RAPPORT PERIODIEK KWALITEITSONDERZOEK OPENBARE BASISSCHOOL DE TUNNEL

RAPPORT PERIODIEK KWALITEITSONDERZOEK OPENBARE BASISSCHOOL DE TUNNEL

School Plaats BRIN-nummer Onderzoeksnummer

: : : :

Openbare Basisschool De Tunnel Schore 09EE 70310

Datum schoolbezoek Datum vaststelling

: 3 februari 2006 : 29 mei 2006

INHOUDSOPGAVE 1 INLEIDING ................................................................................................... 5 2 KWALITEITSPROFIEL................................................................................... 7 3 BESCHOUWING ......................................................................................... 11 4 VERVOLG VAN HET TOEZICHT................................................................. 17

Rapport periodiek kwaliteitsonderzoek Openbare Basisschool De Tunnel - 3-2-2006

3

1 INLEIDING Het periodiek kwaliteitsonderzoek Op 3 februari 2006 bezocht de Inspectie van het Onderwijs Openbare Basisschool De Tunnel in het kader van een periodiek kwaliteitsonderzoek (PKO). Daarbij heeft een onderzoek plaatsgevonden naar de kernindicatoren van een aantal kwaliteitsaspecten, op grond van het door de inspectie gehanteerde toezichtkader primair onderwijs 2005. Bij dit PKO doet de inspectie onderzoek naar de kwaliteit van het onderwijs door zich te richten op de kern van goed onderwijs op de school. Het gaat hierbij om kernindicatoren die betrekking hebben op het aanbod, de onderwijstijd, het pedagogisch handelen van leraren, het didactisch handelen van leraren, de afstemming op de onderwijsbehoeften van leerlingen, de actieve en zelfstandige rol van leerlingen, het schoolklimaat, de begeleiding, de zorg, de resultaten en de ontwikkeling van leerlingen. In de brochure 'Toezichtkader PO 2005' vindt u achtergrondinformatie over de indicatoren die de inspectie bij haar toezicht in ogenschouw heeft genomen. U kunt deze brochure downloaden van de website van de inspectie: www.onderwijsinspectie.nl. Op grond van het kwaliteitsprofiel van de school dat naar aanleiding van een vorig inspectiebezoek is opgemaakt, op basis van risicofactoren die bij de inspectie bekend zijn of afspraken die met de school zijn gemaakt, of op basis van de informatie die door de school is toegestuurd kan de inspectie besluiten om niet alleen de kernindicatoren te onderzoeken maar meer indicatoren bij het onderzoek te betrekken. Dit is bij uw school niet aan de orde geweest. Indien de school in het kader van zelfevaluatie over een bepaalde indicator of over een bepaald kwaliteitsaspect voldoende betrouwbare en valide gegevens heeft verzameld kan in overleg tussen school en inspectie besloten worden om de oordelen uit de zelfevaluatie alleen te verifiëren en deze niet zelf opnieuw te onderzoeken. Zo sluit de inspectie niet alleen aan bij de specifieke situatie van de school, maar wordt de school bovendien niet onnodig belast. Uw school heeft naast de schoolgids en het schoolplan documenten ingestuurd die op uw zelfevaluatie-activiteiten betrekking hebben. Het betrof de volgende documenten: het 'Toetsrooster', 'Groepsprofiel', het 'Zorgplan 2005/2006', de 'Ouderenquête 2005', het 'Treasurystatuut facetscholen Kapelle van september 2005' en het 'Managementstatuut 2006/2008'. Op grond van de gegevens uit die documenten heeft de inspectie om de volgende redenen besloten om toch alle kernindicatoren te onderzoeken: de school beschikt nog niet over documentatie waaruit blijkt dat zij op een systematische wijze alle relevante aspecten van het leren en onderwijzen en van de resultaten van haar onderwijs heeft onderzocht.


5

De opzet van het onderzoek Het periodiek kwaliteitsonderzoek bestond uit de volgende activiteiten. • Onderzoek en analyse van documenten en gegevens over de school die bij de inspectie aanwezig zijn. • Analyse van, indien beschikbaar, documenten die betrekking hebben op zelfevaluatie-activiteiten van de school en van andere documenten die de school voorafgaand aan het schoolbezoek heeft toegestuurd. Ook de vragenlijst periodiek kwaliteitsonderzoek is bij de analyse betrokken. • Schoolbezoek, waarbij in een aantal groepen de onderwijspraktijk is geobserveerd door het bijwonen van lessen Nederlandse taal en rekenen en wiskunde. Deze lesbezoeken vonden plaats in de groepen 1/2/3 en 4/5/6/7/8. • Bovendien heeft de inspectie over de kwaliteit van de kernindicatoren gesprekken gevoerd met de directie en de intern begeleider(s). • Aan het eind van het schoolbezoek heeft de inspectie de kwaliteitsoordelen en de conclusies van het schoolbezoek besproken met directie en team. Daarbij was een vertegenwoordiging van het bevoegd gezag aanwezig. De inhoud van het rapport Het onderzoek naar de kwaliteit van het onderwijs levert een kwaliteitsprofiel op van de school (hoofdstuk 2). In hoofdstuk 3 wordt een beschouwing gegeven over de geconstateerde kwaliteit en wordt deze onder andere bezien in relatie tot de context of uitgangssituatie van de school. Indien van toepassing worden in deze beschouwing ook de toegevoegde indicatoren betrokken. In hoofdstuk 4 is het vervolgtoezicht aangegeven en worden, indien noodzakelijk, afspraken vermeld met betrekking tot wettelijke bepalingen waaraan de school niet voldoet.


6

2 KWALITEITSPROFIEL Het kwaliteitsprofiel geeft een overzicht van de waarderingen die de inspectie heeft toegekend aan kernindicatoren die betrekking hebben op belangrijke kenmerken van goed onderwijs. De nummering in de tabellen verwijst naar het volledige waarderingskader primair onderwijs. In de waardering is tot uitdrukking gebracht in welke mate de indicatoren bijdragen aan de kwaliteit van het onderwijs: 1. draagt niet of nauwelijks bij; 2. draagt onvoldoende bij; 3. draagt voldoende bij; 4. draagt in hoge mate bij; 5. niet te beoordelen (alleen bij Resultaten en Ontwikkeling van leerlingen). Deze waardering is gegeven indien de school over bepaalde indicatoren geen betrouwbare en valide gegevens beschikbaar heeft. Het kwaliteitsprofiel van Openbare Basisschool De Tunnel Kwaliteitszorg

1.1 De school heeft inzicht in de verschillen in onderwijsbehoeften van haar leerlingenpopulatie. 1.2 De school evalueert jaarlijks systematisch de kwaliteit van haar opbrengsten. 1.3 De school evalueert regelmatig het leren en onderwijzen. 1.4 De school werkt planmatig aan verbeteractiviteiten. 1.5 De school borgt de kwaliteit van het leren en onderwijzen. 1.6 De school rapporteert aan belanghebbenden inzichtelijk over de gerealiseerde kwaliteit van het onderwijs. 1.7 De school waarborgt de sociale veiligheid voor leerlingen en personeel.

Leerstofaanbod 3.1 De aangeboden leerinhouden voor Nederlandse taal en voor rekenen en wiskunde zijn dekkend voor de kerndoelen. 3.4 De leerinhouden voor Nederlandse taal en voor rekenen en wiskunde worden aan voldoende leerlingen aangeboden tot en met het niveau van leerjaar 8. 3.5 De leerinhouden in de verschillende leerjaren sluiten op elkaar aan. 3.8 De school met een substantieel aantal leerlingen met een leerlingengewicht biedt leerinhouden aan bij Nederlandse taal die passen bij de onderwijsbehoeften van leerlingen met een taalachterstand.

Tijd 4.4 De leraren maken efficiënt gebruik van de geplande onderwijstijd. 4.5 De school stemt de hoeveelheid tijd voor leren en onderwijzen bij Nederlandse taal en rekenen en wiskunde af op de onderwijsbehoeften van leerlingen.

1

2

3

4

l l l l l l l

1

2

3

4

l l l l

1

2


3

4

l l

7

Pedagogisch handelen 5.3 De leraren zorgen ervoor dat leerlingen op een respectvolle manier met elkaar omgaan.

Didactisch handelen 6.1 De leraren realiseren een taakgerichte werksfeer. 6.3 De leraren leggen duidelijk uit. 6.5 De leraren geven expliciet onderwijs in strategieën voor denken en leren.

Afstemming 7.1 De leraren volgen de vorderingen van hun leerlingen systematisch. 7.3 De leraren stemmen de instructie en verwerking af op de verschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen.

Actieve en zelfstandige rol leerlingen 8.1 De leerlingen zijn actief betrokken bij de onderwijsactiviteiten. 8.3 De leerlingen hebben verantwoordelijkheid voor de organisatie van hun eigen leerproces die past bij hun ontwikkelingsniveau.

Sfeer op school 9.3 De ouders/verzorgers tonen zich betrokken bij de school door de activiteiten die de school daartoe onderneemt. 9.5 De leerlingen en het personeel voelen zich aantoonbaar veilig op school.

Begeleiding 10.1 De school gebruikt een samenhangend systeem van instrumenten en procedures voor het volgen van de prestaties en de ontwikkeling van de leerlingen.

Zorg 11.2 Op basis van een analyse van de verzamelde gegevens, bepaalt de school de aard van de zorg voor de zorgleerlingen. 11.3 De school voert de zorg planmatig uit. 11.4 De school gaat de effecten van de zorg na. 11.5 De school betrekt de ouders/verzorgers van leerlingen bij de zorg van hun kind.

1

2

3

4

l

1

2

3 l l

4

l

1

2

3

4

l l

1

2

3

4

l l

1

2

3

4

l l

1

2

3

4

l

1

2


3

4

l l l l

8

Resultaten 12.1 De resultaten van de leerlingen aan het eind van de schoolperiode liggen ten minste op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht. 12.2 De sociale vaardigheden van de leerlingen liggen op een niveau dat mag worden verwacht.

Ontwikkeling van leerlingen 13.1 De resultaten van de leerlingen voor Nederlandse taal en voor rekenen en wiskunde tijdens de schoolperiode liggen ten minste op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht. 13.2 Leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften ontwikkelen zich naar hun mogelijkheden. 13.3 De leerlingen doorlopen in beginsel de school binnen de verwachte periode van 8 jaar. 13.5 De leerlingen functioneren naar verwachting in het vervolgonderwijs.

1

2

3

4

5

l l

1

2


3

4

5

l l l l

9

3 BESCHOUWING In dit hoofdstuk wordt een beschouwing gegeven over de kwaliteit van het onderwijs op de school. De inspectie geeft eerst een korte samenvatting van de bevindingen uit haar eerdere onderzoeken in 2002, 2003, 2004 en 2005. Daarna wordt ingegaan op de actuele situatie van de school in de paragraaf 'Context' en volgt een beschouwing over de kwaliteit van het onderwijs op Openbare Basisschool De Tunnel bij dit onderzoek in 2006, met een korte toelichting op enkele bevindingen. Vorige inspectieonderzoeken In mei 2002 voerde de inspectie een onderzoek uit in het kader van regulier schooltoezicht bij Openbare Basisschool De Tunnel. De inspectie beoordeelde de kwaliteit van de opbrengsten en de leertijd als voldoende. Binnen het leerstofaanbod werd vastgesteld dat het aanbod tot en met het niveau van groep 8 werd aangeboden. De overige aspecten van het leerstofaanbod werden als onvoldoende beoordeeld. Binnen het didactisch handelen werden alleen de duidelijke uitleg van de leraren, het stimuleren van leerlingen en het hanteren van activerende werkvormen als voldoende beoordeeld. Bij de leerlingenzorg werd alleen positief beoordeeld de aanwezigheid van handelingsplannen voor leerlingen met geconstateerde problemen. De overige aspecten werden als onvoldoende beoor deeld. In november 2003 stelde de inspectie bij het jaarlijks onderzoek vast dat Openbare Basisschool De Tunnel voldoende gericht werkte aan de verbetering van de kwaliteit van het onderwijs. Het 'Actieplan' dat was opgesteld naar aanleiding van de inspectierapporten vormde de basis voor de verbeteractiviteiten. De school had duidelijke keuzes gemaakt voor andere methoden op vele terreinen, gericht gewerkt aan verbetering van de leerlingenzorg en ingezet op verbetering van het didactisch handelen van de leraren. Tevens werd vastgesteld dat de resultaten op het niveau liggen dat verwacht mag worden. Ook bij het jaarlijks onderzoek in december 2004 werd dit opnieuw vastgesteld. Door de directie werd bij dit onderzoek aangegeven dat de verbeteractiviteiten verder werden doorgevoerd. Deze zijn voornamelijk gericht op het didactisch handelen van leraren en op de leerlingenzorg. Bij het jaarlijks onderzoek van december 2005 werd vastgesteld dat de resultaten op het verwachte niveau liggen. Context De school telt 34 leerlingen op 1 oktober 2005. Het leerlingenaantal is gemeten over de afgelopen jaren redelijk stabiel. Ongeveer 17 procent van de leerlingen loopt risico's op onderwijsachterstanden door het lage opleidingsniveau van hun ouders.


11

Openbare Basisschool De Tunnel is een nevenvestiging van de Openbare Basisschool Wemeldinge. De locatie De Tunnel functioneert als een zelfstandige vestiging, waarin alle groepen zijn vertegenwoordigd. Er zijn twee groepen geformeerd; één groep met daarin de groepen 1, 2 en 3 (merendeel van de leerlingen) en één groep waarin de groepen 4 tot en met 8 zijn ondergebracht. Er is een derde leraar die beide leraren ondersteunt met hulp aan individuele leerlingen en extra instructie. De school ontvangt van de gemeente Kapelle aanvullende personele bekostiging. De beide locaties zijn onderdeel van de 'Facetscholen' en hebben een bovenschools management. Er is een proces gaande waarbij afstemming van de beide scholen op elkaar plaats vindt waar dat nodig en wenselijk is. Voor het overige zijn beide scholen verschillend wat betreft cultuur en sfeer. Beide scholen beschikken over adequate huisvesting. Tegelijk met het onderzoek bij Openbare Basisschool De Tunnel heeft ook een periodiek kwailteitsonderzoek plaats gevonden bij Openbare Basisschool Wemeldinge. Hiervan is een apart rapport opgesteld. Omdat de kwaliteit van de beide locaties grote overeenkomsten heeft, komen de rapportages van beide locaties grotendeels overeen. Er zijn in de schoolsituatie geen factoren die de kwaliteit van het onderwijs negatief beïnvloed hebben in de afgelopen periode. Samenvatting Het team en het management van Openbare Basisschool De Tunnel heeft in de afgelopen drie jaar hard gewerkt om veel verbeteringen aan te brengen in het primaire proces en de organisatie van de school. Daarmee is een systeem van kwaliteitszorg ontwikkeld waarmee op een betrouwbare manier de kwaliteit van het onderwijs en de organisatie in kaart gebracht kan worden en waar nodig verbeterprocessen in gang gezet worden. De inspectie stelt vast dat de school voor wat betreft alle aspecten voldoende kwaliteit realiseert. Slechts op een zeer beperkt aantal elementen is de vooruitgang nog niet zover gevorderd dat deze als voldoende beoordeeld wordt. Daarmee heeft de school ten opzichte van het vorige uitgebreide onderzoek in 2002 veel verbeteringen gerealiseerd. Ook zijn verbeteringen gerealiseerd die te maken hebben met houding en vaardigheden van de teamleden. Dergelijke veranderingen zijn ingrijpend en vergen veel inzet. Desondanks is de school erin geslaagd deze in een relatief korte tijd te realiseren. Al met al heeft de inspectie een school aangetroffen waar men met inzet werkt aan goed onderwijs en oog heeft voor behoud en waar nodig verbetering van de kwaliteit van de school. Nadere toelichting Het team van de Openbare Basisschool De Tunnel heeft voortbouwend op de bevindingen van de inspectie in 2002 een actieplan opgesteld en systematisch gewerkt aan de verbetering van de geconstateerde tekortkomingen. Op die manier is er een systeem van kwaliteitszorg ontwikkeld en tegelijkertijd in de praktijk gebracht. Daarmee heeft de school niet alleen een goed systeem ontwikkeld maar ook aangetoond dat op die manier systematisch werken tot directe resultaten leidt.


12

Systematisch gaat de school na in hoeverre de kwaliteit van zowel het onderwijsleerproces als de resultaten ervan voldoen aan de eigen verwachtingen. Uit deze evaluaties worden ook conclusies getrokken die leiden tot verbeteractiviteiten zodat er een cyclisch proces is van planning, uitvoering en evaluatie. Een kritische kanttekening plaatst de inspectie bij het inzicht van de school in de behoeften van de leerlingenpopulatie. Dit is voornamelijk gebaseerd op kennis van personen in de organisatie en is niet het resultaat van een grondige en controleerbare analyse van de huidige en toekomstige leerlingenpopulatie. Het huidige inzicht is daarmee meer reactief dan pro-actief. Met andere woorden de school reageert nu wel op de onderwijsbehoeften maar is niet in staat op basis van argumenten ontwikkelingen in het onderwijs in gang te zetten met het oog op komende vragen en behoeften van de leerlingen. De inspectie heeft - in tegenstelling tot in 2002 - nu wel kunnen vaststellen dat het aanbod voldoende dekkend is voor de kerndoelen en afgestemd is op de onderwijsbehoeften van individuele leerlingen. De invoering van nieuwe methoden in de afgelopen jaren is ook met veel zorg gebeurd. Leraren zijn ruim in staat gesteld om zich te bekwamen in het hanteren van de nieuwe methoden. De school beschikt over eigentijdse methodes voor Nederlandse taal en rekenen en wiskunde. Deze methodes zijn voldoende dekkend voor de kerndoelen voor deze gebieden. De aanwezige methodes en aanvullende (ICT-) materialen voor Nederlandse taal en voor rekenen en wiskunde stellen het team nu, in vergelijking met eerdere beoordelingen, beter in staat het didactisch model basisstof, herhalingsstof en verrijkingsstof te hanteren. Daarmee kunnen de leraren met het leerstofaanbod inspelen op verschillen in leerbehoeften van individuele leerlingen. De aansluiting van de verschillende leerjaren en met name van leerjaar 2 en 3 is echter nog zwak ontwikkeld. De inspectie constateert dat de leraren door effectief klassenmanagement de beschikbare leertijd in voldoende mate efficiënt benutten. De school breidt de leertijd wat uit doordat er gericht huiswerk is voor de zorgleerlingen. De leertijd van leerlingen in groep 8 wordt uitgebreid door het geven van huiswerk. De tijd die leerlingen krijgen voor het zelfstandig werken varieert per leerling. De inspectie constateert dat de kwaliteit van het onderwijsleerproces op alle onderzochte indicatoren voldoende is. De inspectie stelt vast dat de leraren over voldoende pedagogische en didactische vaardigheden beschikken om het leren van leerlingen te ondersteunen. De leraren zorgen ervoor dat leerlingen op een haast natuurlijke wijze respectvol met elkaar omgaan. In aanvulling daarop bevorderen projecten, het gebruik van de methode Leefstijl en verschillende activiteiten dat leerlingen regelmatig samenwerken. De onderwijsactiviteiten hebben een duidelijke structuur en ook de uitleg is duidelijk. De inspectie nam tijdens de lesobservaties waar dat leraren leerlingen stimuleren tot hardop nadenken, zoek- en ordeningsstrategieën te hanteren en het geleerde toe te passen in alledaagse context. Het op deze wijze expliciet onderwijs geven in strategieën voor denken en leren en het geven van procesgerichte feedback behoren evenwel nog niet in die zelfde mate tot de routine van alle teamleden. Rapport periodiek kwaliteitsonderzoek Openbare Basisschool De Tunnel - 3-2-2006

13

Alle leraren volgen de leerlingen met observaties en/of methodegebonden toetsen. De methodegebonden toetsresultaten worden op groepsniveau en op leerlingniveau geadministreerd en die informatie is daardoor toegankelijk. Uit de groepsadministraties wordt echter voldoende duidelijk dat leraren op basis van de informatie over de resultaten bij methodegebonden toetsen analyseren wat leerlingen begrijpen of nog niet beheersen. Ook stemmen de leraren in voldoende mate de instructie en verwerking af op de verschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen. De leerlingen krijgen regelmatig de gelegenheid zelfstandig leerstof te verwerken. De teamleden hebben de afspraken en routines om te komen tot één lijn binnen de school voor het aanleren van een zelfstandige leerhouding op elkaar afgestemd. De school werkt actief aan het bevorderen van een zelfstandige leerhouding. Met name bij De Tunnel is het zelfstandig werken noodzakelijk vanwege de heterogene samenstelling van de groepen. De leerlingen tonen ook een actieve betrokkenheid bij het onderwijsleerproces. Het leer- en werkklimaat in de groepen stelt leerlingen in staat zich goed aan hun taken te wijden. Positief is ook de wijze waarop leraren leerlingen bejegenen. Zij bieden leerlingen voldoende ondersteuning en uitdaging en zien er op toe dat leerlingen onderling goed met elkaar omgaan. Het schoolklimaat heeft de inspectie bij dit onderzoek niet uitgebreid onderzocht. Zij stelt aan de hand van de vragenlijst, het schooldossier bij de inspectie en de informatie die zij ontving van de directie en het team vast dat de positieve oordelen van het vorig inspectieonderzoek worden bevestigd. Het systeem van zorg en begeleiding bevat voldoende elementen om de leerlingen die dat nodig hebben goed te kunnen begeleiden. Voor een adequate signalering hanteert de school zowel observaties als methodegebonden en landelijke methodeonafhankelijke toetsen. Bij dit laatste past wel een kanttekening. De Tunnel maakt gebruik van de ILO-toets die niet landelijk genormeerd is. Op basis van de signalen is de leraar de eerst verantwoordelijke om bij problemen de benodigde zorg en begeleiding te bieden. In die gevallen dat dit nodig is vindt extra ondersteuning van de leraren plaats door de intern begeleider. Regelmatig vinden ook leerlingbesprekingen plaats. Binnen het systeem van de zorg en begeleiding is er voldoende sprake van planmatig werken en regelmatig nagaan wat de effecten van de verleende zorg is. Er zijn echter leerlingen met een aparte leerlijn zonder dat deze beslissing berust op externe legitimering waardoor voor deze leerlingen een beredeneerd ontwikkelingsperspectief en de borging van een juiste diagnose door de school ontbreekt. De opbrengsten van het onderwijs zijn voldoende. Op de Cito-Eindtoets liggen deze in de drie onderzochte schooljaren boven het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht. De resultaten van de leerlingen op tussentijdse momenten zijn over het algemeen voldoende. Zowel bij technisch lezen in leerjaar 3 en 4 als bij begrijpend lezen in leerjaar 6 zijn deze resultaten voldoende. Bij rekenen en wiskunde zijn de resultaten in leerjaar 4 voldoende maar in leerjaar 6 onvoldoende. Rapport periodiek kwaliteitsonderzoek Openbare Basisschool De Tunnel - 3-2-2006

14

De inspectie concludeert op basis van de gegevens die de school heeft overlegd, dat het aantal leerlingen dat in de schoolloopbaan vertraging oploopt bij De Tunnel afwijkt van wat elders gebruikelijk is. Op basis van de verstrekte gegevens kan de inspectie niet vaststellen of de sociale vaardigheden van de leerlingen op een niveau liggen dat verwacht mag worden: de inspectie onthoudt zich daarom van een oordeel.


15

4 VERVOLG VAN HET TOEZICHT Bij dit PKO heeft de inspectie ook een onderzoek gedaan naar de naleving van een aantal wettelijke voorschriften. Dit onderzoek betrof de wettelijke voorschriften over de geplande onderwijstijd en over een door het bevoegd gezag vastgestelde sc hoolgids en schoolplan. Op basis van dit onderzoek concludeert de inspectie dat de school aan deze wettelijke bepalingen voldoet. De bevindingen van dit PKO leiden tot het volgende arrangement voor het vervolg van het toezicht (toezichtarrangement): De aangetroffen kwaliteit van het onderwijs op de school vraagt geen aanpassing van de reguliere onderzoeksplanning van de inspectie. In beginsel volgt over vier jaar opnieuw een periodiek kwaliteitsonderzoek. In de tussenliggende periode vindt jaarlijks een onderzoek plaats, waarbij de school eenmaal wordt bezocht.


17

RAPPORT PERIODIEK KWALITEITSONDERZOEK OPENBARE BASISSCHOOL DE TUNNEL

Recommend Documents