Samen verantwoordelijk
Voorwoord Raad van Bestuur
3
Voorwoord Raad van Toezicht
4
Organisatie
5
Interview: Auris streeft naar een participerende medezeggenschap
9
Medezeggenschap
11
Interview: Schoolinspectie als aanjager voor kwaliteit
12
Planning en verantwoording
14
Interview: Leerlingen zijn eigenaar van hun onderwijs
19
Innovatie
21
Interview: Nieuwe CAO onderstreept gelijkheid in afspraken en rechten
26
Integraal personeelsbeleid
28
Huisvesting
30
Auris op de kaart
31
Kort ander nieuws
32
Financiële verantwoording
33
Organogram
36
Adressen
37
Lijst met afkortingen
41
Koninklijke Auris Groep • Samen verantwoordelijk • Inhoudsopgave
Inhoudsopgave
VORIGE
VOLGENDE
Samen... Met veel genoegen presenteren wij u het jaarverslag over 2006 van de Koninklijke Auris Groep. Het is een verslag waarin een flexibiliteit en inzet die we langzamerhand wel kenmerkend mogen noemen, hebben alle medewerkers ook in 2006 weer gestalte gegeven aan de missie van Auris: het geven van kwalitatief hoogwaardige zorg, onderwijs en begeleiding aan auditief en communicatief beperkte cliënten. Hoe die intentie in de praktijk tot positieve resultaten leidt, zien we bijvoorbeeld waar leerlingen en hun ouders samen met de school werken met individuele onderwijscontracten, en waar onderwijsinspectie en de scholen van Auris in wisselwerking met elkaar gericht zijn op verhoging van de kwaliteit van het onderwijs. Met zicht op zaken samen actief meedenken over belangrijke onderwerpen kunnen alle medewerkers en cliënten van Auris via de medezeggenschap. Die was al geregeld voor de scholen, het ACE en het Centraal Bureau, en werd in 2006 gecompleteerd met de oprichting van een medezeggenschapsorgaan voor Begeleiding & Behandeling en met de installatie van de cliëntenraad. Ook de succesvolle overgang naar twee CAO’s, die van het Primair Onderwijs en die van de Gehandicaptenzorg is het resultaat van een gemeenschappelijke aanpak. De medezeggenschapsorganen, de vakbonden en individuele medewerkers hebben eraan bijgedragen dat er nu in plaats van verschillende arbeidsvoorwaarden gelijkheid in rechtspositie is gekomen, passend in de doelstellingen van het integraal personeelsbeleid van Auris. Gezamenlijke betrokkenheid is de onmisbare basis voor samenwerking en ook voor innovatie. Op die basis is 2006 een succesvol jaar geworden en kan 2007 met vertrouwen tegemoet gezien worden.
Koninklijke Auris Groep • Samen verantwoordelijk • Voorwoord Raad van Bestuur
gezamenlijke betrokkenheid en de positieve gevolgen daarvan de rode draad vormen. Vanuit die betrokkenheid en met
Samen... zo werkt het bij Auris!
De Raad van Bestuur, drs. P.H. van der Veen, voorzitter Th.W.J. van Munnen Mevrouw A.J. Brink
INHOUDSOPGAVE VORIGE
VOLGENDE
...verantwoordelijk De Koninklijke Auris Groep hecht aan kwaliteit. Niet alleen in het werk voor haar cliënten, maar ook waar het gaat om kwaliteitsnormen vastgelegd, waar Auris graag aan wil voldoen. Met genoegen heeft de Raad van Toezicht kunnen vaststellen dat Auris daarin geslaagd is. In het bijzonder geldt dat de statuten in overeenstemming worden gebracht met de codes; zo wordt het enquêterecht in de statuten vastgelegd. Ook wordt de accountant, die immers de boeken van Auris controleert, door de Raad van Toezicht benoemd. De statutenwijziging zal naar verwachting begin 2007 voltooid zijn. Innovatief denken is van belang om te kunnen blijven voldoen aan de vragen en behoeften van de cliënten. Met ingang van 2006 stellen Raad van Bestuur en Raad van Toezicht jaarlijks extra gelden beschikbaar voor kwaliteitsverhogende en/of innoverende initiatieven binnen Auris. In 2006 zijn daarvoor de kaders en het budget vastgesteld. Het jaar 2006 is een jaar van (voorgenomen) bestuurlijke veranderingen geweest. Tot de Raad van Toezicht zijn mevrouw ir. F.A. Steenblik en mr. W.J. Willems toegetreden en per 1 juni heb ik de voorzittershamer overgenomen van mevrouw drs. K. Verkerk. Medio 2007 zal de heer drs. P.H. van der Veen, voorzitter van de Raad van Bestuur, de pensioengerechtigde leeftijd bereiken. De commissie die zijn opvolging voorbereidde, kwam eind 2006 unaniem tot de voordracht van mevrouw A.J. Brink tot zijn opvolger. De medezeggenschap stemde van harte in met haar komst. Op 8 mei 2007 heeft mevrouw Brink het bestuursvoorzitterschap van de heer Van der Veen overgenomen. Zij is daarmee eindverantwoordelijk voor het goed functioneren van de Koninklijke Auris Groep. Zij mag zich breed gesteund weten: bij Auris zijn we samen verantwoordelijk.
mr. J.L. van Beers, voorzitter Raad van Toezicht
INHOUDSOPGAVE VORIGE
Koninklijke Auris Groep • Samen verantwoordelijk • Voorwoord Raad van Toezicht
bestuur, toezicht en verantwoording. In de corporate governance codes voor respectievelijk onderwijs en zorg zijn hoge
VOLGENDE
Organisatie Het in 2002 geïntroduceerde model voor de functionele groepen SO, VSO, B&B en ACE/Zorg heeft inmiddels zijn waarde bewezen. Het geeft de cliënten duidelijkheid en intern zijn het vooral de kleinere organisatie onderdelen die welvaren bij de onderlinge kruisbestuiving. De Raad van Bestuur en de Groepsdirectie houden de samenhang tussen de groepen en groepsonderdelen in het oog en profileren Auris in het veld. De afdelingen
activiteiten van de functionele groepen.
Speciaal onderwijs (SO) De scholen voor speciaal onderwijs (SO) van Auris verzorgen het onderwijs aan leerlingen van 3 tot 12 jaar. Dit gebeurt in Amersfoort, Dordrecht, Goes, Gouda, Rotterdam en Utrecht. Het onderwijsaanbod in Amersfoort en Goes is breed en richt zich op diverse doelgroepen. In Rotterdam worden drie SO-scholen geïntegreerd tot één onderwijsinstelling voor kinderen met ernstige spraaktaalproblemen (ESM), inclusief autisme spectrum stoornissen (ASS). Hier worden leerlingen ondergebracht met communicatieve beperkingen (‘Com-school’). Gelet op de doelgroep is dit de tegenhanger van de al gerealiseerde school voor leerlingen met auditieve beperkingen (doof en slechthorend). Utrecht heeft een school die specifiek voor ESM-leerlingen is ingericht en een school voor alle Auris-doelgroepen. Deze laatste geeft met ingang van 2005 tevens tweetalig onderwijs aan dove kinderen. Verder zijn er twee lesplaatsen voor kinderen tot 13 jaar, namelijk in Dordrecht en Gouda. Een lesplaats is een dependance van een school buiten de gemeente waar die school gevestigd
Koninklijke Auris Groep • Samen verantwoordelijk • Organisatie
Bedrijfsvoering, O&O en het bestuurssecretariaat, alle gevestigd op het Centraal Bureau, ondersteunen de
is, bedoeld om de afstand van huis tot school voor de leerling te verkleinen. Lesplaatsen zijn mogelijk geworden door de invoering van de Wet op de ExpertiseCentra (WEC). De lesplaatsen van Auris ontwikkelen zich tot zelfstandige scholen voor speciaal onderwijs. In de toekomst komen er lesplaatsen in ’t Gooi en de Betuwe bij.
Voortgezet speciaal onderwijs (VSO) De scholen voor voortgezet speciaal onderwijs (VSO) binnen Auris verzorgen onderwijs aan leerlingen van 12 tot 20 jaar. Auris heeft drie VSO-scholen: in Goes, Rotterdam en Utrecht. Deze bieden voortgezet onderwijs op het niveau van VMBO en praktijkgericht onderwijs aan zowel auditief beperkte leerlingen als leerlingen met ernstige spraaktaalproblemen en leerlingen met een stoornis in het autistisch spectrum. Het VSO stelt zich tot doel de leerlingen voor te bereiden op het Middelbaar Beroepsonderwijs of aansluiting te zoeken op werk.
Begeleiding & Behandeling (B&B) Deze groep omvat onderwijskundige ambulante begeleiding, gezinsbegeleiding, arbeidsmarktbegeleiding en behandeling. De groep B&B kent drie teams voor Dienstverlening. Elk team voert de kernactiviteiten van Auris Dienstverlening uit: ambulante begeleiding en cursussen. De teams werken vanuit drie locaties: in Driebergen, Goes en Rotterdam. Binnen de groep B&B is ook Bureau Arbeid actief. Bureau Arbeid begeleidt en ondersteunt mensen met een auditieve en/of communicatieve beperking of met een stoornis in het autistisch spectrum bij het zoeken naar en behouden van een baan. Het Bureau adviseert werkgevers over regelingen en vergoedingen en geeft voorlichting over het werken met doven, slechthorenden en mensen met autisme. Deze dienst wordt gezamenlijk door Auris en de Koninklijke Effatha Guyot Groep (KEGG) landelijk uitgevoerd. De derde hoofdactiviteit binnen B&B is de gezinsbegeleiding. Naast gezinsbegeleiding geven de medewerkers gebaren-
INHOUDSOPGAVE VORIGE
VOLGENDE
cursussen aan cliënten. Centraal staat de ontwikkeling van het kind waarbij de begeleiding zich richt op het gezin. Het uitgangspunt voor de begeleiding is de communicatie tussen het kind en de ouders (c.q. het gezin).
ACE en Zorg (ACE/Zorg) Tot deze groep behoren de centra voor Auditieve en Communicatieve Expertise (ACE) en de zorggroepen. Binnen het ACE zijn de functies diagnostiek, advisering en begeleiding (audiologische centra/AC) en toeleiding naar indicatiestelling (onderzoeks- en adviescentra/OAC) ondergebracht. Auris heeft vier ACE-locaties: in Bergen op Zoom, Goes, Rotterdam
Bedrijfsvoering Deze afdeling voorziet in centrale functies als financiële administratie, personeel & organisatie (P&O) en ICT. De taken van de financiële administratie zijn enerzijds administratie en vastlegging en anderzijds informatieverstrekking en rapportage. In het kader van integraal management zijn de directeuren en managers van scholen en diensten integraal verantwoordelijk voor het secundaire proces op hun locatie. Bedrijfsvoering ondersteunt hen in de uitvoering van deze taken.
O&O O&O richt zich als stafdienst op de kerntaken onderzoek, ontwikkeling, ondersteuning, voorlichting en scholing. Voor de Raad van Bestuur levert O&O voorbereidend werk op het gebied van beleid. De stafdienst ontwikkelt, implementeert en evalueert nieuwe kennis, producten en werkvormen en draagt hiermee bij aan de vernieuwing en optimalisatie van Auris. Verder wordt vanuit deze afdeling de centrale voorlichting uitgevoerd en ondersteund. Waar coördinatie op scholingsactiviteiten noodzakelijk is, wordt deze vanuit O&O geleverd.
Bestuurssecretariaat Het bestuurssecretariaat geeft secretariële ondersteuning aan de Raad van Bestuur, de Raad van Toezicht en de Groepsdirectie.
Koninklijke Auris Groep • Samen verantwoordelijk • Organisatie
en Utrecht. Zorggroepen zijn inmiddels op vijf locaties aanwezig.
Raad van Bestuur De Raad van Bestuur (RvB) is het bestuur van de organisatie. De RvB bestaat uit mevrouw A.J. Brink (vanaf 1 februari 2007), Th.W.J. van Munnen en drs. P.H. van der Veen (voorzitter). Secretaris van de RvB is mr. O.F. Boom. Onder de taken van de RvB vallen in ieder geval het positioneren van de organisatie in een continu veranderende omgeving. Naast het vastleggen van de koers voor de organisatie en de bedrijfsprocessen, is het toezicht houden op de bedrijfsvoering en het functioneren van het management een belangrijke taak. De RvB legt verantwoording af aan de Raad van Toezicht (RvT).
Raad van Toezicht De Raad van Toezicht (RvT) toetst of de RvB bij zijn beleidsvorming en de uitvoering van zijn bestuurstaken oog houdt op het belang van de organisatie in relatie tot de maatschappelijke functie. Ook controleert de RvT of de RvB op een zorgvuldige en evenwichtige wijze de belangen van allen, die bij de stichting betrokken zijn, tegen elkaar afweegt. In 2006 hadden de volgende personen zitting in de RvT: Dhr. Mr. J.L. van Beers voorzitter (vanaf 1 juni 2006),
Dhr. Drs. A.M. Caspers
lid
lid (1 januari tot 31 mei 2006)
Dhr. C.F. Hammer
lid
Mw. Drs. K. Verkerk
voorzitter (tot 1 juni 2006)
Dhr. Prof. Dr. C.D.A. Verwoerd lid (tot 1 juni 2006)
Dhr. Drs. A.L. Boks
lid
Mw. Ir. F.A. Steenblik
lid (vanaf 1 juni 2006)
Dhr. G.C. de Bruijn
lid
Dhr. Mr. W.J. Willems
lid (vanaf 1 juni 2006)
INHOUDSOPGAVE VORIGE
VOLGENDE
Medezeggenschap Iedere school heeft een medezeggenschapsraad (MR) volgens de WMO (Wet Medezeggenschap in het Onderwijs) waarin personeel en ouders van leerlingen zijn vertegenwoordigd. Als overkoepelend medezeggenschapsorgaan voor de scholen is er een gemeenschappelijke medezeggenschapsraad (GMR). De ACE’s en B&B hebben elk een ondernemingsraad (OR) en voor het Centraal Bureau is er een Personeelsvergadering volgens de Wet op de ondernemingsraden. Om het systeem van medezeggenschap te completeren is Auris in 2006 met twee nieuwe organen gestart: het MedezeggenschapsOrgaan bij B&B en de cliëntenraad. Zie hiervoor verder het hoofdstuk over medezeggenschap op pagina 11.
Toeleiding en indicatie tot (voortgezet) speciaal onderwijs en ambulante onderwijskundige begeleiding zijn in de Wet op de ExpertiseCentra geregeld. Auris werkt intensief en succesvol samen met het Regionaal Expertisecentrum Midden- en Zuidwest-Nederland (REC MZw). In dit REC participeren alle scholen en alle diensten voor ambulante onderwijskundige begeleiding van Auris, en die van Het Rotsoord in Utrecht. De toeleiding gebeurt via de Onderzoek- en Adviescentra van het REC, gevestigd in Goes, Bergen op Zoom, Rotterdam en Utrecht. De indicatie gebeurt centraal door de Commissie voor de Indicatiestelling (CvI).
Good Governance In 2006 rapporteert Auris voor het eerst over de toepassing van de governance codes. De voorbereidingen hiervoor zijn in 2005 getroffen. Zij hebben in 2006 gevolgen gehad voor de verdere ontwikkeling van de statuten, de medezeggenschap, de beleidscyclus, de verantwoording en de interne controle. Auris heeft, gezien haar activiteiten op het terrein van onderwijs en zorg, te maken met twee corporate governance codes namelijk de code ‘Goed Onderwijsbestuur Primair Onderwijs’ en de ‘Zorgbrede Governance Code’. Deze codes vermelden normen voor goed bestuur van de instelling en vereisen een rapportage; bij de zorgcode is sprake van een aantal verplichtingen om voor vergoeding van AWBZ-activiteiten in aanmerking te kunnen komen. Vanaf 2006 zal Auris in haar jaarverslagen vermelden op welke wijze aan de code(s) is voldaan.
Koninklijke Auris Groep • Samen verantwoordelijk • Organisatie
REC
In 2006 zijn de statuten van de Stichting Koninklijke Auris Groep en de onderliggende rechtspersonen in overeenstemming gebracht met de governance codes. Zo zijn de taken en bevoegdheden van de Raad van Bestuur en de Raad van Toezicht nader omschreven, wordt de accountant door de Raad van Toezicht in plaats van door de Raad van Bestuur benoemd, is het enquêterecht aan een aantal organisaties toegekend, is de zorg voor de interne controle in de statuten expliciet vermeld en is opgenomen dat de betreffende codes zullen worden gevolgd. De statutenwijziging zal naar verwachting begin 2007 geschieden. De reglementen van de Raad van Bestuur en de Raad van Toezicht zijn door de notaris gescand en zullen in 2007 worden geactualiseerd. De laatste fase van de invulling van de medezeggenschapsstructuur is in 2006 voltooid: de cliëntenraad van Auris is in 2006 aangetreden. De cliëntenraad zal een bindende voordracht voor een nieuw lid van de Raad van Toezicht (per 2008) uitbrengen. In 2006 is het statuut, dat de verhouding tussen Gemeenschappelijke Medezeggenschapsraad (GMR) en de Ondernemingsraad van de groep Begeleiding & Behandeling (MOB&B) regelt, gereedgekomen. In 2006 is een aantal malen een Auris-breed medezeggenschapsoverleg gehouden (GMR, OR ACE/Zorg, MOB&B en Cliëntenraad en Personeelsvergadering Centraal Bureau Gouda) over de algemene gang van zaken en over enkele concrete onderwerpen.
INHOUDSOPGAVE VORIGE
VOLGENDE
De verantwoording heeft in 2006 een vaste vorm gekregen door het werken in een cyclus van meerjarenbeleidsplan, jaarplan en begroting. Hiermee wordt een betere afstemming van de ontwikkeling en de verwezenlijking van het beleid op langere termijn, de planning per jaar en de financiële onderbouwing bereikt. Bezien wordt nog hoe de verantwoording breder, naar meer betrokkenen, kan worden afgelegd. De interne controle bij Auris is geïntensiveerd: zo zijn er op basis van het interne controleplan op alle zorglocaties interne controles gehouden, namelijk op productregistratie, indicaties en inrichting van cliëntendossiers.
Raad van Toezicht te houden; dit is in december 2006 gebeurd.
INHOUDSOPGAVE VORIGE
Koninklijke Auris Groep • Samen verantwoordelijk • Organisatie
Tenslotte is afgesproken om de jaarlijkse evaluatie van de naleving van de governance codes in een vergadering van de
VOLGENDE
Medezeggenschap (interview) Auris hecht veel waarde aan een participerende medezeggenschap. De nieuwe actief mee over belangrijke onderwerpen en verwachten op die manier inbreng te geven vanuit de cliënten en/of medewerkers.
Koninklijke Auris Groep • Samen verantwoordelijk • Raad van Bestuur
cliëntenraad en het medezeggenschapsorgaan B&B (MOB&B) denken daarom
Joke van Raalte en Rob Boerman
INHOUDSOPGAVE VORIGE
VOLGENDE
Auris streeft naar een
De opzet van de huidige medezeggenschap past bij
we door vragen te stellen en suggesties te doen. Ook
de structuur van Auris. “Om de lijnen tussen de mede
overwegen we in de toekomst op werkbezoek te gaan.
zeggenschap en de beleidsmakers van Auris zo kort
Onze bevindingen proberen we dan om te zetten in
mogelijk te houden, stellen we tijdige inbreng van de
concrete aanbevelingen.”
raden op prijs. De beoordelingen en adviezen die zij aandragen, geven Auris meer kracht bij het definitief vaststellen van nieuwe koersen”, zegt groepsdirecteur Rob Boerman. “En dan hebben we het nog niet gehad over de 'rubriek' ongevraagd advies. Daarmee wijzen de raden ons op blinde vlekken in de organisatie. Ook
”De cliëntenraad is niet alleen om formele redenen opgericht”
spelen zij een belangrijke rol in een aantal evaluatie processen. Met als doel mogelijke verbeteringen te
Meer participatie
kunnen doorvoeren.”
Een andere ontwikkeling die de medezeggenschap van Auris het afgelopen jaar heeft doorgemaakt, is de
Op eigen benen
officiële start van het MOB&B. Rob: “Ook dit was een
Samenwerking met de cliëntenraad is nieuw voor
gezamenlijke ontwikkeling waarbij de rolverdeling
Auris. Rob: “Sinds de oprichting in 2006 hebben we
tussen het bestuur, de GMR, de OR ACE en het MOB&B
dan ook uitvoerig met elkaar gesproken over de ma
inmiddels helder is uitgewerkt in een Statuut. Een
nier waarop de cliëntenraad een nuttige bijdrage kan
belangrijk actiepunt voor 2007 voor alle raden is het
leveren aan de ontwikkeling van onze organisatie.”
bevorderen van meer participatie, via intensief over
Joke van Raalte, voorzitter van de cliëntenraad vult aan:
leg. Formeel, maar ook informeel waarbij de leden
“Tijdens die gesprekken merkten we dat de cliënten
soms 'met de benen op tafel’ met elkaar van gedach
raad niet alleen om formele redenen is opgericht, maar
ten wisselen. Bijvoorbeeld over de manier waarop
vooral omdat Auris samen met de raad wil kijken
we willen toewerken naar snellere besluitvorming
naar allerlei aspecten van dienst- en zorgverlening
in de advies- en instemmingstrajecten. In 2006 is
en naar verbetermogelijkheden. De cliëntenraad wil
de gezamenlijke medezeggenschap een paar keer bij
afstemmen en samenwerken met andere medezeg
elkaar geweest voor uitwisseling van ideeën en con
genschapsorganen op onderwerpen waar dat toe
crete onderwerpen. In 2007 krijgt dit een vervolg.”
Koninklijke Auris Groep • Samen verantwoordelijk • Interview: medezeggenschap
participerende medezeggenschap
gevoegde waarde heeft. Er zijn mogelijk verschillen, maar ook veel gezamenlijke belangen.” Kritische vragen
“Voor de komende jaren zoeken we naar manieren om onze achterban efficiënt te bereiken”, vervolgt Joke. “Onze leden richten zich vooral op thema’s die direct betekenis hebben voor de cliënten. Wanneer we mee denken over beleid of concrete activiteiten kijken we kritisch vanuit het perspectief van de cliënt. Dat doen
INHOUDSOPGAVE VORIGE
10 VOLGENDE
Medezeggenschap Werkgever en werknemers zijn samen verantwoordelijk voor het succes van de organisatie. Medezeggenschap speelt daarbij een belangrijke rol. Ook de inbreng vanuit de cliënten is voor Auris essentieel om producten en
orgaan voor B&B betekent dan ook een grote stap voorwaarts.
Cliëntenraad In 2006 is een cliëntenraad opgericht. Hiermee is de medezeggenschap voor cliënten van het ACE, de Stichting Zorg, Bureau Arbeid en B&B formeel geregeld. De cliëntenraad ziet er op toe dat Auris de zorg- en dienstverlening aan cliënten goed regelt en brengt met dat doel gevraagd en ongevraagd advies uit. Auris schakelt de raad in voor advies over onderwerpen die direct invloed hebben op de zorg, zoals het kwaliteitsbeleid en de klachtenregeling. Hetzelfde geldt voor financiële en organisatorische zaken, zoals de vaststelling van de begroting, de jaarrekening en eventuele samenwerkings- of fusieplannen. Op 18 april 2006 kwam de cliëntenraad voor het eerst bijeen en de raad telt inmiddels vijf leden.
Medezeggenschapsorgaan B&B Begeleiding en Behandeling (B&B) beschikt sinds 2006 over een eigen medezeggenschapsorgaan. Het werkveld van de dienst is verdeeld over onderwijs en zorg. Gelet op deze bijzondere samenstelling bleek een standaardstatuut voor medezeggenschap niet toepasbaar. Om die reden is een nieuw reglement opgesteld. Dit reglement – dat de WOR (Wet op de ondernemingsraden) als uitgangspunt heeft en waarin elementen van de WMO (Wet Medezeggenschap Onderwijs) zijn opgenomen – is door het nieuw opgerichte medezeggenschapsorgaan B&B (MOB&B) afgerond en vastgesteld. Vervolgens heeft de GMR zijn bevoegdheden ten aanzien van de teams voor ambulante begeleiding aan deze raad overgedragen. Bij de realisatie van het reglement is de MOB&B geadviseerd door de vakbond CNV en is het bestuur van
Koninklijke Auris Groep • Samen verantwoordelijk • Medezeggenschap
de dienstverlening te kunnen optimaliseren. De oprichting van een cliëntenraad en een medezeggenschaps
Auris bijgestaan door werkgeversorganisatie Verenigde Bijzondere Scholen (VBS). Het bestuur en de raad kijken tevreden terug op een goede samenwerking.
Tevredenheidsonderzoek De tevredenheid van cliënten en medewerkers is voor Auris erg belangrijk. Daarom heeft Auris Zorg besloten deel te nemen aan de benchmark van de VGN voor de onderdelen patiënt- en medewerkerstevredenheid. In overleg met de groepsdirecteur en medewerkers heeft de ondernemingsraad de tevredenheid van het zorgpersoneel al onderzocht. De uitkomst van deze benchmark wordt voorjaar 2007 verwacht.
INHOUDSOPGAVE VORIGE
11 VOLGENDE
Planning en verantwoording (interview) Goed onderwijs is van onschatbare waarde voor onze samenleving. Om die reden ziet de Onderwijsinspectie al tweehonderd jaar scherp toe op het naleven van de wet- en regelgeving en spreekt zij een oordeel uit over de kwaliteitsborging. De de onderwijsinhoud en het opzetten van een nieuwe organisatiestructuur ook aan het behoud van de goede naam die zij in de regio heeft.
Koninklijke Auris Groep • Samen verantwoordelijk • Raad van Bestuur
Dr. M. Polanoschool in Rotterdam werkte in 2006 behalve aan de kwaliteit van
Hans Riel en Alice Geessinck
INHOUDSOPGAVE VORIGE
12 VOLGENDE
voor kwaliteit
Een opvallende trend in het onderwijs anno 2006 is
Directeur Alice Geessinck heeft dagelijks te maken
dat scholen meer ruimte krijgen voor eigen beleid.
met deze kritische vragen. “Wij geven les aan slecht
Dit uit zich ook in de Wet op het onderwijstoezicht
horende, dove en meervoudig gehandicapte kinde
(WOT). “Scholen zijn zelf verantwoordelijk voor het
ren. Sommige kinderen krijgen les in de Nederlandse
onderwijs dat ze aanbieden”, zegt onderwijsinspec
Gebarentaal, andere in het Nederlands, ondersteund
teur Hans Riel. “De inspectie houdt toezicht op de
met gebaren. Wij werken vanuit de landelijke pro
naleving van wet- en regelgeving. Daarnaast houdt
jectgroep ‘Sprong Vooruit’ mee aan de werkgroep
zij bij wat scholen doen aan kwaliteitsverbetering en
Taal op Maat. Die houdt zich bezig met het verbete
“Wij beschouwen het bezoek van de Onderwijsinspectie als aanjager voor kwalitatief hoogwaardig onderwijs” kwaliteitsborging. Wij rapporteren onze bevindingen
ren van het taalaanbod op de school, zowel voor het
aan het schoolbestuur. Dat gaat vervolgens samen met
Nederlands als voor de Nederlandse Gebarentaal.
het team aan de slag om de kwaliteit op een hoger
Daarnaast bekijken we op korte termijn of de leerlij
plan te tillen.”
nen van de ZMLK-scholen toepasbaar zijn voor onze
Koninklijke Auris Groep • Samen verantwoordelijk • Interview: vPlanning en verantwoording
Schoolinspectie als aanjager
meervoudig gehandicapte kinderen.” Kwaliteitszorg
“Scholen zoals de Dr. M. Polanoschool bezoeken we
Onderwijstijd
elk jaar”, vervolgt Hans. “Dove leerlingen en leerlingen
Kijken we naar het resultaat van de onderwijsinspec
met gehoormoeilijkheden hebben een specifieke aan-
tie van 2006, dan mag het team tevreden zijn. Alice:
pak nodig om beter te kunnen profiteren van het on
“Wij beschouwen het bezoek van de Onderwijs-
derwijs. Het accent in het speciaal onderwijs ligt dan
inspectie als aanjager voor kwalitatief hoogwaardig
ook voornamelijk op leerlingenzorg. Kennis over het
onderwijs. Een belangrijk actiepunt voor 2007 is het
functioneren van de leerling moet invloed hebben op
aanpakken van de onderwijstijd. Er is een bewust
het handelen van de leerkracht bij het inrichten van
wordingsproces op gang gebracht waardoor leer
het onderwijsleerproces.”
krachten een lesuur maximaal benutten. Hans: “Het team van de Dr. M. Polanoschool stelt zich proactief
Kenmerkend voor de Dr. M. Polanoschool zijn de ver
op. Het is prettig als een team vatbaar is voor concrete
schillen binnen de leerlingpopulatie. Hoe gaat het
verbeterpunten en op eigen kracht een kwaliteits
schoolbestuur daarmee om en wat betekenen deze
systeem ontwikkelt.”
verschillen voor de inrichting van het onderwijs?
INHOUDSOPGAVE VORIGE
13 VOLGENDE
Planning en verantwoording Het bereiken van transparantie van de organisatie en haar werkzaamheden is één van de uitgangspunten
aan verschillende activiteiten die een inzichtelijke verantwoording mogelijk maken.
Onderwijs Lumpsumfinanciering
Minder voorschriften, meer beleidsvrijheid Per 1 augustus 2006 is in het Primair Onderwijs de lumpsumfinanciering ingevoerd. Dit is een andere manier van geldverstrekking door de overheid, die hiermee twee doelen nastreeft: het verminderen van het aantal voorschriften en regels en het creëren van meer beleidsvrijheid voor scholen. Voorheen ontving Auris de bekostiging nog in formatierekeneenheden (fre’s) die alleen aan personele kosten konden worden besteed. Met de lumpsumfinanciering krijgt Auris op basis van onder andere het aantal en het type leerlingen één geldbedrag. De organisatie mag deze middelen naar eigen inzicht inzetten.
Voorbereiding lumpsumfinanciering Vanaf 2004 heeft een interne werkgroep de invoering van de lumpsumfinanciering binnen Auris voorbereid. De werk-
Koninklijke Auris Groep • Samen verantwoordelijk • Planning en verantwoording
van het meerjarenbeleidsplan ‘Schakels en scharnieren’. Vanuit deze doelstelling werkte Auris planmatig
groep onderzocht onder andere hoe de binnenkomende middelen zo transparant en rechtvaardig mogelijk over alle scholen en diensten van de Stichting Onderwijs kunnen worden verdeeld. Voor de directeuren van scholen en diensten en medezeggenschapsorganen zijn voorlichtingsbijeenkomsten georganiseerd en is de financiële administratie aange- past. In 2006 legde de werkgroep voorstellen met betrekking tot procedures en een systematiek voor budgettoeken ning voor aan de Raad van Bestuur (RvB). Ook werd een nieuw managementstatuut aangeboden. Beide stukken zijn goedgekeurd door de RvB. Het statuut is voorgelegd aan de medezeggenschapsorganen en dient nog door de Raad van Toezicht te worden bekrachtigd.
Begroting personeel 2006-2007 In de tweede helft van 2006 zijn de interne voorbereidingen op de invoering van de lumpsumfinanciering afgerond. Die voorbereidingen mondden uit in de begroting personeel 2006-2007. De begroting is gebaseerd op de personeels- en formatieplannen die directeuren en managers voor hun eigen school of dienst opstelden aan de hand van een format. Deze werkwijze maakt het mogelijk de inzet van mensen en middelen op scholen en diensten te vergelijken en te sturen. Eind april stelde de Raad van Bestuur de begroting vast. Daarna is deze besproken met het management en de GMR. De GMR adviseerde positief.
INHOUDSOPGAVE VORIGE
14 VOLGENDE
In Dialoog Auris Dienstverlening werkt binnen het REC MZw samen met de ambulante begeleiding van de Utrechtse school Het Rotsoord. Voor de ambulante begeleiding van het REC MZw is in 2006 het meerjarenwerkplan In Dialoog opgesteld. In dit werkplan zijn vanuit een gezamenlijke visie op ambulante begeleiding voor de periode 2006-2009 inhoudelijke en de kwaliteit van de begeleiding van enkele bijzondere groepen. De dialoog met de cliënt staat centraal. Hierin komen de vragen en verwachtingen van klanten en de expertise en verwachtingen van de professionals bij elkaar. In een uitgebreid stappenplan zijn trajecten uitgezet om de doelen van In Dialoog te bereiken. Hierbij is ruimschoots aandacht besteed aan de evaluatie van de activiteiten. Medewerkers en cliënten krijgen op deze manier inzicht in de mogelijkheden die de dienstverlening op korte en middellange termijn te bieden heeft. Het plan dient tevens als werkkader voor de medewerkers.
Klachtenverwerking In 2006 is door elf scholen en diensten binnen Auris over klachten gerapporteerd. In totaal hebben zij 22 klachten behandeld, waarvan er één naar de klachtencommissie is verwezen. In de overige 21 gevallen hebben de interne contactpersonen zelf door bemiddeling of informatieverstrekking de klacht naar tevredenheid van de klager opgelost. Vijf van de klachten hadden betrekking op het ACE. Het ACE heeft een Plan van Aanpak opgesteld met extra aandacht voor interne en externe communicatie. Daarmee kunnen klachten voorkomen worden. In 2006 zijn acht klachten bij de Raad van Bestuur ingediend: zes betroffen de scholen van Auris; twee het ACE Rotterdam. Twee klachten zijn vervolgens afgehandeld door de contactpersoon op de school, één klacht is afgehandeld door de groepsdirecteur, één klacht is afgehandeld door de Raad van Bestuur en één klacht is nog in behandeling. In dit laatste geval vindt er overleg plaats tussen de klager en de Raad van Bestuur. Er zijn drie klachten naar de Landelijke Klachtencommissie Onderwijs gegaan: twee klachten waren niet ontvankelijk vanwege termijnoverschrijding of omdat de klacht niet het onderwijs betrof; één klacht bleek deels gegrond – deels ongegrond.
Koninklijke Auris Groep • Samen verantwoordelijk • Planning en verantwoording
doelen omschreven. Deze hebben betrekking op dialoogsturing, multidisciplinair werken, passend onderwijs, acquisitie
Protocol Vermoede Kindermishandeling In 23 gevallen hebben de interne contactpersonen over het Protocol Vermoede Kindermishandeling geadviseerd of hebben zij het protocol in werking gezet. Daarnaast hebben de contactpersonen regelmatig op de school of dienst voorlichting gegeven over de klachtenprocedure en het Protocol Vermoede Kindermishandeling.
Uitstroom leerlingen SO en VSO Voor de verantwoording van het onderwijs start Auris verschillende trajecten om de resultaten te verhelderen. Eén van de manieren om de resultaten zichtbaar te maken, is het in kaart brengen van de uitstroom van leerlingen. Voortaan neemt Auris deze gegevens op in het jaarverslag zodat de resultaten ten opzichte van elkaar vergelijkbaar zijn.
INHOUDSOPGAVE VORIGE
15 VOLGENDE
In 2006 waren er in totaal 386 leerlingen die het SO aan het eind of tussentijds verlieten. Zij vertrokken naar:
Ammanschool Bertha Muller School
SBO/(V)SO
geen onderwijs
VO
3
13
4
1
10
35
8
De Kring
4
5
8
De Taalkring
7
16
20
1
Dr. F. Hogewindschool
8
24
19
2
Dr. M. Polanoschool
2
32
2
2
Lesplaats Gouda
1
7
4
L.W. Hildernisseschool
11
22
23
2
Prof. Groenschool
19
26
19
1
S. Jonkerenschool
1
12
66
192
12 107
21
Totaal
386
In 2006 waren er in totaal 132 schoolverlaters op het VSO. Zij vertrokken naar: VMBO
5
HAVO
1
Ander VSO
14
Praktijkonderwijs
4
ROC
72
Arbeid
24
Anders
12 Totaal
Koninklijke Auris Groep • Samen verantwoordelijk • Planning en verantwoording
Bao
132
Groei in de ambulante begeleiding Zoals uit de bijgevoegde staten blijkt, is het aantal leerlingen, dat per februari 2006, september 2006 en 16 januari 2007 door Auris wordt begeleid, fors gestegen. Tijdige uitbreidingen in de capaciteit van de dienstverlening kon het ontstaan van wachtlijsten voorkomen. Aantallen leerlingen ambulante onderwijskundige begeleiding per 1 februari 2006 (met tussen haakjes de aantallen per 16 januari 2005, en daarachter het groeipercentage over het afgelopen jaar)
01-02-2006
Goes
PO-doof
Rotterdam
Driebergen
Totaal
2
8
9
19
204
381
463
1.048
2
14
8
24
VO-sh
71
144
193
408
Totaal
279 (195) +43%
547 (396) +38%
673 (577) +17%
1.499 (1.168) +28%
PO-sh/esm VO-doof
INHOUDSOPGAVE VORIGE
16 VOLGENDE
Aantallen leerlingen ambulante onderwijskundige begeleiding per 1 september 2006 (met tussen haakjes de aantallen per 1 februari 2006, en daarachter het groeipercentage over het afgelopen half jaar). Goes
PO-doof
Rotterdam
Driebergen
Totaal
3
7
10
20
264
409
541
1.214
3
28
11
42
VO-sh
84
235
242
561
Totaal
354 (279) +27%
679 (547) +24%
783 (673) +31%
1.837 (1.499) +23%
PO-sh/esm VO-doof
Aantallen leerlingen ambulante onderwijskundige begeleiding per 16 januari 2007 (met tussen haakjes de aantallen per 1 februari 2006, en daarachter het groeipercentage over het afgelopen half jaar en daaronder vergeleken met 1 sep tember 2006).
16-01-2007
Goes
PO-doof
Driebergen
Totaal
3
9
9
21
268
440
542
1.250
4
32
11
47
103
22
272
587
378 (279) +35%
701 (547) +28%
834 (673) +24%
1.913 (1.499) +28%
834
1.913 (1.837) +4%
PO-sh/esm VO-doof VO-sh Totaal t.o.v. 1 jaar
Rotterdam
Totaal t.o.v. 5 maanden
378 (354)
+8%
701 (679)
+3%
(783)
+7%
Koninklijke Auris Groep • Samen verantwoordelijk • Planning en verantwoording
01-09-2006
Zorg Productie ACE In de loop van 2006 bleek dat de geplande productie van het ACE achterbleef. Verschillende in- en externe factoren hebben geleid tot een financieel tekort. Zo was bij het opstellen van de financiële planning voor het ACE rekening gehouden met een financiële groei door het verrichten van audiometrie op diverse locaties. De verwachte groei werd door onvoorziene externe ontwikkelingen niet bereikt. In Leidsche Rijn bij Utrecht verricht het ACE inmiddels audiometrische onderzoeken in samenwerking met de KNO-artsen van het Mesos ziekenhuis. Doordat deze locatie pas in september van start ging, was de bijdrage aan de productie van 2006 bescheiden. Daarnaast voerde de overheid in 2006 een verandering door in de financieringsvorm. Ook is de subsidie voor spraaktaal-diagnostiek omgezet naar een structurele voorziening in de zorgverzekering.
Plan van Aanpak ACE Om in de toekomst financiële problemen te voorkomen is een Plan van Aanpak opgesteld. In dit plan gaat veel aandacht uit naar het verbeteren van de in- en externe communicatie van het ACE en van Auris als geheel. Verder zet het plan in op de versterking van de acquisitiekracht van het ACE.
INHOUDSOPGAVE VORIGE
17 VOLGENDE
Nieuwe financieringstructuur ACE In 2007 krijgt Auris te maken met een nieuwe financieringsstructuur voor het ACE. Deze structuur wordt landelijk ingevoerd voor alle Audiologische Centra en vereist een andere manier van plannen en werken. Om dit ket (OpenAC) ontwikkeld, dat in 2007 binnen Auris wordt geïntroduceerd en geïmplementeerd. In het verslagjaar werkte het ACE nog met het systeem waarin cliënten een jaarkaart of een halve jaarkaart krijgen. Deze kaarten stonden na het eerste bezoek een onbeperkt aantal vervolgbezoeken toe. In de nieuwe structuur maken ACE’s gebruik van Audiologische Producten (AP’s). Deze zijn te vergelijken met de DBC’s (Diagnose Behandeling Combinaties) die ziekenhuizen hanteren. Een AP wordt bepaald op basis van het aantal verschillende disciplines en de tijdsduur van de onderzoeken. Een AP wordt pas afgesloten als alle onderzoeken afgerond zijn: zo wordt de prijs bepaald op basis van de geïnvesteerde tijd en expertise. Op het ACE is gedurende drie maanden tijdgeschreven. Dit heeft duidelijk gemaakt dat de inschatting in de begroting voor personeel overeen kwam met de uitvoering.
Kaderregeling Zorg en productie In 2006 is het interne controleplan vastgesteld. Op basis hiervan zijn in 2006 interne controles uitgevoerd op alle zorg locaties. Deze controles vonden plaats in het licht van de regeling AO/IC Zorginstellingen (voorheen Kaderregeling) en richtten zich op de juistheid, volledigheid en rechtmatigheid van de verleende AWBZ-zorg. Daarbij is onder meer gelet op productieregistratie door medewerkers, de tijdigheid van aangevraagde indicaties en de inrichting van cliëntendossiers. De interne controles brachten aan het licht dat de productie- en cliëntregistratie sterk is verbeterd ten opzichte van voorgaande jaren. Evengoed moet stevig worden doorgepakt om aan de strenge eisen van de Regeling AO/IC te kunnen blijven voldoen. Speerpunten hierin zijn het intensiveren van de interne controles en het sneller handelen op geconstateerde onvolkomenheden. Dit heeft met name betrekking op het tijdig aanvragen van indicaties en de volledigheid van
Koninklijke Auris Groep • Samen verantwoordelijk • Planning en verantwoording
nieuwe financieringssysteem mogelijk te maken, is door de brancheorganisatie FENAC een nieuw software pak-
productieregistratie en cliëntendossiers.
Overig • Het B&B-team Gezinsbegeleiding in Rotterdam heeft onder leiding van de interim-manager extra aandacht besteed aan de interne communicatie en de onderlinge taakverdeling. Tevens is het registratiesysteem vereenvoudigd. • Om verbetering van de kwaliteit van de leerlingenzorg te kunnen aantonen, gebruiken meerdere SO-scholen inmiddels het zelfevaluatiekader (ZEK). Naast het bieden van zicht op de kwaliteit van de leerlingenzorg maken de resultaten van de zelfevaluatie het mogelijk een heldere ontwikkelingsagenda op te stellen.
INHOUDSOPGAVE VORIGE
18 VOLGENDE
Innovatie (interview) In Nederland zijn alle scholen verplicht om te werken met handelingsplannen. De Alfonso Cortischool doet dat op eigen wijze: leerlingen denken mee volgen. Alle afspraken die daarover worden gemaakt, staan beschreven in een onderwijscontract.
Koninklijke Auris Groep • Samen verantwoordelijk • Raad van Bestuur
over de manier waarop en de inhoud van het onderwijs dat zij graag willen
Ronald van Leeuwen en Albert Brecheisen
INHOUDSOPGAVE VORIGE
19 VOLGENDE
Leerlingen zijn eigenaar
“Het uitgangspunt van onze school is om leerlingen
motivatie van leerlingen”, zegt Ronald. “Zij ervaren
eigenaar te maken van het onderwijs dat we aanbie
de gesprekken niet beoordelend, maar als een gele
den. Ons doel is immers om hen te laten uitgroeien
genheid om zichzelf en leerkrachten te sturen in de
tot autonome, competente en sociale volwassen”, zegt
afgesproken richting. Het effect is ook zichtbaar in
directeur Ronald van Leeuwen. “Het onderwijscontract
het docententeam. Leerkrachten communiceren nu
is een functionele manier om maatwerk te leveren.
veel beter met elkaar over de ontwikkeling van hun
Ouders en leerlingen maken afspraken met de school
pupillen.”
over leerplannen en eventueel aanvullende onder steuning en houden de regie. Zij krijgen tussentijds
Scherpe kantjes
de gelegenheid om te controleren of leerkrachten de
Aan het opstellen van het IOP en de daaraan gekop
afspraken ook echt nakomen. Andersom kan de school
pelde handelingsplannen en het onderwijscontract
ouders en leerlingen wijzen op de gemaakte afspraken.”
zitten nog haken en ogen. Albert: “Het is belangrijk om de gesprekken voor de leerlingen begrijpelijk te
IOP en IOC
maken. Leerlingen moeten in eigen woorden kunnen
“De Alfonso Corti School kijkt naar wat elke individu
vertellen wat ze zélf willen. Daarom stellen we open
ele leerling met zijn eigen onderwijswensen en vaar
vragen en vermijden we lastige begrippen.” Ronald
digheden nodig heeft”, zegt mentor Albert Brecheisen.
vult aan: “In 2007 willen we de scherpe kantjes van het
“Deze gegevens verzamelen we om tot een Indivi
onderwijscontract bijschaven. We werken nog meer
dueel Onderwijs Profiel (IOP) te komen. Dit profiel
aan de wijze waarop we onze vragen formuleren,
Koninklijke Auris Groep • Samen verantwoordelijk • Interview: innovatie
van hun onderwijs
“De onderwijscontracten en handelingsplannen hebben een positief effect op de motivatie van leerlingen” wordt met ouders en leerling besproken. Vervolgens
zodat we het effect ervan beter in meetbare hande
brengen we de mogelijkheden voor ondersteuning in
lingsplannen kunnen omzetten. Ook moeten leer
kaart en verwerken die in een Individueel Onderwijs
krachten tijdens de lessen meer gaan verwijzen naar
Contract (IOC). Tijdens de gesprekken komen vragen
de inhoud van het onderwijscontract. Dat vergt van
aan bod die bijvoorbeeld te maken hebben met de
iedereen tijd en energie, maar we krijgen er 150 ge
communicatieve beperking van de leerling. Hoe gaat
motiveerde leerlingen voor terug. En dat is waar we
het kind daarmee om en welke hulp heeft hij nodig
het per slot van rekening allemaal voor doen.”
om te leren omgaan met de handicap?” Positief effect
“We werken nu twee jaar volgens deze methode en kunnen stellen dat de onderwijscontracten en handelingsplannen een positief effect hebben op de
INHOUDSOPGAVE VORIGE
20 VOLGENDE
Innovatie Innovatie is van belang voor het voortbestaan van Auris. Met innovatieve oplossingen werkt Auris voortdurend aan het optimaliseren van dienstverlening en producten. Omdat kennis een drager van innovatie is, inves
Kwaliteitsbeleid Auris besteedt op verschillende fronten aandacht aan kwaliteit. Met één integraal kwaliteitsbeleid voor onderwijs en zorg worden processen transparant, meetbaar en dus verbeterbaar. Dit draagt bij aan een betere afstemming op de wensen en behoeftes van de cliënt en aan de efficiëntie van de organisatie. In 2006 zijn besluiten genomen over het traject voor kwaliteitsverbetering. Vervolgens zijn verschillende onderdelen daarvan voorbereid en in gang gezet. Allereerst ging Auris aan de slag met het samenstellen van een kwaliteitshandboek. Hiervoor zijn alle primaire processen in kaart gebracht en beschreven. De eerste versie van het kwaliteitshandboek verschijnt in 2007. Vervolgens zijn in het verslagjaar voorbereidingen getroffen voor de HKZ-certificering van de stichtingen Audiologische Centra en Zorg. Ook deze krijgt in 2007 zijn beslag. De certificering van onderwijs (volgens ISO 9001) volgt in 2008.
Ketensamenwerking Versterking van de ketensamenwerking stond in 2006 hoog op de agenda. Intern gaat het hierbij om afspraken tussen scholen en diensten. Waar mogelijk wordt het serviceniveau van de wederzijdse dienstverlening vastgelegd in Service Level Agreements (SLA’s). In de regio Midden Nederland hebben de scholen, ACE en dienstverlening verschillende SLA’s opgesteld. De samenwerking kan per regio sterk variëren in thema en intensiteit. Thema’s zijn onder andere: de één loket functie, gezamenlijke (digitale) voorlichting, de overgang van cliënten tussen de scholen en diensten en coproducties.
Koninklijke Auris Groep • Samen verantwoordelijk • Innovatie
teert Auris in netwerken die elkaar met kennis voeden en versterken, zowel intern als extern.
Onderwijs Individuele onderwijscontracten Binnen het VSO ging de aandacht in 2006 onder andere uit naar systematische leerlingenzorg. Met een systeem dat op de Alfonso Corti School in Utrecht is ontwikkeld, deed Auris ervaring op met het bespreken van individuele onderwijscontracten (IOC’s). Aan de hand van een gesprek met een leerling en zijn ouders stelt de mentor een individueel onderwijscontract op. Hierin zijn de wensen en aandachtspunten van de leerling verwerkt. Ook maakte de school naar tevredenheid gebruik van een nieuw gedigitaliseerd leerlingvolgsysteem.
Programma vergroting leeropbrengsten De SO-groep is volop bezig met een Programma Vergroting Leeropbrengsten taal en lezen. In 2006 zijn diverse activiteiten uitgevoerd waarmee resultaten en activiteiten op gebied van taal en lezen op bovenschools niveau worden geanalyseerd en verbeterd. Omdat taalonderwijs een erg breed terrein is, wordt verbetering per onderdeel opgepakt. Als startpunt koos Auris voor technisch lezen en de ontwikkeling van woorden- en gebarenschat. Alle scholen gebruiken hiervoor dezelfde toetsen, waardoor deze onderdelen goed meetbaar en vergelijkbaar zijn. De analyse liet zien dat het beter kan. Uit inspectierapportages over het speciaal onderwijs elders in het land blijkt dat de scholen van Auris op dit terrein geen uitzondering vormen binnen het speciaal onderwijs. Er is vooral aandacht en deskundigheid op het pedagogisch terrein en minder op het didactische vlak.
INHOUDSOPGAVE VORIGE
21 VOLGENDE
Effectieve leertijd Studenten van de Rotterdamse Erasmus Universiteit onderzochten in het kader van het Programma Vergroting Leer opbrengsten de effectieve leertijd (de werkelijke tijd die per les besteed wordt aan technisch lezen, woordenschat en gebarenschat). Daarnaast vulden alle personeelsleden een zelfevaluatieformulier (ZEK) in. De resultaten zijn vastgelegd en tijdens een bijeenkomst voor kaderleden besproken. Naar aanleiding van de resultaten en de bewustwording die daaruit voortkomt, werkt Auris aan verbetering. Zo maakt de organisatie de omslag van activiteitgericht naar doelgericht werken. Met elkaar en individueel bepalen de scholen nu welke punten aangegrepen worden om verbeter- en veranderplannen op te stellen. Ook hier geldt dat de individuele inzet een belangrijke bijdrage levert aan het succes.
Regelmatig doet de onderwijsinspectie een Periodiek KwaliteitsOnderzoek (PKO), afgewisseld met Jaarlijkse Onderzoeken (JO). Auris heeft de resultaten van de scholen volgens de PKO’s in beeld gebracht en zich het vernieuwde toetsingskader eigen gemaakt. Deze manier van werken maakte het mogelijk in te spelen op de kwaliteitseisen die de maatschappij aan het onderwijs stelt en die via de inspectie gecontroleerd worden. De bewustwording ten aanzien van het toetsingskader heeft ertoe geleid dat scholen handvatten kregen aangereikt waarmee ze oplossingen vonden voor situaties waarin verbetering noodzakelijk was.
Protocol samenwerking CI-team en AB Steeds meer dove kinderen krijgen op jonge leeftijd een cochleair implantaat (CI). Daardoor wordt voor velen de kans groter dat zij eerder in het regulier onderwijs terechtkomen. Om de samenwerking tussen het CI-team en de ambulante begeleiding te optimaliseren is een protocol opgesteld. Hierin staan duidelijke afspraken over trajecten, contactmomenten, voorlichting en kennisuitwisseling.
Elektronische leeromgeving In 2006 participeerde Auris in het onderzoek naar een Elektronische Leeromgeving (ELo) waarmee jonge dove kinderen gebaren kunnen leren. Hierbij werkte O&O (Onderzoek, Ontwikkeling, Ondersteuning, Voorlichting en Scholing) samen
Koninklijke Auris Groep • Samen verantwoordelijk • Innovatie
Periodiek Kwaliteits Onderzoek (PKO)
met de Nederlandse Stichting voor het Dove en Slechthorende Kind (NSDSK) en de TU Delft. Bij dit onderzoek ging het zowel om technische en onderwijskundige als om taalkundige aspecten. Op 27 januari 2006 werden de voorlopige onderzoeksresultaten gepresenteerd. Naar aanleiding van deze presentatie stelden andere universiteiten hun deskundigheid ter beschikking. Het onderzoek wordt in 2007 voortgezet.
Nieuwe doelgroep OAC en ambulante begeleiding Door de uitbreiding van de regeling Leerlinggebonden Financiering is vanaf 2006 ook ambulante begeleiding mogelijk in het MBO. Daardoor heeft het OAC te maken met een nieuwe doelgroep voor indicaties. Het gaat hierbij zowel om VSO-leerlingen die naar het MBO overstappen als om zittende MBO-leerlingen die een indicatie nodig hebben. Voor deze groep gelden specifieke toetsingscriteria voor toelating. Een indicatie leidt tot het recht op ambulante begeleiding in het MBO. Het OAC verzamelt dossiergegevens, zet deze in een protocol voor de indicatieaanvraag en bereidt zo de indicatiestelling voor. Voor de ambulante begeleiding in het MBO sluit B&B contracten af met alle Regionale Opleidingscentra (ROC’s) in de regio. Bij de drie vestigingen van Auris Dienstverlening is daarbij sprake van samenwerking en onderlinge afstemming met de clusters 3 en 4.
Aansluiting op M BO en arbeidsmarkt Ook voor het Rotterdamse Amman College was de aansluiting op het MBO-niveau in 2006 een belangrijk aandachtspunt. In samenwerking met het ROC Albeda bood de VSO school voor het eerst de opleiding aan tot ‘arbeidsmarkt gekwalificeerd assistent’. Deze AKA-opleiding is bedoeld voor leerlingen die de praktijkroute volgen en biedt uitzicht op
INHOUDSOPGAVE VORIGE
22 VOLGENDE
een erkend MBO-diploma op niveau 1. Een andere ontwikkeling op de school is de versterking van het arbeidskundig onderzoek. Dit moet voor leerlingen een passende beroepskeuze makkelijker maken. Tijdens dit onderzoek wordt bijvoorbeeld aan de hand van een assessment gekeken wat iemands vaardigheden en kwaliteiten zijn. Een goed voorbeeld van de samenwerking van Effatha Guyot, Auris (in Bureau Arbeid) en andere partners in 2006 is de uitvoering van het Equalproject ‘Mensen met autisme aan het werk’. In dit project gaat Bureau Arbeid samen op met het instituut Heliomare en het reïntegratiebedrijf Beekmans & Van de Ven. Heliomare ontwikkelt een intakeprotocol. Dit is een methode om van mensen met autisme een beter beeld te krijgen wat betreft mogelijkheden om te werken en hun beroepskeuze. Het reïntegratiebedrijf Beekmans & Van de Ven ontwikkelt een lotgenotengroep. Hierin komen mensen adviezen te geven. Deze lotgenotengroep heeft goede resultaten. Bureau Arbeid ontwikkelt het assessment Eigen Baass en voert dit tevens uit. Het bureau volgt en beschrijft hoe mensen met autisme functioneren in onbetaald werk. Er wordt daarmee een analyse gemaakt van de meerwaarde van onbetaald werk voor deze doelgroep. Het project heeft gezorgd voor het beschrijven van de succesfactoren bij reïntegratie van mensen met een stoornis in het autistisch spectrum. Hieruit is het boekje 'Werken met autisme' ontstaan, waarin de kernpunten in de begeleiding en bemiddeling staan beschreven. De uitgave is te bestellen via de website van KEGG.
Sprong vooruit Auris neemt deel aan de landelijke werkgroep ‘Sprong vooruit’. In maart 2006 presenteerde de werkgroep de uitgave van deel 3 en 5 van de aangepaste versie van ‘Taal op Maat’, een taalmethode voor Nederlands en Nederlandse Gebarentaal (NGT).
Koninklijke Auris Groep • Samen verantwoordelijk • Innovatie
met een stoornis in het autistisch spectrum die werken of werk zoeken bij elkaar om ervaringen uit te wisselen en elkaar
Leefstijl op het VSO De drie VSO-scholen kozen in 2006 voor de methode ‘Leefstijl’, gericht op de leerlijn sociaal-emotionele ontwikkeling van leerlingen. Om van jongeren sociaal vaardige, betrokken en zelfstandige volwassenen te maken, traint ‘Leefstijl‘ tal van vaardigheden. Dit zijn: kennismaken, luisteren, communiceren, zelfvertrouwen ontwikkelen, gevoelens uiten, assertiviteit en weerbaarheid ontwikkelen, conflicten oplossen, omgaan met groepsdruk, risico’s inschatten en doelen stellen. Het programma bestaat uit lesmateriaal en trainingen.
INHOUDSOPGAVE VORIGE
23 VOLGENDE
Zorg Ontwikkelingen AWBZ-zorg Voor Auris Zorg was het opzetten van nieuwe groepen in 2006 een belangrijke speerpunt. In februari ging in Amersfoort de begeleiding- en behandelgroep STAP van start. Deze groep richt zich op kinderen van 8 tot 12 jaar met een vraag naar trainingen en begeleiding aansluitend op de school. Na de zomervakantie startte op de Bertha Muller School in Utrecht een tweede peutergroep. Daarmee beschikt Auris kinderen/peuters met spraaktaalstoornissen, eventueel in combinatie met andere handicaps (BEER). Hiermee voorziet Auris in een gespecialiseerde voorschoolse voorziening van waaruit een goede doorstroming naar het speciaal onderwijs of de ambulante begeleiding mogelijk is. Voor ouders van de kinderen uit deze groepen gaf Auris in het najaar de cursus ‘Volg je kind’. Hierin staat het contact en het spel met het jonge kind met een beperking centraal. De groepen zijn succesvol en er is een toenemende vraag naar plaatsingsmogelijkheden. Daarom bereidt Auris een derde groep voor. In oktober en november is Auris begonnen met gespreksgroepen voor pubers. Tijdens de gesprekken staat de acceptatie van de handicap centraal en worden allerlei problemen besproken. De eerste resultaten geven aan dat Auris hiermee aansluit bij de vraag en behoefte van de cliënt.
Nieuwe groepen In Goes en Bergen op Zoom zijn twee nieuwe peutergroepen voor diagnostiek en behandeling opgezet. De groepen in Goes (PINO) en Bergen op Zoom (ELMO) richten zich op auditief beperkte kinderen en kinderen met spraaktaalproblemen van anderhalf tot vier jaar. Beide groepen bieden plaats aan zes tot acht kinderen en worden begeleid door twee pedagogisch medewerkers. Een multidisciplinair team met daarin een psycholoog (tevens behandelcoördinator) en een logopedist biedt ondersteuning en behandeling. Bij het opzetten van deze groepen is dankbaar gebruik gemaakt van de ervaring met de peutergroep MUIS in Utrecht. In Goes is in het najaar voor de tweede maal een training Sociale Vaardigheden
Koninklijke Auris Groep • Samen verantwoordelijk • Innovatie
in Utrecht over een groep voor jonge kinderen/peuters met een auditieve beperking (MUIS) en een groep voor jonge
gegeven voor jongeren die het VSO De Kring bezoeken. Het betreft hier 12- tot 16-jarigen met verschillende communicatieve beperkingen. Er is veel belangstelling voor de training, waarvan ook een informatieavond voor ouders deel uitmaakt. De training zal daarom ook in 2007 opgenomen worden.
Inhoudelijke vernieuwing ACE’s Dit jaar is het ACE gestart met het uitvoeren van een fonologische analyse bij cliënten met spraakproblemen. De behandelend logopedist in de periferie krijgt als gevolg hiervan concrete en gefundeerde adviezen voor de begeleiding van de cliënt. Ook is gestart met onderzoek naar Auditieve Verwerkings Problematiek (AVP). Mogelijke afwijkingen in de verwerking van het geluid nadat dit het oor gepasseerd is, kunnen hierbij opgespoord worden. Deze problematiek lijkt met name een groep kinderen met spraaktaalproblemen te treffen en onderzoek naar AVP levert een bijdrage aan een adequaat handelingsplan.
Resultaten In 2006 begeleidde Bureau Arbeid in totaal 500 cliënten. Van 147 cliënten werd de begeleiding beëindigd. De helft van hen vond een vaste betaalde baan en 20 procent ging aan de slag met een vervolgopleiding of onbetaald werk. Daarnaast vonden in 2006 nog eens 66 cliënten een betaalde baan met steun van Bureau Arbeid met begeleiding op de werkplek. Overige cliënten bevinden zich in trajecten op weg naar een baan of hebben al langere tijd begeleiding op de werkplek.
INHOUDSOPGAVE VORIGE
24 VOLGENDE
Overig In juni brachten internationale partnerorganisaties uit Noord Ierland en Frankrijk een driedaags bezoek aan Nederland voor de uitwisseling van kennis en ervaringen op het gebied van begeleiding van cliënten met een stoornis in het autistisch spectrum. Medewerkers van Bureau Arbeid zijn in Belfast op bezoek geweest en hebben methodieken uitgewisseld en werkprojecten bezocht. Een kleinere delegatie heeft in Parijs een beschermde woon- en werkvorm voor mensen met onder andere autisme bezocht. De bezoeken over en weer hebben onder andere duidelijk gemaakt dat de begeleiding
Koninklijke Auris Groep • Samen verantwoordelijk • Innovatie
naar werk in Nederland voor mensen met autisme zonder verstandelijke beperking verder ontwikkeld is dan elders.
INHOUDSOPGAVE VORIGE
25 VOLGENDE
Personeelsbeleid (interview) Alle medewerkers onder een eenduidige en passende CAO. Dat was het uitgangspunt van Auris bij het terugbrengen van de verschillende rechtspositieregelingen binnen de organisatie tot twee CAO’s: voor Primair medezeggenschap en de vakbonden hun krachten gebundeld om tot een regeling te komen waarmee iedereen tevreden kan zijn.
Koninklijke Auris Groep • Samen verantwoordelijk • Raad van Bestuur
Onderwijs (PO) en de Gehandicaptenzorg (GZ). In 2006 hebben Auris, de
Heidi Kousemaker en Emmie Constandse
INHOUDSOPGAVE VORIGE
26 VOLGENDE
Nieuwe CAO onderstreept gelijkheid
Met de invoering van de twee CAO’s geeft Auris ge
lende CAO’s. Om deze medewerkers toch te laten pro
hoor aan de wens om meer duidelijkheid en eenheid
fiteren van collectieve afspraken en dezelfde rechten,
te scheppen in een doolhof van arbeidsvoorwaarden.
vallen deze functies nu allemaal onder de CAO GZ.”
“Tot voor kort werden de medewerkers van Auris vol gens verschillende CAO’s beloond. Dit schept veel ver
Constructief overleg
warring en onduidelijkheid. Daar moest verandering
“In juli 2006 is de medezeggenschap akkoord gegaan
in komen”, vertelt Emmie Constandse, beleidsmede
met de overgang naar de CAO GZ en konden we star
werker P&O. “Na uitvoerige analyse van de sectoren
ten met de individuele gesprekken met medewerkers”,
binnen Auris is ervoor gekozen om alle medewerkers
zegt Emmie. “We hebben vooral gekeken welke af
onder te brengen in de CAO PO of in de CAO GZ.”
spraken zijn gemaakt. Op basis daarvan heeft Auris de
Koninklijke Auris Groep • Samen verantwoordelijk • Interview: CareView
in afspraken en rechten
arbeidsovereenkomsten opgesteld. Heidi: “De onder PO of GZ?
handelingen tussen Auris, de medezeggenschap en
Voor de medewerkers die in het onderwijs werken, ver
de vakbonden waren constructief en leidden tot een
andert er niet veel. Zij blijven werkzaam onder de CAO
overgangsakkoord waar alle partijen zich goed in kon-
PO. Nieuw is dat ook de medewerkers van het Centraal
den vinden. Het sterke punt van het akkoord op basis
Bureau per 1 januari 2006 onder de CAO PO zijn on
waarvan de medewerkers en de medezeggenschap
dergebracht. Heidi Kousemaker, voorzitter OR ACE ten
hun fiat hebben gegeven, is dat de meeste bestaande
“De onderhandelingen tussen Auris, de medezeggenschap en de vakbonden waren constructief” tijde van de onderhandelingen over de CAO-overgang:
arbeidsvoorwaarden in materiële zin overeind blijven.”
“Lastiger was het om de medewerkers van de ACE’s,
Emmie: “De laatste uitwerkingen van het akkoord
de gezinsbegeleiders en de medewerkers van Bureau
vinden in 2007 plaats.”
Arbeid in te delen. Zij vielen voorheen onder verschil
INHOUDSOPGAVE VORIGE
27 VOLGENDE
Integraal personeelsbeleid Het realiseren van een eenduidig, inzichtelijk en kwalitatief goed personeelsbeleid, dat gelijke behandeling
Auris. In 2006 werd het Integraal Personeelsbeleid 2006-2010 geschreven. Dit vierjarenplan beschrijft per jaar concrete doelstellingen, waarmee Auris een kwaliteitsslag wil realiseren.
Na overleg met de medezeggenschap kwam het Integrale Personeelsbeleidsplan in het verslagjaar gereed. In 2007 voert het management samen met P&O een aantal van die plannen uit. Zo staan onder andere het opstellen van functie omschrijvingen, het toepassen van twee CAO’s en het vaststellen van het taakbeleid op het programma. De uitgebreide voorbereiding op de overgang van vier naar twee CAO’s is in 2006 afgerond.
Overgang naar twee CAO’s Binnen Auris golden verschillende CAO’s en rechtspositieregelingen. Deze CAO’s waren onderling niet goed vergelijkbaar. Vooral de regelingen voor de zorgonderdelen waren nogal verschillend. Goed werkgeverschap houdt in dat er voor elke medewerker een goede, duidelijke en eenduidige CAO bestaat. Daarom zullen alle medewerkers per 1 januari 2007 ondergebracht zijn bij twee CAO’s: de CAO Gehandicaptenzorg (GZ) of de CAO Primair Onderwijs (PO). Ook zijn alle medewerkers - gelet op een transparante bedrijfsvoering - nu aangesteld bij de stichting waar zij hun werk verrichten. Hierbij gaat het bijvoorbeeld om mensen die via onderwijs binnenkwamen en vervolgens de overstap maakten naar zorg.
Koninklijke Auris Groep • Samen verantwoordelijk • Integraal personeelsbeleid
van medewerkers bevordert. Dat is kort samengevat het doel van het Integraal Personeelsbeleid (IPB) van
De belangrijkste activiteiten in 2006 in het kader van de CAO-overgangen waren het uitvoeren van pakketvergelijkingen, de afstemming met medezeggenschapsorganen en bonden, het vastleggen van de besluitvorming, de communicatie met de medewerkers en uitvoering geven aan de gemaakte afspraken. In de zomer van 2006 zijn de voorbereidingen gestart voor het FWG-traject (Functiewaardering Gezondheidszorg). Dit hield in dat er individuele gesprekken werden gevoerd, arbeidscontracten zijn aangepast, gemaakte afspraken zijn uitgevoerd en aansluitend het traject van functie beschrijving en -waardering is gestart.
Personeelshandboeken Na het personeelshandboek Onderwijs is in het eerste halfjaar van 2006 ook het personeelshandboek Zorg afgerond. In deze personeelshandboeken zijn alle wettelijke regelingen, CAO-bepalingen en aanvullende interne regelingen leesbaar en toegankelijk vastgelegd. Beide handboeken staan op intranet en zijn in gedrukte vorm op iedere school of dienst beschikbaar.
Management- en deskundigheidsontwikkeling personeel In de zomer van 2006 is een professionaliseringstraject voor zestien kaderleden binnen Auris in gang gezet. Hierin staan leidinggeven en leiderschap centraal. Met het bureau Interstudie van de Hogeschool Arnhem en Nijmegen werkte Auris een ontwikkelings-assessment uit. Aan de hand daarvan wordt vastgesteld over welke competenties een kaderlid beschikt en hoe hij of zij zich in de functie verder wil ontwikkelen. Het traject loopt door tot de zomer van 2008 en in de tussentijd worden de kaderleden met training, coaching en intervisie begeleid. Na een periode waarin de nadruk sterk op de productie lag, is er ook bij B&B weer ruimte voor interne scholing. Voor medewerkers worden jaarlijks drie dagen gereserveerd voor nascholing.
INHOUDSOPGAVE VORIGE
28 VOLGENDE
Ontwikkelingen op scholen Com-school Slechthorende en dove leerlingen blijken in de praktijk meer gemeenschappelijke onderwijsbehoeftes te hebben dan lingenaantallen er groot genoeg voor zijn, de traditionele combinatie van slechthorende leerlingen en ESM-leerlingen in één school losgelaten. Alle leerlingen met een auditieve beperking zijn eerder bij elkaar gebracht in de Dr. M. Polanoschool en alle leerlingen met een communicatieve beperking worden ondergebracht in de ‘Com-school’. Hierbij gaat het om de samenvoeging van de huidige L.W. Hildernisseschool, de dr. F. Hogewindschool en de S. Jonkerenschool tot één school met twee vestigingen. De vorming van de Com-school in Rotterdam wordt inhoudelijk bemoeilijkt doordat veel aanpassingen in de formatie nodig zijn. In 2006 is hierover een helder beeld ontstaan en waarna een start is gemaakt met een inhoudelijke beleidsnotitie over de verdere ontwikkeling van de Com-school. Door ontstane vacatures en ziekte in het (midden)kader was het voor de drie samenwerkende scholen een intensieve periode waarin van het personeel het uiterste is gevraagd.
Overige ontwikkelingen De Dr.M. Polanoschool in Rotterdam werkte onder leiding van een interim-directeur met succes aan wijzigingen in de schoolorganisatie en -cultuur. Middenmanagement is geworven en benoemd en in september pakte een nieuwe directeur haar taken op. Inhoudelijk werkt de school aan de ontwikkeling en invoering van het taalbeleid. Sinds 1 maart 2006 heeft ook De Taalkring in Utrecht een nieuwe directeur. Zowel de inhoudelijke ontwikkeling van de school als de inrichting van de schoolorganisatie nam zij in het verslagjaar voortvarend ter hand. De school heeft nu een managementteam dat bestaat uit de directeur en twee kaderleden. Op de Prof. Groenschool in Amersfoort is de bezetting van het managementteam in 2006 gewijzigd. Na het vertrek van twee kaderleden is in de daarop volgende vacatures voorzien. De Ammanschool in Dordrecht houdt zich vanaf 2006 expliciet bezig met de ontwikkeling van de kwaliteitszorg en verbetering van de leerlingenzorg. Hiervoor zijn plannen ontwikkeld en is de personele bezetting aangepast, gericht op interne
Koninklijke Auris Groep • Samen verantwoordelijk • Integraal personeelsbeleid
slechthorende leerlingen en kinderen met spraaktaalproblemen (ESM). Daarom heeft Auris in Rotterdam, waar de leer-
begeleiding van leerlingen.
Centrale aansturing Alle VSO-scholen binnen Auris ontwikkelen dezelfde structuur, waarbij deelteams (onderbouw/bovenbouw met een onderverdeling diplomagericht en praktijkgericht) worden aangestuurd door teamleiders. De functie teamleider is opnieuw gewaardeerd, aansluitend op de taken en de waardering van deze functie in het VMBO.
INHOUDSOPGAVE VORIGE
29 VOLGENDE
Huisvesting Geschikte huisvesting is voor alle scholen en diensten van Auris erg belangrijk. Ongeveer de helft van alle Auris-locaties heeft nu of krijgt binnen enkele jaren te maken met nieuwbouw, verbouwing of uitbreiding.
In 2006 kregen vijf diensten en één school van Auris een nieuw onderkomen. Bureau Arbeid vestigde zich aan de ’t Goylaan in Utrecht. In Rotterdam verhuisden Bureau Arbeid, Dienstverlening en Gezinsbegeleiding gezamenlijk naar een nieuw onderkomen aan de Westblaak. Het ACE in Rotterdam ging van het Ammanplein naar de Heer Bokelweg. Verder startte (met externe ondersteuning) de oriëntatie op de toekomst voor de gebouwen aan het Ammanplein.
Verbouwingen Een aantal scholen onderging in 2006 een grondige verbouwing. De Ammanschool in Dordrecht is en wordt in fasen gerenoveerd en uitgebreid. Tijdens de verbouwingen in 2006 ging het onderwijs in het bestaande gebouw door. Omdat de school gelet op de situatie nauwelijks kan groeien, zijn leerlingen op dependances in de directe omgeving onder gebracht. In Utrecht is het gebouw van De Taalkring aan de Agavedreef in 2006 compleet verbouwd en opgeleverd. Eind oktober werd het laatste bouwstof opgeveegd. Op den duur trekt de Alfonso Corti School ook in dit gebouw. Voor één van de twee locaties van de nieuwe Com-school in Rotterdam wordt het gebouw van de huidige dr. F. Hogewindschool uitgebreid. In drie jaar tijd is Lesplaats Gouda uitgegroeid tot een volwaardige, vrijwel zelfstandig functionerende school voor zestig kinderen. De lesplaats biedt een volledig onderwijsprogramma en timmert nog steeds stevig aan de weg. Omdat het
Koninklijke Auris Groep • Samen verantwoordelijk • Huisvesting
Naast een aantal verhuizingen zijn in 2006 de nodige bouwactiviteiten gerealiseerd.
gebouw uit begin jaren vijftig niet meer aan de huidige eisen voldeed, onderging het een grondige verbouwing. De lesplaats is nu met één lokaal en drie stafruimtes uitgebreid. Met de hulp van het Centraal Bureau is 3 60.000 ingezameld voor een nieuwe inrichting van het schoolplein. In Goes voerde VSO De Kring overleg met het bestuur van De Wissel (school voor praktijkonderwijs) dat zal leiden tot gezamenlijke huisvesting. SO De Kring wordt in de komende jaren uitgebreid.
INHOUDSOPGAVE VORIGE
30 VOLGENDE
Auris op de kaart Om cliënten binnen Auris zo snel mogelijk de juiste hulp te leveren, is het van belang dat ouders en verwijzers (logopedisten, KNO-artsen, kinderartsen en huisartsen) de diensten en producten van Auris kennen. Ook in 2006 zocht Auris deze doelgroepen op en wisselde daarnaast kennis en ervaringen uit met (inter)nationale
Ouders en verwijzers In het kader van PR en klanttevredenheid zijn de bezoeken door de groepsdirecteur ACE/Zorg (al dan niet samen met een audioloog) aan KNO-artsen uitgebreid van Rotterdam naar Utrecht. Een bezoek aan diverse instellingen leidde in Rotterdam tot afspraken voor dienstverlening. In Utrecht werkt Auris aan de verdere ontwikkeling van de AC-functie. Ook hiervoor zijn PR-activiteiten ondernomen. Contacten met nieuwe potentiële verwijzers en een bijeenkomst voor consultatiebureauartsen hadden direct een positief effect op het aantal verwijzingen. In Rotterdam kregen CB-artsen tijdens een drukbezochte bijeenkomst informatie over het KITS-spreekuur en de Hanen-cursus. Veel ouders bezochten de voorlichtingsbijeenkomsten in Utrecht in het kader van de toeleiding naar zorg. Uit evaluaties bleek dat deze bijeenkomsten als zeer zinvol ervaren worden. Dit bevestigt dat het zeer nuttig is ouders en verwijzers regelmatig te informeren over de verschillende activiteiten van Auris. Voorlichting en Scholing geeft gemiddeld eens per maand een voorlichtingsbijeenkomst voor cliënten en verwijzers. Daarnaast is Auris vrijwel maandelijks met een informatiestand vertegenwoordigd op beurzen en congressen.
Symposium 5 jaar CI Op 8 december 2006 werd in Rotterdam een symposium gehouden om het eerste lustrum van het Cochleair Implan-
Koninklijke Auris Groep • Samen verantwoordelijk • Auris op de kaart
partners.
tatieteam Rotterdam (CIR) te markeren. In het CIR werken Auris en het Erasmus Medisch Centrum samen. De sprekers, voor het grootste deel leden van het CIR, waren afkomstig uit de medische sector, het onderwijs en de zorg. Zij belichtten het onderwerp CI vanuit diverse invalshoeken. Prof. R. Laszig uit Freiburg (Dld) belichtte de nieuwe ontwikkelingen rondom de Auditory Brainstem Implants (ABI’s).
Uitwisseling kennis en ervaring In 2006 was Auris gastheer tijdens de derde vervolgbespreking van het FEAPDA-congres 2005. FEAPDA is de Europese vereniging van landelijke verenigingen op het gebied van auditief beperkten en houdt om de twee jaar een internationaal congres. De bijdrage van Auris aan het congres kreeg een vervolg in Nederland en België, waarbij ook KEGG en Vlaamse instellingen zijn betrokken. Naar aanleiding van het thema ‘Etnische minderheden en educatie voor dove en slechthorende kinderen’ wisselen zij voortaan kennis en ervaringen uit, om zo tot aanbevelingen te komen voor het omgaan met doven uit migrantengroeperingen.
Studiereizen Auris-medewerkers uit verschillende geledingen hebben in 2006 aan verschillende studiereizen deelgenomen. In de Verenigde Staten werd de gang van zaken rond het Amerikaanse transitieonderwijs in New York bestudeerd. Binnen dit concept is er integrale aandacht voor arbeidstoeleiding, zelfstandig wonen en vrijtijdsbesteding van leerlingen met een auditieve en/of communicatieve beperking. Ook ging de aandacht van Auris uit naar het inclusief onderwijs in de VS. De opgedane kennis heeft geleid tot plannen in het kader van Passend Onderwijs en tot accentverschuivingen in de begeleiding van jongvolwassenen naar werk. Een belangrijk aspect bij dit laatste was de Amerikaanse trots waarmee over resultaten en successen wordt gecommuniceerd. Binnen het VSO en bij de begeleiding van jongeren neemt Auris zich voor de eigenwaarde en de verworvenheden meer en extra positieve aandacht te geven.
INHOUDSOPGAVE VORIGE
31 VOLGENDE
Kort ander nieuws Evaluatie en aanpassing organisatie B&B In maart 2006 is de organisatie van B&B geëvalueerd. De huidige stand van zaken en de ontwikkelingen op het gebied van ABWZ-zorg en onderwijs zijn besproken en tegelijk is onderzocht of de huidige organisatie daar nog wel bij aansluit. De regelgeving rond de drie hoofdactiviteiten (onderwijskundige begeleiding, AWBZ-zorg en arbeidstoeleiding) verschilt leiding ontvangt onverwacht sterk. Om nog effectiever en efficiënter te kunnen werken, koos B&B voor een aangepaste organisatiestructuur. De belangrijkste veranderingen zijn:
• De groep B&B bestaat uit teams voor Ambulante Begeleiding, Gezinsbegeleiding
en Bureau Arbeid. Elk team voor AB wordt geleid door één manager.
• Het onderdeel gezinsbegeleiding heeft per 1 december één manager, die de
gezinsbegeleiding op de locaties Rotterdam, Goes en Driebergen aanstuurt. Bureau Arbeid heeft ook één manager.
• De medewerkers van Gezinsbegeleiding en Bureau Arbeid houden kantoor
op de plekken waar de Ambulante Begeleiding is ondergebracht.
Organisatie herindicatie Met ingang van 2006 verloopt de voorbereiding van de herindicatie van leerlingen weer primair via de scholen (Commissie van Begeleiding) of de ambulante begeleiding. Daarom kregen scholen en AB-diensten in het verslagjaar te maken met een nieuwe taak: dossiervorming en het protocolleren van de bevindingen. Op basis van die gegevens wordt de leerling door de Commissie van Indicatiestelling (CvI) al dan niet geherindiceerd. Tot nu toe lag de voorbereidende taak bij de
Koninklijke Auris Groep • Samen verantwoordelijk • Kort ander nieuws
sterk van elkaar. Ook verschillen de externe netwerken. Daarnaast groeit het aantal kinderen dat onderwijskundige bege-
Onderzoek- en Adviescentra. Na informatie- en scholingsbijeenkomsten in het eerste kwartaal zijn protocolleurs voor de administratieve verwerking van alle gegevens aangewezen of aangesteld. Ook stelde elke school of dienst een planning op voor de periode april 2006 - juli 2007.
Intranet Binnen Auris is een schat aan kennis en ervaring voorhanden. Door de uitwisseling ervan te stimuleren, rendeert deze kennis optimaal binnen de organisatie. Intranet is hierbij een goed communicatiemiddel. Op Auris Intranet zijn formulieren en protocollen eenvoudig te vinden en wordt aanwezige kennis ter beschikking gesteld. Ook discussiëren medewerkers met elkaar op verschillende intranetforums. De stijgende lijn van het intranetgebruik uit 2005 is in het verslagjaar doorgezet. Maar tegelijk is geconstateerd dat gelet op de beschikbaarheid van informatie, de gebruikersvriendelijkheid en de structuur nog een verbeterslag noodzakelijk is.
Toepassing en ontwikkeling ESM-MG expertise Onderwijs aan ESM-leerlingen die meervoudig gehandicapt (MG) zijn als gevolg van moeilijk leren of secundaire problemen vindt vanouds plaats in Rotterdam en Utrecht. In 2007 krijgen deze kinderen in Rotterdam les op de nieuwe Com-school. In 2006 is besloten ook in Goes en Amersfoort voor deze doelgroep speciaal omschreven onderwijs te ontwikkelen. Hiertoe is de algemene expertisebekostiging ingezet. In Amersfoort is hiervoor een plan van aanpak opgesteld dat stapsgewijs wordt ingevoerd. In Goes leidt dit tot verdere differentiatie in specifieke groepen.
INHOUDSOPGAVE VORIGE
32 VOLGENDE
Financiële verantwoording
Alle bedragen in I
2005
2006
2.398.179
2.778.337
ACTIVA Vaste activa Voorraden
30.000
34.500
9.808.016
10.636.396
479.086
914.707
12.715.281
14.363.940
Eigen vermogen
4.363.238
6.040.838
Aandeel derden
0
11.523
Voorzieningen
1.702.669
1.609.413
Schulden
6.649.374
6.702.166
12.715.281
14.363.940
Realisatie 2005
Realisatie 2006
38.548.352
40.966.083
271.434
234.384
Wettelijk budget aanvaardbare kosten
1.681.204
2.238.240
Overige baten
4.717.422
4.991.190
45.218.412
48.429.897
37.973.254
40.073.705
Vorderingen Liquide middelen
PASSIVA
Geconsolideerde exploitatierekening Alle bedragen in I Baten Subsidies Rijk Subsidies Gemeenten
Koninklijke Auris Groep • Samen verantwoordelijk • Financiële verantwoording
Geconsolideerde balans per 31 december
LASTEN Personeelskosten Afschrijvingen
709.075
629.107
Huisvestingskosten
2.352.088
2.536.313
Algemene kosten
3.386.891
3.977.438
44.421.308
47.216.563
Saldo baten en lasten
797.104
1.213.334
Financiële baten en lasten
148.176
155.727
Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening
945.280
1.369.061
Mutaties voorzieningen en overige
-176.123
0
0
-105.771
-231.825
414.310
537.332
1.677.600
AANDEEL DERDEN overige Netto jaarresultaat
De balans en exploitatierekening zijn samengesteld uit de balansen en exploitatierekeningen van de volgende rechtspersonen: Stichting Koninklijke Auris Groep, Stichting Audiologische Centra MZw, Stichting Onderwijs Koninklijke Auris Groep, Stichting Zorg Koninklijke Auris Groep, Stichting Bureau Arbeid Koninklijke Auris Groep, B.V. Werkgever Auris en de Stichting REC MZw.
INHOUDSOPGAVE VORIGE
33 VOLGENDE
2003
2004
2005
2006
Man
181
185
177
180
Vrouw
718
757
747
773
899
942
924
953
Fulltime
292
272
272
233
Parttime
607
670
652
720
899
942
924
953
691,3
704,6
690,0
719,2
Aantal fte's Gemiddelde leeftijd (man)
47,0
47,2
48,0
49,3
Gemiddelde leeftijd (vrouw)
40,2
40,6
41,9
42,8
Gemiddelde leeftijd (totaal)
41,6
41,9
43,1
44,3
2003
2004
2005
2006
Kinderen jaarkaart
1.477
1.681
2.277
1.370
Kinderen eenmalig onderzoek
1.007
893
608
620
Volwassenen jaarkaart
1.047
1.173
1.578
1.314
Volwassenen eenmalig onderzoek
1.443
1.049
987
1.002
p.m.
p.m.
p.m.
749
4.974
4.796
5.450
5.055
Kinderen
2.484
2.574
2.885
2.336
Volwassenen
2.490
2.222
2.565
2.719
4.974
4.796
5.450
5.055
Aantal cliënten AC
CLIËNTEN
Spraak- taalonderzoeken
Koninklijke Auris Groep • Samen verantwoordelijk • Financiële verantwoording
Aantal medewerkers per 31 december
CLIËNTEN
INHOUDSOPGAVE VORIGE
34 VOLGENDE
Aantal leerlingen per 1 oktober
Leerlingen op SO Leerlingen op VSO Totaal
2004
2005
2006
1.566
78%
1.551
77%
1.560
78%
1.504
77%
435
22%
454
23%
450
22%
451
23%
2.001
2.005
2.010
1.955
Cumi leerlingen op SO
435
77%
440
74%
459
75%
429
72%
Cumi leerlingen op VSO
130
23%
153
26%
156
25%
165
28%
Cumi totaal
565
593
615
594
Cumi in % van totaal
28%
30%
31%
30%
AB leerlingen op SO AB leerlingen op VSO
1.285
85%
911
88%
1.117
82%
1.431
79%
227
15%
126
12%
250
18%
371
21%
Ambulante Begeleiding totaal
1.512
INHOUDSOPGAVE VORIGE
1.037
1.367
1.802
Koninklijke Auris Groep • Samen verantwoordelijk • Financiële verantwoording
2003
35 VOLGENDE
VORIGE
INHOUDSOPGAVE
VOLGENDE
Bertha Muller School Paul de Haan directeur
De Taalkring Gerdien Griffioen directeur
Prof. Groenschool André Braun directeur
Ammanschool Jannie de Leeuw Winkels directeur
Lesplaats Gouda Henk de Snoo directeur
De Kring Mattanja Hiensch Paul Jooss directeuren
L.W. Hildernisseschool Jan Willem Hollanders directeur
Dr. F. Hogewindschool Jan Willem Hollanders directeur
S. Jonkerenschool Jan Willem Hollanders directeur
Dr. M. Polanoschool Alice Geessinck directeur
Groep SO Erik van Lingen groepsdirecteur
VSO De Kring Marcel Provoost directeur
Amman College Marian Huis in 't Veld directeur
Alfonso Corti School Ronald van Leeuwen directeur
Groep VSO Rob Boerman groepsdirecteur
Auris Dienstverlening Goes Peter Strating manager
Gezinsbegeleiding Carla Kleinjan manager
Zorggroepen Amersfoort, Utrecht, Goes, Bergen op Zoom Jenny Ploeg projectleider
ACE Utrecht Frank Mulder manager a.i.
ACE Rotterdam Marina de Leeuw manager
ACE Bergen op Zoom ACE Goes Marina de Leeuw manager Paul Jooss (OAC) coördinator
Groep ACE/ZC Karin Pasman groepsdirecteur
Koninklijke Auris Groep • Samen verantwoordelijk • Organogram
Auris Dienstverlening Rotterdam Petra Steneker manager
Auris Dienstverlening Driebergen Alie de Jonge manager
Bureau Arbeid Evelien Ribbens manager
Groep B&B Rob Boerman groepsdirecteur
Raad van Bestuur Anja Brink Theo van Munnen Piet van der Veen (voorzitter)
Raad van Toezicht Han van Beers voorzitter
Secretariaat Centraal Bureau Letty Zilverberg hoofd
O&O (onderzoek, ontwikkeling, ondersteuning, voorlichting en scholing) Marjan Bruins hoofd
Bedrijfsvoering (F.A., ICT, P&O) Michel van Dongen manager
Organogram per 1 mei 2007
36
Adressen Centraal Bureau Voorlichting en Scholing / Onderzoek, Ontwikkeling en Ondersteuning / Administratieve diensten / Raad van Bestuur Bezoekadres:
tel. (0182) 59 10 00
Bachstraat 9
teksttel. (0182) 59 10 97
2807 HZ Gouda
fax (0182) 59 10 98
Postadres:
[email protected]
Postbus 808
www.auris.nl Koninklijke Auris Groep • Samen verantwoordelijk • Adressen
2800 AV Gouda
Auditief Communicatief Expertisecentrum (ACE) Onderzoek, advies en begeleiding
regio Rotterdam
regio Goes
Heer Bokelweg 143
Nassaulaan 8
3032 AD Rotterdam
4461 SX Goes
tel. (010) 413 22 80
tel. (0113) 25 03 42
teksttel. (010) 413 22 80
fax (0113) 32 36 84
fax (010) 414 94 83
[email protected]
[email protected]
regio Utrecht
regio Bergen op Zoom
Reinder Blijstralaan 69
Boerhaaveplein 3b
3571 AS Utrecht
4624 VT Bergen op Zoom
tel. (030) 275 91 00
tel. (0164) 26 65 99
teksttel. (030) 275 91 08
fax (0164) 23 81 73
fax (030) 275 91 09
[email protected]
[email protected]
Scholen voor Speciaal Onderwijs (SO) Dr. M. Polanoschool
L.W. Hildernisseschool
Dr. F. Hogewindschool
Guido Gezelleweg 12
Pierre Baylestraat 2
Kraaijeveldstraat 2
3076 EB Rotterdam
3011 CN Rotterdam
3078 PE Rotterdam
tel. (010) 204 15 15
tel. (010) 413 56 51
tel. (010) 482 10 88
teksttel. (010) 204 15 18
fax (010) 411 01 13
fax (010) 482 18 85
fax (010) 204 15 19
[email protected]
[email protected]
[email protected]
www.hildernisseschool.nl
www.polanoschool.nl
INHOUDSOPGAVE VORIGE
37 VOLGENDE
S. Jonkerenschool
Bertha Muller School
Prof. Groenschool
Kraaijeveldstraat 2
Santa Cruzdreef 30
Locatie Kortenaerstraat:
3078 PE Rotterdam
3563 VJ Utrecht
Kortenaerstraat 10
tel. (010) 482 10 88
tel. (030) 261 24 04
3814 TL Amersfoort
fax (010) 482 18 85
fax (030) 266 20 24
tel. (033) 479 44 88
[email protected]
[email protected]
fax (033) 470 03 05
www.berthamullerschool.nl
[email protected]
Ammanschool Bezoekadres:
De Taalkring
Meidoornlaan 2a
Agavedreef 92
Locatie Darthuizerberg:
3319 HR Dordrecht
3563 EN Utrecht
Darthuizerberg 131
tel. (078) 613 76 71
tel. (030) 266 08 75
3825 BN Amersfoort
fax (078) 613 76 81
fax (030) 261 34 19
tel. (033) 479 44 88
[email protected]
[email protected]
fax (033) 422 90 70
[email protected]
Postadres: Postbus 9161
SO De Kring
3301 AD Dordrecht
Bezoekadres:
www.profgroenschool.nl
Tiendendreef 5
Lesplaats Gouda
4461 DS Goes
Willem en Marialaan 1
tel. (0113) 21 34 07
2805 AR Gouda
[email protected]
tel. (0182) 69 83 12
www.kringgoes.nl
fax (0182) 69 86 28
Postadres:
[email protected]
Postbus 2049 4460 MA Goes
Koninklijke Auris Groep • Samen verantwoordelijk • Adressen
www.profgroenschool.nl
Scholen voor Voortgezet Speciaal Onderwijs (VSO) Amman College
Alfonso Corti School
VSO De Kring
Malmöpad 60
Boadreef 2
Bezoekadres:
3067 PW Rotterdam
3563 EP Utrecht
Tiendendreef 4
tel. (010) 455 23 18
tel. (030) 262 12 27
4461 DS Goes
teksttel. (010) 420 26 74
fax (030) 261 83 85
tel. (0113) 21 71 48
fax (010) 455 84 07
[email protected]
fax (0113) 21 61 47
[email protected]
www.alfonsocortischool.nl
[email protected]
www.ammancollege.nl
www.kringgoes.nl Postadres: Postbus 2049 4460 MA Goes
INHOUDSOPGAVE VORIGE
38 VOLGENDE
Bureau Arbeid
Bureau Arbeid Rotterdam
Bureau Arbeid Utrecht
Bureau Arbeid Goes
Westblaak 132
't Goylaan 9
Nassaulaan 8
3012 KM Rotterdam
3525 AA Utrecht
4461 SX Goes
tel. (010) 243 67 18
tel. (030) 239 80 01
tel. (0113) 32 32 64
teksttel. (010) 243 67 18
fax (030) 239 80 03
fax (0113) 32 36 84
fax (010) 243 67 17
[email protected]
[email protected]
[email protected]
www.bureauarbeid.nl
www.bureauarbeid.nl
www.bureauarbeid.nl
Auris Dienstverlening Educatie, ambulante begeleiding, gezinsbegeleiding en advies
Auris Dienstverlening Driebergen
Auris Dienstverlening Goes
Hoofdstraat 78
Nassaulaan 8
3972 LB Driebergen
4461 SX Goes
tel. (0343) 51 33 20
tel. (0113) 32 32 64
fax (0343) 45 23 66
fax (0113) 32 36 84
[email protected]
[email protected]
www.aurisdienstverlening.nl
www.aurisdienstverlening.nl
Auris Gezinsbegeleiding Westblaak 132
Auris Dienstverlening Rotterdam
3012 KM Rotterdam
Westblaak 132
tel. (010) 243 67 15
3012 KM Rotterdam
fax (010) 243 67 17
tel. (010) 243 67 14
[email protected]
fax (010) 243 67 17
www.aurisdienstverlening.nl
[email protected]
Koninklijke Auris Groep • Samen verantwoordelijk • Adressen
Arbeidstoeleiding en jobcoaching
www.aurisdienstverlening.nl
INHOUDSOPGAVE VORIGE
39 VOLGENDE
Zorggroepen Groepen Muis, Beer en Vis
Groep Elmo Kometenlaan 38
Secretariaat zorggroepen
(deze laatste start per 8/5/'07)
4624 XS Bergen op Zoom
Heer Bokelweg 143
Santa Cruzdreef 30
mobiel Willian Heesters
3032 AD Rotterdam
3563 VJ Utrecht
06 - 30 83 93 16
tel. (010) 413 22 80
Gespreksgroep SH
Groepen Pino en Tommie
Boadreef 2
(start per 1/4/'07)
3563 EP Utrecht
Nassaulaan 8
tel. (030) 262 12 27
4461 XS Goes tel. (0113) 32 32 64
Groep Stap Kortenaerstraat 10 3814 TL Amersfoort tel. (033) 479 44 83
Koninklijke Auris Groep • Samen verantwoordelijk • Adressen
tel. (030) 261 24 04
Werkgebied Koninklijke Auris Groep
INHOUDSOPGAVE VORIGE
40 VOLGENDE
AB
ambulante begeleiding
AC
audiologisch centrum
ACE
auditief communicatief centrum
AO/IC
Administratieve Organisatie/Interne Controle (Regeling AO/IC, voorheen Kaderregeling Zorg)
AOB
onderwijskundige ambulante begeleiding
AP
audiologisch product
ASS
autismespectrumstoornis
AWBZ
algemene wet bijzondere ziektekosten
BA
Bureau Arbeid
BaO
basisonderwijs
B&B
Begeleiding & Behandeling
CAO Gz
CAO gehandicaptenzorg
CAO PO
CAO primair onderwijs
CFI
Centrale Financiën Instellingen
CIZ
Centrum Indicatiestelling Zorg
Com-school
school voor kinderen met een communicatieve beperking
CvI
Commissie voor de Indicatiestelling
ESF
Europees Sociaal Fonds
ESM
ernstige spraak- en taalmoeilijkheden
GMR
gemeenschappelijke medezeggenschapsraad
IOC
individueel onderwijscontract
MBO
middelbaar beroepsonderwijs
MG
meervoudig gehandicapt
MOBB
medezeggenschapsorgaan Begeleiding & Behandeling
WMO
Wet medezeggenschap onderwijs NB: WMO ook: Wet maatschappelijke ondersteuning
MR
Medezeggenschapsraad
MZw
Midden- en Zuidwest-Nederland
NVA
Nederlandse vereniging voor autisme NB: ook: Nederlandse vereniging voor audiologie
OAC
onderzoek- en adviescentrum
OCW
Onderwijs, Cultuur en Wetenschap
OOGO
op overeenstemming gericht overleg
O&O
onderzoek, ontwikkeling, ondersteuning, voorlichting en scholing
OR
ondernemingsraad
PO
primair onderwijs
PRO
praktijkonderwijs
REC
regionaal expertisecentrum
SBO
speciaal basisonderwijs
SO
speciaal onderwijs
VO
voortgezet onderwijs
VSO
voortgezet speciaal onderwijs
WEC
Wet op de expertisecentra
WOR
Wet op de ondernemingsraden
INHOUDSOPGAVE VORIGE
Koninklijke Auris Groep • Samen verantwoordelijk • Afkortingen
Afkortingen
41 VOLGENDE
Uitgave:
Dhr. Mr. J.L. van Beers, voorzitter (vanaf 1 juni 2006),
Koninklijke Auris Groep
lid (1 januari tot 31 mei 2006)
Postbus 808
Mw. Drs. K. Verkerk, voorzitter (tot 1 juni 2006)
2800 AV Gouda
Dhr. Drs. A.L. Boks, lid Dhr. G.C. de Bruijn, lid Dhr. Drs. A.M. Caspers, lid
Bezoekadres:
Dhr. C.F. Hammer, lid
Bachstraat 9
Dhr. Prof. Dr. C.D.A. Verwoerd, lid (tot 1 juni 2006)
2807 HZ Gouda
Mw. Ir. F.A. Steenblik, lid (vanaf 1 juni 2006) tel.
(0182) 59 10 00
teksttel.
(0182) 59 10 97
fax
(0182) 59 10 98
Raad van Bestuur:
e-mail:
[email protected]
Mw. A.J. Brink, voorzitter (vanaf 8 mei 2007)
internet:
www.auris.nl
Dhr. Mr. W.J. Willems, lid (vanaf 1 juni 2006)
Koninklijke Auris Groep • Samen verantwoordelijk • Colofon
Raad van Toezicht:
Dhr. Drs. P.H. van der Veen, voorzitter (tot 8 mei 2007) Dhr. Th.W.J. van Munnen Dhr. Mr. O.F. Boom, secretaris Raad van Bestuur Mw. M. Groninger, secretaresse Raad van Bestuur
Groepsdirecteuren en staf: Dhr. Drs. R.A. Boerman, groepsdirecteur B&B, groepsdirecteur VSO Dhr. Drs. H.C. van Lingen, groepsdirecteur SO Mw. Drs. K.E. Pasman, groepsdirecteur ACE/Zorg Dhr. M.C. van Dongen, manager bedrijfsvoering Mw. M.C. Bruins, hoofd O&O Mw. L. Zilverberg, hoofd secretariaat Centraal Bureau
INHOUDSOPGAVE VORIGE
42