een cursus gevolgd over hoe je zo’n stage goed invult. Heel handig. Soms melden leerlingen zich uit zichzelf, zoals Björn. Dat is prettig, want dan weten we zeker dat ze gemotiveerd zijn.’ Heeft ze misschien nog tips voor andere organisaties? ‘Als je met grote groepen werkt, begeleid ze dan goed. Dat voorkomt klieren. En aan de scholen zou ik willen zeggen: zorg dat de leerlingen van tevoren nadenken over wat ze leuk vinden. Dat levert meer op, voor iedereen.’ Ondertussen spaart Björn voor een elektrische gitaar. Wie weet speelt hij over een tijdje in de Popfabriek. Van de muziekschool natuurlijk. www.muziekschoolwaterland.nl 11

STAGE+ KUNST&ZO

‘De dirigent is echt een leuke vent’ + Janneke Kramer van Kunst&Zo en Sterre van Riel, 4 atheneum en Ali Parweaz, 4 havo

Op verzoek van het Zwolse Kunst&Zo maakten Sterre van Riel en Ali Parweaz tijdens de Week van de Amateurkunst (WAK) reportages van een orkest en twee koren. Om tips te geven om jongeren aan te trekken. ‘Ik dacht dat het heel saai was, maar het ene koor was heel gezellig.’ Begeleider Janneke Kramer van Kunst&Zo glimlacht. ‘Dat is een van de doelen van de maatschappelijke stages. Dat ze kennis maken met amateurkunst en hun mening vormen. Het begon met vragen van koren en een orkest: hoe ze aantrekkelijker konden worden voor jongeren. Wat vindt de jeugd van ons? Die vragen hebben we gekoppeld aan stages. Samen met de vrijwilligerscentrale hebben we vacatures opgesteld. Met de zes stagiairs ging het eigenlijk heel soepel.’ Rappen voor amateurkunst ‘Op de MaS-stagemarkt van de vrijwilligerscentrale kwam ik deze vacature tegen. Het leek me wel leuk,’ zegt Ali. ‘Heel gevarieerd. Ik heb het WAK-lied gerapt, hier op het Grote Kerkplein.

12

‘Met deze stage heb ik echt iets anders gedaan, iets nieuws’ Natuurlijk durfde ik dat. Maar het meeste werk was het maken van de reportages van de koren en het orkest.’ Gelachen ‘Klopt, zegt Sterre. ‘We gingen langs bij repetities en maakten aantekeningen over wat we zagen en wat we ervan vonden. Alsof we het aan vrienden uitlegden.’ En het viel ze allebei mee. ‘Dat ene koor, Multiple Voice, was echt heel leuk. En Swingshift ook. Die zongen popliedjes, die wij ook kennen. Bij het liedje van Adele kreeg ik kippenvel.’ Ali: ’Van tevoren had ik gedacht dat het heel saai zou zijn. Maar Multiple Voice was goed. En dat orkest ook. Toen ik bij Multiple Voice binnenliep, kwamen ze meteen naar me toe, gaven me iets te drinken. We hebben gelachen, daar achterin. Als ik kon zingen had ik me opgegeven. Kijk, je kunt ook bij een bejaardentehuis stagelopen, maar dat is saai. Met deze stage heb ik echt iets anders gedaan, iets nieuws.’ Leuke man Over een ander koor waren de rapporteurs minder te spreken.’Die waren allemaal boven de veertig,’ zegt Sterre met een oubollig gezicht. ‘Ze zijn heel eerlijk in hun verslagen’, reageert Janneke Kramer. ‘Als ze iets goed of slecht vinden, leuk of niet leuk, ze zeggen het. “Die dirigent is echt een leuke man” bijvoorbeeld.’

Voorbereid De begeleiding oogstte lof. ‘Toen we binnenkwamen, legde Janneke uit wat we gingen doen’, zegt Sterre. ‘We moesten van tevoren onderzoek doen naar het koor en orkest en aan Janneke mailen. En we kregen een vragenlijst mee. Dat is heel anders dan die stage in het verpleegtehuis, waar alles over de mail ging.’ Ali knikt. ‘We kregen een blocnote en een pen. Aan Janneke kon je altijd een vraag stellen. Je kunt met haar praten, bijna alsof ze een vriendin is. Dan wordt de stage meteen leuk.’

‘Dit is een kans om bij de nieuwe generatie in beeld te komen’ Tijd ‘Begeleiden kost tijd’, beaamt Janneke. ‘Maar de koren en orkesten weten meteen hoe jongeren over ze denken. Veel amateurkunstverenigingen kunnen steeds moeilijker vrijwilligers krijgen. De jongere generatie neemt het niet vanzelf over. Dit is een kans om bij die generatie in beeld te komen. Volgend jaar doen we het weer.’

13

‘Laat leerlingen iets ondernemen dat ertoe doet’ STAGE+ MATCHPOINT

‘Je investeert in de stagiairs, maar dan kun je ze for life krijgen’

+ Wilma Huijskes – stagemakelaar in Amersfoort

Koppelen is hun vak. Vorig jaar hielpen de mensen van Matchpoint maar liefst 1400 Amersfoortse scholieren aan een maatschappelijke stage. ‘Ik ben tevreden als ze met een glimlach weggaan.’ ‘Bij ons komen de Amersfoortse scholen stageplekken zoeken’, vertelt Wilma Huijskes. ‘Als een vacature aantrekkelijk is opgeschreven, reageren jongeren sneller. Daar begint het mee. Leerlingen vinden veel dingen leuk. Afvalbakken beschilderen. Of samen met een kunstenares afval verzamelen en daar kunstwerken van maken, compleet met expositie in het buurthuis. Dan zijn ze trots op wat ze gedaan hebben. Ze kunnen echt iets laten zien.’ Betrokken ‘Scholieren raken betrokken bij jouw organisatie of project als ze ervaren dat hun bijdrage er echt toe doet. Zoals het voorbereiden van een theatervoorstelling of op de avond zelf gasten ontvangen. Dan zien ze meteen wat er allemaal achter de schermen gebeurt. Ze ontdekken een nieuw stukje wereld en nieuwe dingen over zichzelf. Bijvoorbeeld dat hun eigen houding bepaalt 14

hoe anderen op hen reageren. Sommigen zijn nog steeds vrijwilliger bij het project waar ze stage liepen.’ Deel van de groep Hoe vergroot je die betrokkenheid? ‘Ontvang de stagiair de eerste keer met zorg. Leg uit wat ze gaan doen en wat de meerwaarde ervan is. En maak ze deel van de groep. Geef ze een T-shirt als iedereen dat draagt, een werkplek, een eigen e-mailadres, noem maar op. Als ze het naar hun zin hebben, zetten ze berichtjes of filmpjes op Facebook. Daarmee scoor jij als organisatie meteen ook! Je investeert in de stagiairs, maar dan kun je ze for life krijgen.’ ‘En vraag de stagiair naar zijn mening over je project of activiteit. Dat levert altijd wat op. Wij vroegen scholieren een filmverslag te maken van een project. Dat hebben ze prachtig gedaan, met poppetjes van klei. Het filmpje staat op www. keigoeiestage.nl. Ze gingen met een glimlach weg. Kijk, dan ben ik tevreden.’

15

16

17

STAGE+ Sophia’s Vereeniging

‘Muziek en Brabantse gezelligheid’ + Bernadette Essers, Koninklijke Harmonie Sophia’s Vereeniging en Benno Sonnemans, 3 havo en Annemiek Leemans, 3 havo

Annemiek en Benno kenden het harmonieorkest Sophia’s Vereeniging en de Muziekopleiding Loon op Zand al. Ze spelen er zelf, de een trompet en de ander slagwerk. Door de maatschappelijke stage leerden ze de organisatie erachter beter kennen, van het begeleiden van kinderen tot stage manager. ‘Je moet ze wel iets leuks bieden.’

‘Ze waren super oké’, vertelt Bernadette Essers enthousiast. ‘Annemiek en Benno vullen elkaar perfect aan. Ik kende ze alle twee al, dus ik wist wie ik in huis haalde.’ Benno is er eigenlijk een beetje ingerold. ‘Ik moest zelf mijn stage regelen - nu doet de vrijwilligerscentrale dat - en Bernadette had nog genoeg werk, dus...’ Instrument Annemiek kwam er een jaar later bij, via Benno. ‘We hebben programmaboekjes gemaakt, ook met beeld erbij en zo, een stukje geschreven voor het verenigingsblad en meegelopen met de Basisscholenprojectdag. Dat was geweldig. Op zo’n eerste dag laten we de kinderen zien welke instrumenten er zijn en dan krijgen ze drie weken lang les op het instrument dat ze kiezen, met op het eind een opvoering.’ Rammen ‘Ik stond in het begin bij de trompet en dan kwamen ze in groepjes langs. Ze willen het allemaal proberen. Het is zo leuk om ze enthousiast te maken en te zien dat zij het dan ook worden.’ ‘Ja,’ glimlacht Benno. ‘Echt geweldig. Alleen bij het slagwerk wilden ze natuurlijk allemaal even rammen. Daar werd je wel gek van.’ Sfeer ‘We doen veel moeite om jonge mensen geïnteresseerd te krijgen’, legt Bernadette Essers uit. Want als ze eenmaal binnen zijn, blijven ze. Benno en Annemiek lachen. ‘De sfeer is niet bepaald het slechtste onderdeel van de vereniging.’ Die heeft nu zo’n 160 leden. Bernadette Essers: ‘Ze hielpen niet alleen op de dag zelf, maar ook van tevoren met de organisatie ervan. Hoe pakken we het aan, wat doen we moet de versiering, dat soort dingen. Dan zien ze wat erbij komt kijken.’

18

Muziekje op ‘Het blijft altijd gezellig’, zegt Annemiek. ‘Daar zorgt Bernadette wel voor. Heel belangrijk bij een stage.’ Benno: ‘Samen met Bernadette heb ik een dagje het archief bijgehouden. Dan zet ze een muziekje op en haalt ze wat lekkers. Zo wordt het leuk. Uiteindelijk doe ik vooral dingen die ik leuk vind. Zoals bij de komende Muzikale Ontmoetingsdag in oktober. Ik ben dan stagemanager. Ik zorg ervoor dat de overgangen tussen de bands zo snel mogelijk verlopen: opbouwen, afbreken, dat soort dingen.’ Annemiek is gastvrouw voor de muzikanten op die dag, maar speelt ook met haar eigen bandje mee. Ondertussen zijn Annemiek en Benno al lang over hun stage-uren heen. Oppikken ‘Je moet een beetje naar de persoon kijken, wat ze leuk vinden’, zegt Bernadette. ‘Als ze plezier hebben, doen ze het ook goed. En ik leer ook van de ideeën van de jongeren. Zoals met de Basisscholendag. Toen zeiden Annemiek en Benno meteen al: “Het moet niet te lang worden.” En uiteindelijk zag je dat het toch veel optredens waren met veel wisselingen. Dan verslapt de aandacht. Daar doe ik iets mee voor volgend jaar. Misschien één groter stuk in plaats van meer kleinere. Zo pik je weer wat van ze op.’ Site Maatschappelijke stage is voor herhaling vatbaar, wat haar betreft. ‘Ik vraag of ze er een stukje over willen schrijven voor de site en het verenigingsblad. Als er iemand van de vereniging nog stage moet lopen, hoeft die niet te zoeken. Die kan gewoon bij ons terecht.’

19

STAGE+ VUUROL

‘Tentje bouwen, stage doen’

‘Hoe concreter hoe beter’

+ Jeannette Groenewoud en Mieke Bouhuijs, Theaterie/interactief theater en Valentijn van der Burg, havo 3

Wat Vuurol precies was wist Valentijn van der Burg niet, maar wel dat hij er stage wilde lopen. Het beviel goed, van beide kanten. ‘Het is een manier om bekend te raken bij jongeren in de omgeving.’ ‘We kwamen aanlopen en zagen niks anders dan bomen. Het was in the middle of nowhere.’ Valentijn en zijn vriend moesten wel even wennen aan theater op locatie, maar dat ging snel. ‘Jeannette gaf ons goede uitleg, eerst bij haar thuis. Het was meteen duidelijk wanneer we wat moesten doen: de techniek van de voorstelling. Leuk, vooral omdat we met z’n tweeën waren.’ Enthousiastelingen ‘Het was voor het eerst dat we met maatschappelijke stagiairs werkten’, vertelt Mieke Bouhuijs. ‘Met de vrijwilligerscentrale heb ik besproken wat de jongeren bij Vuurol konden doen: publieksontvangst, opbouw en techniek. De centrale heeft de vacatures bij de jongeren uitgezet. Maar liefst dertig jongeren meldden zich aan. Uiteindelijk bleven er vijf enthousiaste knullen over, die allemaal meer uren hebben gedraaid dan nodig voor hun stage. Geweldig!’ 20

Toneel ‘Vanaf november konden we al een maatschappelijke stage kiezen, maar ik had het een beetje uitgesteld’, legt Valentijn. Ik keek op www.stagerage.nl en zag deze. Je hoefde het alleen maar aan te klikken en de docent moest even toestemming geven. Ik had zelf al toneel gespeeld bij theatergroep Marmelijn, ik speel in een band en ben dj, dus ik was al bekend met het wereldje. En de techniek was niet heel ingewikkeld, het was maar een schuifje. Dat had ik wel vaker gedaan.’ Tentje Toch kwamen de twee voor een onverwachte situatie. ‘Tijdens de generale bleek opeens dat we achter het publiek stonden en niet konden zien wat er precies gebeurde. En het regende. Toen hebben we een tentje gebouwd op een heuvel. Zo konden we het goed zien en bleef de apparatuur droog.’ Zelfstandig ‘Dat konden we gewoon aan de twee jongens overgelaten,’ vertelt Jeannette Groenewoud. ‘Ze waren heel zelfstandig. En flexibel. In het begin hadden we alleen maar een cd-speler en

er moest nog van alles veranderd worden. Daar reageerden ze heel goed op. Ze lieten het over zich heen komen. En tijdens de voorstelling zagen ze bijvoorbeeld dat er een scene overgeslagen was. Dat pikten ze prima op. We waren echt blij met ze.’ ‘Ja, reageert Mieke, ‘een biertje hier, een mopje daar, ze hadden het wel naar hun zin.’ Volgend ‘Het was lachen met z’n tweeën in dat tentje’, vertelt Valentijn. ‘We deden een hoed en een zonnebril op, terwijl het regende.’ Op zijn iphone laat hij de foto’s zien. ‘Deze hebben we ook op school laten zien, op een paar borden in de aula, voor de tweedeklassers. Die moeten volgend jaar namelijk. We hadden dat hele bord vol. Opbouwen ‘Want volgend jaar gaan we weer MaS-stagiairs inzetten. Dat gaat ons minder tijd kosten dan nu. We weten nu dat we niet meer achter ze aan moeten gaan, als jongeren niet reageren. Dat scheelt. En je moet de stage precies formuleren. Dus niet “stage bij theater” maar “techniek bij theatervoorstelling” of “opbouwen bij theater”. ‘Ja’, zegt Jeannette Groenewoud, ‘hoe concreter hoe beter.’ 21

PRAKTIJKVOORBEELDEN VAN STAGEOPDRACHTEN IN DE AMATEURKUNST F levolandse Theatervereniging JTL, Lelystad

World Culture Parade, Roermond

Jongerenfestival Up2You, Zeist

Stichting Rolantino’s, Schiedam

 Decors schilderen, kostuums maken en rekwisieten verzamelen, grimeren, voorstelling opbouwen, flyers ontwerpen.

Leerlingen van de klas ‘tweetalig onderwijs’ begeleiden artiesten, filmopnames maken en monteren, opzetten van social media en versieren van de binnenstad.

Verspreiden van het promotiemateriaal, catering, op- en afbouw van het festivalterrein.

Ondersteunen van de muzikale leiding bij een muziekgroep van mensen met een beperking, aanwijzen muziek en opruimen instrumenten.

Special Arts, Amersfoort

My Stage, Rijswijk

Promoten van het werk van Special Arts bij nieuwe doelgroepen en het bedrijfsleven.

Productiehuis De Siberische Bruiloft, Alkmaar Ondersteunen van PR, techniek, organisatie, horeca en vormgeving.

Nationaal concours voor Jeugdsymfonieorkesten, Rotterdam Kaartjes controleren, mensen de weg wijzen, bloemen uitreiken.

Lesgeven, interviewen en teksten schrijven.

Stichting Amateur Muziek Toneel Zang Schiedam

Organiseren van een open podium/talentenjacht, samenwerken met culturele instellingen uit de buurt.

YMCA, Scheveningen

Bezoeken van scholen, het aanmaken en onderhouden hyves, twitter en website.

Culturele Kring, Hoeksche Waard

Omroep Best

Tijdens de Cultuurweken assisteren in de organisatie en opbouw, begeleiden artiesten. Tijdens de Parkdagen Oud-Beijerland schrijven en versturen van persberichten, uitnodigen van sponsoren, maken van enquête en inkoop van materialen.

Voorbereiden en presenteren van een eigen programma, helpen bij techniek.

Grimeren, garderobe bewaken, algemene assistentie bij productie. 22

Onder begeleiding verzorgen van licht en geluid tijdens muziekoptredens.

Tweetakt Festival, Utrecht

Sjouk.nl, Ermelo Assisteren bij radioprogramma’s voor jongeren.

Zaalwacht en barmedewerkers tijdens het festival.

Opleidingsorkesten Koninklijke Harmonie Sophia’s Vereeniging, Nieuwe Wetering Bijwerken van het archief.

De Zonnebloem, landelijk HOF, Den Haag

Stichting PA, Alphen aan de Rijn

CircusKunst, Oosterhout

Organiseren van het eindfeest van de basisschool, helpen opruimen.

Musical instuderen en uitvoeren in een verzorgingstehuis, en de organisatie daarvan.

Het Nieuwe Lyceum Bilthoven Organiseren van een dansmarathon voor het goede doel en zoeken naar sponsorgeld.

23