Regioprofiel Noord: Technisch tekenaar Installatietechniek niveau 3 en Werkvoorbereider Installatietechniek niveau 4 1 juli 2013 Besproken door een expertpanel SBB TIB Noord op 4 april 2013 en 27 mei 2013. Voor deelnemers aan dit panel en een verslag van conclusies wordt verwezen naar www.rbpi.nl
Doel en achtergrond regioprofiel In het Actieplan Samenwerking Beroepsonderwijs Bedrijfsleven Technische Installatiebranche (SBB TIB) Noord werken OTIB, Uneto-VNI, Kenteq en de vijf ROC’s Friese Poort, Friesland College, Alfa College, Noorderpoort en Drenthe College gezamenlijk aan kwaliteitsverbetering van het Beroepsonderwijs. Een betere afstemming op de beroepspraktijk en het opleiden eenvoudiger maken voor de bedrijven vormen hiervoor belangrijke doeleinden. Een van de activiteiten van het project is het uitwerken van zogenoemde regioprofielen1 door bedrijfsleven en scholen gezamenlijk in expertpanels. Een regioprofiel is de 2 concretisering van een uitstroomprofiel van de Kwalificatiedossiers Installeren. Het regioprofiel bevat : De (minimale) beroepshandelingen3 die de tekenaar en werkvoorbereider op het betreffende niveau moet beheersen als beginnend beroepsbeoefenaar De vereiste theorie in inhoud en niveau De attitude/beroepshouding. Bij de beroepshandelingen wordt vermeld of deze behoren tot de “basis” (= het programma dat voor iedereen geldt) of tot het “extra” pakket (= specialisme van een bedrijf, verdieping, plus-pakket, keuzemogelijkheid). Uitgangspunt voor deze laatste invulling zijn specifieke behoeften van leerlingen en bedrijven. Daarbij geldt: breed opleiden voor de regio, specifiek voor een bedrijf/deelnemer. De vereiste theorie is uitgewerkt naar onderwerpen. Per onderwerp is onderscheid gemaakt naar basis en extra. Basis wil zeggen dat van de leerling wordt verwacht dat hij over de onderwerpen opgaven kan maken met gebruik van formules, normen en de werking ervan kan uitleggen. Extra verwijst naar een verbreding, dat een leerling extra onderwerpen nodig heeft om te kunnen functioneren binnen de BPV in zijn leerbedrijf. De beroepshouding is de uitwerking van de niet-technische competenties.
Werkwijze Het regioprofiel is voor het Noorden uitgewerkt door een expertpanel, bestaande uit vakdocenten van verschillende ROC’s en experts vanuit bedrijven. De regioprofielen zijn vastgesteld door de stuurgroep SBB TIB Noord. De profielen worden iedere drie jaar geactualiseerd door de expertpanels.
1 2
3
Het Regioprofiel beschrijft het wat van het onderwijs en doet geen uitspraken over het hoe van het onderwijs Beroepshandelingen, theorie en beroepshouding komen in de onderwijsuitvoering in samenhang met elkaar aan bod Beroepshandelingen moet men breed zien in de context van het beroep.
SBB TIB Noord is een samenwerkingsverband van Alfa-college, Drenthe College, Noorderpoort, ROC Friese Poort, Friesland College, Uneto-VNI, FNV-bondgenoten, CNV Vakmensen, De Unie, Kenteq en OTIB Pagina 1
BEROEPSHANDELINGEN
Beroepshandeling Algemeen
Technisch Tekenaar
Basis
Kunnen omgaan met veiligheid, gezondheid en milieu- regelgeving Klantgericht handelen Instructies geven Besprekingen bijwonen, overleggen en samenwerken Kwaliteit leveren (volgens bedrijfsnormen/productiviteit) Tekening Lezen en symbolen toepassen Werkvoorbereiden (bestel- en afleveringsbonnen) Opstellen van planningen Voortgang bewaken Het tekenen van installaties Het ontwerpen van installaties Het calculeren van installaties Het begeleiden van het installatieproces
Werkvoorbereider
Extra
Basis
X X
Extra
X X X X X X X X X
X X X X X
X X X X
VEREISTE THEORIE
Vereiste Theorie Tekenafspraken (normering)
Technisch Tekenaar
Basis
Extra
Werkvoorbereider
Basis
Algemene tekenafspraken NEN Bundel 10 (o.a. over tekensymbolen) Lijnsoorten en maten inschrijven Kennismaken met projectiemethoden Kennismaken met aanzichten en doorsneden Doorsneden/details maken Schaalindelingen
X X X X X X X
X X X X X
Natuurkunde Massa Volume Massadichtheid Krachten Massa stomen Uitzetten en krimpen Energie Volumestroom Vermogen
X X X X X X X X X
X X X X X X X X X
X X
X X X X X X X X X X X X X X
Het bestuderen van een opdracht/bestek STABU-bestek kunnen lezen/filteren (STABU standaard) Afwerkstaat kunnen lezen Kiezen van de juiste materialen en gereedschappen NEN 1078 (Gasvoorziening) NPR 3378 (werkbladen gasvoorziening) NEN 1087 (Ventilatie van woongebouwen) NEN 3028 (Veiligheidseisen CV-installaties) NEN 1006 (leidingwaterinstallaties) VEWIN-werkbladen (incl. regels legionella) ISSO 55 NEN 3214 (Aanduiding riolering op tekening) NEN 3215 (Binnenriolering) NTR 3216( Werkbladen Riolering) NEN 1594 (drogeblusleiding)
X X X X X X X X
Extra
X X
SBB TIB Noord is een samenwerkingsverband van Alfa-college, Drenthe College, Noorderpoort, ROC Friese Poort, Friesland College, Uneto-VNI, FNV-bondgenoten, CNV Vakmensen, De Unie, Kenteq en OTIB Pagina 2
ISSO Brandveilige doorvoeringen NEN 2322 Principe schema's NEN 3048 symbolen pijpleidingen ISSO 18 Leidingnetberekening ISSO 51 Warmteverliesberekening ISSO 8 Koellastberekening
X X X
X X X X X X X
Het kunnen lezen van bouwkundige tekeningen Plattegronden Funderingstekeningen incl. heipalen Detailtekeningen Stramienindeling Bestektekeningen en vertaling in bouwkundige tekening Hoogte ruimten Wel of geen systeemplafonds Rechteronderhoek Wel of geen kruipruimte Draairichting van deuren Trappenindeling Renvooi Holle of gemetselde wand Kanaal of breedplaatvloeren Wandafwerking Doorsnede tekeningen (A -A) Brandwerendheid Brandscheiding
X X X X X X X X X X X X X X X X X X
X X X X X X X X X X X X X X X X X X
Het kunnen lezen van tekeningen van andere bouwpartners Kabelgotentekeningen Coördinatietekeningen Keukenopstellingstekeningen Sprinklerinstallaties Indelingstekeningen Plafondrastertekeningen Bestektekeningen
X X X X X X x
X X X X X X X
X X
X X X
X X X X
X X X X X X
X X X X X X
X X X X X X X X X X
4
50 – Dakgoten en hemelwater Principewerking hemelwaterinstallaties Normen NEN 3215 en NTR 3216 toepassen Dimensioneren hemelwaterinstallaties 51 – Binnenriolering Principewerking afvoerinstallaties Vuilwaterpompen Afscheiders en putten Normen NEN 3215 en NTR 3216 toepassen Dimensioneren afvoerinstallaties Afscheiders en putten berekenen 52 – Waterinstallaties Principewerking tapwaterinstallaties Brandslanghaspels Watertappompen Drukverhogingsinstallaties Warmtapwateropwekkers Normen NEN 1006 en werkbladen toepassen Dimensioneren tapwater installaties koud en warm Boilers Circulatiepompen Drukverhoging Sprinklertechniek Normen ISSO 55.1 en 55.2 legionella 4
X X
Uitwerking van onderdeel bouwkundige tekeningen is op zich goed, wordt erg vanzelfsprekend gevonden.
SBB TIB Noord is een samenwerkingsverband van Alfa-college, Drenthe College, Noorderpoort, ROC Friese Poort, Friesland College, Uneto-VNI, FNV-bondgenoten, CNV Vakmensen, De Unie, Kenteq en OTIB Pagina 3
53 – Sanitair Sanitaire componenten Geboden toegang Sanitairschetsen Principeschema's 54 – Brandbestrijdingsinstallaties Brandslanghaspels Sprinklerinstallatie Brandpompen Drogeblusleiding Poederblussers 55 – Gasinstallaties Principewerking gasinstallaties Gasmeter Druk reduceren Afblaasveiligheden Normen NEN 1078 toepassen Dimensioneren gasinstallaties 60 – Verwarmingsinstallaties Principewerking CV-installaties Warmte en warmteoverdracht Warmteopwekkers (ketel, warmtepomp, etc) Warmteoverdracht bij centrale verwarming Soorten verwarming (LVT) CV-installaties Pompen Expansievoorziening Beveiliging Inregelafsluiters Regelkleppen (twee- of drieweg) Installatietypen en leidingtypen Appendages Radiatoren en convectoren Warmteafgifte-elementen (radiator, vloer, etc) Andere verwarmingslichamen Duurzame verwarmingssystemen Normen NEN 3028 en 1087 toepassen Dimensioneren CV-installaties ISSO 18 Berekenen warmteverlies ISSO 51 Hydraulische schakelingen ISSO 44 61 – Ventilatieen luchtbehandelingsinstallatie Principewerking ventilatie-installaties Mechanische/natuurlijke ventilatiesystemen Luchtverwarmingssystemen Luchtbehandelingskasten Luchtverhitters Luchtgordijnen Fancoil-units Inductie-units Roosters (inblaas, aanzuig, etc) Ventilatoren Brandkleppen Geluiddempers Regelkleppen (VAV, CAV, etc) Stoombevochtigers LB-kasten Normen NEN 1087 toepassen Dimensioneren van ventilatie-installaties (o.a. kanalen) Principewerking koelinstallaties incl. warmtepomp Normen ISSO 8 koellast
X X X X
X X X X
X
X
X X
X X X
X
X X X X X
X X X X X X
X X X X X X X X X X X X X X X X X X
X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X
X
X X X X X X X X X X X X X X X X X
X X X X X X X X X X X X X X X X X X X
SBB TIB Noord is een samenwerkingsverband van Alfa-college, Drenthe College, Noorderpoort, ROC Friese Poort, Friesland College, Uneto-VNI, FNV-bondgenoten, CNV Vakmensen, De Unie, Kenteq en OTIB Pagina 4
Berekenen koellast ISSO 8 62 – Koelinstallaties Koudeopwekking (koelmachine, bronnen, etc) Pompen Expansievoorziening Beveiliging Inregelafsluiters Regelkleppen (twee- of drieweg) Koudeafgifte-elementen (vloer, plafond, etc) Wetten, regels en vergunningen Wetten en regels Normen Overleg brandweer Overleg energieleverende bedrijven (netbeheer) Bouwbesluit Samenhang en regelgeving Inhoud bouwbesluit Regeltechniek Principe/methode van inregelen Toegepaste componenten van inregelen Regelschema's Elektrotechniek algemeen Toegepaste elektrotechnische componenten Brandmeldpaneel Regeltechnische omschrijving (RTO) kunnen lezen Materiaalstaat maken Montagetechnieken Logistiek handelen Indirecte werkzaamheden Bouwkundige voorzieningen Kostprijs bepalen (meerwerk) Manuren Werk derden Montagetijden (Uneto-VNI) Kortingsstaffels Voorkeurslijst leveranciers Brutoprijs Nettoprijs Inclusief/exclusief BTW Indirecte kosten Eindstaat Opstellen offerte Open begroting Inkoopvergelijk Inschrijfbiljetten Bedrijfsorganisatie Plannen Bouwkundige planning lezen Opstellen uitvoeringsplanning
X
X X X X X
X X X X X X X
X X
X X X X
X
X X
X X
X
X
X X X X X X
X X X X
X X X X X X X X X X X X X X X X X X
SBB TIB Noord is een samenwerkingsverband van Alfa-college, Drenthe College, Noorderpoort, ROC Friese Poort, Friesland College, Uneto-VNI, FNV-bondgenoten, CNV Vakmensen, De Unie, Kenteq en OTIB Pagina 5
BEROEPSHOUDING In het kwalificatiedossier zijn de relevante (niet-technische) competenties opgenomen (= kolom “Niettechnische competenties”). Wat de Leidinggevend Monteur Elektrotechnische Installaties op niveau 4 moet laten zien als juiste “Attitude/beroeps- houding”, is uitgewerkt in de eerste kolom. Beroepshouding
Zoekt zelf naar (nieuwe) mogelijkheden en/of belemmeringen en raadpleegt waar nodig anderen Is in staat gestructureerd te werken Is in staat goed te overleggen met interne collega's
Technisch Tekenaar
Basis X X X
Is in staat goed te overleggen met collega's van andere disciplines Kan zich vanaf tekening verplaatsen in het gebouw Is in staat een goede bijdrage te leveren aan vergaderingen
X X
Gaat discreet om met klantgegevens
X X X
X X X
X X
Heeft commercieel inzicht Kent het waarom van activiteiten en ziet eigen rol in kader van totale proces Is in staat om de firma op goede wijze te vertegenwoordigen
Basis X
X X X X X X
Weet een goede weergave te geven van gemaakte afspraken Kan goed planmatig / projectmatig werken
Extra
Werkvoorbereider
Extra
X
ciplines
SBB TIB Noord is een samenwerkingsverband van Alfa-college, Drenthe College, Noorderpoort, ROC Friese Poort, Friesland College, Uneto-VNI, FNV-bondgenoten, CNV Vakmensen, De Unie, Kenteq en OTIB Pagina 6
