Europa / Spanje
Het Iberisch schiereiland, door de Pyreneeën van de rest van Europa gescheiden, is een microcontinent met een geheel eigen karakter: temperamentvol, weerbarstig en wonderschoon. Achter de beroemde stranden liggen ruige berggebieden, eindeloze hoogvlaktes en prachtige, vaak nauwelijks bezochte steden.
land & cultuur
algemeen
Algemeen Feiten en cijfers Oppervlakte: 505.000 km2 (circa 12 x Nederland) Hoofdstad: Madrid Inwonertal: 41,8 miljoen Bevolkingsdichtheid: 82,7 per km2 Godsdienst: Rooms-katholiek (88%); andere (12%, o.a. Protestant en Moslim) 1
28-5-2016 16:06
Taal: Spaans (Castiliaans), alsmede Catalaans, Galicisch en Baskisch Klimatologische gesteldheid: Mediterraan in het Oosten en Zuiden; Gematigd in het Noordwesten
De vertrouwde beelden van Spanje - flamenco, stierenvechten, tapasbars en plechtige paasprocessies - geven al aan hoe divers het land is. In Spanje worden vier officiële talen gesproken, het land kent twee bijna even belangrijke wereldsteden en het landschap is er afwisselender dan waar ook in Europa. Deze contrasten maken Spanje tot een oneindig fascinerend land. De nabijheid van Afrika Het Iberisch Schiereiland ligt op het grensvlak van twee continenten en vormt in feite een overgangszone en een kruispunt tussen Europa en Afrika. Van beide werelddelen kunnen invloeden doordringen. Een groot aantal volkeren heeft zich voor kortere of langere tijd op het schiereiland gevestigd. Spanje kent dan ook een woelige, zeer interessante geschiedenis. Beschavingen zoals die van de Romeinen en de Arabieren hebben onuitwisbare sporen achtergelaten op het landschap en de cultuur. Verder bestaan er op het vlak van geologie, flora en fauna grote overeenkomsten met Noord-Afrika, met name in het zuiden. Spanje heeft veel gemeen met de rest van de mediterrane wereld, maar kent ook een aantal zeer typerende karaktertrekken. Gesloten fort Van de buitenkant ziet Spanje eruit als een gesloten fort. Dit mag echter niet tot verkeerde conclusies leiden, want binnen dat fort is er sprake van een grote variatie. Spanje wordt daarom ook wel het land van de contrasten genoemd. Zo is er het grote verschil tussen het groene noorden en de rest van het land. Spanje wordt verder doorsneden door een vele hoge bergketens die van grote invloed zijn op het klimaat en de plantengroei. Daarom is er in het land sprake van erg veel ecologische variatie. Er zijn alpiene landschappen, maar sommige streken behoren tot de warmste en droogste van Europa. Op korte afstand bestaan er vaak enorme verschillen.
bevolking
Bevolking De oorspronkelijke bevolking van Spanje bestond uit Iberiërs, die rond het jaar 5000 voor Christus naar het schiereiland waren gekomen. In de Oudheid werden handelsvolkeren uit het oostelijk deel van het Middellandse-Zeegebied aangetrokken tot het Iberisch Schiereiland vanwege de rijkdom aan delfstoffen. Het zuiden was het meest in trek; langs de kust werden vele handelsposten gesticht. De Feniciërs, afkomstig uit het huidige Libanon, stichtten in de 11e eeuw v. Chr. Gadir, het huidige Cádiz. Daarna verschenen ook Griekse kolonisten op het toneel. De Romeinen Nadat de Romeinen in hun strijd om de heerschappij over het westelijk Middellandse-Zeegebied de Carthagers in 202 v. Chr. definitief hadden 2
28-5-2016 16:06
verslagen, lag Hispania open voor een diepgaande romanisatie. Tot het jaar 133 v. Chr. hebben opstandige stammen in het binnenland nog felle tegenstand geboden. Maar het nieuw verworven land werd door de Romeinen in provincies opgedeeld; er werden steden gesticht, bruggen en wegen gebouwd, irrigatiesystemen aangelegd en nieuwe gewassen geïntroduceerd. De taal van de Romeinen, het Latijn, vormt de basis van de huidige talen die op het Iberisch Schiereiland worden gesproken, met uitzondering van het Baskisch. Vooral het zuiden van Spanje kwam in de Romeinse tijd tot grote bloei. De Visigoten Toen het Romeinse Rijk vanaf de 3e eeuw na Chr. langzaam begon te desintegreren, drongen Germaanse ‘barbaren’-stammen het gebied binnen. De Sueven en Vandalen rukten op tot in Hispania. Het waren echter de Visigoten die erin slaagden praktisch het gehele Iberisch Schiereiland rond het jaar 450 tot één koninkrijk te verenigen met Toledo als hoofdstad. De Visigotische periode werd gekenmerkt door economische achteruitgang, opvolgingskwesties aan het hof en belangentegenstellingen tussen de diverse bevolkingsgroepen. Toen de Arabieren in 711 Spanje veroverden, ondervonden zij dan ook weinig verzet. De Moren Binnen enkele jaren beheersten de Moren bijna het heIe schiereiland. Het Spaanse moslimrijk, Al-Andalus, blonk uit in wiskunde, geografie, astronomie en poëzie. In de 11e eeuw begonnen de christelijke koninkrijkjes in het noorden van Spanje aan de herovering van Al-AndaIus. Het huwelijk in 1469 van Ferdinand II van Aragón en Isabella I van Kastilië - de Katholieke Koningen - bracht eenheid in Spanje. Granada, de laatste Moorse vesting, werd in 1492 heroverd. De 17e eeuw was een gouden eeuw voor Spanje. Het was een periode van buitengewone artistieke en literaire bloei. Dat nam niet weg dat de economie op zijn retour was en dat er kostbare oorlogen gevoerd werden tegen Frankrijk en de Republiek. Terugval en democratie Het verval zette zich voort in de 19e eeuw met de invasie van Napoleon, wat de aanzet gaf tot de Onafhankelijkheidsoorlog. Eind 19e eeuw brak een periode van anarchie aan, een antwoord op de toenemende politieke corruptie. De politieke instabiliteit leidde in 1936 tot Spaanse Burgeroorlog. De nationalist generaal Franco kwam als overwinnaar uit de strijd; hij regeerde met straffe hand over Spanje tot zijn dood in 1975. Sindsdien is Spanje een democratie.
gastronomie
Gastronomie Een van de meest aantrekkelijke aspecten van Spanje is ongetwijfeld de keuken, één van de beste ter wereld vanwege de kwaliteit en variatie van gebruikte producten. Eigenlijk kan men niet spreken van de Spaanse keuken, 3
28-5-2016 16:06
maar moet gesproken worden van een veelzijdige streekgastronomie, beïnvloed door het klimaat en de inheemse levenswijzen van elke streek apart. De Spaanse kookkunst onderscheidt zich doordat bij de bereiding van het voedsel traditioneel olijfolie gebruikt wordt als plantaardig vet en reuzel als dierlijk vet, evenals door de grote variatie aan fruit en groenten die de Arabische cultuur aanbracht en andere elementen zoals de aardappel en de tomaat die uit Amerika kwamen. Eten in Spanje Eten is in Spanje één van de plezierigste dagelijkse rituelen. De rijkgevarieerde gastronomie, tezamen met het plezier van de Spanjaard in de cultuur van bord en tafelkleed, maken dat zowel in de grote steden als in de kleine landelijke dorpjes zeer gemakkelijk eetgelegenheden te vinden zijn. Van de traditionele huiselijke menu’s tot befaamde restaurants met vijf vorken (de hoogste klasse die van één tot vijf loopt), eenieder kan de beste prijs/kwaliteitsverhouding vinden die overeenkomt met zijn eigen smaak en voorkeur. Dranken De wijn vormt een fundamenteel onderdeel van alle regionale keukens van Spanje. De Romeinen verspreidden de kunst van de wijnbouw die Spanje in één van de grootste wijnproducerende landen hebben veranderd terwijl tegelijkertijd een gerechtvaardigde faam is verkregen door de kwaliteit van de wijn, die tegenwoordig onderhevig is aan strikte controles en die zeer gevarieerd is (wel zestig verschillende wijnproducerende gebieden). Hieronder bevindt zich de Riojawijn, die een vooraanstaande internationale plaats heeft verkregen dankzij het aroma en de volle smaak. Andere zeer gewaardeerde "appelations" zijn Ribera del Duero, Penedés en La Mancha die in de afgelopen jaren sterk vooruit gegaan zijn in kwaliteit. De vino de Jerez, de sherry, is een Andalusische wijn met een belangrijk internationaal prestige, vooral in Angelsaksische landen, die verschillende variëteiten kent (fino, manzanilla, amontillado, dulce en oloroso) die tegemoetkomen aan verschillende smaken. De Spaanse cava of champagne-achtige mousserende wijn heeft als belangrijkste productiecentrum de Catalaanse Penedésstreek, hoewel de productie in de laatste jaren is uitgebreid naar andere streken zoals Castilië.
cultuur
Cultuur Na de Reconquista in de Middeleeuwen hebben een reeks heersers Spanje een gemeenschappelijke cultuur proberen op te leggen, maar tot vandaag de dag blijft Spanje een cultureel verdeelde natie. In verschillende streken leeft een sterk bewustzijn van de eigen identiteit. Catalonië, het Baskenland, Valencia, de Balearen en Galicie hebben hun eigen taal, die in sommige gevallen het Kastiliaans als eerste taal van de streek hebben vervangen. In de Middeleeuwen was Spanje berucht om zijn religieuze intolerantie. Tijdens de Inquisitie, die werd ingesteld door de Katholieke Koningen, werden duizenden niet-katholieken gemarteld, geëxecuteerd of het land uitgezet. Tegenwoordig 4
28-5-2016 16:06
genieten de Spanjaarden totale religieuze vrijheid. Het katholicisme heeft echter nog altijd een sterke maatschappelijke invloed. Heiligendagen en andere belangrijke evenementen op de christelijke kalender worden gevierd met veel traditionele ceremonies in steden en dorpen door geheel Spanje.
traditie & vooruitgang
Traditie & vooruitgang De stagnatie in de 17e eeuw zorgde ervoor dat Spanje van een wereldmacht in een arm land veranderde. Andere landen, zoals Engeland en Nederland, ontwikkelden zich tot moderne naties, terwijl Spanje economisch en maatschappelijk stagneerde. Het werd een in zichzelf gekeerde natie, die zich isoleerde van de veranderingen die in de rest van Europa plaatsvonden. Politieke en economische chaos Bijna de gehele 19e en het begin van de 20e eeuw werden gekenmerkt door politieke en economische chaos. Er bestonden enorme tegenstellingen tussen arm en rijk, grootgrondbezitters en dagloners, industriëlen en arbeiders, conservatieven en liberalen, regionalisten en centralisten, klerikalen en antiklerikalen. Dit mondde uit in vele revoluties en bloedige burgeroorlogen, zoals de drie Carlistenoorlogen, die voornamelijk in Noord-Spanje woedden. Huidige tijd In 1982 kwam in Spanje de socialistische partij van Felipe González aan de macht. In snel tempo werd het land gemoderniseerd en na eeuwen van isolement werd aansluiting gezocht bij Europa, dit mede om de prille democratie te verankeren. In 1986 werd Spanje lid van de NAVO en de EG. Vooral de aansluiting bij de EG leidde aanvankelijk tot een grote economische groei. Dankzij de Olympische Spelen in Barcelona en de wereldtentoonstelling in Sevilla in 1992 hoorde Spanje weer bij de moderne wereld. De strijd tegen de Baskische afscheidingsbeweging ETA bezorgt het land nog steeds veel hoofdbrekens. De Spaanse levensstijl De Spanjaarden staan bekend om hun levenslustige instelling. Ze stoppen over het algemeen net zoveel energie in de genoegens van het leven als in hun werk. Het stereotype ’manana’ (’dat kan tot morgen wachten’) is een mythe, maar voor veel mensen gaat hun sociale leven voor hun werk en laten ze zich niet leiden door de klok. De dag is lang in Spanje en de Spanjaarden hebben een woord, madrugada, voor de tijd tussen middernacht en zonsopgang, als de straten vaak nog bevolkt zijn met mensen die zich vermaken. Uit eten gaan is een belangrijke sociale activiteit, vrienden en familie ontmoeten elkaar vaak op een terras voor gesprek en een maaltijd. De hoeksteen van de samenleving is in Spanje nog altijd de familie. In het verleden was men in Spanje voor het vinden van werk of als men in moeilijkheden zat afhankelijk van naaste verwanten. Het is niet ongebruikelijk dat drie generaties onder één dak wonen en zelfs als men al zijn hele leven in de stad woont, blijft men liefdevol spreken over zijn pueblo - het dorp of de 5
28-5-2016 16:06
plaats waar de familie vandaan komt en waar men nog zo vaak mogelijk naartoe gaat.
landschap & klimaat
algemeen
Algemeen Uitgestrekt over een groot gedeelte van het Iberisch Schiereiland, een schakel vormend tussen Europa en Afrika, geniet Spanje van een aantrekkelijke natuur vol tegenstellingen. De grote omtrek gevormd door kustgebieden, omspoeld door drie zeeën, en de eilanden in de Middellandse Zee (de Balearen) en de Atlantische Oceaan (de Canarische Eilanden) suggereren alle een gerichtheid op de zee. Maar tegelijkertijd vormt de grote afstand van de kust naar een groot gedeelte van het binnenland, tezamen met de grote hoogteverschillen, een rem op deze gerichtheid en geeft het land een meer continentaal karakter, relatief geïsoleerd van de invloed van de oceaan. Nationale Parken Spanje beschikt over een rijk erfgoed aan nationale Natuurparken die van het hoogste belang beschouwd worden. Deze hebben tot doel gebieden te beschermen die de verschillende ecologische systemen vertegenwoordigen. Parque Nacional de los Picos de Europa Ingesloten in gebergtes van het noorden van het schiereiland bevinden zich het Parque Nacional de los Picos de Europa, het natuurpark met de grootste oppervlakte van meer dan 64.00 hectare verspreid over de Autonome Gemeenschappen van Asturië, Cantabrië en Castilla y León, met beuken-, eiken- en berkenbossen en de gems als meest karakteristieke dier; het Parque Nacional de Ordesa y Monte Perdido met een oppervlakte van 15.608 hectare behorend tot de Autonome Gemeenschap van Aragón in het hart van de bergketen van de Pyreneeën, waar het Circo de Pineta te vinden is met hangende gletsjers en de diepe Karstische bergkloven van Añisclo en Escuain, waar veel dieren uit de typisch Pyrenese fauna leven. Het Parque Nacional de Aigües Tortes y Estany de Sant Maurici in de Catalaanse Pyreneeën biedt met zijn 24.00 hectare een fantastisch voorbeeld van een Pyrenese bergketen in het meest continentale middengedeelte met woelige waterpartijen, meren en steile rotsen dicht begroeid met sparren. Parque Nacional de las Tablas de Daimiel In de schitterende natuurstreek La Mancha is een overvloed aan min of meer droge leemtes te vinden met seizoensmatige overstromingen als gevolg van het ingewikkelde hydrologische mechanisme dat de waterhuishouding van dit gebied met de rivieren de Guardiana, de Cigüela, de Záncara en de Riansares verbindt. Het Parque Nacional de las Tablas de Daimiel, met een oppervlakte van 2.000 hectare, herbergt ontelbare watervogels en is van belang als 6
28-5-2016 16:06
toevluchtsoord, broedplaats en rustplaats tijdens de migraties. Het Parque Nacional de Cabañeros, eveneens gelegen in de Autonome Gemeenschap Castilla-La Mancha, bestrijkt in totaal een gebied van 40.000 hectare en wordt gevormd door een geheel aan paleozoïsche bergketens, afgewisseld met uitgestrekte vlaktes en laag gebergte. Cabañeros is het beste en meest uitgebreide voorbeeld van een Iberisch mediterraan woud. Parque Nacional de Doñana Het Parque Nacional de Doñana, door de UNESCO tot Erfgoed van de Mensheid verklaard, is het prachtigste natuurgebied en één van de belangrijkste van het continent. Met 50.000 hectare en een uitgebreid beschermd gebied ernaast bevat dit natuurpark een complex hydrologisch systeem van beken, geulen en moerassen aan de oever van de rivier van Guadalquivir, alsmede de monding van deze rivier en een kustzone van 30 kilometer. Stranden, duinen in beweging, struikgewas en bossen bieden bescherming aan vele soorten zwem- en roofvogels, terwijl het tegelijkertijd een laatste toevluchtsoord is voor uitstervende soorten zoals de Lynx, het Sultanshoen, de Koningsadelaar en de Gehoornde Meerkoet.
fauna
Fauna Veel streken in Spanje hebben een rijke fauna; de grote verscheidenheid aan leefgebieden - van het hooggebergte van de Sierra de Gredos en de Sierra Nevada tot aan de droge Badlands van Guadix en de natte moerassen van de monding van de Guadalquivir of het hooggebergte van de Pyreneeën of de Picos de Europa maakt de dierenwereld erg gevarieerd. In elk gebied heeft de fauna zich aan de heersende omstandigheden aangepast. Sommige gebieden zijn zo dun bevolkt dat ze ideale wijkplaatsen vormen voor dieren. De grote invloed van het Afrikaanse continent maakt de fauna van Andalusië zo bijzonder. Typisch Afrikaanse dieren als de Mangoest, de Trekegel en de Kameleon worden er aangetroffen. Het voorjaar is het beste jaargetijde om de dierenwereld te observeren. Dan zijn bijvoorbeeld de voor hun voortplanting van water afhankelijke amfibie‘n en vele insectensoorten het meest actief. De droge hete zomer betekent voor vele dieren een rustperiode. Grote zoogdieren Van de grote zoogdieren komen o.a. nog voor Bruine Beer, Wolf, Otter, Lynx, Wilde Kat, Wild Zwijn, Damhert, Edelhert, Ree, de zeer zeldzame Spaanse Steenbok en de Gems. Een aantal van deze dieren is zeer zeldzaam geworden en aan de bescherming van enkele van deze soorten wordt veel aandacht geschonken. Er leven nog maar enkele tientallen Bruine beren in Spanje, voornamelijk in de Picos de Europa en de westelijker gelegen Cordillera Cantábrica. In de Pyreneeën vooral aan de Franse kant van het gebergte. Hoewel het jagen op en doden van beren verboden is sinds 1973 loopt hun aantal nog steeds terug. Ongeveer duizend wolven leven nog in de noordwestelijke berggebieden en verder nog een aantal in de zuidwestelijke Meseta en de Sierra Morena. 7
28-5-2016 16:06
Vogelsoorten De vogelwereld is zeer rijk; de Ooievaar en een aantal soorten grote roofvogels (Steenarend, Keizerarend, Slangenarend) zijn hier en daar nog betrekkelijk algemeen. Een van de opvallendste vogelsoorten is de Blauwe Ekster, die in Midden- en Zuid-Spanje voorkomt en naast Portugal alleen in China wordt aangetroffen. Een indrukwekkende verschijning is de grote Lammergier (quebrantahuesos = bottenbreker vanwege de gewoonte om zijn prooi op de rotsen te gooien) die voorkomt in de hoge Pyreneeën en geherintroduceerd is in de Sierra de Cazorla. De populatie Zwarte gieren is de grootste van de wereld. Andere aaseters en roofvogels zijn de Vale Gier, de Egyptische Gier, de Torenvalk, de Buizerd, de Sperwer, en de Rode en Zwarte Wouw. In het voorjaar is Spanje zeer aantrekkelijk voor grote groepen trekvogels met o.a. de grootste concentratie kraanvogels in Europa. Het wereldberoemde en zeer belangrijke Coto Doñana (officieel: El Parque Natural Entorno de Doñana) is een van de grootste vogelreservaten ter wereld waar jaarlijks meer dan 160 soorten broeden, bijvoorbeeld ca. 600.000 ganzen uit Noord-Europa, 3000 Flamingo-paren en vele kust, water- en moerasvogels. Andere belangrijke watergebieden aan de kust zijn Albufera de Valencia, de Ebro-delta en Aiguamolls de l’Empordà in Catalonië. In het binnenland overwinteren duizenden eenden in het Tablas de Daimiel, het Castilla- La Mancha en het Laguna de Gallocanta, Spanje’s grootste natuurlijke meer, 50 kilometer ten zuiden van Calatayud in Arágon. Laguna de Fuente de Piedra is de belangrijkste broedplaats voor ca. 13.000 Flamingo-paren.
flora
Flora Midden- en Zuid-Spanje behoren vrijwel in hun geheel tot de Westmediterrane floraregio. Noord-Spanje bevindt zich een overgangszone met de Atlantische floraregio. Gebieden die blootstaan aan het mediterrane klimaat met zijn warme, droge zomers hebben een geheel eigen plantenwereld. De plantensoorten zijn aangepast aan de omstandigheden die het klimaat oplegt. De olijf wordt als karakteristieke vertegenwoordiger gezien voor de verbreiding van het mediterrane plantengezelschap. Deze boom is niet bestand tegen langdurige regen, zodat dagtemperaturen van 15º tot 25ºC mogelijk zijn. Invloed van de zee Anders is het langs de smalle zuidkust rond Malaga. De temperaturen daar zijn gemiddeld minstens even hoog, maar er valt veel meer neerslag dankzij de invloed van de Atlantische Oceaan. Op de meerine bosschages op plaatsen die voor mens en dier moeilijk bereikbaar zijn. Veruit het meest verbreid zijn degradatievegetaties bestaande uit dwergstruiken en kruidige planten. Uitheemse soorten Een aantal opvallende bomen en planten hoort van nature niet in het gebied thuis, maar werd eeuwen geleden geïmporteerd. Vooral de Arabieren hebben veel vruchtbomen en gewassen uit het Midden-Oosten en Noord-Afrika meegenomen naar Spanje, waaronder de Sinaasappelboom, de Citroenboom, 8
28-5-2016 16:06
de Dadelpalm en de Granaatappelboom. Maar ook de Vijgenboom, die in de winter kaal is, en de fraaie Johannesbroodboom met zijn op peulen lijkende eetbare vruchten, stammen uit de tijd waarin de Arabieren de scepter zwaaiden over het Iberisch Schiereiland. Dit geldt ook voor de alom aanwezige Amandelboom met zijn prachtige bloesem. Van de vruchten wordt onder meer de bekende horchata gemaakt, amandelmelk. Ook enkele uit het Amerikaanse continent afkomstige soorten zijn wijd verbreid. De Spaanse veroveraars hebben de Agave en de Opuntia meegenomen naar Spanje. De Agave komt oorspronkelijk uit Mexico. Na acht tot twintig jaar produceert deze plant een enorme bloeistengel, die daarna afsterft. De Opuntia of Vijgencactus levert gele tot rode vruchten, die als veevoer worden gebruikt. De uit Australië stammende Eucalyptus is een bijzonder snelle groeier die veel wordt aangeplant ten behoeve van herbebossing. De boom kan zijn bladeren van de zon afwenden om de verdamping te beperken. Circa 5500 plantensoorten Het totale aantal plantensoorten van het Iberisch Schiereiland is bijzonder groot; het wordt geschat op 5500 (ter vergelijking: Nederland komt op ongeveer 1100 soorten). Van de Iberische soorten is ongeveer 20 procent endemisch.
geografie
Geografie Spanje ligt op het Iberisch Schiereiland, het grootste van de drie ZuidEuropese schiereilanden en ook het meest westelijke. Een blik op de kaart is voldoende om te zien dat het gebied een geïsoleerde positie inneemt. Van bijna alle kanten wordt het omgeven door water en de toegang tot de rest van Europa wordt afgesloten door de Pyreneeën. Ook valt meteen op dat het Iberisch Schiereiland zeer uitgestrekt en compact is. Eigenlijk hebben we te maken met een miniatuurcontinent, een afgerond, massief blok dat tegen de rest van Europa is aangeplakt. Het meet 870 kilometer van noord naar zuid en 860 kilometer van west naar oost. Het is bovendien zeer bergachtig; Spanje is na Zwitserland het meest bergachtige gebied in Europa met een gemiddelde hoogte van 650 meter boven zeeniveau. Hooggelegen Het Iberisch Schiereiland heeft een oppervlakte van 581.000 vierkante kilometer, waarvan Spanje er 505.000 voor zijn rekening neemt. Ruim een vijfde van het land ligt boven de 1000 meter, twee vijfde van het territorium bestaat uit hoogvlakten en slechts 11 procent van het grondgebied wordt ingenomen door laagvlakten onder 200 meter. Het is dan ook niet verwonderlijk dat Madrid op 655 meter de hoogstgelegen hoofdstad van Europa is. Drie hoofdbestanddelen Een korte blik leert dat het schiereiland eigenlijk uit drie hoofdbestanddelen bestaat: een groot, hooggelegen tafelland in het midden, de Meseta, omringd 9
28-5-2016 16:06
door bergen; de beide uitgestrekte laagvlakten aan de periferie, te weten de bekkens van de Ebro en de Guadalquivir; en de ketens van de Pyreneeën, het Catalaans Kustgebergte en de Betische Cordillera, die het bouwwerk completeren en aan de randen afsluiten. De ketens zijn nog jong, vandaar dat daar de hoogste massieven van het schiereiland worden aangetroffen: de Pico de Aneto (3404 m) in de centrale Pyreneeën en de Mulhacén (3478 m) in de Sierra Nevada. De Meseta ligt over het algemeen boven een gemiddelde hoogte van 600 meter en worden omringd door het Cantabrisch Gebergte in het noorden, het Iberisch Randgebergte in het oosten en de veel lagere Sierra Morena in het zuiden. Het Castiliaans Scheidingsgebergte doorsnijdt het midden van het schiereiland en scheidt de Meseta Norte van de Meseta Sur.
geologie
Geologie Een blik op een vereenvoudigde geologische overzichtskaart van het Iberisch Schiereiland leert dat het westelijke en het centrale gedeelte zich duidelijk onderscheiden van de rest van het gebied. Ze bestaan namelijk grotendeels uit zeer oude gesteenten uit het Paleozoïcum en nog vroeger. Langs de randen bevinden zich jongere gesteenten die gevormd werden tijdens het Mesozoïcum en Kaenozoïcum. De beide Mesetas bestaan vooral uit oude gesteenten en vormen daarmee de ‘sokkel’, de oude kern en het fundament van het Iberisch Schiereiland. Dit gebied wordt ook wel de ‘hercynische romp’ genoemd. De jongere gesteenteseries die van drie zijden de romp omsluiten, treffen we aan in bovengenoemde gebergteketens. Ze hebben, met uitzondering van de Sierra Morena, die tot de romp behoort, gemeen dat ze in de loop van het Tertiair zijn ontstaan en tot de jonge alpiene gebergten gerekend worden. Een klein subcontinent In feite vormt het Iberisch Schiereiland een klein subcontinent, de Iberische of Hesperische plaat genoemd. De vele krachten die daarop in de loop van de aardgeschiedenis hebben ingewerkt, hebben de complexe structuur van nu veroorzaakt. Daarbij heeft de Iberische plaat lang niet altijd op dezelfde positie gelegen. De plaat heeft als het ware een lange reis gemaakt en werd daarbij dikwijls in de mangel genomen door de grotere omringende continenten. Vooral in geval van convergentie, wanneer de continenten op elkaar botsten, vormden zich in Iberië machtige bergketens. Dit fenomeen heeft zich meermalen voorgedaan.
klimaat
Klimaat Gematigde en subtropische klimaten In het algemeen kan men zeggen dat het klimaat in Spanje een overgang vormt tussen gematigde en subtropische klimaten. In de zomer lijkt het klimaat erg op dat van Noord-Afrika, terwijl in de winter koudefronten 10
28-5-2016 16:06
afkomstig uit het noorden het weer grotendeels bepalen. Gedurende de winter staat bijna het gehele Iberisch Schiereiland onder invloed van westelijke stromingen. De neerslag wordt dan veroorzaakt door Atlantische cyclonen die in het lagedrukgebied bij IJsland ontstaan. Naar het zuiden toe neemt de betekenis van deze stromingen geleidelijk af door de invloed van de bergketens, die echte barrières vormen. Droge zomers In de zomer komen er nog maar nauwelijks westelijke stromingen voor. Met uitzondering van de meest westelijke en noordwestelijke streken hebben subtropische hogedrukgebieden van de Sahara en de Azoren dan de overhand. Het gevolg is dat er in het grootste deel van het land nauwelijks neerslag valt. In het algemeen kan gezegd worden dat het Iberisch Schiereiland grotendeels tot de gematigd mediterrane klimaatzone behoort met warme zomers, frisse winters en een aanzienlijke variatie in neerslag door het jaar heen. Naar het zuiden neemt de gemiddelde temperatuur toe. Alleen de noordwestelijke en noordelijke bergstreken van Spanje kennen een mild en regenrijk zeeklimaat dat vergelijkbaar is met dat van Nederland. Hier is het hele jaar door de invloed van gematigde stromingen merkbaar. Het gebied kent geen lange droogte in de zomer en de temperatuurverschillen zijn niet erg groot. Dit is het zogenaamde ‘Groene Spanje’.
reisperiode
Reisperiode De aangenaamste maanden zijn mei, juni en september. In het zuiden zijn tevens april en oktober prima reismaanden. In deze maanden ontwijkt u de hitte en de vele Spaanse en buitenlandse toeristen van juli en augustus. In feite is Spanje het hele jaar door te bezoeken. ’s Winters is het klimaat mild aan de zuidelijke en zuidoostelijke Mediterrane kusten. Tijdens de zomermaanden kunt u de hitte ontwijken door het noordwesten van het land te bezoeken, of u terugtrekken op het strand of in de bergen.
grafiek
Grafiek De onderstaande grafiek toont het klimaat in de regio rond Madrid. Voor een exacte weergave van de klimaatgemiddelden op uw reisbestemming kunt u informatie vinden in de uitgebreide reisbeschrijvingen.
11
28-5-2016 16:06
ontdekken
feesten & festivals
Feesten & festivals Spanje heeft in vergelijking met Nederland enkele afwijkende feestdagen. Hieronder treft u een overzicht aan van de belangrijkste feestdagen en festivals. Voor 2016 zijn dit:
02 januari: Toma de Granada (Día de la toma de posesión de Granada; inname Granada (1492) en overwinning katholieke christenheid op de Moren); 06 januari: Driekoningen (Epifanie; Epifanía del señor); 22 januari: Dag van St. Vincentius (geboren in Zaragoza, beroemdste Spaanse christelijke martelaar (ca. 300 na Chr.); 28 februari: Dag van de culturele identiteit van Andalusië; maart/april: Palmpasen en alle tussenliggende dagen tot Goede Vrijdag en Pasen; 01 mei: Dag van de Arbeid (Fiesta del trabajo) ; 24/25 juni: Midzomerfeest ter ere van San Juan ( Noche de San Juan) ; tweede week juli: Stierenrennen (encierro) in Pamplona en Las fiestas de San Fermín; 25 juli: St. Jacobs-/Santiago Dag (Fiesta de Santiago Apostol) beschermheilige van Spanje ; 15 augustus: Maria Hemelvaart (Asuncion de la Virgen de la Paloma); laatste woensdag augustus: La Tomatino in Bunol (grootste tomatengevecht ter wereld); 11 september: Cataloniëdag; 12 oktober: Spaanse Nationale Feestdag (Día de la Hispanidad en Día del 12
28-5-2016 16:06
Pilar, patroonheilige van Leger en Guardia Civil). Columbus ontdekte op deze datum in 1492 Amerika; 01 november: Allerheiligen (Fiesta de todos los Santos) ; 06 december: Dag van de Grondwet (Día de la Constitución; 1978); 08 december: Maria Onbevlekte Ontvangenis (la Inmaculada Concepción). 24 en 25 december: kerstavond (Noche Buena) en kerstmis (Navidad) 31 december en 1 Januari: Oudjaar (Noche Vieja) en Nieuwjaar (Año Nuevo)
Voor actuele en meer gedetailleerde informatie over de onderstaande feesten en festivals kunt u terecht op de site van het Spaans Verkeersbureau. Bijzondere feesten en festivals Een van de meest meeslepende festivals in Spanje wordt gehouden in Valencia in de week waarin 19 maart valt. Elke wijk maakt zijn eigen ninots of praalstukken, meestal poppen van papier-maché. Daarmee wordt op satirische wijze met bekende politieke en maatschappelijke figuren de draak gestoken. Uiteindelijk gaat al die huisvlijt aan het eind van de feestweek in vlammen op. In een katholiek land als Spanje gaan religieuze feesten niet ongemerkt voorbij. In de week voorafgaand aan Pasen (Semana Santa) worden in de meeste dorpen en steden kleurrijke processies gehouden. De bekendste zijn die van Valladolid, Cuenca, Zamora, Málaga, Medina de Rioseco, Toro, Alcañiz, Barcelona, Sitges en Toledo.De beroemde processies van Sevilla trekken elk jaar in deze week honderdduizenden toeschouwers. In de laatste week van april wordt in Alcoy (gelegen tussen Valentia en Alicante) het beroemde festival Moros y Cristianos (Moren en Christenen) gehouden. In traditionele spelen die twee dagen duren, wordt de verdrijving van de Moren door de christelijke koningen in beeld gebracht. Ter ere van de patroonheilige van Madrid wordt in de tweede week van mei het jaarlijkse Fiesta de San Isidro gehouden. Naast tal van evenementen en festiviteiten op verschillende plaatsen in de stad, zijn er elke dag stierengevechten waarbij de beroemdste torero’s acte de présence geven. Eind mei, begin juni vindt in Barcelona de plechtige omgang plaats ter gelegenheid van Corpus Christi. Het Festival International de Música y Danza van Granada in juni wordt tot de belangrijkste muziekfestivals van Spanje gerekend. Met klassieke concerten, moderne muziek en traditionele flamenco. Wereldberoemd is het jaarlijkse Fiesta de San Fermín van Pamplona dat de hele tweede week van juli duurt. Het meest spectaculaire en ook meest discutabele onderdeel is de encierro, de drijfjacht met stieren door de nauwe straten van de stad. Gedurende de laatste twee weken van juli vindt op het centrale plein van Santander een internationaal festival plaats met (klassieke) muziek, dans en toneel.
adressen 13
28-5-2016 16:06
Adressen ANWB Alarmcentrale, Steunpunt Spanje/Portugal (Barcelona) Bezoekadres: Parc de Negocis Mas Blau Edificio Prima Muntadas, Esc. B, 1°-4a E-08820 El Prat de Llobregat, Barcelona Telefoon: + 34 93 508 03 03 Website: ANWB Steunpunt Spanje/Portugal (Barcelona) Openingstijden: maandag t/m vrijdag van 09.00 tot 22.00 uur (20.00 uur van oktober t/m mei); zaterdag van 09.00 tot 20.00 uur (18.00 uur van oktober t/m mei) en zondag van 09.00 tot 18.00 uur) Bereikbaarheid: ANWB Alarmcentrale (Den Haag) Telefoon: + 31 70 314 14 14 (24 uur per dag) Fax: + 31 70 314 70 40 ANWB zusterorganisatie in Spanje De ANWB werkt samen met haar Spaanse zusterorganisatie RACE (Spaanse site). Vanaf 01 juli 2013 is er ANWB Vakantieradio (via smartphone en tablet). Ambassade van Nederland in Spanje Paseo de la Castellana 259-D, 36e verdieping E-28046 Madrid, Spanje Telefoon: + 34 91 353 75 00 Noodgevallen (buiten kantooruren): + 34 629 654 321 Fax: + 34 91 353 75 65 Website: Ambassade van Nederland E-mail:
[email protected] Openingstijden Ambassade: maandag t/m vrijdag van 09.00 tot 17.00 uur (in juli/augustus van 09.00 tot 15.00 uur) Openingstijden Consulaire afdeling: maandag t/m vrijdag van 09.30 tot 13.30 uur/14.30 tot 16.30 uur (juli/augustus van 09.30 tot 13.30 uur) Telefonische inlichtingen: + 34 91 353 75 12 Fax: + 34 91 353 75 75 E-mail:
[email protected] Nederlandse Honoraire Consulaten in Spanje Er zijn Honoraire Consulaten (uitgifte reisdocumenten) in Barcelona, La Nucía, Palma de Mallorca, Sevilla, Santa Cruz de Tenerife en Torremolinos en Honoraire Consulaten (geen uitgifte reisdocumenten) in Algeciras, Bilbao, Ceuta en Gijón (adressen, telefoonnummers, e-mail, zie de website van de Nederlandse Ambassade).
14
28-5-2016 16:06
souvenirs
Souvenirs Geliefde souvenirs van Spanje zijn traditioneel aardewerk en keramiek. En eenvoudige souvenirs zoals poppetjes in klederdracht, castagnetten en tapijtjes. CITES De Convention on International Trade in Endangered Species of Wild Fauna and Flora (CITES; 1975) is een internationale overeenkomst tussen overheden. De doelstelling van CITES is de handel in wilde dieren en planten zodanig te reguleren, dat deze door overmatige exploitatie en verlies van hun leefomgeving niet in hun voortbestaan of zelfs met uitsterven worden bedreigd. Ook de handel in dierlijke en plantaardige producten, zoals voedingsmiddelen, huiden, bont, tassen, hout, houten (muziek)instrumenten, toeristische souvenirs en medicijnen van tegenwoordig meer dan 30.000 dieren plantensoorten vallen onder CITES. Invoer souvenirs Kijk voor de meest actuele informatie over CITES, het invoeren van voedingsmiddelen, souvenirs, namaakartikelen, cultuurvoorwerpen en dergelijke op de website van de Nederlandse douane.
taal & etiquette
Taal & etiquette Er worden in Spanje vier grote talen gesproken, elk is officieel in bepaalde gebieden: Spaans (castellano of español), 74%, de officiële taal in heel het land, zoals verplicht door de huidige Spaanse grondwet van 1978. Catalaans (català of valenciáno), 17%, in Catalonië (Catalunya), de Balearen (Illes Balears) en een deel van de Autonome Gemeenschap Valencia (València), (waar de taal officieel Valenciaans heet). In het onafhankelijke dwergstaatje Andorra is het Catalaans de officiële taal. Baskisch (euskera/euskara), 2%, in Baskenland (Euskadi) en het noorden van Navarra. Galicisch (gallego/galego), 7%, in Galicië (Galiza). Catalaans, Galicisch en Castiliaans (de laatste wordt over het algemeen Spaans genoemd, omdat het sinds de zestiende eeuw de officiële taal van heel Spanje is) stammen alle af van het Latijn en hebben, net als het isolaat Baskisch, vele dialecten; sommige varianten, zoals het Asturisch of Bable in Asturië en een deel van Castilië en León, het Aragonees in een deel van Aragon, en het Aranees (een dialect van het Occitaans in Val d’Aran in de noordwestelijke punt van Catalonië) hebben een officiële status. Het Spaans dat in Latijns-Amerika wordt gesproken, stamt volgens velen af van het 15
28-5-2016 16:06
Spaans dat in het zuidwesten van Spanje (Andalusië en Extremadura) en de Canarische eilanden wordt gesproken.
van belang Spanje
reisdocumenten
Reisdocumenten Voor Spanje heeft u een paspoort of Nationale Identiteitskaart nodig, die geldig zijn voor de duur van uw verblijf. N.B. Wijziging van bovenstaande informatie is altijd mogelijk! Neemt u daarvoor contact op met de ambassade of een consulaat van Spanje (zie nuttige adressen). Ook wanneer u niet de Nederlandse nationaliteit bezit, kunnen afwijkende bepalingen gelden. Medisch paspoort Een Europees Medisch Paspoort (EMP) is geen geldig grensdocument! Maar het is wel erg handig voor mensen die met regelmaat medicijnen (moeten) innemen. Het is verkrijgbaar bij oa. huisarts, apotheek, medisch specialist of GGD. Op het EMP vermeldt de arts gegevens over ziekte en de benodigde medicijnen. Met dit document voorkomt u problemen bij de douane. Meer informatie vindt u op EMP en douane. Voor het meenemen van medicijnen die onder de Opiumwet vallen, is een aparte vergunning nodig (zie medicijnen Opiumwet). Rij- en kentekenbewijs Het Nederlandse rij- en kentekenbewijs wordt in Spanje erkend. Een WAverzekering is verplicht en neem ook uw groene kaart mee. U heeft deze nodig als u bij een aanrijding betrokken raakt. De financiële risico’s van het onverzekerd rijden zijn enorm. De groene kaart hoeft niet aan de grens te worden getoond. Aan de grens kan een kortetermijnverzekering worden gesloten voor 8, 15 of 30 dagen. De verzekering heeft alleen betrekking op personenschade. Een aparte groene kaart voor aanhangwagens zwaarder dan 750 kg is aan te raden.
gezondheid
Gezondheid Als u op reis gaat, dient u goed uitgerust te zijn en over een goede gezondheid en conditie te beschikken. Hebt u speciale aandoeningen, dan is het zeer aan te raden een codicil/talisman te dragen en een medicatielijst en voldoende medicijnen vanuit Nederland mee te nemen. 16
28-5-2016 16:06
N.B. Let u daarbij op mogelijke voorwaarden bij de invoer daarvan. Gezondheidszorg Zorg dat u niet vertrekt zonder een uitgebreide ziektekosten- en/of reisverzekering. EHBO U dient zelf te zorgen voor enkele EHBO-spullen, oa. pijnstillers, pleisters, compeed, jodiumtinctuur, sporttape, rekverband, evenals een reservebril, zonnebrand, zonnebril, ed. N.B. Neem tijdens wandelingen bij warm tot zeer warm weer voor de zekerheid 2 liter drinkwater per persoon mee in uw dagrugzak.
veiligheid
Veiligheid Er zijn drie soorten politie in Spanje. De Guardia Civil (letterlijk: Burgerwacht) controleert voornamelijk het platteland en deelt bonnen uit bij verkeersovertredingen. De Policía Nacional (Rijkspolitie) opereert in grotere plaatsen, maar is in sommige streken vervangen door een regionaal korps: de Ertzaintza in het Baskenland en door de Mossos d’Esquadra in Catalonië. De Policía Local, ook Policía Municipal of Guardia Urbana (Gemeentepolitie) genoemd, is een onafhankelijk plaatselijk korps en heeft een afdeling voor verkeerscontroles. Deze drie diensten verwijzen u alle naar de juiste autoriteit als er iets gebeurt waarbij u politiehulp nodig hebt.
handig
communicatie
Communicatie Wilt u vanaf uw vakantiebestemming Spanje naar Nederland telefoneren, dan draait u 00-31. De thuisblijvers die vanuit Nederland naar Spanje willen bellen, doen dat door eerst 00-34 te draaien. Voor collectgesprekken dient u nr.: 900.99.00.31 te draaien. De officiële verkoop van postzegels geschiedt uitsluitend en alléén via de winkels waar tabaksartikelen verkocht worden, de zogenaamde "Estancos" of "Tabacos" en de postkantoren. Op de zegels dienen altijd de woorden "correos" en "España" vermeld te staan.
eten & drinken
Eten & drinken De etenstijden van alle maaltijden vallen ongeveer anderhalf uur later dan de 17
28-5-2016 16:06
gemiddelde Europese etenstijden. Kraanwater kan in het hele land zonder problemen gedronken worden. Er wordt gevraagd in de zomermaanden spaarzaam om te gaan met water.
geldzaken
Geldzaken Spanje behoort tot de landen van de eurozone. Creditcards zoals Eurocard/Mastercard, Visa, American Express en Diners worden algemeen geaccepteerd. In Spanje zijn voldoende geldautomaten aanwezig.
openingstijden
Openingstijden Winkels Van ± 09.00 tot 14.00 uur en van ± 16.30 tot 20.00 uur. In toeristische streken sluiten de winkels ’s avonds meestal later en kan men er op zondagmorgen nog wel eens levensmiddelenwinkels voor enige tijd geopend aantreffen. Warenhuizen In de grote steden zijn deze de gehele dag onafgebroken geopend van 10.00 tot 20.00/21.00 uur. Banken en postkantoren Van maandag t/m vrijdag van 08.30/09.00 tot 14.00/14.30 uur; sommige kantoren zijn ook op zaterdag geopend tussen ongeveer 08.30 en 13.00 uur. Musea De meeste monumenten en musea in Spanje zijn op maandag gesloten. Op andere dagen zijn ze in de regel open van 10.00 tot 14.00 uur, en daarna soms van 17.00 tot 20.00 uur. Sommige kerken zijn alleen tijdens diensten geopend. In kleinere plaatsen zijn kerken, kastelen en andere bezienswaardigheden vaak op slot. De sleutel kan dan worden opgehaald in het stadhuis en soms bij het plaatselijke café.
overig
Electriciteit Voor het type stopcontact, stekker, netspanning en frequentie, zie de website wereldstopcontacten.nl. De moderne (platte, ongeaarde) Eurostekker past in Spaanse stopcontacten. Het tv-systeem is PAL; ontvangst van uitzendingen op een Nederlands toestel is dus mogelijk.
18
28-5-2016 16:06
Tijdsverschil Spanje bevindt zich in dezelfde tijdszone als Nederland en België, namelijk in de zone GMT+1. Ook het veranderen van wintertijd naar zomertijd vindt op dezelfde tijd plaats als in Nederland en België. Er is derhalve gedurende het hele jaar geen tijdsverschil met Nederland en België, met uitzondering van de Canarische Eilanden. Op de Canarische Eilanden is het het hele jaar één uur vroeger dan in Nederland.
op reis
per auto
Per auto Op het platteland van Spanje is het openbaar vervoer beperkt en is de auto de meest praktische manier van vervoer. De snelste wegen van Spanje zijn de autopistas. Het zijn over het algemeen tweebaanswegen waar peajes (tol) betaald moet worden. De Autovías zijn even goed, maar hier wordt geen tol geheven. De kleinere wegen worden minder goed onderhouden, maar ze vormen een meer ontspannen manier om iets van het landelijke Spanje te zien. Naast de internationale autoverhuurbedrijven zijn er een paar Spaanse bedrijven, zoals Atesa, die landelijk opereren. Het goedkoopst bent u waarschijnlijk af als u voor uw vertrek naar Spanje een auto huurt bij een internationaal bedrijf. Er zijn ook zogenaamde fly-drive-regelingen, waarbij de huur van een auto bij de prijs van een vliegticket is inbegrepen. Wie in Spanje een auto bestuurt, moet beschikken over geldige verzekerings- en autopapieren, een rijbewijs en een paspoort of ander identiteitsbewijs. Verkeersreglementen Uitgebreide informatie over verkeersreglementen in Spanje vindt u op de website van de ANWB. Op deze website vindt u tevens actuele verkeersinformatie. NB. Als u lid bent van de ANWB, kunt u bij ANWB-kantoren gratis een routekaart ophalen. Autohuur U kunt een auto bespreken via SNP (zie autohuur) of via internationale huurbedrijven. Huren bij lokale firma’s is duurder dan vooraf reserveren in Nederland. Om in Spanje te kunnen huren, moet u boven de 21 zijn en ten minste een jaar in het bezit zijn van een rijbewijs en een credit card.
per bus
Per bus Zowel de autowegen als de spoorwegen zijn enorm verbeterd sinds 1980 en in aanloop naar de Olympische Spelen in Barcelona van 1992. De intercitytreinen zijn betrouwbaar, maar bussen zijn sneller en rijden frequenter tussen kleinere 19
28-5-2016 16:06
plaatsen. Spanje heeft geen nationaal busbedrijf. Het grootste particuliere bedrijf, Autocares Juliá, biedt diverse busreizen en excursies aan door het hele land. Andere bedrijven zijn alleen actief in bepaalde regio’s. Meer informatie over langeafstandsbussen kunt u krijgen bij de grote busstations en bij reisbureaus. Zij verkopen ook kaartjes.
per ferry
Per ferry Trasmediterránea vaart met autoveerboten van Barcelona en Valencia op het Spaanse vastenland naar de Balearen, waartoe ook Mallorca behoort. De overtocht duurt ongeveer acht uur. Dezelfde veerbootmaatschappij vaart ook frequent tussen de eilanden onderling.
per trein
Per trein Er zijn talloze mogelijkheden voor wie gebruik wil maken van de Spaanse spoorwegen RENFE. Twee snelle diensten zijn de TALGO-intercitytreinen en de AVE-trein tussen Madrid en Sevilla via Córdoba. De dure kaartjes zijn te koop op de stations bij het loket (taquilla) of via reisbureaus. Op sommige dagen, de zogenaamde días azules (blauwe dagen) geldt er 10 procent korting op de gebruikelijke spoortarieven. De largo recorrido (langeafstandstreinen) en de regionales y cercanías (regionale en lokale diensten) zijn frequent, goedkoop, maar veel langzamer. Kaartjes voor lokale treinen zijn te koop bij kaartjesautomaten op het station. De belangrijkste stations in Madrid voor langeafstandstreinen zijn Atocha, Chamartín, en Norte. De twee hoofdstations in Barcelona zijn Sants en Francia. Regionale spoorbedrijven zijn actief in drie gebieden van Spanje. Catalonië en Valencia hebben hun eigen Ferrocarrils de la Generalitat, bekend als de FGC en de FGV. Het Baskenland heeft de ET (Eusko Trenbideale). Iberrail biedt treinhotelvakanties voor reizigers tussen de grote Spaanse steden. Iberrail heeft ook twee Orient Express-achtige treinen. De El Andalus Exprestrein rijdt door Andalusië en stopt in Sevilla, Córdoba, Granada, Jerez en Ronda. De door FEVE (Ferrocarriles de Vía Estrecha) gerunde Transcantábrico vertrekt uit San Sebastián en rijdt helemaal langs de noordkust van Spanje naar Santiago de Compostela. Passagiers reizen in stijl in 14 gerestaureerde treinstellen uit de periode 1900-1930.
per vliegtuig
Binnenlandse vluchten De meeste binnenlandse vluchten werden in Spanje van oudsher uitgevoerd door Iberia. Dit monopolie is de laatste jaren echter doorbroken om de concurrentie te bevorderen. De twee grootste alternatieven zijn Air Europa en Spanair. De meest frequente pendeldienst is de Puente Aéreo, die door Iberia 20
28-5-2016 16:06
tussen Barcelona en Madrid wordt verzorgd. Op de drukste tijden vliegt deze om het kwartier. Bij een automaat kunnen passagiers tot 15 minuten voor vertrek een ticket kopen. De vlucht duurt gewoonlijk 50 minuten. De vluchten van Air Europa en Spanair tussen Madrid en de regionale hoofdsteden zijn niet zo frequent als de Puente Aereo, maar hun prijzen liggen meestal iets lager. Vluchten naar de provinciesteden vertrekken meestal ’s morgens en ’s avonds. Vluchten naar de Balearen en tussen de eilanden worden verzorgd door Binter, een zustermaatschappij van Iberia. Schema’s en tijden zijn aan wijzigingen onderhevig. Meer informatie over vluchten en prijzen kunt u telefonisch of bij de SNP Reiswinkel opvragen.
in de stad
In de stad De metro is de snelste en goedkoopste manier van vervoer in Madrid. Hij rijdt van 6.00 uur ’s ochtends tot 1.30 uur ’s nachts en bestaat uit 11 lijnen die door kleurcodes van elkaar zijn onderscheiden, plus de Ópera-Príncipe Píoverbinding en de lijn naar de luchthaven. Bussen rijden van 6.00 uur ’s ochtends tot middernacht, daarna rijden er nachtbussen; deze vertrekken van de Plaza de Cibeles. Op elk metrostation en bij elke krantenkiosk en sigarenwinkel is een Metrobus-kaartje te koop. Deze is geldig voor tien ritten op de bus en de metro. Excursies door de stad worden verzorgd door Madrid Vision en Juliá Tours. De metro van Barcelona rijdt van 5.00 ’s ochtends tot 11.00 uur ’s avonds, en op vrijdag en zaterdag tot 2.00 uur ’s nachts. Er zijn diverse kaartjes te koop voor bus, metro en het stadsspoor FGC (Ferrocarrils de la Generalitat de Catalunya). De stadsbussen in Barcelona zijn meestal wit en rood gekleurd. De Nitbus (nachtbus) rijdt van 10.00 uur ’s avonds tot 5.00 uur ’s ochtends, de TombBus doet de voornaamste winkelstraten aan. De Aerobus vormt een uitstekende verbinding tussen de Plaça de Catalunya en de luchthaven. Excursies in Barcelona worden van april tot februari verzorgd door Bus Turístic vanaf de Plaça de Catalunya.
autohuur
Autohuur All inclusive autohuur Bij SNP willen wij autohuur aanbieden net zoals wij dat gewend zijn bij onze reizen: goed verzorgd en geen of slechts weinig bijkomende kosten. SNP werkt daarom bij het verhuren van auto's samen met Sunny Cars. Zij selecteren ter plaatse goede verhuurbedrijven en bieden u een complete autohuur, met alle noodzakelijke verzekeringen zonder eigen risico en zonder bijkomende kosten. Zie voor meer informatie over autohuur op uw bestemming de uitgebreide beschrijving van de betreffende reis op onze website.
21
28-5-2016 16:06
22
28-5-2016 16:06
