ROL VAN DE DIËTISTE IN HET ONCOLOGISCH PROCES
Gebracht door Nadieh Verhoest
Programma
Nationaal kankerplan
Kankercachexie
Voedingsplan bij cachexie
Andere voedingsrichtlijnen
Nationaal kankerplan
L. Onkelinx Financiering diëtisten oncologisch zorgprogramma Op basis aantal MOC-patiënten 2008
AZ Sint Jan: 4 FTE diëtisten extra (campusbreed)
Nationaal kankerplan
Hoe ingevuld in ons ziekenhuis? 1
FTE op het oncologisch dagziekenhuis
Rest
verspreid in ziekenhuis
Rol van de voeding
Voeding is geen therapie maar heeft een ondersteunende rol Doel: Behandelingsmogelijkheden Bijdrage
herstel Bijdrage welbevinden
ondersteunen
Cachexie
Meest uitputtend symptoom van kanker Verminderde
energie Verminderd welzijn Afname QOL van patiënt en familie Stijging afhankelijkheid
Vooral bij digestieve, long- en hoofd-halstumoren
Gevolgen cachexie
Verhoogde mortaliteit (bij chirurgie)
Verminderde immuniteit waardoor: Slechtere
wondgenezing Verhoogde kans op infecties
Langere hospitalisatie Daling effectiviteit van behandeling of stopzetten behandeling
Cachexie-mechanisme KANKER • Voedingsklachten • Functieverlies van spijsverteringskanaal • Onvoldoende zelfzorg • Bijwerking behandeling
Cytokines van immuunsysteem of tumor
Metabole ontregelingen
Anorexie Verzadiging
Cachexie/ Gewichtsverlies
Verminderde voedselinname
Stadia van cachexie
Vroege herkenning is van groot belang! Vergevorderd stadium is onomkeerbaar
Wanneer consultatie?
Op radiotherapie: vanaf 3de bestraling
Op chemo: bij 1ste behandeling
Bij opname: op doorverwijzing/eigen initiatief Communicatie en multidisciplinair overleg van groot belang!
Communicatie Dokter
ReferentieVPK
MOC
Sociale dienst
Diëtiste Logopedie
Verpleegkundige Logistiek …
ste 1
consult
Kennismaking
Luisteren naar sociaal aspect
Screening op ondervoeding (NRS 2002)
Belang van voldoende vocht
Polsen naar inname supplementen
NRS 2002
Screeningstool voor ondervoeding
4 vragen: BMI
< 20,5 ? Daling gewicht laatste 3 maand? Daling eetlust laatste week? Zwaar zieke patiënt?
Antwoord JA? Risico op ondervoeding en verdere evaluatie
Voedingsplan
Voedingsanamnese + klachtenanamnese
Aanpassen huidige voeding: Eiwitrijke
en/of energierijke voeding Inzicht geven in energiedensiteit Consistentie aanpassen Kleine frequente maaltijden
Voedingsplan
Indien gewone voeding tekort schiet orale, medische bijvoeding Kant-
en klare drinkvoeding Eiwit- of koolhydraatpreparaat
Belangrijk om te polsen naar financiële draagkracht
Drinkvoeding
Verschillende samenstellingen Soort en hoeveelheid afhankelijk van toestand patiënt
Geen maaltijdvervanger
Drinktips: Minimum
1 uur voor de maaltijd Traag drinken Spreiden
Preparaten
Eiwit- of koolhydraatrijk poeder
Toevoegen aan warme of koude bereidingen
Sondevoeding
Aanvullende voeding of volledig Hoeveelheid en soort afhankelijk van energie- of eiwitbehoefte
Toediening: continu of bolus
Aandacht voor vocht!
Andere voedingsadviezen
Slijmvorming
Xerostomie
Mucositis in de mond
Diarree
Obstipatie
Misselijkheid/braken
Slijmvorming
Vermijden van melkproducten Sojaproducten
als alternatief Zure melkproducten Koude producten Mond spoelen met bruin tafelbier, ananassap, appelsap,…
Belang van goeie mondhygiëne Voldoende drinken beter doorslikken slijmen
Xerostomie
Kauwen stimuleren verhoogde speekselproductie
Taai slijm verwijderen van tong
Waterijsjes
Voldoende drinken
Mucositis in de mond
Navragen pijnmedicatie
Smeuïge voeding
Vermijden irriterende voeding
warm/koud beter lauw
Drinken met rietje
Diarree
Drink minimaal 2 liter per dag
Gebruik voldoende zout
Vermijd voeding die darmslijmvlies irriteert
Vermijd gasvormers
Eventueel lactosebeperking
Vermijd voeding die darmperistaltiek verhoogt
Obstipatie
Vezelrijke voeding
Voldoende drinken
Voldoende beweging
Misselijkheid en braken
Vaak voorkomende klacht
Misselijk soms erger met een lege maag
Sterke geuren vermijden
Frequente, kleine maaltijden
Zijn er nog vragen?
