Regioprofiel Noord: Leidinggevend Monteur Elektrotechnische Installaties, niveau 4 1 juli 2013
Besproken door een expertpanel SBB TIB Noord op 10 april 2013 en 15 mei 2013. Voor deelnemers aan dit panel en een verslag van conclusies wordt verwezen naar www.rbpi.nl
Doel en achtergrond regioprofiel In het Actieplan Samenwerking Beroepsonderwijs Bedrijfsleven Technische Installatiebranche (SBB TIB) Noord werken OTIB, Uneto-VNI, Kenteq en de vijf ROC’s Friese Poort, Friesland College, Alfa College, Noorderpoort en Drenthe College gezamenlijk aan kwaliteitsverbetering van het Beroepsonderwijs. Een betere afstemming op de beroepspraktijk en het opleiden eenvoudiger maken voor de bedrijven vormen hiervoor belangrijke doeleinden. Een van de activiteiten van het project is het uitwerken van zogenoemde 1 regioprofielen door bedrijfsleven en scholen gezamenlijk in expertpanels. Een regioprofiel is de 2 concretisering van een uitstroomprofiel van de Kwalificatiedossiers Installeren. Het regioprofiel bevat : 3 De (minimale) beroepshandelingen die de medewerker op het betreffende niveau moet beheersen als beginnend beroepsbeoefenaar De vereiste theorie in inhoud en niveau De attitude/beroepshouding. Bij de beroepshandelingen wordt vermeld of deze behoren tot de “basis” (= het programma dat voor iedereen geldt) of tot het “extra” pakket (= specialisme van een bedrijf, verdieping, plus-pakket, keuzemogelijkheid). Uitgangspunt voor deze laatste invulling zijn specifieke behoeften van leerlingen en bedrijven. Daarbij geldt: breed opleiden voor de regio, specifiek voor een bedrijf/deelnemer. De vereiste theorie is uitgewerkt naar onderwerpen. Per onderwerp is onderscheid gemaakt naar basis en extra. Basis wil zeggen dat van de leerling wordt verwacht dat hij over de onderwerpen opgaven kan maken met gebruik van formules, normen en de werking ervan kan uitleggen. Extra verwijst naar een verbreding, dat een leerling extra onderwerpen nodig heeft om te kunnen functioneren binnen de BPV in zijn leerbedrijf. De beroepshouding is de uitwerking van de niet-technische competenties. Bij de opstelling van dit document is ervan uitgegaan dat de kandidaat het diploma Eerste Monteur Elektrotechnische Installaties niveau 3 in het bezit heeft. Anders wordt er door de ROC een maatwerkprogramma opgesteld. Wanneer EM is aangegeven betekent dit dat het onderdelen zijn uit het regioprofiel van de opleiding Eerste Monteur.
Werkwijze Het regioprofiel is voor het Noorden uitgewerkt door een expertpanel, bestaande uit vakdocenten van verschillende ROC’s en experts vanuit bedrijven. De regioprofielen zijn vastgesteld door de stuurgroep SBB TIB Noord. De profielen worden iedere drie jaar geactualiseerd door de expertpanels.
1 2
3
Het Regioprofiel beschrijft het wat van het onderwijs en doet geen uitspraken over het hoe van het onderwijs Beroepshandelingen, theorie en beroepshouding komen in de onderwijsuitvoering in samenhang met elkaar aan bod Beroepshandelingen moet men breed zien in de context van het beroep.
SBB TIB Noord is een samenwerkingsverband van Alfa-college, Drenthe College, Noorderpoort, ROC Friese Poort, Friesland College, Uneto-VNI, FNV-bondgenoten, CNV Vakmensen, De Unie, Kenteq en OTIB Pagina 1
BEROEPSHANDELINGEN
Beroepshandeling Algemeen Veiligheid, gezondheid en milieu (VCA VOL) Toezicht op de uitvoering van kwaliteit, arbo en milieu (Kam) Duidelijk communiceren met in- en externe klanten en collega’s Plannen en organiseren van mensen en middelen Instructies, bijeenkomsten, organiseren en vastleggen Voorbereiden van het werk (bestellingen, bestel- en afleverbonnen) Kwaliteit leveren (volgens bedrijfsnormen/productiviteit) Borgen van installaties Tekeningen lezen, aanpassen en archiveren Afwijkingen signaleren in tekening en bestek Leidinggeven Het instrueren en begeleiden van monteurs (en inleners) Gesprekstechnieken toepassen, begeleiding, slecht nieuws Beoordelen van monteurs en hun competenties Intake en introductie organiseren en uitvoeren Communiceren in woord en geschrift Inzicht in effect eigen gedrag
Basis
X X X X X X X X X X X X X X X X X
Communiceren in een vreemde taal Engels Duits Leidingaanleg Positioneren van leidingen en materieel Controleren v a n NEN, NPR en richtlijnen (v.uit rol leidinggevende) Kabelgoten, ladderbanen selecteren en monteren Bevestigingsmaterialen selecteren en toepassen Sparingen in bouwkundige constructies controleren Tussencontrole op de aanleg Meer- en minderwerk Opnemen van meer- en minderwerk Inzicht in calculatiemethode Projectadministratie Detailplanning maken en bewaken, incl. urenbewaking Materiaal bestellen Gereedschap en klimmateriaal selecteren en bestellen Werkplekinspectie Gestructureerd administreren van o.a. afspraken, meer-/minder- werk, weekstaten, toolboxen, werkbonnen Installeren (positioneren) van (gericht op bekabeling) Algemene (gebouwgebonden) elektrotechnische installaties Gebouwbeheerssystemen Datanetwerken, telecominstallaties Brand- en inbraakbeveiliging, toegangscontrole, cameratoezicht Verkeerssignalering (openbare) Verlichtingsinstallaties Opleveren van diverse installaties Instructie geven aan gebruikers van de installatie Opleverrapport invullen/aanpassen In bedrijf stellen van diverse installaties
Extra
X X
EM X EM EM EM EM
X X
X X X X X
EM EM EM EM EM EM
X EM EM
SBB TIB Noord is een samenwerkingsverband van Alfa-college, Drenthe College, Noorderpoort, ROC Friese Poort, Friesland College, Uneto-VNI, FNV-bondgenoten, CNV Vakmensen, De Unie, Kenteq en OTIB Pagina 2
VEREISTE THEORIE De minimale theorie voor de Leidinggevend Monteur Elektrotechnische Installaties op niveau 4 is uitgewerkt in een aantal onderwerpen. Per onderwerp wordt zoals eerder aangegeven onderscheid gemaakt naar Basis en Extra. Onderwerp
Basis
Extra
Rekenen/praktische wiskunde Zie Kwalificatie Leidinggevend monteur niveau Y1 Tekenen Lezen van elektrotechnische tekeningen en schema’s Revisie tekeningen op papier aanpassen X Archiveren en documenteren van tekeningen X Tekening lezen van diverse installaties
EM
Praktische /ontwerpen Berekenen/selecteren van ladderbanen, kabelgoten Praktisch inzicht in leidingberekening
EM X X X
EM EM
Meer- en minderwerk Opnemen van meer- en minderwerk en inzicht in calculaties
X
Algemeen Rapporteren Plannen Instrueren Organiseren van een projectenorganisatie Omgangskunde Leidinggeven en communiceren Kwaliteits-, Arbo- en milieu-eisen
X X X X X X X
Engelse taal Technische documentatie lezen en interpreteren Instructie geven in het Engels
X X
Duitse taal Technische documentatie lezen en interpreteren Instructie geven in het Duits
X X
Gebouwgebonden installaties Volgens de NEN norm en richtlijnen NPR Positioneren leidingen en toestellen
EM EM
Gebouwbeheerssystemen Kennis van bussystemen (voorbeeld KNX) Kennis van opnemers en communicatiemethoden
EM EM
Data- en telecomnetwerken Selecteren/positioneren van datanetwerken Kennis van connectoren en leidingen
EM EM
Verlichtingstechniek Verlichtingstechniek in context van het beroep Realiseren buitenverlichting en verlichting terreinen
EM EM
Bouwkundige voorzieningen Aangeven volgens voorschrift doorvoeringen en sleuven Sparing kunnen controleren Brandvrij en geluidsarm gelegd Bouwkundige tekeningen lezen
EM EM EM EM
SBB TIB Noord is een samenwerkingsverband van Alfa-college, Drenthe College, Noorderpoort, ROC Friese Poort, Friesland College, Uneto-VNI, FNV-bondgenoten, CNV Vakmensen, De Unie, Kenteq en OTIB Pagina 3
In bedrijf stellen, beproeven en opleveren Meten van aardverspreidingsweerstand Meten circuitweerstand Meten isolatieweerstand Testen aardlekschakelaars Testen beschermingscontacten en aardleidingen Visuele inspectie Invullen opleverrapporten, nut en noodzaak herkennen Elektrisch aansluiten van diverse installaties CV-installaties, kleppen en thermostaten Luchtbehandelingstoestellen Warmtekrachtkoppelingen en Hr E Warmtepompen Zonnecollectoren Photo Voltaísch
EM EM EM EM EM EM EM
EM EM EM EM EM
SBB TIB Noord is een samenwerkingsverband van Alfa-college, Drenthe College, Noorderpoort, ROC Friese Poort, Friesland College, Uneto-VNI, FNV-bondgenoten, CNV Vakmensen, De Unie, Kenteq en OTIB Pagina 4
BEROEPSHOUDING In het kwalificatiedossier zijn de relevante (niet-technische) competenties opgenomen (= kolom “Niettechnische competenties”). Wat de Leidinggevend Monteur Elektrotechnische Installaties op niveau 4 moet laten zien als juiste “Attitude/beroeps- houding”, is uitgewerkt in de eerste kolom. Beroepshouding Geeft leiding aan monteurs en coördineert de werkzaamheden
Niet-technische competenties Beslissen en activiteiten initiëren (A)
Aansturen monteurs en onderaannemers Aansturen
Aansturen (B)
Adviseren, vragen beantwoorden, constructieve feedback geven zodat monteurs kunnen uitgroeien naar de gestelde eisen en zelfstandigheid
Begeleiden (C)
Is gemotiveerd/enthousiast Stelt zich collegiaal op Kan goed samenwerken, overleggen en afstemmen Bespreekt problemen met zijn collega’s Signaleert onveilige situaties Neemt deel aan: Toolboxmeeting, werkoverleg/werkverdeling Overlegt met klant, overige onderaannemers/leveranciers
Samenwerken en overleggen (E) Samenwerken en overleggen (E) Samenwerken en overleggen (E) Samenwerken en overleggen (E) Samenwerken en overleggen (E) Samenwerken en overleggen (E) Samenwerken en overleggen (E)
Overleg met interne en externe klanten Duidelijk uitleggen en toelichten
Presenteren (I) Presenteren (I)
Vult en verwerkt vereiste formulieren, werkbonnen Rapporteert klachten, incidenten en verbetervoorstellen zo- dat er een duidelijke en doelmatige informatiestroom ont- staat
Formuleren en rapporteren (J) Formuleren en rapporteren (J)
Kan vanuit tekeningen werkzaamheden uitvoeren Zoekt zelf naar oplossingen, toont eigen initiatief, is besluit- vaardig Kan werken onder druk, weet prioriteiten te stellen Toont inzet, werktempo, doelmatigheid, heeft discipline Heeft gevoel voor ruimte, richting en benodigde montagetijd
Vakdeskundigheid Vakdeskundigheid Vakdeskundigheid Vakdeskundigheid Vakdeskundigheid
Zet de juiste gereedschappen en materialen in Heeft zorg voor gereedschap en materieel Verspilt geen onnodig materiaal of gereedschap
Materialen en middelen inzetten (L) Materialen en middelen inzetten (L) Materialen en middelen inzetten (L)
Mensen en middelen organiseren Tijd indelen, voortgang bewaken
Plannen en organiseren (Q) Plannen en organiseren (Q)
Het bestek/offerte toepassen
Op behoeften en verwachtingen van de ‘klant’ richten (R) Op behoeften en verwachtingen van de ‘klant’ richten (R) Op behoeften en verwachtingen van de ‘klant’ richten (R) Op behoeften en verwachtingen van de ‘klant’ richten (R) Kwaliteit leveren (S)
Werkt ordelijk en zorgvuldig De uitgevoerde werkzaamheden voldoen aan de norm Heeft voldoende sociale vaardigheden Installaties vervaardigen volgens tekeningen, geldende normen, arbo-, veiligheids-, milieu- en bedrijfsvoorschriften, binnen de afgesproken tijd en volgens de gestelde kwaliteitseisen Op een systematische manier de installatie vervaardigen en beproeven
toepassen (K) toepassen (K) toepassen (K) toepassen (K) toepassen (K)
Kwaliteit leveren (S)
SBB TIB Noord is een samenwerkingsverband van Alfa-college, Drenthe College, Noorderpoort, ROC Friese Poort, Friesland College, Uneto-VNI, FNV-bondgenoten, CNV Vakmensen, De Unie, Kenteq en OTIB Pagina 5
