Regioprofiel Midden Nederland Dit is een product van het project CGO Midden Nederland. Hierin werken de volgende ROC’s, bedrijven en brancheorganisaties samen: Hoornbeeck College, ROC Midden Nederland, MBO Amersfoort, MBO Utrecht, ROC Flevoland, ROC van Amsterdam (locatie Hilversum) InstallatieWerk Midden Nederland, Uneto-VNI, Kenteq en OTIB, RBPI Midden Nederland De bedrijven Installateurs, Aquadatasystems bv BLR-Bimon bv Croon Elektrotechniek bv Elektrob Installaties bv Feenstra Lelystad bv Goflex Hemubo Almere bv Hollander Techniek InstallatieWerk Midden Kenteq Ketelaar Installatie Service bv KPN Corporate Market Kropman Installatie Techniek bv Installatiebedrijf Kwekel bv Leerstofnet Leertouwer BV MINIMAX Brandbeveiliging bv Schreuder-Ruitenbeek Installatiebeheer TBK - Holland bv Totaalcomfort Uneto-VNI Van den Pol Elektrotechniek bv Van Dorp Installaties bv Verweij Elektrotechniek bv Het project wordt gefinancierd door OTIB, de ROC’s, de bedrijven en Kenteq. Het projectmanagement berust bij bureau De Overdracht
Leidinggevende Monteur Elektrotechnische Installaties, Niveau 4 Vastgesteld door het directeurenoverleg, d.d. 21-03-2013.
Dit regioprofiel is opgesteld met gebruikmaking van de regioprofielen uit de OTIB projecten CGO Gelderland en Overijssel en het Masterplan Zuid-Holland. Creative Commons Licentie
Dit werk is gelicenseerd onder Creative Commons Naamsvermelding Niet commercieel Gelijk Delen 3.0 Nederland licentie. Deze licentie laat anderen toe het werk te kopiëren, distribueren, vertonen, en op te voeren, en om afgeleid materiaal te maken, zolang de maker van het werk wordt vermeld, het werk niet commercieel gebruikt wordt en afgeleide werken onder identieke voorwaarden worden verspreid.
CGO Midden Nederland – Leidinggevende Monteur Elektrotechnische Installaties, niveau 4
1/9
Regioprofiel Leidinggevende Monteur Elektrotechnische Installaties, niveau 4 Regioprofiel In het samenwerkingsproject CGO Midden Nederland werken vijf ROC’s, vele bedrijven, Kenteq, Uneto-VNI, OTIB en het RPBI gezamenlijk aan een verbeteren en het versterken van het beroepsonderwijs. Een van de activiteiten van het project is het uitwerken van zogenoemde regioprofielen. Een regioprofiel is de concretisering van een uitstroomprofiel van de Kwalificatiedossiers Installeren. Het regioprofiel bevat: De (minimale) beroepshandelingen die de monteur op het betreffende niveau moet beheersen als beginnend beroepsbeoefenaar De vereiste theorie in inhoud en niveau De attitude/beroepshouding Bij de beroepshandelingen wordt vermeld of deze behoren tot de “basis” (= het programma dat voor iedereen geldt) of tot het “extra” pakket (= specialisme van een bedrijf, verdieping, plus-pakket, keuzemogelijkheid). Uitgangspunt voor deze laatste invulling zijn specifieke behoeften van leerlingen en bedrijven. Daarbij geldt: breed opleiden voor de regio, specifiek voor een bedrijf/deelnemer. De vereiste theorie is uitgewerkt naar onderwerpen. Per onderwerp is onderscheid gemaakt naar kennis (= de leerling moet globaal begrijpen wat het onderwerp inhoudt; er heeft geen verdieping plaats met formules en verdiepingsopgaven) en verdieping (= van de leerling wordt verwacht dat hij over de onderwerpen opgaven kan maken met gebruik van enkelvoudige formules). De attitude/beroepshouding is de uitwerking van de niet-technische competenties.
Werkwijze De regioprofielen zijn uitgewerkt door een werkgroep, bestaande uit vakdocenten van verschillende ROC’s, vakdeskundigen van bedrijven en een opleidingsadviseur van Kenteq (= de voorzitter en rapporteur van de werkgroep). De conceptuitwerking is voorgelegd aan de scholen en het RPBI. De eerste versie van het regioprofiel wordt met de achterban van de bedrijven en scholen besproken. Hierbij is in het bijzonder inbreng gevraagd van de kleinere bedrijven (deze hebben minder mogelijkheden in menskracht om in de werkgroepen te participeren). De vaststelling van de regioprofielen vindt plaats door het directieoverleg Midden Nederland. Daarin zijn o.a. het RPBI Midden Nederland (gemandateerd namens alle installatiebedrijven in de regio) en vijf ROC’s vertegenwoordigd. In het schooljaar 2013-2014 testen de bedrijven en ROC’s de profielen uit. Op basis van de bevindingen in de praktijk zullen de werkgroepen de regioprofielen actualiseren voor het nieuwe opleidingsjaar (2014-2015).
1 Het
Regioprofiel beschrijft het wat van het onderwijs en doet geen uitspraken over het hoe van het onderwijs. theorie en attitude/beroepshouding komen in de onderwijsuitvoering in samenhang met elkaar aan bod. 3 Beroepshandelingen moet men breed zien in de context van het beroep, bijvoorbeeld het leggen en aansluiten van kabels; dit kunnen sterkstroom-, maar ook data-, telefoon-, brandmeld- en/of beveiligingskabels zijn. 4 De landelijke programma’s voor rekenen en taal en voor Leren, Loopbaan en Burgerschap zijn als bijlagen van toepassing. 2 Beroepshandelingen,
CGO Midden Nederland – Leidinggevende Monteur Elektrotechnische Installaties, niveau 4
2/9
Leidinggevende Monteur Elektrotechnische Installaties, niveau 4 Beroepshandelingen Bij de beroepshandelingen wordt aangegeven of deze behoren tot: de Basis = het programma dat voor iedereen geldt; het Extra pakket = specialisme van een bedrijf, verdieping, pluspakket, keuzemogelijkheid. Uitgangspunt voor deze invulling zijn specifieke behoeften van leerlingen en bedrijven. Daarbij geldt: breed opleiden voor de regio, specifiek voor een bedrijf/deelnemer. Beroepshandeling
Algemeen Veiligheid, gezondheid en milieu (VCA VOL) Toezicht op de uitvoering van kwaliteit, Arbo en milieu (Kam) Duidelijk communiceren met in- en externe klanten en collega’s Plannen en organiseren van mensen en middelen Instructies, bijeenkomsten, organiseren en vastleggen Toolboxmeetings plannen en vastleggen Voorbereiden van het werk (bestel- en afleverbonnen) Kwaliteit leveren (volgens bedrijfsnormen/productiviteit) Werkbonnen invullen en archiveren Tekeningen lezen, aanpassen en archiveren Afwijkingen signaleren in tekening en bestek Leidinggeven Het instrueren en begeleiden van monteurs Gesprekstechnieken toepassen, begeleiding, slecht nieuws Beoordelen van monteurs en hun competenties Intake en introductie organiseren en uitvoeren Communiceren in woord en geschrift Inzicht in effect eigen gedrag Communiceren in een vreemde taal Engels Duits
Basis
X X X X X X X X X X X
X X X X X X
X X
Leidingaanleg Positioneren van leidingen en materieel Controleren volgens norm NEN…., NPR en richtlijnen Kabelgoten, ladderbanen selecteren en monteren Bevestigingsmaterialen selecteren en toepassen Sparingen in bouwkundige constructies controleren Tussencontrole op de aanleg
X X X X X X
Meer- en minderwerk Opnemen van meer- en minderwerk Inzicht in calculatiemethode
X X
CGO Midden Nederland – Leidinggevende Monteur Elektrotechnische Installaties, niveau 4
Extra
3/9
Beroepshandeling
Basis
Projectadministratie Detailplanning maken en bewaken Materiaal bestellen Gereedschap en klimmateriaal selecteren en bestellen Werkplekinspectie Gestructureerd administreren van o.a. afspraken, meer-/ minderwerk, weekstaten, toolboxen
Extra
X X X X X
Installeren (positioneren) van Algemene (gebouwgebonden) elektrotechnische installaties Gebouwbeheerssystemen Datanetwerken, telecominstallaties Brand- en inbraakbeveiliging, toegangscontrole, cameratoezicht Verkeerssignalering (openbare) Verlichtingsinstallaties
X X X X X X
Opleveren van diverse installaties Instructie geven aan gebruikers van de installatie Opleverrapport invullen/aanpassen In bedrijf stellen van diverse installaties
X X X
Vereiste theorie De minimale theorie voor de Leidinggevende Monteur Elektrotechnische Installaties op niveau 4 is uitgewerkt in een aantal onderwerpen. Per onderwerp is onderscheid gemaakt naar: Basis = van de leerling wordt verwacht dat hij over de onderwerpen opgaven kan maken met gebruik van formules, normen en de werking kan uitleggen. Extra = als een leerling extra onderwerpen, nodig heeft om te kunnen functioneren binnen de BPV (in zijn leerbedrijf). De verbreding kan bestaan uit, het maken van opgaven met gebruik van formules, normen en de werking kan uitleggen. Onderwerp
Basis
Extra
Rekenen/praktische wiskunde Zie Kwalificatie Leidinggevend monteur niveau Y1 Tekenen Lezen van tekeningen en schema’s Revisie tekeningen op papier aanpassen Archiveren en documenteren van tekeningen
X X X
Praktische /ontwerpen Berekenen/selecteren van ladderbanen, kabelgoten Praktisch inzicht in leidingberekening
X X
CGO Midden Nederland – Leidinggevende Monteur Elektrotechnische Installaties, niveau 4
4/9
Onderwerp Meer- en minderwerk Opnemen van meer- en minderwerk en inzicht in calculaties
Basis
Extra
X
Algemeen Rapporteren Plannen Instrueren Organiseren van een projectenorganisatie Omgangskunde Leidinggeven en communiceren Kwaliteits-, Arbo- en milieu-eisen
X X X X X X X
Engelse taal Technische documentatie lezen en interpreteren Instructie geven in het Engels
X X
Duitse taal Technische documentatie lezen en interpreteren Instructie geven in het Duits
X X
Gebouwgebonden installaties Volgens de norm NEN ...... en richtlijnen NPR Positioneren leidingen en toestellen
X X
Gebouwbeheerssystemen Kennis van bussystemen (voorbeeld KNX) Kennis van opnemers en communicatiemethoden
X X
Data- en telecomnetwerken Selecteren/positioneren van datanetwerken Kennis van connectoren en leidingen
X X
Verlichtingstechniek Verlichtingstechniek in context van het beroep Realiseren buitenverlichting en verlichting terreinen
X X
Bouwkundige voorzieningen Aangeven volgens voorschrift doorvoeringen en sleuven Sparing kunnen controleren Brandvrij en geluidsarm gelegd Bouwkundige tekeningen lezen
X X X X
In bedrijf stellen, beproeven en opleveren Meten van aardverspreidingsweerstand Meten circuitweerstand Meten isolatieweerstand Testen aardlekschakelaars
X X X X
CGO Midden Nederland – Leidinggevende Monteur Elektrotechnische Installaties, niveau 4
5/9
Onderwerp
Basis
Testen beschermingscontacten en aardleidingen Visuele inspectie Invullen opleverrapporten, nut en noodzaak herkennen
Extra
X X X
Elektrisch aansluiten van diverse installaties CV-installaties, kleppen en thermostaten Luchtbehandelingstoestellen Warmtekrachtkoppelingen en Hr E Warmtepompen Zonnecollectoren Photo Voltaísch
X X X X X
Attitude/ Beroepshouding In het kwalificatiedossier zijn de relevante competenties opgenomen (= kolom Competenties). Kortom wat de Leidinggevend Monteur Elektrotechnische Installaties op niveau 4 moet laten zien als juiste Attitude/beroepshouding, is uitgewerkt in de eerste kolom. Attitude/ beroepshouding behorende bij:
Competenties
-
-
-
-
-
Geeft leiding aan monteurs en coördineert de werkzaamheden Aansturen monteurs en onderaannemers Adviseren, vragen beantwoorden, constructieve feedback geven zodat de monteurs kunnen uitgroeien naar de gestelde eisen en zelfstandigheid Is gemotiveerd/ enthousiast Stelt zich collegiaal op Kan goed samenwerken, overleggen en afstemmen Bespreekt problemen met zijn collega’s Signaleert onveilige situaties Neemt deel aan: Toolboxmeeting, werkoverleg/werkverdeling Overlegt met klant, overige onderaannemers/leveranciers Overleg met interne en externe klanten Duidelijk uitleggen en toelichten Vult en verwerkt vereiste formulieren, werkbonnen Rapporteert klachten, incidenten en verbetervoorstellen zodat er een duidelijke en doelmatige informatiestroom ontstaat Kan vanuit tekeningen werkzaamheden uitvoeren Zoekt zelf naar oplossingen, toont eigen initiatief, is besluitvaardig Kan werken onder druk, weet prioriteiten te stellen Toont inzet, werktempo, doelmatigheid, heeft discipline Heeft gevoel voor ruimte, richting en benodigde montagetijd Zet de juiste gereedschappen en materialen in
-
Beslissen en activiteiten initiëren ( A) Aansturen ( B ) Begeleiden (C)
-
Samenwerken en overleggen (E)
-
Presenteren ( I )
-
Formuleren en rapporteren (J)
-
Vakdeskundigheid toepassen (K)
-
Materialen en middelen inzetten
CGO Midden Nederland – Leidinggevende Monteur Elektrotechnische Installaties, niveau 4
6/9
Attitude/ beroepshouding behorende bij: -
-
Heeft zorg voor gereedschap en materieel Verspilt geen onnodig materiaal of gereedschap Mensen en middelen organiseren Tijd indelen, voortgang bewaken Het bestek/offerte toepassen Werkt ordelijk en zorgvuldig De uitgevoerde werkzaamheden voldoen aan de norm Heeft voldoende sociale vaardigheden Installaties vervaardigen volgens tekeningen, geldende normen, Arbo-, veiligheids-, milieu- en bedrijfsvoorschriften, binnen de afgesproken tijd en volgens de gestelde kwaliteitseisen Op een systematische manier de installatie vervaardigen en beproeven
Competenties (L) -
Plannen en organiseren (Q)
-
Op behoeften en verwachtingen van de “klant” richten (R)
-
Kwaliteit leveren (S)
Vor mgevi ng Regi opr ofiel en
CGO Midden Nederland – Leidinggevende Monteur Elektrotechnische Installaties, niveau 4
7/9
Toelichting niveaus Monteur, Eerste monteur en Leidinggevende Monteur Werktuigkundige of Elektrische Installaties Monteur W of E Installaties
Niveau 2
Basis
Niveau 3 Niveau 4
Eerste Monteur W of E Installaties
Leidinggevende Monteur W of E Installaties
Extra Basis
Extra Basis
Extra
De Basis = het programma dat voor iedereen geldt. Het Extra pakket = specialisme van een bedrijf, verdieping, pluspakket, keuzemogelijkheid. Uitgangspunt voor deze invulling zijn specifieke behoeften van leerlingen en bedrijven. Daarbij geldt: breed opleiden voor de regio, specifiek voor een bedrijf/deelnemer.
Monteur Werktuigkundige of Elektrische Installaties Rol en verantwoordelijkheden De monteur werktuigkundige of elektrische installaties heeft een uitvoerende rol. Hij werkt onder supervisie van een (vakvolwassen) collega, leidinggevende of een project-/ bedrijfsleider. Bij onbekende situaties raadpleegt hij zijn leidinggevende. Hij is verantwoordelijk voor de kwaliteit van zijn eigen werk.
Complexiteit De monteur werktuigkundige of elektrische installaties werkt voor een deel volgens standaardwerkwijzen. Hij maakt gebruik van algemene basiskennis en basisvaardigheden op het gebied van installaties. Hij kan bij de uitvoering van zijn werkzaamheden altijd terugvallen op een vakvolwassen collega of leidinggevende.
Eerste Monteur Werktuigkundige of Elektrische Installaties Rol en verantwoordelijkheden De eerste monteur werktuigkundige of elektrische installaties heeft een uitvoerende en vaktechnische begeleidende rol. Hij werkt zelfstandig eventueel onder een leidinggevende of een project/bedrijfsleider. Hij speelt –binnen de grenzen- in op wisselende/onverwachte omstandigheden. Hij is verantwoordelijk voor de kwaliteit van zijn eigen werk en het resultaat van het werk van de monteurs die hij begeleidt. Tevens draagt hij verantwoordelijkheid voor de veiligheid op de werkplek.
Complexiteit De eerste monteur werktuigkundige of elektrische installaties werkt voor een deel volgens standaard werkwijzen. Een ander deel werkt kan hij naar eigen inzicht uitvoeren. Hij maakt gebruik van algemene kennis en vaardigheden op het gebied van installaties. Hij kan bij de uitvoering van zijn werkzaamheden altijd terugvallen op een leidinggevende.
CGO Midden Nederland – Leidinggevende Monteur Elektrotechnische Installaties, niveau 4
8/9
Leidinggevende Monteur W of E Installaties Rol en verantwoordelijkheden De Leidinggevende monteur werktuigkundige of elektrische installaties heeft een leidinggevende en uitvoerende rol. Hij werkt zelfstandig onder supervisie van een project-/ bedrijfsleider. Hij is verantwoordelijk voor de voortgang van het installatieproces op de werkplek en de kwaliteit van het op te leveren werk. Daarnaast is hij verantwoordelijkheid voor de veiligheid op de werkplek. De leidinggevende monteur geeft leiding aan en is vraagbaak voor een groep monteurs van diverse niveaus. Hij is aanspreekpunt voor externen. Hij installeert mee. Echter, hoe groter het project, hoe minder hij installeert. Bij echte grote projecten geeft hij alleen nog maar leiding.
Complexiteit De Leidinggevende monteur werktuigkundige of elektrische installaties heeft een diversiteit aan werkzaamheden. Hij werkt voor een deel volgens standaard werkwijzen. Een ander deel van het werk kan hij naar eigen inzicht uitvoeren. Hij maakt gebruik van specialistische kennis van en vaardigheden voor uitoefening van het beroep en theoretische kennis op het gebied van installaties en deelproducten. Hij kan bij de uitvoering van zijn werkzaamheden altijd terugvallen op een vakvolwassen collega of leidinggevende.
CGO Midden Nederland – Leidinggevende Monteur Elektrotechnische Installaties, niveau 4
9/9