Sensoa 360° Jaarrapport 2010
Sensoa 360° Jaarrapport 2010
010
Naar een nieuw strategisch plan 2010 stond in het teken van een nieuw strategisch plan voor de komende vijf jaar. Dat was onder meer nodig in het kader van de verlenging van ons vijfjarig convenant met de Vlaamse Gemeenschap. Maar er was ook nood aan het maken van keuzes, wilde Sensoa voldoende impact blijven hebben. Een heroriëntering richting intermediairs en een breder publiek, drong zich op. De basis voor het nieuw strategisch plan vormden 25 conceptnota’s over de diverse thema’s, doelgroepen en services waarrond Sensoa werkte. In die nota’s werden wetenschappelijke gegevens, terreinverkenningen en evaluaties van de eigen werking samengebracht. Ze gaven ook een overzicht van recente evoluties en trends en formuleerden voorstellen voor de toekomst. Het geheel werd kritisch doorgelicht en gereduceerd tot een ambitieus maar realistisch strategisch plan 2011-2015, met duidelijke keuzes. En die keuzes vertalen zich ook in een nieuwe organisatiestructuur.
Redactie Boris Cruyssaert
Ontwerp en opmaak Lieven Jacobs Druk Drukkerij De Bie
Oplage 1500 exemplaren Verantwoordelijk uitgever Chris Lambrechts, Kipdorpvest 48a, 2000 Antwerpen, tel. 03 238 68 68, fax 03 248 42 90 www.sensoa.be Versie Mei 2011 p. /
2
Sensoa blijft als expertisecentrum de seksuele gezondheid in Vlaanderen bevorderen. We doen dit in een internationaal perspectief. Concreet vertaalden we onze werking in zes actieterreinen, die voortaan ook centraal staan in de nieuwe organisatiestructuur. De vroegere structuur van afdelingen, programma’s en thema’s is daarbij verlaten en ook een aantal services worden afgebouwd.
......................................................................................................................
Voor elk actieterrein is een concreet actieplan uitgeschreven. We hebben dit werkingsverslag alvast ingedeeld volgens de nieuwe structuur, en geven al een blik op onze plannen voor 2011. Hieronder vindt u een overzicht van de actieterreinen en de doelstelling die zij willen realiseren: >> De relationele en seksuele vorming van jongeren bevorderen. >> De impact van hiv en soa’s op de seksuele gezondheid van homomannen beperken. >> Het brede publiek (volwassenen) informeren over seksuele gezondheid. >> De integratie voor mensen met hiv bevorderen en de impact van hiv op hun seksuele gezondheid beperken. >> Interventies rond seksuele gezondheid naar kwetsbare migranten versterken. >> Aandacht voor seksuele en reproductieve gezondheid en rechten in het internationale beleid stimuleren.
De organisatiestructuur bouwt daarop verder. Naast een directie met directiestaf telt Sensoa nog drie afdelingen. De afdeling Communicatie staat onder meer in voor het onthaal, de logistieke ondersteuning en de ontwikkeling en vormgeving van concrete materialen en websites. Daarnaast zijn er twee inhoudelijke afdelingen. De afdeling Jongeren en Volwassenen omvat het actieterrein Jongeren en het actieterrein Volwassenen. De afdeling Kwetsbare Groepen omvat de actieterreinen Homomannen, Mensen met hiv, Kwetsbare migranten en Internationaal beleid. Op basis van de strategische planning werd onze dienstverlening bijgestuurd. Het aanbod van Sensoa Vorming, Sensoa Positief en de Sensoa Shop blijft behouden. De Veilig Vrijenlijn maakt in november 2011 plaats voor een uitgebreide website met informatie voor het algemeen publiek. Het Sensoa Documentatiecentrum is sinds begin 2011 ingeperkt tot de Sensoa Leermiddelenbank; momenteel wordt intensief gewerkt aan een nieuwe website met een aanbod rond relationele en seksuele vorming voor professionelen, die eind 2012 wordt gelanceerd. Op die manier willen we nog meer dan vroeger uw partner in seksuele gezondheid zijn. We kijken dan ook uit naar een verdere vruchtbare samenwerking. Chris Lambrechts en Dirk Pyck
......................................................................................................................
p. / 3
Sensoa 360° Jaarrapport 2010
De relationele en seksuele vorming van jongeren bevorderen Seksueel getint gedrag van jongeren beoordelen en daar gepast op reageren is geen sinecure, voor ouders noch voor opvoeders. Daarom ontwikkelde Sensoa samen met de Nederlandse organisatie MOVISIE en uitgeverij Garant het Vlaggensysteem. Uit internationaal wetenschappelijk onderzoek distilleerden we een aantal frequent voorkomende seksueel getinte gedragingen van kinderen en jongeren. Die toetsten we aan zes criteria, meer bepaald gelijkwaardigheid, vrijwilligheid, wederzijdse toestemming, zelfrespect, en de mate waarin die aangepast zijn aan de leeftijd of aan de context. Zo kwamen we tot een normatieve lijst van gedragingen, met telkens een beoordeling en een voorstel van gepaste reactie. Begeleiders en opvoeders kunnen daarmee aan de slag. Ze kunnen voortaan het gedrag van kinderen en jongeren beoordelen, bespreken met hun collega’s of leidinggevenden en er verantwoord op reageren. En dat op een serene, genuanceerde en objectieve manier. Vlaams minister van gezondheid Jo Vandeurzen kwam mee het Vlaggensysteem voor-
p. / 4
......................................................................................................................
stellen. Dat het Vlaggensysteem aan een grote nood beantwoordde, mag blijken uit het feit dat er begin 2011 al een eerste herdruk van verschijnt. Sensoa zorgde intussen voor een Engelse vertaling, op expliciete vraag van onze Europese partners. Ook in Franstalig België is er interesse om de methode te vertalen en toe te passen. Om het werken met het Vlaggensysteem makkelijker te maken, ontwikkelde Sensoa ook een trainershandleiding. In 2011 werkt Sensoa aan een afgeleide voor ouders en hun kinderen. In samenwerking met zowel MOVISIE als Rutgers WPF uit Nederland worden ten slotte aangepaste versies van het Vlaggensysteem ontwikkeld om te werken met kinderen met een beperking of binnen een multiculturele context. Vorming en opleiding van professionals die met jongeren werken, blijft een efficiënte manier om onze expertise en kennis uit te dragen. Sensoa bereikte met zijn op voorhand vastgelegd vormingsaanbod 606 deelnemers. Dat waren voornamelijk mensen uit het onderwijs, het buitgewoon onderwijs en de centra voor leer-
......................................................................................................................
p. / 5
Sensoa 360° Jaarrapport 2010
lingenbegeleiding. Waarover boden we zoal vormingen aan? Thema’s voor 2010 waren onder meer anticonceptie, relationele en seksuele vorming voor jongeren met een verstandelijke beperking, seksueel grensoverschrijdend gedrag, seksueel overdraagbare aandoeningen en het Vlaggensysteem. De deelnemers gaven een gemiddelde evaluatiescore van 8,2 op 10.
met Child Focus, een hele reeks materialen uit rond veilig(er) internet. Zo onder meer “De juiste Click”, een spel voor het basisonderwijs en “Kids in Cyberland” en “Connected”, twee werkvormen voor leerkrachten.
4120 Daarnaast volgden nog eens 4120 deelnemers een vorming op maat van Sensoa. Vooral ouderavonden rond praten met je kinderen over seks en relaties, zijn populair. Omdat Sensoa zich in de toekomst uitsluitend nog tot professionals wil richten, besloten we de ouderavonden vanaf de zomer 2011 over te dragen aan het Vormingscentrum voor Opvoeding en Kinderopvang (VCOK). Dertig organisaties, voornamelijk bezig met integrale jeugdzorg, vroegen een specifieke vorming rond het Vlaggensysteem.
23.122 Het documentatiecentrum en de leermiddelenbank werden 1658 maal geraadpleegd en klokten het jaar af met 2337 ontleningen van boeken en educatief materiaal. 23.122 mensen bezochten de online database. De in 2008 gestarte weblog telde vorig jaar 10.616 unieke bezoekers, goed voor gemiddeld 29 raadplegingen per dag. De webpakketten rond soa’s en hiv, anticonceptie, seksueel grensoverschrijdend gedrag en ongeplande zwangerschap werden 7971 maal gedownload. Het documentatiecentrum investeert ook in materiaallijsten. Deze geven aan welke educatieve materialen per thema beschikbaar zijn. Deze lijsten werden in 2010 8695 maal gedownload. Internet is voor kinderen en jongeren een nieuwe speeltuin en heeft de manier van omgaan met elkaar grondig gewijzigd. Daar zijn ook risico’s aan verbonden. In het kader van het Europese BINSI-project werkte Sensoa, samen
p. / 6
......................................................................................................................
Jongeren konden hun eigen gedrag toetsen met drie zelftestjes die een instant succes waren op Netlog. Ouders konden hun eigen kennis bijspijkeren met de online brochure “Eerste hulp bij internet” en een minicursus Facebook. De website van het project, www.clicksafe. be, werd gestuft met nieuwe informatie en een pak materiaal en tips voor kinderen, jongeren, ouders en leerkrachten. In 2011 sluiten we het project af met “E-cards”, een kaartspel om rond veilig internet te werken in de jeugdbeweging. Allesoverseks.be, de website van Sensoa die vragen rond seks en relaties van jongeren beantwoordt, blijft populair en kreeg maandelijks tussen de 80.000 en 100.000 bezoekers over de digitale vloer. Jongeren die niet meteen het antwoord op de site vonden, stelden per maand gemiddeld 100 elektronische vragen. Sensoa laat die beantwoorden door een netwerk van jongerenorganisaties. Bij een evaluatie beoordeelden jongeren en jongvolwassenen de site als zeer aantrekkelijk en gebruiksvriendelijk. Intussen werken we aan een mobiele versie, zodat jongeren vanaf 2011 Allesoverseks.be om het even waar zullen kunnen raadplegen via hun smartphone. Jongens en meisjes die nog geen seksuele ervaring hebben, zitten wel met een pak vragen rond lichamelijke veranderingen,
IKBENDE SAFESEX
VRIEND!
puberteit, het andere geslacht… Voor hen ontwikkelden we Tag Boys!/Tag Girls!, een nieuwe brochure in magazinevorm over seksualiteit en relaties. Alle teksten zijn geschreven in de vorm van getuigenissen, verhalen, chatgesprekken, kwisjes, stellingen enzovoort.. Dat vergroot de herkenbaarheid en zet aan tot lezen. Door de grote verschillen in ontwikkeling kozen we voor een dubbele publicatie die je kan omdraaien. Aan de ene kant vind je het gedeelte op maat, qua vorm en inhoud, voor meisjes, aan de andere kant hetzelfde voor jongens. 20.000 exemplaren ervan gingen vlot de deur uit. Om jongeren te sensibiliseren rond condoomgebruik gingen Sensoa en Netlog voor Wereldaidsdag op zoek naar de Safe Sex-vriend. Tweehonderd jongeren postten hun opvallende of grappige foto met condoom op Netlog en vroegen hun vrienden te stemmen. Tienduizend jongeren volgden die oproep. De inzender van de foto met de meeste stemmen kreeg van Sensoa driehonderd fluocondooms. Onder meer De Standaard, Joepie, Flair en de websites van JIM, TMF, Studio Brussel publiceerden op 1 december hun favoriete foto’s.
......................................................................................................................
p. / 7
Sensoa 360° Jaarrapport 2010
één week om de Oekraïense projectmedewerkster te ondersteunen bij de verdere uitwerking van het project. In Burundi zal Sensoa, met steun van de Koning Boudewijnstichting, de Association Burundaise pour le Bien Etre Familial (Abubef) ondersteunen in hun aanbod van en kennis over relationele en seksuele vorming. Op lange termijn willen we zo wegen op het nationale beleid. Beide partners hadden alvast verkennende gesprekken over de precieze invulling van de toekomstige samenwerking.
2011 Om leerkrachten een handje te helpen bij het geven van relationele en seksuele vorming in hun klassen, pakt Sensoa in 2011 uit met een handboek voor het secundair onderwijs. Het biedt leerkrachten achtergrondinformatie en tips om relationele en seksuele vorming in de praktijk te brengen.
En verder… Zowat elk meisje of vrouw die de pil neemt, heeft het wel eens voor: een pil vergeten. De aanbeveling over wat men dan moet doen, werd gewijzigd op advies van de Wereldgezondheidsorganisatie. Sensoa paste publicaties en webpagina’s aan en bracht het mini-plooifoldertje “Help! Pil vergeten” uit. Dat past perfect in de handtas of portefeuille zodat men het altijd bij de hand heeft. Sensoa gelooft in het belang van een goede relationele en seksuele vorming. Daarom organiseerden we voor de vierde maal de Week van de Lentekriebels. Met aandacht in de media en gepast materiaal spoorden we leerkrachten, p. / 8
jongerenwerkers en ouders aan om meer aan relationele en seksuele vorming van jongeren te doen. Sensoa ontwikkelde voor deze editie een lespakket “plezante seks” dat gratis te downloaden was. Sensoa zette ook, met externe middelen, twee projecten rond relationele en seksuele vorming op in het buitenland. Met middelen van het Departement Vlaanderen Internationaal, ondersteunt Sensoa in Oekraïne de plaatselijke organisatie Woman Health and Family Planning om relationele en seksuele vorming in de secundaire scholen te promoten. Sensoa nam deel aan de vergaderingen van de Oekraïense stuurgroep in de Belgische ambassade in Kiev en organiseerde in eigen land een workshop van
......................................................................................................................
Sensoa wil ook leerkrachten van het buitengewoon secundair onderwijs helpen om relationele en seksuele vorming in hun lessen op te nemen. Daarom komt er dit jaar een katern met theorie en een cd-rom met didactische instrumenten en materialen. Sensoa ontwikkelt dit in samenwerking met het Vlaams Verbond van het Katholiek Buitengewoon Onderwijs. Sensoa wil wegen op het beleid, reden waarom we een aantal beleidsdossiers opvolgen. Eén daarvan volgen we op de voet, samen met het Kinderrechtensecretariaat, de Vlaamse Jeugdraad en Jeugd en Seksualiteit. Het is het dossier waarin we het debat willen heropenen rond de wettelijke leeftijdsgrens waarop jongeren seks kunnen hebben. In 2012 lanceert Sensoa een website specifiek voor intermediairs, met als doelgroep de professionals die naar jongeren werken. Vermits een dergelijke site een complex gegeven is, starten we al in 2011 met de voorbereidingen. Het aanbod van het documentatiecentrum wordt in 2011 ingeperkt tot de leermiddelenbank. Daar kunnen professionals en studenten terecht voor ontleenbaar educatief materiaal en advies over wat het meest geschikt is voor specifieke thema’s van relationele en seksuele vorming. Die omschakeling zal al in het voorjaar van 2011 rond zijn.
......................................................................................................................
p. / 9
Sensoa 360° Jaarrapport 2010
De impact van hiv en soa’s op de seksuele gezondheid van homomannen beperken. Eén op twintig homo’s in Vlaanderen is seropositief. Toch rust op hiv nog steeds een taboe als gespreksonderwerp en worden homo’s met hiv vaak het slachtoffer van uitsluiting. Daarom ontwikkelde Sensoa de Live Positive-campagne, de grootste campagne naar homomannen in Vlaanderen ooit.
samenwerking met homohorecazaken en holebiverenigingen noodzakelijk. Daarvoor sloot Sensoa eerder al het Safe Sex Zone-charter af met uitbaters van clubs en sauna’s waar homo’s ter plaatse seks kunnen hebben. Daardoor zijn condooms en glijmiddel op waterbasis altijd ter plekke beschikbaar.
Elke twee maanden vertelden twee homo’s, via affiches in de holebihoreca en webfilmpjes op Mannenseks.be, YouTube en Facebook over hun houding tegenover het hoge aantal infecties bij homo’s. Ook thema’s als condoomgebruik, regelmatig testen en praten over hiv met hun partners gingen zij niet uit de weg. De modellen voor deze campagne waren homo’s van diverse leeftijden, subculturen of etnische achtergronden. De campagne sloot af eind 2010 met een reeks campagnebeelden van diverse community leaders. Van Sven Pichal en Showbizz Bart, tot Mr. Leather 2010 en pornoster Philippe Delvaux. Aansluitend op de campagne gaf Sensoa een basisfolder over hiv uit, die ondertussen is overgenomen in een Franse en Catalaanse vertaling. Ook plaatsten we artikels en advertenties in diverse holebimagazines. Met condoompochetjes en ander afgeleid materiaal voerden we acties op gay evenementen zoals The Belgian Pride, Antwerp Pride en Leatherpride en op fuiven en party’s. Sven Pichal was ook te zien en te horen in de televisie- en radiospot op Eén, Canvas, de VRT-radiozenders en op holebifilmfestivals. Om de homogemeenschap effectiever te kunnen sensibiliseren, is een p. / 10 ......................................................................................................................
......................................................................................................................
p. / 11
Sensoa 360° Jaarrapport 2010
Sensoa dankt
Sensoa wierf twee preventiewerkers extra aan om deze werking te ondersteunen. Zij werken intensief samen met de lokale Roze Huizen in Antwerpen, Gent en Brussel. Ondertussen onderschreven 46 van de 51 uitbaters van homohoreca in Vlaanderen en 18 van 20 uitbaters van seksgelegenheden en seksparty’s voor homo’s het charter.
128.720 Sensoa verkocht 128.720 condooms en 72.592 zakjes glijmiddel op waterbasis aan uitbaters om gratis aan hun klanten te verdelen. Verder zorgden we voor het installeren, vullen en onderhouden van condoomautomaten in homozaken. Om duidelijker aanwezig te zijn op fuiven ontwikkelden we een mobiele infobalie en stuurden dertig preventiepakketten naar organisatoren van holebifuiven.
Sensoa kan zijn werk verrichten dankzij de substantiële steun van de Vlaamse Minister voor Welzijn, Volksgezondheid en Gezin Jo Vandeurzen en het Vlaams Agentschap Zorg en Gezondheid. Om onze projecten te kunnen realiseren, doet Sensoa een beroep op sponsoring en steun. Sensoa streeft hierbij naar een duurzaam partnerschap dat voor alle betrokkenen een meerwaarde biedt. Dossier per dossier wordt bekeken hoe dit concreet vorm kan krijgen. Bij samenwerking met bedrijven hanteert Sensoa een duidelijke ethische code. Als expertisecentrum bewaakt Sensoa zo de kwaliteit én de onafhankelijkheid van zijn werk.
En verder Internet blijft een belangrijke informatiebron voor veel homo’s. Mannenseks.be, de gay site van Sensoa, biedt informatie over veilig vrijen en seksuele gezondheid en kreeg maandelijks gemiddeld vijftienduizend bezoekers. Omdat hepatitis C onder specifieke groepen homo’s een belangrijk probleem vormt, informeerde en sensibiliseerde Sensoa met een folder rond het onderwerp. De folder kreeg ook een Franse vertaling, zodat Ex Aequo die kan verspreiden in Brussel en Wallonië.
2011 Een effectieve preventie van besmettingen met seksuele overdraagbare aandoeningen veronderstelt een systeem van partnernotificatie. Dat wil zeggen dat personen bij wie een besmetting met een soa is vastgesteld, hun vroegere sekspartners daarvan op de hoogte stellen en hen aanzetten om zich ook te laten testen. Sensoa ontwikkelde een dossier met conclusies en aanbevelingen en zal dit in 2011 vertalen naar een concrete interventie.
Met dank aan Europese Commissie Directoraten-Generaal Volksgezondheid – Informatie Maatschappij en Media – Justitie Vrijheid en Veiligheid | Koning Boudewijnstichting | International Aids Vaccine Initiative | International Partnership for Microbicides | International Planned Parenthood Federation | IPPF European Network | Europees Sociaal Fonds | Nationale Loterij | Vlaams Agentschap voor Internationale Samenwerking | Instituut voor de Aanmoediging van Innovatie door Wetenschap en Technologie in Vlaanderen | Departement Internationaal Vlaanderen Afdeling Buitenlandse Zaken | Provincie Antwerpen | Stad Gent | Stad Oud-Turnhout | UNFPA, het Bevolkingsfonds van de Verenigde Naties | Vlaamse Gemeenschapscommissie Brussels Hoofdstedelijk Gewest | vzw Positief Beheer | Brussels Gay Sports, Swim For Life | Antwerp Diner De vele organisatoren van benefietactiviteiten en de schenkers van Sensoa. Abbott | Abbott Europe | Bristol-Myers Squibb | Levi Strauss Foundation | Merck Sharp & Dohme | SCS Boehringer Ingelheim | Gilead | Gilead Benelux | SSL Healthcare | Janssen | VIIV Healthcare | LDV United
Ook de volgende mensen en organisaties hebben onze activiteiten gesteund:
Ook de evaluatie van het Safe Sex Zone-concept staat op het programma. De aanbevelingen die daaruit voortkomen zullen richtinggevend zijn voor een bijsturing.
De Morgen, De Standaard, Studio Brussel, Joepie, Zap, Klasse, Yeti, Maks!, KetNet, gaybelgium.be, gaylive.be, gayworld.be, gayID.eu, holebi.info,
Het voorjaar zetten we alvast goed in met een gloednieuwe condoomcampagne. Die wil de huidige norm van condoomgebruik onderschrijven, maar zal ook oog hebben voor de redenen waarom het niet altijd even vanzelfsprekend is om condooms te gebruiken. Alvast op The Belgian Pride zal Sensoa met de nieuwe campagne aanwezig zijn.
Katrijn Van Giel, Michael James O’Brien, Moose Webdesign, Boondoggle, Gonzales, Strass, Uniweb, Netlog, Steven Bervoets en Britt Vervliet van Shopping Stadsfeestzaal Antwerpen, Drukkerij De Bie, Drukkerij Print & Bottle, Volta, Lodewijk Joye, MeerWit, Albino, Gekco’s, Lexitech, Lieve De Meyer, Sven Pichal, Showbizz Bart, TBWA
p. / 12 ......................................................................................................................
[lees verder op pag. 17] ......................................................................................................................
p. / 13
Sensoa 360° Jaarrapport 2010
Het brede publiek informeren over seksuele gezondheid. Sensoa informeert het brede publiek over seksuele gezondheid. Om dat adequaat te kunnen doen, is het nodig om een goed, wetenschappelijk onderbouwd beeld te hebben van de seksuele gezondheid en welzijn in Vlaanderen. Dat is precies wat het grootschalig onderzoek Sexpert beoogt. Dit baanbrekend onderzoek wordt uitgevoerd door een consortium van onderzoekers van diverse departementen van de Universiteit Gent en van het Instituut voor Familiale en Seksuologische Wetenschappen van de KU Leuven. Sensoa ondersteunt het onderzoek en fungeert als schakel tussen onderzoekers en wat in het jargon het werkveld heet: professionals die werken rond seksuele en reproductieve gezondheid. Concreet helpen we bij de informatie-uitwisseling tussen beide groepen. Sensoa is het aanspreekpunt voor de professionals. We bevroegen hen bij de start van het project naar hun informatienoden en koppelden de resultaten daarvan terug. Sensoa bekeek ook samen met hen de vragenlijst die zal gebruikt worden voor het onderzoek.
p. / 14 ......................................................................................................................
De eerste fase van Sexpert loopt nog tot eind 2011. Ondertussen werd ook een tweede fase goedgekeurd waarin de seksuele gezondheid van holebi’s en van Marokkaanse en Turkse migranten centraal zullen staan. Ook daaraan zal Sensoa meewerken. Bij de Veilig Vrijenlijn kan iedereen telefonisch en anoniem terecht met zijn of haar vragen over hiv, soa’s en anticonceptie. Tijdens de permanentie-uren geven vrijwilligers de antwoorden, buiten die uren kan men via keuzetoetsen informatie over diverse thema’s beluisteren. We leidden vorig jaar nog 5 nieuwe vrijwilligers op, waardoor 13 vrijwilligers de telefoonlijn konden bemannen. Bellers hebben nog steeds het meeste vragen over hiv, al zit het aantal vragen over seksueel overdraagbare aandoeningen wel in de lift. In 2010 voerden we 2.889 gesprekken, wat een daling van 22% inhield tegenover 2009.
15.000 De algemene gids seksueel grensoverschrijdend gedrag kreeg een update en een herdruk op 15.000 exemplaren. Deze brochure vond zijn weg naar een breed publiek via vertrouwenscentra, centra voor leerlingenbegeleiding, politiediensten, scholen, centra voor geestelijke gezondheidszorg, centra voor algemeen welzijnswerk en jongerenadviescentra. Sensoa bundelde er alle nuttige informatie in voor volwassenen die willen voorkomen dat kinderen het slachtoffer worden van seksueel grensoverschrijdend gedrag. Maar
......................................................................................................................
p. / 15
Sensoa 360° Jaarrapport 2010
[vervolg van pag. 13] de publicatie helpt ouders ook in het voorkomen dat kinderen later zelf zo’n gedrag zouden stellen. Uit onderzoek bij soa-klinieken bleek dat het aantal gevallen van besmetting met een seksueel overdraagbare aandoening (soa) steeg bij swingers. Dat zijn heteromannen en –vrouwen die als koppel seks hebben met andere partners. Daarom stelde Sensoa een dossier samen met conclusies en aanbevelingen voor specifieke initiatieven naar parenclubs om besmettingen met soa’s te voorkomen.
2011 Met het nieuw strategisch plan 2011-2015 besliste Sensoa het algemeen publiek in de eerste plaats te informeren via de digitale weg. Internet leent zich uitstekend om deze informatie laagdrempelig en voor een breed publiek aan te bieden. Op de planning van 2011 staat dan ook een nieuwe website voor volwassenen. Om met dezelfde middelen meer mensen te kunnen bereiken, moesten we keuzes maken.
De leden van de feedbackgroepen Seksueel Grensoverschrijdend Gedrag bij Jongeren, Seksueel Misbruik, Seks en Handicap, Hiv op School en Handboek RSV voor leraren, de leden van het Forum Jongeren, Relaties en Seksualiteit, de Werkgroep Relationele en Seksuele Vorming en de werkgroep e-vragen, het Departement Onderwijs en Vorming, Martine Van Dun van het Vlaams Secretariaat voor Katholiek Buitengewoon Onderwijs, de Vlaamse Scholierenkoepel, Greet Conix van het Vormingswerk voor Mentaal Gehandicapten, Nathalie De Bleeckere, Zin-d’erin(g), KAJ Tegenstroom, Child Focus, Verbond der Vlaamse Tandartsen (VVT) – Vlaamse Werkgroep voor Gezonde Tanden, Greet Caris, VLOR, Emmanuel Dethier en Tineke Vansteenkiste, GO! Onderwijs van de Vlaamse Gemeenschap, Patty De Bruyckere en An De Kinderen, Cel Opvoedingsondersteuning Stad Antwerpen, Artesis Hogeschool Antwerpen, VIGEZ, VAD, Merhaba, Bart Hellinck van het Fonds Suzan Daniel, het Centrum voor Gelijkheid van Kansen en Racismebestrijding, het Kinderrechtencommissariaat
Sensoa besliste om het aanbod van de Veilig Vrijenlijn tegen eind 2011 af te bouwen. We zijn er ons van bewust dat we niet alle vragen via een website zullen kunnen beantwoorden. Daarom zal de site voldoende aandacht besteden aan doorverwijzingen naar waar men in een persoonlijk gesprek zijn of haar vraag kan bespreken, zoals de huisarts of een andere telefoonlijn.
Cerebral, de zaakvoerders van de Vlaamse homohoreca, het Roze Huis, het Regenbooghuis, het Nieuwe Huis, Çavaria, Wel Jong Niet Hetero, Hivmix, Karim Cherroud, Stephanie Vanpoucke, de Nationale Vrouwenraad, Asielcentrum Broechem, Fedasil, Medimmigrant, Luna vzw, Greet De Kesel, Wetenschapswinkel Brussel, Wetenschapswinkel Antwerpen en Wetenschapswinkel Gent, Guido Van Hal (UA), Ann Buysse (UGent),Martijn Planken, Willem Lemmens, Katrien Vanderheyden, John De Wit, Titia Heyman, dr. Dirk Avonts, dr. Tine Van Haegenborgh, dr. Lieve Peremans, Plate-forme Prévention Sida, Ex Aequo, Vlaams Patiënten Platform, BREACH, de leden van de werkgroep ‘counseling MSM met hiv’, het Eurosupport 6 team, Jessica Fraeyman, dr. Filip Moerman, dr. Jozefien de Rooze, Goele Leyder, de artsen en verpleegkundigen van de Aidsreferentiecentra (UZ Gent, Instituut voor Tropische Geneeskunde Antwerpen, UZ Gasthuisberg, UZ VUB, SintPieters Ziekenhuis), Wim Vanden Berghe, Rudi Goris (UZA), Luc Vereecken, de Koninklijke Apothekersvereniging van Antwerpen Kristien Hendrickx, Cotradim, Renilde Vleugels, Valerie Del Re, Sultan Balli, Rutgers WPF, International Centre for Reproductive Health, het Wetenschappelijk Instituut Volksgezondheid, afdeling epidemiologie, dr. Hilde Elebaut, dr. Anne Verougstraete, Gert Backx, het Instituut voor Tropische Geneeskunde, de Jongerenadviescentra, de onthaalbureaus, Veerle Berx, Het Vlaams Minderhedencentrum, Ella – kenniscentrum gender en identiteit, Veerle Meurs, de Provincie Vlaams-Brabant, de Centra voor Algemeen Welzijnswerk, gezondheidsbibs van de CM en DocAtlas die RSV materiaal van Sensoa uitlenen via hun ontleencentra. De getuigen in de media, de freelancers, de leden van de Raad van Bestuur en de Algemene Vergadering van Sensoa en de medewerkers en vrijwilligers van Sensoa.
p. / 16 ......................................................................................................................
......................................................................................................................
p. / 17
Sensoa 360° Jaarrapport 2010
De integratie voor mensen met hiv bevorderen en de impact van hiv op hun seksuele gezondheid beperken. Mensen met hiv blijven met veel vragen worstelen. Via de helpdesk van Sensoa Positief kwamen 365 hulpvragen binnen, we hadden 78 intakegesprekken en volgden 95 cliëntendossiers op. De helft van de vragen kwamen van mensen met hiv zelf. Professionals, partners, vrienden en familieleden maakten de andere helft vol. De vraag van professionals naar vormingen en opleidingen nam toe. Zo organiseerde Sensoa een aantal vormingen voor lokale tandartskringen over hiv in de tandartsenpraktijk. Als meldpunt discriminatie wegens hiv behandelde Sensoa negen dossiers, waarvan er zes na bemiddeling afgesloten konden worden.
24 – 30 NOVEMBER 2010 Geef steun aan mensen met hiv
1278 Omdat mensen met hiv nood hebben aan contact en het uitwisselen van ervaringen met andere mensen met hiv, organiseerde Sensoa 38 activiteiten. 1278 personen namen daaraan deel, 231 van hen waren nieuwe bezoekers. Tijdens International Aids Candlelight Memorial kwamen 130 personen samen ter nagedachtenis van mensen die overleden aan de gevolgen van hiv. Deze activiteiten werden ondersteund door meer dan veertig vrijwilligers.
Sensoa Positief kan steeds rekenen op financiële middelen via sponsoring door firma’s en van diverse benefieten zoals Swim For Life, Antwerp Diner, Take Care Week en Knitting Against Aids. Sensoa organiseerde zelf, samen met het Universitair Ziekenhuis Gent, het benefiet Ghent Dinner in het stadhuis van Gent. De p. / 18 ......................................................................................................................
Doe mee! www.takecareweek.be opbrengsten daarvan verdeelde Sensoa onder de verschillende aidsreferentiecentra. Zij kunnen daarmee financiële noodhulp verstrekken aan mensen met hiv.
verantwoordelijke uitgever: Chris Lambrechts, Kipdorpvest 48a, 2000 Antwerpen | ontwerp: stipontwerpt.be
Seks hebben als je seropositief bent is voor veel mensen met hiv niet vanzelfsprekend. Ook veilig vrijen en kinderwens roepen heel wat vragen en onzekerheden op. Maar, werken rond seksuele en reproductieve gezondheid met mensen met hiv blijkt echter allesbehalve vanzelfsprekend. Daarom is Sensoa één van de partners in het Eurosupport-project. Sensoa staat in voor de productie van een handleiding, die hulpverleners de juiste kennis, attitudes en vaardigheden moet bijbrengen om seksuele en reproductieve counseling te integreren in hun bestaande werking naar mensen met hiv.
......................................................................................................................
p. / 19
Sensoa 360° Jaarrapport 2010
Sensoa in cijfers
Uitgaven 3.478.310 >> 79.578 euro Productie -en loonkosten fondsenwerving >> 13.500 euro Productie -en Zorgfonds
>> 117.718 euro Diverse kosten
>> 493.852 euro Andere werkingskosten
>> 608.232 euro Kosten voor algemeen beheer
>> 2.165.430 euro Personeelskosten
2011 Hiv-medicatie en therapietrouw roepen bij mensen met hiv allerlei vragen op. Daarom staat in 2011 de publicatie van “Bijsluiter” op het programma. Dat is een boekje voor iedereen die leeft met hiv en benieuwd is naar ervaringen van lotgenoten met hiv-medicatie.
In aanloop naar Wereldaidsdag verspreidde Sensoa 351 pakketten met solidariteitsmateriaal en 80.200 rode lintjes. Sensoa voorzag na de laatste editie van de solidariteitscampagne extra promotiemateriaal en dat bleek nodig: 6000 affiches met de bekende Vlamingen die ervoor pleiten “hiv uit te sluiten, niet mensen met hiv’ vlogen de deur uit. I n het kader van de Music For Life actie van Studio Brussel en het Rode KruisVlaanderen, verdeelde Sensoa nog eens 100.000 extra rode lintjes aan iedereen die iets organiseerde ten voordele van de actie.
Uit een bevraging van mensen met hiv bleek ook dat zij behoefte hebben aan een website op hun maat. We starten dan ook in 2011 met de voorbereidingen voor een nieuwe website specifiek voor mensen met hiv, hun directe omgeving en professionals die werken met mensen met hiv.
Inkomsten 3.538.164 >> 253.715 euro Werkingsopbrengsten
>> 1.000.427 euro Inkomsten fondsenwerving
>> Diverse opbrengsten 8.965 euro
>> 2.275.057 euro Convenant >> Vlaamse Gemeenschap
Uiteraard zetten we in 2011 de bestaande dienstverlening van Sensoa Positief naar mensen met hiv verder.
p. / 20 ......................................................................................................................
De ratio van de fondsenwervingkosten t.o.v. de fondsenwervinginkomsten, bedraagt 10%. Een uitgebreid financieel verslag kan u raadplegen op: www.sensoa.be > contact > transparantie > financiëel verslag.
......................................................................................................................
p. / 21
Sensoa 360° Jaarrapport 2010
Interventies rond seksuele gezondheid naar kwetsbare migranten versterken. 2011
7 Vaak ontbreekt bij migranten en etnische minderheden de basiskennis over alles wat met seksuele gezondheid te maken heeft. Daarom ontwikkelde Sensoa eerder de brochure “Uw seksuele gezondheid”. Deze werd in 2011 bijgewerkt en herdrukt in zeven talen: Nederlands, Frans, Engels, Spaans, Pools, Turks en Servisch-Kroatisch-Bosnisch. De herwerking van de Russische versie is gepland in 2011.
Sensoa, ICRH en het HIVSAMproject van het Instituut voor Tropische Geneeskunde organiseren op 7 juni 2011 een Ronde Tafel. Centraal daarin staat het verbeteren van de toegang tot diensten van en informatie over seksuele gezondheid voor kwetsbare migranten. Ter voorbereiding stellen we een dossier samen met actiepunten, die worden verzameld via interviews met de belangrijkste professionals die daarrond werken.
Seksueel en gendergerelateerd geweld vormt een ernstig probleem in Europese asielcentra. Om dit te voorkomen engageerde Sensoa zich in het Senperfortoproject, onder leiding van het International Centre for Reproductive Health van de Universiteit Gent. In 2010 werd de trainershandleiding over preventie van seksueel en gendergerelateerd geweld afgewerkt. Die willen we in 2011 gebruiken in opleidingen van professionals uit de asielsector in Vlaanderen. Sensoa organiseerde, voor de eerste keer in samenwerking met onze Franstalige partners Fédération Laïque de Centres de Planning Familial (FLCPF) en Sireas, een netwerkdag in Brussel voor professionals die werken met allochtone cliënten. Tijdens deze dag maakten ze kennis met een aantal hulpmiddelen om seksuele gezondheid bespreekbaar te maken. Tachtig professionals uit Vlaanderen, Wallonië en Brussel namen deel en evalueerden de dag als zeer positief.
p. / 22 ......................................................................................................................
......................................................................................................................
p. / 23
Sensoa 360° Jaarrapport 2010
2011
Aandacht voor seksuele en reproductieve gezondheid en rechten in het internationale beleid stimuleren.
Seksuele en reproductieve gezondheid zijn meestal niet de prioritaire aandachtspunten in de debatten over ontwikkelingslanden en ontwikkelingssamenwerking. Sensoa bracht daarom de Parlementairen voor de Millenniumdoelstellingen bij elkaar. De groep telt dertig leden uit de federale Kamer en Senaat, die met resoluties en parlementaire vragen ervoor zorgen dat seksuele en reproductieve gezondheid en rechten hoog op de politieke agenda staan. Tijdens de Europese Ontwikkelingsdagen in december 2010 organiseerde Sensoa samen met de Wereldgezondheidsorganisatie, het Europese Netwerk van IPPF en andere NGO’s een evenement over de versterking van gezondheidssystemen en de gezondheid van moeders en kinderen.
p. / 24 ......................................................................................................................
Dat thema kwam ook aan bod tijdens Moedernacht, een avond rond Moedersterfte van Sensoa en Amnesty International. Onder meer Goedele Wachters, Lieve Blancquaert en parlementairen Marleen Temmerman en Hilde Vautmans reflecteerden over het thema.
15.000 Sensoa wisselde van gedachten met de federale minister van ontwikkelingssamenwerking Charles Michel naar aanleiding van de VN-Top over de millenniumdoelstellingen, en vroeg hem onder meer om de nodige financiële middelen ter beschikking te stellen voor het onderzoek
......................................................................................................................
p. / 25
Sensoa 360° Jaarrapport 2010
Steun Sensoa
naar microbiciden en aidsvaccins. Een oproep aan de wereldleiders om de Millenniumdoelstellingen te realiseren kwam er tijdens Wachtnacht in Gent, waar 15.000 mensen zich verzamelden. Sensoa, als mede-initiatiefnemer, vestigde met een condoomactie de aandacht op het belang van preventie en veilig vrijen voor het behalen van de millenniumdoelstellingen rond gezondheid. Sensoa verzorgde ten slotte ook lessen over seksuele gezondheid en hiv in Afrika voor zeven groepen van toekomstige ontwikkelingswerkers uit de basisopleiding van de Belgische Technische Coöperatie.
2011 Seksuele en reproductieve gezondheid en rechten van jongeren komen nog te weinig aan bod in de lessen mondiale vorming. Om jongeren van hier te sensibiliseren over seksuele gezondheid en rechten van hun leeftijdsgenoten in het Zuiden, werkt Sensoa in 2011 een educatieve website voor jongeren en een digitaal lespakket voor leerkrachten uit. De Dicht bij mijn bed show krijgt het geheel als titel mee. Dit project vertaalt de millenniumdoelstellingen naar jongeren in Vlaanderen door ze te linken aan seksuele gezondheid, een thema dat hen nauw aan het hart ligt. Dit project loopt in samenwerking met de provincie Antwerpen en met steun van het Vlaams Agentschap voor Internationale Samenwerking.
Kiezen voor gezonde seksualiteit
Een gift of een permanente opdracht
Sensoa ijvert voor een samenleving waarin mensen op een gezonde manier hun seksualiteit kunnen beleven. Daarvoor moeten we nog altijd de stilte en schaamte rond seksualiteit en seksuele gezondheid doorbreken. Voor veilig vrijen is goed kunnen communiceren cruciaal. Praat over seks, staat dan ook centraal bij Sensoa.
Met uw gift kan Sensoa preventie-initiatieven ontwikkelen of opkomen voor de kwaliteit van leven van mensen met hiv. U kan zelf kiezen welke doelgroep of actie u het liefst steunt. Met een doorlopende opdracht bij uw bank, verzekert u Sensoa van uw blijvende steun, zonder dat dit voor u of ons extra inspanningen vereist.
Door hen de noodzakelijke informatie te geven en te leren hoe ze daarover kunnen praten, willen wij mensen stimuleren om goede en verantwoorde beslissingen te nemen inzake hun seksuele gezondheid.
Sponsor een project
Als partner maakt u het verschil! Seksuele gezondheid bevorderen, daarvoor hebben we partners nodig. Zowel voor de inhoudelijke uitwerking van onze projecten, als voor de financiering en promotie ervan. Ook u kan een partner zijn. Want u steun maakt het verschil!
Ja
Om ambitieuze projecten te realiseren, doet Sensoa een beroep op sponsoring van bedrijven. Sensoa streeft hierbij naar duurzame partnerschappen. Dossier per dossier wordt bekeken hoe dit concreet vorm kan krijgen. Sensoa hanteert hierbij enkele duidelijke ethische uitgangspunten. Op die manier bewaken we als expertisecentrum de kwaliteit én onafhankelijkheid van ons werk.
ik steun Sensoa
Wil u praten over hoe uw partnerschap concreet vorm kan krijgen? Mail dan naar
[email protected] of bel naar 03 238 68 68. U kan helpen Vlaanderen seksueel gezond te maken! Stort nu op 096-5555555-95 of surf naar www.sensoa.be Giften vanaf 40 euro per jaar zijn fiscaal aftrekbaar.
p. / 26 ......................................................................................................................
......................................................................................................................
p. / 27
Meteen mee met Sensoa! Met dit jaarverslag bent u opnieuw op de hoogte van het reilen en zeilen bij Sensoa. Wilt u het allemaal wat sneller weten, dan is er de digitale Sensoa Nieuwsbrief. Die vindt u acht maal per jaar in uw mailbox en houdt u op de hoogte van nieuwe publicaties, acties of campagnes van Sensoa, de agenda, oproepen… Kortom, u bent er als eerste bij. Schrijf u nu in via www.sensoa.be en lees hoe Sensoa Vlaanderen seksueel gezond(er) maakt.