NUMMER 7
JULI l97l
Maandelijks tijdschrift voor science-fiction en fantastiek. Informatief orgaan van S F A N Lidgeld + abonnement Gezinsabonnement Steunabonnement Losse nummers
: : : :
150 F 250 F 300 F 35 F
Redactieadres en verantwoordelijke uitgever : Paul Torfs, Melkmarkt 33, 2000 ANTWERPEN Eindredactie : Simon Joukes
INHOUDSTAFEL Het kletspraatje van de eindredacteur Beoordelingsrooster sf-reeksen De torens van nergens Science-fiction : a misunderstanding Bepaling van science-fiction door P. Versins SF in België nu Congresfanzine Horror Shop nr 7 Voor u gezien Seth Holt Gollem Sfancon II, werkvergadering Voor u gelezen Bibliografie van de Franse SF Literatuurlijsten Checklist van sf en fantastiek
Simon Joukes XX Julien C. Raasveld Julien C. Raasveld Xhoris Barlow Bog Teenstamper Betweter Willy Magiels Caleb Williams Willy Magiels Tom Bombadil Matin Box Robert Smets Tom Bombadil Simon Joukes Simon Joukes XX Eddy C. Bertin
Een kruisje in nevenstaand vakje betekent dat uw lidgeld uitgeput is, gelieve 150 F te storten op PCR 0.10 van het Gemeentekrediet van België voor oranjerekening nr 1751864/8/60 t.g.v. Paul Torfs. Dank U.
'It is a proud and lonely thing to be a fan'
3 5 8 14 15 16 19 20 21 26 28 30 34 42 45 48
3 ------------------------------------------------------————————HET KLETSPRAATJE VAN DE EINDREDACTEUR door Simon JOUKES -------------------------------------------------------———————Ik weet niet goed hoe ik er op een decente manier over kan spreken maar het is een feit dat het Bestuur en de Redaktie van deze vereniging zeer ontmoedigd en teleurgesteld zijn over de leden. Waarom ? Doodeenvoudig omdat een paar mensen zich letterlijk kapot hebben gewroet om een keurig Congres te organiseren om dan te moeten vaststellen dat de leden op 17 en 18 april laatstleden verstek hebben laten gaan. Op ons Congres kwamen namelijk zegge en schrijve 45 mensen opdagen, van wie een 15 leden (Bestuur inbegrepen) ! Hierbij wens ik in ieder geval hulde te brengen aan de SFAN-kern uit Gent die, zoals steeds, praktisch voltallig aanwezig was en die trouwens ook regelmatig aan het blad medewerkt. Van de de anderen geen spoor... Natuur1ijk hebben wij na het Congres over een en ander nagekaart en getracht de oorzaak van deze sof - die trouwens een flinke financiële ramp met zich meebrengt - op te sporen. Gebrek aan informatie kan het niet zijn, aangezien alle leden reeds maanden van tevoren op de hoogte waren gesteld. Zij ontvingen allen de "Sfancon Reports" en alle dagbladen hebben het congres aangekondigd zij het misschien op een iets minder uitgebreide manier dan verleden jaar. De toegangsprijs van 100,-F kon voor sommige minder kapitaalkrachtige leden misschien een handicap zijn maar het moet toch mogelijk zijn om die som op enkele maanden tijd te sparen. De afstand kan slechts een bescheiden rol spelen aangezien het gros van de leden in Antwerpen woont en er toch goede verbindingen zijn met de Scheldestad. Was het tijdstip misschien slecht gekozen ? Wij weten het niet. Wel weten wij dat er verleden jaar, voor het eerste congres, op ongeveer dezelfde datum twee keer meer mensen kwamen opdagen. Het enige zou dan zijn dat het programma niet interessant genoeg was ! Toch meenden wij dat er voor elk wat wils was: zaterdagmiddag een interessante businessmeeting met verkoop van tweedehandse boeken, 's avonds een party die zeer gezellig had kunnen zijn als er meer mensen waren geweest. Goed, het "akademische" gedeelte van zondagmorgen was misschien minder aantrekkelijk hoewel uiterst zinvol en belangrijk maar er waren dia's van sf-strips, een interview met Jan Jansen, gesprekken met Riemer Reinsma, Manuel van Loggem en Don Wollheim (en de leden zullen niet vaak de kans hebben om de samensteller van de belangwekkende anthologieën van Ace te ontmoeten - hij gaf overigens een opmerkelijke lezing over de toestand van de SF in de Verenigde Staten !), er was Katinka Lannoy die een verhaal voorlas, en, last but not least, de vertoning van enkele films. Men kan van smaak verschillen en dus zeggen dat sommige films goed waren en andere niet maar voor ieders gading was er in ieder geval ! Zelden - al zeggen we het zelf - werd er in Europa een zo volledig programma voorgesteld... en in ieder geval nog nooit in België. Trouwens, Jan Gysen van de BRT vond het nodig er niet minder dan twee uitzendingen aan te wijden. Zondagavond 18 april om 22 uur in "De zeven kunsten" en vrijdagavond 30 april om half acht op BRT 2.
4 Was ons Congres misschien te gespecialiseerd ? Wij geloven van niet: er werden (naar onze smaak althans) zeer veel algemene zaken gezegd die iedereen kon begrijpen. Ons besluit is dan ook dat de leden, die - wat hun niet kwalijk kan worden genomen - absoluut geen "Convention"-traditie kennen, gezondigd hebben uit onwetendheid zodat wij de spons over het hele geval zullen vegen en volgend jaar met een beter aangepast programma zullen komen. Wij denken dan meer aan een informele bijeenkomst met een veiling (deze van dit jaar mislukte jammerlijk wegens gebrek aan kopers !!), veel tweedehandse boeken, gesprekken tussen de leden onderling en een zo kort mogelijk officieel gedeelte voor de uitreiking van de prijzen. En misschien met één enkele film om de toegangsprijs zo laag mogelijk te houden (bijvoorbeeld een symbolische bijdrage van twintig frank of zoiets). Do me a favour: schrijf ons alstublieft wat u ervan denkt want anders gaan we volgend jaar weer een catastrofe tegemoet ! En ik mag u eraan herinneren dat de rode cijfers van het congres van dit jaar uiteindelijk door u worden vereffend, namelijk door middel van de lidgelden die u voor dit jaar hebt gestort. Dit is natuurlijk zeer jammer maar uiteindelijk niet onze schuld aangezien wij de kosten hadden berekend op een opkomst die min of meer gelijk zou zijn aan die van verleden jaar, waarbij wij natuurlijk wel verwachtten dat er een honderdvijftig mensen zouden komen wat de kas nog aardig zou hebben gespekt ! Nu moeten we integendeel het deficit uit de kas halen, zodat onze vrij rooskleurige financiële toestand van vóór het congres tot het verleden behoort. Nu ja, niets aan te doen: door schade en schande zullen we leren. Wel is het absoluut noodzakelijk dat u ons meer uw mening schrijft want anders ontstaat er een kortsluiting tussen Bestuur en leden met alle nare gevolgen vandien (cfr. Congres). En nu ik toch aan de Klaagmuur sta: waar blijven al uw reakties op artikels en verhalen die in Info-sfan worden gepubliceerd ? Ons blad is het enige SF-clubblad in de wereld dat maandelijks verschijnt en toch schijnt u dat heel gewoon te vinden. Wat zou u ervan zeggen als we eens drie of vier keer per jaar gingen verschijnen ? Zou u dat fijner vinden ? Mag ik er nogmaals op wijzen dat het lidgeld wat u betaalt lang niet toereikend is om een dergelijk tempo van verschijnen aan te houden en dat het enkele leden zijn die de SF in België wensen te stimuleren die hiervoor geld beschikbaar hebben gesteld (wat trouwens in de reeds verschenen financiële verslagen duidelijk tot uiting komt) ? Weet u dat het Bestuur nog geen enkele brief heeft ontvangen naar aanleiding van het verschijnen van de eerste, aan Eddy C. Bertin gewijde bundel SFAN SPECIAAL, wat nog eens een extra inspanning vereiste ? Eerlijk is eerlijk: u zult moeten toegeven dat het allemaal zeer ontmoedigend is en dat het Bestuur zich stilaan begint af te vragen of het wel zin heeft om ermee door te gaan. Zullen we de Club dan maar opdoeken ? Wij zijn er zeker van dat u dat niet wenst: welaan dan, laat het ons weten. Om u te helpen heeft het Bestuur gegrepen naar een typisch Belgisch systeem: een premie ! Wij loven een boekenbon ter waarde van 150,-F (het bedrag van uw lidgeld !) uit aan het lid dat ons vóór 31 juli de beste brief of bijdrage levert. Er is slechts één voorwaarde aan verbonden: het moet publiceerbaar zijn voor INFO-SFAN? hetzij als lezersorief (meningen en der-
5 gelijke) hetzij als artikel over één of ander onderwerp. En als deze aansporing niet helpt weet ik niet wat we nog meer kunnen doen (maar dat kunt u ons dan misschien schrijven !) Zo, tot volgende keer dan maar weer en hopelijk is er dan een kentering ten goede gekomen. --------------------------------------------------------------BEOORDELINGSROOSTER VAN BIJ NEDERLANDSTALIGE UITGEVERIJEN VERSCHENEN SF-REEKSEN ----------------------------------------------------------————Ten behoeve van talrijke SF-fans die pas onlangs tot het genre bekeerd zijn of die bijna uitsluitend in het Nederlands verschenen SF-werken lezen, heeft de redaktieraad besloten regelmatig lijsten te publiceren van vertaalde boeken, samen met een summiere beoordeling door verschillende personen. De redaktie hoopt dat deze lijsten een nuttige leidraad zullen zijn voor de leden. MEDEWERKERS KWOTERINGSTEKENS Willy Magiels WM XXX = beslist een must ! Simon Joukes SJ XX = warm aanbevolen Eddy C. Bertin EB X = lang niet gek Danny De Raeve DR O = 't kan nog net Jan Jansen JJ OO = nee, liever niet OOO = in geen geval, rot ! - = (nog) niet gelezen I. Uitgeverij MEULENHOFF - Amsterdam SF-Pockets en Dubbelsterren ================================== AUTEUR REEKSNR ——————- ———————-
TITEL —————
KWOTERINGEN WM SJ EB DR JJ -----------------————————-
Anderson Poul Asimov Isaac
Vlaag van verstand (Brainwave) De stalen holen (Caves of steel) De blote zon (Naked Sun) Sterrenhoop (Starswarm) Aarde-werk (Earthwork) De brandende aarde (The burned world) De verdronken aarde (The drowned world) De kristallen aarde (The crystal world) Doodlopend strand Het rijk van de tijd (Times without Number)
X
X
-
-
XX
XX
XXX
XXX
-
XX
XX
XXX
XXX
X
XX
O
-
OO
-
X
X
X
-
-
X
OO
X
X
XX
X
OO
XX
XXX
X
X
-
XX
XX
-
X
X
O X
XXX X
XXX
X XXX
Aldiss Brian Ballard John G.
3 2 12 11 23 6 15 24
Brunner John
37 7
6 AUTEUR -----Clement Hall Disch Thomas
NR -18 9 36
Davidson Avram Daventry John Farmer José Philip
10 38
Grovis Harrison Harry
13 5
8 30
22 40
Heinlein Robert
1 35
Herbert 42 Frank Hill 29 Ernest Kornbluth C. 4 Pohl F. Lafferty 34 Raphael A. Leiber Fritz Niven Larry Russell Erik F. Smith Cordwainer Schmitz James H. Sturgeon Theodore
31 39 19 33 27 28
TITEL ----In twee fasen water (Close to critical) De uitroeiers (The Genocides) Kamp-concentratie (Camp Concentration) Wachters van het web (Watchers of the Maze) Een man die dubbel deed (A Man of Double Deed) Binnenste Buiten (Inside Outside) Vreemde verwanten (Strange Relations) Duvels en orangje moeren Doodstrijd op Pyrrus (Deathworld I) Doodstrijd in Appsala (Deathworld II) Bill, de held van de Melkweg (Bill, The GaLactic Hero) Verdwaald tussen de Sterren (Orphans in the Sky) Pad van Roem (Glory Road)
WM -— XX
SJ —X
EB —XX
DR —-
JJ —XXX
XX
XX
-
X
XX
X
XXX OO
-
-
X
X
-
XX
-
-
X
-
-
O
XX
XX
X
-
X
X
XXX -
-
-
De blik van Heisenberg (The Eyes of Heisenberg) Jammer van de Aarde (Pity about Earth) Wolfsklauw (Wolfsbane) De avonturen van kapi(tein Roodstorm (Space Chantey) De Zwerver (The Wanderer) Neutronster (Neutron Star) De grote uittocht (The Great Explosion) Heren en Knechten De heksen van Karres (The Witches of Karres) Venus plus X (Venus plus X)
OOO XX XX
XX
OO -
XXX
O
X
X
-
XX
X
X
XX
-
X
XXX XX
X
-
X
XX
X
X
-
X
-
X
-
-
X
O
X
-
-
O
OO
XX
X
X
X
X
O
OO
-
O
XX
XXX X
-
X
-
XX
XX
-
-
XXX XX
XX
-
-
O
X
X
-
XX
XX
XX
-
-
-
X
O
XXX -
O
7 AUTEUR -----Vance Jack
NR -16 20 25 32 41
Van Herck Paul Van Vogt Alfred E.
14
Vonnegut Kurt
26
17 21
TITEL ----Een Stad vol Chasch (City of the Chasch) De sterrekoning (The Star King) Onder de Wankh (Servants of the Wankh) De moordmachine (The Killing Machine) De Dirdir ((The Dirdir) Sam, of de Pluterdag
WM -XX
SJ -X
EB --
DR -X
JJ --
O
O
O
-
X
O
X
-
-
X
-
XX
-
-
X
X
X
-
-
-
XX
XX
XX
X
XX
De wereld van Null-A (World of Null-A) De schakers van Null-A (The Players of Null-A) De grote pianola (Player Piano)
XXX XXX XX
-
XX
XXX XXX XX
XX
X
X
-
XX
X
-
-------------------------------------------------------------——FANZINES FANZINES FANZINES FANZINES FANZINES FANZINES FANZINES Wat is een fanzine ? Een fanzine (= fan magazine) is het persoonlijk produkt van één of meer SF-fans. Het is een - gewoonlijk maar niet noodzakelijk - gestencild blad met eigen verhalen en art work, eigen bibliografieën of meningen aangaande auteurs en fans, eigen strips, antwoorden op brieven, scheldpartijen, polimieken, enz. Het wordt gratis verspreid onder SFkennissen in binnen- en buitenland (of althans voor een symbolische abonnementsprijs) en het verschijnt op onregelmatige tijdstippen, d.w.z. wanneer de samensteller tijd, geld en zin heeft om zijn fanzine te maken. Iedere fan die zich respekteert heeft weleens een fanzine verspreid of eraan meegewerkt. Wat stellen wij vast: behalve onze ex-voorzitter Julien Raasveld die een bijzonder goede fanzine, namelijk "Parallax" verspreidt, ontvingen wij tot op heden nog steeds geen fanzines van de leden. Ga daarom onmiddellijk aan de slag en zend ons uw eerste produkten ter bespreking in de "Fanzine Corner" ! Of, als je niet de mogelijkheden bezit om zoiets te doen, schrijf artikels voor INFO-SFAN, teken illustraties die reproduceerbaar zijn op stencil, en stuur het ons toe: er zal wel wat bij zijn wat geschikt is voor ons blad. Doe het ! Be a man, vote SFAN ! FANZINES FANZINES FANZINES FANZINES FANZINES FANZINES FANZINES -------------------------------------------------------------——-
8 DE TORENS VAN NERGENS
Julien C. Raasveld
----------------------------------------------------------Verborgen in het vloeibare landschap tikt een uurwerk als een vertraagd machinegeweer, losgerukt uit zijn vaste zekerheid van tijd. Torens, waaromheen het zand waait als de fluistering van een amorf schepsel, bedekken de vlakte. "Best zou zijn te spreken zonder woorden," fluistert Irena. "Vage bedekte symbolen te uiten, als langzaam ineenvloeiende pastelkleuren van begrip." Purper. Purper is het licht waartegen een vogel vreedzaam klapwiekt. Een skelet steekt uit het zand omhoog, de armen gestrekt in de richting van een toren, waarop een gigantisch oog geschilderd staat. Malcolm loopt om het bouwwerk heen, betast de gitzwarte steen waarin geen voeg te vinden is. "Geen ingang," zegt hij. "Wat betekenen deze hiëroglyfen van onwerkelijkheid ?" In de stad aan de rand van de vlakte dikteert dokter Karanamaru traag aan zijn sekretaresse. "Het gevoel van onwerkelijkheid in de omgeving van de torens is scherp. Het lijkt of er iets met het eigen, persoonlijke tijdsgevoel plaatsvindt. Een gevoel alsof visioenen uit een ver verleden of een niet te bepalen toekomst zich zullen voordoen, wordt ergens in de menselijke geest geboren. Geen wonder dat de streek rond de vlakte door de bewoners verlaten is. Naar de tonelen die zich hier afgespeeld hebben kunnen we alleen maar gissen. Feit is, dat de skeletten die rond de torens te vinden zijn, waarschijnlijk deze van de vermiste personen zijn. De doodsoorzaken zijn nog niet te bepalen, maar gewelddadig zijn ze in elk geval niet. Tenminste niet in zulke zin dat wij ze nu reeds zouden kunnen begrijpen." Buiten is het alsof een reusachtig oog knippert, zo verspringt het licht van dof naar scherp. Malcolm en Irena lopen langzaam terug naar hun witte Mustang, het stof stuift voor hun voeten omhoog als een massa minuscule verschrikte wezentjes. Malcolm is hierheen gekomen onder druk van een obsessie: in het vreemde, onbepaalde gevarselement dat de torens vormen, te kunnen leven. De paniek van de bevolking, haar vlucht, heeft hem aangetrokken zoals de pyromaan verlokt wordt door een doosje lucifers: onweerstaanbaar. De verwachte en verlangde eenzaamheid is echter doorbroken. Doktor Karanamaru en zijn sekretaresse Jasmijn, die het mysterie van de torens trachten te ontsluieren (ontluisteren ?). En Irena, de onbekende blonde vrouw met de donkere bril die hem de eerste dag vanuit de vlakte tegemoet trad. Wie is Irena, een geobsedeerde vreemdeling zoals hij ? In de intimiteit van de wagen tracht Malcolm zich daarvan te overtuigen, maar hij weet dat zijn schatting van de waarden ergens verkeerd is. "Wie ben je, Irena ?" Zij glimlacht hem toe, een droevige madonna. "Spreken is haast overbodig, de wind heeft geen woorden nodig.' Ergens is het antwoord verborgen, maar hij ziet het niet.
9 "Je praat langs me heen. Je antwoorden zijn onzinnig. Ben je, net als ik, gefascineerd ?" Zij schudt het hoofd, klemt de tanden opeen. Grimmig schiet de wagen vooruit in een wolk van zand. Het zand. Het zand dat langzaam terrein verovert, nu reeds in do straten van de stad ligt. Een gevolg van de torens ? "Denk je dat het zand van de torens komt, dokter ?" vraagt Malcolm aan dokter Karanamaru in de bar van het hotel, waar ze zich allevier geïnstalleerd hebben. "Wie zal het zeggen ? De torens zijn een ongeëvenaard enigma in de geschiedenis van de mensheid. Niemand weet waarvandaan ze komen, wat ze zijn of waarvoor ze dienen. Misschien verwekken zij het zand, misschien verspreidt het zich ook alleen maar spontaan omdat het omliggende gebied niet meer gecultiveerd wordt." Jasmijn en Irena lopen gearmd in de koele atmosfeer. Zij praten niet, glimlachen slechts naar elkaar. "Was deze zandvlakte er voor de komst van de torens ?" "Hmm. Het gebied was vroeger een moeras, maar sinds twee jaar is het drooggelegd, naar ik meen om er landbouwgronden van te maken. Het was echter zo onvruchtbaar dat men het braak heeft laten liggen. Enkele maanden later, op een morgen, stonden de torens er. Wat er sindsdien gebeurd is, weet je." Malcolm knikt: het ongeloof van de mensen, de nieuwsgierige trektocht in de vlakte, de publiciteit en de panische uittocht. Er was geen verklaring voor, Malcolm zocht er ook geen, hij was tevreden met een haast mystieke berusting in het bestaan van de torens. "Wist je dat het gebied nu afgesloten is door het leger ?" "Nee, betekent dat dat we afgezonderd zijn ?" "Inderdaad, het moet een opluchting voor je zijn, meen ik." Malcolm kleurt, hij had niet verwacht dat de ander hem zou doorzien. + + + + + + + Wanneer de avond valt wordt de stad verlicht door de straatlantaarns, die als vreemde ogen boven de straatstenen hangen. "Gelukkig dat de centrale volautomatisch is," zegt Jasmijn, die samen met Malcolm op het dak van het hotel staat. Hij knikt, snuift de geuren op van de tropische planten die een netjes geordende tuin vormen, als een groene pruik op het hoofd van een reusachtig dier: het hotel. Hij neemt de hand van Jasmijn in de zijne, ziet haar oosterse ogen flikkeren in de duisternis. "Waarover praat je als je met Irena alleen bent ?" "Niets, wij voeren beiden een monoloog. Ergens is er een zin in wat ze zegt, maar de betekenis is nog niet tot me doorgedrongen." Zij dalen met de lift af naar zijn kamer. Dokter Karanamaru kijkt op van het boek dat hij voor zich heeft liggen, in de hal van het hotel. Het zweet staat op zijn voorhoofd, plots is een vreemde, dierlijke angst in hem omhooggekomen. Hij schudt het hoofd, lacht om zijn eigen verwarring.
10 Opnieuw concentreert hij zich op de bladzijde, regelt zijn ademhaling volgens de letters a en e, een oude yogitechniek die zeldzaam rustgevend en herstellend werkt. Malcolm bestudeert de geometrische samenhang van het vrouwenlichaam naast hem en de kubistische kontouren van zijn kamer. "De tijd is niet veraf meer dat al onze waarden van sexualiteit en moraal drastisch vervormd worden. Euclides en Einstein zullen de verboden pornografische werken van de toekomst zijn. Afbeeldingen met de atoomstructuur van helium zullen fabelachtige prijzen maken op de zwarte markt. "Ga je dan met computer naar bed ?" "Wie weet." De telefoon rinkelt. Dokter Karanamaru. "Irena. Verwachtte het reeds enkele dagen. Kom vlug." Het kleine mannetje werpt obscene schaduwen over de straat terwijl hij zenuwachtig op en neer springt. "Vlug. Zij is de richting van de vlakte uitgelopen. Met de wagen kunnen we haar nog op tijd inhalen." De wagen giert als een wit, slank insekt door de straten. In het licht van de koplampen verschijnt een gestalte, de armen omhoog gestrekt in een zegenend, gebaar. Daarachter rijst een duistere vorm omhoog, Malcolm beseft met een schok wat het is. "Een toren," fluistert hij. "Een nieuwe toren die tevoorschijn is gekomen." "Irena, heb je gezien waar hij vandaan is gekomen ?" Zij glimlacht hem toe, wijst op het oog van de toren. "Zie het oog van de eeuwigheid, het schijnt u tegen in een wir en war van wervels, zie het oog van de tijd ontastbaar in zijn nietigheid." Hij neemt haar bij de schouders en leidt haar zachtjes naar dokter Karanamaru en Jasmijn, die haar in de wagen doen plaatsnemen. Malcolm onderzoekt de toren, maar vindt hem in niets verschillend van de andere. "Wat denkt u, dokter ? Is het een nieuwe toren, of een die zich verplaatst heeft ?" "Dat zullen we pas morgen kunnen uitmaken, als het licht is. In elk geval lijkt me dat het zand dichter bij de stad is gekomen, niet ?" Jasmijn knikt. "Wat de vraag doet rijzen: veroorzaken de torens het zand, of is het zand de oorzaak van de torens ?" De rest van de rit zwijgen de vier mensen, afsof ergens een muur tussen hen opgetrokken is die zij niet kunnen doorbreken zonder een diepe angst bloot te geven. + + + + + + + In de kamer van Irena staan Malcolm en dokter Karanamaru voor het raam, van waaruit zij een blik hebben over de ganse rand van de stad die aan de vlakte met de torens grenst. "Wat denk je, dokter, kan zij de torens van hieruit zien ?" "Onmogelijk, zij liggen nog steeds in een gebied dat niet door de stadsverlichting bereikt wordt. Er moet een andere
11 verklaring zijn. Een psychisch aanvoelen misschien ? Heb je daarstraks niets gemerkt, een vreemd gevoel van angst ?" "Ik kan het me niet herinneren." "Ik wel. Het was alsof iets overweldigend vijandigs plotseling langs me heen streek." Karanamaru grinnikt. "Iets dat je zou kunnen vergelijken met het bekende verschijnsel uit de spookverhalen, wanneer de ijskoude adem van de geest in de nek van het hoofdpersonnoge blaast." "Een fluïdum dat van de torens uitgaat ? Het is misschien een verklaring voor de paniek die onder de bevolking is uitgebroken." Malcolm draait zich nadenkend om, het venster gaapt als een zwarte muil vol dreiging achter hem. "Er is een verband tussen Irena en de torens, dokter, vannacht is dat afdoende bewezen." "Hmm, een verband met, of een gevoeligheid voor ?" "Ik had reeds enkele tijd vermoedens, en nu ga ik het bewijs zoeken." In de slaapkamer ligt Irena op het bed, in een onnatuurlijke bezwijming sinds ze haar van de torens weggeleid hebben. Nadenkend loopt Malcolm op haar af en grijpt de donkere bril die ze onafgebroken draagt. Haar ogen zijn geopend, zijn steeds geopend, want sluiten is onmogelijk, er zijn geen oogleden. En ook geen menselijke ogen, slechts twee zwarte diamantachtige bollen, als de facetogen van een insekt. Malcolm laat de bril vallen en keert zich om naar Jasmijn en dokter Karanamaru, die beiden sprakeloos staren. "Geen verband met de torens, dokter ? Wat is dit... dit ding dan ? Een plaatselijke mutatie ?" Het oosterse gelaat is weer ondoorgrondelijk geworden, als een van de wazige portretten van Klee. "Mag ik je voorzijn, Malcolm. Dokter Malcolm ?" "Hoe... ?" "Het doet er niet toe hoe ik er achter gekomen ben. Blijkbaar is onze, hmm, vriendin hier, niet van het menselijk ras, juist ?" "Moet u nog meer bewijzen hebben ?" "Inderdaad niet. Haar aanwezigheid hier, en die van de torens, kan geen toeval zijn. Dat lost echter hun beider herkomst nog niet op." "Is het vergezocht als ik vermoed dat het hier om een buitenaards raadsel gaat ?" Sarkastisch. "Nee. Maar misschien niet ver genoeg. Wat zou je zeggen van bovenaards, een term waaraan dan een nieuwe zin kan gegeven worden ?" "U bedoelt uit andere sferen dan de onze ? De befaamde dimensietheorie ?" "Juist. Denk je niet dat een invasie, of een bezoek, wat het dan ook is, uit de ruimte op een eenvoudiger manier zou kunnen gebeurd zijn ? Het verschijnen van onbegrijpeke torens uit het niets, het waas van dreiging dat rond hen hangt, het gevoel van een vreemde barrière te doorbreken als je in hun nabijheid komt, het plotse opduiken van Irena, een Irena die wel onze taal spreekt, maar op een voor ons onbegrijpelijke wijze. Dat alles wijst op een naast de onze bestaande ruimte, met eigen wetten en sommige overeenkomsten, zoals de menselijke gestalte en de taal, met alleen de verschilen van de ogen en de uitdrukkingswijze." De beide mannen staren neer op het wezen, dat zijn menselijke gelijkenis volkomen verliest door de starende facetogen… + + + + + + +
12 In het ochtendlicht ligt de stad als een gewerveld panorama uitgestrekt. Een zonnestraal bereikt de facetogen, die veelkleurig opschitteren, als edelstenen die door een warme gloed doortrokken worden, juwelen met een ongekende dreiging. De gestalte verroert zich, zit rechtop, handen grijpen naar de verdwenen bril. Malcolm loopt naar het bed. "Het heeft geen zin, Irena, het spelletje is uit." Zij schudt haar hoofd, grimmig, zoekt naar woorden die begrijpelijk zullen zijn voor het voor haar vreemde wezen. "Geen... te laat, Malcolm." Ze staat recht, loopt op het raam toe. "Zie de torens, zie." Jasmijn, die het dichtst bij het raam staat, slaakt een kreet. "De torens, zij hebben de stad omsingeld !" "Er is nog niets verloren." Met een verwensing loopt Malcolm op haar toe em sleurt haar aan de pols mee, dokter Karanamaru volgt. Irena staat vreemd glimlachend voor het raam. Beneden schuift de liftdeur open, maar reeds zijn de drie mensen naar de uitgang van het hotel gerend en lopen op de witte Mustang toe. De hitte binnenin de wagen en de angst doen het zweet uit hun poriën breken. De auto giert door de straten, weg van de vlakte. Hier en daar kijkt een stille figuur hen na, de facetogen opgloeiend in het helle licht van de zon. Aan het einde van de straat doemt een toren op. Malcolm drukt op het gaspedaal en de wagen stuift het zand in, hapert, slipt en blijft steken. Vloekend sleurt Malcolm het portier open en schreeuwt tegen de anderen, in zijn angst om weg te komen. Moeizaam worstelen de drie mensen zich door het zand, voorbij de toren. Een nieuwe toren doemt op, honderd meter verder, en daarachter weer een toren, en weer een... "O god" fluistert Malcolm. Zover het oog kan zien strekken zandvlakte en torens zich uit. Dokter Karanamaru wist het zweet van zijn voorhoofd. "We kunnen niet ontsnappen, de torens vormen de toegangsweg tot de andere dimensie. Verdergaan is onzinnig, we moeten terugkeren naar de stad zolang we nog kunnen." "Ze hebben ons nog niet, dokter," zegt Malcolm. "Zolang ik dit heb toch niet." Hij heeft een pistool tevoorschijn gehaald. "We moeten een wapenwinkel vinden, dan kunnen we ons verdedigen tegen de wezens." Dokter Karanamaru schudt het hoofd. "Wie zegt dat ze vijandig zijn ? Misschien willen ze alleen maar kontakt zoeken." "Een ijdele hoop, dokter, en de skeletten dan ?" "Een mogelijke psychose van onevenwichtige figuren. Irena was toch niet vijandig ?" "Irena was een spionne, een scout. Heb je de uitdrukking van haat gezien, vanmorgen, en de triomf, toen ze merkte dat de stad omsingeld was ?" Zij hebben het asfalt van de straat bereikt, plots slaat een blauwe vlam voor hen omhoog, een gat gesmolten asfalt staart hen aan.
13 "Hier is je antwoord, dokter. Lopen." Hijgend rennen ze een hoek om, terwijl blauwe vlammen links en rechts van hen exploderen. Een van de wezens staat aan de overkant van de straat, even verrast als zijzelf; een geweerachtig wapen met een stompe, glasachtige snuit gaat omhoog, maar Malcolm is sneller en vuurt blindelings vanuit zijn heup. Het wezen slaakt een schelle kreet en slaat de handen voor de buikstreek; een zwart, stinkend vocht spuit tussen de vingers tevoorschijn. Malcolm mindert zijn vaart niet, maar loopt door tot halfweg de straat, waar een wapenwinkel is. De deur is nog open, blijkbaar heeft de eigenaar geen tijd gehad om ze te sluiten, in zijn panische vlucht uit de stad. "Hier zijn we wel even veilig," zegt Malcolm, terwijl hij drie geweren grijpt en enkele dozen munitie. "Als ze ons tenminste niet hebben zien binnengaan. Maar niet voor lang, want als ze de dode zien, zullen ze onvermijdelijk de omgeving afzoeken." Reeds klinken buiten kreten, geluid van hollende voeten. "Kunnen jullie hiermee omgaan ? Goed. Laat ons trachten langs de achterkant weg te geraken." "Een ogenblik." Karanamaru heeft de telefoon opgenomen. "Ik ga trachten de buitenwereld te bereiken." "Denk je dat dat gaat ? Of dat ze ons zullen kunnen helpen ?" Malcolm lacht grimmig. Karanamaru schudt het hoofd, de hoorn is dood, alle verbindingen met de hun bekende wereld zijn verbroken. Buiten klinken voetstappen. "Vlug," fluistert Malcolm, terwijl hij hen voorafgaat naar het achterste gedeelte van de winkel. Zij komen uit op een klein binnenkoertje, Malcolm springt op een muur, klautert omhoog en helpt de twee anderen over de hindernis. Een smal steegje met blinde muren, een kreet, aan een kant verschijnen rennende gestalten, blauwe vlammen spatten op. Malcolm vuurt in hun richting, de wezens trekken zich terug achter de hoek. Ook aan de andere kant klinken nu kreten. Malcolm klautert op de tegenoverliggende muur en helpt Jasmijn omhoog, terwijl Karanamaru blindelings enkele schoten lost. Plots slaat hij achterover, een blauwe vlam bloeit uit zijn borst omhoog, verspreidt zich over zijn ganse lichaam. Nog even wentelt de vlammende, krijsende fakkel zich rond, dan is hij stil. Opnieuw spuit een vlam omhoog, nauwelijks enkele centimeters van Malcolm's hand. Hij vuurt terug, een gestalte valt langzaam wentelend vanuit een raam. Jasmijn heeft zich reeds van de muur laten vallen en loopt snikkend op een huis af, dat middenin een tuin staat; Malcolm volgt haar. Hij sleurt haar mee rond het huis, de omgeving komt hem bekend voor. Achter het huis ligt een brede vijver, met daarin een eilandje, waarop een stenen paviljoen staat, slechts een nauw voetbruggetje verbindt dit aan een zijde met het land. "Vlug naar het paviljoen, daar kunnen ze ons niet bereiken."
14 Hij sleurt de uitgeputte Jasmijn vooruit en samen vallen ze happend naar adem neer in het gebouwtje. Voetstappen klinken op het bruggetje, Malcolm's geweer vuurt tweemaal, en twee wezens storten ineen, een ervan rolt met een doffe plons in het water. Jasmijn zit hysterisch snikkend tegen een muur. "We zijn verloren, Malcolm, we zijn verloren... o god, o god, heb je gezien hoe Karanamaru stierf ? Het zijn monsters, monsters, MONSTERS !!!" Malcolm geeft haar een klap in het gezicht, maar dit heeft niet de gewenste kalmerende uitwerking. Krijsend duwt ze hem weg en rent de deur uit. Hij sluit de ogen wanneer haar doodsgeschreeuw opklinkt. Woedend lost hij een salvo schoten door het raam, maar moet zich terugtrekken wanneer blauwe vlammen langs het venster beginnen op te slaan. Overal op de muren ploffen nu de vreemde projectielen van de wezens, hier en daar verschijnen barsten. Malcolm weet dat hij geen uitweg meer heeft, kalm plaatst hij de revolver in zijn mond en haalt de trekker over. Het geluid gaat verloren tussen de zwaardere ontploffingen, de wezens gaan met hun systematische vernietiging voort, tot er niets meer van het paviljoen overblijft en het zich daarin bevindende lijk in een blauwe vlam opbrandt… -----------------------------------------------------------SCIENCE-FICTION: A MISUNDERSTANDMENT Julien C. Raasveld -----------------------------------------------------------Julien Raasvelds mening over essef. Whenever I come in contact with fans, there's always a wise guy running around, screaming mournfully: "Science ! Science !" Knocking on his big hairy chest he declares: "There isn't enough science in sf these days." or "Sf will stop being sf when science catches up." Whatever they say, these people are the reason why sf is still considered to be an infantile dream-toy of third-rate writers or the amusing utopic fantasies of scientists with a literary itch. What these people forget to ask themselves is : "What the heck do I mean by science ?" My friends, let me tell you, science in reality isn't only machines, rockets, time-machines, etc. There are many sciences ! Science is also the discovery of the human mind: psychological, philosophical or parapsychological. There are things not (yet) considered as a science, but why shouldn't a writer accept them as realities ? ESP: "The Demolished Man", no sf because no science ? Big laugh ! Even the supernatural can be used as a reality and become the subject of sf-works (Clifford Simak does it very well), so even ghost and horror can be considered as belonging to sf. And so can the fantastic tales or isn't fantasy a fenomen of the human mind, one of the greatest mysteries known to science ? Yes my friends, sf is a lot more things than just stories with what is considered to be "science" by those that do not realise the true meaning of the word.
15 Sf is that great state of mind that made men dream when the other monkeys slept happily on, sf is the fear and defiance of man against the unknown, sf is what makes man revolt against oppression of any kind, be it man-made or natural barriers they tumble before the imagination of dreaming man. Sf is a lot of things, more than I have said here. But most of all, sf is the driving force of man, the reflection of his daring spirit, his expression of love and fear for this fantastic universe in which he lives and which he tries to cmprehend. And man himself is the biggest sf of it all ! -------------------------------------------------------------EEN BEPALING VAN SCIENCE-FICTION DOOR DE ZWITSER PIERRE VERSINS Xhoris Barlow -------------------------------------------------------------Tijdens een interview dat hij onlangs toestond aan Jacques Bergier, gaf de franstalige Zwitserse auteur Pierre Versins de volgende bepaling van het verschijnsel Essef. Wij menen er goed aan te doen die hieronder te plaatsen, als aanvulling van de definitie die E.C. Bertin onlangs in dit blad liet plaatsen. J'ai établi une formule qui me semble bien cerner le contenu de la Science-Fiction. Il s'agit de la conjecture romanesque rationelle. Conjecture, car la vocation du genre est de supposer ce qui a pu ou pourra arriver. Romanesque, pour tenir compte qu'il s'agit d'une fiction, c'est-à-dire de quelque chose d'inventé, qu'il s'agisse d'un jouet, d'une musique ou d'une action décrite dans un livre. Il y a histoire racontée. Rationelle, pour faire la différence avec le fantastique, qui lui ne fait pas appel à une caution scientifique, rationelle et logique. "Mais ne nous y trompons pas, le domaine de ce qu'on apelle aujourd'hui science-fiction est beaucoup plus vaste que l'anticipation scientifique proprement dite. Le passé aussi bien que le présent ou l'avenir peuvent intervenir dans le récit. La science-fiction est donc rationnelle, mais irréaliste, alors que le fantastique, par exemple, est irrationnel, et irréaliste. "Il ne faut pas confondre la science-fiction, ou conjecture romanesque rationnelle, avec: - la conjecture romanesque et non romanesque, issue des hétéroclites et fous littéraires, qui font de la science-fiction en croyant que c'est la réalité; - la conjecture non romanesque sérieuse, d'autant plus sérieuse d'ailleurs, que ceux qui la pratiquent ont des buts politiques ou commerciaux; c'est la prospective que les bureaux de futurisation étudient, analysant l'évolution du monde afin de prévoir l'avenir et de le construire au mieux. Russes et Américains y sont aujourd'hui passés maîtres. - l'"héroic fantasy", où l'aspect scientifique et rationnel de la conjecture romanesque est peu à peu remplacé par le fantastique et la magie." --------------------------------------------------------------
16 SF IN BELGIE NU (Kosmos nr 7 bis) ENKELE OPMERKINGEN Bog Teenstamper --------------------------------------------------------De heer D. De Laet (alias "Big D") verzorgde, als "Kosmos 7 bis" een speciaal nummer van een twaalftal bladzijden met de veelbelovende titel "SF in België nu". Een eerste bijdrage brengt een zeer volledig overzicht van de Belgische essefauteurs van beide taalgebieden. Leerzame besluiten die hieruit kunnen worden getrokken zijn o.a. de "ontstellende" armoede van onze literatuur inzake essefschrijvers. Wanneer we namelijk de jeugdschrijvers, de uitgevers van fanzines en de vrij talrijke, vooral Franstalige fantastische auteurs wegdenken, schiet er helaas niet veel meer over. Dat wisten wij natuurlijk al, maar het is toch goed dat dit nog eens wordt beklemtoond en dat schrijven van essef op alle mogelijke manieren wordt gestimuleerd. Volgt een lijst van uitgeverijen en essefverenigingen. De balans is ook hier zeer bedroevend: geen enkele Vlaamse Uitgeverij publiceert een essefreeks en slechts één franstalige (Gérard te Verviers). Er zijn meer "verdwenen" verenigingen dan bestaande en van die bestaande is eigenlijk alleen SFAN aktief, want SF'74 heeft al wel veel inkt doen vloeien maar is nog steeds niet in werking getreden en CELIS is toch een zeer klein groepje dat ook niet naar buiten treedt. Het hoofdstukje dat aan de tijdschriften en fanzines werd gewijd geeft ook een pessimistisch beeld maar hier voegen we aan toe dat de samensteller dit keer werkelijk "te zwart" kijkt. Wanneer de auteur zegt dat 1970 een catastrofe-jaar was voor het Vlaamse fandom dan zij we het daarmee niet eens: SFAN organiseerde een eerste SFANCON, ontving F.J.A. en publiceerde naast talrijke nummers van SFAN en van SFANTOOM, de drie eerste maandelijkse nummers van INFO-SFAN, wat toch op levenskracht wijst ! Natuurlijk zag SFAN het aftreden van dhr. J. Raasveld als voorzitter (maar nog steeds gewoon lid !) en het definitieve ontslag van D. De Laet, maar daarom werd "de fandomklok niet gevoelig achteruit gezet", zoals "Big D3 meent, getuige wat hierboven werd gezegd. En dat SFAN nog steeds probeert een oplossing te vinden in verband met haar publikaties is een mening die wij respecteren maar geenszins delen. Het beeld wat daarna opgehangen wordt van Wallonië is o.i. veel te rooskleurig want het is niet omdat R. Lixhon en R. Dumont eindelijk weer wakker zijn geschoten dat het Waalse fandom in opmars is: integendeel, er komen daar, in tegenstelling tot Vlaanderen, geen nieuwe gezichten opdagen. Het blijft steeds een fantastische en lofwaardige one man show van Michel Féron ! De hoofdbrok van dit nummer wordt gevormd door de visie van D. De Laet op de "Toekomst van de SF in België". Een uiterst verbitterde en haast ontmoedigende visie, mogen we wel zeggen. Volgens de auteur deugt er niets van wat er tot nu toe in het Nederlandse taalgebied is verschenen: ten eerste verschijnt alles met ongeveer 20 jaar vertraging, ten tweede wordt er geen aandacht besteed aan werk van eigen bodem, ten derde wordt er geen aandacht besteed aan andere dan aan Amerikaanse SF, ten vierde wordt er geen informatie gegeven en ten vijfde wordt er te veel systeemloos gepubliceerd. We kunnen ons grotendeels akkoord verklaren met deze analyse maar hebben toch relativerende opmerkingen te maken.
17 Inderdaad publiceren de Nederlandse uitgeverijen thans vrij systeemloos zodat de leek moeilijk inzicht kan krijgen in het complexe samenstel van de Essef. De vraag is alleen of dit nog mogelijk is nu de achterstand een twintigtal jaren omvat. Wij weten hoe enorm veel essefboeken praktisch dagelijks van de persen rollen: hoe kan men die stroom bijhouden in onze beperkte markt die bovendien nog moet worden opgevoed ? Heeft het zin om sommige "klassieken" uit te geven die bij de lektuur thans verouderd aandoen, eenvoudigweg omdat de essef thans veel verder staat dan twintig jaar geleden. Zou het niet beter zijn om enkele reeksen uit te geven waarin de meesterwerken van elk essefthema worden opgenomen om daarna te proberen de actualiteit min of meer op de voet te volgen ? Laten we niet vergeten dat een systematische collectie essefwerken uiteindelijk alleen een beperkt aantal fans interesseert. De leek, die "essefminded" moet worden gemaakt, stelt alleen belang in een goed boek. Trouwens, hoeveel boeken leest de gemiddelde essefamateur (dus niet de esseffan !) per jaar: tien, twintig ? Hoe kan hij dan in vredesnaam up to date worden ? Bovendien heeft een afstand van enkele jaren (maar niet twintig !) het voordeel dat er als vanzelf een eerste selectie tot stand is gekomen waarbij het kaf van het koren wordt gescheiden. Vergeten wij namelijk niet dat er op essefgebied in de V.S. ook heel wat rommel verschijnt. Aan de andere kant is het ook weer zo dat de Nederlandstalige uitgeverijen jarenlang het essefpubliek hebben miskend en verwaarloosd met als eerste gevolg dat het genre niet de hoge vlucht heeft genomen die het in andere landen wel kent (bvb Duitsland): hoe kweek je een lezerspubliek wanneer je het niet koestert door regelmatig goede dingen uit te geven ? Welke jonge auteur is zo gek dat hij zich in de Essef specialiseert wanneer hij zeker weet dat er geen schijn van kans bestaat dat hij ooit wordt uitgegeven ! Er bestaat een wiskundig vaststaande relatie tussen beide factoren en daarom is het een feit dat de Nederlandstalige uitgeverijen een grote schuld treft. Zij mogen niet zeggen: wij gaven vroeger niets in het genre uit omdat er geen belangstelling voor bestond. Hun taak was het juist die belangstelling te stimuleren door goede vreemde en eigen auteurs uit te geven ! Want het is toch eigenaardig dat de verkoop van essefwerken thans in een snel opgaande lijn geschiedt: hoe meer er op de markt wordt aangeboden, hoe gretiger de lezer zal toehappen aangezien zijn waardering stijgt naarmate hij het genre beter kent. Wat de informatie betreft, ook dat is zeer belangrijk voor de verwoede fans, maar minder voor de gewone lezer die zulks niet verlangt, behalve dan de lijsten van wat er te verkrijgen is. Maar een standaardwerk over SF zie ik nog niet "goed verkopen": de eerste taak is een lezerspubliek te kweken dat dan misschien wel naar een dergelijk werk zal grijpen. Die informatie moet verschaft worden door tijdschriften en dan denk ik in de eerste plaats natuurlijk aan INFO-SFAN. Ook moet het blad een "springplank" zijn voor de jonge auteurs en daarom zou het vrij normaal zijn als het blad door de professionele uitgevers zou worden gesteund: zij zouden steeds op de hoogte zijn van het aanbod en met kennis van zaken een kans kunnen geven aan de jonge schrijvers. Laten we echter niet vergeten dat de jonge eigen auteurs een enorme handicap hebben: willen zij een kans hebben om uitgegeven te worden dan moeten zij even goed zo niet beter kunnen schrijven dan gevestigde en beroemde
18 Amerikaanse essefauteurs, van wie velen nog nooit in het Nederlands werden gepubliceerd ! Voorwaar een zware, zoniet onmenselijke opgave. Dat er weinig of geen aandacht wordt besteed aan Franse, Duitse, Italiaanse, Engelse, Tsjechische, Russische essef enz. is waar, maar niet verwonderlijk als zelfs de Amerikaanse slechts zeer onvolledig wordt uitgegeven ! Hier ligt o.i. ook een taak weggelegd voor de esseftijdschriften die de uitgevers eventueel in die richting kunnen oriënteren, al zal dat beslist niet meevallen. Verder in zijn artikel, breekt "Big D" een lans voor een gemeenschappelijk esseftijdschrift in de Nederlanden. Ook hier zijn we het met hem eens, zelfs zodanig dat er thans reeds door INFO-SFAN contacten in die richting worden gelegd met het NCSF in Nederland. De administratieve moeilijkheden zijn echter enorm groot en voorlopig moeten we afwachten welke vorm van samenwerking er uit de bus kan komen. Want laten we eraan denken dat het idee opzichzelf prachtig is maar dat het ook in de praktijk haalbaar moet zijn. Persoonlijk zien we alleen maar een werkelijke kans wanneer we, Nederland en België samen, ongeveer een 2000 abonnees zouden tellen. Vóór het zover is en wij naar een professionele uitgever kunnen gaan, of zelf uitgevertje gaan spelen, moeten wij dus ons ledenaantal flink omhoog duwen en een bepaalde vorm van samenwerking uitdokteren die in de dagelijkse praktijk voldoening geeft. Onze commentaar komt dus grotendeels overeen met de mening van Dhr De Laet. Het enige waar we werkelijk bezwaar tegen hebben is de uiterst norse en bitse toon waarop het artikel geschreven is. Wij menen dat er geen vliegen met azijn worden gevangen en dat een iets vriendelijker - maar even besliste - toon uiteindelijk meer aarde aan de dijk kon brengen. Hoewel, ik moet hier wel even een correctie doen: tijdens het Congres werd onze ondervoorzitter door Jan Ghysen van de BRT geïnterviewd. Tijdens dit gesprek kwam onze ondervoorzitter met ongeveer dezelfde bezwaren aandraven als dhr De Laet, maar tot verbazing van het Bestuur werd deze commentaar niet uitgezonden... waarschijnlijk ondat ze op een te beschaafd-vriendelijke manier naar voren werd gebracht ! ----------------------------------------------------------FORMOL STERREN ----------------------------------------------------------Wolken in de ruimte, die tot 10 lichtjaren diameter kunnen bereiken, zouden wordende sterren en planeten zijn. Dit volgt uit analyses uitgevoerd door de computer van het Nationaal Radio-Astrononisch Observatorium te Charlotteville (Virginia, USA). De wolken zouden niet alleen waterstof, koolstof, water, ammoniak en methaan bevatten, maar ook formaldehyde (formol). Deze formol zou een afkoeling veroorzaken zodat de wolkmassa progressief zou concentreren totdat ze een zonnestelsel vormt. (overgenomen uit "Par-Delà" nr 91, blz. 51, 5/1971) -----------------------------------------------------------
19 CONGRESFANZINE Betweter -----------------------------------------------------------Op elke zichzelf respecterend "Convention" zijn er fans die van de gelegenheid gebruik maken om speciale "Congresfanzines" on the spot in elkaar te klutsen. Met, inzake kwaliteit, uiteenlopende resultaten. Het is dan ook niet verbazingwekkend dat enkele fanatiekelingen die, gezien het reeds vergevorderde uur een flink stuk in de kraag hadden, tijdens de SF-party - of wat daarvoor moest doorgaan - op zaterdagavond 17 april, het opeens van levensbelang vonden een oude schrijfmachine op een omgekeerde sinaasappelkist te plaatsen... en begonnen te produceren. Eerstdaags zult u weten wat er zoal op het met grote hoeveelheden geestrijk vocht doordrenkt doorslagpapier werd "geschreven" aangezien het Bestuur unaniem besloten heeft dit prachtprodukt te publiceren (met alle mogelijke tik- en spelfouten er nog in !) en aan de leden toe te zenden. Volgende personen hebben, in drie verschillende talen, hun steentje bijgedragen, al moet ik toegeven dat er in bepaalde gevallen meer sprake was van rotsblokken dan van steentjes: Michel Féron, Simon Joukes, Michel Liésnard, Eddy C. Bertin, Georges Coune, Willy Magiels en Danny De Raeve. Het is niet de bedoeling dat dit produkt serieus wordt opgevat, aangezien het grootste gedeelte uit geleuter en dronkemanspraat bestaat, met, hier en daar, een niet slecht bedoelde maar soms hard aankomende aanval op personen. Denk dus niet, als u het "vodje" in handen krijgt, dat dat het enige is waartoe de medewerkers van die avond in staat zijn. U hoeft zich ook niet verplicht te voelen in uw pen te klimmen om ons - al dan niet op vriendelijke toon - de les te spellen en om ons voor te werpen dat we liederlijke en onverantwoordelijke personages zijn ! Dat weten we toch al... Wie zich na het lezen van deze fanzine verplicht zou voelen er zijn...mee af te vegen doet het gerust: misschien is dat nog de beste bestemming die eraan kan worden gegeven. Wie zich verplicht zou voelen een verontwaardigde ontslagbrief te schrijven doet het eveneens gerust maar persoonlijk vind ik dat een dergelijke stap van weinig zin voor relativering zou getuigen. Wel zijn er drie verzachtende omstandigheden voor deze fanzine: teneerste de "staat van euforie" van de betrokkenen, ten tweede het feit dat er op praktisch elke Convention dergelijke zaken verschijnen (denken we bijvoorbeeld aan "Le beau vautour poursuit goutte à goutte le cocu rouge" op het Mini-Con te Jambes) en ten derde een grote bitterheid bij de deelnemers wegens het feit dat de meeste leden van SFAN op het Congres hun kat hadden gestuurd... --------------------------------------------------------------OVER TE NEMEN: Bloeiende frietzaak in West-Europa ============= ================================== Druk beklant bedrijf - Zeer gunstig gelegen (Carrefour de l'Europe - Waar Maas En Schelde Vloeien) - Uiterst winstgevend (geestelijk voedsel voor miljoenen) - Ook geopend op Pluterdag en andere Feestdagen - Onlangs volledig gemoderniseerd (met materialen van de Rijwiel & Duifmaatschappij) - Wereldbekend (il n'est de bonne frite, que de Hannut !) - Redelijke prijs (een paar goede essefreeksen). Inlichtingen: Michel Féron, Grand'Place, Hannut General Agent for Great Fritain Inc.
20 SF7 - Pagina 20 HORROR SHOP N° 7 Willy Magiels ---------------------------------------------------------------THE BED SITTING ROOM (SF) Engeland 1970 R. Richard Lester P. United Artists Vert. Mona Washbourne, Ralph Richardson, Arthur Lowe. Een blik op het leven na de bom, maar dan op koldereske wijze, zoals we gewend zijn van Dick Lester THE BLOOD BEAST TERROR (Horror) Engeland 1968 R. Vernon Sewell P. Tony Tenser voor Tigon Vert. Peter Cushing, Robert Flemyng, Wanda Ventham. Het tema van de mutatie: half vrouw/half mot maakt ze een Brits dorpje onveilig. De film maakt voor het ogenblik furore in Parijs. HOUSE OF 1.000 DOLLS (Horror) Engeland/Duitsland 1967 Duitse titel : DAS HAUS DER TAUSEND FRAUDEN R. Jeremy Spencer Sc. Peter Welbeck P. P.C. Hispamer for American International & Constantin Vert. Vincent Price, Martha Heyer, George Nader, Anne Smyrner. Een film uit de Europese reeks van A.I.P. Heeft geen al te beste kritieken ontvangen. JESSE JAMES MEETS FRANKENSTEIN'S DAUGHTER (Horror) USA 1965 R. William Beaudine P. Circle Films Vert. John Lupton, Cal Bolder, Narda Onyx. Deze kostelijke titel konden we onze lezers echt niet onthouden. Een bewijs hoe ver men het wel kan gaan zoeken: één der meest geliefde outlaws tegen de dochter van de horror-baron. Dezelfde realisator is ook nog verantwoordelijk voor een andere, even mooie, titel: "Dracula vs. Billy The Kid" en dit nog wel met John Carradine in de hoofdrol. THE NIGHT OF THE BIG HEAT (SF) Engeland 1968 R. Terence Fisher p. Max J. Rosenberg & Milton Subotsky for Amicus Vert. Christopher Lee, Peter Cushing. Een minder gekende film van Fisher naar de prachige roman van Lymington. Hopelijk krijgen we ooit eens de gelegenheid om hem te zien. THE NINE AGES OF NAKEDNESS (SF) USA 1969 R.&Sc. Harrison Marks P. Tokay Vert. Harrison Marks. De nudie keert zich nog eens tot de SF om de droom van elke man te verwezenlijken: Marks is de laatste man op aarde omringd door honderden topless-schonen… SOMETHING WEIRD (Horror) USA 1969 R. Herschel G. Lewis P. David F. Friedman for Mayflower Vert. Tony McCabe, Elisabeth Lee, William Booker. Een nieuwe uitstap in sadistische griezel door de verwezenlijker van "Blood Feast" en "2.000 Maniacs". THEY CAME FROM BEYOND SPACE (SF) Engeland 1968 R. Freddie Francis Sc. Milton Subotsky P. Max J. Rosenberg & Milton Subotsky for Planet Vert. Robert Hutton, Michael Gough, Jennifer Jayne, Bernard Kay. Verfilming van de bekende roman van Jozef Millard "The Gods Hate Kansas". Voor de gelegenheid werd Kansas vervangen door Cornwall, voor de rest volgt Subotsky de roman op de voet.
21 LA VAMPIRE NUE (Horror) Frankrijk 1969 R&Sc. Jean Rollin P. Les Films ABC Vert. Christine François, Oliver Martin, Maurice Lemaître, Ly Letrong. Het tweede deel in Rollin's surrealistische Vampier-trilogie. Het eerste deel was "Le viol du vampire" (1967) en het derde "Le frisson des vampires" (1970). Enkel deel één is verdeeld in België. VENUS IM PELZ (Horror) Duitsland/USA 1970 Amerikaanse titel: VENUS IN FURS R. Jess Franco naar de roman van Angelo en Franco Lotti Vert.: Maria Rohm, James Darren, Barbara MacNair, Klaus Kinski. Een vermoorde vrouw keert terug in een andere vorm om de mensen te doden die verantwoordelijk waren voor haar dood. Door het sterk erotische karakter zal deze film wel verboden worden in België, zoals trouwens ook al in verschillende andere landen gebeurd is. --------------------------------------------------------------VOOR U GEZIEN Caleb Williams --------------------------------------------------------------Het is al lang geen geheim meer dat men, om op de hoogte te blijven van de fantastische film, best niet in België gaat zoeken. Hieronder volgen een aantal recenties van films die (nog ?) niet in ons land verdeeld worden en waarvoor men dus in het buitenland de gelegenheid te baat moet nemen (vooral aangeraden: Parijs, de hoofdstad van de fantastische film). DESTROY ALL MONSTERS Japan 1969 in frankrijk: LES ENVAHISSEURS ATTAQUENT Regie: Inoshiro Honda - Scen. Shinichi Sekizawa & Inashiro Honda - Cam.: Hajime Koizumi - Muziek: Akira Ifukube - Mont.: Takeo Kita - Spec.eff.: Eiji Tsuburaya - Prod. Tomoyuki Tanaka voot Toho Prod. - Scope, kleuren - Vert. Akira Kubo, Jun Kazaki, Kenji Sahara, Yuhiko Kobayashi, Kyoko Ai, Susuma Kurobe. We zijn in het jaar 1999. Al de monsters ontstaan uit de atoombom te Hiroshima, die geregeld de wereld geteisterd hebben, zijn in een natuurreservaat ondergebracht. Door middel van magnetische schermen wordt ervoor gezorgd dat ze niet kunnen ontsnappen. Tot op het ogenblik dat een geheimzinnige planeet, die ergens tussen de aarde en Mars gelegen moet zijn, maar die voor de aardbewoners onopgemerkt gebleven is, de kontrole over de beestjes overneemt. Godzilla vernietigt New-York, Baragon neemt Parijs op zich, Mothra doet Peking op zijn grondvesten daveren, Manda maakt van Londen één ruïne en Rodan werpt zich op Moskou. Als hun taak volbracht is concentreren ze zich allen op Tokio. De vijf voornoemde monsters beginnen aan een systematische afbraak van de wereldstad. Natuurlijk laten de aardbewoners (en in het bijzonder de Japanners) dit niet zonder meer gebeuren en nadat een ruimtepatrouille de controlecel ontdekt heeft, geven ze zelf bevelen aan de overgroeide wilde dieren. De vijf reeds genoemden worden met de vijf andere collegas (de zoon van Godzilla, Angurus, Varan, Gorosaurus en Spigas) samengebracht en gaan het tegen elkaar opnemen. Ghidrah, het driekoppig beestje wordt uit de ruimte naar het slagveld gebracht en het daverende feest kan beginnen.
22 Evenals in Honda's vorige films, berust het grootste gedeelte op de speciale effekten van de betreurde Eiji Tsuburaya. Vooral het eindgevecht, dat zeer komisch werd uitgewerkt, is monumentaal. Al de monsters vechten tegen Ghidrah, het monster van de planeet X, dat eigenlijk onrechtstreeks de schuldige is van hun verstoorde rustige leventje. Een TV-reporter volgt de slag en zijn kommentaar doet de ganse tijd denken aan een voetbalwedstrijd. Nadat Honda in zijn vorige films steeds één of andere verbleekte Amerikaanse vedette als hoofdvertolker genomen heeft, neemt hij nu een all-japanese-cast, wat heel wat aannemelijker klinkt. "Destroy all Monsters" is een must. Het is één der beste monsterfilms die ons uit het Oosten reeds bereikt hebben. Het is bijna een meesterwerk en dus zeker Honda's beste prent. Volgens normale berekeningen moeten we deze film in de loop van 1973 in ons land verwachten (als hij er ooit komt), dus zeker niet laten voorbijgaan. INCUBUS USA 1965 Regie: Leslie Stevens - Scen. Leslie Stevens - Cam. Conrad Hall - Muziek: Domenic Frontière - Mont.: Richard K. Brockway Prod.: Anthony M. Taylor for Daystar/Contempo III - Vert.: William Shatner (Marco), Allyson Ames (Kia), Eloïse Hardt (Amaël), Robert Fortier (Olin), Ann Atmar (Arndis), Milos Milos (Incubus). De openingsscene toont ons een onvoorstelbaar woest landschap. Een rotsachtige woestijnstreek met één uitgedroogde boom, enkele vervallen huizen en in de verte zien we de branding van de zee. Een stem vertelt ons in een onverstaanbare taal, die toch ergens vertrouwd klinkt, dat in deze streek nog demonen leven. We zien een aantal vrouwen opkomen die een kloosterorde vormen ter aanbidding van "de 'prins der duisternis". De jongste uit de orde, Kia, die nog novice is, maakt zich verdienstelijk met het afmaken van verdwaalde vreemdelingen. Op een dag neemt Marco, een soldaat die terugkeert van het front, samen met zijn zuster, Arndis, intrek in de streek. Kia beslist dat zij de ziel van Marco zal nemen, maar niet op de gewone manier. Ze zal hem niet doden, maar zijn liefde wekken en zo zijn ziel uit zijn lichaam rukken. Haar plan lukt. Marco is op slag verliefd op het meisje. Ze stoeien als jongverliefden tot Kia aan zijn zijde in slaap valt. Vol tederheid legt Marco haar in de kerk neer. Als ze ontwaakt is de reaktie bijzonder hevig. Ze worstelt zich vrij en vlucht luid kretend weg. "Moeder overste" spreekt zijn vonnis uit. Het in de kerk brengen van Kia wordt beschouwd als een verkrachting en de straf is de vernietiging van de ziel door Incubus, de demon uit de aarde. Ze roepen hem op en zenden hem uit op zijn wraaktocht. Arndis wordt geofferd en Marco wordt door Kia op de berg gelokt waar zich de put van de prins der duisternis bevindt. Plots ondergaat het hele universum rond Marco een metamorphose. Schimachtige gestalten rijzen uit de grond, komen uit de ruimte en zetten zich in om Marco's ziel te redden. Deze verzet zich tegen Kia's verleiding en vlucht de kerk binnen. Kia, die ongewild op hem verliefd is geworden, wil hem volgen, maar wordt tegengehouden door Incubus. Als afweer-
23 middel maakt ze een kruisteken en Incubus verandert in een reusachtige zwarte bok, die stervend het meisje aanvalt en dodelijk verwondt. Met een laatste krachtinspanning kan Marco Kia de kerk intrekken en zo haar ziel redden. Hand in hand sterven beideno. Dit is de inhoud van de eerste (en bij mijn weten de enige) film volledig gesproken in Esperanto. Het is heel onwaarschijnlijk dat deze prent ooit in ons land verdeeld zal worden, daarom hebben wij de volledige synopsis gegeven van deze betoverende, maar fascinerend gewelddadige, griezelfilm. De verwezenlijker is de jonge cineast Leslie Stevens, waarvan we reeds het prachtige "Private Property" en de sterke avonturenfilm "Hero's Island" te zien kregen. Kenmerkend voor deze cineast uit de New-Yorkse filmschool is de korte, bondige en krachtige filmtaal die hij gebruikt en waardoor hij een wilde, gewelddadige en jachtige sfeer schept. Zijn bewondering voor Lovecraft komt goed tevoorschijn in dit op Lovecrafts Chtulhu mythus gebaseerde werk. De hoogtepunten zijn de oproeping van Incubus, die ontstaat uit de aarde, de zwarte mis tijdens de welke Arndis geofferd wordt en het gevecht tussen Marco en de onmenselijk sterke Incubus. Het gebruik van het eigenaardig en kunstmatig aandoend Esperanto is zeer efficiënt voor het verkrijgen van de sfeerschepping, die ook totaal onnatuurlijk is. De ganse film baadt hierdoor in een soort 4de dimensie, waarin alles mogelijk is. De geschiedenis speelt zich af in een wereld parallel aan de onze. Ook de handig gebruikte zwart-wit camera heeft hierin een groot aandeel. De nachtscenes werden met onderbelicht beeld opgenomen tijdens de dag, wat ook een abnormaal resultaat geeft, welk tenvolle uitkomt in de indrukwekkende apotheose. Spijtig is wel dat het akteren niet steeds op een even hoog peil ligt. Sommige akteurs hebben zoveel aandacht nodig om de taal uit te spreken dat hun spel eronder lijdt. Eigenaardig is wel dat voor de rol van de demon, de Incubus, geen monster gebruikt werd, maar een soort playboy die zó van de Rivièra weggelopen lijkt te zijn. Het werd tijd dat we eindelijk nog eens een meesterlijke griezelfilm kunnen voorstellen. Een ode aan de Necronomicon. Een werk waar ellenlange studies over geschreven kunnen worden. Zeker geen eenvoudige film, men moet zijn aandacht ten volle schenken, want elk beeld is belangrijk, er is niets overbodig in de ganse prent. En is dat niet de hoogste lof die we kunnen toezwaaien aan een genre dat verzonken is in de monsters en misplaatste sensatie ? IL DEMONIO (Le Démon) Italië/Frankrijk 1963 Regie: Brunello Rondi - Scen.: Ugo Guerra, Brunello Rondi, Luciana Martino - Cam.: Carlo Bellero - Muziek: Piero Piccioni - Prod.: Titanus/Vox Films (Roma)/Films Marceau/Cocinor (Paris) - Vert.: Daliah Lavi (Purif), Frank Wolff (Antonio), Giovanni Cristofanelli (Don Tomaso), Nicola Tagliacozzo (Guiseppe), Leo Russo (Purif's vader), Luca Pascarella (Purif's moeder). Een vrouw, door een heel dorp opgejaagd als heks. Elk ongeluk dat gebeurt wordt aan haar kwade krachten toegeschreven. Mishandeld, verbannen en uiteindelijk gedood. Is ze werkelijk
24 schuldig of is ze enkel overtuigd van haar schuld ? Feit is dat ze probeert om de man die ze tevergeefs voor zich tracht te winnen, te beheksen. Waarschijnlijk denkt u dat deze geschiedenis zich afspeelt in de verafgelegen duistere middeleeuwen ? Mis ! Het gegeven is gesitueerd in het hedendaagse Italië, al staat de sfeer in het dorpje wel enkele honderd jaren ten achter aan onze huidige beschaving. De vraag is echter: wat heeft Rondi van zijn film willen maken ? Een griezelfilm ? Een psychologische film ? Een wetenschappelijk tijdsdocument (volgens zijn eigen verklaringen zou alles wat hij toont werkelijk gebeurd zijn) ? Dat dit antwoord niet duidelijk naar voor komt is te wijten aan de zwakke vormgeving. Er gebeuren een aantal bovennatuurlijke zaken, maar een afdoende verklaring wordt hiervoor niet gegeven. Ze doen zowat denken aan toevallige invallen tijdens het draaien. Daliah Lavi geeft een enige vertolking ten beste. Vooral in de zuiveringsscene is ze geweldig. De tweedeligheid van haar persoon (de ene kant het onschuldige meisje en aan de andere kant de demon die bezit heeft genomen van haar lichaam) is het sterkste element in dit eerder zwak werk. Dank zij haar subliem spel doen we de mislukte stijl en het onafgewerkte scenario wel cadeau. LE DERNIER HOMME Frankrijk 1969 Regie: Charles I. Bitsch - Scen. Charles I. Bitsch - Cam.: Pierre Lhomme - Muz.: Paul Misraki - Mont.: Armand Psinny, Armand Gamena - Prod.: Pierre Neirrisse pour Les Productions Dovidis - Kleuren - Vert.: Sofia Torkil (Eva), Corinne Brill (Catherine), Jean-Claude Bouillon (Jean-Claude). Deze film verwierf de 1e prijs op het SF-filmfestival van Triëst in 1969. Dat is zowat de grootste kwaliteit die de film ons te bieden heeft. Het is de geschiedenis van de 3 laatste mensen op aarde, een man en twee vrouwen, na een kortstondige oorlog met een nieuw wapen: de neutronbom. Deze drie personen zijn speleologen en zaten onder de grond op het ogenblik van totale vernietiging. Nu volgen we hun psychologische ondergang, steeds zwevend tussen liefde en jalousie, uiteindelijk overslaande in haat. De film eindigt op het meest onverwachte cliché dat de vorm aanneemt van een goedkope editie van de slotscenes van "2001". Bitsch is geen onbekwaam cineast, dat bewijst hij in een aantal pakkende fragmenten, zeker in die sequenties die het verval van de beschaafde wereld accentueren. De ratten zijn terug meester in een verlaten, gestorven wereld, waar de huizen nog slechts als spookholen overeind staan. Geen getsjirp meer van vogels, geen hondengeblaf, geen huilende kinderen. Niets ! Deze scenes van de apocalypse worden op een sobere en prachtige wijze verfilmd en het zal dan ook wel aan deze beelden te danken zijn dat de Triëste-jury er de hoofdprijs aan gaf, want zo gauw Bitsch weer zijn psychologisch spel met drie personen opneemt is alles weer troosteloos. Kinderachtig uitgewerkte symbolische filmtaal, overbodige scenes en het spel van liefde en haat tussen 3 personen verknoeien het gehele werk, al is hier de vertolking er niet de oorzaak van. Vooral Sofia Torkil is een knappe (in de twee betekenissen) aktrice. Spijtig dat het een tweeslachtig geval is geworden. Er zat heel wat stof in het scenario om er iets veel beter van te maken, want geld was blijkbaar geen probleem, dat is duidelijk te zien aan het kleurgebruik en de aanwending der decors. Toch slaagt Bitsch er niet in het geheel van de grond te verheffen.
25 IL SEME DELL'UOMO (lett.: Het zaad van de mens) Italië 1969 Regie: Marco Ferreri - Scen.: Marco Ferreri, Sergio Bazzini Cam. Mario Vulpiani - Muziek: Teo Usuelli - Prod.: Poli-film Kleuren - Vert.: Marqo Margine (Cino), Anne Wialemsky (Dora), Annie Girardot (Anna), Rada Rassimov, Maria Teresa Piaggio. Deze film van de bekende Italiaansec cineast Marco Ferreri valt uiteen in 2 duidelijk afgescheiden delen. In het eerste, min of meer documentaire gedeelte, wordt ons de situatie geschetst van een in een atoomoorlog verwikkelde wereld. Verwoesting, massale sterftecijfers, pest en cholera tronen weer op de hoogste plaats. Twee personen, een man en een vrouw, trekken zich terug in een huis, dat afgelegen is van de bewoonde kommen en veronderstellen de laatste overlevenden te zijn. Tussen hen in groeit een spanning als de vrouw verklaart geen kind te willen baren in een wereld die geen toekomst meer te bieden heeft, terwijl de man trots is op zijn kans om een nieuwe Adam te worden. Deze spanning zal tenslotte leiden tot beider ondergang. Erg nieuw is dit thema niet en de uitwerking blijft beneden het peil dat we kunnen verwachten van Ferreri, die dan toch het meesterlijke "Dillinger e morto" op zijn aktief heeft staan. De twee hoofdakteurs kunnen blijkbaar hun zware taak niet aan. Slechts in één scene komt de film werkelijk van de grond en dat is in de korte sequentie waarin Annie Girardot verschijnt als derde die de wereldramp overleefde, maar die het slachtoffer zal worden van de spanningen tussen het koppel. Het koude, bijna onmenselijke, observerend cynisme dat van "Dillinger e morto" een meesterwerk maakte komt in "Il seme dell'uomo" niet tot de toeschouwer, die dan ook gauw een deel van zijn concentratie ergens anders op zet. Het werd een knap vervaardigde psychologische studie, maar het menselijk aspekt ontbreekt, maar toch is het nog een heel stuk sterker dan "Le dernier homme" van Bitsch. MASKA CRVENE SMRTI (Het masker van de Rode Dood) Joegoslavie 69 Regie: Pavao Stalter en Vladimir Jutrisa - Scen.: Z. Gasparovic en B. Rantinovic naar het verhaal van Edgar Allan Poe - Prod.: Zagreb Fllms - Kleuren (SpeeltlJd 12 min.) PAUK (De spin) Joegoslavië 1970 Regie: Aleksander Marks - Scen.: A. Marks en R. Munitic - Prod.: Zagreb Films - Kleuren - (Speeltijd 16 min.) Wie naar een tekenfilm gaat kijken om zich wat te amuseren, komt zeker bedrogen uit als hij deze twee films ziet. Dit is geen kitch à la Disney, maar staat oneindig veel hoger. "Het masker van de Rode Dood" is een aanpassing van het bekende verhaal van Poe. Een vergelijking met het meesterwerk van Roger Corman is niet mogelijk, daar de scenaristen zich hier strak aan het verhaal gehouden hebben. De tekeningen zijn zeer realistisch en doen denken aan een schilderij van een Rembrandt en tegen het einde zelfs aan de nachtmerries van Jeroen Bosch. Al de opgekropte verschrikking doet echter geen afbreuk aan de poëtische sfeer waarvan het geheel doordrongen is. Volledig Kafkaiaans van opzet is "De spin". Een man wordt geobsedeerd door een spinnenweb dat hij elke keer weer vernietigt met als resultaat dat het web er wat later terug hangt. Dus
26 moet hij de bron van het kwaad doden, nl. de spin. Nadat hij het levensgrote insect in een gevecht letterlijk verscheurd heeft, verandert hij zelf in een spin. Een andere beul is op komst. Dit verhaal van een metamorfose is duidelijk geïnspireerd op Kafka. Een man doodt zijn slachtoffer, wordt zelf de reïncarnatie van dit slachtoffer en zal op zijn beurt afgeslacht worden. Een steeds terugkerende cirkelbeweging. Het bewijs dat de verhouding beul/slachtoffer zeer relatief is. Marks is erin geslaagd op de grenzen van de uiterste gruwel te bereiken. We zijn hier zeer ver weg van de zeemzoeterige "Dumbo's" en "Bambi's". Hier is de animatie het uitgangspunt om nooit vertoonde (of in speelfilms niet te verwezenlijken) scenes van gruwel en geweld te tonen, scenes die echter soms van een niet te overtreffen poëzie doordrongen zijn. Deze twee meesterwerkjes-in-mineur zijn het bewijs dat de animatiefilm eindelijk volwassen is geworden. ----------------------------------------------------------SETH HOLT
Willy Magiels
-----------------------------------------------------------Uit Engeland bereikte ons het bericht dat de Britse cineast, Seth Holt, op 13 februari jl. aan een hartaanval overleden is in zijn appartement te Londen. Geen enkele nederlandstalige krant vond dit bericht belangrijk genoeg om er ook maar één regeltje aan te wijden. Holt werd geboren in 1923. Zijn werkelijke naam was James Holt. Hij begon als toneelakteur in de gezelschappen van Liverpool en Bideford. In 1942 bogint hij zijn filmloopbaan als assistent van de montage voor een aantal films van het Ministerie van informatie. In 1944 krijgt hij een kontrakt bij Ealing Films. Holt was geen veel-filmer, maar elk van zijn prenten was af. Hij is vooral bekend voor zijn psychologische thrillers en griezelfilms. Hij debuteert in 1958 als regisseur van de gangsterfilm "Nowhere to go" met George Nader in de hoofdrol. Daarna volgt de zeer sterke griezelfilm "A Taste of Fear". Daarna komen nog de psychologische karakterstudie "Station Six Sahara", weer een horrorfilm "The Nanny", de avontuurlijke gangsterfilm "Danger Route" en zijn laatste film is de hier nog niet vertoonde "Blood from the Mummy's Tomb" welke na zijn dood afgewerkt werd door Michael Carreras. Tussen deze speelfilms in was hij vooral bedrijvig op T.V., waar hij films realiseerde in reeksen als "The Avengers", "The Prisoner", "Suspens", "Espionage" en "Danger Man". FILMOGRAFIE VAN SETH HOLT (Fantastische films in hoofdletters) Als assistent van de montage ---------------------------1944 Return of the Vikings - Regie: Charles Frend Champagne Charlie - Regie: Alberto Cavalcanti Dreaming - Regie: John Baxter 1945 DEAD OF NIGHT - Regie: Alberto Cavalcanti, Charles Crichton, Basil Dearden, Robert Hamer Captive Heart - Regie: Basil Dearden
27 1946 Hue and Cry - Regie: Charles Crichton Frieda - Regie: Basil Dearden 1948 Scott of the Antartics -- Regie: Charles Frend Passport to Pimlico - Regie: Henry Cornelius 1949 Kind Hearts and Coronets - Regie: Robert Hamer Montage ------1949 The Spider and the Fly - Regie: Robert Hamer 1950 Dance Hall - Regie: Charles Crichton 1951 The Lavender Hill Mob - Regie: Charles Crichton His Excellency - Regie: Robert Hamer 1952 Mandy - Regie: Alexander Mackendrick The Titfield Thunderbolt - Regie: Charles Crichton (Holt was in deze film 2nd Unit Director) 1953 The Love Lottery - Regie: Charles Crichton 1959 The Battle of the Sexes - Regie: Charles Crichton 1960 Saturday Night and Sunday Morning - Regie: Karel Reisz Scenarist --------1959 JESSY - Regie: Wolf Rilla - Scen.: Seth Holt, Wolf Rilla 1958 Nowhere to Go - Regie Seth Holt - Scen.: Seth Holt, Kenneth Tynan 1961 A TASTE OF FEAR (Am. titel: Scream of Fear) (Angstkreten) Regie: Seth Holt - Scen.: Jimmy Sangster - Cam.: Douglas Slocombe - Muziek: Clifton Parker - Prod.: Jimmy Sangster for Hammer Films - Verd.: Columbia - Vert.: Christopher Lee, Susan Strassberg, RonaId Lewis, Ann Todd, John Gerret, Anne Blake, Fred Johnson. 1962 Station Six Sahara 1965 THE NANNY - Regie: Seth Holt - Scen.: Jimmy Sangster naar de roman van Evelyn Piper - Cam.: Harry Waxman - Muziek: Richard Rodney Bennett -- Prod.: Jimmy Sangster for Hammer Films - Verd.: 20th Century Fox (De biecht aan een lijk) Vert.: Bette Davis, Wendy Craig, Jill Bennett, Pamela Franklin, William Dix, James Villiers. 1967 Danger Route 1971 BLOOD FROM THE MUMMY'S TOMB - Regie: Seth Holt (beëindigd door Michael Carreras) -- Scen.: John Elder -Prod.: Howard Brandy for Hammer Films - Vert.: Peter Cushing, Valeria Leon, James Villiers, george Coulouris. -------------------------------------------------------------
28 GOLLEM GOLLEM GOLLEM GOLLEM GOLLEM GOLLEM GOLLEM GOLLEM GOLLEM Tom Bombadil GOLLEM GOLLEM GOLLEM GOLLEM GOLLEM GOLLEM GOLLEM GOLLEM GOLLEM -------------------------------------------------------------—————Eindelijk weer een Gollem-rubriek. Het spijt me maar ik had echt te weinig tijd de laatste weken om eraan te denken. Ik dacht dat dit rubriekje maar eens een allegaartje moest worden. Nu, hier komt het: - Heeft er al eens iemand nagedacht over de betekenis van de naam GOLLEM (of "Gollum" in de Engelse tekst) ? Natuurlijk heeft JRR Tolkien daar een zeer geleerde etymologische verklaring voor maar persoonlijk heeft mij steeds de gelijkenis met de Praagse "Golem" (cfr. o.a. Kafka) getroffen. U weet wat de "Golem" was: een reusachtige afbeelding van een mens uit klei die door het uitspreken van een spreuk uit de Thora tot leven werd gebracht om de Joden van Praag te beschermen. De "Golem" was en is dus een typisch voorbeeld van een "deus ex machina", een onverwacht werktuig van de goddelijke voorzienigheid. Wel, de gelijkenis met "Gollum" in "The Lords of the Ring" is m.i. treffend: bij toeval komt "Gollum" in het bezit van de Ring van Machten en wordt aldus de rechtstreekse aanleiding tot de tweede oorlog om de ring, waarin Orde en Chaos elkaar zullen bevechten tot eindelijk de Orde (voorlopig) zegeviert. Gollum is hier werkelijk een willoos werktuig aangezien Gandalf van de Ring van Machten zegt dat zijn kracht zo sterk is dat hij zelf zijn drager zoekt. De Macht van de Ring over Gollum wordt tenslotte zo sterk dat hij Frodo op zijn laatste tocht naar de Doemberg vergezelt en, weer eens tegen zijn wil in, redding brengt door met Ring en al in de vulkaan te vallen waardoor de Ring vernietigd wordt, op het ogenblik dat diezelfde Ring erin geslaagd is de arme Frodo zijn wil op te leggen. Treffend is in dat verband ook dat Frodo intens medelijden heeft gehad met het schepsel en er niet toe kan komen het te doden wat Gandalf doet zeggen dat "Gollum nog een rol te spelen heeft in de uiteindelijke bestemming van de Ring". Graag vernam ik uw commentaar op deze bedenking... - Het voorgaande brengt me op de eigenaardige tweeledige persoonlijkheid van Gollum/Sméagol. Gollum wordt eerst beschreven als een vies, wreed en egoïstisch schepsel dat gaandeweg nog smeriger wordt onder de nefaste invloed van de Ring. Maar toch schijnt het ergens nog niet helemaal pervert te zijn, getuige de alleenspraak tussen zijn "goede" en zijn "slechte" IK op het ogenblik dat hij de slapende Frodo zou kunnen doden. Gandalf verklaart dit later door te zeggen dat Gollum slapende hobbiteigenschappen heeft aangezien zijn volkje aan de Rivier verwant zou zijn aan de Bruivels vóór dat deze hobbittak naar de Gouw trok. Maar dit verklaart nog niet, niettegenstaande de spreekwoordelijke taaiheid van de hobbits, waarom de Ring er na zovele jaren niet is geslaagd de "goede" persoonlijkheid van Gollum helemaal te doden, terwijl de goede hobbit Frodo al na enkele jaren helemaal onder de invloed van de Ring komt (cfr. de laatste passage voor de vernietiging van de Ring). Sommigen hebben derhalve beweerd dat Gollum/Sméagol in feite twee persoonlijkheden zijn in hetzelfde lichaam, die steeds maar om de overhand vechten. Sméagol zou dan de "slechte" IK zijn en "Gollum" de "goede" IK. Dit zou vooral de laatste scène van de vernietiging van de Ring goed kunnen verklaren: Frodo eist de Ring en zijn
29 machten voor zich op terwijl Sam volkomen uitgeput is en niet kan reageren. Op dat ogenblik heeft "Gollum" zijn greep op "Smeagol" verloren die, in een laatste aanval, de vinger met de Ring van Frodo's hand afbijt. Gollum beseft dan dat alles verloren is en poogt in extremis weer de geest van Smeagol te controleren, waardoor deze de coordinatie over zijn bewegingen verliest en in de afgrond van de vulkaan tuimelt. Let op: op dat ogenblik draagt Gollum/Smeagol de Ring niet, maar houdt hij hem in triomf vast zodat Gollem er, ondanks zijn overtalrijke fouten, toch in geslaagd is respect op te brengen voor een Drager van de Ring. De val in de afgrond, met de vernietiging van de Ring, zou dan tegelijkertijd de loutering zijn van Gollum's "goede" IK, waardoor hij plaats kan nemen temidden van de Negen Lotgenoten die, na de dood van Boromir (ten onder gegaan door de Ring) tot acht waren herleid en derhalve niet in staat waren een efficiënt tegengewicht te vormen voor de Negen Nazgûl van Sauron. Ook hierop graag uw commentaar... - Een boek dat u moet lezen, hetzij om u dood te ergeren hetzij om te barsten van ergernis over zoveel onbegrip is: "J.J.R. Tolkien" door Catherine R. Stimpson, uitgegeven bij Columbia University Press in de reeks "Columbia Essays on Modern Writers". Aangezien eenieder het recht heeft om er zijn eigen mening op na te houden en dus ook, om niet van Tolkien te houden, kraak ik het boek niet af, dat overigens opmerkelijk goed gedocumenteerd is. Wel wil ik u de volgende pareltjes niet onthouden, omdat zij kenschetsend zijn voor de manier waarop de auteur Tolkien's werk beoordeelt: volgens Miss Stimpson is Tolkien "bogus, sentimental an morally disquieting". De groep "The Inklings" waartoe Tolkien in de dertiger jaren in Oxford behoorde is volgens haar: "a brilliant but condescending and oddly silly group". De pakkende episode van Frodo en Sam met Shelob ziet zij als een bewijs voor Tolien's "subtle contempt and hostility towards women" (waar haalt ze dat uit ?!). Uiteraard is zij, net als alle lezers van "The Lords of the Ring" erover verbaasd dat Tolkien blijkbaar niet over vrouwen kan schrijven. Tot daar aan toe; maar zij knoopt daar de volgende bewering aan vast: "When Tolkien does sidle up to genuine romantic love, sensuality and sexuality his style becomes coy and infantile. Unlike many very good modern writers he is no homosexual. Rather he simply seems a little childish, a little nasty and evasive". Prachtig, niet waar ? Zo gaat dat het hele boek door. Nu, ik wil wel maar ik vraag me toch af of het nodig is om een essay te schrijven over iemand waarop je kunt kotsen. Lijkt een beetje masochistisch, vind ik ! En in ieder geval niet wetenschappelijk aangezien zij haar mening nergens staaft met afdoende bewijzen, maar wel vaak met dooddoeners. Toch maar lezen ?... ----------------------------------------------------------------
30 SFANCON II, WERKVERGADERING OP 17 APRIL 1971, ZAAL CECIL verslag door Martin Box ---------------------------------------------------------—————Opening om 15u45. Er zijn een 25 aanwezigen. Aan de groene tafel nemen plaats: W. Magiels, voorzitter van Sfan, inrichter van Sfancon II, S. Joukes, bestuurslid van Sfan, toastmaster van Sfancon II, D. De Laet, medewerker aan Sfancon II. Later arriveren: Donald A. Wollheim, eregast van Sfancon II; Mevrouw Wollheim. S. Joukes heet de aanwezigen welkom, en stelt voor dat we op deze business meeting zouden spreken over drie punten: - een Belgische federatie der SF-clubs - de Eurocon te Triëst in 1972 - Brussel: kandidatuur voor Eurocon 74, te verdedigen op Eurocon 72, organisatie van Eurocon 74. M. Liésnard, voorzitter van SF 74, is akkoord met een Belgische federatie van SF-clubs. Deze federatie zou: - Eurocon 74 te Brussel organiseren - vele Belgische fans groeperen - te Triëste een drukkingsgroep vormen voor de kandidatuur van Brussel. Hij stelt een groep voor met drie konkrete doeleinden: - Sfan, de best georganiseerde club, zou dienen alS "klokhen", - SF 74 organiseert Brussel 74, - Célis moet nog gepolst worden. Ieder clublid zou ipso facto lid zijn van de federatie. Iedere club zou de financiën naar rato opbrengen. Deze federatie moet zo vlug mogelijk opgericht worden. In afwachting daarvan kan een gemeenschappelijke kas gemaakt worden. Box: wil U de financiële werkwijze nader toelichten ? Liésnard: het bulletin der federatie wordt gezamenlijk betaald. Vanaf 72 vormen we één club, en dan zijn de financiën uiteraard geregeld. Joukes: de financiële fusie kan in twee fasen verlopen: - dit jaar vormen we een papieren federatie, waarvan de kas door elke club gespijsd wordt naar rato van het aantal leden, - volgend jaar vormen we één club met één blad, en dat wordt bebetaald naar rato van het aantal abonnés uit de verschillende oude groepen. Dit blad zou tweetalig zijn, maar de beschikbare ruimte wordt naar rato verdeeld. Triesman: ik heb bezwaren tegen één blad: - we gaan dan medewerkers verliezen, - er gaat teveel kopij zijn. Onderlinge uitwisseling van nieuws en teksten is daarom beter. Box: ik denk niet dat we medewerkers zullen verliezen. De administratie van een enkel blad wordt eenvoudiger. Kopij zal er wel nooit te veel zijn. De Raeve: de tweetaligheid zal een bezwaar zijn, want niet iedereen is tweetalig. Joukes: een meertalig blad is een onding. We kunnen echter het voorbeeld der Zwitsers volgen: aan elke zijde van het nummer begint een bepaalde taal. Men werkt naar het midden toe.
31 Jansen: vermits de talenkennis een probleem is en de redaktie van een meertalig tijdschrift niet eenvoudig is, kunnen we beter twee parallelnummers uitgeven. Joukes: het is ook mogelijk met een tweetalige redaktie te werken en een tijdschrift te publiceren dat beurtelings in de ene en de andere taal verschijnt. Magiels: tweetaligheid zal in elk geval moeilijk blijven. Jansen: de informatie moet opgenomen worden in de publicaties van alle clubs. xxxxxx: laat ons dan drie bladen publiceren met een overkoepelend bulletin. Joukes: twee tijdschriften is wel voldoende. Men kan de uitwisseling centraal beheren en interessante artikelen kunnen ook in de andere taal gepubliceerd worden. (Om 16u10 arriveren de Heer en Mevrouw Wollheim). Liésnard: drie bladen en een gemeenschappelijk bulletin lijkt de beste metode. Wie gaat dit uitvoeren ? Joukes: laten we beslissen of we de Belgische federatie van SF-clubs gaan oprichten. Ryniers: heeft deze vergadering het recht daarover te beslissen ? De Laet: wat is het doel van deze federatie ? Joukes: het organiseren van Eurocon II te Brussel. Triesman: dat mag niet het enige doel der federatie zijn. Box: de federatie moet drie doeleinden hebben: - de vraag naar SF-literatuur stimuleren, zodat België zijn achterstand op dit gebied ophaalt, - een degelijk SF-tijdschrift publiceren, - akties organiseren om SF te bevorderen. Conventies zijn zulke akties. Féron: gaat akkoord met BOX. De Laet: dan hebt u geen federatie maar een comité nodig. De tijdschriften kunnen door de clubs uitgegeven worden. Liésnard: dat belet niet dat we een federatie kunnen oprichten Joukes: daarbij kan dan een werkgroep gevoegd worden om de SF-beweging te volgen. De Laet: M. Wollheim, hoe organiseert men de conventies in USA ? Wollheim: verschillende groepen doen bids met hun voorstellen. Het is zelfs mogelijk dat verschillende groepen binnen één stad rivaliseren bij deze kandidaturen. Joukes: dit is wel een verschillend probleem. De Belgische clubs zijn zeer klein en zullen niet rivaliseren. Ook in Frankrijk zou zulke rivaliteit niet voorkomen. De Laet: Frankrijk heeft nog nooit een conventie georganiseerd. Féron: een conventie wordt georganiseerd door een representatief comité. Box: laten we ons niet verder versnipperen. Joukes: er zijn twee problemen: - een comité ter organisatie van de Eurocon II, - een Belgisch SF-tijdschrift. Een organiserend comité is goed en wel, maar de financiële verantwoordelijkheid wordt toch gedragen door de clubs. Féron: ik hoop dat Eurocon II een financiëel succes wordt. Joukes: ja, maar dat moeten we natuurlijk afwachten. Lièsnard: de eerste kostenraming komt op een 160.000 frank. Om dit te dragen zijn er 600 attending members nodig. De clubs moeten hun leden aansporen.
32 Joukes: hoeveel leden komen er op de Worldcons ? Wollheim: dat kan gaan tot 1800 leden. Jansen: goed, maar dit is geen USA. Féron: op Heicon waren er ongeveer 500 Europeanen. Liésnard: buiten de attending members zijn er nog een 200 supporting members. De Laet: M. Wollheim, zouden er Amerikanen naar de Eurocons komen ? Wollheim: dat kan ik niet zeggen. Wanneer wordt de Eurocon gehouden ? (Rond 21 augustus.) Liésnard: we hebben twee problemen: - een comité ter organisatie van Eurocon II, dat snel van start moet gaan, o.a. om zalen te kunnen reserveren; - een bidding committee om te Triëste de kandidatuur van Brussel te verdedigen. De Rijcke: wie moet de federatie beheren ? Joukes: ik doe het volgende voorstel: we richten een comité op. de leden daarvan zullen vrijwilligers zijn. Reyniers: we moeten een comité en een overkoepelende revue oprichten. Joukes: nee, laten we de federatie uitstellen. We starten met een comité met een bulletin voor Eurocon 74. De financiële middelen voor Eurocon moeten komen van mecenaten en van de clubs. Wollheim: u moet ook nagaan in hoeverre publiciteit kan aangewend worden en bekostigd worden. De Laet: goed, laten we hierover stemmen. Box: pas op, dit is geen ledenvergadering van een club. Wij hebben dus in deze geen bevoegdheid. Liésnard: akkoord. Daarbij, SF 74 bestaat al. Triesman: goed, maar we kunnen hier de pols voelen van het fandom. De Laet: ik vraag vrijwilligers om mee te werken aan SF 74. Box-Triesman-De Raeve: wij verzetten ons hiertegen. U vraagt plots een engagement voor zeer vage taken. Joukes: verschillende mensen zullen willen meedoen. Zij zullen echter moeten blijven meedoen. Box: ons bezwaar gaat juist tegen deze langlopende verbintenis. Liésnard: we moeten nu al helpers vragen. Box: geef ons eerst voldoende uitleg over de taken waarvoor u helpers vraagt. Joukes: Sfan mag meewerken, want het werd daartoe gemandateerd door de ledenvergadering. Box: de vraag om vrijwilligers is niet hetzelfde. Geef ons eerst een tekst met een goede aanduiding van de verschillende doeleinden en een omschrijving van de verschillende taken waarvoor u helpers vraagt. De Laet: we moeten ballotteren om op Eurocon I onze kandidatuur door te voeren. Wollheim: start een aktie om te Triëste uw kandidatuur te verdedigen, dan hebt ge een konkreet doel en dan kunt ge vertrekken. Liésnard: we moeten supporteren voor Triëste om Brussel voor Eurocon II te verdedigen. Box: goed, laat SF 74 ons daartoe aansporen. Féron: neen, want er zijn agenten voor Triëste: Féron en De Laet. Joukes: we moeten drukking uitoefenen en steun zoeken bij de buren.
33 Lannoy: Nederland zal ons voorzeker steunen. Féron: wat betreft het programma te Triëste: men zal er doen aan: bespreking van auteurs, speeches en voordrachten, fanmeetings. Men probeert de SF-films te laten samenvallen met het SF-filmfestival aldaar. Joukes: er zijn problemen gerezen rond het systeem der awards. De doelstelling van deze awards was onduidelijk: gaat het om aanmoediging van pogingen of om de bekroning van kwaliteit. Jansen: ik doe volgend voorstel: we geven een prijs voor het beste Nederlandstalig werk en voor de beste vertaling. In de kategorieën film - poëzie - kunst zijn er gewoon geen interessante nominees. Reyniers: geef niet één prijs voor literatuur, maar prijzen per genre. Vertalingen komen m.i. niet in aanmerking. De Raeve en anderen: men mag het niet zo kategoriek stellen. Daarom kunnen drie prijzen worden toegekend: origineel werk vertaling - wisselend genre. Joukes: wordt de vertaling bekroond om haar kwaliteit ? Jansen: m.i. is het belangrijkste der vertaling: een SF-werk wordt toegankelijk gemaakt voor de Nederlandstalige fans. De Laet: er zijn verschillende systemen mogelijk: - men laat de attending members der conventie stemmen, zoals nu gebeurde, wat ons welgeteld 11 stemmen opbracht, - men laat specialisten beslissen. Wollheim: de Hugo-awards krijgen 300 à 400 stemmen. Joukes: is een niet-Nederlandstalig werk verkiesbaar om zijn literaire waarde ? Stemming: Ja 3
Neen 6
Verschillenden: een vertaling kan zeer interessant zijn omdat door haar een goed werk toegankelijk wordt. Liénard: men moet onderscheid maken: nieuw werk of werk van blijvende waarde. Waarom zou men een auteur uit een andere zone bekronen ? Joukes: we kunnen trouwens meedoen aan de Hugo-awards. We moeten ons eigen werk stimuleren. Verschillenden: ja, maar we lezen hoofdzakelijk vertalingen. Daar stemming hierover geen uitsluitsel geeft (de discussie blijft na de stemming voortduren, en de zaal schijnt open te staan voor de verschillende standpunten) wordt beslist dit onderwerp niet verder te bespreken. De vergadering wordt beëindigd om 17u45. ----------------------------------------------------------------
34 VOOR U GELEZEN Robert Smets Tom Bombadil Simon Joukes -------------------------------------------------------------UNIVERS ZERO Jacques Sternberg
Marabout 362
Robert Smets
Bij de meest recente uitgaven van Marabout, meerdere werken met fantastische inslag, waarop elders reeds de aandacht werd getrokken, en meer in de zuivere SF-lijn, een vertaling van Ballard's "Billenium" en een verzameling verhalen van onze vroegere stadsgenoot Jacques Sternberg, onder de titel: "Univers Zéro". Terloops een woord van lof voor de steeds belangwekkende dokumentatie, die vervat ligt in het "dossier Marabout" aan het einde van elke uitgave, en waarin zowel een korte biografie, als een tekst van Sternberg over zijn eigen werk, als kritische beschouwingen en bibliografie te vinden zijn. Geboren te Antwerpen, in 1923, week J. Sternberg reeds vroeg uit, ingevolge oorlogsomstandigheden. Na een eerder onbezorgde periode te Cannes , in het zgn. France libre, volgen moeilijke jaren, in Spanje, kamp, ontsnapping, verzet. Na een korte journalistieke periode te Brussel, 1945-46, keert hij terug naar Parijs, waar hij tot 1954 werkt, dan weer als bediende, dan weer als handelsreiziger of verpakker, en zo meer, en inmiddels niets dan weigeringen oploopt voor zijn werk: zelf vernielt hij niet minder dan zes romans, waar van uitgeverszijde alle belangstelling voor ontbreekt. Wanneer dan uiteindelijk enkele romans worden aanvaard: "Le délit" in 1954, "La sortie est au fond de l'Espace" in 1956, "Un jour ouvrable" in 1961, en nog enkele andere, is het sukses eerder gering. "Un jour ouvrable", dat hij zelf als zijn beste werk beschouwt, haalt bv. 400 à 500 exemplaren. Enkele korte verhalen niet te na gesproken, volgt de werkelijke bekendheid pas in het kader van de Editions du Terrain Vague (Losfeld) met "Toi, ma Nuit" in 1965, waar hij dan zelf weer minder over te spreken is, "Attention, Planète habitée", en "Je t'aime, je t'aime", dat als basis diende voor de gelijkna mige film van Alain Resnais. "Toi, ma nuit" kende een Nederlandse vertaling, bij Zwarte Beertjes, als ik me niet vergis onder de nogal duistere titel "De Zevende hemel" of iets dergelijks, terwijl "Je t'aime, je t'aime", nochtans een bijzonder goede film, in 1969 te Antwerpen werd vertoond. Jacques Sternberg is niet een schrijver die je in enkele woorden definiëert, en hoewel zijn werk zowel SF-elementen, als fantastische elementen, als humor en poëzie bevat, zou het absurd zijn op een van deze karakteristieken een overwegende nadruk te gaan leggen. SF, onder een eerder ongewone vorm, in een drietal werken, zonder dat hij zelf dergelijk etiket zou aanvaarden. Fantastiek, griezel, zonder dat hij zich in deze categorieën laat onderbrengen. Deze on-vastheid in de genres, en de voortdurende afwisseling en vermenging ervan, loopt nauw parallel met de inhoud van zijn werk en meer bepaald met een steeds weer te releveren thema van onzekerheid en bruuske overgang, van het alledaagse naar het ongewone of verschrikkelijke, van het kantoor naar de ruimte (tussen de middaguren) of van het spel naar een of andere gruwelijke ernst.
35 Zijn ware mythe, zegt hij, is de "terreur", maar dan niet deze van geesten en rottende cadavers, maar die van de zinloosheid, bv. van een kantoorleven, dat hij zelf kende tot voor een vijftal jaren, die van de overgang van leven tot nachtmerrie, in een schok tussen dagelijkse zaken en - letterlijk - buiten-gewone evenementen of details. Neem o.a. de reeks uiterst korte teksten (verhalen kun je ze dikwijls moeilijk noemen) uit "Géométrie impossible", het middendeel van deze bundel: Een botanist houdt van zijn planten, én van zijn vrouw: hij plant de vrouw als een reusachtige waterlelie. Kinderen spelen: de verliezer gaat langzaam tot bij een muur, en wordt met één schot koud geveld. Een man wordt gewekt en sluit de ogen. "Twintig jaar reeds sinds de oorlog", bedenkt hij. Doch de Gestapo belt aan, en reeds wacht de beestenwagen. Onweerstaanbaar wordt men herinnerd aan de korte flitsen uit een droom, met hun eigen inherente logica, die je soms later, midden op de dag, onverwacht opnieuw te binnen schieten. Angstwekken, doch, indirekt, reëel. En ook die andere zijde van de droom, waarin je alles kunt of alles aandurft, doch waar je om een onbelangrijke kleinigheid ook weer alles verliest. Fyctige, in "Arrête-toi et regarde", die de liefde aankan in haar ondenkbaarste vormen, over 40 eeuwen en 4 dimensies, zonder een woord van liefde of verwijt, doch om een onbenullige schram in enkele minuten volledig doodbloedt. Anacrose, waarop de tijd in omgekeerde orde verloopt, en elk uur je verder verwijdert van een ontmoeting... De planeet Mauge, in "Les conquérants", die evenals zovele andere de slachtingen van de menselijke veroveraars ondergaat, doch waarop de dood besmettelijk blijkt... "Univers Zéro" omvat drie reeksen verhalen, "Géométrie incertaine", "Géométrie impossible" en "Geométrie passionnelle", waarin het eerste en het derde langere verhalen hernemen, en het tweede, zoals gezegd, een elftal korte teksten. Aangezien de meeste verhalen met een tussenruimte van verscheidene jaren werden geschreven, is het wel enigszins lastig een lijn te trekken. Men kan wel zeggen dat ze over het algemeen genomen, met uitzondering dan van "Géométrie impossible" een zekere intimistische eenheid vertonen, in die zin dan dat we, zowel in het titelverhaal "Univers Zéro" als "Le Monde a bien changé", als in "Partit, c'est mourir un peu moins", als in "Arrête-toi et regarde", telkens te maken hebben met een hoofdfiguur die, hoe vreemd dan ook, zijn leven overschouwt, met iets als weemoed, of iets als een uitdaging of een mogelijke verantwoording. Men kan hierover enigszins van mening verschillen: de werkelijke aktie, die in dergelijk verhaal eventueel verwacht te vinden, verloopt telkens weer in een Odyssee-achtig aandoend recapitulatief van poëtische benamingen en vreemde werelden en gedaanten, met telkens weer hun eigen bizarre logica, of animale of vegetale terreur. Diep menselijk en sterk poëtisch en bijzonder rijke verhalen, die echter iets verliezen, wanneer ze te kort achter elkaar zouden worden gelezen. Iets in dezelfde lijn ligt ook "Le Reste est Silence" waarin de hoofdfiguur bekend raakt met een dame die er vreemde afwezigheden op na pleegt te houden, doch hem dan ook weer, zij het misschien op onverwachte wijze, haar affektie niet onthoudt.
36 Opvallend, hiertegenover, dat de enkele verhalen, die niet in de eerste-persoon werden geschreven, veelal kort werden gehouden, en dikwijls een meer humoristische, minder ernstige, of absurde toon hebben: "Le Délégué", waarin een quasi-perfekte robot-vertegenwoordiger smoorverliefd blijkt op een wonder van een achtiende-eeuws klokje, "Le Passé", of de benauwende ervaring van een amateur-tijdreiziger (ook weer ergens herinnerend aan Sternberg's eigen ervaringen gedurende de bezettingsjaren), of tenslotte, het parade-paardje "Les Conquérants", ons allen van ouds bekend (1956 !), dat reeds voorheen bij Marabout verscheen in het eerder pretentieuze boekdeel, dat destijds het licht zag onder de titel "Les meilleures histoires de SF" en er tenslotte bitter weinig bevatte. Samengevat, een bijzonder lezenswaardig boek, misschien minder uit een abstrakt SF-standpunt, daar het immers bijzonder ver afstaat van de Angelsaksische vormen hiervan, doch gewoon om zijn overweldigende literaire en menselijke kwaliteiten. ---------------KLEINE SF-OMNIBUS 2 Samengesteld door Aart C. Prins
Beertjes 1402
Robert Smets
Reeds een tweede uitgave in deze reeks, met 14 verhalen, en een behoorlijk aantal pagina's (320), doch waarbij de kwaliteit ver achter de kwantiteit blijft. Hoofdzakelijk betreft het hier verhalen die reeds iets ouder zijn, en, merendeels dan toch, van de hand zijn van minder bekende schrijvers. Het is in zekere zin een verdienste niet terug te grijpen naar de zoveelste vertaling van overbekende Asimov of Clarke verhalen, of andere parade-paardjes ,die een bundel automatisch een zekere standing moeten geven. Anderzijds moet het ons evenwel van het hart dat je van verhalen als Daley's "Man die van leeuwen hield" of Bond's "Eiland der veroveraars" of zelfs Clarke's "Verbannen naar de toekomst" weinig meer kan zeggen dan dat ze, nu, nog weinig te vertellen hebben, zoniet ronduit minderwaardig zijn. Haast een tiental andere verhalen kunnen misschien een ogenblik boeien, zonder evenwel boven het zuiver narratieve uit te stijgen en zonder, op het inventieve vlak, iets nieuws te brengen. Harrison's "Straten van Ashkelon" kan een zekere kracht niet worden ontkend, als afstelling, in een welbepaalde, maar momenteel evenwel iets voorbijgestreefde, context. Merliss' "Stotteraar" verhaalt de pogingen van een super-robot, om na een soort verloren oorlog, aan zijn soortgenoten een "onmenselijk" lot te besparen. Een bepaalde zwakte in het gegeven blijkt m.i. reeds uit dit résumé. Finney's "Eldorado", met het bekende verhaal over verdwijnende personen, en, misschien, een sentimentele waarde, omdat het een der eerste "SF" verhalen was waar ondergetekende ooit kennis van nam. Dan, Catherine Moore met "Ego", nogmaals een robotgeschiedenis in een benarde situatie uit de oorlog tegen de rode machten, indusief generaals etc. Zelazny's "Auto-da-fe", nogmaals een auto-geschiedenis, hier bij een corrida, waarbij de "Mechador" uiteindelijk wordt beloond met beide koplampen en een uitlaat... Tenslotte, Kuttner's "Camouflage", waarin een uit zijn vernietigd lichaam genomen brein een ruimtetuig verdedigt tegen de bende, die er zich meester van tracht te maken.
37 Werkelijk, weinig bijzonders. Een, weliswaar persoonlijke, voorkeur, gaat nog naar Carol Emshwiler met "Dagje aan het strandt", een der kortste verhalen, in mineur, zoals men zegt, waarin eenvoudigweg een kleine familie, zoals de titel zegt, een dagje doorbrengt aan zee, maar dan in de ruïneuse nasleep van in halve tonen aangegeven oorlogsomstandigheden. Een waarschuwing die, op haar manier, wellicht krachtiger aanspreekt dan vele, meer sensationele verhalen en beschrijvingen. ---------------BILLENIUM J.G. Ballard
Marabout 356
Robert Smets
Kort na elkaar, twee vertalingen van Ballard's korte verhalen, respektievelijk uit de periode 1960-62 bij Marabout, onder de titel "Billenium", en uit de periode 1963/64 bij Meulenhoff, onder de titel "Doodlopend Strand". Geboren te Sjanghai, in 1930, kwam Ballard in 1946 naar Engeland, studeerde geneeskunde, en was zelfs enige tijd RAF-piloot, alvorens, in 1957, definitief het schrijverschap, en de SF, te kiezen. Zowat een decade later had hij zich, door zijn even omvangrijke als belangwekkende produktie, opgewerkt tot een der meest vooraanstaande aktieve schrijvers en tot vortegenwoordiger, en woordvoerder, van de zg. Engelse "New Wave", in het kader dan vooral van "New Worlds" (You and me and the Continuum", "The Atrocity Exhibition", "You, Coma, Marilyn Monroe", e.a....) Samen geven beide bundels dus een goed overzicht van Ballard's eerste werk, vóór de "New Wave"-periode. Reeds bij dit vroegere werk wordt men dadelijk getroffen door de verrassende inventieve diversiteit van een auteur, die, bijna systematisch, afstand nam van nagenoeg alle traditionele SF-elementen, als ruimte- en tijdreizen, aliens etc., en, later, ook van de situering der verhalen in een toekomstig tijdvak. Bepaalde konstanten kunnen evenwel worden gereleveerd, waarvan een tweetal in "Billenium" duidelijk aan het licht treden. In de eerste plaats een apokaliptische dimensie, die men ook terugvindt in zijn romans "The drowned world", "The Crystal World" en "The burning World", zij het in katastrofale milieuwijzigingen, zij het in door de mens zelf veroorzaakte atrofieën, voornamelijk dan in de monsterachtige uitwas van steden, waarin het samenleven tot een hel ontaardt. Dit vindt men in "Billenium" terug, in het titelverhaal, waarin, in een overbevolkte wereld, ieder van hogerhand officieel slechts een levensruimte van drie vierkante meter toegewezen krijgt, of in "Urbi et Orbi", waarin de stad op een min of meer gelijklopend thema, met haar ontelbare niveaus, de wereld heeft overwoekerd. Implicaties van de overbevolking op het levensritme, in "Chronopolis", waarin een op uurwerk-mechaniek verslingerde jongen het vroegere systeem her-ontdekt waarbij ieder individu, naargelang zijn sociale functie, voor elk van zijn aktiviteiten, nog slechts één welbepaalde tijdstranche wordt gelaten. Woekering en blinde opmars van een massa, eveneens in "The Garden of Time", waarin een ouder echtpaar zich vergeefs herinnert, doch onmogelijk de tijd terug kan dringen, en de vernietiging van alles wat hen dierbaar is.
38 Doch in dit verhaal komt reeds een tweede grote trend uit Ballard's vroegere werk naar voor, nl. een irrationeel, en meestal onverklaard, soms iets sprookjesachtig element, dat echter wordt aangegeven als volledig geïntegreerd in het leven van de hoofdfiguren, die zich hierover niet in het minst verwonderen. Zo bv. de bloemen die de tijd terugdringen, in "The Garden of Time", of de zingende bloemen in "Prima Belladonna", of de exploten van de terugkerende muze in "Studio 5, Les Etoiles". Wanneer de hoofdfiguur in "Trois, Deux, Un... Zéro" zich bij de aanvang enigszins verbaast over de wonderlijke machten die hem ten deel vallen, hoe moordend dan ook, dan aarzelt hij evenmin om hier een rationeel gebruik van te maken, zelfs met bijzonder onverwachte implicaties voor de lezer. Ook de groeiende sculptuur in "Mobile" wekt minder verbazing dan wel problemen. De bundel bevat verder nog "Les Fous" ("The Insane Ones"), waarin psychiatrie misdadig is geproklameerd, en "Un Assassin très comme il faut" ("The gentle Assassin"), waarin een meer bekend thema wordt aangeraakt, nl. de complicaties van het zich bemoeien met vroegere evenementen, zij het met een eerder ongewone conclusie. Alles samen genomen een bundel die het lezen overwaard is, omwille van zijn inhoud, en, mede, omdat we hier te maken hebben met een rasecht schrijverstalent, en elk verhaal op zichzelf getuigt van Ballard's intelligentie, en, ook in de benardste situaties, van een milde humor. ---------------DOOR TO ANYWHERE Edited by Frederik Pohl
Curtis Books 123-070070-075 Robert Smets
Nieuwe editie van "10th Galaxy-Reader" met 11 verhalen, daterend van 1953 tot 1967. Bij de auteurs, een reeks grote namen, waaronder Budrys, Aldiss, Zelasny, Damon Knight, Poul Anderson, Richard Wilson, Frank Herbert, Frederik Pohl himself en Harlan Ellison. Qua inhoud wordt hier een behoorlijk gemiddelde bereikt, waarbij de verhalen van de drie laatstgenoemde schrijvers zelfs werkelijk uitblinken. In "The Primitives" brengt Frank Herbert het kolderachtige relaas van de diefstal van de zg. "Mars-diamant" uit een USSRtentoonstelling. Hij is gereputeerd on-kliefbaar, maar oompje heeft voor de gelegenheid een specialiste aangevoerd uit het Stenen Tijdvak. Pohl's, "Tunnel under the world" is werkelijk een sterk verhaal met een verrassende ontknoping. Een man wordt dagelijks wakker, doch steeds diezelfde 15e juli... Wat is er dan met zijn wereld aan de hand ? Tot de topklasse behoort eveneens Harlan Ellison's 1965 NebulaWinner, met de bizarre titel " "Repent, Harlequin !" said the Ticktockman". (Te vermelden dat Harlequin hierop onveranderlijk repliceert met een krachtig "Get stuffed"). Een individuele contestatie van een op de spits gedreven maatschappelijk timing systeem, doch dan in Ellison's half-absurde, half sprookjesachtige verhaaltrant, en in een uitzonderlijke "new-wave"gerichte stijl.
39 Om dit overduidelijk en zonder veel omhaal te illustreren, kan b.v. stilistisch worden verwezen naar de andere traditionele Galaxy-verhalen, en, qua inhoud, naar de behandeling van een soortgelijk thema in een (ouder) Ballard verhaal, nl. Chronopolis (1960). Zonder hier verder op in te gaan, nog een woord over de andere verhalen uit deze bundel: - Budrys "Wall of Crystal...": een minder overtuigende industriëlen-affaire, met Marsiaanse complicaties. - Aldiss "Heresies of the Huge God", met een oproep tot een vierde kruistocht... - Zelasny "Devil Car": wagens als outlaws in het Verre Westen... - Damon Knight "Auto-da-fe": helaas een zeer zwak einde-van-dewereld-verhaal. - Poul Anderson, met het titelverhaal "Door to Anywhere": een US-senator neemt, na de nodige complicaties, een kijkje buiten onze Galaxis. Een verhaal dat weliswaar vlot vertelt, doch mij persoonlijk minder bevalt, primo, omdat het bij nadere beschouwing zo weinig inhoud heeft, en, secundo, omwille van een volkomen overbodig reaktionnair aspekt, nl. senator's verzet tegen zg. progressieven, dat hier als suspens-element wordt aangewend, doch in se iets naiefs en bijna systematisch heeft. Overigens volkomen in tegenspraak met het zg. pioniers-schap van de hoofdfiguur, maar ja,... Anderson... ---------------THE CASSIOPEIA AFFAIR ZERWICK, Chloe & BROWN, Harrison (1968) Tom Bombadil vertaald door Maarten Ries onder de titel "De zaak Cassiopeia", Uitgeverij Bruna, 1971, Utrecht/Antwerpen, reeks "Zwarte Beertjes", nr. 1384, 192 blz., 40,- F Deze pocket met een aardig kaftje is het eerste werk wat wij van deze auteurscombinatie hebben gelezen. Het behandelt de zoektocht naar signalen van intelligente buitenaardse wezens en de politieke gevolgen op korte termijn van de ontdekking ervan. Toch zou ik het niet helemaal "politique-fiction" willen noemen aangezien de slechts éénmaal geconstateerde signalen op het einde van het boek weer opduiken en dus de weg open laten voor een werkelijk contact op een later tijdstip. Deze roman boeit vooral in het eerste gedeelte: de signalen worden op band genomen en ontcijferd. Dit geeft trouwens aanleiding tot een leuke demonstratie van wat je allemaal aan informatie kunt proppen in een cyclus van 1641 "bits" in het binaire stelsel. Alleen al daarom is het boek de moeite waard. Wat daarna volgt, namelijk de implicaties op de binnen- en de buitenlandse politiek van de Verenigde Staten en de psychologische verhoudingen tussen de hoofdpersonen zijn wel degelijk opgebouwd en kunnen overtuigen maar stellen de esseffan misschien teleur omdat het probleem van de buitenaardse wezens niet verder wordt uitgediept. Sommigen zullen misschien zelfs beweren dat het opvangen van signalen uit de cosmos hier slechts een voorwendsel is om aardse intriges en problemen te ontwikkelen. Wat er ook van zij, we hebben al veel betere boeken op dit gebied gelezen en volstaan dan ook met de volgende kwotering: O (kan er mee door), waarbij wij voor de zoveelste keer de verzuchting slaken: waarom in vredesnaam wordt zoiets uitgegeven terwijl nog zo weinig prachtige essefwerken in het Nederlands werden vertaald ? ----------------
40 DARK CARNIVAL Tom Bombadil Bradbury Ray samengesteld en bewerkt door Aart C. Prins en vertaald door C.A.G. Van den Broek onder de titel "Macaber Carnaval", Uitgerij Bruna, 1971, Utrecht/Antwerpen, reeks "Zwarte Beertjes" nr. 1387, 160 blz., 40,-F Absoluut een "must" zei Jan Ghysen onlangs op de BRT over dit bundeltje. Daar ben ik het niet mee eens. Ten eerste is het een iel bundeltje: moet dat nu echt, die armetierige 160 bladzijdjes terwijl de minste normale pocket er toch 192 telt ? Maar Bradbury is een grooote naam ! En dan zullen die dunne boekjes wel verkopen, dacht ik zo ! Ten tweede ben ik het grondig oneens met de Nederlandse titel. Voor de esseffan is "Dark Carnival" en "Macaber Carnaval" beslist niet hetzelfde. Bovendien vind ik dat "macaber" zwemen naar sensatie en dat is bij Bradbury, de pure stylist, zeker niet het geval. Ten derde want ik ben er nog niet mee klaar mijn gal te spuien - waarom een vlag die de lading niet dekt ? Deze bundel brengt namelijk zogenaamd "het beste" uit de oorspronkelijke bundel. Wat is het beste ? Dat is alleen de persoonlijke mening van de samensteller. Bovendien is het een rotmethode afkomstig van snertblaadjes zoals bijvoorbeeld juist "Het Beste" uit Reader's Digest. Waarom werd de bundel niet volledig gebracht, verduiveld !! Mag deze bundel dan nog wel "Dark Carnival" heten ? Ik noem dat misleiding van de koper, ook al staat het op de achterflap vermeld. En nu de inhoud: meestal zeer goede verhalen, maar naar mijn mening slechts één werkelijk essefverhaal. De meeste andere zijn sterke atmosfeerscheppende stemmingsverhalen, soms gruwelijk, maar meestal ongewoon, vreemd, onrustwekkend of fantastisch. Bradbury slaagt erin een situatie in een paar eenvoudige woorden volledig uit te tekenen: soberheid is zijn sterkste kant. Zijn overtuigingskracht is overrompelend want hij brengt de lezer steeds waar hij hem wil hebben zonder ook maar één ogenblik diens argwaan op te wekken. Als zodanig kan ik de bundel warm aanbevelen maar dan liefst in de oorspronkelijke taal want dan hebt u ze tenminste allemaal ! Van de tien verhalen van de bundel vond ik The Wind (De Wind), The Crowd (De omstanders) en The Pedestrian (De voetganger) de beste, vervolgens The Man Upstairs (De Man op de zolderkamer), Skeleton (Skelet) en The Emissary (De Afgezant). De vier resterende: En la Noche (En la Noche), And the Rock cried out (En de rots riep luid), Touched with Fire (Hittegolf) en The Next in Line (Wie volgt ?) staan naar mijn mening niet op hetzelfde hoog niveau, al zijn ze niet slecht te noemen. __________________ FICTION nr. 206, februari 1971
Simon Joukes
Voor wie er belang in stelt vermelden wij dat dit Franse maandblad een negen bladzijden tellend artikel brengt van Roland Stragliatti over de "insoliete boeken" die hij de laatste maanden heeft gelezen. Misschien vinden sommige lezers er ook wat interessants in. Verder ook twee boekbesprekingen waarvan één zeer lovend over de "Andromeda dreiging" van Crighton (ook in het Nederlands verkrijgbaar) en één afbrekend over "On the beach" van Nevil Shute, dat wij persoonlijk ook niet bijzonder vonden.
41 Het nummer bevat de volgende korte verhalen: OPERATION CHANGELING ("Les conquérants de l'enfer") van Poul Anderson (het eerste deel ervan), DORMANT SOUL ("Visitation") van Josephine Saxton, THE MOUSE ("La souris") van Howard Fast, THE HAG SELEEN ("La sorcière du marais") van Theodore Sturgeon, L'ULTIMO DESIDERIO ("La dernière volonté") van Piero Prosperi en BIRDS CAN'T COUNT ("Les oiseaux ne savent pas compter") van Mildred Clingerman. Behalve THE MOUSE, een zeer sterk kort verhaal dat de psychologische ondergang beschrijft van een verlaten muis die door "Aliens" met verstand werd begiftigd om spionnagewerk voor hen te verrichten, is de geboden lektuur dit keer ongelijk en soms ronduit teleurstellend. OPERATION CHANGELING beschrijft een avontuur van weerwolf Steve en heks Ginny in een parallele wereld waar magie een rationele wetenschap is. Trouwe essef-lezers zullen deze sympathieke helden wel kennen. Poul Anderson weet hoe hij schrijven moet maar toch bevredigt dit verhaal niet. Misschien omdat het niet helemaal essef en ook niet helemaal Sword & Sorcery is. Het is eigenlijk allemaal nogal vlak van toon en de plot is ook niet om van te gillen: Steve op zoek naar zijn door een religieuze sekte ontvoerd dochtertje. Maar ja, misschien was ik niet "in the mood" toen ik het las ! DORMANT SOUL heb ik met moeite uitgelezen: goede "aliens" (= engelen) en slechte "aliens" (= duivelen) strijden om de aarde door bezit te nemen van de geesten der mensen. Banaal gegeven, onbestaande stijl, onbevredigend verloop en einde, kortom: teleurstellend. THE HAG SELEEN, voor het eerst verschenen in december 1942 in "Unknown", is duidelijk het werk van een jonge Sturgeon (hij schreef toen pas een drietal jaren). Het is een verhaal waar magie en griezel samengekoppeld worden maar jammer genoeg komt dit niet helemaal over, enerzijds omdat de plot erg rechtlijnig is en geen ruimte laat voor een verrassende ontknoping en anderzijds omdat het zeer moeilijk is om de al te klassieke oude heks aanvaardbaar te maken. Wel is de atmosfeerschepping zeer goed en de zeer delicate beschrijving van het kleine meisje en haar droomwereld is als het ware een voorbode van de meesterlijke karaktertekeningen van identieke personages in de later verschenen werken "More than Human" en "Dreaming Jewels". In dit kort verhaal wordt werkelijk de grote Sturgeon van enkele jaron later aangekondigd. L'ULTIMO DESIDERIO is zonder meer een goed verhaal. Een terdoodveroordeelde die zich als laatste gunst dank zij tijdruimte-samentrekking in een parallele wereld laat projecteren waar hij de geest van een bekend historisch personage in bezit neemt om de geschiedenis te wijzigen. Uiteraard faalt hij. De jonge Italiaanse auteur, van wie we indertijd al wat hebben kunnen lezen in Fiction Spécial nr. 6 dat aan de Italiaanse SF was gewijd, is zijn talent nu de baas geworden. Jammer dat die Italiaanse essef-auteurs zo weinig bij ons bekend zijn. BIRDS CAN'T COUNT tenslotte, is gewoon slecht: op badinerende toon wordt het bezoek van een Alien aan een met een kater geplaagde vrouw verhaald. Het gegeven heeft niets om het lijf, de ontknoping komt niet, de stijl is niets bijzonders. Als geheel is deze bundel misschien iets te ongelijk uitgevallen om aan te bevelen. -------------------------------------------------------------------
42 BIBLIOGRAFIE VAN DE FRANSE EN IN HET FRANS VERTAALDE SCIENCE-FICTION EN FANTASTIEK III (+ sommige occulte en wetenschappelijke werken die van belang kunnen zijn) PERIODE FEBRUARI-MAART Simon Joukes -----------------------------------------------------------ADAMSKI & LESLIE Les soucoupes volantes ont atterri, Parijs, 1971, Garnior-Flammarion, reeks "L'aventure mystérieuse" - pseudowetenschappelijk. AMIS, Kingsley, L'homme vert, Parijs, 1971, Ed. Stock - fantasy ANDERSON, Poul, Le monde de Satan, Parijs, 1971, Ed. Denoël, reeks "Présence du Futur" - essef. BARJAVEL, René, La nuit des temps, Parijs, 1971, Ed. PressesPocket - nieuwe druk, - essef. BELMANS, Jacques, Roman Polanski, Parijs, 1971, Ed. Seghers, reeks "Cinéma d'aujourd'hui" - bespreking van het fantastisch oeuvre van Polanski. BERGIER, Jacques, Les frontières du possible, Doornik, 1971, Casterman, reeks "Mutations-Orientations" - pseudowetenschappelijk. BORDONOVE, Georges, La guerre de six cents ans, Parijs, 1971, Robert Laffont - parallelle geschiedschrijving van de honderdjarige oorlog. BOULLE, Pierre, Les jeux de l'esprit, Parijs, 1971, Ed. Julliard essef. BOYD, John, Le dernier vaisseau quittera la terre, Parijs, 1971, Ed. Denoël , reeks "Présence du Futur" - essef. idem, Lysistrata 80, Parijs, 1971, Ed. Stock, reeks "Evasion" essef. BRIGGS, Peter, Mystères de notre terre, Parijs, 1971, Ed. Stock, essay. BRION, Marcel, Les escales de la haute nuit, Verviers, 1971, Ed. Gérard-Marabout, reeks "Marabout-Fantastique" - fantasy. BURROUGHS, Edgar Rice, Les Dieux de Mars, Parijs, 1971, Edition Spéciale, reeks "Aventures de John Carter" - essef. idem, Le guerrier de Mars, Parijs, 1971, Edition Spéciale, reeks "Aventures de John Carter" - essef. BRUSS, B.R., Et la planète sauta, Parijs, 1971, Robert Laffont, reeks "Ailleurs et Demain" - essef. CARINGTON, W. La télépathie, Parijs, 1971, Ed. Payot, reeks "AUX confins de la science" - wetenschappelijk. CHAPPELL, Fred, Le dieu-poisson, Parijs, 1971, Ed. Christian Bourgois, reeks "Dans l'épouvante" - horror. CHARROUX, Robert, Le livre des mondes oubliés, Parijs, 1971, Robert Laffont, reeks "Les énigmes de l'univers" - pseudowetenschappelijk. CHESNEAUX, Jean, Une lecture politique de Jules Verne, Parijs, 1971, François Maspéro, reeks "Textes à l'appui" - wetenschappelijk. CLEMENT, Hal, Question de poids, Parijs, 1971 , Robert Laffont, reeks "Vécu" -essef. DÄNIKEN, Erich von, Retour aux étoiles, Parijs, 1971, Robert Laffont, reeks "Les énigmes de l'univers" - pseudowetenschappelijk. DELANY, Samuel, La chute des tours, Parijs, 1971, Ed. Opta, reeks "Club du Livre d'Anticipation" - SF, zeer verzorgde bibliofiele uitgave, 340,-F DOREMIEUX, Alain, Voyages dans l'ailleurs, Doornik, 1971, Ed. Casterman - Bloemlezing franse essef- aanbevolen.
43 DUMAS, Alexandre, Le meneur de loups, Verviers, 1971, ed. Gérard-Marabout, reeks "Marabout-fantastique" - fantastiek. ESCARPIT, Robert, Les Somnanbidules, Parijs, 1971, Flammarion, fantastiek. GALLO, Max, La grande peur de 1989, Verviers, 1971, Ed. GérardMarabout, reeks "Suspem-nse" (politieke fiction). GARREAU, Charles, Vingt ans d'enquètes sur les soucoupes volantes, Tours, 1971, Ed. Mame - wetenschappelijk. GATTEGNO, Jean, La Science-fiction, Parijs, 1971, Presses Universitaires de France, reeks "Que Sais-je ?" - zeer interessant beknopt overzicht van de SF. GREENE, Graham, Un certain sens du réel, Parijs, 1971, Robert Laffont, reeks "Pavillons" - fantastiek. HAMILTON, Edmund, La vallée magique, Parijs, 1971, Ed. Opta, reeks "Galaxie-bis", nr. 19 - essef. HEINLEIN, Robert, Route de la gloire (Glory Road), Parijs, 1971, Ed. Opta, reeks "Club du Livre d'anticipation" (CLA) luxe-uitgave, aanbevolen. idem, Révolte sur la lune (The Moon is a harsh Mistress), Parijs, 1971, Ed. Opta, reeks "Club du Livre d'anticipation" (CLA), - luxe-uitgave, aanbevolen. HENNEBERG, Nathalie, L'opale entydre, Parijs, 1971, Ed. Christian Bourgois - eindelijk een nieuwe reeks fantastische verhalen van Henneberg, aanbevolen. HOPE HODGSON, William, Au bord du Monde, Parijs, 1971, 1971, Ed. Opta, reeks "Club du Livre d'Anticipation" (CLA) - luxeuitgave fantastiek, aanbevolen. HOYLE, Fred & Jeffrey, Des fusées à la grande ourse, Parijs, 1971, Ed. Dunod - essef. HUSSON, Bernard, Anthologie de l'alchimie, Parijs, 1971, Ed. Pierre Belfond, reeks "Sciences secrètes" - pseudowetenschappelijk. KLEIN, Gérard, Le gambit des étoiles, Verviers, 1971, Ed. GérardMarabout, reeks "Marabout-science-fiction" - heruitgave van "Le Rayon Fantastique" - goede franse essef. idem, Les seigneurs de la guerre, Parijs, 1971, Robert Laffont, reeks "Ailleurs et demain" - essef. KOLOSIMO, Peter, Archéologie spatiale, Parijs, 1971, Ed. AlbinMichel, reeks "Les chemins de l'impossible" - pseudowetenschappelijk. KORNBLUTH & POHL, Planète à gogos, Parijs, 1971, Ed. Denoël, reeks "Présence du Futur" - essef. LANTENAC, Pierre, Le temps des otages, Parijs, 1971, Ed. Presses de la Cité - politique-fiction. LEFEBVRE, Joël, l'histoire du docteur Faust (1587), Parijs, 1971, Ed. Les Belles Lettres, reeks "Bibliothèque de la Faculté des Lettres de Lyon" - kritisch gecommentarieerde vertaling met nota's en inleiding. LE GUIN, Ursula, La main gauche de la nuit, Parijs ,1971, Robert Laffont, reeks "Ailleurs et demain"- essef. LENNE, Gérard, Le Cinéma "fantastique" et ses mythologies, Parijs, 1971, Editions du Cerf, reeks "Septième Art" - zeer interessant systematisch en methodisch onderzoek naar de thema's van de filmfantastiek. LESLIE & ADAMSKI, Les soucoupes volantes ont atterri, Parijs, 1971, Garnier-Flammarion, reeks "L'avonture mystérieuse" pseudowetenschappelijk.
44 LEVIN, Ira, Un bonheur insoutenable, Parijs, 1971, Robert Laffont, reeks "Best-Sellers" - essef. LURIA, A.R., Une prodigieuse mémoire, Parijs, 1971, Ed.Delachaux et Niéstlé, reeks "Actualités pedagogiques et psychologiques" - onderzoek naar een bestaand geval van enorm geheugen. MARABINI, Jean, An 2021, les enfants fous, Parijs, 1971, Ed. Plon - essef. MAURIER, Daphne du, La maison sur le rivage, Parijs, 1971, Ed. Albin-Michel - fantastiek. MERCIER, L.S., L'an 2440 - rêve s'il en fut jamais, Parijs, 1971, Ed. Ducros, reeks "Sénè maior" - essef. MURAISE, Eric, Testament pour un monde futur, Parijs, 1971, Ed. Julliard - wetenschappelijk. PIEYRE de MANDIARGUES, René A., Soleil des loups, Verviers, '1971, Ed. Gérard-Marabout, reeks "Marabout-Fantastique" - fantasy. idem, Mascarets, Parijs, 1971, Ed. Gallimard, reeks "Le Chemin" fantastiek. POCHAN, André, L'énigme de la Grande Pyramide, Parijs, 1971, Robert Laffont, reeks "Les énigmes de l'univers" - pseudowetenschappelijk. POHL & KORNBLUTH, Planète à gogos, Parijs, 1971, Ed. Denoël, reeks "Présence du Futur" - essef. PREVOT, Gérard, Le démon de février et autres contes fantastiques, Verviers, 1971, Ed. Gérard-Marabout, reeks "MaraboutFantastique" - fantastiek. RAY, Jean, Harry Dickson, Tome 10, Verviers, 1971, Ed. GérardMarabout, reeks "Bibliothèque Marabout" - fantastiek. REMY, Yves & Ada, Le grand Midi, Parijs, 1971, Ed. Christian Bourgois, reeks "Dans le fantastique" - fantastiek. RIBADEAU-DUMAS, François, Histoire de la Magie, Parijs, 1971, Ed. Pierre Belfond, reeks "Sciences secrètes" - populairvulgariserend. ROBERTS, Keith, Les Furies + Pavane, Parijs, 1971, Ed. Opta, reeks "Club du Livre d'Anticipation" (CLA) - essef luxe-uitgave, aanbevolen. ROUSSEAU, Pierre, Histoire de l'avenir, Parijs, 1971, Ed. Hachette - essef. RUSSELL, Eric Frank, Guerre aux invisibles, Parijs, 1971, Ed. Denoël, reeks "Présence du Futur" - essef. SENDY, Jean, L'ère du Verseau, Parijs, 1971, Ed. Robert Laffont, reeks "Les énigmes de l'univers" wetenschappelijk onderzoek naar "aliens". SCURDOIRE, Claude, Aï-Guö, Parijs, 1971, Ed. L'or du temps erotische essef. STEVENSON, Robert,Louis L'étrange cas du Dr Jekyll et Mr Hyde, Verviers, 1971, Ed. Gérard-Marabout, reeks "Fantastique" opnieuw uitgegeven klassiek werk. STEWART, Mary, Le prince des ténèbres, Parijs, 1971, Ed. Presses de la Cité - het leven van Merlijn. TIPTREE JR, James, Un vépé plein d'énaches (Happiness is a warm spaceship), Parijs, 1971, Ed. Opta, reeks "Galaxie-bis", nr. 19 - essef. TOFFLER, Alvin, Le choc du futur, Parijs, 1971, Ed. Denoël, reeks "Défi" - wetenschappelijk. VERNE, Jules, L'archipel en feu, Parijs, 1971, La Livre de Poche, opnieuw uitgegeven in de bekende "Jules-Verne"-reeks.
45 VONNEGUT, Kurt, Abattoir 5/ou la croisade des enfants, Parijs, 1971, Ed. Le Seuil - satirische essef. WILLIAMSON,Jack, Les humanoïdes, Parijs, 1971, Ed. Stock, reeks "Evasion" - essef. WULL, Stefan, Niourk, Parijs, 1971, Ed. Denoël, reeks "Présence du Futur" - essef. idem, Oeuvres, Parijs, 1971, Ed. Robert Laffont, reeks "Ailleurs et demain/Classiques", 205,- F - drie onvindbare werken van deze auteur eindelijk opnieuw uitgegeven, namelijk: Le Temple du passé - Piège sur Zarkass - La mort vivante - SF. ZAMIATINE, E., Nous autres, Parijs, 1971, Ed. Gallimard, reeks "Du monde entier" - eindelijk beschikbaar in het Frans, het in 1920 geschreven Russisch meesterwerk dat o.a. later door Husley en Orwell werd geplagieerd. -------------------------------------------------------------------LITERATUURLIJSTEN samengesteld door de redaktie met behulp van gegevens van de lezers. -------------------------------------------------------------------a) in het Engels ANDERSON Poul, Satan's World, Londen, Gollancz, nov. 1970, 192 blz. 28 shillings. BLOCH Robert, Tales in a jugular Vein, Londen, Sphere, nov 1970, 160 blz., 5 shillings. BORGES Jorge Luis, Book of Imaginary Beings, vertaald door Di Giovanni, Londen, nov. 1970, Cape, 256 blz., 45 shillings. BRADBURY Ray, Timeless Stories for Today and Tomorrow, Londen, Bantam Books, nov. 1970, 272 blz., 6 shillings, nieuwe uitgave. BURROUGHS Edgar Rice, Tarzan and the Golden Lion, Londen, H. Baker, okt. 1970, 192 blz., 25 shillings. CARLSON Eric, Recognition of Edgar Allen Poe: Selected Criticism since 1829, Univ. Michigan, nov. 1970, 336 blz., 27 shillings. FANU, Sheridan Le, Best Horror Stories, Londen, Sphere, nov. 1970, 160 blz., 5 shillings. FARMER, Philip José, Flesh, Londen, Panther, nov. 1970, 176 blz. 6 shillings. HAYES R. Chetwynd (ed.), Cornish Tales of Terror, Londen, Fontana, nov. 1970, 192 blz., 5 shillings. HUGHES David, Man who invented Tomorrow, Londen, Panther, nov. 1970, 192 blz., 6 shillings. LOVECRAFT H.P., Shuttered Room, Londen, Panther, nov. 1970, 208 blz., 6 shillings. MERRIL Judith, The Best of the Best, Londen, Mayflower, nov. 1970, 224 blz., 6 shillings, bundel, nieuwe uitgave. NEBULA AWARD STORIES Vol. 3, red. R. Zelazny, Londen, Panther, nov. 1970, 208 blz., 6 shillings. Vol. 5, red. J. Blish, Londen Gollancz, nov. 1970, 256 blz., 36 shillings. NORMAN Jean, Nathaniel Hawthorne: An approach to an analysis of artistic creation, Case Western Reserve U.P., nov. 1970, 510 blz., 6 pond, 10 shillings.
46 ORWELL George, Collected Essays, Journalism and Letters, Londen, Orwell, S. & Angus, J., red., Uitg. Penguin, 4 delen (An Age like This, My Country Right or Left, As I please, In front of your Nose), elk deel 10 shillings. Vooral het derde deel is bijzonder interessant, omdat er de hele background van "1984" en van "De Boerdenij der Dieren" in wordt onthuld. Idem, George Orwell in Kent, Hop-picking, redact. Ed. Fitzmoran, Medway, Wateringbury (Kent), nov. 1970, uitg. Bridge Books, 48 blz., 35 shillings. - bibliofiele kritiek. RANDALL Rona, Witching Hour, Londen, Arrow Books, nov. 1970, 192 blz., 4 shillings; Londen, Hurst & B., nov. 1970, 23 shillings. SINGER Kurt (redac.), Tales from the Unknown, Londen, W.H. Allen, nov. 1970, 320 blz. 36 shillings. TRAVEN B., Night Visitor and other stories, Londen, Sphere, nov. 1970, 256 blz., 6 shillings. VOGT A.E.Van, Monsters, Londen, Corgi, nov. 1970, 160 blz., 5 shillings, nieuwe uitgave. TURNER Arlin, Studies in Nathaniel Hawthorne's "Scarlet Letter", Merril, nov. 1970, in Literary Casebooks, 153 blz., 18 shillings - kritische studie. b) in het Duits Bij Wilhelm Goldmann Verlag, München 8, DBR, verschenen in "Goldmanns Weltraum Taschenbücher", reeds de volgende SF-titels, tegen matige prijs: ANDERSON Poul, Die Menschheit sucht Asyl (Twilight World), nr. 023, reeds in het Nederlands verschenen "Na de derde Wereldoorlog", Prisma 1079. ASIMOV Isaac, Radioaktiv (Pebble in the Sky) nr. 039, reeds verschenen in het Frans "Cailloux dans le ciel", Gallimard, Le Rayon Fantastique, nr. 16. BIGGLE Lloyd, Fanfaren der Freiheit (The Still, Small Voice of Trumpet), nr. 0100; reeds in het Nederlands verschenen: "De Opstand der éénhandigen", Prisma 1394. BLISH James, Auch sie sind Menschen (The Seedling stars) nr. 07. BUDRYS Algys, Die sanfte Invasion (The furious Future), nr. 055. CHARBONNEAU Louis, Flucht zu den Sternen (No place on Earth), nr. 02. CLARKE Arthur C., Die sieben Sonnen (The City and the Stars) nr. 09; reeds verschenen in het Frans "La Cité et les Astres", Gallimard, Le Rayon Fantastique, nr. 95/96. CLARKE Arthur C., Die andere Seite des Himmels (The other side of the Sky) nr. 011; reeds verschenen in het Nederlands "Even diep ademhalen", Bruna, Zwarte Beertjes, nr" 1164. CLARKE Arthur C., Die letzte Generation (Childhood's End), Ballantine Books, nr. 019; reeds verschenen in het Nederlands "Het einde van het begin", Bruna, SF-Omnibus I, en in het Frans "Les enfants d'Icare", Gallimard, Le Rayon Fantastique nr. 42 en, samen met "La Cité et les Astres", in Club du Livre d'Anticipation, Editions Opta, 1969. CLIFTON Mark, Der Berg aus Quarz (Eight Keys to Eden), nr. 031. DAVIES Leslie C., Der Mann aus der Zukunft (The artificial Man) nr. 090; reeds verschenen in het Frans "L'Homme artificiel" Denoël, Présence du Futur, nr. 102.
47 GALOUYE Daniël F., Dunkles Universum (Dark Universe) nr. 060; reeds verschenen in het Nederlands: "Blind Heelal", A.J. Luitingh, Tijgerpockets nr. 38 en in het Frans, "Le Monde Aveugle", Denoël, Présence du Futur, nr. 68. HENDERSON Zenna, Wo ist unsere Welt (Pilgrimage, The Book of the People), nr. 025. HENDERSON Zenna, Aufbruch ins All (The People: no different Flesh) nr. 088; vervolg van Goldmann nr. 025. JONES D.F., Implosion (Implosion) nr. 0116; reeds verschenen in het Nederlands "De afmars der vrouwen", Born Pockets, nr. 2. RAPHAEL Rick, Strahlen aus dem Wasser (bestaat uit vier verhalen) nr. 073 - Strahlen aus dem Wasser = Guttersnipe - Leck im Wassernetz = The Thirst Quenchers - Galaktische Poststation = The Mailman Comet - Die Ranch im Park = Odd Man Inn. SCHOONOVER Lawrence, Der Rote Regen (Central Passage) nr. 043. SELLINGS Arthur, Fremdling auf der Erde (Time Transfer) nr. 046. SIMAK Clifford D., Blumen aus einer anderen Welt (All Flesh is Grass) nr. 071. ROSHWALD Mordechai, Das Ultimatum (in het Frans: Les Mutinés du Polar Lion, Denoël, Présence du Futur nr. 62), 190 blz., 3 DM, 1970 Goldmann. Science Fiction "à court terme". c) in het Duits (bis !) Moewig Verlag, Lerchenstrasse 14, 8 München-Feldmoching, Duitsland, geeft verschillende SF-reeksen uit : "Perry Rhodan" (Die grosse Weltraum-Serie), wekelijkse uitgave, 80 Pfennig per stuk, 249 nummers tot hiertoe verschenen; meestal vrij waardeloos (veel Scheer en Clark Dalton); te vergelijken (in zekere zin) met de Franse reeks "Fleuve Noir". "Terra", wekelijkse uitgave, 80 Pfennig per stuk, 460 nummers tot hiertoe verschenen; met nu en dan interessante auteurs en boeken (de vraag is natuurlijk of de vertaling wel degelijk is) zoals Moore, Silverberg, Van Vogt, Leinster, Galouye, Dick, Simak, enz. "Terra Extra", wekelijkse uitgave, 80 Pfennig per stuk, 97 nummers tot hiertoe verschenen; heruitgaven van nu en dan interessante auteurs en werken (Williamson, Siodmak, MacDonald, Brackett, Smith). "Perry Rhodan" (Planetenromane), maandelijks verschijnende pockets, 23 nummers tot hiertoe verschenen, 2,40 DM per stuk, met voor ons volkomen oninteressante auteurs en werken (Mahr, Dalton, Brand). "Terra" (Taschenbücher), maandelijks verschijnende pockets, 2,40 DM per stuk; 10 nummers tot hiertoe verschenen, alle tien zeer goed (Kneufel, Brunner, Anderson, Van Vogt, Norton, Matheson, White, Harrison, Asimov en Bulmer). -------------------------------------------------------------------
48 CHECKLIST VAN SF & FANTASTIEK Eddy C. Bertin VERSCHENEN IN ENGLAND EN DE USA Einde 1970/Begin 1971 (Jan.) (Aanvulling der oorspronkelijke Checklist) -----------------------------------------------------------— GEBONDEN UITGAVEN : U.S.A. BEST SF STORIES OF CLIFFORD SIMAK (7 novelettes) 4.95 $. TOWER or GLASS, Robert Silverberg (SF roman, magazine serial) 5.95 $. THE DAY AFTER JUDGEMENT, James Blish (fantastische roman, zwarte kunst) 4.95 $. THE FACE IN THE MIRROR AND OTHERS, Denys Val Baker (12 griezelverhalen), Arkham House, 3.75 $. PARTNERS IN WONDER, Harlan Ellison & andere (anthologie van verhalen door H.E. geschreven in samenwerking met een massa beroemde SF auteurs; verwacht volgende maand; Walker Books) 8.95 $. ALCHEMY AND ACADEME, Ed. Anne McCaffrey (SF anthologie van nieuwe verhalen) 4.95 $. EARTHJACKET, Jon Hartridge (SF roman) 4.95 $. ORBIT 8, Ed. Damon Knight (SF anthologie van nieuwe verbalen)5.95$. THE WITCHCRAFT READER, Ed. Peter Haining (Britse editie verscheen een tweetal jaren geleden; anthologie van een tiental SF-fantasy verhalen) 4.95 $. THE SATANISTS, Ed. Peter Haining (Britse editie verscheen verleden jaar; anthologie van verhalen en korte factuele stukjes over zwarte kunst) 5.95 $. THE PULPS, Ed. Goodstone, geassisteerd door Sam Moskowitz, subtitled "50 Years of Pulp Magazines" (lijvige anthologie, bevat 50 verhalen, 100 kleurenreprodukties van pulp magazine covers, en talrijke zwart-wit illustraties bij de oorspronkelijke verhalen) 15.00 $. SOLARIS, Stanislaw Lem (eerste Amerikaanse editie, SF roman) Walker Books, 4.95 $. LOST CONTINENTS, L. Sprague de Camp (ernstige en allesomvattende studie) paperbound edition, Dover Books 2.75 $. THE GODS OF FOXCROFT, David Levy (SF roman) 6.95 $. THE KING IN YELLOW AND OTHER HORROR STORIES, Robert W. Chambers, verzameld en ingeleid door E.F.Bleiler (12 novellas en verhalen, gekozen uit vier bundels, griezel) paperbound edition, Dover Books 2.75 $. THE HOUSE IN NOVEMBER, Keith Laumer (SF roman) 4.95 $. THE FUTURE IS NOW, ed. William F. Nolan (anthologie van nieuwe SF verhalen) 6.50 $. QUARK 1, Ed. Samuel R. Delaney (anthologie van nieuwe SF verhalen, New Wave stories - bedoeld als eerste van een reeks driemaandelijkse volumes) ppb. 1.25 $. VECTOR FOR SEVEN, Josephine Saxon (SF roman) 4.95 $. THE YEAR OF THE CLOUD, Kate Wilhelm & Theodore L. Thomas (SF roman) 4.95 $. ICE, Anna Kavan, ingeleid door Brian W. Aldiss (SF "catastrofe" roman) 4.50 $. THE STAINLESS STEEL RAT'S VENGEANCE, Harry Harrison (SF avonturenroman) 4.95 $. DREAD COMPANION, André Norton (SF roman) 4.95 $. I AM LEGEND, Richard Matheson (eerste gebonden uitgave van deze klassieke SF-vampierroman) Walker Books 4.95 $. GENTLEWOMEN OF EVIL, Ed. Peter Haining (Britse editie verscheen een viertal jaren geleden - anthologie van Victoriaanse griezelen spookverhalen geschreven door vrouwen) 4.50 $.
49 HITCHCOCKS FILMS, Robin Wood (geïllustreerde studie) ppb. 1.25 $. ICECROWN, André Norton (SF roman) 4.75 $. BINARY DIVINE, Jon Hartridge (SF roman) 4.95 $. GEBONDEN UITGAVEN : ENGLAND door de staking in de Britse posterijen bereikte ons geen enkel nieuws daaromtrent. IN VOORBEREIDING ALS GEBONDEN UITGAVE IN DE U.S.A. ZIJN : MIRAGE PRESS -----------—Seaburry Quin's IS THE DEVIL A GENTLEMAN ? een bundel fantastische en griezelverhalen, die voorzien was voor lente 1969. THE HARLAN ELLISON HORNBOOK, stukjes uit fanzines. IN MEMORIAM: CLARK ASHTON SMITH, samengesteld door Jack Chalcker, ppb & gebonden uitgave voorzien. THE POSSIBLE WORLDS OF MURRAY LEINSTER. THE HYPERBOREAN COMPAGNON, aansluitend op "The Conan Reader" en "The Conan Swordbook". THE INDEX TO THE SCIENCE FANTASY PUBLISHERS, vol.III, samengesteld door Jack M. Chalcker & Mark Owings, derde en bijgewerkte uitgave. THE INDEX TO THE SCIENCE FANTASY REFERENCE WORKS. ARKHAM HOUSE -----------—H.P. LOVERCRAFT, SELECTED LETTERS III. THE RIM OF THE UNKNOWN, Frank Belknap Long (horrorstories) COLOSSUS, Donald Wandrei. DWELLERS IN DARKNESS, August Derleth. THE PURCELL PAPERS, J. Sheridan Le Fanu. TIME BURIAL, Howard Wandrei. DISCLOSURES IN SCARLET, Carl Jacobi. DEMONS BY DAYLIGHT, J. Ramsey Campbell (moderne horror stories, ten zeerste aanbevolen, las manuscript). THE CALLER IN BLACK, Brian Lumley. MACABRE: A LITTLE ANTHOLOGY, Ed. Malcolm Ferguson. THE WATCHERS OUT OF TIME AND OTHERS, H.P. Lovecraft & A. Derleth. DARK THINGS, Ed. August Derleth (original anthology). H.P.LOVECRAFT: SOME NOTES TOWARDS A BIOGRAPHY, August Derleth. ADVENT PUBLISHERS ----------------—THE ENCYCLOPEDIA OF SCIENCE FICTION AND FANTASY, 3 volumes, Compiled by Donald Tuck (about 1,500 pages). Donald Tuck's oorspronkelijk "Handbook of SF & Fantasy" is een der meest gezochte en gewaardeerde referentiewerken op dit gebied. Zowel de eerste (1954) als de tweede (1958) uitgaven zijn lang uitverkocht en zeldzaam. Het eerste deel van deze studietrilogie (prijs nog niet bekend) zal verschijnen in 1971, de andere in 1972 en 1973. AMERIKAANSE POCKETS: de prijzen worden uitgedrukt in dollarcents. 1. GRIEZELVERHALEN --------------—THE DARK DOMINION (8 verhalen van vampiers en weerwolven) 60. FENGRIFFIN, David Case (bovennatuurlijke roman) 75. NIGHTMARE BABY, Linda du Breuil (horror roman) 75. THE DEVIL AND BEN CAMDEN, Heinrich Graat (zwarte kunst roman) 75. WITCHCRAFT IN AMERICA TODAY, E.C.Schurmacher (studiewerk) 75. HOUSE ON FIRE, Arch Obeler (horror roman) 95. THE TOMB AND OTHER TALES, AT THE MOUNTAINS OF MADNESS, THE HAUNTER OF THE DARK, alle H.P. Lovecraft, 95, Beagle Books (griezel)
50 THE LURKING FEAR, Lovecraft & Derleth, 95, Beagle Books (bevat de bundel "The Survivor and others" plus 3 andere collaboraties). 2. FANTASY en SWORDS & SORCERY --------------------------—ALWAYS THE BLACK KNIGHT, Lee Hoffman 60 (serial uit Fantastic). ELIDOR, Alan Garner 60 (Ace~roman). THE BROKEN SWORD, Poul Anderson 95 (sw & sorc) Ballantine Fant. SORCERERS WORLD, Damien Broderick (sw & sorc) 60. THE TRAVELLER IN BLACK, John Brunner (Ace - 4 novellas in romanvorm - fant) 75. THE SPACE MAGICIANS, Ed. Moskowitz & Alden Norton (anthologie) 75. KOTHAR AND THE WIZARD SLAYER, Gardner Fox, 75. ANITA, Keith Robert (Ace - fant. verh.) 75. KOTHAR AND THE CONQUERORS CURSE, Gardner Fox (sw & sorc) 75. THE MAGIC OF ATLANTIS, Ed. Lin Carter, 75. BEYOND THE GOLDEN STAIR, Hannes Bok (Ballantine Fantasy) 95. 3. SCIENCE FICTION --------------THE DAYS OF GLORY, Brian Stableford, Ace 60. THE GREY ONES, John Lymingten 60 (een van zijn eerste romans) (reprint). TIME ECHO, Robert Lionel, 60. THE DAY AFTER DOOMSDAY, Rena M. Vale, 60. NO LIVE FOR HEROES & ALICES WORLD, S.J. Lundwall, Ace Double 75. FINAL BLACKOUT, L. Ron Hubbard (classic reprint) 75. TO LIVE AGAIN, Robert Silverberg (reprint) 75. OUTWORLDER, Lin Carter, 75. THE LEAVES OF TIME, Neal Barrett Jr. 75. CEATH ON A WARM WIND, Douglas warner, 75. THE PROXY INTELLIGENCE, AND OTHER MINDBENDERS, A.E. Van Vogt 75. DOWNWARD TO THE EARTH, Robert Silverberg 75 (Galaxy serial). SALT FLOWER, Sydney Van Scyoc 75. STARBURST, Alfred Bester 75 (zeer goede bundel, reprint). DEATHSTAR VOYAGE, Ian Wallace, 75. EVIL IS LIFE SPELLED BACKWARDS, Andrew J. Offutt, 75. THIRTEEN O'CLOCK AND OTHERS, Cecil Corwin 75 (verhalen van C.M. Kornbluth). BEASTCHILD, Dean R. Koontz (korte roman uit Venture SF) 75. TRANSMIGRATION, J.T. McIntosh, 75. THE DEMONS OF SANDORA, Paul Tabori, 75. SCIENCE AGAINST MAN, Ed. Anthony Cheetman, 75 (anthologie van nieuwe SF verhalen). FUTURES TO INFINITY, ed. Samuel Moskowitz, 75 (anthologie). THE RELUCTANT SHAAMAN AND OTHERS, L. Sprague de Camp, 75. THE GATES OF TIME, Neal Barrett. Jr. & DWELLER IN THE DEEP, K.M. O'Donnell, Ace, 75. ONE MILLION TOMORROWS, Bob Shaw, Ace (serial uit Amazing) 75. CHRONOCULES, D.G. Compton, Ace 75. ON OUR WAY TO THE FUTURE, Ed. Terry Carr 75 (anthologie). THE STONE GOD AWAKES, Philip José Farmer, 75, Ace. DARK OF THE WOODS & SOFT COME THE DRAGONS, Dean R. Koontz, Ace D., 75. ALIENS 4, Theodore Sturgeon, 75 (reprint). THE BATTLE FOR FOREVER, A.E. Van Vogt, Ace, 95 (derde in reeks van zes).
51 RED PLANET, R.A. Heinlein, Ace 95. ANOTHER END, Vincent King, 95. SATELITE 54 ZERO, Douglas R. Mason, 95. 20 YEARS OF FANTASY & SF, ed. Mills & Ferman (anthologie, 320 blz.) 95. SANTANA MORNING AND OTHERS, Michael Dolan, 95 (korte verhalen). THE INDIANS WON, Martin Smith, 95. THE GODMAKERS, Dan Britain, 95. ROCKET SHIP GALILEO, R.A. Heinlein, Ace 95. THE ROLLING STONES (Space Family Stone), R.A. Heinlein, Ace 95. THE FALL OF THE TOWERS, Samuel R. Delaney, 95 (omnibus, bevattend: CAPTIVES OF THE FLAME = Out of the Dead City; THE TOWERS OF TORON; CITY OF A THOUSAND SUNS, een trilogie). THE GUNS OF TERRA TEN, Don Pendleton 95. 1989 POPULATION DOOMSDAY, Don Pendleton, 95. HORSE'S ASTEROID AND OTHERS, Charles E. Fritch, 95. THE 11th COMMANDMENT, Lester Del Rey, 95. THE YEAR OF THE LAST EAGLE, L.T. Rienow & Robert Rienow, Ballantine, 95. ENGELSE POCKETS (prijzen uitgedrukt in new pence: 5p. = 6 Fr. - 1 p. = 1,20 Fr. ARMADA -----—THE 3rd ARMADA GHOST BOOK, verz. Mary Danby, 17,5. ARROW ----WITCHCRAFT AT SALEM, Chadwick Hansen, 30 (Studie). THE BLACK ART, Rollo Ahmed, 25 (studie - herdruk). MALLEUS MALEFICARUM, vertaald Montague Summers (studie) 50. THE NEW SF, verz. Langdon Jones, 25 (anthologie new wave). WITCHBANE, Robert Neill, 25 (hekserijroman - herdruk). SPLINTERS, verz. Alex Hamilton, 25 (originele horrorstories, herdruk). THE DEVIL RIDES OUT; THE HAUNTING OF TOBY JUGGS; THE KA OF GIFFORD HILLARY; THE SATANIST; STRANGE CONFLICT; THEY USED DARK FORCES; TO THE DEVIL A DAUGHTER, allen Dennis Wheatley (volumineuze horror romans), 25 elk. HODDER -----—DARK DECEMBER, Alfred Coppel, 25 (herdruk). MAYFLOWER --------—THE FINAL PROGRAMME, Michael Moorcock, 25 (pop-SF roman; USA ed. Avon). THE SWORDS OF LANKHMAR, Fritz Leiber, 30 (sw & sorc) (USA ed. Ace). N.E.L. ----CASEBOOK OF GHOSTS, verz. Elliott O'Donnell, 25. SPACE FAMILY STONE, R.A. Heinlein, 30 (The Rolling Stones, USA ed. Ace). BETWEEN PLANETS, R.A. Heinlein, 30. THE SECRET VISITORS, James White (Tourist Planet, herdruk) 25.
52 PAN --CHILDS PLAY, Kate Christie, 25 (horrorkomedie). UFO 2, Robert Liall, 20. KING OF THE WITCHES, June Johns, 25 (studie). EXPLORING THE OCCULT, Douglas Hunt, 30 (studie). THE WEREWOLF PRINCIPLE, Clifford Simak, 25. THE DARK WORLD OF WITCHES, Eric Maple, 25 (studie - herdruk). PANTHER ------THE WAR BOOK, James Sallis (SF anthologie) 30. THE MARTIAN WAY, Isaac Asimov, 30 (SF verhalen - herdruk). NEBULA AWARD STORIES 3, verz. Roger Zelazny, 30 (USA ed. Pocket Books). CHILDREN OF THE NIGHT, John Blackburn, 30 (horrorroman - herdr.) THE GENOCIDES, Thomas M Disch, 30 (herdruk). MIND IN CHAINS, verz. Dr. Christopher Evans (SF/horror anthologie) 30. SPHERE -----THEY, Marya Mannes, 25. NOVA, Samuel R. Delaney, 30. THE JEWELS OF OPTAR, Samuel R. Delaney, 25 (USA ed. Ace). THE FALL OF THE TOWERS, Samuel R. Delaney, (bevat de trilogie), 50. NEW WRITINGS IN HORROR AND THE SUPERNATURAL, verz. David A. Sutton, 25 (aanbevolen anthologie). COUNTESS DRACULA, Michel Parry, 25 (horrorroman). CRADLE OF THE SUN, Brian Stableford, 25 (USA ed. Ace Doubles). UNHOLY TRINITY, Ray Russel, 25 (3 horrorromans - USA ed. Bantam). THE SCARS OF DRACULA, Angus Hall, 25 (horrorroman). TANDEM -----SONS OF THE WOLF, Barbara Michaels (modern gothic), 25. TROS, Talbot Mundy, 30. HELMA, Talbot Mundy, 30. -------------------------------------------------------------
