--- 2013 - 2014 ---
Regioprofiel
Monteur Werktuigkundige Installaties, niveau 2 Crebo 94272 Versie 20-12-2013
©
Limburg - Regioprofiel Monteur Werktuigkundige Installaties niveau 2 / 20-12-2013
Regioprofielen Limburg Aan de Regioprofielen Elektrotechniek en Installatietechniek is meegewerkt door: Onder andere de volgende
bedrijven:
A. Ploem & Zoon KERKRADE, Archil Langohr Installatiebedrijf & Keukens LANDGRAAF, BAM Techniek Regio Zuidoost ROERMOND, Bks Bours Klimaat Services SUSTEREN, Breman Geelen GENEMUIDEN, Breman Maasland GENEMUIDEN, Coumans Installaties BEEK LB, De Comfort Installateurs SITTARD, Electro Consten KERKRADE, Electro Gommans OIRLO, Electro V. Montfort LINNE, Elektro Limburg MAASBREE, Elektro van Goch VENRAY, Energa Elektra VENLO, Fraku Installaties VENLO, Gebr.Janssen Install.BV BEUGEN, Getib GELEEN, Gilissen & Gilissen Instaltechn. CADIER EN KEER, Glasius Installatietechniek STEIN, Guus Van Den Akker Electrotechn BRUNSSUM, Hadeco MEERSSEN, Hajnadi Klimaattechniek KERKRADE, Heijmans Utiliteit GELEEN, Hermans & Houtappels Installatie S PANNINGEN, Homij Techn.Installaties ITTERVOORT, HVL TBI Techniek EINDHOVEN, Imtech Building Services EINDHOVEN, Imtech Industrial Services ROERMOND, Insta Zuid BEEK LB, Installatiebedrijf G. Sars VOF ROERMOND, Installatiebedrijf Jadan KLIMMEN, Installatiebedrijf M. Pleunis SINT ODILIENBERG, Install-Techniek Sjef Ubaghs Ned BERG EN TERBLIJT, Intergarde Beveiligingstechniek MAASTRICHT, Jan Lommen Installatiebedrijf BAARLO LB, Keijsers-Manders Instal Techn YSSELSTEYN LB, Kessels Installaties NEDERWEERT, Kontakt E.T.I. HOENSBROEK, Lejeune Multi Electra MAASTRICHT, Libutec NIEUWSTADT, Liko HEERLEN, Loodgietersbedrijf Caris en Reinder SITTARD, Nic. Pas Installatie TEGELEN, Parkstad Inspecties RANSDAAL, Pasmans Gasgarde MAASTRICHT, Paul Kersten Vof KERKRADE, Pevo Installatiebedrijf NEDERWEERT, Spie Nederland MAASTRICHT, Stork Technical Services Nederland E & I ELSLOO LB, Strukton Worksphere ELSLOO LB, Techn Installbedr H. De Bruijn VENRAY, Techn. Install.Buro Geelen CADIER EN KEER, Unica Installatietechniek VENLO, V.T.I. Horst HORST, Van Dorp Installaties Venlo VENLO, Van Ewijk Bliksembeveiliging LIMBRICHT, Van Gemert Installatiegroep OVERLOON, van Haren Installaties CUIJK, Versleijen Installatie Techniek B.V OIRLO, Vleeshouwers En Znn Fa LIMBRICHT, Waterval Elektro HEERLEN, Wolter & Dros Nieuwbouw MAASTRICHT-AIRPORT, Wolter & Dros Service MAASTRICHT-AIRPORT De
ROC’s:
Arcus College, Gilde Opleidingen en Leeuwenborgh En
voorts:
InstallatieWerk Zuid-Oost Kenteq OTIB/RBPI Clip & Klaar organisatieondersteuning Batouwe Arnhem (eindredactie en vormgeving)
De basis voor dit Regioprofiel is gelegd binnen de samenwerkingsprojecten van ROC’s, bedrijven, InstallatieWerk, OTIB/RBPI, Uneto-VNI, Kenteq en Batouwe Arnhem in de provincies Gelderland, Overijssel en Zuid-Holland.
©
Limburg - Regioprofiel Monteur Werktuigkundige Installaties niveau 2 / 20-12-2013
1
Vormgeving en eindredactie: Batouwe Arnhem
Monteur Werktuigkundige Installaties niveau 2 Regioprofiel
1
Het Regioprofiel bevat 2: De (minimale) beroepshandelingen die de monteur op het betreffende niveau moet beheersen als beginnend beroepsbeoefenaar 3 De vereiste kennis (theorie/vakkennis in de context van het niveau van de opleiding) De attitude/beroepshouding. Bij de beroepshandelingen wordt vermeld of deze behoren tot de “basis” (= het programma dat voor iedereen geldt) of tot het “extra” pakket (= specialisme van een bedrijf, verdieping, plus-pakket, keuzemogelijkheid). Uitgangspunt voor deze laatste invulling zijn specifieke behoeften van studenten en bedrijven. Daarbij geldt: breed opleiden voor de regio, specifiek voor een bedrijf/student. De vereiste theorie is uitgewerkt naar onderwerpen.4 De attitude/beroepshouding is de uitwerking van de niet-technische competenties. Het Regioprofiel geldt voor zowel de BOL- als de BBL-leerweg. Het Regioprofiel is een aanvulling/”vertaling” van de kwalificatiedossiers. Alle genoemde beroepshandelingen, kennis en houding moeten worden gelezen in relatie tot de beroepscontext. Het niveau en de mate van complexiteit staat in de kwalificatiedossiers.
1
Het Regioprofiel beschrijft het wat van het onderwijs en doet geen uitspraken over het hoe van het
2
Beroepshandelingen, theorie en attitude/beroepshouding komen in de onderwijsuitvoering in sa-
onderwijs. menhang met elkaar aan bod. 3
Beroepshandelingen moet men breed zien in de context van het beroep.
4
De landelijke programma’s voor rekenen en taal en voor Leren, Loopbaan en Burgerschap zijn als bijlagen van toepassing.
©
Limburg - Regioprofiel Monteur Werktuigkundige Installaties niveau 2 / 20-12-2013
2
Monteur Werktuigkundige Installaties niveau 2 Beroepshandelingen
Bij de beroepshandelingen wordt vermeld of deze behoren tot de “Basis” = het programma dat voor iedereen geldt. Elk ROC en elk leerbedrijf (al dan niet in samenwerking met een opleidingsbedrijf) dient de mogelijkheid te bieden dat de leerlingen deze vaardigheden leren; bij het “Keuze/Verplichte” pakket betekent de letter
K extra vaardigheden van het V
beroep (verdieping, pluspakket, keuzemogelijkheid van bedrijf/student) en de letter
een verplicht onderdeel ten behoeve van het beroep. Uitgangspunt voor deze invulling zijn specifieke behoeften van studenten en bedrijven. Daarbij geldt: breed opleiden voor de regio, specifiek voor een bedrijf/ student. Elk leerbedrijf (al dan niet in samenwerking met een opleidingsbedrijf) dient de mogelijkheid te bieden dat de leerlingen zich deze vaardigheden eigen maken. In de tabel wordt voor woningbouw, utiliteit, industrie aangegeven welke beroepshandelingen tot het keuzepakket (K) behoren en welke de verplichte (V) onderdelen zijn van de opleiding. Won. = Woningbouw Ut.
= Utiliteit
Ind.
= Industrie
Beroepshandeling
Basis
Keuze/Verplichte onderdelen Won.
Ut.
Ind.
1.1 Voorbereiden isolatie-/installatiewerkzaamheden, 1.4 Demonteren van componenten, kabels/leidingen of isolatiemateriaal en afwerkmateriaal, 1.12 Afronden van isolatie-/installatiewerkzaamheden Werkvoorbereiding Uitvoeren van (eenvoudige) controles bij uit bedrijf nemen van de installatie
V
Draagt zorg voor een opgeruimde werklocatie
V
Boren, frezen en hakken
V
Toepassen van bedrijfsvoorschriften
V
Werk-, urenbon invullen
V
Materialenbon
V
Veiligheid VCA toepassen
V
Veilig werken
V
Controle op veilig werken (eigen werk)
V
Gereedschap / materiaal
©
Toepassen juist handgereedschap en elektrisch materieel
V
Gebruik speciaal gereedschappen (hand)
V
Het juiste materiaal toepassen
V
Milieuverantwoorde afvoer restmaterialen
V
Limburg - Regioprofiel Monteur Werktuigkundige Installaties niveau 2 / 20-12-2013
3
Beroepshandeling
Basis
Keuze/Verplichte onderdelen Won.
Ut.
Ind.
K
K
V
V
V
V
V
V
K
K
K
K
1.1 Voorbereiden isolatie-/installatiewerkzaamheden, 1.6 Aanleggen kabels/leidingen, 1.7 Plaatsen componenten/ isolatiematerialen Tekening lezen Lezen bouwkundige tekeningen
V
Lezen installatietekening en -schema
V
Lezen van symbolen
V
Verbinden en verwerken van leidingmateriaal Buigen (warm) Buigen (koud)
V
Meten en afkorten
V
Draadsnijden en fitten
K
Knellen
V
Persen
V
Zacht solderen
V
Hard solderen Autogeen lassen (kennismaken met)
V
Spiegel-/weerstandslassen PE Lijmen
K V
Insteekverbindingen Aanleg leidingen, plaatsen en monteren componenten Gas en rookgassen
V
Water
V
Sanitair
V
Centrale verwarming
V
Ventilatie (bouwbesluit)
V
1.7 Assisteren bij beproeven van installatie Visuele controle installatie
V
Afpersen gas en water
V
Ontluchten warm-/koudtapwaterinstallaties
V
Ontluchten van een gasinstallatie
V
Visuele dichtheidscontrole van een afvoerinstallatie
V
In bedrijfstellen van een ventilatie-installatie
©
Limburg - Regioprofiel Monteur Werktuigkundige Installaties niveau 2 / 20-12-2013
V
4
Vereiste theorie
De minimale theorie voor de Monteur Werktuigkundige Installaties op niveau 2 is uitgewerkt in een aantal onderwerpen.
Kennis van betekent: de student moet globaal begrijpen wat het onderwerp inhoudt. X = verplicht en K = keuze Onderwerp Rekenen
Kennis van
Verdieping
2F-niveau
Tekenafspraken Algemene tekenafspraken
X
Lijnsoorten en maten inschrijven
X
Kennismaken met projectiemethoden, o.a. isometrisch
X
Kennismaken met aanzichten en doorsneden
X
Doorsneden lezen
X
Praktische natuurkunde Inhoud
X
Massa
X
Volume
X
Massadichtheid
X
Krachten
X
Druk
X
Uitzetten en krimpen / warmte en temperatuur
X
Gasinstallaties Wat is gas en waar komt (aard)gas vandaan
X
Natuurkundige eigenschappen
X
Materiaal soorten gasleidingen en verbindingstechniek
X
Soorten gastoestellen
X
Appendages
X
Bevestigingsmaterialen
X
Normen en richtlijnen
X
Verbrandingslucht en rookgassen Verbrandingsluchttoevoer
X
Rookgasafvoer
X
Sanitaire toestellen Sanitaire toestellen
X
Sanitaire leidingsystemen
X
Sanitaire accessoires
X
Bevestigingsmaterialen
X
Verwarmingsinstallatie
©
Soorten verwarming / warmte-afgiftesystemen
X
Installatietypen / leidingsystemen
X
Voorschriften en regels
X
Leidingsoorten / verbindingstechnieken
X
Appendages
X
Bevestigingsmaterialen
X
Duurzame verwarmingssystemen
X
Naverwarming
X
Zonneboilersystemen
X
Warmtepompboiler
X
Limburg - Regioprofiel Monteur Werktuigkundige Installaties niveau 2 / 20-12-2013
5
Onderwerp
Kennis van
Verdieping
Waterinstallaties Waar komt water vandaan
X
Samenstelling watertypen drinkwater / grijswater
X
Legionella
X
Installatietypen/leidingsystemen
X
Voorschriften en richtlijnen
X
Leidingsoorten en verbindingstechnieken waterleidingen
X
Appendages
X
Bevestigingsmaterialen
X
Ventilatie woningbouw Ventilatiesystemen
X
Soorten systemen
X
Aanleg leiding en kanalen
X
Appendages
X
Bevestigingsmaterialen
X
Wetten, regels en vergunningen Wetten en regels (o.a. bouwbesluit)
X
Normen (weten dat deze er verschillende normen zijn, begrip)
X
Typeplaatje gastoestellen
X
Veiligheid en milieu (VCA) Veiligheid en verantwoordelijkheid
X
Brand
X
Veiligheidsmaatregelen
X
Gezondheid
X
Hygiëne op de werkplek
X
Gezond omgaan met schadelijke gassen en materialen
X
Afval scheiden en afvoeren
X
Beproeving en controle op dichtheid / sterkte
©
Gasinstallaties / leidingen
X
Waterinstallaties
X
Afvoerinstallaties
X
CV-installatie op dichtheid controleren
X
Limburg - Regioprofiel Monteur Werktuigkundige Installaties niveau 2 / 20-12-2013
6
Beroepshouding
In het kwalificatiedossier zijn de relevante (niet-technische) competenties opgenomen (= kolom “Niet-technische
competenties”). Kortom wat de monteur werktuigkundige installaties niveau 2 moet laten zien als juist “beroepshouding” is uitgewerkt in de eerste kolom.
Beroepshouding Is gemotiveerd/enthousiast Stelt zich collegiaal op Kan goed samenwerken, overleggen en afstemmen Bespreekt problemen met zijn collega’s Signaleert onveilige situaties Neemt deel aan: Toolboxmeeting, werkoverleg/werkverdeling Kan omgaan met feedback
Samenwerken en overleggen
Kan vanuit tekeningen werkzaamheden uitvoeren Zoekt zelf naar oplossingen/toont eigen initiatief/is besluitvaardig Kan werken onder druk/weet prioriteiten te stellen Toont inzet/werktempo/doelmatigheid/heeft discipline Heeft gevoel voor ruimte, richting en benodigde montagetijd
Vakdeskundigheid toepassen
Zet de juiste gereedschappen en materialen in. Gaat efficiënt en kostenbewust om met materialen, gereedschappen en materieel. - Heeft zorg voor gereedschap en materieel - Verspilt geen onnodig materiaal of gereedschap
Materialen en middelen inzetten
Werkt ordelijk en zorgvuldig De uitgevoerde werkzaamheden voldoen aan de norm van het bedrijf Heeft voldoende sociale vaardigheden
Op behoeften en verwachtingen van de “klant” richten
Werkplek-/huis-/veiligheidsregels toepassen Instructies opvolgen Op tijd aanwezig Schone en opgeruimde werkplek
©
Niet-technische competenties
Instructies en procedures opvolgen
Limburg - Regioprofiel Monteur Werktuigkundige Installaties niveau 2 / 20-12-2013
7
Toelichting niveaus Monteur, Eerste Monteur en Leidinggevende Monteur Werktuigkundige Installaties 22 augustus 2011
Monteur Werktuigkundige Installaties Rol en verantwoordelijkheden De monteur werktuigkundige installaties heeft een uitvoerende rol. Hij werkt onder supervisie van een vakvolwassen collega (eerste monteur) of een leidinggevende. Bij onbekende situaties raadpleegt hij zijn eerste monteur (vakvolwassen collega) of leidinggevende. Hij is verantwoordelijk voor de kwaliteit van zijn eigen werk en veiligheid en veiligheid van anderen.
Complexiteit De monteur werktuigkundige installaties werkt volgens standaardwerkwijzen en geldende bedrijfsnormen. Hij maakt gebruik van algemene basiskennis en basisvaardigheden op het gebied van installaties. Hij kan bij de uitvoering van zijn werkzaamheden altijd terugvallen op een vakvolwassen collega of leidinggevende.
Eerste Monteur Werktuigkundige Installaties Rol en verantwoordelijkheden De eerste monteur werktuigkundige installaties heeft een uitvoerende én vaktechnische begeleidende rol. Hij werkt zelfstandig eventueel onder een leidinggevende of een project-/ bedrijfsleider. Hij speelt – binnen de grenzen – in op wisselende/onverwachte omstandigheden. Hij is verantwoordelijk voor de kwaliteit van zijn eigen werk én het resultaat van het werk van de monteurs die hij begeleidt. Tevens draagt hij verantwoordelijkheid voor de veiligheid op en rond zijn werkplek en anderen.
Complexiteit De eerste monteur werktuigkundige installaties werkt voor een deel volgens standaardwerkwijzen en normen (NEN). Een ander deel van zijn werk kan hij naar eigen inzicht uitvoeren. Hij gebruikt algemene kennis en vaardigheden op het gebied van installaties. Hij kan bij de uitvoering van zijn werkzaamheden altijd terugvallen op een leidinggevende. NB: In de Industrie werkt de Eerste Monteur Werktuigkundige Installaties volgens protocollen/ standaardwerkwijzen.
Leidinggevende Monteur Werktuigkundige Installaties Rol en verantwoordelijkheden De Leidinggevende monteur werktuigkundige installaties heeft een leidinggevende en uitvoerende rol. Hij werkt zelfstandig onder supervisie van een uitvoerder / project-/bedrijfsleider. Hij is verantwoordelijk voor de voortgang van het installatieproces op de werkplek en de kwaliteit van het op te leveren werk. Daarnaast is hij verantwoordelijkheid voor de veiligheid op de werkplek.
©
Limburg - Regioprofiel Monteur Werktuigkundige Installaties niveau 2 / 20-12-2013
8
De leidinggevende monteur geeft leiding aan en is vraagbaak voor een groep monteurs van diverse niveaus. Hij is aanspreekpunt voor externen. Hij installeert mee. Echter, hoe groter het project, hoe minder hij installeert. Bij echt grote projecten geeft hij alleen nog maar leiding.
Complexiteit De Leidinggevende monteur werktuigkundige installaties heeft een diversiteit aan werkzaamheden. Hij werkt voor een deel volgens standaardwerkwijzen. Een ander deel van het werk kan hij naar eigen inzicht uitvoeren. Hij maakt gebruik van specialistische kennis van en vaardigheden voor uitoefening van het beroep en theoretische kennis op het gebied van installaties en deelproducten. Hij kan bij de uitvoering van zijn werkzaamheden altijd terugvallen op een specialist (uitvoerder, projectleider, werkvoorbereider of bedrijfsleider).
©
Limburg - Regioprofiel Monteur Werktuigkundige Installaties niveau 2 / 20-12-2013
9