Eerste Monteur Werktuigkundige Installaties, niveau 3

Regioprofiel

Eerste Monteur Werktuigkundige Installaties, niveau 3 Versie 1 augustus 2010 Dit is een product van het project Samenwerking Competentiegericht Onderwijs Gelderland-Overijssel. Hierin werken de volgende ROC’s, bedrijven en brancheorganisaties samen: ROC Aventus, Deltion College, Graafschap College, ROC Landstede, ROC Nijmegen, Rijn IJssel, ROC Rivor, ROC van Twente en ROC A12 ROI Achterhoek Rivierenland, InstallatieWerk Oost & Flevoland, de Vrienden van Elektro Nijmegen, de Vrienden van Elektro& Installatietechniek Zwolle e.o., UnetoVNI, Kenteq en OTIB/ RBPI De bedrijven Breman, Burgers Ergon, El-Tec, Energie Service, Energiewachtgroep Zwolle, Feenstra Verwarming, Geas Energiewacht, Hearkens, Heijmans, Huisman Elektrotechniek, Imtech Building Services, Inviro, ITN, JWR Elektrotechniek, Kuijpers Installaties, Leertouwer, RTP Elektrotechniek, Unica Zwolle, Van den Berg Installateurs, Van Dorp Installaties, Wolter & Dros en Zeggelaar Beheer Het project wordt gefinancierd door OTIB en Kenteq Het projectmanagement berust bij bureau Batouwe

©

CGO Gelderland-Overijssel - Eerste Monteur Werktuigkundige Installaties niveau 3 / 1-8-10

Regioprofiel

Eerste Monteur Werktuigkundige Installaties, niveau 3 1 augustus 2010

Regioprofiel In het samenwerkingsproject Competentiegericht Onderwijs Gelderland-Overijssel werken de negen LPI’s, de negen ROC’s, Kenteq, Uneto-VNI en OTIB gezamenlijk aan de invoering van competentiegericht onderwijs. Een van de activiteiten van het project is het uitwerken van zogenoemde regioprofielen1. Een regioprofiel is de concretisering van een uitstroomprofiel van de Kwalificatiedossiers Installeren. Het regioprofiel bevat2: • De (minimale) beroepshandelingen die de monteur op het betreffende niveau moet beheersen als beginnend beroepsbeoefenaar • De vereiste theorie in inhoud en niveau • De attitude/beroepshouding. Bij de beroepshandelingen wordt vermeld of deze behoren tot de “basis” (= het programma dat voor iedereen geldt) of tot het “extra” pakket (= specialisme van een bedrijf, verdieping, plus-pakket, keuzemogelijkheid). Uitgangspunt voor deze laatste invulling zijn specifieke behoeften van leerlingen en bedrijven. Daarbij geldt: breed opleiden voor de regio, specifiek voor een bedrijf/deelnemer. De vereiste theorie is uitgewerkt naar onderwerpen. Per onderwerp is onderscheid gemaakt naar kennis (= de leerling moet globaal begrijpen wat het onderwerp inhoudt; er heeft geen verdieping plaats met formules en verdiepingsopgaven) en verdieping (= van de leerling wordt verwacht dat hij over de onderwerpen opgaven kan maken met gebruik van enkelvoudige formules)3. De attitude/beroepshouding is de uitwerking van de niet-technische competenties.

Werkwijze Elk regioprofiel is uitgewerkt door een werkgroep, bestaande uit vakdocenten van verschillende ROC’s, vakdeskundigen van bedrijven en een opleidingsadviseur van Kenteq (= de voorzitter en rapporteur van de werkgroep). De conceptuitwerking is voorgelegd aan de stuurgroep van het project. Daarin zijn alle LPI’s en ROC’s vertegenwoordigd. Na de voorlopige vaststelling door de stuurgroep heeft elk LPI/ROC het conceptregioprofiel met de achterban besproken. Hierbij is in het bijzonder inbreng gevraagd van de kleinere bedrijven (deze hebben minder mogelijkheden in menskracht om in de werkgroepen te participeren). Op-/aanmerkingen zijn verwerkt waarna de stuurgroep het regioprofiel heeft vastgesteld. In het schooljaar 2010-2011 testen de LPI’s en ROC’s de profielen uit. Op basis van de bevindingen in de praktijk zullen de werkgroepen de regioprofielen actualiseren voor het nieuwe opleidingsjaar (2011-2012).

1

Het Regioprofiel beschrijft het wat van het onderwijs en doet geen uitspraken over het hoe van het

2

Beroepshandelingen, theorie en attitude/beroepshouding komen in de onderwijsuitvoering in sa-

3

De landelijke programma’s voor rekenen en taal en voor Leren, Loopbaan en Burgerschap zijn als

onderwijs. menhang met elkaar aan bod. bijlagen van toepassing.

©


1

Eerste Monteur werktuigkundige installaties niveau 3 Bij het opstelling van dit document is er vanuit gegaan dat de kandidaat het diploma Monteur Werktuigkundige Installaties in het bezit heeft. Anders wordt er door de ROC een maatwerkprogramma opgesteld.

Beroepshandelingen

Bij de beroepshandelingen wordt aangegeven of deze behoren tot: • de “Basis” = het programma dat voor iedereen geldt; • het “Extra” pakket = specialisme van een bedrijf, verdieping, pluspakket, keuzemogelijkheid Uitgangspunt voor deze invulling zijn specifieke behoeften van leerlingen en bedrijven. Daarbij geldt: breed opleiden voor de regio, specifiek voor een bedrijf/deelnemer.

Beroepshandeling

©

Basis

Algemeen Veiligheid gezondheid en milieu (VCA) Klantgericht handelen Instructies, bijeenkomsten, overleggen en samenwerken Materiaal- en gereedschapskennis Werkvoorbereiden (bestel- en afleverbonnen) Kwaliteit leveren (volgens bedrijfsnormen/productiviteit) Werkbonnen invullen Tekeninglezen en symbolenkennis Bevestigingsmaterialen

X X X X X X X X X

Verbinden of bewerken Buigen (warm) Hard solderen Lassen Spiegel-/weerstandslassen Zink uitslag maken Zink zetten, knippen en solderen

X X X X X X

Leidingaanleg Dikwandigstaal Vuilwaterafvoer (riolering) buis zowel kunststof als metaal Hemelwaterafvoer Kunststofbuis en flexibele leidingen Rookgasaf- en verbrandingsluchttoevoer RVS-buis

X X X X X X

Monteren en aansluiten Zonneboiler en warmtepomp in een woonhuis CV-circulatiepompen

X X


Extra

2

Beroepshandeling Opvoerpompen Compressoren Rookgasaf- en luchttoevoer Luchtbehandelingstoestel voor utiliteit Groot keukeninrichtingen Zink verholengoot

Basis

Zink bakgoot Zink mastgoot Zink kopschot en uitloop

X X X X X X X X X

Inbedrijfstellen van div. installaties Afpersen Ontluchten van een gasinstallatie Waterfilters reinigen utiliteit Inbedrijfstellen van een ventilatie-installatie

X X X X

Extra

Vereiste theorie

De minimale theorie voor de Eerste Monteur werktuigkundige installaties op niveau 3 is uitgewerkt in een aantal onderwerpen. Per onderwerp is onderscheid gemaakt naar: •

Verdieping = van de leerling wordt verwacht dat hij over de onderwerpen opgaven kan maken met gebruik van formules, normen en de werking kan uitleggen.

•

Verbreding = als een leerling extra onderwerpen, nodig heeft om te kunnen functioneren binnen de BPV (in zijn leerbedrijf). De verbreding kan bestaan uit het maken van opgaven met gebruik van formules, normen en de werking kan uitleggen.

Onderwerp

©

Verdieping

Rekenen/praktische wiskunde Optellen, aftrekken, vermenigvuldigen en delen Breuken Verhoudingen berekenen Procenten Lengtematen berekenen Cirkel (omtrek en oppervlakte) In- en uitwendige middellijn Straal Cilinder Wanddikte Omrekenen eenheden

X X X X X X X X X X X

Tekenafspraken Algemene tekenafspraken Lijnsoorten en maten inschrijven

X X


Verbreding

3

Onderwerp Symbolen Kennismaken met projectiemethoden Kennis maken met aanzichten en doorsneden Doorsneden maken Uitslagen van wiskundige lichamen

X X X X X

Praktische natuurkunde Massa Volume Massadichtheid Krachten Hefbomen Uitzetten en krimpen

X X X X X X

Algemeen Rapporteren Plannen Organiseren Werkverdeling Verwerken buismateriaal (afkorten mach./hand) Verbinden buismateriaal (knellen, lijmen, fitten, lassen, solderen Lasverbinding in kunststofbuis Meetapparatuur Omgang en gebruik hand gereedschap Omgang en gebruik elektrisch gereedschap Omgang en gebruik machines Omgang en gebruik lasapparatuur Gas Scheikundige eigenschappen Natuurkundige eigenschappen Gasinstallaties Soorten gasleidingen Soorten gastoestellen Appendages Normen en richtlijnen Verbrandingslucht en rookgassen Verbrandingslucht toevoer Rookgasafvoer

©

Verdieping

Verbreding

X X X X X X X X X X X X

X X X X X X X X

Tapwater en (sanitaire) toestellen Brandslanghaspels Warmwatertappompen Vuilwaterpompen Drukverhogingsinstallaties Afscheiders en putten

X X X X X

Bouwkundige voorzieningen Sleuf frezen in bouwkundige constructies

X


4

Onderwerp Doorvoeren maken in bouwkundige constructies

X

Verwarmingsinstallatie Ruimtethermostaten Duurzame verwarmingssystemen

X X

Watertoevoer Waar komt drinkwater vandaan Samenstelling water Watertoevoerinstallaties/distributienet Watertoevoerinstallatie Installatietypen Voorschriften en richtlijnen Waterleidingen Leidingsoorten/verbindingstechnieken Appendages Wat zijn appendages? Watermeter Beveiligingen Afsluiters Vlotterkranen Spoelkranen Tapkranen CV-pomp aansluiten Expansievat Veiligheidsventiel Thermostaten Toestellen Warmwater doorstroomtoestel (Geisers, e.d.) Warmwater voorraadtoestel (Boilers e.d.) Lokale gasverwarmingstoestellen CV-toestel Warmwaterbereiders aansluiten Verbrandingsgastoestellen Warmwater doorstroomtoestel (Bad/keukengeiser e.d) Warmwater voorraadtoestel (Close-in/badboilers e.d.) CV-Combitoestel Elektrische boiler Boiler op stadsverwarming Spijsbereiders Monteren en aansluiten Controle op dichtheid Dichtheidscontrole van de aangelegde leiding Gasleiding op dichtheid beproeven Gasinstallatie op dichtheid controleren Waterleiding op dichtheid beproeven Waterinstallatie op dichtheid controleren CV-installatie op dichtheid controleren Sanitaire installaties (riolering) op dichtheid controleren

©

Verdieping

Verbreding

X X X X X X X X X X X X X X X X X

X X X X X X X X X X X X X X X X X X


5

Onderwerp In bedrijf stellen Installatie tapwater en sanitair CV-installatie CV-installatie vullen/aftappen en ontluchten Hydraulisch inregelen CV-installatie Luchtbehandelingstoestellen Aansluiten in een woning Luchtverwarmingssystemen Aansluiten in utiliteitsgebouwen Luchtbehandelingstoestellen Speciale luchtbehandelingstoestellen Luchtverhitters Luchtgordijnen Fancoil-units Inductie-units Co² gestuurde ventilatie inregelen Dakgoten Werking dakgoot Gootmaterialen en gootbewerking Vormen en benamingen (mast- en bakgoot) Ondersteuningen Afwerkdetails (deklijst, eind- en kopschot) Solderen zink Soldeerbrander en soldeermiddelen Solderen

Verdieping

X X X X

X X X X X X X

X X X X X X X

Metalen dakbedekking Metaal op het dak Duurzame warmtevoorziening Warmteterugwinning Warmtekrachtkoppeling Brandstofceltechnologie Zonneboiler in woonhuis aansluiten Type systemen Naverwarming Zonneboiler met terugloopsysteem plaatsen en aansluiten Afvullen Warmtepomp in woonhuis aansluiten Elektriciteitsleer Elektriciteit Productie van elektriciteit Wet van Ohm Weerstand van geleiders Serie- en parallelschakeling Gemengde schakeling Elektrisch vermogen

©

Verbreding

X

X X X X X X X X

X X X X X X X


6

Onderwerp Spanningsbronnen Serie- en parallelschakeling spanningsbronnen Werkplek contacten Voorbereiding Voor bezoek Communicatie Gesprekstechnieken Jou rol Bij de klant Aankomst Omgaan met de klant Conflicten Aan het werk bij de klant Kwaliteit en kwantiteit Hinder beperken Advies geven Na het werk Opruimen Uitleg geven na installatie, onderhoud of service Omgaan met Klachten Werkbonnen Vertrek Wetten, regels en vergunningen Wetten en regels (o.a. Bouwbesluit) Normen (o.a. NEN 1078 en NEN 2757) Toezicht Vergunningen Bestek Toestelclassificatie Indeling gastoestellen volgens CE-keur Typeplaatje gastoestellen Veiligheid Veiligheid en verantwoordelijkheid Brand! Veiligheidsmaatregelen Gezondheid Hygiëne op de werkplek Beroepsziekten Gezond omgaan met schadelijke gassen Milieu Afval scheiden Afvoeren schadelijke stoffen

©

Verdieping

Verbreding

X X

X X

X X X X X X X X X X

X X X X X

X X X X X X X X X X X X X X X


7

Attitude/ beroepshouding In het kwalificatiedossier zijn de relevante (niet-technische) competenties opgenomen (= kolom “Niet technische competenties”). Kortom wat de Eerste Monteur werktuigkundige installaties niveau 3 moet laten zien als juiste “Attitude/beroepshouding“ is uitgewerkt in de eerste kolom.

Attitude/beroepshouding behorende bij:

Competenties

Adviseren, vragen beantwoorden, constructieve feedback geBegeleiden ven zodat de monteurs kunnen uitgroeien naar de gestelde (C) eisen en zelfstandigheid. Is gemotiveerd/enthousiast Samenwerken en overleggen Stelt zich collegiaal op (E) Kan goed samenwerken, overleggen en afstemmen Bespreekt problemen met zijn collega’s Signaleert onveilige situaties Neemt deel aan: Toolbox meeting, werkoverleg/werkverdeling Overlegt met klant, overige onderaannemers/leveranciers Vult en verwerkt vereiste formulieren, werkbonnen Formuleren en rapporteren Rapporteert klachten, incidenten en verbetervoorstellen zodat (J) er een duidelijke en doelmatige informatiestroom ontstaat. Kan vanuit tekeningen werkzaamheden uitvoeren Vakdeskundigheid toepassen Zoekt zelf naar oplossingen/toont eigen initiatief/is besluitvaar(K) dig Kan werken onder druk/weet prioriteiten te stellen Toont inzet/werktempo/doelmatigheid/heeft discipline Heeft gevoel voor ruimte, richting en benodigde montagetijd Zet de juiste gereedschappen en materialen in Materialen en middelen inzetten Heeft zorg voor gereedschap en materieel (L) Verspilt geen onnodig materiaal of gereedschap Mensen en middelen organiseren Plannen en organiseren Tijd indelen, voortgang bewaken (Q) Het bestek/offerte toepassen Op behoeften en verwachtingen van de “klant” richten Werkt ordelijk en zorgvuldig (R) De uitgevoerde werkzaamheden voldoen aan de norm Heeft voldoende sociale vaardigheden Kwaliteit leveren Installaties vervaardigen volgens tekeningen, geldende normen, arbo-, veiligheid-, milieu- en bedrijfvoorschriften, binnen de (S) afgesproken tijd en volgens de gestelde kwaliteitseisen. Op een systematische manier de installatie vervaardigen en beproeven

©


8

Toelichting niveaus Monteur, Eerste monteur en Leidinggevende Monteur Werktuigkundige of Elektrische Installaties 1 augustus 2010

Monteur W of E Installaties

Basis

Niveau 2

Extra Basis

Niveau 3

Leidinggevende Monteur W of E Installaties

Eerste Monteur W of E Installaties

Extra Basis

Niveau 4

Extra

Opmerking: De opleiding Eerste Monteur Werktuigkundige of Elektrische Installaties kun je pas volgen na de opleiding Monteur Werktuigkundige of Elektrische Installaties. De opleiding Leidinggevende Monteur kan als zelfstandige opleiding worden gevolgd (4 jaar) via de gemengde of theoretische VMBO-opleiding of als doorstroming na opleiding Eerste Monteur. De Het

“Basis” = het programma dat voor iedereen geldt. “Extra” pakket = specialisme van een bedrijf, verdieping, pluspakket, keuzemoge-

lijkheid. Uitgangspunt voor deze invulling zijn specifieke behoeften van leerlingen en bedrijven. Daarbij geldt: breed opleiden voor de regio, specifiek voor een bedrijf/deelnemer.

Monteur Werktuigkundige of Elektrische Installaties Rol en verantwoordelijkheden De monteur werktuigkundige of elektrische installaties heeft een uitvoerende rol. Hij werkt onder supervisie van een (vakvolwassen) collega, leidinggevende of een project-/bedrijfsleider. Bij onbekende situaties raadpleegt hij zijn leidinggevende. Hij is verantwoordelijk voor de kwaliteit van zijn eigen werk.

Complexiteit De monteur werktuigkundige of Elektrische installaties werkt voor een deel volgens standaardwerkwijzen. Hij maakt gebruik van algemene basiskennis en basisvaardigheden op het gebied van installaties. Hij kan bij de uitvoering van zijn werkzaamheden altijd terugvallen op een vakvolwassen collega of leidinggevende.

Eerste Monteur Werktuigkundige of Elektrische Installaties Rol en verantwoordelijkheden De eerste monteur werktuigkundige of elektrische installaties heeft een uitvoerende en vaktechnische begeleidende rol. Hij werkt zelfstandig eventueel onder een leidinggevende of een project-/bedrijfsleider. Hij speelt –binnen de grenzen- in op wisselende/onverwachte omstandigheden. Hij is verantwoordelijk voor de kwaliteit van zijn eigen werk en het resul-

©

CGO Gelderland-Overijssel - Toelichting Monteur WI en EI niveaus 2, 3 en 4 / 1-8-10

9

taat van het werk van de monteurs die hij begeleidt. Tevens draagt hij verantwoordelijkheid voor de veiligheid op de werkplek.

Complexiteit De eerste monteur werktuigkundige of elektrische installaties werkt voor een deel volgens standaard werkwijzen. Een ander deel werkt kan hij naar eigen inzicht uitvoeren. Hij maakt gebruik van algemene kennis en vaardigheden op het gebied van installaties. Hij kan bij de uitvoering van zijn werkzaamheden altijd terugvallen op een leidinggevende.

Leidinggevende Monteur W of E Installaties Rol en verantwoordelijkheden De Leidinggevende monteur werktuigkundige of elektrische installaties heeft een leidinggevende en uitvoerende rol. Hij werkt zelfstandig onder supervisie van een project-/ bedrijfsleider. Hij is verantwoordelijk voor de voortgang van het installatieproces op de werkplek en de kwaliteit van het op te leveren werk. Daarnaast is hij verantwoordelijkheid voor de veiligheid op de werkplek. De leidinggevende monteur geeft leiding aan en is vraagbaak voor een groep monteurs van diverse niveaus. Hij is aanspreekpunt voor externen. Hij installeert mee. Echter, hoe groter het project, hoe minder hij installeert. Bij echte grote projecten geeft hij alleen nog maar leiding.

Complexiteit De Leidinggevende monteur werktuigkundige of elektrische installaties heeft een diversiteit aan werkzaamheden. Hij werkt voor een deel volgens standaard werkwijzen. Een ander deel van het werk kan hij naar eigen inzicht uitvoeren. Hij maakt gebruik van specialistische kennis van en vaardigheden voor uitoefening van het beroep en theoretische kennis op het gebied van installaties en deelproducten. Hij kan bij de uitvoering van zijn werkzaamheden altijd terugvallen op een vakvolwassen collega of leidinggevende.

©

CGO Gelderland-Overijssel - Toelichting Monteur WI en EI niveaus 2, 3 en 4 / 1-8-10

10

Eerste Monteur Werktuigkundige Installaties, niveau 3

Recommend Documents