RAPPORT JAARLIJKS ONDERZOEK BASISSCHOOL WILHELMINA
School Plaats BRIN-nummer Onderzoeksnummer
: : : :
Basisschool Wilhelmina Hilversum 16CP 90100
Datum schoolbezoek Datum vaststelling
: 12 december 2006 : 21 februari 2007
INHOUDSOPGAVE 1 INLEIDING ................................................................................................... 5 2 DE UITGANGSSITUATIE VAN DE SCHOOL ................................................. 7 3 OORDEEL OVER DE I NDICATOREN ............................................................. 9 4 VERVOLG VAN HET TOEZICHT................................................................. 13
Rapport jaarlijks onderzoek Basisschool Wilhelmina - 12 december 2006
3
1 INLEIDING Het jaarlijks onderzoek Op 12 december 2006 bezocht de Inspectie van het Onderwijs Basisschool Wilhelmina in het kader van een jaarlijks onderzoek (JO). Daarbij heeft een onderzoek plaatsgevonden naar een aantal indicatoren uit het door de inspectie gehanteerde toezichtkader primair onderwijs 2005. De indicatoren betreffen de volgende kwaliteitsaspecten: •
De school zorgt systematisch voor behoud en verbetering van de kwaliteit van haar onderwijs;
•
De resultaten van de leerlingen liggen ten minste op het niveau dat mag worden verwacht;
•
De leerlingen ontwikkelen zich naar verwachting.
In de brochure 'Toezichtkader PO 2005' vindt u achtergrondinformatie over de indicatoren die de inspectie bij haar toezicht in ogenschouw heeft genomen. U kunt deze brochure downloaden van de website van de inspectie: www.onderwijsinspectie.nl. Zoals in het toezichtkader primair onderwijs 2005 is vastgelegd, gaat de inspectie zoveel mogelijk uit van de gegevens die de school zelf over de eigen kwaliteit heeft verzameld. Daarmee sluit de inspectie aan bij de specifieke situatie van de school en wordt de school bovendien niet onnodig belast. U heeft naast de schoolgids en het schoolplan documenten ingestuurd die op uw zelfevaluatie-activiteiten betrekking hebben. De opzet van het onderzoek Het jaarlijks onderzoek bestond uit de volgende activiteiten: • Analyse van, indien beschikbaar, documenten die betrekking hebben op zelfevaluatie-activiteiten van de school en van andere documenten die de school voorafgaand aan het schoolbezoek heeft toegestuurd. Ook de jaarlijkse vragenlijst en de aanvullende vragenlijst jaarlijks onderzoek zijn bij de analyse betrokken. • Onderzoek en analyse van documenten en gegevens over de school die bij de inspectie aanwezig zijn. • Schoolbezoek, waarbij gesprekken met de directie en -voor zover van toepassing- met de coördinatie leerlingenzorg zijn gevoerd over de onderzochte indicatoren en de ontwikkeling en voornemens van de school met name op onderwijsinhoudelijk terrein. In het gesprek met de directie is tevens de invulling van het eerstvolgende periodiek kwaliteitsonderzoek voorbereid.
Rapport jaarlijks onderzoek Basisschool Wilhelmina - 12 december 2006
5
De inhoud van het rapport Het onderzoek naar de kwaliteit van de hiervoor genoemde aspecten van het onderwijs levert oordelen op een aantal indicatoren op. Na een korte beschrijving van de uitgangssituatie van de school (hoofdstuk 2), worden in hoofdstuk 3 deze indicatoren en de oordelen van de inspectie in een tabel weergegeven en van een toelichting voorzien. In hoofdstuk 4 zijn de afspraken over de invulling van het onderzoek in het volgende kalenderjaar aangegeven en worden, indien noodzakelijk, afspraken vermeld met betrekking tot wettelijke bepalingen waaraan de school niet voldoet.
Rapport jaarlijks onderzoek Basisschool Wilhelmina - 12 december 2006
6
2 DE UITGANGSSITUATIE VAN DE SCHOOL De volgende contextgegevens kunnen van invloed zijn op de kwaliteit van het onderwijs in de Wilhelminaschool: •
Het leerlingaantal stijgt sterk; de school heeft een wachtlijst en kan lang niet alle leerlingen plaatsen.
•
De school heeft gebrek aan lokalen als gevolg van de leerlinggroei; de nieuwbouw met de extra lokalen is inmiddels helemaal vol; het noodlokaal aan de voorzijde van de school (overigens in slechte staat) is opnieuw in gebruik genomen en voor volgend schooljaar is alweer een tekort aan lokalen; de onderhandelingen over een 14e lokaal zijn gaande.
•
Het bestuur stuurt de kwaliteitszorg bovenschools aan. Tussen de scholen vindt nu 'horizontale afstemming' plaats. Als gevolg hiervan is nu ook het 'maatjesoverleg' tussen de directeuren gestart. Het bestuur vraagt verantwoording over de kwaliteitszorg via de monitor en de jaarplannen.
•
De directeur is tevens directeur van de locatie Ichthus. Een leerkracht op de hoofdlocatie Wilhelmina vervult de adjunctaken op de hoofdlocatie.
Bij het Integraal Schooltoezicht (IST) in 2001 was geconstateerd dat de school zich kon verbeteren op de volgende onderdelen: • de doorgaande lijn in het leerstofaanbod van de groepen 1, 2 en 3 • het omgaan met verschillen tussen leerlingen in de groep • de leerlingenzorg, met name het vaststellen van hulpvragen van leerlingen en het werken met handelingsplannen • uitdaging en activering van leerlingen en het gebruikmaken van strategiëen.
Rapport jaarlijks onderzoek Basisschool Wilhelmina - 12 december 2006
7
3 OORDEEL OVER DE INDICATOREN De waarderingen die over de onderzochte indicatoren zijn gegeven, staan vermeld in de onderstaande tabellen. Iedere tabel wordt gevolgd door een toelichting op deze waarderingen van de inspectie. De nummering in de tabellen verwijst naar het volledige waarderingskader primair onderwijs. In de waardering op de indicatoren is tot uitdrukking gebracht in welke mate deze bijdragen aan de kwaliteit van het desbetreffende kwaliteitsaspect: 1. draagt niet of nauwelijks bij; 2. draagt onvoldoende bij; 3. draagt voldoende bij; 4. draagt in hoge mate bij; 5. niet te beoordelen (alleen bij Resultaten en Ontwikkeling van leerlingen). Deze waardering is gegeven indien de school geen betrouwbare en valide gegevens over haar opbrengsten beschikbaar heeft. Basisschool Wilhelmina Kwaliteitszorg
1.1 De school heeft inzicht in de verschillen in onderwijsbehoeften van haar leerlingenpopulatie. 1.2 De school evalueert jaarlijks systematisch de kwaliteit van haar opbrengsten. 1.3 De school evalueert regelmatig het leren en onderwijzen. 1.4 De school werkt planmatig aan verbeteractiviteiten. 1.5 De school borgt de kwaliteit van het leren en onderwijzen. 1.6 De school rapporteert aan belanghebbenden inzichtelijk over de gerealiseerde kwaliteit van het onderwijs. 1.7 De school waarborgt de sociale veiligheid voor leerlingen en personeel. 1.8 De school draagt zorg voor de kwaliteit van het onderwijs gericht op bevordering van sociale integratie en actief burgerschap, met inbegrip van het overdragen van kennis over en kennismaking met de diversiteit in de samenleving.
1
2
3
4
l l l l l l l l
Toelichting: Basisschool Wilhelmina heeft na afname van enkele kwaliteitskaarten een actieplan opgesteld, waarin ook de ontwikkelpunten zijn opgenomen die al eerder waren opgepakt. De school heeft voldoende zicht op de leerlingenpopulatie en stemt het aanbod op de leerlingen af. Met behulp van de toetsen in het leerlingvolgsysteem worden de resultaten van de leerlingen bijgehouden en zonodig afgestemd. Zo is bijvoorbeeld het Ralfilezen ingevoerd om de leesresultaten van de leerlingen te verbeteren en wordt nu gewerkt met de Leeskliniek.
Rapport jaarlijks onderzoek Basisschool Wilhelmina - 12 december 2006
9
Met kaarten uit het systeem voor kwaliteitszorg worden aspecten van het leren en onderwijzen geëvalueerd en zijn verbeterpunten opgesteld. De verbeterpunten zijn in het actieplan opgenomen. Hoewel de doelen niet echt 'smart' zijn opgesteld, is het duidelijk dat de school aan diverse ontwikkelingen werkt. Zo zijn bijvoorbeeld in de afgelopen jaren voor de overgang van groep 2 naar groep 3 besliscriteria vastgesteld. Ook is een doorgaande lijn voor de taalleesontwikkeling vastgesteld, waarin tussendoelen zijn opgenomen. Ook is het dyslexieprotocol ingevoerd en is er veel geïnvesteerd in de leerlingenzorg. Hulpvragen van leerlingen worden systematisch op een leerlingbesprekingsformulier in kaart gebracht en besproken. Naast groepsbesprekingen zijn er ook individuele leerlingbesprekingen, die met een aangepaste versie van de incidentmethode worden uitgevoerd. Leraren werken met handelingsplannen in de groep, mede dankzij het zelfstandig werken dat al jaren door de school wordt toegepast. Het actieplan van de school wordt regelmatig in teamvergaderingen geëvalueerd en bijgesteld. Nieuwe afspraken worden in notulen, maar niet in het actieplan opgenomen. Mede hierdoor mist het actieplan doelgerichtheid en is tevens niet inzichtelijk hoe ver de school is gevorderd met de ontwikkelingen. De school constateert gaandeweg het jaar aan welke verbeterpunten men niet is toegekomen. Dit zou voorkomen kunnen worden wanneer de ontwikkelpunten ook in de tijd worden uitgezet. Met de directie is besproken dat het actieplan, wanneer enkele kolommen zouden worden toegevoegd, de functie van een werkdocument zou kunnen krijgen. De school heeft bij het binnenkomen van nieuwe leraren in de school zelf geconstateerd dat afspraken en resultaten van verbeteringen beter vastgelegd moeten worden. Wanneer dit nog meer systematisch plaatsvindt, zou dit kunnen leiden tot een ordelijk en toegankelijk kwaliteitshandboek. Via de kwaliteitsmonitor wordt aan het bestuur gerapporteerd over het verloop van de verbeteracties. In de nieuwsbrief worden ouders op de hoogte gehouden van de verbeteractiviteiten. Recente wetgeving Sinds 2006 is er nieuwe wetgeving op het gebied van sociale veiligheid én actief burgerschap en de sociale integratie. Deze onderwerpen maken deel uit van het toezicht. Sociale veiligheid (indicator 1.7) De inspectie beoordeelt in hoeverre de school de sociale veiligheid van leerlingen en personeel waarborgt door daar beleid voor te formuleren. Dit is een onderdeel dat valt onder kwaliteitszorg: het zegt iets over de mate waarin de school actief het schoolklimaat bewaakt. Het staat los van de geconstateerde sfeer op de school tijdens het schoolbezoek. Op basis van de criteria die de inspectie hiervoor hanteert, wordt deze veiligheid op de school nog onvoldoende gewaarborgd. Onder leerlingen is een veiligheidsvragenlijst afgenomen, maar nog niet onder het personeel. Afspraken over het gedrag van leerlingen worden regelmatig geactualiseerd. Voor het optreden na incidenten is nog geen uitgewerkt veiligheidsbeleid en ook heeft de school nog geen incidentenregistratie. Sociale cohesie en burgerschap (indicator 1.8) Rapport jaarlijks onderzoek Basisschool Wilhelmina - 12 december 2006
10
De inspectie heeft de school gewezen op de wijziging die is aangebracht in de Wet op het primair onderwijs. Daar is nu in opgenomen dat de school structureel aandacht moet besteden aan actief burgerschap en sociale cohesie. Op enig moment zal de school daarom moeten aantonen dat er sprake is van een structureel aanbod en dat de school ook in beeld brengt op welke wijze leerlingen zich dat aanbod in kennis en/of vaardigheden eigen hebben gemaakt. De inspectie heeft de school daartoe schriftelijke informatie overhandigd. Bij een volgend schoolbezoek zal de inspectie daar specifiek op toezien. Op dit moment heeft de inspectie de zorg voor de kwaliteit van het onderwijs voor bevordering van actief burgerschap en sociale integratie als voldoende beoordeeld. De school is op dit moment bezig met het opstellen van afspraken rond actief burgerschap op de school. Deze zullen ook in het nieuwe schoolplan worden opgenomen. Aandachtspunten daarbij zijn: • de visie op en een planmatige invulling aan burgerschap en integratie • de verantwoording van deze visie en van de wijze waarop deze wordt ingevuld • de evaluatie van het bereiken van de voor burgerschap en integratie beoogde doelen • afstemming van het aanbod op risico's en ongewenste opvattingen, houdingen en gedragingen van leerlingen rond burgerschap en integratie.
Resultaten 12.1 De resultaten van de leerlingen aan het eind van de schoolperiode liggen ten minste op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht. 12.2 De sociale vaardigheden van de leerlingen liggen op een niveau dat mag worden verwacht.
1
2
3
4
5
l l
Toelichting: Voor het vaststellen van de eindopbrengsten maakt de school gebruik van de Cito-eindtoets in groep 8. De school heeft hierop de afgelopen drie jaren voldoende gescoord. De school is zich ervan bewust dat de resultaten de laatste twee jaren wat lager waren dan gebruikelijk. De inspectie spreekt geen oordeel uit over de sociale vaardigheden, omdat de school niet beschikt over voldoende valide en betrouwbare gegevens om deze te meten.
Rapport jaarlijks onderzoek Basisschool Wilhelmina - 12 december 2006
11
Ontwikkeling van leerlingen 13.1 De resultaten van de leerlingen voor Nederlandse taal en voor rekenen en wiskunde tijdens de schoolperiode liggen ten minste op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht. 13.3 De leerlingen doorlopen in beginsel de school binnen de verwachte periode van 8 jaar.
1
2
3
4
5
l l
Voor het bepalen van de tussentijdse resultaten bekijkt de inspectie de resultaten op de toetsen voor het technisch lezen in groep 3 en 4 met de drieminutentoets (DMT), de toets voor rekenen-wiskunde en groep 4 en 6 en voor begrijpend lezen in groep 6. Alle toetsen zijn voldoende, met de opmerking dat de toets voor rekenen-wiskunde net op de grens zit. De school veronderstelt dat bepaalde stof in de methode nog niet aan de orde is geweest, maar wel in de toets is opgenomen. De school vergelijkt toetsoverzichten van de afgelopen jaren (trendanalyses) en bekijkt ook leerlingprofielen. Op basis hiervan worden conclusies getrokken over het onderwijsleerproces.
Rapport jaarlijks onderzoek Basisschool Wilhelmina - 12 december 2006
12
4 VERVOLG VAN HET TOEZICHT Afspraak met betrekking tot wettelijke bepalingen Bij dit jaarlijks onderzoek heeft de inspectie ook een onderzoek gedaan naar de naleving van een aantal wettelijke voorschriften. Dit onderzoek betrof de wettelijke voorschriften over de geplande onderwijstijd en over een door het bevoegd gezag vastgestelde schoolgids en schoolplan. Op basis van dit onderzoek concludeert de inspectie dat de school aan deze wettelijke bepalingen voldoet.
Afspraken over de invulling van het eerstvolgende PKO Het volgende bezoek van de inspectie zal in beginsel bestaan uit een periodiek kwaliteitsonderzoek (PKO). Op verzoek van de school zullen geen veranderingen worden aangebracht in de inhoud van het eerstvolgende PKO. Wel heeft de school specifieke wensen voor verbreding van het eerstvolgende PKO ten aanzien van het zelfstandig werken.
Rapport jaarlijks onderzoek Basisschool Wilhelmina - 12 december 2006
13
