Regioprofiel
Onderhoudsmonteur Installatietechniek, niveau 2 Versie 1 augustus 2010 Dit is een product van het project Samenwerking Competentiegericht Onderwijs Gelderland-Overijssel. Hierin werken de volgende ROC’s, bedrijven en brancheorganisaties samen: ROC Aventus, Deltion College, Graafschap College, ROC Landstede, ROC Nijmegen, Rijn IJssel, ROC Rivor, ROC van Twente en ROC A12 ROI Achterhoek Rivierenland, InstallatieWerk Oost & Flevoland, de Vrienden van Elektro Nijmegen, de Vrienden van Elektro& Installatietechniek Zwolle e.o., UnetoVNI, Kenteq en OTIB/ RBPI De bedrijven Breman, Burgers Ergon, El-Tec, Energie Service, Energiewachtgroep Zwolle, Feenstra Verwarming, Geas Energiewacht, Hearkens, Heijmans, Huisman Elektrotechniek, Imtech Building Services, Inviro, ITN, JWR Elektrotechniek, Kuijpers Installaties, Leertouwer, RTP Elektrotechniek, Unica Zwolle, Van den Berg Installateurs, Van Dorp Installaties, Wolter & Dros en Zeggelaar Beheer Het project wordt gefinancierd door OTIB en Kenteq Het projectmanagement berust bij bureau Batouwe
©
CGO Gelderland-Overijssel - Onderhoudsmonteur Installatietechniek niveau 2 / 1-8-10
Regioprofiel
Onderhoudsmonteur Installatietechniek, niveau 2 1 augustus 2010
Regioprofiel In het samenwerkingsproject Competentiegericht Onderwijs Gelderland-Overijssel werken de negen LPI’s, de negen ROC’s, Kenteq, Uneto-VNI en OTIB gezamenlijk aan de invoering van competentiegericht onderwijs. Een van de activiteiten van het project is het uitwerken van zogenoemde regioprofielen1. Een regioprofiel is de concretisering van een uitstroomprofiel van de Kwalificatiedossiers Installeren. Het regioprofiel bevat2: • De (minimale) beroepshandelingen die de monteur op het betreffende niveau moet beheersen als beginnend beroepsbeoefenaar • De vereiste theorie in inhoud en niveau • De attitude/beroepshouding. Bij de beroepshandelingen wordt vermeld of deze behoren tot de “basis” (= het programma dat voor iedereen geldt) of tot het “extra” pakket (= specialisme van een bedrijf, verdieping, plus-pakket, keuzemogelijkheid). Uitgangspunt voor deze laatste invulling zijn specifieke behoeften van leerlingen en bedrijven. Daarbij geldt: breed opleiden voor de regio, specifiek voor een bedrijf/deelnemer. De vereiste theorie is uitgewerkt naar onderwerpen. Per onderwerp is onderscheid gemaakt naar kennis (= de leerling moet globaal begrijpen wat het onderwerp inhoudt; er heeft geen verdieping plaats met formules en verdiepingsopgaven) en verdieping (= van de leerling wordt verwacht dat hij over de onderwerpen opgaven kan maken met gebruik van enkelvoudige formules)3. De attitude/beroepshouding is de uitwerking van de niet-technische competenties.
Werkwijze Elk regioprofiel is uitgewerkt door een werkgroep, bestaande uit vakdocenten van verschillende ROC’s, vakdeskundigen van bedrijven en een opleidingsadviseur van Kenteq (= de voorzitter en rapporteur van de werkgroep). De conceptuitwerking is voorgelegd aan de stuurgroep van het project. Daarin zijn alle LPI’s en ROC’s vertegenwoordigd. Na de voorlopige vaststelling door de stuurgroep heeft elk LPI/ROC het conceptregioprofiel met de achterban besproken. Hierbij is in het bijzonder inbreng gevraagd van de kleinere bedrijven (deze hebben minder mogelijkheden in menskracht om in de werkgroepen te participeren). Op-/aanmerkingen zijn verwerkt waarna de stuurgroep het regioprofiel heeft vastgesteld. In het schooljaar 2010-2011 testen de LPI’s en ROC’s de profielen uit. Op basis van de bevindingen in de praktijk zullen de werkgroepen de regioprofielen actualiseren voor het nieuwe opleidingsjaar (2011-2012).
1
Het Regioprofiel beschrijft het wat van het onderwijs en doet geen uitspraken over het hoe van het
2
Beroepshandelingen, theorie en attitude/beroepshouding komen in de onderwijsuitvoering in sa-
3
De landelijke programma’s voor rekenen en taal en voor Leren, Loopbaan en Burgerschap zijn als
onderwijs. menhang met elkaar aan bod. bijlagen van toepassing.
©
CGO Gelderland-Overijssel - Onderhoudsmonteur Installatietechniek niveau 2 / 1-8-10
1
Onderhoudsmonteur Installatietechniek niveau 2 Onderhoudsmonteur Installatietechniek Niveau 2 Niveau 3 Niveau 4
Basis
Servicemonteur Installatietechniek
Servicetechnicus
Extra
Basis (algemeen)
Extra
Basis (specialistisch)
Extra
Rol en verantwoordelijkheden Een onderhoudsmonteur installatietechniek voert zelfstandig onderhoud uit aan technische installaties die betrekking hebben op binnenklimaat, comfort en energie ten behoeve van de gebruiker(s) in opdracht van een klant (I). De onderhoudsmonteur installatietechniek voert zijn werkzaamheden uit op het gebied van verwarming/ koeling, (warm)tapwater en ventilatie (II). De onderhoudsmonteur is in staat installaties en toestellen te onderhouden, controleren en te beoordelen. De onderhoudsmonteur heeft kennis van ventilatiesystemen, installaties, toestellen, voorschriften, klantencontact, administratieve afhandeling en producten en diensten van een organisatie. De onderhoudsmonteur is in staat om kleine oneffenheden op te heffen (III). De onderhoudsmonteur is in staat om benodigde metingen te verrichten en te vergelijken met opgegeven waarden.
De uit te voeren werkzaamheden voor een onderhoudsmonteur installatietechniek in de praktijk zijn hierna vertaald naar beroepshandelingen.
©
CGO Gelderland-Overijssel - Onderhoudsmonteur Installatietechniek niveau 2 / 1-8-10
2
Beroepshandelingen
Bij de beroepshandelingen wordt aangegeven of deze behoren tot: • de “Basis” = het programma dat voor iedereen geldt; • het “Extra” pakket = specialisme van een bedrijf, verdieping, pluspakket, keuzemogelijkheid. Uitgangspunt voor deze invulling zijn specifieke behoeften van leerlingen en bedrijven. Daarbij geldt: breed opleiden voor de regio, specifiek voor een bedrijf/deelnemer.
Beroepshandeling
Basis
Onderhoud Onderhoud Onderhoud Onderhoud
ten behoeve van warm tapwater aan installatie met gasgeiser aan installatie met gasboiler aan installatie met zonneboilersystemen
X X X
Onderhoud Onderhoud Onderhoud Onderhoud Onderhoud Onderhoud
aan aan aan aan aan aan
X X X K* K*
verwarming/koeling installatie met lokale verwarming installatie met centrale verwarming/koeling installatie met CR / VR / HR-combitoestel installatie met micro WKK installatie met warmtepomp
Onderhoud aan woningventilatie Onderhoud aan woningventilatie
X
Onderhoud aan luchtverwarming/ koeling Onderhoud aan installatie met luchtheater Onderhoud aan installatie met centrale luchtverwarming/koeling
X X
Extra
X X
De beroepshandelingen zijn per handeling uitgewerkt naar de componenten kennis, vaardigheden en attitude. De componenten zijn een niet vrijblijvende inhoud van de opleiding. De componenten worden in samenwerking met Kenteq in relatie gebracht met het kwalificatiedossier en vormen een niet vrijblijvende inhoud van de opleiding.
*
De onderhoudsmonteur installatietechniek moet wel kennis hebben van opbouw en principewerking van warmtekrachtkoppeling en warmtepompen.
©
CGO Gelderland-Overijssel - Onderhoudsmonteur Installatietechniek niveau 2 / 1-8-10
3
Kennis
De kennis die nodig is voor de Onderhoudsmonteur Installatietechniek niveau 2, is uitgewerkt in een aantal onderwerpen: •
“Kennis” = de kenniscomponenten die nodig zijn voor het betreffende onderwerp in de context van het beroep. In de uitvoering van het onderwijs, worden de kenniscomponenten ondersteund door practicum.
Kennis
©
Basis
Installatie principewerking ventilatiesystemen principewerking gasinstallatie principewerking leidingwater installatie principewerking clv/k systemen principewerking cv/k installatie toegepaste componenten ventilatiesystemen toegepaste componenten gasinstallatie toegepaste componenten leidingwater installatie toegepaste componenten clv/k systemen toegepaste componenten cv/k installatie basis mechanica basis rekenen / wiskunde benodigde meetapparatuur (druk, elektrotechnisch, rookgasanalyse) bronsystemen
X X X X X X X X X X X X X X
Toestellen principewerking mechanische ventilatie principewerking warmteterugwin unit principewerking gashaard/gevelkachel/sfeerhaarden principewerking luchtheater direct en indirect principewerking centrale luchtverwarming direct en indirect principewerking cv toestel principewerking CR / VR / HR-combitoestel principewerking gasgeiser principewerking gasboiler principewerking micro WKK principewerking zonneboilersysteem principewerking warmtepomp toegepaste componenten mechanische ventilatie toegepaste componenten warmteterugwinning toegepaste componenten gashaard/gevelkachel/sfeerhaarden toegepaste componenten direct gestookte luchtheater toegepaste componenten indirect gestookte luchtheater toegepaste componenten centrale luchtverwarmer direct toegepaste componenten centrale luchtverwarmer indirect toegepaste componenten cv - toestel toegepaste componenten CR / VR / HR-combitoestel toegepaste componenten gasgeiser toegepaste componenten gasboiler
X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X
CGO Gelderland-Overijssel - Onderhoudsmonteur Installatietechniek niveau 2 / 1-8-10
Extra
4
Kennis
©
Basis
toegepaste componenten micro WKK toegepaste componenten zonneboilersysteem toegepaste componenten warmtepomp
X X X
Water/luchtzijdig de wet van boyle en berekening stromingsleer basis Hydrodynamica eigenschappen van leidingwater basis stromingsleer basis aerodynamica berekenen van opwarmtijd van water berekenen van mengtemperaturen
X X X X X X
Verbrandingstechniek verschil tussen een open en gesloten verbrandingssysteem verbrandingsproces natuurkundige/scheikundige principes van verbranding
X X X
Regeltechniek principe / methode van inregelen toegepaste componenten van regelingen principe werking ruimtetemperatuurregelingen
X X X
Elektrotechniek elektrotechniek basis toegepaste elektrotechnische componenten
X X
Talen Nederlands
X
Voorschriften gasvoorschriften basis bepalingen m.b.t. stookruimten / opstellingsruimten leidingwater voorschriften basis bepalingen m.b.t. ventilatie persoonlijke beschermingsmiddelen
X X X X X
Organisatie veiligheidsvoorschriften binnen de organisatie kwaliteitseisen van het bedrijf producten en diensten organisatie
X X X
CGO Gelderland-Overijssel - Onderhoudsmonteur Installatietechniek niveau 2 / 1-8-10
Extra
5
Vaardigheden
De vaardigheden die nodig zijn voor de Onderhoudsmonteur Installatietechniek niveau 2, zijn uitgewerkt in een aantal onderwerpen.: •
“Vaardigheden” = de vaardigheidscomponenten die nodig zijn voor het betreffende onderwerp in de context van het beroep. In de uitvoering van het onderwijs, worden de vaardigheidscomponenten ondersteund met theorie.
Vaardigheden (De)monteren, reinigen en in bedrijf stellen (de)monteren, reinigen en in bedrijfstellen mechanische ventilatie (de)monteren, reinigen en in bedrijfstellen gebalanceerde ventilatie met of zonder warmteterugwinning (de)monteren, reinigen en in bedrijfstellen gashaard/gevelkachel/sfeerhaard (de)monteren, reinigen en in bedrijfstellen luchtheater (de)monteren, reinigen en in bedrijfstellen centrale luchtverwarmer (de)monteren, reinigen en in bedrijfstellen cv - toestel (de)monteren, reinigen en in bedrijfstellen CR / VR / HR cv (combi) toestel (de)monteren, reinigen en in bedrijfstellen gasgeiser (de)monteren, reinigen en in bedrijfstellen gasboiler inbedrijf stellen micro WKK (de)monteren, reinigen en in bedrijfstellen zonneboilersysteem inbedrijf stellen warmtepomp Installatie in bedrijf stellen energie-installatie in bedrijf stellen leidingwaterinstallatie in bedrijf stellen cv/k installatie tapwateraansluiting controleren en beoordelen cv-installatie bijvullen en ontluchten leidingwaterinstallaties controleren en beoordelen op dichtheid cv/k-installaties op dichtheid controleren zonneboilersysteem bijvullen appendages en beveiligingen beoordelen en/of vervangen kleine aanpassingen aan installaties uitvoeren een expansievat controleren en beoordelen gasinstallaties op dichtheid controleren en beoordelen gasaansluitleiding controleren en beoordelen lucht toevoer en afvoer roosters controleren en beoordelen luchtkwaliteit meten en rapporteren Waterzijdig volumestroom en temperatuur van tapwater meten het vermogen van een doorstroomtoestel berekenen en beoordelen cv/k zijdig hydraulisch inregelen kan hydraulisch schema/tekening lezen basis luchtstroom instellen
©
CGO Gelderland-Overijssel - Onderhoudsmonteur Installatietechniek niveau 2 / 1-8-10
Basis
Extra
X X X X X X X X X X X X
X X X X X X X X X X X X X X X
X X X X X
6
Vaardigheden Verbrandingstechiek verbranding en de ontsteking beoordelen en/of afstellen brander verbrandingstechnisch afstellen voordruk, werkdruk en verbruiksdruk controleren en beoordelen belasting en verbruik van een toestel controleren en beoordelen een opstellingsruimte op luchttoevoer en ventilatie controleren en beoordelen vlambeveiliging controleren en beoordelen een rookgasanalyse uitvoeren, beoordelen en rapporteren rookgasafvoer/luchttoevoer controleren en beoordelen
X X X X
X
Elektrotechniek universeelmeter gebruiken vlambeveiliging doormeten en beoordelen spanning meten en beoordelen stroom meten en beoordelen weerstand meten en beoordelen elektrische schema’s lezen algemeen ruimtetemperatuurregeling aansluiten netspanning meten en beoordelen circulatiepomp meten en beoordelen ventilatorspanning meten
X X X X X X X X X X
Talen zich goed uitdrukken in woord en geschrift (Nederlands)
X
Voorschriften gebruik maken van technische documentatie/voorschriften bepalen of technische installatie aan voorschriften
X X
CGO Gelderland-Overijssel - Onderhoudsmonteur Installatietechniek niveau 2 / 1-8-10
Extra
X X X X
Regeltechniek herkennen/instellen ruimtetemperatuurregeling
Organisatie en uitvoering werken a.h.v. onderhoudsrapport efficiënt werken rapporteert (zelfstandig) onvolkomenheden aan installaties aan leidinggevende en/of klant omgaan met communicatiemiddelen en computers benodigde tijd voor werkzaamheden goed inschatten/plannen gesprek c.q. overleg voeren met klant c.q. opdrachtgever en gebruikt hierbij de juiste aanspreekvorm
©
Basis
X X X X X X
7
Attitude
De attitude die voor Onderhoudsmonteur Installatietechniek niveau 2 nodig is, is uitgewerkt in een aantal onderwerpen: •
“Vaardigheden” = de vaardigheidscomponenten die nodig zijn voor het betreffende onderwerp in de context van het beroep. In de uitvoering van het onderwijs, worden de vaardigheidscomponenten ondersteund met theorie.
Attitude Veiligheid maakt gebruik van beschermingsmiddelen houdt rekening met veiligheid voor derden beoordelen installaties op veilig functioneren beoordelen opstellingsruimte mbt persoonlijke veiligheid werkt veilig beoordelen toegankelijkheid toestel Milieuvriendelijk werken gaat bewust om met afval en restproducten meldt onvolkomenheden aan installaties (bijv. te hoog energieverbruik door slechte inregeling) gaat bewust om met milieubelastende producten Werkt klantgericht verstrekt service en informatie aan klant/gebruiker toont aandacht voor de klant/gebruiker komt terug op niet beantwoorde vragen van de klant/gebruiker meldt klachten c.q. opmerkingen van klant/gebruiker aan leidinggevende
©
Basis
X X X X X X
X X X
X X X X
Werkt klantvriendelijk omgang met de klant netheid werkplek
X X
informeert de klant over de bedrijfsstatus van de installatie/werkzaamheden
X
Verantwoordelijkheid en zelfstandigheid voorraadbeheer auto administratieve afhandeling bezoek werkoverleg/ toolboxmeetings uiterlijk en voorkomen/dragen bedrijfskleding onderneemt waar nodig zelfstandig actie gaat zorgvuldig om met de ter beschikking gestelde bedrijfsmiddelen
X X X X X X
Samenwerking weet welke invloed zijn houding heeft op zijn omgeving contact met collegae rapporteert aan leidinggevende deelt opgedane kennis met collegae
X X X X
CGO Gelderland-Overijssel - Onderhoudsmonteur Installatietechniek niveau 2 / 1-8-10
Extra
8
Attitude Persoonlijke ontwikkeling leergierig, probeert de techniek te doorgronden verbetering persoonlijke eigenschappen d.m.v. zelfreflectie en evaluatie blijft op de hoogte door o.a. het lezen van vakliteratuur
Basis
Extra
X X X
Motivatie
stelt vragen toont inzet
©
CGO Gelderland-Overijssel - Onderhoudsmonteur Installatietechniek niveau 2 / 1-8-10
X X
9