Europa / Finland
Finland; eindeloze naaldwouden doorsneden met ongetemde rivieren uitmondend in serene, zilverschone meren. De arctische zuiverheid regeert hier met strenge winters en milde zomers.
land & cultuur
algemeen
Algemeen Feiten en cijfers Oppervlakte: 338.145 km2 (circa 8,2 x Nederland) Hoofdstad: Helsinki Inwonertal: 5,18 miljoen (2002) Bevolkingsdichtheid: 15 inwoners per km2 (2002) Godsdienst: luthers (89%), geen (9%), Russisch-orthodox (1%), overig (1%) Taal: Fins (92%), Zweeds (6%) overig (2%) 1
25-6-2016 11:23
Klimatologische gesteldheid: gematigd, met lange koude winters en korte milde zomers
bevolking
Bevolking Meer dan 93% van de bevolking is Fins, 6% is Zweeds. Hoewel de Zweedse minderheid kleiner wordt hebben de Zweden nog altijd een eigen politieke partij, een aantal scholen en instituten. Het hoge noorden wordt bewoond door 2500 Sami. Sauna Een belangrijke sociale functie in Finland heeft de sauna. Het is een van oorsprong Fins-Oegrische traditie en had te maken met lichaamscultuur en hygiëne, maar ook met oude geloofstradities en mythen. De sauna is voor de Finnen een levensbehoefte. Finland telt ongeveer anderhalf miljoen sauna’s.
gastronomie
Gastronomie De Finse keuken kon worden beschreven als bescheiden. Er worden niet veel kruiden gebruikt en de maaltijden bestaan niet uit vele gangen. Wat de Finse gastronomie uniek maakt is de eenvoud en de kwaliteit ervan. Deze wordt gewaarborgd door de verse ingrediënten uit de Finse meren en bossen. Uit de meren komt vis als zalm en snoekbaars, uit de Baltische Zee haring. Uit de bossen komt rendier, hert verschillende soorten bessen en paddestoelen. Hoe langer de dagen, hoe lichter het eten De verschillende seizoenen bepalen de Finse eetgewoonten. Na de zware maaltijden met kerstmis en oud & nieuw worden de maaltijden lichter naarmate de dagen langer worden. In de zomer eten Finnen vaak gerechten met nieuwe aardappelen gekruid met mosterd, uien of knoflook en een verse salade of Finse groenten. Aardbeien en rabarber worden vaak zoals ze uit het bos komen gegeten of verwerkt in cake of taart. In augustus zijn er overal volop bessen en daarna paddestoelen. De Finnen plukken in deze periode emmers vol en een deel daarvan wordt op de markt aangeboden.
cultuur
Cultuur De meeste Finnen spreken zowel Fins als Zweeds. Slechts 6% procent van de bevolking is Zweeds maar het is op alle scholen wel een verplichte taal. De 2500 Sami in Lapland hebben hun eigen taal, het Samisch. Het Fins is in Europa alleen verwant aan het Hongaars. De taal kent geen lidwoorden en 2
25-6-2016 11:23
weinig voorzetsels.
traditie & vooruitgang
Traditie & vooruitgang Een onderzoek van de UN uit 1998 plaatste Finland op de vijfde plaats van de lijst van landen met de hoogste levenskwaliteit. In 2000 kozen de Finnen hun eerste vrouwelijk president ooit - Tanja Halonen.
landschap & klimaat
algemeen
Algemeen Tweederde van Finland is bedekt met bos, hiermee behoort het land tot de dichtstbeboste landen van Europa. De meeste bomen zijn naald- en berkebomen. Het overige deel van het land is voornamelijk poolgebied of water, de circa 190.000 meren beslaan zo’n 10% van de totale oppervlakte van Finland.
fauna
Fauna Door de noordelijke ligging van Finland zijn er niet heel veel verschillende diersoorten In het wild komen beren, wolven (in aantal sterk afgenomen), lynxen, vossen en veelvraten (zeldzaam geworden) voor. De rendierkudden zijn minder talrijk geworden. Karakteristiek voor Lapland is de lemming, die op de hoge, vlakke bergen boven de boomgrens leeft. De beschermde eland komt vooral voor in de Zuidlaplandse woud- en moerasgebieden. Er zijn ongeveer 300 soorten vogels.
flora
Flora De Finse flora is verbazingwekkend rijk en divers gedurende de dynamische periode tussen eind mei en september. Laaggelegen valleien in het zuiden van Finland hebben wel wat weg van oerwouden. De drie meest voorkomende boomsoorten zijn den, spar en berk. In de bossen groeien veel soorten bessen zoals frambozen, bosbessen en vossebessen. Op de vele rotsachtige eilandjes komen niet veel, maar wel zeer kleurrijke bloemen voor. Margrieten, boterbloemen en korenbloemen komen in het hele land voor. Opmerkelijk zijn ook de vele soorten paddestoelen die door veel Finnen verzameld worden.
3
25-6-2016 11:23
geografie
Geografie Het zuiden en westen van Finland is een laagliggende kuststrook. In dit gebied liggen het merendeel van de landbouwgronden en een aantal belangrijke steden. Het merengebied In het binnenland ligt een wat hoger gelegen, bebost plateau. In dit gebied liggen vele meren die vaak met elkaar zijn verbonden en zo een netwerk vormen dat o.a. gebruikt voor de commerciële binnenvaart. De meren zelf zijn ontstaan na de IJstijd, toen kuilen en bekkens met smeltwater werden gevuld. Het zich terugtrekken van de ijskap deed verschillende heuvelruggen ontstaan die nu delen van het merengebied van elkaar scheiden. Fins Lapland Het gedeelte van Finland dat boven de poolcirkel ligt maakt onderdeel uit van Lapland. Het is het land van de Samen, die voornamelijk leven van hun rendierkudden. De rotsen in Lapland zijn in de ijstijd glad geschuurd en hebben daardoor een bolle vorm gekregen. Deze kale toppen vormen het karakteristieke beeld van Lapland, dat vooral in de meest noordelijke gebieden uitgestrekte toendra’s kent.
geologie
Geologie De erosie heeft in Finland van een woest berglandschap een afgevlakt land gemaakt. Na de IJstijd heeft de zich terugtrekkende ijskap heel wat zand- en grindhopen achtergelaten die nu o.a. de scheiding vormen tussen de vele meren. Voor de grillige kust liggen talrijke rotseilandjes, waarvan de Åland Eilanden de grootste groep vormt.
klimaat
Klimaat Veel mensen denken bij Finland aan een koud klimaat met veel sneeuw en korte zomers. Dat is ook logisch voor een land dat zo noordelijk ligt. Dat het zomerweer in Fins Lapland in werkelijkheid gunstiger is dan wij ons meestal voorstellen, komt door de Warme Golfstroom voor de kust van Noorwegen, die via een overheersende westelijke stroming het hele jaar door relatief warme lucht over Scandinavië aan. Finland wordt van de oceaan afgeschermd door de Noorse en Zweedse bergruggen en het grootste deel van de regen valt zodoende aan de Noorse kant. Daardoor heeft het klimaat in Noord-Finland een meer continentaal karakter met zachte droge zomers en koude winters. Temperatuur De zomers zijn inderdaad kort, maar kennen vaak lange periodes van droog en 4
25-6-2016 11:23
zonnig weer, waarbij de temperatuur zelfs in Fins Lapland kan oplopen tot ca. 20 ºC. Als de wind echter uit het noorden of oosten waait kan het overdag koud zijn en komt de temperatuur niet boven de 10 ºC. Natuurlijk regent het in Noord-Finland geregeld, ook in de zomer. Meestal gebeurt dat echter in snel opkomende buien en zelden in langdurige regenperiodes. De nachten zijn vaak fris. Maar daar staan dan weer een goed kampvuur en de lange avonden tegenover. Steekbeesten In het van water doortrokken Fins Lapland zal het u niet vreemd in de oren klinken dat er in dit gebied veel muggen voorkomen. Het piekseizoen voor de mug valt in juni en juli. In augustus wordt de overlast door muggen beduidend minder en daarom vallen onze reizen in deze maand. Dit neemt natuurlijk niet weg dat het toch verstandig is muskietengaas en anti-muggenolie mee te nemen.
reisperiode
Reisperiode Zowel in de zomer als in de winter is er veel te doen in Finland. De beste reisperiode beslaat evenwel de warmere zomermaanden. Naast de aangename tempetaturen is er dan de middernachtzon.
grafiek
Grafiek De onderstaande grafiek toont het klimaat in de regio rond Helsinki. Voor een exacte weergave van de klimaatgemiddelden op uw reisbestemming kunt u informatie vinden in de uitgebreide reisbeschrijvingen.
5
25-6-2016 11:23
ontdekken
feesten & festivals
Feesten & festivals Finland kent in vergelijking met Nederland enkele afwijkende feestdagen:
06 januari: Driekoningen (Epifanie); 06 februari: Dag van de Samen (Nationale Dag van de Samen in noordse landen en Rusland); 09 april: Dag van de Finse Taal (Mikael Agricola Dag, 16e eeuwse grondlegger van de Finse geschreven taal); 27 april: Veteranendag (voor veteranen 1939-1945); 01 mei: Dag van de Arbeid (Vappu); 09 mei: Dag van Europa (Einde Tweede Wereldoorlog; Franse minister Robert Schuman geeft aanzet tot oprichting supranationale Europese organisatie (1950)); 04 juni: Mannerheim's Dag (Carl Gustaf Mannerheim (1867-1951) was legeraanvoerder, regent en president van Finland); 20 juni: De belangrijkste gebeurtenis in het jaar is de midzomernacht. De Finnen verruilen hun huizen in de steden voor zomerhuisjes op het platteland om de langste dag van het jaar te vieren; 2e zondag september: Dag van het Allemansrecht, in Finland de belangrijkste basis voor recreatie; 01 november: Allerheiligen; 06 december: Dag van de Onafhankelijkheid (Finland onafhankelijk van Rusland in 1917).
adressen
Adressen ANWB zusterorganisatie in Finland De ANWB werkt samen met haar Finse zusterorganisatie Autoliitto (AL). Vanaf 01 juli 2013 is er ANWB Vakantieradio (via smartphone en tablet). Ambassade van Nederland in Finland Erottajankatu 19 B SF-00130 Helsinki Telefoon: + 358 9 22 89 20 Fax: + 358 9 22 89 22 28 Website: Ambassade van Nederland E-mail:
[email protected] 6
25-6-2016 11:23
Openingstijden Ambassade: maandag t/m donderdag van 09.00 tot 12.30 uur en van 13.30 tot 16.30 uur; vrijdag van 09.00 to 13.30 uur Openingstijden Consulaire afdeling: Telefoon: + 358 9 22 89 20 (alleen op afspraak) E-mail:
[email protected] Nederlandse consulaten in Finland Er zijn Nederlandse consulaten in Kuopio, Mariehamn, Oulu, Rovaniemi, Tampere, Turku en Vaasa (voor adressen, telefoonnummers, e-mail, zie de website van de Nederlandse Ambassade).
lezen
Lezen In goedgesorteerde reisboekwinkels zijn verschillende boeken over Finland te koop: Finland, Gottmer / H.J.W. Brecht Finland, uitgeverij Lonely Planet Service SNP SNP heeft in samenwerking met de gerenommeerde reisboeken & landkaartenwebshop van De Zwerver een handige bestelservice. De manier om snel en gemakkelijk de juiste reisboeken en kaarten voor uw reis in huis te krijgen. Deze postorderservice en de bijbehorende voorwaarden kunt u via internet gratis raadplegen. Op onze website zoekt u de reis van uw keuze en met twee eenvoudige klikken verschijnt een bestelformulier met de juiste selectie behorende bij uw bestemming. U kiest vervolgens welke boeken of kaarten u wilt bestellen. Normaliter is de levertijd 3 werkdagen. Per verzending wordt va. € 2,95 verzendkosten in rekening gebracht en uw bestelling thuisbezorgd.
souvenirs
Souvenirs Het gemiddelde prijsniveau in Finland ligt niet hoger dan in Nederland, sommige producten zijn zelfs goedkoper. Veel gekochte souvenirs zijn glas, sieraden, keramiek en kunsthandwerk. CITES De Convention on International Trade in Endangered Species of Wild Fauna and Flora (CITES; 1975) is een internationale overeenkomst tussen overheden. De doelstelling van CITES is de handel in wilde dieren en planten zodanig te reguleren, dat deze door overmatige exploitatie en verlies van hun leefomgeving niet in hun voortbestaan of zelfs met uitsterven worden bedreigd. Ook de handel in dierlijke en plantaardige producten, zoals 7
25-6-2016 11:23
voedingsmiddelen, huiden, bont, tassen, hout, houten (muziek)instrumenten, toeristische souvenirs en medicijnen van tegenwoordig meer dan 30.000 dieren plantensoorten vallen onder CITES. Invoer souvenirs Kijk voor de meest actuele informatie over CITES, het invoeren van voedingsmiddelen, souvenirs, namaakartikelen, cultuurvoorwerpen en dergelijke op de website van de Nederlandse douane.
taal & etiquette
Taal & etiquette Het tutoyeren is in Finland veel gebruikelijker dan in West-Europa en geldt als ongecompliceerde en vriendelijke aanspreekvorm. Buitenlanders moeten daarom niet versteld staan, of zich zelfs beledigd voelen, wanneer ze meteen getutoyeerd worden. Fooi In hotels en restaurants is de bediening inclusief. Het geven van een fooi is niet noodzakelijk, Finnen doen het zelf ook niet. Uiteraard kunt u altijd, wanneer u bijzonder tevreden bent met de bediening, toch een fooi geven.
van belang Finland
reisdocumenten
Reisdocumenten Voor een verblijf in Finland hebt u een geldig paspoort of een geldige Nationale Identiteitskaart nodig. N.B. Wijziging van bovenstaande informatie is altijd mogelijk! Ook wanneer u niet de Nederlandse nationaliteit bezit, kunnen afwijkende bepalingen gelden. Neemt u voor de meest actuele informatie over reisdocumenten contact op met de ambassade of een consulaat van Finland (zie nuttige adressen). Medisch paspoort Een Europees Medisch Paspoort (EMP) is geen geldig grensdocument! Maar het is wel erg handig voor mensen die met regelmaat medicijnen (moeten) innemen. Het is verkrijgbaar bij oa. huisarts, apotheek, medisch specialist of GGD. Op het EMP vermeldt de arts gegevens over ziekte en de benodigde medicijnen. Met dit document voorkomt u problemen bij de douane. Meer informatie vindt u op EMP en douane. Voor het meenemen van medicijnen die onder de Opiumwet vallen, is een aparte vergunning nodig (zie medicijnen Opiumwet). Rij- en kentekenbewijs 8
25-6-2016 11:23
Het Nederlandse rij- en kentekenbewijs wordt in Finland erkend. Een WAverzekering is verplicht en neem ook uw groene kaart mee. U hebt deze nodig als u bij een aanrijding betrokken raakt. De financiële risico’s van het onverzekerd rijden zijn enorm.
Visum
Visum Voor een verblijf in Finland hebt u geen visum nodig. N.B. Wijziging van bovenstaande informatie is altijd mogelijk! Neemt u daarvoor contact op met de ambassade of een consulaat van Finland (zie nuttige adressen). Ook wanneer u niet de Nederlandse nationaliteit bezit, kunnen afwijkende bepalingen gelden.
gezondheid
Gezondheid Als u op reis gaat, dient u goed uitgerust te zijn en over een goede gezondheid en conditie te beschikken. Hebt u speciale aandoeningen, dan is het zeer aan te raden een codicil/talisman te dragen en een medicatielijst en voldoende medicijnen vanuit Nederland mee te nemen. N.B. Let u daarbij op mogelijke voorwaarden bij de invoer daarvan. Gezondheidszorg N.B. Zorg dat u niet vertrekt zonder een uitgebreide ziektekosten- en/of reisverzekering. EHBO U dient zelf te zorgen voor enkele EHBO-spullen, oa. pijnstillers, pleisters, compeed, jodiumtinctuur, sporttape, rekverband, evenals een reservebril, zonnebrand, zonnebril, ed.
vaccinatie
Vaccinatie Voor een verblijf in Finland zijn geen vaccinaties verplicht. Aanbevolen Bijzonderheden: Laat u informeren u over de risico’s op besmetting met de Ziekte van Lyme en Tekenencefalitis. Teken De Ziekte van Lyme en Tekenencephalitis (Tick-borne Encephalitis; TBE, 9
25-6-2016 11:23
FSME, RSSE) worden overgedragen door teken. Het verspreidingsgebied van beide aandoeningen komt (nog) niet overeen. De eerste komt vrijwel overal ter wereld voor, de tweede in delen van West-, Midden- en Oost-Europa, Scandinavië en Siberië. Het risico op besmetting is volgens deskundigen beperkt. Door het dragen van bedekkende kleding en insmeren met insectenwerende middelen (DEET) kunnen tekenbeten zoveel mogelijk voorkomen worden. Ook hier geldt: voor een algemeen advies is er de website van het LCR of ITG, een persoonlijk advies (bv. inenting tegen Tekenencephalitis) dient te worden besproken met uw huisarts en/of een arts van een reizigersadviescentrum (GGD Nederland). Algemeen en persoonlijk advies inentingen Voor de meest actuele informatie over verplichte/aanbevolen (herhalings) inentingen per ziekte en per land met bijbehorende, algemene beschermingsadviezen verwijzen wij u naar de website van het Landelijk Coördinatiecentrum Reizigersadvisering (LCR) in Nederland of het Instituut voor Tropische Geneeskunde (ITG) in België. Voor een persoonlijk advies moet u zich 4 tot 6 weken voor vertrek laten adviseren door uw huisarts en/of een arts van een reizigersadviescentrum (GGD Nederland).
veiligheid
Veiligheid De criminaliteit in Finland (ook in de steden) ligt duidelijk onder het gemiddelde in de Benelux. Eigendomsdelicten (diefstal etc.) komen beduidend minder voor.
handig
douanebepalingen
Douanebepalingen De douanekantoren aan de belangrijkste routes zijn dag en nacht geopend. Overige kantoren 8.30-22.00 uur, ook op zon- en feestdagen. Invoer van alcohol Vanuit een ander land van de EU mag u een hoeveelheid voor eigen gebruik meenemen: 10 liter sterke drank, 20 liter likeur, 90 liter wijn (waarvan maximaal 60 liter mousserend), 110 liter bier. Van buiten de EU mag u maximaal 1 liter drank met meer dan 22% of 2 liter drank met maximaal 22% alcohol of 2 liter mousserende of likeurwijn en 2 liter en niet-mousserende wijn meenemen. Geschenken Als u van een ander land binnen de EU komt, gelden geen beperkingen. Van buiten de EU mag u geschenken invoeren tot een tegenwaarde van 10
25-6-2016 11:23
maximaal € 175,00. Levensmiddelen Levensmiddelen binnen de EU vrij, mits voor eigen gebruik. Komend vanuit landen buiten de EU mag u een hoeveelheid voor 1 tot 2 dagen meenemen. Medicijnen Voor medicijnen die onder de Opiumwet vallen wordt een medisch paspoort aanbevolen (medicijnen Opiumwet). Andere medicijnen: geen problemen mits voor eigen gebruik en beperkte hoeveelheid. Tabaksartikelen Vanuit een ander land van de EU mag u voor eigen gebruik meenemen: 800 sigaretten, 400 cigarillos, 200 sigaren, 1 kg tabak. Hoeveelheden vanaf 17 jaar. In- en uitvoer Voor alle in- en uitvoerbepalingen voor Nederland van oa. wilde dieren en planten en ervan afgeleide producten (CITES), voedingsmiddelen, souvenirs, namaakartikelen, cultuurvoorwerpen en dergelijke verwijzen wij u naar de website van de Nederlandse douane.
communicatie
Communicatie Wilt u vanaf uw vakantiebestemming Finland naar Nederland telefoneren, dan draait u 00-31. De thuisblijvers die vanuit Nederland naar Finland willen bellen, doen dat door eerst 00-358 te draaien. Voor collectgesprekken dient u nr: 08.00.08.00.031 te draaien.
eten & drinken
Eten & drinken Eten in restaurants is nogal duur, vooral voor het diner. Simpele, snelle en goedkope gerechten vindt u in een ‘kahvila’ of ‘baari’, zelfbedieningsrestaurants waar geen alcohol (behalve licht bier) wordt verkocht. Ook wegrestaurants en hotels bieden vaak goedkope en smakelijke maaltijden.
geldzaken
Geldzaken Finland behoort tot de landen van de eurozone. Creditcards Creditcards zoals Eurocard/Mastercard, Visa, American Express en Diners worden algemeen geaccepteerd. Vaak heeft men zelfs de voorkeur voor 11
25-6-2016 11:23
betaling per creditcard in plaats van cash. Pinautomaten In Finland zijn voldoende geldautomaten aanwezig. Informatie over geldautomaten in een bepaalde plaats kunt u vinden via de website: Mastercard ATM locator .
openingstijden
Openingstijden De meeste winkels zijn geopend van 9.00 tot 18.00 uur, behalve de grote warenhuizen en de meeste supermarkten die vaak ook ’s avonds geopend zijn. Verder zijn in de periode de juni t/m augustus en in december op zondag veel winkels open. Bank zijn geopend van maandag t/m vrijdag van 9.15 tot 16.15 uur.
overig
Electriciteit Voor het type stopcontact, stekker, netspanning en frequentie, zie de website wereldstopcontacten.nl. Tijdsverschil Het tijdsverschil met Nederland is +1 uur.
op reis
per auto
Per auto Tussen de steden is het wegennet goed, in de bossen kunt u onverharde zandweggetjes tegenkomen. Een internationaal rijbewijs is niet noodzakelijk. Het voeren van dimlicht is in Finland altijd verplicht, dus ook overdag. Uitgebreide informatie over verkeersreglementen in Finland vindt u op de website van de ANWB. Op deze website vindt u tevens actuele verkeersinformatie. NB. Als u lid bent van de ANWB kunt u bij ANWB-kantoren gratis een routekaart ophalen. Autohuur U kunt een auto bespreken via SNP (zie autohuur) of via internationale huurbedrijven. Lokale firma’s kunnen goedkoper zijn dan de internationale, maar bieden minder zekerheid. Om in Finland te kunnen huren, moet u boven de 21 zijn en ten minste een jaar in het bezit zijn van een rijbewijs en een 12
25-6-2016 11:23
credit card.
per bus
Per bus Finland beschikt over een prima busnet waarop zelfs de kleinste plaatsjes zijn aangesloten. Per dag zijn in het land circa 45.000 bussen onderweg en die rijden met een verbazingwekkende stiptheid van halte naar halte.
per ferry
Per ferry Op vele meren en rivieren zijn in de zomer veerdiensten actief.
per trein
Per trein De totale lengte van het spoorwegnet is ongeveer 6000 km. In het noorden is er een spoorwegverbinding met Zweden en in het zuidoosten met Rusland. De meeste steden in Finland zijn per trein te bereiken.
per vliegtuig
Binnenlandse vluchten Meer dan 20 steden zijn worden door dagelijkse vluchten met elkaar verbonden, met als meest noordelijke stad Ivalo op de 67e breedtegraad. Schema’s en tijden zijn aan wijzigingen onderhevig. Meer informatie over vluchten en prijzen kunt u telefonisch of bij de SNP Reiswinkel opvragen.
in de stad
In de stad In meeste steden worden fietsen verhuurd, een aan te raden vervoermiddel in de zomermaanden.
13
25-6-2016 11:23
