Contrast law seminars – Larcier Crash course mededingingsrecht 2010
Staatssteun in Vlaanderen 25 november 2010 Karel De Corte Agentschap Ondernemen
Inhoud 1. Situering 2. Begrip staatssteun 3. Europees regelgevend kader – algemeen 4. Staatssteun in Vlaanderen – enkele principes 5. Staatssteun in Vlaanderen – enkele voorbeelden 6. Toelichting bij enkele knelpunten
1. Situering Waarom toezicht op staatssteun? • Artikelen VWEU gemeenschappelijke markt
- 4 vrijheden (goederen, personen, diensten en kapitaal) - mededingingsregels (kartelrecht, misbruik van machtspositie, openbare bedrijven en staatssteun) - rol Commissie / Raad • Protectionisme op basis van nationaliteit of vestigingsplaats is verboden
- vrije mededinging en de handel tussen de lidstaten - versterking van de concurrentiepositie van Vlaamse ondernemingen ten koste van de buitenlandse
2. Begrip Staatssteun 2.1
Verdragsbepalingen
• Artikel 107, lid 1 VWEU: “Behoudens de afwijkingen waarin dit verdrag voorziet, zijn steunmaatregelen van de staten of in welke vorm ook met staatsmiddelen bekostigd, die de mededinging door begunstiging van bepaalde ondernemingen of bepaalde producties vervalsen of dreigen te vervalsen, onverenigbaar met de gemeenschappelijke markt, voor zover deze steun het handelsverkeer tussen de lidstaten ongunstig beïnvloedt”
2.1 Verdragsbepalingen • Artikel 108, lid 3 VWEU “De Commissie wordt van elk voornemen tot invoering of wijziging van steunmaatregelen tijdig op de hoogte gebracht, om haar opmerkingen te kunnen maken. (…) De betrokken lidstaat kan de voorgenomen maatregelen niet tot uitvoering brengen voordat die procedure tot een eindbeslissing heeft geleid.” Kwalificatie als staatssteun moet worden aangemeld bij de Commissie niet starten met uitvoering voor definitieve goedkeuring
2.2 Voorwaarden - staatsmiddelen A. Steun verleend door lidstaat of met staatsmiddelen bekostigd - federale overheid, ook gedecentraliseerde overheden - gemeenschappen, gewesten, provincies, gemeentes, intercommunales, ... - ook openbare bedrijven (dominerende invloed) - ongeacht hun juridisch statuut en benaming (publiek/privaat, vzw,…) vb. LRM EU moeit zich niet met interne organisatie - federale of centrale overheid draagt verantwoordelijkheid
2.2 Voorwaarden - staatsmiddelen • Staatsmiddelen – – – – – – – – – –
steun betaald uit de staatsbegroting of uit de begroting van decentrale overheden niet-innen van belastingen of sociale bijdragen, vorderingen, belastingsvrijstelling rechtstreekse subsidies of premies achtergestelde leningen of leningen tegen gunstiger voorwaarden (lage rente, langere looptijd, gunstigere aflossingsvoorwaarden) kwijtschelding van schulden of spreiding ervan in de tijd verkoop of verhuur van gronden en gebouwen tegen lagere prijzen dan de marktprijs, betalen van kunstmatig verhoogde prijzen door de overheid voordelen in natura, terbeschikkingstelling van infrastructuur die enkel bepaalde ondernemingen ten goede komt omzetting van lening in subsidie niet-marktconforme kredietfaciliteiten of deelnemingen in het kapitaal overheidsgaranties
2.2 Voorwaarden - specificiteit B. Specificiteit: voordeel voor bepaalde ondernemingen •
Onderneming “Elke eenheid die een economische activiteit uitoefent, ongeacht haar rechtsvorm en de wijze waarop zij wordt gefinancierd”. juridisch statuut speelt geen rol (vb. ook vzw)
•
Economische activiteit – aanbieden van goederen of diensten op een markt : “vermarktbaarheid” – gaat verder dan strikt “economische” sectoren – niet-economisch zeer beperkt geïnterpreteerd: vb. uitoefening van de openbare macht, binnen- en buitenlandse veiligheid, justitie, basisonderwijs
2.2 Voorwaarden - specificiteit • Selectiviteit – voordeel voor “bepaalde” ondernemingen – concurrentiepositie verstrekt t.a.v. ondernemingen die geen steun kregen – “algemene” maatregel per definitie geen staatssteun geldt voor alle ondernemingen onderlinge verhouding onaangetast zonder onderscheid van toepassing op alle sectoren en geografische gebieden bedoeld ter ondersteuning van de gehele economie vb. algemene verlaging vennootschapsbelasting – probleem gedecentraliseerde overheid (fiscale precedenten)
2.2 Voorwaarden - Voordeel C. Voordeel dat de mededinging of intra-communautaire handel potentieel kan verstoren •
Voordeel alle maatregelen die lasten verminderen die normaliter op budget van onderneming drukken en daardoor de concurrentiepositie van de begunstigde versterken voordelen waarover men in normale marktomstandigheden niet beschikt
•
Potentieel beïnvloeden van de mededinging en de handel zelfs zeer klein bedrag vormt juridisch “staatssteun” ev. wel verenigbaar met het Verdrag wegens geringe invloed (de minimis)
•
Principe van de particuliere investeerder – soortgelijke voordelen tegen dezelfde voorwaarden beschikbaar op markt? – handelen overheid marktconform geen staatssteun
2.3 Gevolgen 2.3 Gevolgen van de kwalificatie als staatssteun •
Staatssteun aanmelding bij de Europese Commissie geen uitvoering vooraleer definitieve goedkeuring
•
Uitzondering: groepsvrijstellingsverordening
ter kennisgeving achteraf
3. Europees regelgevend kader – algemeen • Algemeen – EU Commissie zeer grote exclusieve bevoegdheid – eerder Verordeningen : directe werking en voorrang – zelden Richtlijnen geen formele, juridische omzetting in nationaal recht enkel praktische omzetting, concrete uitwerking van steunregelingen – Raad van State : in Vlaamse regelgeving enkel verwijzen naar EU Verordening verboden om artikelen letterlijk over te nemen verwarring burger i.v.m. verantwoordelijke wetgever
3. Europees regelgevend kader – algemeen • Artikelen 107 t.e.m. 109 VWEU-Verdrag – basisbepalingen, directe werking – EU staatssteunreglementeringen zijn verdere uitvoering en precisering
• Verordeningen van de Raad – Verordening 994/98 : delegatie naar Commissie om algemene vrijstellingsverordeningen uit te vaardigen voor horizontale steunmaatregelen (PB van 14 mei 1998, L 142/1)
– Verordening 659/99 : procedure inzake aanmelding en beoordeling van staatssteun (PB van 27 maart 1999, L 83/1)
3. Europees regelgevend kader – algemeen •
Verordeningen van de Commissie – De minimis
(Vo nr. 1998/2006, PB van 28 december 2006, L 379/5)
– Algemene vrijstellingsverordening
(Vo nr. 800/2008, PB van 9 augustus 2008, L 214/3)
– KMO‟s in de landbouwsector (Vo nr. 1857/2006, PB van 16 december 2006, L 358/3)
– KMO‟s in de visserijsector (Vo nr. 1595/2004, PB van 14 september 2004, L 291)
– Landbouw de minimis (Vo nr. 1535/2007, PB van 21 december 2007, L 337)
– Visserij de minimis (Vo nr. 875/2007, PB van 25 juli 2007, L 193)
3. Europees regelgevend kader – algemeen •
Richtsnoeren en kaderregelingen van de Commissie – niet officieel gedefinieerd in het Verdrag: sui generis – strikt juridisch niet op hetzelfde niveau, de facto zeer grote waarde – duidelijkheid over invulling beleidsvrijheid Commissie
•
Voorbeelden: – milieubescherming (PB van 1 april 2008, C 82/1) – onderzoek, ontwikkeling en innovatie (PB van 30 dec. 2006, C 323/1) – regionale steun (PB van 4 maart 2006, C 54) – risicokapitaalinvesteringen in KMO‟s (PB van 18 augustus 2006, C 194/2) – landbouw- en de bosbouwsector (PB van 27 december 2006, C 319/1) – visserij- en de aquacultuursector (PB van 3 april 2008, C84/10) – reddings- en herstructureringssteun aan ondernemingen in moeilijkheden (PB van 1 oktober 2004, C 244/2)
3. Europees regelgevend kader – algemeen • Beschikkingspraktijk van de Commissie – Mededelingen Individuele precedenten, leiden vaak tot meer generieke Mededeling – Staatssteun in de vorm van garanties (goedgekeurd op 20 mei 2008, PB van 20 juni 2008, C 155) – Openbare bedrijven in de industriesector (PB van 13 november 1993, C 307/3)
• Hof van Justitie – concrete beoordeling : gaat interpretatie van Commissie te ver? bijsturing beleid
3. Europees regelgevend kader – algemeen •
Totstandkoming op Europees niveau Commissie zeer ruime en exclusieve bevoegdheid bij concretiseren staatssteunbeleid – lidstaten 1-2 keer geconsulteerd (Adviescomité / multilaterale inzake staatssteun) – Commissie niet verplicht om dit advies te volgen
•
Totstandkoming op Vlaams en Belgisch niveau – Vlaams: vnl. “economische” sector (cfr definitie economische activiteit) eerste screening Agentschap Ondernemen : wie interesse? eventueel insteek stakeholders, federaties,… – Federaal-Belgische coördinatie (EU erkent enkel lidstaten) staatssteun coördinatie via de IEC / FOD Economie - 1 gecoördineerd Belgisch standpunt, federaal ambtenaar aan tafel - ondanks exclusieve bevoegdheid gewesten - belang grondige Vlaamse coördinatie en verdediging
3. Europees regelgevend kader – algemeen Onderscheid ter kennisgeving en aanmelding •
Algemene regel : aanmelding
•
Uitzondering: groepsvrijstellingsverordening – kortere en veel soepelere procedure : fiche PB – ter kennisgeving binnen de 20 werkdagen na de inwerkingtreding – niet nodig om te wachten op de goedkeuring
•
Nog verdere uitzondering : de minimis : zelfs geen ter kennisgeving
•
Principe : keuze lidstaat, afwegen van voor- en nadelen • snelheid procedure, aanmelding of niet • steunintensiteit • in aanmerking komende investeringen, kosten,… • definities, randvoorwaarden
3. Europees regelgevend kader – algemeen Overzicht website links voor EU regelgeving Algemene website Europese Unie http://europa.eu/index_nl.htm EUR-lex: algemene website wetgeving, jurisprudentie, publicatieblad http://eur-lex.europa.eu/nl/index.htm Europese Commissie - Directoraat-generaal Concurrentie http://ec.europa.eu/comm/competition/index_nl.html Specifiek overzicht belangrijkste EU staatssteun regelgeving http://ec.europa.eu/comm/competition/state_aid/legislation/legislation.html Staatssteun Actie Plan http://ec.europa.eu/comm/competition/state_aid/reform/reform.cfm
4. Staatssteun in Vlaanderen – enkele principes • Wie kan steun geven? – – – – •
elke minister bevoegd voor zijn of haar beleidsdomein per Departement, Agentschap, Instelling… eigen regels in theorie ook provincies, gemeentes,… sectorafbakening vaak op basis van NACE-codes
Praktijk: niet alle entiteiten even goed op de hoogte – “Economie” meest direct betrokken en is vaak trekker of coördinator naar EU toe vb. sensibilisering via infosessies, interne vorming, diverse adviezen en begeleiding in concrete dossiers of procedures,…
4. Staatssteun in Vlaanderen – enkele principes • Algemene regel: steun via generieke regeling – via decreet of BVR algemene voorwaarden – afgestemd op wat (maximaal) kan binnen EU regels (vb. inzake maximale steunpercentages, steunbedrag, in aanmerking komende investeringen of kosten,…) – dit generieke kader wordt dan aangemeld of ter kennis gegeven bij de EU Commissie – eens de EU procedure op het overkoepelende niveau doorlopen is, moeten de individuele dossiers niet meer individueel aangemeld worden, tenzij ze bepaalde drempels overschrijden – iedereen die voldoet aan de bepalingen krijgt in principe steun (mits budgettair haalbaar) – quasi automatisch steun
4. Staatssteun in Vlaanderen – enkele principes • Algemene regel: steun via generieke regeling – aanbod gestuurd: overheid bepaalt het kader – ondernemingen niet betrokken bij opstelling regelgeving (tenzij in totstandkomingsfase via druk van sectororganisaties, federaties, opmerkingen binnen de SERV,…) – dialoog onderneming / steunverlenende autoriteit beperkt zich tot de toepassingsvoorwaarden van de regelgeving – indien de regelgeving die mogelijkheid voorziet én de steunverlenende overheid dat wenst, kan eventueel worden afgeweken van de algemene bepalingen van de regelgeving afwijkingen moeten meestal individueel worden aangemeld bij de EU Commissie doorlooptijd afwachten vooraleer steun wordt toegekend
4. Staatssteun in Vlaanderen – enkele principes • Uitzondering: ad hoc en/of individuele steun – ad hoc: steun buiten een generiek besluit – individueel: binnen generiek kader, maar boven de drempels
per dossier aanmelden of ter kennis geven aan Commissie hier rol begunstigde wel groter vaak overleg met EU Commissie waar begunstigde mee wordt uitgenodigd om dossier toe te lichten bijsturing mogelijk, meer mogelijkheden à la tête du client doorlooptijd, meestal 3-6 maanden, complexe dossiers 1 jaar
4. Staatssteun in Vlaanderen – enkele principes •
Informatie die van onderneming kan worden gevraagd bij een aanmelding – aanmelding verloopt elektronisch via beveiligde SANI website – lidstaat/regio verantwoordelijk, officieel via PV • gedeelte van de info heeft overheid zelf ter beschikking: vb. identiteit van de steunverlenende autoriteit, beschrijving van de steun (doel, regeling of individueel), nationale rechtsgrond, begunstigden (regio, sector, aantal), bedrag van de steun, aard van de steun en financieringsmethode (subsidie, zachte lening, belastingsvoordeel, …), duurtijd, cumulering,… – praktijk: ook de begunstigde werkt actief mee (vnl. in ad hoc dossier) • details over de investering of opleidingskosten, uitgewerkte scenario‟s, opleidingsplannen, haalbaarheidsstudies, marktanalyses, vertrouwelijke data,… • argumenten waarom steun verenigbaar zou zijn, geen beperking mededinging of intracommunautaire handel, bewijs stimulerend effect,… • uitgebreide thematische annexen en vragenlijsten – informele contacten belangrijk, PV, pre-notificaties, state aid network
4. Staatssteun in Vlaanderen – enkele principes • Controle en terugvordering – na beslissing tot toekenning steun meestal uitbetaling in schijven – inspectie tussentijds of ex post (niet ex ante: snelheid beslissing en niet alle info beschikbaar) – bij niet naleving van de voorwaarden van de regelgeving wordt er teruggevorderd – eerst brief steunverlenende autoriteit, beroep mogelijk (intern, hiërarchisch bij minister of Raad van State) – dan eventueel officiële procedure via centrale cel terugvorderingen – terugvordering kan eventueel ook op basis van bevel EU Commissie (bv. na klacht van concurrent) geen nieuwe steun indien steun niet is terugbetaald, zelfs voor totaal verschillende projecten
5. Staatssteun in Vlaanderen – enkele voorbeelden • Subsidie databank http://www.vlaanderen.be/ondernemen • Of via www.vlaanderen.be en doorklikken naar premies en subsidies
• Vlaamse infolijn, bel gratis: 1700
5. Staatssteun in Vlaanderen – enkele voorbeelden
5. Staatssteun in Vlaanderen – enkele voorbeelden
5. Staatssteun in Vlaanderen – enkele voorbeelden
5. Staatssteun in Vlaanderen – SIOS • Strategische Investerings- en Opleidingssteun (BVR van 22 februari 2008 + MB van 18 april 2008)
•
Opleidingssteun : • enkel grote dossiers : minimaal 450.000 euro opleidingskost • alle ondernemingen Vlaams Gewest: KMO en GO • 20-25% steun afhankelijk van criteria en score • geen onderscheid algemene of specifieke opleiding • maximum 1 miljoen steun (tenzij “uitzonderlijke projecten van bijzonder belang voor de Vlaamse economie”) • EU aanmeldingsdrempel 2 miljoen euro • “open end” systeem : iedereen krijgt steun • 1 dossier per 3 jaar
5. Staatssteun in Vlaanderen – SIOS • Opleidingssteun – In aanmerking komende kosten 1. personeelskosten opleiders 2. verplaatsingskosten opleiders en opgeleiden 3. uitgaven materiaal en benodigdheden 4. afschrijvingen werktuigen en uitrusting 5. kosten begeleiding en advisering 6. personeelskosten opgeleiden (beperkt tot som kosten 1-5) – Aanvraagformulier op website, insturen op papier met alle bijlagen, indien volledig bevestigingsbrief (startdatum)
5. Staatssteun in Vlaanderen – SIOS – Criteria opleidingssteun • 6 bedrijfseconomisch : totaal 60 punten (solvabiliteit, liquiditeit, interne innovatie, externe innovatie, kwantitatieve opleiding, groeiende onderneming) • 3 sociaal : totaal 30 punten (tewerkstellingstoename, duurzaamheidverslag, tewerkstellingsintegratie) • 2 ecologisch : totaal 10 punten (milieuzorg, klimaatbeleid)
– Minimale score 50 punten - 50 - 60 punten: 20% steun - 60 - 70 punten: 22% steun - 70 - 80 punten: 24% steun - > 80 punten: 25% steun
+
Uitbetaling - schijf 1 (50%): programma gestart - schijf 2 (20%): 70% uitgevoerd - schijf 3 (30%): voltooid
5. Staatssteun in Vlaanderen – SIOS •
Stimulerend effect (vb. cases automotive) – “nieuwe” vereiste EU voor alle steunregimes – aantonen dat steun “noodzakelijk” is en dat investering of opleiding zonder steun niet (in die mate) zou plaatsvinden opleidingen die sowieso zouden moeten plaatsvinden en tot de normale bedrijfsuitgaven behoren zijn niet subsidieerbaar geen wettelijk verplichte opleidingen 2 scenario‟s, met en zonder steun – KMO: voldoende dat deze niet gestart is voor de steunaanvraag – GO: idem + bewijzen met 2 scenario‟s dat dankzij de steun de opleiding verder gaat dan strikt noodzakelijk (meer opleidingen, personeel, middelen,…) – grondig onderzoek EU enkel bij “grote aangemelde dossiers” – in principe enkel scenario B subsidiabel, behalve bij “vrijgestelde” dossiers (maar overheid kan steeds strenger zijn: steun is een gunst en geen recht)
5. Staatssteun in Vlaanderen • Nieuwe BVR begin 2011 – stimulerend effect centraal – steeds 2 scenario‟s aantonen en enkel extra investeringen of opleidingen zijn aanvaardbaar (via sjabloon voor opleidingssteun) geen opleidingen die men sowieso moet doen geen wettelijk verplichte opleidingen on the job training niet, tenzij overdraagbaar of focus op kansengroep – compensatie: aanvaardbare opleidingskosten drempel verlaagd (250.000 voor KO of 300.000 voor MO en GO) – criteria beetje geactualiseerd
5. Staatssteun in Vlaanderen – SIOS • Investeringssteun – minimaal 8 miljoen euro investeringen – KMO‟s in het hele Vlaams Gewest – GO‟s in regionale steunkaart (25 Vlaamse gemeenten, in clusters): Diksmuide, Lo-Reninge, Ieper, Middelkerke, Oostende (max. 15%) Wervik (max. 15%) Ronse (max. 15%) Bree, Lommel, Maaseik, Hechtel-Eksel, Houthalen-Helchteren, Dilsen-
Stokkem, Lanaken, Maasmechelen, Herstappe, Tongeren (max. 15%) As, Beringen, Genk, Leopoldsburg, Heusden-Zolder (max. 10%) Balen, Dessel, Mol (max. 10%)
5. Staatssteun in Vlaanderen – SIOS • Investeringssteun – bepaalde sectoren uitgesloten via NACE – geactiveerde investeringen: rubrieken 21 tot 27 jaarrekening – 5-10% steun afhankelijk van criteria en score criteria quasi identiek als deze voor opleidingssteun minimale score 50 punten + Uitbetaling (idem) - 50 - 60 punten: 5% steun - 60 - 70 punten: 7% steun - 70 - 80 punten: 9% steun - > 80 punten: 10% steun
- schijf 1 (50%): programma gestart - schijf 2 (20%): 70% uitgevoerd - schijf 3 (30%): voltooid
– maximum 1 miljoen euro steun (VR kan afwijken: “super-strategisch”) – bewijs stimulerend effect via 2 scenario‟s, met en zonder steun (extra optie: zonder steun niet in ontwikkelingsgebied investeren)
5. Staatssteun in Vlaanderen – Ecologiepremie • Doelstelling en doelgroep – investeringssteun voor de ecologische meerkost vergelijken met referentie-investering (technisch vergelijkbaar met een lager niveau van milieubescherming, met dezelfde productiecapaciteit en technische eigenschappen, die vanuit zakelijk oogpunt een geloofwaardig alternatief is en waarvan het aannemelijk is dat ze zonder steun zou worden uitgevoerd) extra kost om hoger niveau van milieubescherming te bereiken is subsidieerbaar stimulerend effect speelt ook, maar makkelijker aantoonbaar – zowel KMO‟s als GO‟s komen in aanmerking – subsidie max. 20% (GO) tot 40% (KMO) van ecologische meerkost – max. 1.750.000 steun euro per project (vanaf 1.1.2011: max 1.000.000)
5. Staatssteun in Vlaanderen – Ecologiepremie • Modaliteiten – gesloten “call”-systeem, beperkte subsidie-enveloppe enkel de best gerangschikte projecten krijgen steun (Vanaf 1.1.2011: opnieuw open systeem) – budget momenteel 120 miljoen, 40 miljoen per oproep/call – uitgesloten sectoren (NACE, vnl uit “Landbouw” sector) – volledige procedure via internet: paperless (log in via Federaal Token of E-ID) – via Limitatieve Technologieën Lijst (LTL) gebaseerd op BAT (Best Beschikbare Technieken) technologieën i.v.m. energiebesparing, hernieuwbare energie, milieubescherming, warmtekrachtkoppeling,… gestandaardiseerd (essentiële en niet-essentiële componenten, ecologische meerkost en performantiefactor) objectieve ranking (VITO) : beste technieken = beste score
5. Staatssteun in Vlaanderen – KMO-Portefeuille • BVR 19 december 2008, MB 1 januari 2009 – enkel KMO‟s en vrije beroepen uit Vlaams gewest, aanvaardbare hoofdactiviteit, geen overheidsonderneming, ook vzw‟s uitgesloten – volledig webbased, paperless, Federaal token en E-ID – jaarlijkse cyclus tot 15.000 euro (uitz. strategisch advies: 25.000 €) – voor ondersteuning in hun processen van Ondernemen, Innoveren en Internationaliseren (samenwerking tussen AO, IWT en FIT) – steun voor advies, strategisch advies, opleiding, technologieverkenning (kennis) en advies internationaal ondernemen – 50% steun (75% voor technologieverkenning) – valt onder de-minimis verordening (verklaring op eer)
5. Staatssteun in Vlaanderen – KMO-Portefeuille • Steunbedragen en percentages Per jaar maximaal 15.000 € te verdelen uit: – Opleiding: 50% beperkt tot 2.500 € – Advies over ondernemen: 50% beperkt tot 2.500 € – Advies over internationaal ondernemen: 50% beperkt tot 5.000 € – Advies voor technologieverkenning: 75% beperkt tot 10.000 € •
Advies of opleiding bij “erkende dienstverleners” kwaliteitsgarantie via ISO, CEDEO, Q*FOR,… lijst op website ook buitenlandse dienstverleners (cfr. Dienstenrichtlijn)
5. Staatssteun in Vlaanderen – KMO-Portefeuille • Sancties – voor KMO: niet toekenning of terugvorderen subsidie, waarschuwing of verplichte infosessie – voor dienstverlener: waarschuwing of verplichte infosessie, schorsing (ev. hoorzitting), uitsluiting, weigeren nieuwe erkenning
• Luik opleiding – – – – – –
in aanmerking komende kosten: cfr. SIOS opleiding van werkenden in de onderneming wettelijk verplichte opleidingen toegelaten beperkte catering per persoon 25 € per persoon per dag vb. taaltraining, informatica, sociale of technische vaardigheden 50%, max. 2.500 € per jaar
5. Staatssteun in Vlaanderen – KMO-Portefeuille • Luik advies over ondernemen – schriftelijk advies op maat onderneming – advies omvat steeds 3 aspecten (analyse probleemstelling, eigenlijke advies en implementatieplan/draaiboek) – 50%, max. 2.500 € per jaar – Uitgesloten adviezen: • wettelijk verplichte adviezen • adviezen van permanente of periodieke aard (per 3 jaar) • adviezen die tot de gewone bedrijfsuitgaven behoren (financiële controles, courante adviezen over boekhouding, fiscaliteit, vertalingen, bodemonderzoek of bodemsanering, computerservices,…) • diensten i.v.m. subsidies • technische analyse maken geen deel uit van advies
5. Staatssteun in Vlaanderen – KMO-Portefeuille • Strategisch advies over ondernemen
• • •
– VW 1. haalbaarheidsstudie, schriftelijk rapport met systematische en afgeronde analyse van het project – VW 2. advies op maat van de onderneming, fundamenteel onderbouwd – VW 3. advies heeft betrekking op een kantelmoment binnen de onderneming overeenkomst naar AO sturen, AO beslist over strategisch karakter na afloop ook advies zelf opsturen naar AO, AO beslist of het advies voldoet apart budget bovenop de reguliere 15.000 € 50% subsidie, max. 25.000 € per jaar (min. projectbedrag 10.000 €) Vb. beursintroductie, fusie, lancering nieuw product, overname of verkoop van activiteit/afdeling, problemen familiale opvolging,…
5. Staatssteun in Vlaanderen – KMO-Portefeuille • Luik advies over internationaal ondernemen – schriftelijke, doelmatige raadgevingen m.b.t. opportuniteiten en oplossingen voor KMO‟s die willen internationaliseren – KMO‟s met ambitie op vlak van export of buitenlandse investering – 50% steun, max. 5.000 € per jaar – vb. oprichting buitenlandse vestiging of dochter, afsluiten joint-ventures, directe buitenlandse investeringen, licentieverkoop, marktstudies, contracten handelsagentuur nalezen/aanpassen, advies i.v.m. verdrag voorkomen dubbele belasting,… – advies door erkende dienstverleners
5. Staatssteun in Vlaanderen – KMO-Portefeuille • Luik advies voor technologieverkenning – inschakelen van erkend kenniscentrum dat via studiewerk op maat de nodige kennis aanbrengt om innovaties door te voeren – 75% steun, max. 10.000 € per jaar – vb. bestuderen mogelijk technische invloedsparameters, uitvoeren van berekeningen en simulaties, verkennende laboproeven, zoeken naar geschikte technologieën, voorbereiding internationaal project (Eureka,…) – enkel via door het IWT erkende dienstverleners opdracht tot technologiediffusie, ruim klantenbestand Vlaams Gewest, competentie om KMO‟s te begeleiden in innovatietraject, toegang tot onderzoeksinfrastructuur, werken zonder winstoogmerk • vb. universitaire labo‟s, Hogescholen, Collectieve centra, competentiepolen, strategische onderzoekscentra
5. Staatssteun in Vlaanderen – KMO-Portefeuille
Steun % Steunplafond per pijler
Max per periode Periode
Opleiding
Advies Ondernemen
Advies internationaliseren
Advies Innoveren: technologieverkenning
Strategisch advies Ondernemen
50%
50%
50%
75%
50%
€ 2.500
€ 2.500
€ 5.000
€ 10.000
€ 25.000
€ 15.000 1 jaar
€ 25.000
5. Staatssteun in Vlaanderen – andere spelers •
IWT (haalbaarheidsstudies, studies aan jonge innovatieve ondernemingen, clusters, experimentele ontwikkeling, industriële ontwikkeling, EU projecten genre Eureka,…)
•
PMV (waarborgregeling KMO, Gigarant, ARKimedes, Vinnof, cultuurinvest, kidsinvest, Fonds Vlaanderen-Internationaal, winwinlening,…)
•
FIT (bevordering buitenlandse handel, haalbaarheidsstudies,…)
•
WSE (diversiteit en evenredige arbeidsdeelname, invoegbedrijven, hefboomkredieten, tewerkstelling 50+, integratie personen met een handicap,…)
•
MOW (Vlaamse Intermodale Kring, Haveninfrastructuur, PPS laad- en losinstallaties, afvaltransport, binnenvaart,…)
•
Media, VAF, Cultuur, Toerisme, Sport, Jeugd, Welzijn,…
6. Toelichting bij enkele knelpunten • KMO-Definitie – aanbeveling van 6 mei 2003 (PB van 20 mei 2003, L 124/36) – van kracht vanaf 1 januari 2005 Drempels: omzet balans werknemers Micro 2 2 10 KO 10 (vroeger 7) 10 (vroeger 5) 50 MO 50 (vroeger 40) 43 (vroeger 27) 250 – maximumdrempels: lidstaat mag deze lager stellen – zelfstandigheidscriterium • partner-ondernemingen : 25-50% pro rata optellen • verbonden ondernemingen : vanaf 50% volledig optellen • zowel in de rechte lijn als zijlijn, niet afbreken na 1 niveau
6. Toelichting bij enkele knelpunten •
KMO definitie kan zeer vergaand zijn!
partner van partner:
NIET optellen
verbonden van partner: WEL pro rata bijtellen vb. A 30% in B dat 100% C controleert 100% van C optellen bij B van totaal 30% nemen en optellen bij A
partner van verbonden: WEL pro rata bijtellen vb. A 60% in B dat voor 30% C controleert 30% van C en 100% van B optellen bij A
verbonden van verbonden: WEL voor 100% optellen vb. A 60% in B dat voor 60% C controleert 100% C en 100% B optellen bij A
6. Toelichting bij enkele knelpunten • De-minimis verordening Verordening nr 1998/2006 (PB van 28 december 2006, L 379/5)
– drempel opgetrokken naar 200.000 euro per 3 jaar (2 + huidig) – overschreden volledige steun terugvorderen – overheid moet brief sturen naar onderneming met vermelding van het bedrag aan de minimissteun en verwijzing naar Verordening in PB – alle „de-minimis‟ steun : alle overheden, alle projecten/kosten optellen – optellen op niveau begunstigde: zowel het “Vlaamse” luik, als luik structuurfondsen (ESF, EFRO,…) – te bekijken op het moment van de toekenning van de steun (niet op het moment van uitbetaling) – onderneming verklaart op eer drempel niet overschreden te hebben
6. Toelichting bij enkele knelpunten De-minimis - Cumul regels: 1. de-minimis met andere de-minimis alle “de-minimis” in referentieperiode optellen, ongeacht de steunverlenende overheid, ongeacht het project, investering of in aanmerking komende kosten 2. de-minimis met andere “staatssteun” geen “top up” boven drempels andere regelgeving met betrekking tot “dezelfde in aanmerking komende kosten” Vb. KMO-Port., HOW, PMV Waarborg, Fed. Participatiefonds, FIT, IWT,…
Karel De Corte Afdeling Economisch Ondersteuningsbeleid Koning Albert II laan 35, bus 12 1030 Brussel Tel. 02 / 553.37.55 – Fax. 02 / 553.37.88
[email protected] http://ae.vlaanderen.be/
