Rechten masteropleiding
2012
Inhoud Welkom 3 Waarom studeren aan de Universiteit Antwerpen?
4
Rechten binnen de Universiteit Antwerpen
5
De opleiding rechten
5
Doelgroep en toelatingsvoorwaarden
6
Loopbaanperspectieven 8 Studieprogramma 10 Semesterpakketen 12 Opleidingsonderdelen 25 Meesterproef 28 Verder studeren
29
Nuttige info over je studietraject
31
Studiebegeleiding 33 Studeren in het buitenland
34
Infomomenten 34 Nuttige websites
35
Nuttige contactgegevens
36
Welkom Je hebt de weg naar de Universiteit Antwerpen gevonden. Misschien is dit je eerste kennismaking met de Universiteit Antwerpen. Misschien vond je al enkele jaren geleden de weg naar onze universiteit en heb je hier je bacheloropleiding voltooid. In elk geval word je masterstudent en wil je informatie over de masteropleidingen die wij aanbieden. Dit boekje helpt je al een hele stap vooruit in je keuzeproces. De Universiteit Antwerpen is een middelgrote universiteit met 14 000 studenten. Binnen de Associatie Hogescholen & Universiteit Antwerpen werken we nauw samen met de Plantijn Hogeschool, de Karel de Grote-Hogeschool, de Artesis Hogeschool Antwerpen en de Hogere Zeevaartschool. Onze universiteit stelt alles in het werk om je studietijd zo aangenaam mogelijk te maken en de kwaliteit van de opleidingen op topniveau te houden. Daarom worden onze opleidingen geregeld bijgestuurd en aangepast aan de maatschappelijke evolutie. ‘Leren is leven’ is de slogan van de Universiteit Antwerpen. Niet zomaar een leuze, want wij maken werk van een goed evenwicht tussen leren en leven. Met ‘kennen’ ben je niets zonder het ‘kunnen’. De link tussen leren en leven is hier voelbaar aanwezig. Als je naar een van onze informatiedagen komt, zal je merken dat het prettig studeren is aan de Universiteit Antwerpen. We nodigen je alvast uit op onze open campusdagen op zaterdag 17 maart en zaterdag 28 april en op de infomarkt op woensdag 5 september. Prof. dr. Alain Verschoren Rector Universiteit Antwerpen
Waarom studeren aan de Universiteit Antwerpen? Studentgerichtheid De Universiteit Antwerpen staat voor studentgerichtheid. Dit betekent bijvoorbeeld dat je zo veel mogelijk les volgt in kleine groepen, wat een vlotte interactie mogelijk maakt. Dankzij de kleine afstand tussen studenten en docenten kan je rechtstreeks bij je proffen terecht met eventuele vragen en problemen. De vlotte communicatie tussen docenten, assistenten en studenten wordt mee ondersteund door de digitale leeromgeving Blackboard. Dat biedt opnieuw kansen voor een interactief onderwijssysteem. Studenten worden uitgenodigd om actief deel te nemen aan het beleid: in verschillende adviesorganen en raden zijn zij vertegenwoordigd. Ten slotte is de Universiteit Antwerpen bekend voor haar goede studentenbegeleiding en -ondersteuning, waarbij wordt ingespeeld op de individuele noden van alle studenten. Innoverende academische opleidingen De Universiteit Antwerpen biedt innoverende academische opleidingen, die oog hebben voor theorie én praktijk. De opleidingen zijn stevig verankerd in sterk wetenschappelijk onderzoek, dat ook internationale faam geniet. De ‘ivoren’ academische toren werd al lang geleden gesloopt. Academici hechten veel belang aan een voortdurende uitwisseling met de steeds evoluerende samenleving. Bij je studie aan de Universiteit Antwerpen staat niet het memoriseren van feitenkennis centraal, maar verwerf je relevante kennis en vaardigheden die je nodig hebt om beroepsrelevante opdrachten en problemen op te lossen. De bachelor-masterstructuur schept ruimte voor vernieuwing en verbetering. Nieuwe opleidingen worden ingevoerd, keuzemogelijkheden binnen bestaande opleidingen worden verruimd. Infrastructuur De Universiteit Antwerpen beschikt over de meest moderne infrastructuur: goed uitgeruste les- en computerlokalen, laboratoria, bibliotheken en studielandschappen. In alle publieke ruimten zijn er hotspots waar je draadloos kan surfen. De laatste jaren werd ook op grote schaal geïnvesteerd in nieuwe gebouwen om het toenemend aantal studenten op te vangen en hen een aangename leeromgeving te bieden. De studenten van de Universiteit Antwerpen zitten verspreid over vier campussen. De campussen Drie Eiken, Middelheim en Groenenborger liggen aan de zuidelijke stadsrand, in een groene omgeving. Studeer je op Campus Drie Eiken dan kan je volop genieten van de groene oase van Fort VI en de mooie vijvers rondom de campus. De campussen Middelheim en Groenenborger grenzen aan het openluchtmuseum Middelheim en |4
aan het Nachtegalenpark. De Stadscampus, met zijn kern van prachtig gerenoveerde zestiende-eeuwse gebouwen, ligt in hartje Antwerpen. Vorming De Universiteit Antwerpen wil niet alleen opleidingen, maar ook een brede vorming aanbieden: jonge mensen laten opgroeien tot professionelen met een kritische ingesteldheid, een tolerante en constructieve houding. De Universiteit Antwerpen kiest resoluut voor pluralisme en verwelkomt diversiteit bij personeel en studenten, en in haar studie programma’s. Antwerpen Je kiest natuurlijk ook voor de stad Antwerpen. Studeren is niet alleen met je neus in de boeken zitten. Wie in Antwerpen komt studeren, kiest voor een studentenstad die meer is dan de universiteit en de hogescholen: het is een bruisende metropool met een uniek cultuurhistorisch aanbod, een wereldhaven, een overvloed aan cafés en restaurants, clubs, gezellige pleintjes, cultuur, architectuur, mode, sportinfrastructuur, ... Kort samengevat: een stad waarin Antwerpenaars, bezoekers en studenten graag wegzinken.
Rechten binnen de Universiteit Antwerpen De Universiteit Antwerpen heeft zeven faculteiten en vier campussen. De master in de rechten is een opleiding binnen de Faculteit Rechten en wordt georganiseerd op de Stadscampus. Neem een kijkje op de website van de Faculteit Rechten: www.ua.ac.be/rechten.
De opleiding rechten De master in de rechten streeft zes doelstellingen na: 1. je basiskennis in de juridische disciplines, die je in de bacheloropleiding hebt verworven, verruimen en verdiepen; 2. je aanzetten om te reflecteren over het recht vanuit een bredere maatschappelijke, sociaal-economische, historische en filosofische context; 3. in samenhang hiermee je een attitude bijbrengen die de spanning tussen recht en ethiek voortdurend bevraagt; 4. je verder bewust maken van de internationale en vooral de Europese context waarbinnen het recht functioneert, om je de contextgebondenheid in tijd en ruimte van ons eigen rechtssysteem te doen inzien; 5. het aanscherpen van je juridische redeneervermogen en van het probleemoplossende vermogen, zodat je in staat bent om autonoom en creatief met het recht om te gaan; 5|
6. de wetenschappelijke attitude en vaardigheden versterken en inoefenen, zodat je als master in de rechten in staat bent om zelfstandig wetenschappelijk werk te verrichten. Om deze doelstellingen te bereiken, bieden we je de mogelijkheid om een studieprogramma op maat samen te stellen. Je kan opteren voor een doorgedreven algemene vorming in het recht, een major-minorprogramma of een specialisatie. Je kan ook een deel van je opleiding aan een buitenlandse universiteit vervolmaken of in Antwerpen Engelstalige cursussen volgen. Tijdens je masteropleiding werk je aan je meesterproef: via een stage sla je de brug met de toekomstige beroepswereld van de jurist. Je sluit, in aansluiting op je stage, je opleiding af met een wetenschappelijke scriptie (thesis).
Doelgroep en toelatingsvoorwaarden Toelatingsvoorwaarden Rechtstreekse instroom • academische bachelor in de rechten (Belgisch diploma) Instroom via een schakelprogramma • professionele bachelor in het bedrijfsbeheer/bedrijfsmanagement, optie rechtspraktijk Met het schakelprogramma behaal je niet het academische bachelordiploma in de rechten, maar verwerf je een getuigschrift dat je toegang geeft tot de masteropleiding in de rechten. Via het schakelprogramma kan je als voltijds student dit getuigschrift behalen in twee jaar. Meer informatie op www.ua.ac.be/rechten/schakelprogramma. Instroom via een bachelor met studieduurverkorting • professionele bachelor in het bedrijfsbeheer/bedrijfsmanagement, optie rechtspraktijk • houder van een universitair kandidaats-, licentiaats-, bachelor- of masterdiploma of van een niet-universitair diploma hoger onderwijs van twee cycli; • afgestudeerde van het hogeschoolonderwijs van één cyclus (na onderzoek van het diploma) Via de verkorte bachelor kan je als voltijds student een bachelordiploma behalen in twee jaar in plaats van drie. Meer informatie op www.ua.ac.be/rechten/verkortebachelor.
|6
Instroom via een buitenlands programma • bachelor in de rechten met een diploma van een buitenlandse universiteit Buitenlandse rechtendiploma’s kunnen in de regel slechts gedeeltelijk gelijkwaardig verklaard worden met de graad van master in de rechten uitgereikt aan een Vlaamse universiteit. Het buitenlandse studieprogramma wijkt inzake nationale wetgeving fundamenteel af van de Vlaamse juridische opleiding. Houders van een buitenlands bachelordiploma rechten kunnen studieduurverkorting bekomen (zie hoger). Om de beoogde gelijkwaardigheid en het diploma van de master in de rechten te behalen, zal je nog een aantal opleidingsonderdelen moeten volgen aan de Universiteit Antwerpen. Meer informatie op www.ua.ac.be/rechten/buitenlandsrechtendiploma. Vereiste voorkennis Je hebt een basiskennis van en een basisinzicht in de grondslagen, de beginselen en de structuren van de belangrijkste juridische vakgebieden. Je hebt ook een basisinzicht in de wisselwerking tussen de Belgische, de Europese en de internationale rechtsorde. Je bent vertrouwd met de bronnen van het recht en in staat die bronnen zelfstandig te raadplegen en de gevonden informatie op een wetenschappelijk verantwoorde manier te verwerken. Je bent in staat rechtsregels en rechtsproblemen te identificeren en bezit een onderzoekende houding ten aanzien van de ordening van het menselijk leven in de maatschappij. Je bezit algemene intellectuele vaardigheden, zoals het logisch kunnen redeneren, het analyseren en synthetiseren van teksten, het schrijven van een korte verhandeling, het voeren van en deelnemen aan een initiërend juridisch debat, het rapporteren van ondernemingen. Je bent in staat kritisch te reflecteren ten aanzien van het recht. Je kan je zowel mondeling als schriftelijk behoorlijk uitdrukken in de Nederlandse taal en bent vertrouwd met het juridische taalgebruik, zowel in het Nederlands als in het Frans, Engels en Duits. Je kan de juridische redenering correct verwoorden en een eenvoudige juridische argumentatie opbouwen. Je bent in staat om eenvoudige juridische teksten en/of rapporten met een juridische invalshoek op te stellen. Je bezit de praktische vaardigheden die afgestemd zijn op de toenemende informatisering van de samenleving en van het recht in het bijzonder. Je hebt tevens relationele vaardigheden, zoals het kunnen werken in teamverband en het deelnemen aan vergaderingen. Je kan over een rechtsmaterie helder communiceren met leken en juristen.
7|
Loopbaanperspectieven De masteropleiding geeft je de mogelijkheid je optimaal voor te bereiden op je toekomstige werkomgeving. Uiteraard kan je later aan de slag in de zogenaamde togaberoepen: de advocatuur, de magistratuur of het notoriaat. Anderzijds kan je evenzeer een adviserende of leidinggevende functie opnemen in de bedrijfswereld, bij de overheid, in een internationale organisatie, in de sociale sector of in de non-profitsector. Advocatuur De advocatuur oefent nog altijd de grootste aantrekkingskracht uit op afgestudeerde juristen. Om het beroep van advocaat te kunnen uitoefenen, volg je een driejarige stage. Je sluit je aan bij de balie, die alle advocaten van een gerechtelijk arrondissement groepeert. Daarnaast moet je via een examen een bekwaamheidsattest behalen. De verplichting de stage te volgen belet niet dat je als advocaat-stagiair reeds het beroep uitoefent en – op enkele uitzonderingen na – dezelfde rechten hebt als andere advocaten. Je mag dan ook een eigen cliënteel uitbouwen. Het is niet eenvoudig om je als zelfstandige advocaat te vestigen en een eigen cliënteel uit te bouwen. Dat is de reden waarom de helft van de stagairs tijdens de stage vertrekt naar het bedrijfsleven of de overheidssector. Ongeveer de helft van de ingeschreven advocaten verlaat de balie binnen de tien jaar na de eerste inschrijving. Momenteel oefent ongeveer 25 procent van de juristen het vrij beroep van advocaat uit. In grote centra komen er meer en meer associaties van advocaten tot stand. Hierdoor kunnen advocaten zich sterker specialiseren en krijgen ook minder kapitaalkrachtige juristen een kans. Doordat het economische leven behoorlijk geïnternationaliseerd is, ontstaan er meer internationale advocatenbureaus waartoe advocaten van verschillende nationaliteiten, rechtsdisciplines en taalstelsels behoren. Magistratuur De magistratuur of de rechterlijke macht stelt ongeveer 10 procent van de juristen tewerk bij rechtbanken en gerechtshoven. Tot de rechtbanken behoren het vredegerecht, de politierechtbank, de rechtbank van eerste aanleg, de rechtbank van koophandel, de arbeidsrechtbank en de krijgsraad. Onder de gerechtshoven vallen het hof van beroep, het arbeidshof, het militair gerechtshof en het Hof van Cassatie. Er is een onderscheid tussen de zittende magistratuur of de rechters en de staande magistratuur of het openbaar ministerie. Jaarlijks wordt het aantal vacante plaatsen voor stagiairs in de magistratuur bekendgemaakt. Om in aanmerking te komen, moet je minstens een jaar stage aan de balie of een andere juridische functie achter de rug hebben en geslaagd zijn in het vergelijkend toelatingsexamen. Dit examen wordt elk jaar georganiseerd. De stage duurt drie jaar en omvat |8
een theoretische opleiding en een praktische vorming die in verschillende stadia verloopt. De stagiair werkt achtereenvolgens bij een dienst van het parket, in een strafinrichting of bij een politiedienst en in een rechtbank. De stage tot het ambt van openbaar ministerie duurt achttien maanden. Wie al enige jaren juridische praktijkervaring heeft en slaagt voor een examen inzake beroepsbekwaamheid, kan worden benoemd in een ambt van de magistratuur. Notariaat Ongeveer 8 procent van de juristen is actief in het notariaat, ofwel als notaris, ofwel als notarismedewerker. Om notaris te kunnen worden, moet je een bijkomend diploma van master in het notariaat behalen. Je moet ook drie jaar stage op een notariskantoor verrichten. Na deze periode en na een vergelijkend examen, kan de stagiair kandidaatnotaris worden. Om het notarisambt te kunnen uitoefenen moet de kandidaat-notaris hetzij benoemd worden tot notaris-titularis, hetzij zich associëren met een notaris-titularis. Het aantal notariskantoren is bij wet bepaald. Privésector Hoewel slechts een kwart van de jonge juristen een loopbaan in de privésector begint, is uiteindelijk ongeveer de helft van de juristen er tewerkgesteld. Tot de privésector behoren industriële en handelsondernemingen, bank- en verzekeringsinstellingen, sociale en beroepsorganisaties, politieke partijen en belangengroepen en uiteraard ook de dienstensector. Een aantal functies in de privésector liggen in de juridische sfeer, bijvoorbeeld de functies juridisch adviseur en fiscaal raadgever. Door de oprichting van het Instituut voor Bedrijfsjuristen is ook het beroep van bedrijfsjurist wettelijk erkend. Deze erkenning is vergelijkbaar met deze van andere gereglementeerde beroepen zoals het beroep van advocaat of bedrijfsrevisor. Verder zijn er heel wat administratieve, commerciële en organisatorische functies waarvoor je geen specifieke juridische opleiding nodig hebt, maar waarvoor men toch mensen met een hogere opleiding zoekt. Denk maar aan functies bij de personeelsdienst, public relations, directiesecretariaat, verkoopspromotie, administratief beheer en management. Overheidssector In de overheidssector vindt ongeveer 10 procent van de juristen werk. Ze komen terecht in plaatselijke administraties, gemeenten, provincies, intercommunales, bij de Vlaamse en federale overheid, in internationale organisaties en in de diplomatie. Een aantal onder hen vervult algemene ambtenarenfuncties, sommigen vervullen specifiek juridische functies. De federale overheidsdiensten werven aan op basis van vergelijkende examens. Deze worden georganiseerd door Selor. 9|
Onderwijs en onderzoek Een beperkt aantal afgestudeerden neemt een onderzoeks- of onderwijsfunctie op binnen een academische context. Voor de toegang tot die functies spelen de behaalde studieresultaten een belangrijke rol. In het secundair en niet-universitair hoger onderwijs – vooral in het economisch, sociaal en paramedisch hoger onderwijs – kunnen juristen aan de slag als docent in rechtsvakken.
Studieprogramma De Antwerpse masteropleiding in de rechten omvat 120 studiepunten (sp.), wat overeenkomt met twee jaar voltijds studeren. De opleiding heeft een heel eigen profiel: het programma bestaat uit een beperkt verplicht gedeelte en een ruim keuzegedeelte. De masteropleiding kan zowel in dag- als in avondonderwijs worden gevolgd. In avondonderwijs kan het diploma ook via deeltijdse studie worden behaald. Leerlijnen In navolging van het bachelorprogramma vind je in de masteropleiding drie types opleidingsonderdelen terug: • grondslagen en hulpwetenschappen • juridische opleidingsonderdelen • juridische vaardigheden Grondslagen en hulpwetenschappen zijn opleidingsonderdelen waarin het recht wordt benaderd vanuit andere wetenschappelijke disciplines. De juridische opleidingsonderdelen die in de masteropleiding opgenomen worden veronderstellen voorkennis van het recht – of toch minstens van belangrijke delen van het recht – die in de bachelorjaren werd opgedaan. Tot deze opleidingsonderdelen behoren ‘fundamentele rechten en vrijheden’, ‘internationaal privaatrecht’, ‘rechtsrelativiteit en rechtsvergelijking’ en ‘insolventierecht met inbegrip van zekerheden’. Rechten is niet alleen een zaak van ‘kennen’ maar ook van ‘kunnen’. Daarom worden ook praktijkgerichte opleidingsonderdelen geprogrammeerd. Deze opleidingsonderdelen leren specifiek die juridische vaardigheden aan die je nodig hebt op de arbeidsmarkt. Aan deze drie types opleidingsonderdelen wordt, specifiek voor de masteropleiding, de meesterproef toegevoegd. Meer informatie over de meesterproef vind je op bladzijde 28.
| 10
Verplichte opleidingsonderdelen en keuzemogelijkheden Het studieprogramma bevat acht verplichte opleidingsonderdelen (uit de drie leerlijnen): • ethiek • deontologie • fundamentele rechten en vrijheden • internationaal privaatrecht • rechtsrelativiteit en rechtsvergelijking • insolventierecht met inbegrip van zekerheden • bemiddelen en onderhandelen • meesterproef (stage en thesis) Een inhoudelijke beschrijving van deze opleidingsonderdelen vind je op de bladzijden 25 tot en met 28. Voor het overige biedt het programma van de master verschillende keuzemogelijkheden. 1. Je kiest één keuzeopleidingsonderdeel van het type grondslagen en hulpwetenschappen, in beginsel te kiezen uit de door de faculteit vooropgestelde lijst van opleidingsonderdelen: • rechtsfilosofie • rechtspsychologie • rechtssociologie • rechtsgeschiedenis • wetgevingsleer • economische analyse van het recht Volgende opleidingsonderdelen kunnen gekozen worden in de plaats van een opleidingsonderdeel van het type grondslagen en hulpwetenschappen: • kinderrechten • discriminatie- en diversiteitsrecht 2. Je stelt drie semesterpakketten samen uit een reeks van zeven modules die inhoudelijk zijn afgestemd op verschillende rechtsdomeinen: burgerlijk recht, fiscaal recht, internationaal en Europees recht, ondernemingsrecht, publiekrecht, rechtshandhaving en sociaal recht. Elke semesterpakket moet bestaan uit: • twee grondige studies • één vergelijkende en/of internationale/Europese studie • één bijzondere studie De tabel op de volgende bladzijde geeft een overzicht van de opleiding weer.
11 |
Master eerste jaar Eerste semester Ethiek Deontologie Fundamentele rechten en vrijheden Internationaal privaatrecht
sp. 3 6 6 6
Rechtsrelativiteit en rechts vergelijking
3
Insolventierecht met inbegrip van zekerheden
6
Tweede semester Semesterpakket naar keuze: • grondige studie 1 • grondige studie 2 • vergelijkende en internationale studie 1
sp. 6 6 3
• bijzondere studie 1 Meesterproef: deel 1 (stage)
3 12
Tweede semester Semesterpakket naar keuze: • grondige studie 5 • grondige studie 6
sp.
Master tweede jaar Eerste semester Semesterpakket naar keuze: • grondige studie 3 • grondige studie 4
sp. 6 6
• vergelijkende en internationale studie 2
3
• bijzondere studie 2
3
Keuzeopleidingsonderdeel: type grondslagen/helpwetenschappen
3
Meesterproef: deel 2 (thesis)
18
• vergelijkende en internationale studie 3 • bijzondere studie 3 Bemiddelen en onderhandelen Meesterproef: deel 2 (thesis)
6 6 3 3 3 18
Semesterpakketen Je kiest in je masterprogramma in totaal drie semesterpakketten: één in het tweede semester van het eerste masterjaar, twee in het tweede masterjaar (één per semester). Het soepele keuzesysteem laat je toe je opleiding toe te snijden op wat je zelf wenst of op wat van jou in de beoogde sector van tewerkstelling verwacht zal worden. Opbouw van een semesterpakket In elke module worden drie types opleidingsonderdelen aangeboden: • grondige studies • vergelijkende en/of internationale/Europese studies • bijzondere studies | 12
De grondige studies zijn erop gericht de juridische basiskennis te verdiepen en de student autonoom en creatief te leren werken met het recht. In de vergelijkende en/of internationale/Europese studies komt de vergelijking van het eigen recht met het recht van andere staten aan bod, alsook de internationalisering en europeanisering van de rechtsverhoudingen. Bedoeling is niet zozeer de rechtsvergelijkende methode aan te leren, maar het recht in een context te plaatsen van waaruit er methodisch aan vergelijking van recht wordt gedaan. De bijzondere studies zijn opleidingsonderdelen die in het verlengde liggen van een basisopleidingsonderdeel (bijvoorbeeld bewijsrecht, verzekeringsrecht, familiaal procesrecht) of opleidingsonderdelen die betrekking hebben op een bepaald domein van het maatschappelijk leven (bijvoorbeeld medisch recht, migratie- en migrantenrecht). Het zijn dus deels opleidingsonderdelen met specifieke rechtsinhouden, deels opleidingsonderdelen waarin het recht uit de basisopleidingsonderdelen in een bijzonder deelgebied wordt toegepast. Een overzicht van de opleidingsonderdelen die per module aangeboden worden, vind je op de bladzijden 15 tot en met 18. Bij het samenstellen van een semesterpakket maak je binnen een module/rechtsdomein een combinatie van: • twee grondige studies (2 x 6 sp.) • één vergelijkende en/of internationale/Europese studie (3 sp.) • één bijzondere studie (3 sp.) Een semesterpakket bestaat in totaal dus uit vier opleidingsonderdelen. Deze worden gekozen binnen eenzelfde semester. Meer of minder specialiseren via semesterpakketten Aan de hand van de semesterpakketten kan je als student zelf in grote mate een invulling aan jouw masteropleiding geven. Hierbij kan je opteren voor een verder doorgedreven algemene vorming in het recht, een major-minoropleiding of een specialisatie in één van de zeven rechtsdomeinen. Kies je voor een algemeen vormende opleiding, dan stel je je semesterpakketten samen uit drie verschillende modules/rechtsdomeinen. Voorbeeld • semesterpakket 1: rechtsmodule burgerlijk recht • semesterpakket 2: rechtsmodule fiscaal recht • semesterpakket 3: rechtsmodule sociaal recht
13 |
Kies je voor een major-minoropleiding, dan stel je twee semesterpakketten samen uit eenzelfde module en één semesterpakket uit een andere module. Op je diplomasupplement krijg je dan de vermelding ‘major in het (bijvoorbeeld burgerlijk) recht’. Voorbeeld • semesterpakket 1: rechtsmodule burgerlijk recht • semesterpakket 2: rechtsmodule burgerlijk recht • semesterpakket 3: rechtsmodule sociaal recht Je minor situeer je best in het tweede semester van het eerste masterjaar of in het tweede semester van het tweede masterjaar. Zo bewaar je de grootste keuzevrijheid binnen je majormodule. De gespecialiseerde opleiding houdt in dat je de drie semesterpakketten samenstelt uit dezelfde module. Zo kan je je bijvoorbeeld goed voorbereiden op een gespecialiseerde functie zoals fiscalist of strafpleiter. Als je specialiseert, krijg je de vermelding ‘specialisatie in het (bijvoorbeeld burgerlijk) recht’ op je diplomasupplement. Voorbeeld • semesterpakket 1: rechtsmodule burgerlijk recht • semesterpakket 2: rechtsmodule burgerlijk recht • semesterpakket 3: rechtsmodule burgerlijk recht Op de bladzijden 19 tot en met 22 werd er per rechtsdomein een voorbeeld uitgewerkt van een specialisatietraject. Aanbod van opleidingsonderdelen per module Volgende tabellen bieden een overzicht van de aangeboden opleidingsonderdelen per module/rechtsdomein. De semestrialisering van de opleiding maakt dat je een opleidingsonderdeel niet in elk semester kan kiezen. Bovendien is het zo dat de opleidingsonderdelen die in het eerste semester staan geprogrammeerd in een modeltraject slechts één keer kunnen worden gekozen, met name in het eerste semester van het tweede masterjaar. Daarom strekt het tot aanbeveling je bij de start van de master een goed beeld te vormen van de opleidingsonderdelen die je over de twee masterjaren heen wenst te volgen. Opgelet Hiernavolgende semestrialisering geldt onder voorbehoud van wijzigingen door de Onderwijscommissie van de Faculteit Rechten.
| 14
Module/rechtsdomein burgerlijk recht
sp.
sem.
6
1
6
1
6 6 6
2 2 2
3
1
3
2
3 3 3 3 3
1 1 2 2 2
sp.
sem.
Grondige studies Grondige studie personenbelasting Grondige studie boekhoudrecht Grondige studie vennootschapsbelasting Grondige studie BTW Grondige studie fiscale procedure
6 6 6 6 6
1 1 2 2 2
Vergelijkende en/of internationale/Europese studies Internationaal en vergelijkend fiscaal recht Internationaal en Europees sociaal recht
3 3
1 2
Bijzondere studies Lokale en regionale belastingen Registratie- en successierechten European tax law Fiscaal strafrecht Douane en accijnzen
3 3 3 3 3
1 1 1 2 2
Grondige studies Grondige studie zakenrecht Grondige studie buitencontractueel aansprakelijkheidsrecht en risicoverzekering Grondige studie personen- en familierecht Grondige studie familiaal vermogensrecht Grondige studie verbintenissen- en overeenkomstenrecht Vergelijkende en/of internationale/Europese studies Vergelijkend verbintenissen- en aansprakelijkheidsrecht Vergelijkend personen- en familierecht, met inbegrip van familiaal vermogensrecht Bijzondere studies Medisch recht Medische terminologie en evaluatie van menselijke schade Verzekeringsrecht Familiaal procesrecht Opstellen van privaatrechtelijke akten Module/rechtsdomein fiscaal recht
15 |
Module/rechtsdomein internationaal en Europees recht
sp.
sem.
Grondige studies Advanced course on international law Advanced course on European law: free movement Grondige studie internationaal privaatrecht Grondige studie recht van de Europese Unie: institutioneel recht Grondige studie recht van de Europese Unie: kartelrecht
6 6 6 6 6
1 1 2 2 2
Vergelijkende en/of internationale/Europese studies Vergelijkend en Europees internationaal privaatrecht Vergelijkend en Europees gerechtelijk recht
3 3
1 2
Bijzondere studies Law and globalisation European information and communication law Law of the World Trade Organisation External relations of the European Union European private law
3 3 3 3 3
2 1 2 2 2
sp.
sem.
Grondige studies Grondige studie vennootschapsrecht, verenigingen en stichtingen Grondige studie insolventierecht met inbegrip van zekerheden Grondige studie recht van de Europese Unie: kartelrecht Grondige studie recht van de onrechtmatige mededinging Grondige studie financieel recht
6 6 6 6 6
1 1 2 2 2
Vergelijkende en/of internationale/Europese studies Vergelijkend en Europees intellectueel eigendomsrecht Vergelijkend, Europees en internationaal handelsrecht
3 3
1 2
Bijzondere studies Maritiem recht Maritiem- en transportverzekeringsrecht Handelscontracten Law of the World Trade Organisation Verzekeringsrecht
3 3 3 3 3
1 1 2 2 2
Module/rechtsdomein ondernemingsrecht
| 16
Module/rechtsdomein publiekrecht
sp.
sem.
Grondige studies Grondige studie staatsrecht Grondige studie publiek procesrecht Grondige studie bestuursrecht Grondige studie rechten en vrijheden Grondige studie instrumentarium van de overheid
6 6 6 6 6
1 1 2 2 2
Vergelijkende en/of internationale/Europese studies Vergelijkend staatsrecht Vergelijkend bestuursrecht
3 3
1 2
Bijzondere studies Milieurecht Onderwijsrecht Migratie- en migrantenrecht Recht van de ruimtelijke ordening Rechtspositie van het overheidspersoneel
3 3 3 3 3
1 1 2 2 2
sp.
sem.
Grondige studies Grondige studie strafprocesrecht Grondige studie publiek procesrecht Grondige studie strafrecht Grondige studie gerechtelijk recht Grondige studie internationaal privaatrecht
6 6 6 6 6
1 1 2 2 2
Vergelijkende en/of internationale/Europese studies Vergelijkend en internationaal straf- en strafprocesrecht Vergelijkend en Europees gerechtelijk recht
3 3
1 2
Bijzondere studies Strafrechtelijk sanctierecht Bewijsrecht Bijzonder strafrecht Jeugd(beschermings)recht Pleitoefeningen
3 3 3 3 3
1 1 2 2 2
Module/rechtsdomein rechtshandhaving
17 |
Module/rechtsdomein sociaal recht
sp.
sem.
Grondige studies Grondige studie sociale bescherming zelfstandigen Grondige studie fundamenten van sociaal recht Grondige studie individueel arbeidsrecht Grondige studie collectief arbeidsrecht Grondige studie sociale bescherming van werknemers
6 6 6 6 6
1 1 2 2 2
Vergelijkende en/of internationale/Europese studies Vergelijkend sociaal recht Internationaal en Europees sociaal recht
3 3
1 2
Bijzondere studies Medische terminologie en evaluatie van de menselijke schade Socialprofitondernemingen (Acerta Leerstoel) Juridische aspecten inzake welzijn op het werk Migratie- en migrantenrecht Rechtspositie van het overheidspersoneel
3 3 3 3 3
1 1 2 2 2
Specialisatietrajecten uitgewerkt In de tabellen op de volgende bladzijden werd per module een voorbeeld van een specialisatietraject uitgewerkt. Opgelet Als je specialiseert, word je verplicht in het tweede semester van het tweede masterjaar de volgende drie types opleidingsonderdelen uit een ander rechtsdomein te kiezen: • één grondige studie • één vergelijkende en/of internationale/Europese studie • één bijzondere studie Stemt je keuze van opleidingsonderdelen uit die andere rechtsdomeinen niet overeen met de modelsemestrialisering, dan moet je via de studietrajectbegeleider (contactgegevens op bladzijde 36) aan het Uitgebreid Dagelijks Bestuur (UDB) toestemming vragen voor een afwijking (bijvoorbeeld door het volgen van een zogenaamd asymmetrisch semesterpakket). Meer informatie over het Uitgebreid Dagelijks Bestuur vind je op www.ua.ac.be/rechten > e-valven > principebeslissingen Uitgebreid Dagelijk Bestuur.
| 18
19 |
Burgerlijk recht
Fiscaal recht
Master tweede jaar, eerste semester
• Internationaal en vergelijkend fiscaal recht • European tax law • of: Registratie- en successierechten • of: Lokale en regionale belastingen
• Fiscaal strafrecht • of: Douane en accijnzen
• Bijzondere studie uit ander rechtsdomein
• Vergelijkende en/of internationale/ Europese studie uit ander rechtsdomein
• Grondige studie BTW • Grondige studie uit ander rechtsdomein
• Grondige studie vennootschapsbelasting • Grondige studie personenbelasting • Grondige studie fiscale procedure • Grondige studie boekhoudrecht
• Internationaal en Europees sociaal recht
• Bijzondere studie uit ander rechtsdomein
• Vergelijkend verbintenissen- en aanspra- • Vergelijkende en/of internationale/ kelijkheidsrecht Europese studie uit ander rechtsdomein
• Grondige studie familiaal vermogensrecht • Grondige studie uit ander rechtsdomein
Master tweede jaar, tweede semester
• Verzekeringsrecht • Medisch recht • of: Opstellen van privaatrechtelijke akten • of: Medische terminologie en evaluatie • of: Familiaal procesrecht van menselijke schade
• Vergelijkend personen- en familierecht, met inbegrip van familiaal vermogensrecht
• Grondige studie verbintenissen- en over- • Grondige studie buitencontractueel aaneenkomstenrecht sprakelijkheidsrecht en risicoverzekering • Grondige studie personen- en familierecht • Grondige studie zakenrecht
Master eerste jaar, tweede semester
Internationaal en Europees recht
Ondernemingsrecht
| 20 • Vergelijkende en/of internationale/ Europese studie uit ander rechtsdomein
• Grondige studie financieel recht • Grondige studie uit ander rechtsdomein
• Grondige studie vennootschapsrecht, verenigingen en stichtingen • Grondige studie insolventierecht met inbegrip van zekerheden • Vergelijkend en Europees intellectueel eigendomsrecht • Maritiem recht • of: Maritiem en transportverzekeringsrecht
• Grondige studie recht van de Europese Unie: kartelrecht • Grondige studie recht van de onrechtmatige mededinging
• Vergelijkend, Europees en internationaal handelsrecht
• Handelscontracten • of: Law of the World Trade Organisation • of: Verzekeringsrecht
• Bijzondere studie uit ander rechtsdomein
• Vergelijkende en/of internationale/ Europese studie uit ander rechtsdomein
• Bijzondere studie uit ander rechtsdomein
• Law and globalisation • European information and communi• of: Law of the World Trade Organisation cation law • of: External relations of the European Union • of: European private law
• Vergelijkend en Europees internationaal privaatrecht
• Vergelijkend en Europees sociaal recht
Master tweede jaar, tweede semester • Grondige studie recht van de Europese Unie: kartelrecht • Grondige studie uit ander rechtsdomein
Master tweede jaar, eerste semester
• Grondige studie recht van de Europese • Advanced course on European law: free Unie: institutioneel recht movement • Grondige studie internationaal privaatrecht • Advanced course on international law
Master eerste jaar, tweede semester
21 |
Publiekrecht
Rechtshandhaving
• Grondige studie publiek procesrecht • Grondige studie strafprocesrecht
• Grondige studie strafrecht • Grondige studie gerechtelijk recht
• Bewijsrecht • of: Strafrechtelijk sanctierecht
• Milieurecht • of: Onderwijsrecht
• Rechtspositie van overheidspersoneel • of: Recht van de ruimtelijke ordening • of: Migratie- en migrantenrecht
• Pleitoefeningen • of: Bijzonder strafrecht • of: Jeugd(beschermings)recht
• Vergelijkend staatsrecht
• Vergelijkend bestuursrecht
• Vergelijkend en internationaal straf- en strafprocesrecht
• Grondige studie publiek procesrecht • Grondige studie staatsrecht
• Grondige studie bestuursrecht • Grondige studie rechten en vrijheden
• Vergelijkend en Europees gerechtelijk recht
Master tweede jaar, eerste semester
Master eerste jaar, tweede semester
• Bijzondere studie uit ander rechtsdomein
• Vergelijkende en/of internationale/ Europese studie uit ander rechtsdomein
• Grondige studie financieel recht • Grondige studie uit ander rechtsdomein
• Bijzondere studie uit ander rechtsdomein
• Vergelijkende en/of internationale/ Europese studie uit ander rechtsdomein
• Grondige studie instrumentarium van de overheid • Grondige studie uit ander rechtsdomein
Master tweede jaar, tweede semester
| 22
Sociaal recht
Master tweede jaar, tweede semester
• Vergelijkend sociaal recht
• Bijzondere studie uit ander rechtsdomein
• Vergelijkende en/of internationale/ Europese studie uit ander rechtsdomein
• Grondige studie sociale bescherming • Grondige studie sociale bescherming van zelfstandigen werknemers • Grondige studie fundamenten van sociaal • Grondige studie uit ander rechtsdomein recht
Master tweede jaar, eerste semester
• Rechtspositie van het overheidspersoneel • Medische terminologie en evaluatie van • of: Juridische aspecten inzake welzijn op menselijke schade het werk • of: Socialprofitondernemingen (Acerta • of: Migratie- en migrantenrecht Leerstoel)
• Internationaal en Europees sociaal recht
• Grondige studie individueel arbeidsrecht • Grondige studie collectief arbeidsrecht
Master eerste jaar, tweede semester
Uitzonderingen op de semesterpakketten Een semesterpakket stel je in principe steeds samen binnen eenzelfde rechtsdomein, maar er zijn een aantal uitzonderingen. Equivalenties Je kan bepaalde opleidingsonderdelen uit je semesterpakket vervangen door andere activiteiten met toelating van het Uitgebreid Dagelijks Bestuur (UDB). Dit geldt voor alle studenten. Hieronder vind je een overzicht van de equivalenties. Type opleidingsonderdeel
Equivalent met
Grondige studie
•
internationale pleitwedstrijd (in functie van de inhoud)
• • • Bijzondere studie / Grondslagen • en hulpwetenschappen
Leerstoel Kruithof opleidingsonderdeel van een gasthoogleraar themacollege aangeduide keuzeopleidingsonderdelen van de postgraduaat in het transport- en maritiem recht
Bijzondere studie
Als je specialiseert, mag je een opleidingsonderdeel uit de masteropleiding van een andere faculteit kiezen, op voorwaarde dat je een specifieke aanvraag daartoe richt aan de studietrajectbegeleider (contactgegevens op bladzijde 36). Je aanvraag kan aanvaard worden als: • er geen equivalent of gelijkwaardig opleidingsonderdeel door de Faculteit Rechten wordt aangeboden; • de doelstellingen en eindtermen overeenstemmen met die van het vervangen opleidingsonderdeel; • het Uitgebreid Dagelijks Bestuur de aanvraag goedkeurt. Asymmetrische semesterpakketten Asymmetrische semesterpakketten kunnen enkel in de gespecialiseerde opleiding, in de minor-majoropleiding en voor studenten die op Erasmus vertrekken. Het asymmetrische aspect heeft betrekking op een afwijking van de voorziene semesterindeling, die je in de regel bindt om per semester te kiezen voor twee grondige studies, één vergelijkende en/of internationale/Europese studie en één bijzondere studie. In het raam van een specialisatieprogramma geef je bijvoorbeeld voorkeur aan het volgen van twee bijzondere studies binnen één semester, of wil je graag de opleidingsonderdelen uit het andere rechtsdomein in het eerste semester in plaats van in het tweede semester van het tweede masterjaar volgen. 23 |
Het is dus een flexibiliteit die geldt voor zowel de grondige studies, de vergelijkende en/of internationale/Europese studies als de bijzondere studies, en dit zowel voor het rechtsdomein waarin gespecialiseerd wordt als voor de opleidingsonderdelen die uit een ander rechtsdomein moeten worden gekozen. Als je een asymmetrisch semesterpakket wil samenstellen, ben je verplicht hiervoor een aanvraag in te dienen bij het UDB met een volledig overzicht van je masterprogramma (eerste en tweede masterjaar), inclusief de semestrialisering (zie voorbeeld op bladzijde 19). Erasmus Tijdens je masteropleiding kan je deelnemen aan het Europese uitwisselingsprogramma Erasmus. Je studeert dan ofwel één semester, ofwel het hele tweede masterjaar aan een buitenlandse universiteit. Enkel het eerste semester van het eerste masterjaar kan je niet op uitwisseling. Als je tijdens het tweede semester van het eerste masterjaar op uitwisseling gaat, dan volg je aan de Universiteit Antwerpen: • de verplichte opleidingsonderdelen van het eerste semester (30 sp.) • de meesterproef (stage) (12 sp.) In het buitenland volg je een programma van 18 studiepunten, vergelijkbaar met het studieprogramma van de Universiteit Antwerpen. Als je tijdens het eerste of tweede semester van het tweede masterjaar op uitwisseling gaat, dan volg je aan de Universiteit Antwerpen: • twee grondige studies (12 sp.) • één vergelijkende en/of internationale/Europese studie (3 sp.) of één opleidings onderdeel van het type grondslagen en hulpwetenschappen (3 sp.) • de meesterproef (thesis) (18 sp.) • het opleidingsonderdeel ‘bemiddelen en onderhandelen’ (3 sp.) In het buitenland volg je een programma van 24 studiepunten, vergelijkbaar met het studieprogramma van de Universiteit Antwerpen. Als je gedurende het volledige tweede masterjaar op uitwisseling gaat, dan volg je aan de Universiteit Antwerpen: • de meesterproef (thesis) (18 sp.) • het opleidingsonderdeel ‘bemiddelen en onderhandelen’ (3 sp.) In het buitenland volg je een programma van 39 studiepunten, vergelijkbaar met het studieprogramma van de Universiteit Antwerpen. Meer informatie in verband met een verblijf in het buitenland vind je op bladzijde 34. | 24
Opleidingsonderdelen In deze brochure kan je kennismaken met de inhoud van de verplichte opleidingsonderdelen van de master in de rechten. Op www.ua.ac.be/rechten vind je meer uitgebreide informatie terug over de volgtijdelijkheid, de werk- en evaluatievormen en het noodzakelijk en aanbevolen studiemateriaal. Het masterprogramma van de Faculteit Rechten telt acht verplichte opleidingsonderdelen. Grondslagen- en hulpwetenschappen Ethiek Deontologie
sp. 3 6
Juridische vakken Fundamentele recht en vrijheden Internationaal privaatrecht Rechtsrelativiteit en rechtsvergelijking Insolventierecht met inbegrip van zekerheden
6 6 3 6
Vaardigheden en meesterproef Bemiddelen en onderhandelen Meesterproef
3 30
Totaal
63
Grondslagen en hulpwetenschappen Ethiek De cursus van het opleidingsonderdeel ethiek bestaat uit twee delen. Het eerste deel handelt over de drie belangrijkste hedendaagse modellen en het onderscheid tussen moderne en postmoderne ethiek. In het tweede deel worden aan de hand van artikels en actuele casussen volgende thema’s besproken: pers en gerecht, mensenrechten en terreur, het onderscheid tussen neutraliteit en objectiviteit en ‘bestaat er een recht op satire?’. Deontologie In dit opleidingsonderdeel wordt de deontologie van elk van de bestaande juridische beroepen onderzocht: de magistraat, de notaris, de advocaat, de gerechtsdeurwaarder, de gerechtsdeskundige, de bedrijfsjurist, de accountant, de belastingsconsulent, de bemiddelaar en de arbiter. Er zal aangetoond worden dat de uiteenlopende deontologische regels ingedeeld kunnen worden in vier basishoedanigheden waaraan degene die een juridisch beroep uitoefent moet voldoen: bekwaamheid, loyauteit, objectiviteit en 25 |
vertrouwelijkheid. Dit wordt geïllustreerd met voorbeelden die verband houden met de juridische beroepen. De wijze waarop elke beroepsdeontologie zich tot de wet verhoudt, wordt onderzocht. De verschillende middelen die de naleving van de deontologische regels moeten waarborgen, worden aangegeven (onder andere tuchtrechtelijke sancties, de strafwet, de burgerlijke aansprakelijkheid en reglementeringen van beroepsorganisaties).
Juridische opleidingsonderdelen Fundamentele rechten en vrijheden Dit opleidingsonderdeel biedt een grondige, voor elke rechtenstudent relevante studie van de mensenrechten. De nadruk ligt op de Europese bescherming van de mensenrechten en de doorwerking in de Belgische rechtsorde. Doorheen de analyse van een selectie van specifieke rechten komen transversale thema’s aan bod, zoals positieve verplichtingen, horizontale werking, botsing van grondrechten, een geïntegreerde benadering, jurisdictie, appreciatiemarge enzovoort. Het opleidingsonderdeel is als volgt opgebouwd: 1. het begrip mensenrechten, grondslagen en categorieën; 2. het institutioneel kader: verdragen en toezichtsmechanismen binnen en buiten Europa; 3. bescherming in België en de verhouding tussen rechtsordes; 4. specifieke rechten: recht op leven, verbod van foltering, recht op een eerlijk proces, recht op eerbiediging van het privé- en gezinsleven, vrijheid van vereniging, recht op gezondheid, recht op huisvesting en recht op onderwijs; 5. thematiseren van transversale thema’s. Internationaal privaatrecht Het internationaal privaatrecht (IPR) regelt de problemen die ontstaan wanneer privaatrechtelijke rechtsbetrekkingen niet volkomen besloten liggen in één rechtsorde. De locatie van een rechtsfeit, de vreemde nationaliteit van de betrokkene(n) en/of zijn verblijfplaats in het buitenland, vormen potentiële elementen die toepassing van de IPRregels vereisen. Het IPR strekt zich uit over drie verschillende deeldomeinen: de internationale bevoegdheidsvraag, het toepasselijk recht en de erkenning en tenuitvoerlegging van buitenlandse beslissingen of authentieke akten. In de opbouw van de colleges vindt men het onderscheid tussen de drie domeinen duidelijk terug.
| 26
Rechtsrelativiteit en rechtsvergelijking In een eerste deel van deze cursus staan de methodologie en de doelstellingen van de rechtsvergelijking centraal: wat zijn de functies en doelstellingen ervan, welke soorten van rechtsvergelijking bestaan er, hoe kan ik in het licht van de doelstellingen het rechtssysteem waarmee ik vergelijk op een adequate manier bestuderen? Daarna volgt een overzicht van een aantal belangrijke rechtstradities. Het opzet is hier om door middel van het in kaart brengen van een aantal specifieke kenmerken van een rechtstraditie (bijvoorbeeld de motiveringspraktijk van hoogste gerechtshoven, de creatieve rol van de rechter in common en civil law, de soevereiniteit van het parlement, de grondwettigheidstoetsing door de rechter, de sharia, scheiding van kerk en staat, enzovoort) de betreffende traditie te bespreken. Het betreffende kenmerk is dan de ‘lens’ waardoor de rechtstraditie bestudeerd zal worden. De cursus wordt afgesloten met een capita selecta van een aantal specifieke thema’s. Insolventierecht met inbegrip van zekerheden Insolventie komt van ‘in solvere’: niet kunnen betalen. Het insolventierecht heeft betrekking op de situatie waarbij de schuldenaar zijn schuldeisers niet kan betalen. Wanneer meerdere schuldeisers hun aanspraken laten gelden op het vermogen van de schuldenaar, is er sprake van samenloop. In geval van samenloop, moeten alle schuldeisers in beginsel gelijk worden behandeld, tenzij een schuldeiser beschikt over een zekerheidsrecht. Zekerheden verschaffen de schuldeiser een bijzondere positie, waardoor hij bij voorrang wordt betaald of kan uitwijken naar een derde vermogen. De verschillende insolventieprocedures (waaronder de faillissementprocedure) voorzien in regels om naargelang de situatie van de schuldenaar (een deel van) het vermogen te vereffenen en te verdelen onder de schuldeisers. Zekerheidsrechten spelen vanzelfsprekend een belangrijke rol bij de afwikkeling van deze insolventieprocedures. De cursus insolventierecht bestaat uit vier delen. Het inleidend deel schetst de basisbegrippen van het insolventierecht: vermogen, samenloop, zekerheidsrechten en insolventieprocedures. In het tweede deel wordt uitgebreid ingegaan op de verschillende zekerheidsrechten: de persoonlijke zekerheden, de zakelijke zekerheden, de zekerheden met zakelijke werking en de ‘nieuwe’ zekerheidsmechanismen. Vervolgens worden de onderscheiden insolventieprocedures besproken. Het laatste deel is gewijd aan insolventierecht in internationaal perspectief.
Vaardigheden en meesterproef Bemiddelen en onderhandelen Dit opleidingsonderdeel bereidt voor op de bemiddelingstaak van de jurist. Naast enkele theoretische lessen met betrekking tot het wettelijk kader van de alternatieve wijzen van geschilbeslechting, worden de studenten tijdens een vijftal oefencolleges in 27 |
kleine groepjes vertrouwd gemaakt met de basistechnieken van het bemiddelen en het onderhandelen. Deze oefencolleges worden verzorgd door praktijklectoren, die ter zake bijzondere praktische ervaring hebben. Meesterproef De meesterproef is het kroonstuk van de Antwerpse masteropleiding: ze slaat een brug tussen de universiteit en het afnemend veld. De meesterproef bestaat uit twee componenten: een stage en een thesis. Aan de meesterproef worden 30 studiepunten toegekend, 12 sp. aan de stage en 18 sp. aan de thesis. Hiermee wordt het belang van dit opleidingsonderdeel in het mastercurriculum benadrukt.
Meesterproef Het unieke kroonstuk van de Antwerpse masteropleiding is de meesterproef. Daarin wordt de wetenschappelijke opleiding verbonden met een thesis en een stage in de advocatuur, de magistratuur, het notariaat, de administratie, een sociale organisatie of een onderneming van het brede Antwerpse hinterland. Zo slaat de rechtenopleiding de brug met de toekomstige beroepswereld van de jurist. Het aan de Universiteit Antwerpen ontwikkelde concept van meesterproef is uniek in Vlaanderen en werd door de visitatiecommissie van het onderwijs in de rechten bijzonder positief onthaald. De meesterproef is erop gericht: • je juridisch vakmanschap verder uit te bouwen; • je schriftelijke, mondelinge en communicatieve vaardigheden verder te ontplooien. De meesterproef wordt in zijn geheel gekoppeld aan een module/rechtsdomein. Ze wordt gespreid over beide masterjaren en bestaat uit een stage en een thesis. 1. Je doet minstens tien werkdagen stage – een juridische ‘exposure’ – in een onderneming, een bestuur, een advocatenkantoor, een rechtbank enzovoort. Via overleg tussen de meesterproefcoördinator en de stagemeester of ‘mentor’ (een advocaat, magistraat, notaris, parketmagistraat, bankier, verzekeraar, bedrijfsjurist of andere jurist met ruime praktijkervaring) wordt een ‘ervaringstraject’ uitgetekend. Je loopt stage tijdens het het tweede semester van het eerste masterjaar (in de periode tussen 1 januari en 31 augustus). Je moet de stage niet noodzakelijk in één aansluitende periode doorlopen. Over deze stage stel je een stagerapport op, dat een logboek en in hoofdzaak de bespreking van één oplossingsproces bevat. Dit oplossingsproces is bijvoorbeeld een pleitdossier, de oplossing van een geschil in der minne, het onderhandelen en opmaken van een contract, het doorvoeren van een herstructurering enzovoort. | 28
2. Je schrijft een wetenschappelijke thesis onder leiding van een promotor (een professor van de Faculteit Rechten). Hierbij dien je een zelfstandig gevonden oplossing voor een originele probleemstelling binnen de gekozen module schriftelijk uit te werken. De thesisonderwerpen worden toegewezen in het tweede semester van het eerste masterjaar. Ten slotte verdedig je jouw thesis mondeling op het einde van het tweede masterjaar voor je promotor en een assessor. De verdediging bestaat uit een toelichting over de thesis en het beantwoorden van vragen van de promotor en assessor. Aan de twee componenten van de meesterproef worden 30 studiepunten toegekend (12 sp. stage en 18 sp. thesis). De evaluatie van deze componenten vindt plaats op het einde van het tweede masterjaar. Aan de meesterproef verbindt de faculteit absolute volgtijdelijkheid, wat betekent dat je zonder creditbewijs voor dit opleidingsonderdeel geen masterdiploma kan verkrijgen. Tijdens de eerste week van oktober geeft de meesterproefcoördinator een toelichting bij de meesterproef. Meer informatie kan je ook vinden in het reglement van de meesterproef: www.ua.ac.be/rechten > onderwijs > dagonderwijs > master > meesterproef.
Verder studeren Specifieke lerarenopleiding De specifieke lerarenopleiding bereidt je voor op een baan als leraar. Je kan de opleiding zowel tijdens als na je masterjaren volgen. Ze bestaat uit een pedagogische opleiding die aansluit bij je vakdiscipline. Door middel van theoretische lessen, didactische oefeningen en stages ontwikkel je de vaardigheden die je als leerkracht moet beheersen. In het secundair onderwijs en het niet-universitair hoger onderwijs – vooral in het economisch, sociaal en paramedisch hoger onderwijs – kunnen juristen met dit diploma aan de slag als docent in rechtsvakken. Meer informatie over de specifieke lerarenopleiding vind je op www.ua.ac.be/ioiw. Master-na-masteropleidingen Master in het fiscaal recht De master-na-masteropleiding in het fiscaal recht wil een diepgaande kennis en onderzoeksvaardigheid verschaffen in de diverse deelgebieden van het fiscaal recht. Gelet op de vaak onduidelijke en snel wijzigende belastingwetteksten, wordt in de opleiding de nadruk gelegd op het bijbrengen van vaardigheden om zelfstandig, creatief en synthesegericht de belastingwetgeving te bestuderen. In dit licht wordt uiteraard aandacht 29 |
besteed aan de wisselwerking tussen het belastingrecht enerzijds en de andere rechtstakken en economische disciplines anderzijds. Deze opleiding richt zich tot juristen en economen. Niet-juristen moeten slagen in een schriftelijke toelatingsproef. Wie het programma met succes aflegt, behaalt de academische graad ‘master in het fiscaal recht’. Master in het ondernemingsrecht Deze master-na-masteropleiding wil de studenten een totaalbeeld geven van de wijze waarop het recht in ondernemingen werkt. Het programma beoogt op academische wijze en door praktijkinbreng inzicht te verschaffen in het recht met betrekking tot de onderneming, vanaf het ontstaan tot de beëindiging. De master in het ondernemingsrecht is uitsluitend bedoeld voor juristen. De deelnemers moeten beroepservaring als jurist kunnen voorleggen. Wie het programma met succes aflegt, behaalt de academische graad ‘master in het ondernemingsrecht’. Een overzicht van de master-na-masteropleidingen binnen andere studiegebieden vind je op www.ua.ac.be/studiekiezer. Doctoraatsopleiding Na je masteropleiding kan je een doctoraatsopleiding volgen. De doctoraatsopleiding tracht de kennis en de vaardigheden van de onderzoeker binnen én buiten zijn of haar discipline en onderzoeksdomein te verdiepen en te verbreden. Meer informatie op www.ua.ac.be/ads. Postacademische vorming Na je bachelor- of masteropleiding kan je, ook nadat je al werkervaring hebt opgedaan, terugkomen naar de universiteit om je verder in een vakgebied te verdiepen of je kennis erin te verbreden. De Universiteit Antwerpen organiseert in dit kader zowel korte als langere opleidingstrajecten. Het Centrum voor Beroepsvervolmaking in de Rechten (CBR) organiseert aan de Universiteit Antwerpen postacademische vorming voor iedereen die beroepshalve wordt geconfronteerd met de toepassing van het recht, zoals advocaten, magistraten, notarissen, gerechtsdeurwaarders, bedrijfsjuristen, ambtenaren-juristen, docenten, enzovoort. Het vaste jaarprogramma van zes studieavonden gespreid over een academiejaar streeft een evenwicht na tussen nieuwe wetgeving enerzijds en actuele tendensen in de rechtspraak en rechtsleer anderzijds. Meer informatie over het CBR is terug te vinden op www.ua.ac.be/cbr
| 30
Verder worden ook postacademische opleidingen en workshops georganiseerd die van belang zijn voor de juridische praktijk van een beperkte doelgroep. Zo is er onder meer het postgraduaat in het transport- en maritiem recht (www.ua.ac.be/actramar) en het postgraduaat in het sociaal recht (www.ua.ac.be/pavosociaalrecht).
Nuttige info over je studietraject Masteropleidingen binnen de bamastructuur Met het ondertekenen van het Bologna-akkoord, werd in heel Europa de bachelormasterstructuur ingevoerd. Alle opleidingen aan de universiteit werden omgevormd tot academische bachelor- en masteropleidingen. Om te kunnen inschrijven voor een masteropleiding, moet je in het bezit zijn van een professioneel of een academisch bachelordiploma. Afhankelijk van het diploma dat je reeds op zak hebt, kan je ofwel rechtstreeks instromen in een masteropleiding, ofwel eerst een schakelprogramma (na een professionele bacheloropleiding) of een voorbereidingsprogramma (na een academische bacheloropleiding) volgen (zoals voorgesteld in het schema op de volgende bladzijde).
academische bachelor professionele bachelor
à
rechtstreekse instroom
à
à
voorbereidingsprogramma
à
à
schakelprogramma
à
academische master
Dankzij de nieuwe bachelor-masterstructuur en het flexibiliseringssysteem heb je als student meer keuzemogelijkheden gekregen om je studieprogramma in te vullen. In elke faculteit adviseren studietrajectbegeleiders je over de samenstelling van je programma en over de aangeboden keuzemogelijkheden. Het is belangrijk voldoende vooruitgang te boeken in je studietraject en in een redelijke tijd je diploma te behalen. Daarom heeft de Universiteit Antwerpen een systeem van studievoortgangsbewaking en -begeleiding opgezet: de faculteit zal je studieprestaties volgen en kan je bindende voorwaarden opleggen wanneer je niet de helft van de studiepunten van het goedgekeurde studieprogramma hebt behaald. Het volledige onderwijs- en examenreglement vind je terug op www.ua.ac.be/OER.
31 |
Leerkrediet Het leerkrediet werd in het leven geroepen om je te stimuleren om een doordachte studiekeuze te maken. Het is een maatstaf voor studiesucces en studievoortgang en kan gevolgen hebben voor jouw recht op verder studeren en jouw sociale statuut als student. Daarom is het belangrijk om doordacht te kiezen, je in te zetten voor je studie en ook administratief tijdig met alles in orde te zijn. Meer informatie vind je ook op www.ua.ac.be/studiepunten. Hoe werkt het leerkrediet? Elke student krijgt 140 studiepunten bij zijn eerste inschrijving aan de universiteit. Voor elk opleidingsonderdeel waarvoor je inschrijft wordt je leerkrediet verminderd met de overeenkomstige studiepunten. Enkel wanneer je slaagt voor dat opleidingsonderdeel, komen die studiepunten er terug bij. Studiepunten waarvoor je gedelibereerd wordt, dit wil zeggen geslaagd verklaard hoewel je er geen creditbewijs voor behaalde, komen niet terug bij je leerkrediet. Dit kan in je nadeel zijn wanneer je een bijkomende master wil behalen. Opleiding afgewerkt? Na het behalen van je bachelordiploma, behoud je je leerkrediet. Als je een masterdiploma behaalt, wordt het startkapitaal van 140 studiepunten van je saldo afgetrokken. Als je studietraject perfect is verlopen, heb je dan nog 60 studiepunten over. Onvoldoende leerkrediet? Als je geen of een negatief leerkrediet hebt, mag de universiteit je inschrijving weigeren. Als je onvoldoende studiepunten hebt voor de opleiding of het programma waarvoor je wilt inschrijven, kan de universiteit je inschrijving beperken tot het aantal studiepunten waarover je nog beschikt. Aan de Universiteit Antwerpen wordt géén verhoogd inschrijvingsgeld gevraagd. Je hebt wel van de betrokken faculteit de toelating tot inschrijven nodig en deze zal in de meeste gevallen je studieprogramma beperken. Het aantal studiepunten dat je opneemt via je inschrijving en het aantal studiepunten waarvoor je credits behaalt via de examens is dus belangrijk!
| 32
Studiebegeleiding De Dienst voor Studieadvies en Studentenbegeleiding is er om je te helpen vanaf het moment dat je je voor het eerst inschrijft tot op het moment waarop je je diploma in handen krijgt. •
•
•
• •
•
• •
Onze medewerkers staan voor je klaar met informatie en advies over studeren in het hoger onderwijs. Ze beantwoorden je vragen over de opleidingen, het onderwijs- en examenreglement, het leerkrediet enzovoort. Met specifieke vragen, bijvoorbeeld over je individuele studieprogramma of over vrijstellingen, kan je terecht bij de studietrajectbegeleider van je faculteit. Een studiekeuze maken is makkelijker gezegd dan gedaan. Samen met een studentenbegeleider kan je aan de hand van gesprekken meer zicht krijgen op je persoonlijkheid, capaciteiten en interesses en de opleidingen die daarbij passen, al dan niet in het kader van heroriëntering. Oefeningen uit het werkboek ‘Kijk op Kiezen: stappenplan voor studie- en beroepskeuze’ kunnen je hierbij helpen. Een studentenbegeleider kan je ook begeleiden in het aanscherpen van je studievaardigheden (hoe verwerk je grote hoeveelheden leerstof, hoe maak je een schema, hoe maak je goede notities, …) en het maken van realistische studieplanningen om je uitstelgedrag tegen te gaan. Ook wanneer je geconfronteerd wordt met persoonlijke problemen die je studies belemmeren (faalangst, rouwverwerking, relatieproblemen, …) kan je terecht bij een studentenbegeleider die samen met jou nagaat welke hulp je het best kan gebruiken. Als student met een functiebeperking kan je bijzondere faciliteiten aanvragen voor onderwijs en/of examens, indien je beschikt over een geldig attest. Je kan je aanvraag indienen via www.ua.ac.be/functiebeperking. Het is belangrijk dit tijdig te doen! Meer informatie vind je in de folder ‘Studeren met een functiebeperking’. Studenten die sport of kunst beoefenen op een hoog niveau kunnen eveneens bijzondere faciliteiten aanvragen voor onderwijs en/of examens. Aanvragen van topsporters worden beoordeeld door de Sportcommissie, die van de kunstbeoefenaars door de Commissie Cultuur. Meer informatie vind je op www.ua.ac.be/sportenkunst of in de folder ‘Studeren met een topsport- of kunstbeoefening’. We kunnen je ook helpen in je zoektocht naar jobs die passen bij je persoonlijkheid, capaciteiten en interesses, en geven zelfs nuttige sollicitatietips. Ook als je wil verder studeren, kan je bij ons terecht voor informatie. Wil je eerder verworven competenties (EVC) laten erkennen? Contacteer dan de EVCcoördinator voor informatie, een adviesgesprek en het opstarten van de procedure. Meer informatie vind je op www.ua.ac.be/evc.
Je kan op elke campus bij een studentenbegeleider terecht. Informatie en afspraken verlopen steeds via het Studenten Informatie Punt (STIP): T +32 3 265 48 72,
[email protected]. be. Neem ook een kijkje op de website: www.ua.ac.be/studentenbegeleiding. 33 |
Studeren in het buitenland De Universiteit Antwerpen neemt actief deel aan Europese uitwisselingsprogramma’s zoals Erasmus. De Faculteit Rechten stimuleert haar studenten om deel te nemen aan internationale mobiliteit: één op de vier afgestudeerde rechtenstudenten studeerde minstens één semester aan een buitenlandse universiteit. Tijdens de masteropleiding zijn er vier mogelijkheden: het tweede semester van het eerste masterjaar, het eerste of het tweede semester van het tweede masterjaar, of het volledige tweede masterjaar. De faculteit heeft ongeveer 120 studentenplaatsen in een 50-tal partneruniversiteiten in 20 landen, ook via bilaterale akkoorden buiten het kader van Erasmus. Een volledige beschrijving van het mobiliteitsreglement en de partner instellingen vind je op www.ua.ac.be/rechten > internationaal. Algemene informatie en informatie over beurzen vind je op de website van de Dienst Internationale Samenwerking: www.ua.ac.be/dis.
Infomomenten Open campusdagen Op 17 maart en 28 april 2012 organiseert de Universiteit Antwerpen open campusdagen. Naast een algemene en een opleidingsspecifieke infosessie kan je aan de infostanden cursussen inkijken en een aantal brochures verkrijgen. Je krijgt de gelegenheid om vragen te stellen en ook een persoonlijk gesprek is mogelijk. Vooraf inschrijven is niet nodig. Meer informatie vind je op www.ua.ac.be/opencampusdagen. Infomarkt Twijfel je in september nog over je studiekeuze, of wil je graag bevestiging van je keuze? Dan kan je terecht op de infomarkt op 5 september 2012. Bachelor-, schakel-, master- en master-na-masterprogramma’s komen aan bod, alsook flexibel studeren en avondonderwijs. Aan de infostanden kan je cursussen inkijken, brochures verkrijgen en bijkomende vragen stellen aan de medewerkers van de opleidingen en de studentenbegeleiders. Vooraf inschrijven is niet nodig. Meer informatie vind je op www.ua.ac.be/infodagen.
| 34
Nuttige websites Opleidingen Op www.ua.ac.be/studiekiezer vind je uitgebreide informatie over alle opleidingen die de Universiteit Antwerpen inricht. Inschrijven Praktische informatie in verband met de inschrijvingen vind je op www.ua.ac.be/inschrijven. Blackboard Op het studentenportaal https://blackboard.ua.ac.be vind je algemene informatie die voor jou als student nuttig kan zijn: de academische kalender, informatie over financiering, huisvesting, sociale voorzieningen, beschikbare cursussen, eet- en drinkgelegenheden op de campussen, studentenjobs, studentenclubs, sportactiviteiten, doctoreren, enzovoort. Bibliotheek De Universiteit Antwerpen heeft een uitgebreide collectie boeken ter beschikking voor studenten en personeel. Op de Stadscampus bevindt zich een gloednieuwe bibliotheek voor de humane en sociale wetenschappen. Op de campussen Middelheim, Groenenborger en Drie Eiken zijn de bibliotheken voor de exacte en medische wetenschappen gehuisvest. Meer informatie op http://lib.ua.ac.be. Wegbeschrijving naar de vier campussen Op www.ua.ac.be/route kan je de wegbeschrijving naar de verschillende campussen terugvinden: Campus Middelheim, Campus Groenenborger, Campus Drie Eiken en de Stadscampus.
35 |
Nuttige contactgegevens Faculteit Rechten Onderwijssecretariaat Stadscampus, Gebouw V, Lokaal S.V.001 Venusstraat 23 2000 Antwerpen T +32 3 265 54 45
[email protected] www.ua.ac.be/rechten Studietrajectbegeleider Ingrid Goesaert T +32 3 265 50 87
[email protected]
| 36
37 |
| 38
39 |
| 40