Rapportage van de verkenningscommissie Wiskundeonderwijs Amsterdam

Rapportage  van  de  verkenningscommissie   Wiskundeonderwijs  Amsterdam   Definitieve  versie  rapport   1  oktober  2014    

Inhoud   Samenvatting  ............................................................................................................................................  2   Inleiding  ....................................................................................................................................................  4   Opleidingsaanbod  .....................................................................................................................................  6   Bachelorcurriculum  op  hoofdlijnen  ...........................................................................................................  9   Speerpunten  ...........................................................................................................................................   15   Visie  op  de  bacheloropleiding  .................................................................................................................   21   Oplijst  .....................................................................................................................................................   23   Appendix:  memo  Amsterdamse  Wiskundeopleiding  ...............................................................................   24   Appendix:  Opdracht  verkenningscommissie  onderwijs  ............................................................................   25          

1    

Samenvatting     De  verkenningscommissie  is  gevraagd  een  globaal  voorstel  te  doen  voor  een  nieuwe,  gezamenlijke,  sterke   wiskundeopleiding  in  Amsterdam  (bachelor  en  master),  waarin  zeg  honderd  studenten  per  jaar  afstuderen   (instroom  UvA,  VU  én  internationale  instroom).  Dit  rapport  geeft  een  strategische  bezinning  op  de  plaats   van  wiskunde  in  het  gehele  studieaanbod  van  de  bètafaculteiten  van  UvA  en  VU,  een  voorstel  op   hoofdlijnen  voor  een  nieuw  bachelorcurriculum,  speerpunten  voor  de  nieuwe  wiskundeopleiding  (bachelor   en  master),  en  een  uitgewerkte(re)  visie  op  de  nieuwe  bachelor-­‐  en  masteropleiding.    

Onderwijsaanbod    

De  commissie  concludeert  dat  er  bij  samenvoeging  van  de  wiskundebachelors  van  UvA  en  VU   mogelijkheden  liggen  voor  één  sterke,  gemeenschappelijke  wiskundebachelor,  die  een  goede  aansluiting   biedt  op  de  gemeenschappelijke  wiskundemasters.  De  commissie  adviseert  dat  bij  vervolgstappen  een   curriculumcommissie  wordt  ingesteld,  bestaande  uit  staf  en  studenten,  die  op  basis  van  het  voorliggende   rapport  het  curriculum  tot  op  vakniveau  gaat  uitwerken.   De  bachelor  Business  Analytics  blijft  bestaan;  het  is  een  cruciaal  onderdeel  van  het  onderwijsaanbod   van  het  wiskunde-­‐instituut.  Net  zo  blijven  de  masters  Business  Analytics  en  Logic  bestaan.   Daarnaast  stelt  de  commissie  voor:   • om  de  MSc  Stochastics  and  Financial  Mathematics  te  laten  opgaan  in  de  MSc  Mathematics  als   duidelijk  onderscheiden  track;   • dat  in  samenspraak  met  de  direct  betrokken  onderzoekers  binnen  afzienbare  tijd  een  nadere   beslissing  wordt  genomen  over  de  ambities  voor  de  MSc  Mathematical  Physics;     • om  een  nieuwe,  toegepaste  master  Mathematical  Sciences  te  beginnen,  waarin  ook  studenten   kunnen  instromen  met  een  andere  vooropleiding  dan  een  bachelor  wiskunde;   • om  een  post-­‐graduate  opleiding  Wiskunde  en  Statistiek  op  te  richten,  voor  PhD-­‐studenten  en   werkenden  die  hun  wiskundekennis  up  to  date  willen  brengen.    

Gezamenlijk  bachelorprogramma   De  gezamenlijke  bacheloropleiding  wiskunde  kan  zich  profileren  als  een  programma  met  veel   mogelijkheden,  waarmee  een  diversiteit  van  studenten  bediend  kan  worden.  Een  gemeenschappelijk   programma  zou  het  volgende  kunnen  bieden:   • twee  dubbele  bachelors:  Wiskunde  en  Natuurkunde,  en  Wiskunde  en  Informatica;   • twee  soorten  honours:  één  verdiepend  en  één  verbredend;   • vijf  verbredende  afstudeerpaden;   • zes  disciplinaire  afstudeerpaden;   • een  verdiepende  disciplinaire  minor;   • een  aantal  goed  op  de  opleiding  aansluitende  minoren.     Elk  van  de  verschillende  studiepaden  –  verbredend  of  disciplinair  –  is  geworteld  in  het  onderzoek  van  het   wiskundeinstituut.  De  voorgestelde  studiepaden  bereiden  studenten  uitstekend  voor  op  een   wiskundemaster.  Op  deze  manier  biedt  het  nieuwe  curriculum  breedte  én  diepte,  maar  dwingt  het  geen   breedte  of  diepte  af.  Studenten  kúnnen  kiezen  voor  een  excellentietraject,  maar  het  hoeft  niet.  Studenten   kúnnen  in  de  vrije  keuzeruimte  één  van  de  aangeboden  minoren  kiezen,  maar  kunnen  ook  de  disciplinaire   minor  vullen  met  wiskundevakken  naar  keuze.    

Speerpunten   De  commissie  heeft  voor  de  gemeenschappelijke  opleidingen  de  volgende  deels  bestaande,  deels  nieuwe,   onderscheidende  speerpunten  in  gedachten:   1. Breed  én  diep:  de  nieuwe  wiskundeopleiding  biedt  een  breed  spectrum  van   afstudeermogelijkheden,  van  fundamenteel  tot  toegepast,  van  mono-­‐disciplinair  tot   multidisciplinair  en  heeft  een  uitstekend  wiskundig  eindniveau  dat  door  alle  studenten  bereikt   wordt.   2    

2. Differentiatie:  voor  excellente  en  gemotiveerde  studenten  bestaan  de  dubbele  bachelor-­‐ programma’s  W+N  en  W+I.  Deze  trekken  zeer  sterke  en  enthousiaste  studenten  die  een  positieve   invloed  hebben  op  het  hele  programma.  Twee  honours-­‐programma’s  (één  verdiepend,  één   verbredend)  stimuleren  studenten  meer  te  doen  dan  het  reguliere  programma  vereist.       3. Lerarenopleiding  in  bachelor  en  master:  de  opleiding  huisvest  een  lerarenopleiding  van  niveau,  en   stimuleert  op  zoveel  mogelijk  manieren  dat  studenten  kiezen  voor  de  lerarenopleiding.  De   commissie  adviseert  om  het  ontwikkelingsproces  van  een  interne  lerarenopleiding  actief  in  gang  te   zetten.   4. Research-­‐based  onderwijs:  niet  alleen  wordt  het  onderwijs  verzorgd  door  actieve  onderzoekers,  in   de  opleiding  maken  studenten  veelvuldig  kennis  met  het  beoefenen  van  wiskundeonderzoek.  De   commissie  adviseert  om  het  research  based  onderwijs  uit  te  breiden  en  om  een  Amsterdams   Research  Experience  for  Undergraduates  zomerprogramma  op  te  zetten.   5. Internationaal  bachelor-­‐programma:  door  een  Engelstalige  opleiding  aan  te  bieden  zouden   internationale  studenten  van  hoog  niveau  getrokken  kunnen  worden.  De  commissie  ziet  voors  en   tegens,  en  adviseert  om  de  meningsvorming  en  het  besluitvormingsproces  rond  het  Engelstalig   onderwijs  in  brede  consultatie  met  staf  en  studenten  voort  te  zetten.  Pas  nadat  nader  onderzoek   naar  de  voor-­‐  en  nadelen  heeft  plaatsgevonden,  kan  een  beslissing  worden  genomen   6. Kwaliteitscultuur:  zowel  docenten  als  studenten  zijn  permanent  bezig  met  het  verbeteren  van  het   onderwijs.  In  de  opleiding  is  veel  aandacht  voor  de  ontwikkeling  van  de  student:  van  eerstejaars  tot   afstudeerder.  Elke  student  krijgt  gepaste  begeleiding:  tijdens  opleiding  in  studiekeuze,  en  van  de   studie  tot  de  eerste  baan.  De  commissie  adviseert  om  de  kwaliteitscultuur  verder  te  versterken  en   actief  uit  te  dragen.  

Visie  op  de  bacheloropleiding   Het  onderwijs  in  de  opleiding  wordt  gekenmerkt  door  studenten  vanaf  het  begin  meteen  uit  te  dagen:  een   hoog  niveau  in  de  vakinhoud.  De  dubbele  bachelorprogramma’s  en  honours-­‐programma’s  zorgen  voor  extra   uitdaging.  Een  sterke  en  herkenbare  lerarenopleiding  is  een  van  de  karakteristieken  van  de  opleiding.  In  de   opleiding  heerst  een  positief  onderwijsklimaat  met  hoge  verwachtingen  van  studenten  en  docenten.  Er  is   sprake  van  een  kwaliteitscultuur  die  voor  een  permanente  verbeterslag  zorgt.  Studenten  én  docenten  zijn   op  de  hoogte  van  de  actuele  beroepsmogelijkheden  na  de  studie,  binnen  en  buiten  de  universiteit.  De   commissie  adviseert  om  te  investeren  in  zowel  een  eigen  wiskundestudievereniging  als  een  actieve   alumnivereniging.    

   

 

3    

Inleiding   Samenstelling  

Het  kernteam  Mathematics  &  Logic  heeft  in  maart  2014  een  verkenningscommissie  Wiskundeonderwijs   Amsterdam  ingesteld,  die  bestond  uit:   • Jan  Bouwe  van  den  Berg  (VU),  co-­‐voorzitter   • Isabel  Bevort  (UvA),  student   • Raf  Bocklandt  (UvA)   • Thijs  Bootsma  (VU),  student   • Francien  Bossema  (VU),  student   • Didier  Collard  (UvA),  secretaris,  student     • Bas  Cornelissen  (UvA),  student   • Bartek  Knapik  (VU)   • Federica  Pasquotto  (VU)   • Han  Peters  (UvA)   • Bob  Planqué  (VU)   • Neil  Walton  (UvA)   • Chris  Zaal  (UvA),  co-­‐voorzitter  

Opdracht     De  verkenningscommissie  is  gevraagd  een  globaal  voorstel  te  doen  voor  een  nieuwe,  gezamenlijke,  sterke   wiskundeopleiding  in  Amsterdam  (bachelor  en  master),  waarin  zeg  honderd  studenten  per  jaar  afstuderen   (UvA,  VU  en  internationaal).  Als  eindproduct  werd  een  kort  rapport  gevraagd  met:   • een  creatieve,  strategische  bezinning  op  de  plek  van  wiskunde  in  het  gehele  studieaanbod,  gericht   op  versterking  van  de  in-­‐  en  uitstroom  van  en  naar  andere  opleidingen  cq.  de  arbeidsmarkt;   • een  uitgewerkte(re)  visie  op  de  nieuwe  opleiding  (bachelor  en  master);   • speerpunten  voor  de  nieuwe  wiskundeopleiding  (bachelor  en  master);   • een  voorstel  op  hoofdlijnen  voor  een  nieuw  bachelorcurriculum.  

Achtergrond   In  2013  is  er  door  de  opleidingsdirecteuren  gewerkt  aan  een  gezamenlijk  bachelorcurriculum  voor   wiskunde.  Het  voorstelcurriculum  week  niet  al  te  veel  af  van  het  oude  en  was  vlot  te  implementeren,  maar   was  onvoldoende  onderbouwd  door  een  visie  waaruit  duidelijk  werd  hoe  de  opleiding  een  overtuigende   meerwaarde  zou  hebben  ten  opzichte  van  de  bestaande  wiskundeopleidingen  van  UvA  en  VU.     Begin  maart  2014  hebben  de  managementteams  van  de  wiskunde-­‐instituten  bij  elkaar  gezeten.  Dit   heeft  geleid  tot  een  hernieuwde  impuls  voor  een  gemeenschappelijke  wiskundeopleiding,  met  een  nieuwe   visie:  de  nieuwe  opleiding  moet  een  brede  opleiding  worden,  die  studenten  de  gelegenheid  geeft  om  zich  in   een  aantal  richtingen  te  specialiseren.  De  opleiding  wordt  diep  over  de  volle  breedte  van  de  wiskunde  (de   volledige  memo  is  te  vinden  in  de  bijlage).  Dit  was  het  uitgangspunt  voor  de  verkenningscommissie,  die  de   opdracht  had  om  aan  dit  voornemen  vorm  en  inhoud  te  geven.     Deze  opdracht  sloot  aan  bij  het  verzoek  van  de  decaan  aan  het  kernteam  Mathematics  and  Logic   om  een  drietal  verkenningscommissies  in  te  stellen.  Het  voorliggende  rapport  betreft  de  tweede  stap  in  het   drie-­‐stappenplan  zoals  beschreven  in  de  opdracht  aan  de  kernteams.  De  gezamenlijke  MTs  hadden  feitelijk   de  eerste  stap  al  op  zich  genomen  –  zie  bijlage.  De  derde  commissie  zal  een  curriculumcommissie  zijn.  

Werkwijze     Tijdens  de  eerste  bijeenkomst  hebben  de  commissieleden  in  een  informele  setting  met  elkaar  kennis   gemaakt.  Daarnaast  is  gebrainstormd  over  concrete  leerpaden  voor  studenten  met  uiteenlopende   interesses  en  toekomstbeelden.  Tijdens  een  “stranddag”  is  de  tijd  genomen  om  over  alle  aspecten  van  de   opdracht  out  of  the  box  te  denken.  De  ideeën  die  daarbij  naar  boven  kwamen  zijn  daarna  in  kleine   deelgroepjes  samengevat  en  geordend.  Die  stukjes  zijn  vervolgens  samengevoegd  tot  document.  De   resulterende  conceptversie  is  tijdens  een  vergadering  met  de  gehele  commissie  besproken.  De  voorzitters   en  de  secretaris  hebben  het  stuk  aangepast  op  grond  van  die  discussie.  Daarna  is  deze  voorlopige  versie  van   4    

het  rapport  ter  commentaar  voorgelegd  aan  de  staf  van  beide  wiskunde-­‐instituten,  de  beide   opleidingscommissies  en  een  groep  masterstudenten  van  de  UvA.  De  verzamelde  feedback  is  vervolgens   door  een  deelcommissie  verwerkt  tot  een  verbeterde  conceptversie  van  het  rapport.  In  een  slotvergadering   van  de  voltallige  commissie  is  het  definitieve  rapport  vastgesteld.  

Reikwijdte   De  discussie  in  de  commissie  heeft  zich  geconcentreerd  rond  de  vier  punten  die  genoemd  zijn  in  de   opdracht  hierboven.  De  opdracht  aan  de  commissie  had  nadrukkelijk  een  out  of  the  box  karakter.  De   commissie  heeft  dan  ook  de  vrijheid  genomen  om  sommige  van  de  nieuwe  ideeën  wat  verder  uit  te  werken   dan  andere.  In  een  aantal  gevallen  leidt  dit  tot  concrete  adviezen  en  aanbevelingen.  Op  andere  punten   geeft  dit  rapport  eerste  ideeën  van  de  commissie  weer,  die  nog  nader  uitgewerkt  dienen  te  worden.     Wij  benadrukken  dat  een  aantal  onderwerpen  uitdrukkelijk  niet  tot  opdracht  van  de  commissie  behoorden.   Belangrijke  onderwijszaken  die  in  dit  rapport  niet  besproken  worden  zijn:   • Wiskundeonderwijs  aan  studenten  van  aanpalende  opleidingen  (“service”-­‐onderwijs).  Dit  onderwijs   is  cruciaal  voor  het  Department  of  Mathematics  and  Logic.  De  inhoud  van  dit  onderwijs  wordt   zorgvuldig  afgestemd  met  de  betrokken  opleidingen  en  viel  buiten  de  reikwijdte  van  de  commissie.     • De  opleiding  Business  Analytics  (bachelor  en  master).  Deze  opleiding  is  een  essentiële  bouwsteen  in   het  totale  wiskundeonderwijsaanbod.  Het  curriculum  van  deze  opleiding  staat  als  een  huis  en  staat   niet  ter  discussie.   • De  Master  of  Logic.  Deze  opleiding  is  een  essentiële  bouwsteen  in  het  totale   wiskundeonderwijsaanbod.  De  invulling  van  deze  opleiding,  die  wordt  verzorgd  door  het  ILLC,  staat   niet  ter  discussie.   • Een  curriculuminvulling  voor  de  bachelor  wiskunde  op  vakniveau.  Dit  rapport  schetst  de  structuur   van  en  uitgangspunten  voor  een  nieuw  bachelorcurriculum.  In  het  volgende  stadium  zal  een   curriculumcommissie,  bestaande  uit  staf  en  studenten,  het  curriculum  in  detail  uitwerken  tot  op   vakniveau.   • De  organisatie,  locatie  en  financiën  van  het  onderwijs.  Deze  zaken  vielen  uitdrukkelijk  buiten  de   opdracht  aan  de  commissie.        

 

5    

Opleidingsaanbod     Hieronder  beschrijven  we  het  beoogde  spectrum  aan  wiskundeopleidingen.  De  basis  van  het   onderwijsaanbod  in  de  wiskunde  is  een  wiskundebachelor  en  -­‐master  en  een  bachelor  en  master  Business   Analytics.  De  Business  Analytics-­‐opleidingen  en  de  master  of  Logic  vallen  buiten  de  reikwijdte  van  de   commissie  en  van  dit  document.  De  bachelor  wiskunde  wordt  het  meest  uitgebreid  besproken  en  komt  ook   uitvoerig  aan  de  orde  in  de  volgende  hoofdstukken  van  dit  document.  Daarnaast  bespreken  we  de   verschillende  wiskundemasters  en  de  lerarenopleiding  in  bachelor  en  master.  Verder  doen  we  een  voorstel   voor  een  nieuwe  wiskundemaster  Mathematical  Sciences  en  een  postgraduate  wiskundeopleiding  Wiskunde   en  Statistiek.    

Bachelor  Wiskunde   Een  gemeenschappelijke  bacheloropleiding  biedt  een  funderend  basispakket  aan  verplichte  vakken.   Daarbovenop  is  er  een  breed  aanbod  aan  keuzemogelijkheden  door  middel  van  dubbele  bachelors,   honours,  minoren  en  paden  –  hiermee  geven  we  de  mogelijkheid  tot  verdieping  en  verbreding  in   verschillende  richtingen.  De  studie  wordt  mogelijk  internationaal:  we  werven  studenten  uit  het  buitenland   en  geven  les  in  het  Engels  (onder  voorbehoud;  zie  het  hoofdstuk  over  speerpunten).  We  laten  studenten  al   vroeg  kennismaken  met  onderzoek  door  research-­‐based  onderwijs  te  geven.  De  nieuwe   gemeenschappelijke  bachelor  wordt  verder  uitgewerkt  in  de  volgende  hoofdstukken  van  dit  document.  

MSc  Mathematics  

De  master  Mathematics  bestaat  vanaf  het  studiejaar  2014/15  uit  verschillende  tracks:  Algebra  and   Geometry,    Analysis  and  Dynamical  Systems,  Stochastics,  Education  en  op  de  VU  bovendien  Biomedical   Mathematics.  Elke  track  heeft  een  eigen  seminar,  en  de  student  moet  kiezen  uit  enkele  verplichte   basisvakken  (meestal  uit  Mastermath)  en  een  aanbod  aan  gespecialiseerde  keuzevakken  (meestal  lokaal  in   Amsterdam  aangeboden).  De  tracks  hebben  mede  als  doel  om  betere  cohortvorming  op  gang  te  brengen   (het  masterprogramma  was  voorheen  erg  ongeordend  en  iedere  student  moest  zijn  eigen  weg  zoeken).   Het  niveau,  de  aard  en  de  organisatie  van  de  Mastermath  vakken  verschillen  erg  per   onderzoekscluster.  Per  track  moet  gekeken  worden  naar  een  goede  inpassing  van  het  Mastermath-­‐ programma  in  de  opleiding.  Er  zal  een  goede  afstemming  komen  tussen  de  vakken  (zowel  lokale  als   Mastermath)  wat  betreft  het  niveau  en  de  inhoud.  Het  totaalpakket  wordt  een  coherent  geheel  en  geen   losse  verzameling  vakken.   De  aansluiting  op  de  mastertracks  vanuit  het  nieuwe  bachelorprogramma  zal  geoptimaliseerd   worden.  Daarnaast  is  de  overgang  van  bachelor  naar  master  niet  in  elke  leerlijn  even  eenduidig.  Er  zijn   bijvoorbeeld  vakken  die  tussen  bachelor-­‐  en  masterniveau  invallen,  en  dus  tijdens  zowel  bachelor  als  master   gevolgd  kunnen  worden.  De  master  Stochastics  and  Financial  Mathematics  (en  wellicht  Mathematical   Physics)  zullen  een  goede  plaats  moeten  krijgen  en  er  zal  overwogen  moeten  worden  of  Biomedical   Mathematics  wellicht  een  beter  onderkomen  kan  krijgen  in  de  MSc  Mathematical  Sciences.    

MSc  Mathematical  Sciences   Het  is  momenteel  vrijwel  onmogelijk  om  aan  een  wiskundige  masteropleiding  te  beginnen  zonder  een   bachelor  wiskunde  als  vooropleiding.  Aan  de  andere  kant  komen  steeds  meer  studenten  van  andere   opleidingen  er  tijdens  hun  studie  achter  dat  ze  de  wiskundige  kant  bovenmatig  interessant  vinden.  Deze   ontwikkeling  komt  enerzijds  doordat  het  keuzemoment  tussen  bachelor  en  master  steeds  uitdrukkelijker   benut  wordt,  en  anderzijds  doordat  ontwikkelingen  als  de  (onstuimige)  groei  van  de  University  Colleges  (o.a.   het  AUC)  tot  nieuwe  studieloopbanen  aanleiding  geven.  Om  hierop  in  te  springen  stelt  de  commissie  voor   om  een  nieuwe  tweejarige  masteropleiding  te  beginnen,  de  MSc  Mathematical  Sciences1,  voor  excellente   studenten  met  een  andere  vooropleiding.  De  opleiding  complementeert  de  “gewone”  MSc  Mathematics.   Studenten  volgen  grofweg  50%  wiskundevakken  en  50%  vakken  uit  de  overige  mathematical  sciences  (bijv.   operations  research,  informatica,  econometrie,  natuurkunde,  systeembiologie,  computational  science).  De   1

De  benaming  zou  tot  verwarring  kunnen  leiden,  omdat  de  reguliere  wiskundemaster  in  Utrecht  ook  Mathematical   Sciences  heet.

6    

MSc  Mathematical  Sciences  is  intrinsiek  beduidend  breder  dan  de  MSc  Mathematics.  Deze  master  duurt   twee  jaar  om  een  goede  invulling  te  geven  aan  het  bovenstaande  plan.  Het  dient  een  flink  wiskundig   programma  te  bevatten  opdat  de  studenten  hun  wiskundige  kennis  en  inzicht  verdiepen;  daarnaast  dient  er   een  sterk  interdisciplinair  programma  gevolgd  te  worden.  Een  korter  eenjarig  traject  zou  beide  aspecten   tekort  doen  en  weinig  zin  hebben.   Het  vereist  andere  talenten  en  interesses  om  generalist  te  worden  in  plaats  van  specialist.  De   ingangseis  voor  wiskundige  kennis  zal  wat  lager  liggen  dan  een  voltooide  BSc  Wiskunde,  maar  we  hanteren   wel  een  stevige  grade  point  average-­‐eis  als  additioneel  toelatingscriterium.  Goede  vooropleidingen  zijn  de   science  major  van  het  AUC,  de  BSc  Econometrie,  Business  Analytics,  en  de  Bèta-­‐Gamma-­‐opleiding.   Wiskundestudenten  die  willen  verbreden  zijn  ook  welkom.  Er  komen  stages  bij  bedrijven  en   onderzoeksinstituten.  Studenten  worden  bij  uitstek  opgeleid  om  te  promoveren  op  wiskundig   georiënteerde  onderwerpen  buiten  de  wiskunde,  of  om  in  het  bedrijfsleven  aan  de  slag  te  gaan.  Het   leraarschap  is  ook  een  mogelijkheid.     Met  de  MSc  Mathematical  Sciences  is  de  ambitie  om  een  nieuwe  groep  studenten  met  wiskunde-­‐ onderwijs  te  bedienen.  Dit  geeft  extra  mogelijkheden  voor  de  studenten,  en  biedt  het  wiskunde-­‐instituut  de   gelegenheid  om  zijn  onderwijsportfolio  te  verbreden.  De  vraag  naar  deze  master,  de  doelgroep  en  het   draagvlak  moeten  echter  nader  in  kaart  gebracht  worden.  

MSc  Stochastics  and  Financial  Mathematics   Gezien  de  overlap  tussen  de  MSc  Mathematics  en  de  MSc  Stochastics  and  Financial  Mathematics  (SFM)   stellen  we  voor  om  de  SFM  Master  te  integreren  in  de  MSc  Mathematics,  als  track  binnen  deze  laatste.  Het   is  wel  belangrijk  dat  de  zichtbaarheid  van  SFM  behouden  blijft.  De  master  SFM  trekt  namelijk  redelijk  veel   studenten  van  buitenaf.  Naast  wiskundestudenten  doen  ook  studenten  met  een  andere  achtergrond  de   master  SFM.  Hiermee  zal  dus  ook  rekening  gehouden  moeten  worden  als  SFM  een  track  wordt  binnen   Mathematics.  Tot  slot  kunnen  studenten  van  SFM  momenteel  een  groot  deel  van  hun  programma  vullen   met  ‘niet-­‐wiskunde’  vakken  van  andere  disciplines  als  Econometrie  en  Business  Analytics.  De  eisen  die   worden  gesteld  aan  een  SFM  master  zullen  dan  ook  moeten  worden  verscherpt  om  onder  de  master   Mathematics  te  kunnen  vallen.    

MSc  Mathematical  Physics  

Voor  MSc  Mathematical  Physics  zijn  er  twee  opties:   • Mathematical  Physics  wordt  een  track  binnen  de  MSc  Mathematics,  omdat  er  belangrijke   verbanden  zijn  tussen  mathematische  fysica  en  bijvoorbeeld  differentiaalmeetkunde  en  algebra   (denk  aan  symplectische,  Poisson  en  complexe  meetkunde,  Lie  groepen,  quantization  theory),  zoals   ook  het  onderzoek  binnen  het  GQT-­‐cluster  laat  zien.  De  (internationale)  zichtbaarheid  en  de   contacten  met  (theoretische)  fysica  moeten  wel  goed  worden  gewaarborgd.   • De  MSc  Mathematical  Physics  wordt  een  “excellentie-­‐master”,  bijvoorbeeld  een  KNAW   geaccrediteerde  “research  master”,  met  sterke  nadruk  op  internationale  instroom  (zie  het  recente   visitatierapport).  Dit  vergt  een  additionele  inspanning  van  de  betrokken  docenten  in  de   mathematische  fysica  en  aanverwante  disciplines  (met  name  algebra  en  meetkunde).       We  bevelen  sterk  aan  om  een  beslissing  over  dit  punt  te  nemen.  De  insteek  van  de  Mathematical  Physics   groep  (UvA)  zal  hierin  leidend  moeten  zijn.  Enerzijds  kan  een  bloeiende,  internationaal  aantrekkelijke,   master  in  Mathematical  Physics  een  parel  voor  de  wiskunde  in  Amsterdam  zijn  (een  master  rond  een  ander   deelgebied  kan  dat  ook  zijn,  maar  de  MSc  Mathematical  Physics  heeft  inhoudelijk  een  overtuigende  staat   van  dienst,  zij  het  met  (tot  nu  toe  te)  weinig  studenten).  Anderzijds  vergt  het  wel  een  sterk  commitment  (in   inspanning  en  tijd)  van  de  onderzoekers  in  de  mathematische  fysica.  

Lerarenopleiding  in  bachelor  en  master   De  opleiding  huisvest  een  lerarenopleiding  van  niveau,  en  stimuleert  op  zoveel  mogelijk  manieren  dat   studenten  kiezen  voor  de  lerarenopleiding.     Zie  verder  het  hoofdstuk  over  het  curriculum  en  het  hoofdstuk  over  de  speerpunten.    

7    

Postgraduate  opleiding  Wiskunde  en  Statistiek    

In  deze  nieuwe  opleiding  bieden  we  vakken  aan  voor  studenten  die  hun  wiskundekennis  op  moeten  halen   om  een  PhD  in  een  ander  vakgebied  te  volgen  waar  de  nodige  wiskunde  en  in  het  bijzonder  statistiek  wordt   gebruikt.  Naast  promovendi  zou  er  ook  een  markt  kunnen  zijn  voor  mensen  die  in  hun  werk  veel  wiskunde   gebruiken  en  die  hun  niveau  willen  opschroeven.  Voor  deze  doelgroep  zetten  we  een  éénjarig  “bijspijker”-­‐ programma  op.     We  organiseren  dit  niet  in  de  vorm  van  een  masteropleiding  (masters  stapelen  is  in  het  huidige   Nederlandse  stelsel  niet  praktisch),  maar  juist  als  een  postgraduate  opleiding.  Hiermee  spelen  we  in  op  een   behoefte  bij  o.a.  promovendi  in  disciplines  buiten  de  wiskunde  en  mensen  uit  research  and  development-­‐ afdelingen  in  het  bedrijfsleven  om  hun  kennis  van  wiskunde  en  in  het  bijzonder  statistiek  uit  te  breiden.  De   doelstellingen  zijn  drieledig:  opfrissen,  uitbreiden  en  toepassen.  Een  aantal  vakken  frist  de  nodige   basiskennis  wiskunde  op,  gevolgd  door  een  keuzegedeelte  waarbij  de  student  zich  verdiept  in  onderwerpen   die  aansluiten  bij  diens  interesses.  Tenslotte  zou  de  student  ook  een  project  kunnen  doen  waarin  de   geleerde  theorie  wordt  toegepast  op  een  probleem  uit  de  praktijk,  geïnspireerd  door  de  professionele   achtergrond  van  de  student.  Statistiek  en  data-­‐analyse  vormen  belangrijke  componenten  in  dit  programma,   aangevuld  met  numerieke  methoden  voor  differentiaalvergelijkingen,  wachtrijtheorie,  mathematische   biologie  enz.  Het  programma  moet  flexibel  genoeg  zijn  zodat  het  aangepast  kan  worden  aan  de  behoefte   van  deze  verschillende  types  studenten.  Tot  slot,  het  kan  zinvol  zijn  om  voor  deze  postgraduate  opleiding   accreditatie  aan  te  vragen  bij  de  Vereniging  voor  Statistiek  en/of  het  lerarenregister  (bijscholing).    

   

 

8    

Bachelorcurriculum  op  hoofdlijnen   Inleiding  

De  opdracht  voor  deze  verkenningscommissie  is  de  mogelijkheden  van  een  gemeenschappelijke   bacheloropleiding  te  onderzoeken,  een  opleiding  die  studenten  de  gelegenheid  geeft  om  zich  in  een  flink   aantal  richtingen  te  specialiseren,  en  die  in  alle  richtingen  toch  voldoende  diepte  heeft.  De  opdracht  van  het   gemeenschappelijke  managementteam  noemde  een  opleiding  die  breed  was  en  diep—immers,  een  bredere   en  grotere  wiskundestaf  kan  een  groot  aanbod  aan  wiskundevakken  in  de  bachelor  wiskunde  faciliteren.  In   het  nieuwe  curriculum  kunnen  door  de  grotere  staf  meer  vakken  en  afstudeerpaden  aangeboden  worden.   In  het  bijzonder  bevatten  het  huidige  UvA-­‐  en  VU-­‐curriculum  naar  schatting  vijftien  vakken  aan   doublures.  Deze  energie  en  tijd  kan  in  een  gezamenlijke  opleiding  worden  ingezet  voor  meer  verdiepende   keuzevakken  in  de  bachelor,  meer  specialisatievakken  en  toepassingsgerichte  vakken  in  de  master,  en  een   Amsterdams  Research  Experience  for  Undergraduates  zomerprogramma  (zie  het  hoofdstuk  Speerpunten).   Door  het  aanbieden  van  verschillende  nieuwe  afstudeerpaden,  krijgen  de  studenten  een  rijker  palet  aan   keuzes  bij  het  samenstellen  van  zijn  of  haar  vakkenpakket.  

Werving  

Een  doel  is  een  curriculum  te  maken  dat  wervend  is  voor  aankomende  studenten  van  de   gemeenschappelijke  opleiding.  In  het  algemeen  wordt  een  wiskundestudie  niet  zo  makkelijk  gekozen:   wiskunde  wordt  als  een  beperkende  studie  gezien,  door  de  nadrukkelijke  focus  op  het  onderzoek  en  door   het  onduidelijke  arbeidsperspectief.  De  nieuwe,  gemeenschappelijke  opleiding  moet  een  duidelijke   wervingskracht  hebben  op  aankomende  studenten.     Aankomende  studenten  voelen  zich  in  het  algemeen  aangesproken  door  het  aantal   (ontwikkelings)mogelijkheden  die  een  wiskundeopleiding  biedt:  hoe  méér  mogelijkheden,  hoe  beter.     Sommige  aankomende  studenten  voelen  zich  aangesproken  door  toegepaste  wiskunde,  door   interdisciplinaire  ontwikkelingsmogelijkheden:  dat  zijn  studenten  die  later  iets  met  wiskunde  willen  gaan   doen.  In  de  regel  zijn  dit  studenten  die  in  plaats  van  wiskunde  Econometrie  gaan  studeren,  of  Business   Analytics,  of  iets  totaal  anders  (het  AUC  bijvoorbeeld).  Deze  groep  zouden  we  meer  willen  aanspreken  dan   we  tot  dusver  doen.    

Keuzeruimte   Elke  student  heeft/houdt  in  het  programma  30  EC  minorruimte/vrije  keuzeruimte,  die  naar  believen   ingevuld  kan  worden.  Een  mogelijke  invulling  hiervan  is  een  officiële  minor  uit  de  minorgids  van  de   universiteit(en):  een  minor  Econometrie,  een  minor  Actuariaat,  een  minor  Programmeren  of  een   Educatieminor,  maar  iets  anders  kan  ook.     Het  is  ook  mogelijk  om  deze  minorruimte  te  vullen  met  meer  wiskundevakken;  dat  noemen  we  ook   wel  een  disciplinaire  minor.     De  universiteiten  hebben  semester  5  aangewezen  als  de  default-­‐plek  voor  een  minor.  Echter,  een   wiskundecurriculum  heeft  ook  zijn  eigen  prioriteiten,  zodat  semester  5  niet  per  se  vrijgeroosterd  hoeft  te   worden  ten  behoeve  van  een  minor.  Bovendien  zijn  in  de  praktijk  veel  van  de  bovengenoemde  minoren   meestal  niet  eens  in  één  najaarssemester  te  volgen.    

Ontwerpkeuze   Het  doel  van  de  verkenningscommissie  is  niet  om  in  detail  een  wiskundecurriculum  te  ontwerpen,  maar  om   na  te  gaan  wat  de  mogelijkheden  zijn  voor  een  nieuw,  gemeenschappelijk  bachelorprogramma.  De   verkenningscommissie  heeft  daarom  gefocust  op  het  verkennen  van  de  mogelijke  studiepaden.       In  de  vrije  keuzeruimte  en  op  het  gebied  van  excellentie  (honours  en  dubbele  bachelors)  heeft  een   student  sowieso  al  keuzemogelijkheden,  maar  wij  focussen  nu  op  de  keuzemogelijkheden  bínnen  het   wiskundeprogramma.  Binnen  het  wiskundeprogramma  onderscheidt  de  verkenningscommissie   verbredende  en  disciplinaire  studiepaden.       De  verkenningscommissie  heeft  een  aantal  leerlijnen  uitgewerkt,  of  beter  “verkend”.  De  bedoeling   van  deze  exercitie  is  om  te  kijken  of  een  curriculum  een  aantal  voor  de  hand  liggende  leerlijnen  faciliteren   kan.  De  conclusie  van  de  exercitie  is  dat  een  wiskundecurriculum  in  het  eerste  jaar  nog  redelijk  standaard  is.   Na  één  jaar  begint  het  curriculum  uit  te  waaieren  om  de  verschillende  leerpaden  te  faciliteren.  Dat  betekent   9    

dat  er  in  de  laatste  twee  jaar  van  de  bachelor  een  veelheid  van  vakken  aangeboden  wordt.  Dit  aanbod  kan   gestructureerd  worden  door  vakken  in  te  passen  in  één  van  de  keuzemogelijkheden  die  we  in  de  bachelor   aanbieden.  De  globale  opbouw  van  het  wiskundecurriculum  is  als  volgt:   1. Het  eerste  jaar  van  de  bachelor  is  voor  alle  studenten  hetzelfde.  De  studenten  komen  in  het  eerste   jaar  in  ieder  geval  in  aanraking  met  een  representatief  inleidend  vak  uit  elk  van  de  disciplinaire   paden.     2. In  het  tweede  jaar  volgen  de  studenten  enkele  verplichte  basisvakken  en  een  aantal  keuzevakken   die  oriënteren  op  mogelijke  studiepaden  en  daar  de  eerste  stappen  in  zetten.   3. In  het  derde  jaar  volgen  de  studenten  vrijwel  uitsluitend  keuzevakken,  al  dan  niet  in  één  van  de   studiepaden.  Het  derde  studiejaar  mondt  uit  in  een  scriptie.  Het  is  mogelijk  om  meerdere   afstudeerpaden  tegelijk  te  volgen  (maar  uiteraard  schrijft  een  wiskundestudent  maar  één   bachelorscriptie).         Er  zijn  twee  soorten  studiepaden  te  onderscheiden.  Een  disciplinair  studiepad  is  een  (afstudeer)pad  in  één   van  de  klassieke  wiskunderichtingen  (zoals  bijvoorbeeld  de  analyse).  Een  verbredend  studiepad  is  een   (afstudeer)pad  dat  een  student  meer  stuurt  in  de  richting  van  de  toepassingen  (bijvoorbeeld  Finance)  of  de   interdisciplinaire  samenwerking  (zoals  bijvoorbeeld  biomedische  wiskunde).  Een  studiepad  bestaat  uit  4  à  5   vakken,  gespreid  over  het  2e  en  3e  jaar,  en  in  de  meeste  gevallen  een  afstudeerscriptie.     Tabel  1  geeft  een  overzicht  van  de  mogelijke  paden  die  de  verkenningscommissie  voor  zich  ziet.  De   disciplinaire  studiepaden  volgen  de  indeling  van  de  Verkenningscommissie  Onderzoek.  De  verbredende   studiepaden  zijn  deels  gebaseerd  op  bestaande  studiepaden,  deels  zijn  het  nieuw  bedachte  paden.         Het  idee  is  dat  het  curriculum  van  de  nieuwe,  gezamenlijke  opleiding  al  deze  studiepaden  mogelijk  moet   gaan  maken.  De  opdracht  voor  een  aanstaande  curriculumcommissie  zou  zijn  deze  studiepaden  uit  te   werken:  Welke  gespecialiseerde  derdejaarsvakken  horen  hier  bij?  Welke  voorbereidende   tweedejaarsvakken?  Welke  vakken  zijn  verplichte  voorkennis?  Uit  de  vereniging  van  deze   vakkenverzameling  zou  dan  een  curriculum  afgeleid  kunnen  worden.       Vanwege  de  variatie  aan  studiepaden  die  we  willen  aanbieden  zullen  er  minder  verplichte  vakken  in   het  tweede  jaar  zitten  dan  voorheen.  In  het  bijzonder  stellen  we  voor  om  een  vak  verplicht  te  stellen  als  het   in  een  overduidelijke  meerderheid  van  de  disciplinaire  studiepaden  (als  vereiste  voorkennis)  voorkomt.       Het  is  belangrijk  om  op  te  merken  dat  de  studiepaden  er  zijn  om  het  vakkenpalet  een  beetje  te   ordenen  voor  de  studenten.  Studenten  hoeven  echter  niet  een  van  de  paden  te  volgen.  Studenten  kunnen   ook  op  andere  wijze  hun  vakkenpakket  samenstellen.  Uiteraard  is  het  wel  zo  dat  een  bachelordiploma   wiskunde  alleen  behaald  kan  worden  met  een  vakkenpakket  waarin  voldoende  wiskundevakken  van   voldoende  niveau  zitten  (dit  dient  nader  gepreciseerd  te  worden;  hier  ligt  een  taak  voor  de   curriculumcommissie).    

Globaal  overzicht   Tabel  1  laat  zien  wat  de  gemeenschappelijke  opleiding  zou  kunnen  bieden:   • twee  dubbele  bachelors:  Wiskunde  en  Natuurkunde,  en  Wiskunde  en  Informatica;   • twee  soorten  honours:  één  verdiepend  en  één  verbredend;   • vijf  verbredende  studiepaden;   • zes  disciplinaire  studiepaden;   • een  verdiepende  disciplinaire  minor;   • een  aantal  goed  op  de  opleiding  aansluitende  minoren.       Zodoende  wordt  een  heel  scala  aan  mogelijkheden  aangeboden.  Elk  van  de  verschillende  studiepaden  –   verbredend  of  disciplinair  –  is  geworteld  in  het  onderzoek  van  het  wiskundeinstituut  en  is  diep  in  de  zin  dat   ze  studenten  een  dusdanig  eindniveau  biedt  dat  deze  uitstekend  op  een  wiskundemaster  zijn  voorbereid.     Op  deze  manier  biedt  het  voorgestelde  curriculum  breedte  én  diepte,  maar  dwingt  het  geen   breedte  of  diepte  af.  Studenten  kúnnen  kiezen  voor  een  excellentietraject,  maar  het  hoeft  niet.  Studenten   kúnnen  in  de  vrije  keuzeruimte  één  van  de  aangeboden  minoren  kiezen,  maar  kunnen  ook  de  disciplinaire   minor  vullen  met  wiskundevakken  naar  keuze.  Studenten  kunnen  één  van  de  aangeboden  studiepaden   kiezen,  maar  dat  hóeft  niet:  studenten  kunnen  ook  afstuderen  met  een  willekeurig  vakkenpakket  aan   10    

wiskundevakken,  als  dat  maar  voldoende  veel  vakken  en  een  bachelorproject  van  een  zeker  niveau  bevat:   een  dergelijk  “vrij”  studiepad  moet  ook  mogelijk  zijn.      

Twee  dubbele  bachelors   De  bestaande  twee  dubbele  bachelors  Wiskunde  en  Natuurkunde  en  Wiskunde  en  Informatica  zullen   worden  gehandhaafd,  al  zijn  de  geplande  verhuizingen  van  Wiskunde  en  Informatica  wel  een  bedreiging   voor  de  dubbele  bachelor  Wiskunde  en  Informatica.     Het  dubbelprogramma  Wiskunde  en  Natuurkunde  heeft  nu  een  instroom  van  zeg  25  studenten,   waarvan  zeg  15  studenten  doorstromen  naar  de  hogere  jaren.  Het  dubbelprogramma  Wiskunde  en   Informatica  heeft  een  bescheiden  instroom  van  2  à  5  studenten  per  jaar.         Het  moge  duidelijk  zijn  waarom  dubbele  bachelorstudenten  gewenst  zijn:  zij  zijn  niet  alleen  zelf   excellent,  maar  zij  zorgen  ook  voor  een  significante  niveauverhoging  van  het  onderwijs.  Het  aanbieden  van   dubbele  bachelor-­‐programma  legt  geen  extra  speciale  voorwaarden  op  aan  een  wiskundecurriculum,   behalve  dan  het  deze  dubbelprogramma’s  roosterbaar  moeten  zijn.    

Twee  honoursprogramma’s   Een  andere  manier  om  excellente  studenten  aan  ons  onderwijs  te  binden,  is  het  aanbieden  van   honoursprogramma’s.  We  zoeken  excellentie  nadrukkelijk  in  de  diepte  én  de  breedte.   De  disciplinaire  wiskundehonours  (30  EC)  is  verdiepend  en  gericht  op  onderzoek.  Meer  dan  tot   dusver  gebruikelijk  kan  het  honoursprogramma  bestaan  uit  speciale  wiskundehonoursvakken:  behalve   honoursuitbreiding  ook  nieuwe,  nog  te  ontwikkelen  research  based  vakken  (zie  het  hoofdstuk   Speerpunten).     Daarnaast  stelt  de  verkenningscommissie  voor  ook  een  verbredend  honoursprogramma   Biomedische  wiskunde  aan  te  bieden  (30  EC),  geïnspireerd  op  de  bestaande  VU-­‐track  met  dezelfde  naam.   Dit  kan  excellente  studenten  uitdagen  zich  te  oriënteren  op  interdisciplinair  wiskundig  onderzoek.   Anderzijds  schept  dit,  in  vergelijking  met  de  huidige  situatie  op  de  VU,  voor  studenten  die  de  biomedische   richting  volgen  meer  ruimte  om  wiskundevakken  te  volgen.  Dit  honoursprogramma  overlapt  deels  met  het   studiepad  Biomedische  wiskunde.  

Vijf  verbredende  afstudeerrichtingen   In  de  tabel  worden  in  donkergeel  vijf  verbredende  afstudeerrichtingen  getoond.     • Biomedische  wiskunde  is  geïnspireerd  op  de  bestaande  VU-­‐track  met  dezelfde  naam,  en  overlapt   deels  met  het  verbredende  honoursprogramma;   • Big  data  is  een  nieuwe  richting  die  geïnspireerd  is  op  Business  Analytics  en  daar  nauw  mee  wil   samenwerken.  Een  mogelijk  vervolg  is  de  master  Business  Analytics;   • Forensic  Science  is  mogelijk  een  nieuwe  afstudeerrichting  met  de  master  Forensic  Science  als   mogelijk  vervolg;  op  dit  moment  bestaat  er  alleen  een  vak  Inleiding  Forensische  Statistiek  (3  EC)  aan   de  UvA.     • Finance  is  een  nieuwe  afstudeerrichting  waar  onder  studenten  redelijk  veel  belangstelling  voor  is;   hiervoor  zou  meer  invulling  voor  gemaakt  kunnen  worden  die  voorbereidt  op  de  master  Stochastics   and  Financial  Mathematics.  Uiteraard  heeft  Finance  een  grote  overlap  met  de  Kansrekening  en   Statistiek  afstudeerrichting.     • Het  bestaande  Logicapad  is  in  het  UvA-­‐curriculum  al  een  bestaande  en  gewaardeerde   afstudeerrichting  die  goed  functioneert.       Deze  afstudeerpaden  zijn  alle  geworteld  in  bestaand  onderzoek  van  de  gezamenlijke  wiskundeinstituten.   Biomedische  wiskunde  bestaat  al  als  afstudeerrichting  aan  de  VU,  logica  al  als  afstudeerrichting  aan  de  UvA.   Met  de  andere  drie  afstudeerpaden  is  minder  ervaring  opgedaan  en  zij  zullen  hun  bestaanszekerheid  nog   moeten  bewijzen.  Het  is  ook  niet  uitgesloten  dat  in  de  toekomst  zich  nog  andere  verbredende  studiepaden   zullen  aandienen.     De  studiepaden  Big  Data,  Finance  en  Forensic  Science  zijn  nauw  gerelateerd  aan  de  Kansrekening  en   Statistiek  richting.  Dat  betekent  dat  de  daarvoor  benodigde  toegepaste  wiskundevakken  in  samenhang   geprogrammeerd  kunnen  worden.  Wat  bijvoorbeeld  zou  kunnen  gebeuren,  is  het  vak  Markov-­‐ketens   verhuizen  naar  het  tweede  jaar.       11    

Tabel  1.  Studiepaden  in  de  bachelor.  Blauw  =  excellentie,  oranje  =  verbredende  paden,  geel  =  wiskundepaden,  groen  =  minoren.     Niet-­‐wiskundevakken  in  een  wiskundeleerlijn  zijn  aangegeven  met  blauw  font.  De  invullingen  van  de  inhoud,  vervolgmaster  en   beroepsperspectief  zijn  indicatief,  en  bedoeld  om  de  lezer  een  idee  te  geven  waar  het  om  gaat.       keuzemogelijkheid   vorm   indicatieve  inhoud   vervolgmaster   beroepsperspectief   Dubbele  bachelors   WN  

dubb.bachelors  

225  EC  Wiskunde/Natuurkunde  

master  Mathematical  Physics   promotie:  string  theorie  

Dubbele  bachelors   WInf  

dubb.bachelors  

225  EC  Wiskunde/Informatica  

master  Mathematics  

promotie:  quantum  computing  

Disciplinaire  honours:   honours   verdiepend,  research   based  

30  EC:  honoursuitbreidingen,   summer  school,  reading  courses,   extra  wiskundevakken  

master  Mathematics  

wiskundepromotie  

Biomedische  honours   honours  

30  EC:  biomedische  wiskunde,   biochemie,  fysiologie,    genetica,   neurowetenschappen  

master  Mathematics,     master  systeembiologie  

promotie,  biomed.  onderzoek,   LUMC  

Biomedische   wiskunde  

interdisciplinair   pad  

basisvakken,  biomedische   wiskunde,  twee  biovakken,   modelleervakken,   afstudeerproject  

master  Mathematics,     master  systeembiologie  

biomedisch  onderzoek,  LUMC  

Big  Data  

toegepast  pad  

basisvakken,  stochastiekvakken,   SDA,  stat.  modellen,   markovketens,  machine  learning,   datastructuren,  afstudeerproject  

master  Business  Analytics,   master  Kunstmatige   Intelligentie  

bedrijfsleven  

Forensic  Science  

toegepast  pad  

basisvakken,  inl.  for.  statistiek,     master  Forensic  Science   bayesiaanse  stat,  biochemie,  evt.   al  een  mastervak,  afstudeerproject  

Nederlands  Forensisch   Instituut  

Finance  

toegepast  pad  

basisvakken,  fin.  wiskunde,   master  SFM/Mathematics   markovketens,  twee   economievakken,  afstudeerproject  

promotie,  banken  en   verzekeraars  

Logica  

fundamenteel  pad   basisvakken,  wisk.  logica,  inl.   modale  logica,  axiom.  verz.leer,   afstudeerproject  

master  of  Logic  

promotie  ILLC  

Algebra  en   meetkunde  

fundamenteel  pad   basisvakken,  4  à  5  nog  te  bepalen   keuzevakken,  afstudeerproject  

master  Mathematics  

wiskundepromotie,   bedrijfsleven  

Kansrekening  en   statistiek  

fundamenteel  of   toegepast  pad  

basisvakken,  4  à  5  nog  te  bepalen   keuzevakken,  afstudeerproject  

master  SFM/Mathematics,   master  Econometrics  

bedrijfsleven,  financiële   wereld,  promotie  

Analyse  en   Dynamische   Systemen  

fundamenteel  of   toegepast  pad  

basisvakken,  4  à  5  nog  te  bepalen   keuzevakken,  afstudeerproject  

master  Mathematics  

wiskundepromotie,   bedrijfsleven  

Operations  research   en     Discrete  wiskunde  

fundamenteel  of   toegepast  pad  

basisvakken,  4  à  5  nog  te  bepalen   keuzevakken,  afstudeerproject  

master  Mathematics  

wiskundepromotie,   bedrijfsleven  

Computationele   wiskunde  

fundamenteel  of   toegepast  pad  

basisvakken,  4  à  5  nog  te  bepalen   keuzevakken,  afstudeerproject  

master  Mathematics  

wiskundepromotie,   bedrijfsleven  

Mathematische  fysica   interdisciplinair   pad  

basisvakken,  afstudeerproject  (in   de  regel  alleen  voor  dubbele.   bachelors  WN)  

master  Mathematical  Physics   wiskundepromotie  

Disciplinaire   wiskundeminor  

Minor  voor  eigen   studenten  

30  EC  wiskundevakken  in  jaar  2  en   master  Mathematics   3  

Wiskundepromotie,   bedrijfsleven  

Minor  Econometrie  

minor  

30  EC  bij  FEB/FEWEB  

dubbele  master   Mathematics/Econometrics  

bedrijfsleven,  promotie    

Minor  Actuariaat  

minor  

30  EC  bij  FEB  

master  Actuarial  Sciences  

bedrijfsleven  

Minor  Programmeren   minor  

30    EC  bij  Informatica  

master  Mathematics,  master   wiskundepromotie,   Computational  Sciences   bedrijfsleven  

Educatieminor  

30  EC  bij  ILO/VU  

Eerstegraads   lerarenopleiding  in  master  

minor  

eerstegraads  docent  

  12    

Niet-­‐wiskundevakken  in  een  wiskundecurriculum  

Om  te  beginnen  heeft  elke  student  sowieso  30  EC  vrije  keuzeruimte  (bijvoorbeeld  in  te  vullen  met  een   minor).  Elk  van  de  vijf  verbredende  studiepaden  bevat  daarnaast  een  of  twee  niet-­‐wiskundevakken  die   daarmee  dus  onderdeel  vormen  van  een  wiskundeprogramma.  Daardoor  zou  het  desbetreffende   wiskundeprogramma  dus  minder  wiskundig  dreigen  te  worden.  De  vraag  is  hoe  daar  mee  om  te  gaan?     De  verkenningscommissie  stelt  voor  om  in  de  desbetreffende  studiepaden  die  één  of  twee  niet-­‐ wiskundevakken  toe  te  staan  bovenop  de  30  EC  vrije  keuzeruimte  –  maar  dan  niet  zomaar,  maar  alleen  in   dat  specifieke  studiepad.    

Zes  disciplinaire  studiepaden   Tabel  1  toont  zes  disciplinaire  studiepaden,  waarvan  de  naamgeving  gevolgd  wordt  van  de   Verkenningscommissie  Wiskundeonderzoek.  Een  dergelijk  studiepad  verschilt  niet  al  te  veel  van  de  huidige   afstudeerpaden.  Een  studiepad  bestaat  uit:   • een  verplicht  jaar  1;   • de  benodigde  basisvakken  uit  jaar  2  (voorkennis);   • een  paar  specifieke  keuzevakken  in  jaar  2;   • een  paar  derdejaars  keuzevakken  en  een  afstudeerproject  in  de  desbetreffende  richting.       Daarmee  heeft  een  wiskundestudent  nog  ampele  mogelijkheden  om  vakken  te  volgen  in  andere  richtingen.   Voor  een  goede  wiskundige  ontwikkeling  is  dat  ook  gewenst:  een  bachelor  moet  een  brede  wiskundige   basis  bieden.  Echte  specialisatie  vindt  pas  plaats  in  de  masterfase.       Modelleervakken   Het  basiscurriculum  zal  zeker  één  verplicht  modelleervak  bevatten,  om  studenten  kennis  te  laten  maken   met  het  toepassen  van  wiskunde.  Daarnaast  zullen  de  modelleervakken  uit  de  leerlijn  van  de  VU  aanbevolen   worden  bij  de  relevante  afstudeerrichtingen,  in  het  algemeen  voor  de  toegepaste  varianten  van   studiepaden  en  voor  sommige  afstudeerrichtingen  specifieker  (bv.  Biomedische  wiskunde,  Finance).    

Wat  gaat  er  concreet  veranderen?  

Deze  plannen  brengen  veranderingen  met  zich  mee.  Doordat  het  aantal  keuzemogelijkheden  groter  wordt,   zullen  er  meer  vakken  aangeboden  gaan  worden.  Daardoor  zal  het  curriculum  flexibeler  moeten  worden.     Het  idee  is  dat  jaar  1  zal  een  gemeenschappelijk  verplicht  eerste  jaar  zal  worden.  Het  tweede  jaar  zal   significant  meer  keuzemogelijkheden  dan  voorheen  bieden.  De  keuzemogelijkheden  in  jaar  3  kunnen   verdiept  worden.     Op  vakniveau  betekent  dit  dat  in  ieder  geval  de  bestaande  wiskunde(keuze)vakken  van  UvA  en  VU   in  jaar  2  en  3  zullen  worden  aangeboden.  Daarnaast  zijn  er  nieuwe,  verdiepende  vakken  mogelijk,  of  kunnen   vakken  eerder  gegeven  worden.  Bijvoorbeeld:   • een  of  meer  nieuwe  voortgezette  vakken  grafentheorie,  bv.  een  vak  Random  Graphs;   • het  vak  Markovketens  naar  jaar  2;   • een  nieuw  vak  Klassieke  mechanica  voor  wiskundigen  tbv.  dubbele  bachelors  WN   • een  completere  meetkundeleerlijn;   • verdieping  van  de  algebraleerlijn  in  jaar  3;   • verbreding  van  het  dynamische  systemen  pad  in  jaar  3;   • meer  research  based  vakken  (bijvoorbeeld  in  de  verdiepende  wiskundehonours).     Keuzeproces   Voor  de  meeste  wiskundestudenten  is  het  van  tevoren  niet  duidelijk  welk  studiepad  voor  hen  het  juiste  is.   Zij  zullen  meestal  van  semester  tot  semester  hun  keuze  maken  uit  het  aanbod  van  keuzevakken,  en  de   keuze  hangt  meestal  af  van  toevallige  indrukken.  Daarom  is  het  belangrijk  dat  de  studiepaden  niet   verplichtend  zijn.  

Minoren   In  de  vrije  keuzeruimte  krijgen  studenten  de  gelegenheid  zich  te  verbreden.  In  de  regel  gebeurt  dit  in   semester  5,  maar  een  minor  kan  ook  uitgespreid  worden  over  semester  4,  5  en  6.  Een  minor  wordt   13    

aangeboden  door  andere  opleidingen,  en  bestaat  uit  een  aantal  vakken  van  jaar  1  en  2,  soms  3  van  in  totaal   30  EC.  Populaire  minoren  als  Econometrie,  Actuariaat  en  Programmeren  zullen  nadrukkelijker  aangeboden   worden  als  verbredingsmogelijkheid.     Daarnaast  biedt  een  (disciplinaire)  wiskundeminor  studenten  de  gelegenheid  zich  te  verdiepen  in  de   wiskunde.  Op  die  manier  kan  een  wiskundestudent  vakken  volgen  uit  meerdere  wiskundige   afstudeerpaden.     Om  verschillende  redenen  hoeft  het  vijfde  semester  niet  vrijgeroosterd  te  worden  voor  minoren:   omdat  de  wiskundige  ontwikkeling  door  moet  gaan,  maar  ook  omdat  in  de  praktijk  de  meeste  minoren   maar  voor  de  helft  in  het  najaarssemester  geroosterd  zijn.       Lerarenopleiding/Educatieminor   De  educatie-­‐minor  laat  studenten  proeven  aan  lesgeven  op  de  middelbare  school.  Een  van  de  voorgestelde   speerpunten  van  de  verkenningscommissie  is  om  de  lerarenopleiding  in  bachelor  en  master  te  versterken.   Daarover  moeten  de  wiskundeopleidingen  het  gesprek  aangaan  met  de  lerarenopleidingen.  Een   verbeterpunt  is  alvast  de  afstemming  van  de  educatieminor  op  het  rooster  van  het  wiskundeprogramma.   Op  dit  moment  is  het  rooster  van  de  (UvA)educatieminor  erg  rigide  en  laat  zich  niet  makkelijk  combineren   met  het  (UvA)wiskunderooster  (op  de  VU  speelt  dit  probleem  minder).  Daarover  moeten  we  snel  in   gesprek.    

Aansluiting  op  de  master   In  de  master  wordt  ook  een  veelheid  van  vakken  aangeboden:  lokale  vakken  en  Mastermath-­‐vakken.  De   aansluiting  op  de  bachelors  verdient  aandacht  en  zorg:  vakken  in  jaar  3  moeten  voorbereiden  op  die  van  de   master,  maar  moeten  niet  daarmee  dubbelen.     Anderzijds  is  het  Mastermath-­‐aanbod  behoorlijk  ééndimensionaal  (veel  basisvakken,  klassieke   werkvormen).  Een  sterk  lokaal  aanbod  kan  verdieping  bieden.  Belangrijke  aandachtspunten  voor  een   nieuwe  gezamenlijke  master  zijn  daarom:   • bachelor/master-­‐vakken  in  jaar  3  en  4:  vakken  die  jaarlijks  afwisselen  met  de  Mastermath-­‐vakken,   en  die  al  in  jaar  3  aangeboden  kunnen  worden,  ter  voorbereiding  op  de  master;   • geavanceerde  vakken  in  de  master  (in  de  regel  in  semester  1  van  het  tweede  masterjaar);  vakken   die  voortbouwen  op  Mastermath-­‐vakken.    

Verantwoording  

In  de  verkenningscommissie  is  vooral  gesproken  over  de  vormgeving  van  één  enkele  gemeenschappelijke   wiskundebachelor,  waarbij  de  verbreding  vooral  gezocht  is  in  de  specialisaties  die  het  nieuwe   wiskundeinstituut  kan  bieden.     Andere  opties  zoals  het  aanbieden  van  verschillende  wiskundebachelors  zijn  niet  onderzocht.  Ook   de  mogelijkheid  van  bredere  vormen  van  bacheloropleidingen,  zoals  Wiskunde  en  Bedrijfskunde  of  een   kwantitieve  bèta-­‐bèta  bachelor  (een  bèta-­‐variant  van  de  bestaande  bèta-­‐gamma  bachelor  aan  de  UvA)  zijn   niet  echt  onderzocht.    

Advies   •

•

 

Houd  met  de  invoering  van  een  nieuw  curriculum  rekening  met  de  afstemming  ervan  op   veelgevolgde  minoren  als  de  minor  Econometrie,  de  minor  Actuariaat,  de  minor  Programmeren  en   de  Educatieminor.  Stem  de  programmering  van  de  Educatieminor  voor  wiskundestudenten  beter  af   op  het  wiskundecurriculum.     Studiepaden  zijn  niet  verplichtend.  Vermelding  van  het  studiepad  op  het  diploma  zou  het  volgen   van  studiepaden  kunnen  stimuleren.  Zo  mogelijk  zou  het  diploma  meerdere  afgeronde  studiepaden   kunnen  vermelden.      

14    

Speerpunten    

Onderscheidende  speerpunten    

Voor  een  gemeenschappelijk  en  sterk  bachelor-­‐programma  heeft  de  verkenningscommissie  een  aantal   speerpunten  bedacht  die  de  nieuwe  opleiding  onderscheiden  van  andere  Nederlandse  wiskunde-­‐ opleidingen.  Deze  speerpunten  zullen  in  de  communicatie  gebruikt  worden  om  te  werven  voor  nieuwe   studenten.      

Verantwoording    

Eén  belangrijk  speerpunt,  namelijk  het  Internationaal  (Engelstalig)  bachelor-­‐programma,  vereist   nadrukkelijk  nader  onderzoek  naar  de  voor-­‐  en  nadelen  om  te  beoordelen  of  het  invoeren  hiervan  de   opleiding  werkelijk  beter  zal  maken.  De  commissie  vindt  dat  pas  daarna  een  beslissing  kan  worden   genomen.  De  commissie  is  zich  er  bovendien  van  bewust  dat  de  meningen  hierover  onder  zowel  staf  als   studenten  verdeeld  zijn,  hetgeen  bevestigd  is  door  de  (negatieve  én  positieve)  feedback  aan  de  commissie   over  dit  aspect  in  de  conceptversie  van  dit  rapport.  Dit  sterkt  de  commissie  in  haar  aanbeveling  om  de   discussie  en  besluitvorming  over  de  mogelijkheid  om  de  bachelor  wiskunde  in  het  Engels  aan  te  bieden  in   brede  kring  met  zowel  staf  als  studenten  voort  te  zetten.    

Onderscheidende  speerpunten  in  het  kort  

De  commissie  heeft  voor  de  gemeenschappelijke  opleidingen  de  volgende  deels  bestaande,  deels  nieuwe,   onderscheidende  speerpunten  in  gedachten:   1. Breed  én  diep:  de  nieuwe  wiskundeopleiding  biedt  een  breed  spectrum  van   afstudeermogelijkheden,  van  fundamenteel  tot  toegepast,  van  monodisciplinair  tot  multidisciplinair   en  heeft  een  uitstekend  wiskundig  eindniveau  dat  door  alle  studenten  bereikt  wordt.   2. Differentiatie:  voor  excellente  en  gemotiveerde  studenten  bestaan  de  dubbele  bachelor-­‐ programma’s  W+N  en  W+I.  Deze  trekken  zeer  sterke  en  enthousiaste  studenten  die  een  positieve   invloed  hebben  op  het  hele  programma.  Twee  honours-­‐programma’s  (één  verdiepend,  één   verbredend)  stimuleren  studenten  meer  te  doen  dan  het  reguliere  programma  vereist.       3. Lerarenopleiding  in  bachelor  en  master:  de  opleiding  huisvest  een  lerarenopleiding  van  niveau,  en   stimuleert  op  zoveel  mogelijk  manieren  dat  studenten  kiezen  voor  de  lerarenopleiding.     4. Research-­‐based  onderwijs:  niet  alleen  wordt  het  onderwijs  verzorgd  door  actieve  onderzoekers,  in   de  opleiding  maken  studenten  veelvuldig  kennis  met  het  beoefenen  van  wiskundeonderzoek.     5. Internationaal  bachelor-­‐programma:  door  een  Engelstalige  opleiding  aan  te  bieden  zouden   internationale  studenten  van  hoog  niveau  getrokken  kunnen  worden.  De  commissie  ziet  voors  en   tegens.  Zoals  hierboven  al  opgemerkt,  beveelt  de  commissie  aan  dat  er  eerst  nader  onderzoek  naar   de  voor-­‐  en  nadelen  plaatsvindt,  waarna  een  beslissing  kan  worden  genomen.   6. Kwaliteitscultuur:  zowel  docenten  als  studenten  zijn  permanent  bezig  met  het  verbeteren  van  het   onderwijs.  In  de  opleiding  is  veel  aandacht  voor  de  ontwikkeling  van  de  student:  van  eerstejaars  tot   afstudeerder.  Elke  student  krijgt  gepaste  begeleiding:  tijdens  opleiding  in  studiekeuze,  en  van  de   studie  tot  de  eerste  baan.          

15    

Bespreking  van  de  speerpunten  

  1.  Breed  én  diep.   De  nieuwe  wiskundeopleiding  biedt  een  breed  spectrum  van  afstudeermogelijkheden,  van  fundamenteel   tot  toegepast,  van  mono-­‐disciplinair  tot  multidisciplinair  en  heeft  een  uitstekend  wiskundig  eindniveau,  dat   door  alle  studenten  bereikt  wordt.     Zie  verder  het  hoofdstuk  over  het  curriculum.       2.  Differentiatie   Het  is  belangrijk  dat  de  opleiding  voldoende  uitdaging  biedt  voor  alle  studenten.  Voor  excellente  en   gemotiveerde  studenten  bestaan  de  dubbele  bachelor-­‐programma’s  W+N  en  W+I.  Deze  trekken  zeer  sterke   en  enthousiaste  studenten  die  een  positieve  invloed  hebben  op  het  hele  programma.  Twee  honours-­‐ programma’s  stimuleren  studenten  meer  te  doen  dan  het  reguliere  programma  vereist.         Zie  verder  het  hoofdstuk  over  het  curriculum.       3.  Lerarenopleiding  in  bachelor  en  master.     De  opleiding  huisvest  een  lerarenopleiding  van  niveau,  en  stimuleert  op  zoveel  mogelijk  manieren  dat   studenten  kiezen  voor  de  lerarenopleiding.       Een  aantrekkelijk  en  flexibel  programma  dat  opleidt  tot  wiskundeleraar  binnen  de  opleiding  is  volgens  de   commissie  een  belangrijk  speerpunt  van  de  gemeenschappelijke  bachelor.  Er  is  momenteel  in  Nederland   niet  alleen  een  tekort  aan  wiskundeleraren,  maar  ook  een  fundamenteel  probleem  met  de  opleiding  van   deze  leraren.  Het  is  wenselijk  dat  meer  van  de  aanstaande  wiskundeleraren  aan  een  wiskundeafdeling   binnen  een  universiteit  opgeleid  worden,  om  de  studenten  het  gevoel  te  geven  dat  zij  meetellen  en  om  de   wiskundelerarenopleiding  voldoende  wiskundige  inhoud  te  geven.  Daarom  willen  we  binnen  de   wiskundebachelor  en  –master  een  aantrekkelijke  lerarenopleiding  creëren.     Het  doel  van  de  lerarenopleiding  in  de  bachelor  is  voornamelijk  om  de  student  de  nodige,  brede   wiskundige  kennis  bij  te  brengen.  De  studenten  volgen  grotendeels  dezelfde  vakken  als  de  andere   studenten.  Daarnaast  volgen  ze  een  aantal  speciale  vakken  die  relevant  zijn  voor  een  toekomstige   wiskundeleraar  (zoals  voorbeeld:  “Geometry  of  Surfaces”  uit  het  boek  van  John  Stillwell).     Gedurende  de  bachelor  volgen  de  studenten  de  educatieve  minor  waarin  praktijkervaring  opgedaan   wordt,  het  “voor  de  klas  staan”.  In  de  master  is  het  doel  van  de  lerarenopleiding  om  de  wiskundige  kennis   op  een  aantal  onderwerpen  te  verdiepen  en  de  nodige  pedagogische/didactische  vaardigheden  te   verwerven.  In  de  masterfase  wordt  een  stage  gelopen,  net  zoals  tijdens  de  minor  in  de  bachelor.  Uiteraard   is  het  programma  van  de  lerarenopleiding  zo  ingericht  dat  afstudeerders  automatisch  aan  de  wettelijke   voorwaarden  voldoen  om  direct  daarna  aan  de  slag  te  kunnen  als  eerstegraads  wiskundedocent  op  het   VWO  (of  in  het  HBO).   Om  de  aantrekkingskracht  van  dit  traject  te  waarborgen  is  het  essentieel  dat  de  lerarenopleiding   zoveel  mogelijk  binnen  de  wiskundeopleiding  plaatsvindt.  Hiermee  hebben  studenten  een  duidelijk  “thuis”   en  blijft  de  lengte  van  het  traject  aantrekkelijk.  De  afgestudeerde  leraren  worden  binnen  de   alumnivereniging  nauw  verbonden  met  de  opleiding.  Over  deze  nieuwe  geïntegreerde  opzet  van  de   wiskunde-­‐lerarenopleiding  wordt  gesproken  met  de  universitaire  lerarenopleidingen  van  VU  en  UvA.     4.  Research-­‐based  onderwijs   Niet  alleen  wordt  het  onderwijs  verzorgd  door  actieve  onderzoekers,  in  de  opleiding  maken  studenten   veelvuldig  kennis  met  het  beoefenen  van  wiskundeonderzoek.       Het  creatieve  proces  is  één  van  de  aspecten  van  wiskundig  onderzoek.  Het  eerste  jaar  begint  daarom  al  met   ‘creatieve’  onderdelen:  Hoe  bedenk  je  mogelijke  bewijsstrategieën?  Hoe  kies  je  een  definitie?  Hoe  stel  je   een  wiskundig  model  op?  Hoe  stel  je  een  goede  wiskundige  vraag?  Hoe  bepaal  je  wat  “goed”  is?  De  ervaring   leert  dat  het  goed  mogelijk  is  om  eerstejaars  studenten  een  eigen  stukje  onderzoek  te  laten  doen  en   studenten  ervaren  dat  als  erg  stimulerend.  Het  traint  de  studenten  om  zichzelf  (wiskundige)  vragen  te   stellen  en  om  hun  wiskundige  kennis  kritisch  te  bezien.  We  willen  studenten  de  creatieve  kant  van  wiskunde   16    

laten  zien  en  hen  laten  leren  door  te  doen:  ze  moeten  leren  om  problemen  van  verschillende  aard  zelf  en  in   een  team  op  te  lossen.  Ook  is  het  belangrijk  om  de  vakken  te  verbinden  met  de  realiteit:  waarom  leren  we   dit  en  wat  kunnen  we  ermee?       Het  grootste  deel  van  de  bacheloropleiding  behandelt  de  fundamenten  van  de  wiskunde  waar  weinig  meer   aan  verandert.  Gedurende  de  gemeenschappelijke  bachelor-­‐opleiding  komen  de  studenten  ook  in  aanraking   met  het  hedendaags  onderzoek  en  wat  het  inhoudt  om  wiskundig  onderzoek  te  doen.  Dit  kan  onderzoek   zijn  binnen  de  wiskunde  of  toepassingen  in  de  industrie  of  in  andere  wetenschappen.  Hieronder  geven  we   een  aantal  ideeën.     Summer  school  voor  bachelor-­‐studenten   In  een  Amsterdams  Research  Experience  for  Undergraduates  (REU)  programma  werken  een  aantal   geselecteerde  bachelor-­‐studenten  gedurende  een  paar  weken  in  de  zomer  aan  onderzoeksprojecten  onder   begeleiding  van  een  staflid.  Studenten  worden  geselecteerd  op  basis  van  een  sollicitatieprocedure  en   krijgen  een  vergoeding.  Ook  studenten  van  buiten  Amsterdam  worden  aangemoedigd  zich  aan  te  melden.   Er  wordt  naast  het  onderzoek  ook  aandacht  besteed  aan  wiskundige  schrijf-­‐  en  presentatietechnieken  en   aan  sociale  activiteiten.  Onderwerpen  kunnen  zowel  puur  wiskundig  zijn  als  uit  toepassingen  buiten  de   wiskunde  komen.  De  lijst  REU-­‐programma’s  op  de  website  van  de  American  Mathematical  Society  is  een   goede  bron  voor  inspiratie,  zie  http://www.ams.org/programs/students/undergrad/emp-­‐reu.     Eindejaarsymposium   Een  eindejaars-­‐symposium  is  een  goede  gelegenheid  om  studenten  verder  kennis  te  laten  maken  met  het   onderzoek.  Dit  is  een  aanvulling  op  het  projectenfestival  waarbij  alle  tweede-­‐  en  derdejaars  studenten  hun   onderzoeken  van  dat  jaar  presenteren  aan  hun  medestudenten.  De  beste  presentaties  uit  de  verzameling   van  de  tweedejaarsprojecten  en  de  bachelor-­‐scripties  worden  voor  het  symposium  geselecteerd.  Daarnaast   hebben  de  onderzoeksgroepen  de  gelegenheid  hun  onderzoek  te  presenteren.  Het  idee  is  dat  alle  bachelor-­‐ studenten  op  het  evenement  aanwezig  zijn,  en  op  deze  manier  in  één  dag  een  indruk  krijgen  van  de   verschillende  onderzoeksrichtingen  binnen  de  wiskunde.  Voor  de  eerste-­‐  en  tweedejaarsstudenten  is  dit   een  goede  gelegenheid  zich  te  oriënteren  op  het  onderzoek  dat  zij  het  volgende  jaar  zullen  doen.     Door  het  symposium  door  studenten  te  laten  organiseren  (al  dan  niet  als  student-­‐assistent)  wordt  de   betrokkenheid  van  de  studenten  bij  het  evenement  vergroot.       Research  based  (honours)vakken     In  de  opleiding  worden  sommige  (honours)vakken  gegeven  vanuit  het  perspectief  van  huidig  onderzoek   (dus  sterk  afwijkend  van  vakken  uit  de  klassieke  curriculum-­‐opbouw  van  het  curriculum).  Een  dergelijk  vak   behandelt  de  specifieke  wiskunde  die  nodig  is  om  het  onderzoek  te  begrijpen  en  heeft  zo  mogelijk  een   project-­‐component  waarin  de  studenten  meewerken  aan  het  onderzoek.  Voorbeelden  van  onderwerpen   die  zich  goed  lenen  voor  dergelijke  vakken  zijn  Random  Graphs  of  Computationele  Dynamische  Systemen.       Op  dit  moment  bevatten  de  wiskundeopleidingen  van  zowel  de  UvA  en  als  de  VU  elementen  die  onder   research-­‐based  onderwijs  vallen.  Het  advies  is  deze  in  de  gezamenlijke  opleiding  te  behouden.  Bij  de  VU   komen  studenten  in  het  eerste  jaar  in  aanraking  met  het  doen  van  zelfstandig  onderzoek  tijdens  het  vak   Modelleren  1  (en  de  rest  van  de  modelleerlijn).  Bij  de  UvA  bestuderen  studenten  bij  het  vak   Computeralgebra/LaTeX  een  “note”  uit  de  Mathematical  Monthly  en  gebruiken  dit  voor  een   onderzoeksexperiment  in  Mathematica.  Verder  maken  VU-­‐  en  UvA-­‐studenten  tijdens  het   tweedejaarsproject  in  groepjes  van  twee  kennis  met  onderzoek  uit  een  door  hen  gekozen  richting,  onder   begeleiding  van  een  staflid.  Zij  bestuderen  samen  een  probleem  aan  de  hand  van  literatuur  en  leveren  aan   het  einde  een  verslag  in,  een  soort  ‘mini-­‐scriptie’.  Studenten  aan  beide  opleidingen  geven  aan  gemotiveerd   te  worden  door  deze  research-­‐based  onderwijselementen.            

17    

5.  Internationaal  bachelor-­‐programma   Door  een  Engelstalige  opleiding  aan  te  bieden  zouden  internationale  studenten  van  hoog  niveau  getrokken   kunnen  worden.  De  commissie  ziet  voors  en  tegens.  Zoals  onder  het  kopje  “verantwoording”  uitvoeriger   beschreven,  beveelt  de  commissie  aan  dat  er  eerst  nader  onderzoek  naar  de  voor-­‐  en  nadelen  plaatsvindt,   waarna  een  beslissing  kan  worden  genomen.       Door  het  onderwijs  geheel  Engelstalig  te  maken  kan  de  opleiding  gebruik  maken  van  de  sterke  reputatie  in   onderzoek  en  onderwijs  om  excellente  studenten  uit  de  hele  wereld  aan  te  trekken.  Het  Engelstalige   onderwijs  maakt  het  niet  alleen  mogelijk  voor  buitenlandse  studenten  om  ons  programma  te  volgen,  maar   bereidt  Nederlandse  studenten  ook  voor  op  de  mondiale  academische,  industriële  en  maatschappelijke   context.  Door  een  internationale  onderwijs-­‐  en  onderzoeksomgeving  worden  zij  ook  gestimuleerd  om  naar   het  buitenland  te  gaan  (op  uitwisseling  tijdens  hun  studie,  als  masterstudent,  en  als  PhD-­‐student).   Daarnaast  geven  de  internationale  contacten  een  extra  dimensie  aan  het  studentenleven  van  onze   studenten.       Het  is  de  bedoeling  dat  de  internationale  instroom  het  niveau  van  de  opleiding  omhoog  brengt:  daarom   vraagt  het  niveau  van  de  instroom  veel  aandacht.  De  internationale  instroom  moet  streng  geselecteerd   worden  op  het  wiskundeniveau.  Ook  wordt  bij  de  intake  en  matching  de  beheersing  van  de  Engelse  taal   nagegaan  en  wordt  toekomstige  studenten  een  bijspijkercursus  Engels  aangeboden.  Een  vereiste  voor  het   aanbieden  van  hoogwaardig  onderwijs  in  het  Engels  is  dat  ook  alle  docenten  het  Engels  zeer  goed   beheersen  (zonodig  na  bijscholing).     Internationale  studenten  worden  geworven  met  zowel  het  hoge  opleidingsniveau  als  de  stad  Amsterdam  als   trekkers.  Idealiter  zou  er  ook  internationaal  geworven  worden  voor  de  dubbele  bachelors,  maar  dat  vereist   dat  ook  Natuur-­‐  en  Sterrenkunde  Engelstalig  wordt.       Voor  internationale  instroom  is  een  organisatorische  infrastructuur  nodig.  Daarbij  is  het  verstandig  om   krachten  te  bundelen  met  andere  Engelstalige  bacheloropleidingen  (Computer  Science,  Business  Analytics).   Een  belangrijk  aandachtspunt,  voor  zowel  nationale  als  internationale  studenten,  is  de  studentenhuisvesting   in  Amsterdam.  Naast  de  recente  initiatieven  voor  het  bouwen  van  meer  studentenwoningen,  is  het  ook   relevant  dat  de  VU  internationale  studenten  betaalbare  huisvesting  aanbiedt  in  het  eerste  jaar  (in   Amstelveen).       Niettemin  kan  de  taal  een  obstakel  zijn  voor  Nederlandse  studenten,  vooral  in  het  eerste  jaar.  De  kans   bestaat  dat  Nederlandse  studenten  worden  afgeschrikt  door  het  Engelstalige  onderwijs  en  zullen  kiezen   voor  een  Nederlandstalig  programma  elders  in  het  land.  Om  de  Nederlandse  studenten  zo  goed  mogelijk  op   weg  te  helpen  kan  de  overgang  van  een  Nederlandse  middelbare  school  naar  een  Engelstalig  bachelor-­‐ programma  in  het  eerste  jaar  worden  vergemakkelijkt.  Studenten  krijgen  in  het  eerste  jaar  de  keuze  om  de   werkcolleges  in  het  Engels  of  het  Nederlands  te  volgen,  en  zij  kunnen  een  vak  Academic  English  volgen.  Een   bijkomend  voordeel  is  de  verbeterde  aansluiting  tussen  de  taal  van  de  colleges  en  de  veelal  Engelstalige   literatuur  die  gebruikt  wordt.       Om  een  Engelstalig  bachelorprogramma  levensvatbaar  te  maken,  willen  we  een  instroom  van  40%   internationale  studenten.  Als  we  deze  ambitie  niet  waar  kunnen  maken,  dan  zal  de  opleiding  weer  terug   moeten  kunnen  naar  het  Nederlands.  Het  is  duidelijk  dat  de  keuze  voor  een  Engelstalige  bachelor  een   verregaande  beslissing  is  met  belangrijke  strategische  consequenties  –  het  maakt  Amsterdam  bijvoorbeeld   ook  aantrekkelijker  voor  internationale  onderzoekers.  De  aanbeveling  van  de  commissie  is  het   besluitvormingsproces  weloverwogen  maar  voortvarend  voort  te  zetten,  in  brede  consultatie  met  zowel  staf   als  studenten.  Hierbij  is  meer  onderzoek  nodig  naar  de  ervaringen  bij  de  Groningse  wiskundeopleiding,  de   BSc  Computer  Science  op  de  VU,  het  AUC,  en  de  BSc  Business  Analytics  (per  september  2015  in  het  Engels).         18    

6.  Kwaliteitscultuur   Zowel  docenten  als  studenten  zijn  actief  begaan  met  de  kwaliteit  van  het  onderwijs.  In  de  opleiding  is  veel   aandacht  voor  de  ontwikkeling  van  de  student:  van  eerstejaars  tot  afstudeerder.  Elke  student  krijgt  gepaste   begeleiding:  eerstejaars  in  het  wiskundetutoraat,  tijdens  de  opleiding  in  studiekeuze,  en  aan  het  eind  van  de   studie  in  de  stap  naar  de  eerste  baan.     In  zekere  zin  spreekt  dit  vanzelf  voor  elke  goede,  zichzelf  respecterende  opleiding,  maar  in  de   nieuwe  gezamenlijke  opleiding  wordt  dit  beleid  door  iedereen  gedeeld  en  actief  uitgedragen.     Betrokkenheid  bij  de  opleiding  en  academische  ontwikkeling  van  de  studenten  wordt  sterk  gestimuleerd   binnen  het  wiskunde-­‐instituut.  De  onderwijscultuur  van  het  instituut  is  zodanig  dat  verbetering  van   onderwijs-­‐  en  presentatievaardigheden  wordt  aangemoedigd.  Er  worden  veel  mogelijkheden  geschapen  om   onderwijskwaliteiten  te  verbeteren,  bijvoorbeeld  door  middel  van  georganiseerde  peer-­‐to-­‐peer  feedback  en   cursussen  voor  student-­‐assistenten.  In  de  opleiding  heerst  een  open  sfeer  waarin  mensen  graag  willen  leren   van  het  commentaar  en  het  voorbeeld  van  anderen.  Excellente  onderwijsprestaties  worden  gevierd  door   middel  van  de  verkiezing  (door  de  studenten)  van  een  “docent  van  het  jaar”.  De  winnende  docent  wordt   uitgenodigd  om  zijn/haar  visie  op  onderwijs  breed  te  delen.     In  het  onderwijs  verwachten  de  docenten  veel  van  de  studenten.  Docenten  kunnen  en  moeten   daarom  veeleisend  zijn:  goed  voorbereid  naar  de  les  komen,  vragen  durven  stellen.  Studenten  hebben  het   gevoel  dat  ze  worden  opgeleid  in  plaats  van  dat  ze  stof  reproduceren.  “Excellentie  in  onderwijs”  speelt  een   cruciale  rol  bij  het  aantrekken  van  nieuwe  stafleden.   De  opleiding  kan  alleen  succesvol  zijn  als  zowel  docenten  als  studenten  zich  er  sterk  bij  betrokken   voelen.  Dit  wordt  onder  andere  bereikt  door  hogerejaars  studenten  bij  het  tutoraat  en  als  student-­‐assistent   in  te  zetten.  Uiteraard  is  verantwoordelijkheid  voor  het  onderwijsprogramma  een  essentieel  aspect  van  het   werk  van  de  academische  staf.  Professoren  zijn  niet  alleen  verantwoordelijk  voor  hun  eigen  colleges,  maar   voor  het  hele  leerproces.  Het  programma  kan  slechts  coherent  zijn  als  de  docenten  voortdurend  met  elkaar   en  met  de  studenten  overleggen  over  de  inhoud,  het  niveau  en  de  vorm  van  de  lessen.  Bovendien  worden   alle  vakken  en  het  curriculum  regelmatig  geëvalueerd,  worden  de  resultaten  serieus  genomen,  en  worden   de  uitkomsten  gebruikt  om  het  onderwijs  te  verbeteren  (“kwaliteitscyclus”).     Studiebegeleiding   Het  programma  stimuleert  studenten  en  creëert  een  omgeving  waarin  hard  werken  wordt  verwacht  en   gestimuleerd.  Het  tutoraat  in  het  eerste  jaar  speelt  een  belangrijke  rol  in  het  vormen  van  deze  cultuur  door   studenten  te  leren  hoe  je  wiskunde  kunt  studeren.  In  oriëntatiecursussen  oriënteren  studenten  zich  op   zowel  hun  verdere  studieloopbaan  als  wat  daarna  komt.  Het  is  cruciaal  dat  de  studenten  in  dit  keuzeproces   daarnaast  ook  individueel  begeleid  worden  door  de  studieadviseur,  zowel  in  het  bachelor-­‐  als  het   masterprogramma.  Informatie  over  de  mogelijkheden  binnen  de  opleiding  zoals  de  minoren,  keuzeruimte   en  afstudeerrichtingen  is  eenvoudig  toegankelijk  (goede  opleidingspagina’s)  en  wordt  ook  tijdens  de   oriëntatiecursussen  besproken.  Voor  de  excellente  studenten  zijn  er  uitbreidingen  mogelijk,  zoals  de  twee   honoursprogramma’s  en  het  REU  programma  in  de  zomermaanden.       Van  studie  naar  werk   In  de  gemeenschappelijke  bachelor  wordt  speciale  aandacht  besteed  aan  het  inlichten  van  de  studenten   over  carrièremogelijkheden  buiten  de  universiteit.  De  docentenstaf  is  vooral  bekend  met  het  academische   leven,  maar  voor  het  grootste  deel  van  de  studenten  is  de  wiskundestudie  “slechts”  een  periode  in  hun   leven.  De  opleiding  heeft  daarom  een  actieve  rol  in  het  ondersteunen  van  de  studenten  bij  de  keuzes  die  ze   (moeten)  maken  in  hun  studiecarrière,  zowel  na  de  bachelor  als  na  de  master.  Er  wordt  gebruik  gemaakt   van  een  sterk  en  actief  alumninetwerk  en  een  stagebureau,  die  samen  de  studenten  vele  mogelijkheden   bieden  om  in  contact  te  komen  met  potentiële  werkgevers.     Daarnaast  wordt  studenten  tijdens  de  opleiding  geleerd  vaardigheden  te  ontwikkelen  die  hen  in   staat  stellen  een  verscheidenheid  aan  carrièrepaden  te  bewandelen.  Zo  vormen  academische  vaardigheden   een  continue  leerlijn  in  het  curriculum,  en  wordt  er  aandacht  besteedt  aan  de  ontwikkeling  van   presentatievaardigheden.  Afgestudeerde  studenten  vormen  een  waardevolle  toevoeging  aan  het   19    

alumninetwerk,  zowel  wanneer  ze  in  de  academische  wereld  terechtkomen  als  wanneer  ze  in  het   bedrijfsleven  hun  loopbaan  beginnen.      

Advies  

Afsluitend  adviseert  de  commissie:   • het  ontwikkelingsproces  van  een  interne  lerarenopleiding  actief  in  gang  te  zetten;   • om  research  based  onderwijs  uit  te  breiden;   • een  Amsterdam  REU  programma  op  te  zetten;     • de  meningsvorming  en  het  besluitvormingsproces  rond  het  Engelstalig  onderwijs  in  brede   consultatie  met  staf  en  studenten  voort  te  zetten;   • de  kwaliteitscultuur  verder  te  versterken  en  actief  uit  te  dragen.            

20    

Visie  op  de  bacheloropleiding       De  gezamenlijke  bacheloropleiding  heeft  in  jaar  2  en  3  een  geprojecteerde  cohortgrootte  van  100  studenten   per  jaar  (vier  parallelle  werkgroepen),  waarvan  minstens  30  dubbele-­‐bachelor  en/of  honoursstudenten:  60   Nederlandse  en  40  internationale  studenten.  Dit  komt  neer  op  een  instroom  van  zo’n  150  eerstejaars  (vijf  of   zes  parallelle  werkgroepen).  Het  onderwijs  in  de  opleiding  is  in  het  Engels  (onder  voorbehoud;  zie  het   hoofdstuk  over  speerpunten),  maar  eerstejaars  hebben  de  keuze  uit  Engelstalige  of  Nederlandstalige   werkgroepen.    

Opbouw   Het  eerste  jaar  wordt  gekenmerkt  door  veel  structuur:  in  de  tutoraten  leren  de  eerstejaars  wiskunde   studeren  en  worden  de  sociale  contacten  gelegd.  De  sociale  cohesie  wordt  verder  bevorderd  doordat  het   eerste  jaar  uit  verplichte  vakken  bestaat.  Aanwezigheid  op  werkcolleges  is  verplicht.  Regelmatig  huiswerk   inleveren  en  wekelijkse  toetsjes  zorgen  dat  studenten  hun  vakken  bijhouden.  Een  bindend  studieadvies   (BSA)  met  een  overgangseis  van  tenminste  48  EC  zorgt  voor  een  duidelijke  selectie.         Het  tweede  jaar  is  wat  betreft  zelfstandigheid  nog  een  overgangsjaar:  er  zijn  niet  langer  tutoraten,   en  de  verplichting  tot  aanwezigheid  op  werkcollege  en  het  inleveren  van  huiswerk  wordt  geleidelijk   afgebouwd.  De  studenten  nemen  meer  en  meer  zelf  de  verantwoordelijkheid  voor  hun  studie.  In  het   tweede  jaar  worden  ook  de  eerste  keuzes  gemaakt:  naast  enkele  verplichte  vakken  krijgen  studenten  te   maken  met  een  aantal  keuzevakken.  Het  keuzeproces  van  de  studenten  wordt  gefaciliteerd  door  een   duidelijk  oriëntatietraject.  De  verdiepende  en  verbredende  paden  die  worden  aangeboden  bieden  houvast,   maar  studenten  kunnen  ook  buiten  deze  gebaande  paden  treden.     In  het  derde  jaar  wordt  van  studenten  verwacht  dat  ze  zelfstandig  kunnen  studeren.  Er  is  geen   aanwezigheidsplicht  meer  voor  werkcolleges.  Inhoudelijk  wordt  dit  jaar  gekenmerkt  door  de  keuze  van  een   afstudeerproject  en  naar  wens  verdiepende  en/of  verbredende  paden.  Het  oriëntatietraject  van  jaar  2  loopt   door  in  het  eerste  semester  van  jaar  3.    

Karakteristieken   Het  onderwijs  in  de  opleiding  wordt  gekenmerkt  door  studenten  vanaf  het  begin  meteen  uit  te  dagen:  een   hoog  niveau  in  de  vakinhoud.  De  dubbele  bachelorprogramma’s  en  honoursprogramma’s  zorgen  voor  extra   uitdaging.  Naast  de  reguliere  vakinhoud  is  in  het  programma  ook  complementaire  aandacht  voor   vaardigheden  (samenwerken,  programmeren,  schrijven,  presenteren,  discussiëren)  en  voor  research  based   onderwijs:  projecten  in  jaar  1,  2  en  3  en  speciale  vakken  die  zich  hierop  toeleggen.  In  de  zomer  zijn  er  REU-­‐ programma’s  (reseach  experience  for  undergraduates).       Een  sterke  en  herkenbare  lerarenopleiding  is  een  van  de  karakteristieken  van  de  opleiding.  De   lerarenopleiding  is  “in  huis”.  Er  zijn  meerdere  herkenbare  (dedicated)  didactiekvakken  die  ook  voor  andere   studenten  aantrekkelijk  zijn.  Studenten  stromen  vanaf  halverwege  jaar  2  op  een  natuurlijke  manier  in  de   lerarenopleiding  in  (er  zijn  meerdere  instroommomenten).  Door  alumni-­‐  en  nascholingsactiviteiten  blijft  de   opleiding  een  goede  band  houden  met  afgestudeerde  wiskundedocenten,  iets  dat  op  de  langere  termijn   bijdraagt  aan  de  vergroting  van  de  instroom.      

Onderwijsklimaat   In  de  opleiding  heerst  een  positief  onderwijsklimaat  met  hoge  verwachtingen  van  studenten  en  docenten.   Er  is  sprake  van  een  kwaliteitscultuur  die  voor  een  permanente  verbeterslag  zorgt.  Studenten  zijn  betrokken   door  middel  van  regelmatige  evaluaties  en  doordat  in  het  onderwijs  student-­‐assistenten  ingezet  worden.   Naast  de  “klassieke”  onderwijsvormen  (hoorcollege,  werkcollege)  staat  de  opleiding  open  voor   experimenten  (zoals  streaming,  flipped  class  room,  electronische  toetsen,  projectonderwijs,   modelleerworkshop).  Het  klassieke  wiskundeonderwijs  dat  de  nadruk  legt  op  algemene  stellingen  en   bewijzen  wordt  geflankeerd  door  het  geven  van  motivatie  en  door  het  aanreiken  van  een  ruime  collectie   voorbeelden.       De  rendementen  van  de  opleiding  zijn  op  orde.  De  uitval  in  het  eerste  jaar  is  onder  controle  door   een  zorgvuldige  Intake  &  Matching  en  door  een  strenge  selectie  van  de  internationale  instroom.  Het   vierjaarsrendement  is  onder  controle  door  een  strenge  BSA.  Studenten  worden  aangemoedigd   21    

cohortsgewijs  te  studeren  –  door  de  sociale  cohesie  die  het  tutoraat  bewerkstelligt,  door  de  overgangseisen   voor  dubbele  bachelors  en  voor  honours.  Een  internationale  instroom  van  hoge  kwaliteit  kan  ook  een   positieve  invloed  hebben  op  het  rendement.  

Studieloopbaan  en  alumni   De  studieloopbaan  van  een  wiskundestudent  is  vaak  niet-­‐lineair,  en  soms  zelfs  discontinu.  Aankomende   studenten  kunnen  echt  nog  niet  weten  welk  studiepad  ze  zullen  inslaan,  laat  staan  dat  ze  een  idee  hebben   van  wat  ze  later  met  hun  studie  gaan  doen.  Daarom  is  het  belangrijk  studenten  voortdurend  goed  voor  te   lichten  over  de  keuzemogelijkheden  die  ze  op  dat  moment  hebben,  en  ze  te  informeren  over  de  mogelijke   studiekeuzen  en  beroepsmogelijkheden  die  daarop  aansluiten.       Een  actieve  alumni-­‐vereniging  is  een  van  de  manieren  om  het  zicht  op  de  beroepsmogelijkheden  te   houden.  Alumni  treden  niet  alleen  op  voorlichtingsdagen  op,  maar  kunnen  ook  bijvoorbeeld  als  buddy   studenten  begeleiden  in  hun  keuzeproces.    

Advies   •

•  

Bij  de  geprojecteerde  cohortgrootte  is  een  eigen  wiskundestudievereniging  zeer  gewenst.  Start  daar   zo  vroeg  mogelijk  mee.  Dat  zou  tevens  een  manier  zijn  om  de  studenten  bij  de  samenvoeging  van   de  bacheloropleidingen  te  betrekken.     Investeer  in  een  actieve  alumnivereniging.      

22    

Oplijst   Kanttekeningen  bij  de  rapportage    

•

•

•

•

•

•

•

 

[bestaansrecht]  Voor  het  slagen  van  een  gezamenlijke  opleiding  is  het  noodzakelijk  dat  die  opleiding   uitgevoerd  wordt  op  één  locatie,  en  dat  alle  betrokken  staf  op  die  locatie  werkzaam  is.       [cultuurverschillen]  Tussen  UvA  en  VU  bestaan  cultuurverschillen  op  het  gebied  van  onderwijs.  Het   is  belangrijk  dat  die  zo  tijdig  mogelijk  aangepakt  worden:  in  beeld  gebracht,  besproken  en  zo   mogelijk  bijgesteld.       [tabel  1]  De  elf  verschillende  opleidingspaden,  de  vier  excellentievarianten  en  de  verschillende   minoren  in  Tabel  1  zijn  bedoeld  om  een  zo  volledig  en  concreet  mogelijke  verkenning  te  geven  van   de  diepte  en  breedte  van  de  gezamenlijke  bacheloropleiding.  Dit  overzicht  is  niet  bedoeld  om  mee   te  werven  of  om  voor  te  lichten.  Voor  die  doelen  moet  nagedacht  worden  over  hoe  het   opleidingsaanbod  te  presenteren  en  te  communiceren.       [cohortgrootte]  Het  getal  van  honderd  als  cohortgrootte  was  voor  de  commissie  een  gegeven  uit  de   opdracht.  Echter,  een  opleiding  met  een  cohort  van  honderd  afstudeerders  is  nog  nooit  eerder   vertoond  in  de  Amsterdamse  wiskunde  en  daarom  moeilijk  voorstelbaar.  Er  moet  nagedacht   worden  of  dit  bij  de  gezamenlijke  ambities  hoort,  en  wat  de  bijbehorende  onderwijslast  wordt.  Ook   moet  serieus  nagedacht  worden  hoe  er  zoveel  studenten  aangetrokken  kunnen  worden.  Zijn  dat   internationale  studenten?  Zijn  dat  studenten  die  we  werven  buiten  ons  normale  achterland?  Gaan   we  met  het  bredere  profiel  andere  studenten  aantrekken?     [studeerbaarheid]  In  het  voorgestelde  programma  is  er  ten  opzichte  van  de  bestaande  situatie  meer   keuzevrijheid  voor  de  student  om  zijn/haar  eigen  interesses  te  volgen.  Dat  betekent  ook  dat  er   minder  verplichte  vakken  zijn,  waardoor  de  studeerbaarheid  van  het  programma  toeneemt.       [wiskundeminor  voor  niet-­‐wiskundestudenten]  In  de  beschrijving  van  het  gemeenschappelijke   programma  is  niet  nagedacht  over  bijvakstudenten.  Toch  kan  het  geen  kwaad  ook  te  denken  aan   wiskundevakken  voor  studenten  van  andere  studierichtingen,  in  het  bijzonder  over  een  wervende   en  aantrekkelijke  wiskundeminor  voor  niet-­‐wiskundestudenten.  Als  zo’n  minor  goed  zou  lopen,  zou   dat  goed  zijn  voor  de  beeldvorming  van  wiskunde  binnen  de  faculteit  (vergelijk  de  minor   “Programmeren”  bij  Informatica).         [reflectie]  De  samenwerking  in  de  verkenningscommissie  is  in  goede  harmonie  verlopen  en  in  een   prettige  sfeer.  In  het  nadenken  over  een  gemeenschappelijk  programma  is  gebleken  dat  er  tussen   UvA  en  VU  eigenlijk  maar  weinig  inhoudelijke  meningsverschillen  bestaan,  behalve  misschien  over   internationalisering.  In  de  uitvoering  van  haar  taak  heeft  de  commissie  zich  bezig  gehouden  met  het   beste  idee  voor  een  gemeenschappelijke  bachelor,  maar  niet  met  de  vraag  of  die  beter  is  dan  de   bestaande  structuren.      

23    

Appendix:  memo  Amsterdamse  Wiskundeopleiding   Eric,  Michel,  Chris,  Marieke,  Mathisca  en  Jan  Bouwe  hebben  bij  elkaar  gezeten  op  3  maart  2014.     Dit  is  wat  daarbij  als  idee  naar  boven  kwam  (op  één  A4tje).   Visie     De  nieuwe  wiskundeopleiding  is  breder  dan  elk  van  de  oorspronkelijke  opleidingen.  We  bieden   wiskundestudenten  de  gelegenheid  zich  te  specialiseren  in  een  aantal  duidelijk  onderscheiden  richtingen   (tracks).  Dat  wil  zeggen  dat  de  opleiding  diep  is  over  de  volle  breedte  van  de  wiskunde,  bouwend  op  de   veelomvattende  en  kwalitatief  uitstekende  onderzoeksexpertise  die  aanwezig  is  in  de  wiskunde-­‐instituten.   Hiermee  is  de  opleiding  breder  dan  elke  andere  wiskundeopleiding  in  Nederland.  Deze  verbreding  en  de   speerpunten  hieronder  kunnen  we  realiseren  als  we  onze  krachten  bundelen.   De  opleiding  Business  Analytics  completeert  het  beeld  van  de  zeer  uitgebreide  mogelijkheden  voor   studenten  op  wiskundig  terrein  in  Amsterdam.     Uitgangspunten   Dit  betekent  dat  de  bestaande  curricula  losgelaten  moeten  worden,  en  dat  we  toegaan  naar  een  flexibeler   curriculum  dat  een  breder  spectrum  van  tracks  faciliteert.  In  het  curriculum  zijn  minder  vakken  verplicht   voor  alle  studenten  dan  voorheen  (hiervoor  moeten  we  allemaal  dus  iets  loslaten).  Na  een   gemeenschappelijk  eerste  jaar  kunnen  de  studenten  zich  verdiepen  in  een  aantal  tracks  (die  ook  in  de   voorlichting  gebruikt  kunnen  worden).  Binnen  elk  van  de  tracks  zullen  zowel  verplichte  als  keuzevakken   worden  aangeboden,  waarbij  er  natuurlijk  ook  overlap  tussen  de  tracks  zal  zijn.  Het  niveau  is  hoog  in  alle   tracks  (diepte  in  de  breedte)  en  er  is  keuzevrijheid  zonder  vrijblijvendheid.     Tracks   Als  tracks  zou  je  bijvoorbeeld  kunnen  denken  aan  drie  duidelijk  zichtbare  onderzoekszwaartepunten   verbonden  met  de  drie  “klassieke”  wiskundegebieden  algebra,  analyse  en  stochastiek.  Meer  en/of  andere   tracks  zijn  natuurlijk  mogelijk;  daar  moet  goed  over  worden  gediscussieerd.  Belangrijk  is  dat  het  kloppende,   onderscheidende  verhalen  zijn  richting  leerlingen  en  studenten,  en  dat  er  voldoende  onderzoekers  zijn  om   elke  track  te  dragen.     Master   De  tracks  in  de  Bachelor  Wiskunde  zullen  goed  moeten  sluiten  aan  op  die  in  de  Masters:  Algebra  &   Geometry,  Mathematical  Physics,  Logica,  Analysis  &  Dynamical  Systems,  Stochastics-­‐SFM  (hier  moeten  nog   keuzes  worden  gemaakt),  plus  een  biomedische  en  lerarenvariant.  Aangezien  er  minder  verplichte  vakken   zijn  in  de  Bachelor  is  het  extra  belangrijk  dat  de  toelatingseisen  (bijv.  additionele  toelatingskwalificaties)   voor  de  Master(tracks)  duidelijk  geformuleerd  en  gecommuniceerd  worden.     Speerpunten     Naast  een  vernieuwend  curriculum  willen  we  de  krachtenbundeling  ook  inzetten  voor  een  intensieve   kwaliteitsimpuls.  Voorbeelden  van  mogelijke  speerpunten  en  innovaties  zijn:   • Van  studie  naar  werk  (door  Chris  “baangarantie”  genoemd):  de  opleiding  heeft  een  (pro)actieve  rol  in  de   keuzes  die  studenten  tijdens  hun  studieloopbaan  (moeten)  maken,  zowel  tijdens  en  na  de  bachelor  als   na  de  master;  er  is  aandacht  voor  vaardigheden,  oriëntatie  en  academische  vorming;  er  is  een   verscheidenheid  aan  stageplekken  beschikbaar;  er  komt  een  stevig  alumni-­‐netwerk.     • Sterke  lerarenopleiding:  maatschappelijk  belangrijk;  er  is  nationaal  momentum  en  urgentie;  we  kunnen   hoge  kwaliteit  bieden;  aantrekkelijk  voor  studenten;  structureel  contact  met  lerarengroep  in  VO  én  HBO.   • Internationalisering:  Engelstalig  bacheloronderwijs;  veel  meer  inspanning  voor  internationale  werving;   meer  internationale  uitwisseling  van  studenten;  deelname  aan  Europese  graduate  school(s).   Kwaliteitscultuur:  we  stimuleren  excellentie  en  ambitie  (twee  honours  tracks,  namelijk  “puur”  en   “biomedisch”,  WN  dubbele  bachelor)  en  diversiteit  (we  zijn  even  trots  op  een  onderzoekscarrière  als  op  een   baan  in  het  bedrijfsleven);  er  is  continue  actieve  aandacht  voor  verbetering  onderwijskwaliteit;  we  sturen   op  bevordering  groepsgevoel  (cohort-­‐gedachte,  sociale  cohesie,  betrokken  docenten  én  studenten,  zodat   beide  groepen  zeggen:  het  is  “onze”  opleiding;  ook  student-­‐assistentschappen  dragen  hieraan  bij).   24    

Appendix:  Opdracht  verkenningscommissie  onderwijs   Jan  Bouwe  van  den  Berg,  Didier  Collard,  Chris  Zaal,  31  maart  2014   Achtergrond   In  2013  is  er  door  de  opleidingsdirecteuren  gewerkt  aan  een  bachelorcurriculum  voor  wiskunde  in  de  AFS.   Het  voorstelcurriculum  week  niet  al  te  veel  af  van  het  oude  en  was  vlot  te  implementeren.  Alleen  is   onvoldoende  nagedacht  over  de  visie  op  de  nieuwe  opleiding  die  ervoor  moet  zorgen  dat  de  opleiding  een   duidelijke  meerwaarde  heeft  ten  opzichte  van  de  bestaande  wiskundeopleidingen  van  UvA  en  VU.     Op  3  maart  2014  hebben  de  managementteams  van  de  wiskundeinstituten  bij  elkaar  gezeten.  Dit  heeft   geleid  tot  een  hernieuwde  impuls  voor  een  gemeenschappelijke  wiskundeopleiding,  met  een  nieuwe  visie:   de  nieuwe  opleiding  moet  een  brede  opleiding  worden,  die  studenten  de  gelegenheid  geeft  om  zich  in  een   aantal  richtingen  te  specialiseren  –  de  opleiding  wordt  diep  over  de  volle  breedte  van  de  wiskunde.  Het  is   aan  de  verkenningscommissie  om  dit  voornemen  vorm  en  inhoud  te  geven.     Opdracht   De  verkenningscommissie  wordt  gevraagd  een  globaal  voorstel  te  doen  voor  een  nieuwe,  gezamenlijke,   sterke  wiskundeopleiding  in  Amsterdam  (bachelor  en  master),  waarin  zeg  honderd  studenten  per  jaar   afstuderen  (UvA,  VU  en  internationaal).  Hoe  gaan  we  dat  op  de  beste  manier  doen?  Dat  gaat  de   verkenningscommissie  bedenken.  Het  eindproduct  is  een  kort  rapport  (zeg  vijf  A4tjes)  met:   1. een  creatieve,  strategische  bezinning  op  de  plek  van  wiskunde  in  het  gehele  studieaanbod,  gericht   op  versterking  van  de  in-­‐  en  uitstroom  van  en  naar  andere  opleidingen  cq.  de  arbeidsmarkt;   2. een  uitgewerkte(re)  visie  op  de  nieuwe  opleiding  (bachelor  en  master);   3. speerpunten  voor  de  nieuwe  wiskundeopleiding  (bachelor  en  master);   4. voorstel  op  hoofdlijnen  voor  een  nieuw  bachelorcurriculum.   Toelichting   De  opdracht  aan  de  commissie  is  om  out  of  the  box  te  denken:  het  gaat  erom  de  positie  van  de  Amster-­‐ damse  wiskundeopleidingen  in  de  volle  breedte  te  versterken.  In  het  bijzonder  wordt  gevraagd  een  beeld  te   schetsen  van  een  nieuwe  gemeenschappelijke  wiskundeopleiding  die  aantrekkelijk,  onderscheidend  en   wervend  is.  De  speerpunten  maken  deze  visie  concreet.  Zaken  als  organisatie,  locatie  en  financiën  vallen   nadrukkelijk  buiten  de  opdracht  van  de  commissie;  daar  hoeft  niet  over  te  worden  nagedacht.     Curriculumontwerp   De  commissie  wordt  gevraagd  om  een  voorstel  te  doen  voor  een  nieuw  curriculum.  Het  uitgangspunt  is   hierbij  het  ideale  curriculum  voor  een  student  die  in  een  bepaalde  richting  wil  afstuderen.  Het  plan  is   daarom  om  a)  concrete  leerpaden  uit  te  werken  van  bachelor  tot  afstuderen:  hoe  ziet  het  ideale  curriculum   er  uit  voor  een  student  in  de  mathematische  fysica,  dynamische  systemen,  discrete  wiskunde,  algebra,   stochastiek,  logica,  biomedische  wiskunde,  etc.  en  b)  hieruit  een  schetsmatig  voorstel  voor  een  bachelor-­‐ curriculum  te  maken,  dat  bestaat  uit  een  gemeenschappelijk  eerste  jaar  en  daarna  verschillende  tracks  in   jaar  2  en  3.  In  een  later  stadium  zal  een  curriculumcommissie  het  curriculum  in  detail  uitwerken.   Planning   • Eind  april:   • Begin  mei:     • Mei:     • Begin  juni:     • Eind  juni:    

kennismakingsbijeenkomst   “heidag”;  met  de  hele  commissie  gaan  we  één  dag  op  het  strand  aan  de  slag   leden  werken  aan  stukken  voor  eindrapport,  werkvergadering   eerste  versie  af   definitieve  versie  af  

Beoogde  samenstelling   De  commissie  bestaat  uit  vijf  leden  van  de  VU  en  vijf  van  de  UvA  (zes  docenten  en  vier  studenten),  de   opleidingsdirecteuren  van  de  bachelor  en  de  secretaris  (Didier  Collard).  Van  de  commissieleden  wordt   verwacht  dat  ze  aanwezig  zijn  op  de  bijeenkomsten  (kennismaking,  heidag,  werkvergadering,   eindbespreking),  en  dat  ze  tijd  hebben  in  mei  om  gedeelten  van  het  rapport  uit  te  werken.     25